FOOD EXPO 2015 «O ΧΑΡΤΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ & ΠΟΤΩΝ» ΝΙΚΟΣ ΑΡΧΟΝΤΗΣ CHIEF OPERATIONS OFFICER ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΞΑΓΩΓΕΩΝ

FOOD EXPO 2015 «O ΧΑΡΤΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ & ΠΟΤΩΝ» ΝΙΚΟΣ ΑΡΧΟΝΤΗΣ CHIEF OPERATIONS OFFICER ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΞΑΓΩΓΕΩΝ

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Στα τρόφιμα και ποτά αντιστοιχεί το 28% της αξίας των ελληνικών εξαγωγών (εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών). Σχεδόν 1/4 από τα κορυφαία 100 εξαγώγιμα ελληνικά προϊόντα συνδέονται άμεσα με τον αγροτοδιατροφικό τομέα της χώρας. Μεταξύ των κυριότερων εξαγωγικών προϊόντων συγκαταλέγονται τα φρουτολαχανικά, τα ιχθυηρά, τα γαλακτοκομικά, το παρθένο λάδι. Σήμερα η χώρα μας διαθέτει περισσότερα από 100 προστατευόμενα προϊόντα (σε ονομασία προέλευσης και γεωγραφικής ένδειξης). Τα πιστοποιημένα φρούτα και λαχανικά, το ελαιόλαδο, οι ελιές, η φέτα, ο κρόκος Κοζάνης, η μαστίχα Χίου, αποτελούν πρωταθλητές σε επίπεδο παγκόσμιου εμπορίου και εμπροσθοφυλακή για τις ελληνικές εξαγωγές. Η Ελλάδα βρίσκεται μεταξύ των κορυφαίων εξαγωγικών χωρών του κόσμου στο ελαιόλαδο και τις ελιές, τα ακτινίδια, τα σπαράγγια, το σαφράν, τη μαστίχα και τα τυροκομικά προϊόντα. Αυτά τα προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας, απευθύνονται σε καταναλωτές με υψηλό αίσθημα διατροφικής συνείδησης και με επιλογές υγιεινής διατροφής. Δεν είναι τυχαίο ότι η χώρα μας αποδεικνύεται βασικός προμηθευτής αγροτικών προϊόντων στις χώρες του ΟΟΣΑ, δηλαδή στις πιο αναπτυγμένες και άρα πιο απαιτητικές σε όρους προδιαγραφών ποιότητας- αγορές. Και είναι αυτές οι χώρες στην Ευρώπη (Ιταλία, Γερμανία, Βρετανία, Γαλλία, Σκανδιναβία), την Αμερική (ΗΠΑ, Καναδάς), τη Ρωσία και την Ασία (Ην. Αρ. Εμιράτα, Ιαπωνία), που απορροφούν τις μεγαλύτερες ποιότητες των εν λόγων προϊόντων.

ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΌΤΙ: Η ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΝΑΙ: Νο1 παγκοσμίως στις εξαγωγές ψαριών ιχθυοκαλλιέργειας, όπως οι τσιπούρες και τα λαβράκια. Νο3 παγκοσμίως στην παραγωγή και τις εξαγωγές ελιάς, ελαιολάδου, ακτινιδίων και κρόκου (σαφράν). Νο 5 στις εξαγωγές σπαραγγιών και 15η στις εξαγωγές τυροκομικών προϊόντων.

Ο ΧΑΡΤΗΣ ΤΩΝ ΕΞΑΓΩΓΩΝ Α/Α ΟΙ 15 ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΓΡΟΤΟΔΙΑΤΡΟΦΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ 1 ΙΤΑΛΙΑ 2 ΓΕΡΜΑΝΙΑ 3 ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ 4 ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ 5 ΚΥΠΡΟΣ 6 ΗΠΑ 7 ΙΣΠΑΝΙΑ 8 ΡΩΣΙΑ 9 ΟΛΛΑΝΔΙΑ 10 ΓΑΛΛΙΑ 11 ΡΟΥΜΑΝΙΑ 12 ΒΕΛΓΙΟ ΧΩΡΑ Η Ελλάδα αποτελεί βασικό προμηθευτή αγροτικών προϊόντων στις διεθνείς αγορές με σημαντική παρουσία στις περισσότερες αγορές των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ο.Ο.Σ.Α. Η χώρα μας περιλαμβάνεται στους πέντε πρώτους προμηθευτές αγροτικών προϊόντων σε 25 χώρες με ποσοστά συμμετοχής στις εισαγωγές τους που ξεπερνούν το 80%. Συγκεκριμένα, η Ελλάδα είναι ο πρώτος προμηθευτής 43 αγροτικών προϊόντων σε 12 χώρες, ο δεύτερος προμηθευτής 19 προϊόντων σε 15 χώρες, ο τρίτος προμηθευτής 23 προϊόντων σε 15 χώρες, ο τέταρτος προμηθευτής 22 προϊόντων σε 14 χώρες και ο πέμπτος προμηθευτής 19 προϊόντων επίσης σε 14 χώρες. 13 ΠΟΛΩΝΙΑ 15 ΛΙΒΥΗ

Ο ΧΑΡΤΗΣ ΤΩΝ ΕΞΑΓΩΓΩΝ Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ο κύριος προορισμός των ελληνικών αγροτικών προϊόντων. Όμως, το ποσοστό συμμετοχής των χωρών αυτών συνεχώς μειώνεται και από 79% το 1988 περιορίζεται πλέον κάτω του 64%. Αυξητική τάση παρατηρείται στις εξαγωγές προς τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης (πρώην σοσιαλιστικές χώρες) με αποτέλεσμα οι χώρες αυτές να αποτελούν τον δεύτερο τόπο προορισμού των εξαγωγών με συνολικό ποσοστό συμμετοχής 20,4% (από 2,3% το 1988). Η Βόρειος Αμερική και οι χώρες της Βόρειας Αφρικής & Μέσης Ανατολής είναι ο τρίτος και τέταρτος προορισμός των εξαγωγών των αγροτικών προϊόντων με ποσοστά συμμετοχής 4,7% και 3,7%, αντίστοιχα. Βασικοί ανταγωνιστές της Ελλάδος στις εξαγωγές αγροτικών προϊόντων προς τις χώρες - μέλη της Ε.Ε. και του Ο.Ο.Σ.Α., είναι η Ισπανία και η Ιταλία που αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ένα τρίτον (31,2%) του συνολικού ανταγωνισμού που αντιμετωπίζει η χώρα μας, ενώ και η Τουρκία αναδεικνύεται σε έναν από τους βασικότερους ανταγωνιστές της Ελλάδος στα αγροτικά προϊόντα. Η γειτονική χώρα καταλαμβάνει την έκτη θέση αντιπροσωπεύοντας το 3,4%, του συνολικού ανταγωνισμού.

2014 2013 Τα 25 Κυριότερα Εξαγόμενα Διατροφικά Προϊόντα της Ελλάδας Εκατ. Ευρώ 5 6 Ψάρια, νωπά ή διατηρημένα με απλή ψύξη 418,1 6 8 Ελιές 346,0 7 10 Τυριά 324,5 11 11 Βερίκοκα, κεράσια και ροδάκινα 257,2 12 4 Παρθένο λάδι 237,1 22 25 Φρούτα με κουκούτσια, μ.α.κ. νωπά 139,1 24 28 Σταφύλια, νωπά 137,0 26 26 Πορτοκάλια, νωπά ή αποξεραμένα 127,2 27 30 Παρασκευάσματα διατροφής 127,0 29 42 Γιαούρτι 111,9 36 72 Σιτάρι σκληρό, ανάλεστο 101,9 41 38 Άλλα φρούτα, νωπά 90,2 49 44 Λαχανικά, διατηρημένα με ξύδι 77,6 57 60 Κρασιά από νωπά σταφύλια 61,6 58 63 Αποστάγματα και οινοπνευματώδη ποτά 57,5 59 56 Άλλα λαχανικά, νωπά ή σε απλή ψύξη 56,3 68 99 Ντομάτες (πολτός) 46,0 72 73 Φράουλες, νωπές 44,4 75 95 Μείγματα και ζυμάρια αρτοποιίας, ζαχαροπλαστικής ή μπισκοτοποιίας 42,9 80 93 Άλλα ζαχαρώδη προϊόντα χωρίς κακάο 41,8 81 75 Σταφίδες 41,3 83 67 Πεπόνια και καρπούζια 40,0 86 78 Ζυμαρικά εν γένει 39,1 89 94 Καρποί και φρούτα άψητα, ή ψημένα στον ατμό ή βρασμένα στο νερό, κατεψυγμένα 37,8 96 Ψάρια καπνιστά 35,5 ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ 3.038,9

ΟΙ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ-ΠΟΤΩΝ Συμμετοχή Κλάδων % στο Σύνολο Εξαγωγών -2014 6,43% 2,13% 13,72% 8,35% 0 - Τρόφιμα και Ζώντα Ζώα 2,17% 1- Ποτά & Καπνός 3,84% 2- Πρώτες Ύλες 3- Καύσιμα 13,83% 4- Έλαια και Λίπη 5 - Χημικά 6 - Βιομηχανικά Προϊόντα 7 - Μηχανολογικός Εξοπλισμός 8 - Διάφορα Βιομηχανικά 9,83% 9 - Εμπιστευτικά Προϊόντα 38,52% 1,18% Η μεγαλύτερη κατηγορία αγροτικών προϊόντων είναι τα φρούτα & λαχανικά και ακολουθούν τα ψάρια & οστρακοειδή, γαλακτοκομικά προϊόντα, δημητριακά, λάδια & λίπη φυτικής προέλευσης, ποτά, διάφορα προϊόντα διατροφής και παρασκευάσματα από ζάχαρη και μέλι. Όλες οι κατηγορίες αγροτικών προϊόντων παρουσιάζουν αύξηση των εξαγωγικών τους επιδόσεων σε σχέση με το 1988. Το μεγαλύτερο μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής εμφανίζουν τα προϊόντα: διάφορα προϊόντα διατροφής, ψάρια, οστρακοειδή και μαλάκια, γαλακτοκομικά προϊόντα και ζάχαρη και παρασκευάσματα από ζάχαρη & μέλι. Στα χρόνια της κρίσης 2008-2014, οι εξαγωγές τροφίμων αυξήθηκαν κατά 22,63%, ενώ οι εξαγωγές ποτών και ελαιολάδου μειώθηκαν κατά 5,61% και 14,21%, αντίστοιχα. Ωστόσο, για το ελαιόλαδο καταγράφεται θετική μέση ετήσια μεταβολή (+1,65%) και αύξηση 301% τον Ιανουάριο του 2015.

Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ Η σημαντική παρουσία της χώρας μας στις διεθνείς αγορές αποτελεί το συγκριτικό πλεονέκτημα του αγροτικού τομέα. Μπορεί, όμως, να ενισχύσει τη θέση της σε περισσότερες αγορές και σε νέα αγροτικά προϊόντα υψηλότερης προστιθέμενης αξίας, υιοθετώντας στρατηγικές και επιχειρησιακά σχέδια που θα έχουν τους εξής στόχους: Τη σημαντική αύξηση των εξαγωγών των επωνύμων τυποποιημένων και πιστοποιημένων προϊόντων σε βάρος των εξαγωγών χύμα προϊόντων (όπως ελαιόλαδο, οπωροκηπευτικά, οίνοι ποιότητας, ΟΠΑΠ, VQPRD, ΟΠΕ, κλπ., γαλακτοκομικά & άλλα γεωργικά προϊόντα εθνικής σημασίας), Τη σημαντική αύξηση των μεριδίων που κατέχει στις διάφορες διεθνείς αγορές και ιδιαίτερα σε ορισμένες αγορές στις οποίες κατέχει χαμηλά μερίδια αγοράς, και Την ουσιαστική διείσδυση σε νέες δυναμικές αγορές ταχέως αναπτυσσόμενων χωρών.

ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ Υψηλή Ποιότητα Προϊόντων Εδραιωμένα Δίκτυα Διανομής (φρούτα-λαχανικά, ψάρια κτλ.) σε αναπτυγμένες αγορές Απλοποίηση Εξαγωγικών Διαδικασιών για τις Εξαγωγές Αγροτοδιατροφικών Προϊόντων ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ Δρομολόγηση Προγραμμάτων Εκπαίδευσης- Κατάρτισης σε θέματα εξαγωγών του πρωτογενούς τομέα Το 30% των νεοφυών εξαγωγικών επιχειρήσεων αφορούν τον κλάδο τροφίμων Αξιοποίηση κοινοτικών κονδυλίων Θεσμός Εγκεκριμένου Εμπόρου Αξιοποίηση βέλτιστων διεθνών πρακτικών και εγχώριων success stories ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ Μικρός κλήρος αγροτικής παραγωγής Ανεπάρκεια συνεργασιών για την απόκτηση κρίσιμου μεγέθους εξαγώγιμης παραγωγής και για τη μείωση του κόστους Κατακερματισμός μονάδων τυποποίησηςσυσκευασίας, logistics Έλλειψη εξαγωγικής τεχνογνωσίας Αδυναμίες marketing & branding ΑΠΕΙΛΕΣ Έλλειψη ρευστότητας για νέες επενδύσεις Εμπιστοσύνη εμπορικών εταίρων Οικειοποίηση «εθνικών» προϊόντων από ανταγωνιστικές χώρες (φέτα, γιαούρτι κτλ.) Προστασία ΠΟΠ και ΠΓΕ προϊόντων (Διατλαντική Εμπορική και Επενδυτική Συμφωνία TTIP). Έλλειψη Διακρατικών Συμφωνιών για την εμπορία και τους όρους εμπορίου διατροφικών προϊόντων με αναπτυσσόμενες αγορές (Κίνα, Ινδία, Β. Αφρική, Μέση Ανατολή, Λατινική Αμερική).

ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ Ο αγροτοδιατροφικός τομέας της χώρας κερδίζει διαρκώς μερίδια στις διεθνείς αγορές. Στην ελληνική γη έχει πέσει ο σπόρος και η προοπτική της ανάκαμψης της, μέσα από την εξωστρέφεια και την εξωστρεφή επιχειρηματικότητα. Είναι αναμφισβήτητη η διεθνής ζήτηση για ελληνικά διατροφικά προϊόντα. Είναι αδιαμφισβήτητο το συγκριτικό πλεονέκτημα της ποιότητάς της, είναι επιβεβαιωμένη η δυναμική τους θέση στην παγκόσμια αγορά. Αυτό που απαιτείται είναι η συντονισμένη και καλά σχεδιασμένη πολιτική περαιτέρω ενίσχυσης της παραγωγικής βάσης και αποτελεσματικής, στοχευμένης προώθησης-προβολής των ελληνικών προϊόντων, για να θερίσουμε θετικά αποτελέσματα στο μέλλον. Γιόχαν Βόλφγκανγκ Γκέτε: «...η σπορά είναι ευκολότερη του θερισμού...» Για να είναι επιτυχημένη μία συγκομιδή, θα πρέπει να προηγηθεί κατάλληλη προετοιμασία του εδάφους, σωστή σπορά, προστασία έναντι εχθρών και απειλών και ο έγκαιρος θερισμός, σε όρους χρονικής συγκυρίας και κόστους-αξίας προϊόντος. Η ελληνική γη κρύβει μέσα της θησαυρούς. Ας τους ανακαλύψουμε και ας τους αναδείξουμε, διεθνώς, με πυρήνα την ποιότητα, την ασφάλεια και την καινοτομία των ελληνικών προϊόντων.

ΝΙΚΟΣ ΑΡΧΟΝΤΗΣ COO ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΞΑΓΩΓΕΩΝ Τ. 210 5228925, E. arxontis@pse.gr