ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ Θ Ε Μ Α : Μ Η Χ Α Ν Ο Γ Ρ Α Φ Ι Κ Η Τ Η Ρ Η ΣΗ Β Ι Β ΛΙΩΝ Ε Μ Π Ο Ρ Ι Κ Η Σ Δ Ι Α Χ Ε Ι Ρ Ι ΣΗΣ Γ Ι Α Ε Π Ι Τ Η ΔΕΥΜΑΤΙΕΣ Τ Ρ Ι Τ Η Σ Κ Α Τ Η Γ Ο Ρ Ι Α Σ ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: ΒΑΦΕΙΑΔΟΥ ΣΟΦΙΑ ΣΠΟΥΔΑΣΤΕΣ: ΑΡΒΑΝΙΤΑΚΗ ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΖΑΡΖΑΒΑΤΣΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ: 10/10/2006 ΚΑΒΑΛΑ 2006
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σ ε λ Π ΡΟΛΟΓΟΣ..3 Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο Π Ρ Ω Τ Ο Η Ε Ν Τ Α Ξ Η Τ Ω Ν Ε Π Ι Τ Η Δ Ε Υ Μ Α Τ Ι Ω Ν Σ Ε Κ Α Τ Η Γ Ο Ρ Ι Α Τ Η Ρ Η Σ Η Σ Β Ι Β Λ Ι Ω Ν 1. 1 Π Ρ Ω Τ Η Κ Α Τ Η Γ Ο Ρ Ι Α 4 1. 2 Δ Ε Υ Τ Ε Ρ Η Κ Α Τ Η Γ Ο Ρ Ι Α..........5 1. 3 Τ Ρ Ι Τ Η Κ Α Τ Η Γ Ο Ρ Ι Α...... 6 Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο Δ Ε Υ Τ Ε Ρ Ο Β Ι Β Λ Ι Α Π Ρ Ω Τ Η Σ Κ Α Τ Η Γ Ο Ρ Ι Α Σ. 7 Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο Τ Ρ Ι Τ Ο Β Ι Β Λ Ι Α Δ Ε Υ Τ Ε Ρ Η Σ Κ Α Τ Η Γ Ο Ρ Ι Α Σ 1 0 Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο Τ Ε Τ Α Ρ Τ Ο Β Ι Β Λ Ι Α Τ Ρ Ι Τ Η Σ Κ Α Τ Η Γ Ο Ρ Ι Α Σ 4. 1 Δ Ι Π Λ Ο Γ Ρ Α Φ Ι Κ Η Μ Ε Θ Ο Δ Ο Σ. 13 4. 2 Κ Λ Α Σ Σ Ι Κ Ο Η Ι Τ Α Λ Ι Κ Ο Σ Υ Σ Τ Η Μ Α.... 1 3 4. 3 Σ Υ Γ Κ Ε Ν Τ Ρ Ω Τ Ι Κ Ο Σ Υ Σ Τ Η Μ Α. 1 4 4. 4 Λ Ο Γ Ι Σ Τ Ι Κ Ο Σ Χ Ε Δ Ι Ο... 1 5 4. 5 Β Ι Β Λ Ι Α Τ Ρ Ι Τ Η Σ Κ Α Τ Η Γ Ο Ρ Ι Α Σ. 1 7 4. 6 Ο Χ Ρ Ο Ν Ο Σ Κ Α Ι Ο Τ Ρ Ο Π Ο Σ Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Η Σ Κ Α Ι Ε Κ Τ Υ Π Ω Σ Η Σ Τ Ω Ν Β Ι Β Λ Ι Ω Ν. 1 7 4. 6. 1 Π Ρ Ο Θ Ε Σ Μ Ι Ε Σ... 1 8 4. 7 Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Η Κ Α Ι Ε Κ Τ Υ Π Ω Σ Η Β Ι Β Λ Ι Ω Ν Υ Π Ο Κ Α Τ Α Σ Τ Η Μ Α Τ Ο Σ Σ Ε Β Ι Β Λ Ι Α Γ Κ Α Τ Η Γ Ο Ρ Ι Α Σ. 1 9 Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο Π Ε Μ Π Τ Ο Η ΜΗΧΑΝΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ, ΟΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΧΡΗΣΤΩΝ.21 Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο Ε Κ Τ Ο Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ΤΟΥ Κ.Β.Σ. ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ.27 6. 1 Α Π Ο Θ Η Κ Η..27 6. 2 Π Ε Λ Α Τ Ε Σ / Π Ρ Ο Μ Η Θ Ε Υ Τ Ε Σ 2 8 6. 3 Π Ω Λ Η Σ Ε Ι Σ / Α Γ Ο Ρ Ε Σ 29 6. 4 Γ Ε Ν Ι Κ Η Λ Ο Γ Ι Σ Τ Ι Κ Η. 29-0 -
Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο Ε Β Δ Ο Μ Ο Η Μ Η Χ Α Ν Ο Γ Ρ Α Φ Η Μ Ε Ν Η Ε Μ Π Ο Ρ Ι Κ Η Δ Ι Α Χ Ε Ι Ρ Ι Σ Η Μ Ε Σ Ω Τ Ο Υ Λ Ο Γ Ι Σ Τ Ι Κ Ο Υ Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Ο Σ Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο 7. 1 Α Π Ο Θ Η Κ Η 3 2 7. 1. 1 Α Ρ Χ Ε Ι Ο Ε Ι Δ Ω Ν.. 3 2 7. 2 Π Ρ Ο Μ Η Θ Ε Υ Τ Ε Σ. 4 2 7. 2. 1 Α Ρ Χ Ε Ι Ο Π Ρ Ο Μ Η Θ Ε Υ Τ Ω Ν..4 2 7. 2. 2 Κ Ι Ν Η Σ Ε Ι Σ. 4 8 7. 2. 3 Μ Ε Τ Α Β Ο Λ Ε Σ - Δ Ι Α Γ Ρ Α Φ Ε Σ.. 5 1 7. 2. 4 Π Ρ Ο Β Ο Λ Η..... 5 2 7. 2. 5 Μ Α Ζ Ι Κ Η Ε Κ Τ Υ Π Ω Σ Η 5 2 7. 2. 6 Α Ν Τ Ι Σ Τ Ο Ι Χ Ι Σ Ε Ι Σ... 5 3 7. 3 Α Ρ Χ Ε Ι Ο Π Ε Λ Α Τ Ω Ν.5 4 7. 3. 1 Κ Α Ρ Τ Ε Λ Α......... 5 5 7. 3. 2 Ε Υ Ρ Ε Τ Η Ρ Ι Ο 5 6 7. 3. 3 Υ Π Ο Λ Ο Ι Π Α.......... 5 6 7. 3. 4 Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι Κ Η Ε Ι Κ Ο Ν Α. 5 7 7. 3. 5 Κ Ι Ν Η Σ Ε Ι Σ 58 7. 4 Π Ω Λ Η Σ Ε Ι Σ...59 7. 5 Π Ω Λ Η Τ Ε Σ...... 6 7 7. 5. 1 Α Ρ Χ Ε Ι Ο Π Ω Λ Η Τ Ω Ν.. 6 7 7. 5. 2 Μ Ε Τ Α Β Ο Λ Ε Σ Δ Ι Α Γ Ρ Α Φ Ε Σ... 69 7. 5. 3 Π Ρ Ο Β Ο Λ Η 7 0 7. 5. 4 Ε Υ Ρ Ε Τ Η Ρ Ι Ο 7 1 7. 6 Π Α Ρ Α Γ Ω Γ Η....... 7 1 7. 6. 1 Μ Ε Τ Α Β Ο Λ Ε Σ Δ Ι Α Γ Ρ Α Φ Ε Σ...... 7 3 7. 6. 2 Π Ρ Ο Β Ο Λ Η............... 7 3 7. 6. 3 Μ Α Ζ Ι Κ Η Ε Κ Τ Υ Π Ω Σ Η.7 4 7. 7 Α Ρ Χ Ε Ι Ο Α Ξ Ι Ο Γ Ρ Α Φ Ω Ν.7 4 7. 7. 1 Μ Ε Τ Α Β Ο Λ Ε Σ Δ Ι Α Γ Ρ Α Φ Ε Σ 7 7 7. 7. 2 Π Ρ Ο Β Ο Λ Η 78 7. 7. 3 Μ Α Ζ Ι Κ Η Ε Κ Τ Υ Π Ω Σ Η. 78 7. 8 Α Ρ Χ Ε Ι Ο Π Α Γ Ι Ω Ν.78 7. 8. 1 Μ Ε Τ Α Β Ο Λ Ε Σ Δ Ι Α Γ Ρ Α Φ Ε Σ 8 2 7. 8. 2 Π Ρ Ο Β Ο Λ Η 82 7. 8. 3 Κ Α Ρ Τ Ε Λ Α...... 8 3-1 -
7. 8. 4 Ε Υ Ρ Ε Τ Η Ρ Ι Ο..83 7. 9 Π Ρ Ο Υ Π Ο Λ Ο Γ Ι Σ Μ Ο Ι....... 8 4 7. 9. 1 Π Ω Λ Η Σ Ε Ι Σ...... 8 4 7. 9. 2 Α Γ Ο Ρ Ε Σ.......... 8 7 7. 1 0 Γ Ε Ν Ι Κ Ε Σ Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α Σ Ε Σ 8 7 7. 1 1 Ε Π Ι Κ Ο Ι Ν Ω Ν Ι Α.... 9 1 Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο Ο Γ Δ Ο Ο Ε Μ Π Ο Ρ Ι Κ Η Δ Ι Α Χ Ε Ι Ρ Η Σ Η - Ε Κ Τ Υ Π Ω Σ Ε Ι Σ 8. 1 Δ Ι Α Χ Ε Ι Ρ Ι Σ Η Π Ω Λ Η Σ Ε Ω Ν..9 4 8. 1. 1 Δ Ι Α Χ Ε Ι Ρ Ι Σ Η Π Α Ρ Α Γ Γ Ε Λ Ι Ω Ν Π Ε Λ Α Τ Ω Ν. 9 5 8. 1. 2 Μ Ε Τ Α Σ Χ Η Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Σ Π Α Ρ Α Σ Τ Α Τ Ι Κ Ω Ν...... 9 6 8. 2 Δ Ι Α Χ Ε Ι Ρ Ι Σ Η Α Π Ο Θ Η Κ Η Σ. 9 6 8. 3 Δ Ι Α Χ Ε Ι Ρ Ι Σ Η Α Ξ Ι Ο Γ Ρ Α Φ Ω Ν.... 9 8 8. 4 Ε Κ Τ Υ Π Ω Σ Ε Ι Σ Τ Ω Ν Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Ω Ν...... 9 8 Π Ρ Α Κ Τ Ι Κ Ο Τ Μ Η Μ Α 1 0 1-2 -
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Α γ απητέ συ ν άδ ε λφε: Το έργο αυ τό, ε πίμονης και μ ακρ άς προσπάθειας απευ θύ νε τ αι σ ε σ έ ν α, μ ε τ η ν ε λπίδα να σε β ο ηθ ή σει να καταλάβεις καλύ τε ρ α τ η ν μ η χανο γρ αφημ έ νη λογιστική στην πράξ η. Α ν αφ έρεται σ τη σ χέση τ ης η λεκτρ ο νι κής λογιστι κής μ ε το Κ ώ δι κα β ιβλίων και Σ το ι χε ίων ( Κ ΒΣ ) δ εν αποτε λεί ε ρμ η νεία ό λων τω ν δ ι α τ άξ εων τ ο υ Κώδικα, αλλά μ ό νο ε κε ίνων οι ο ποίες θ εσπίζου ν μια ειδική μεταχε ίρισης στους χρ ησ τ ές η λεκτ ρ ονικώ ν μ έσων γ ι α τ η ν έ κδ ο ση τ ων φ ορολο γ ι κώ ν στοιχείων και την τ ή ρ ησ η τ ης λογι στικών τ ους βιβλίων (άρθρα 22-25 Π. Δ 186/ 92). Η η λεκτ ρονι κή λογιστική, είν αι το ε ξελι γμ έ νο σ τ άδ ιο τ ης χειρόγραφ ης λογιστικής. Γ ια τ ο λόγο αυτό, ο ε φ αρμ οστής της η λεκτρ ο νι κής λογιστικής πρέπει ε πιπλέον ν α γνωρίζει τό σο τ ην φ ι λο σοφ ί α σ την ο ποία στηρίζε τ αι η χρήσ η τω ν Η / Υ σ τις ε ξαιρετικές δι ατάξ εις τ ου Κ. Β.Σ, που αναφέρονται σ τ ην Η λεκτρ ονική λογιστική. Η κ α θ ο λ ι κή ε πι κρ ά τ η σ η τ η ς μ η χ α ν ο γ ρ ά φ η σ η ς σ τ α λ ο γ ι σ τ ή ρ ι α τ ω ν ε πιχειρήσεων, π α ρ ά λ λ η λ α μ ε τ η ν υ ποχ ρ ε ω τ ι κή ε φ α ρ μ ο γ ή τ ο υ Ε. Γ. Λ. Σ κ α ι τ ο υ Κ. Β.Σ ε πέφε ρ α ν σ η μ α ν τ ι κέ ς ε ξ ε λ ί ξ ε ι ς μ έ σ α κα ι έ ξ ω α πό α υ τ έ ς. Μ έ σ α σ τ η ς ο ι κ ο ν ο μ ι κέ ς μ ο ν ά δ ε ς έχουμε μ ε ί ω σ η τ ο υ χ ρ ό ν ο υ κ α ι τ ο υ κόσ τ ο υ ς ε πεξε ρ γ α σ ί α ς τ ω ν δ ε δ ο μ έ ν ω ν, β ε λ τ ί ω σ η τ η ς ποσ ό τ η τ α ς, τ η ς π ο ι ό τ η τ α ς κ α ι τ ο υ χ ρ ό ν ο υ κ τ ή σ η ς τ ω ν α ν α γ κ α ί ω ν γ ι α τ η ν β ι ω σ ι μ ό τ η τ α τ η ς ε πιχείρησης πλ η ρ ο φ ο ρ ι ώ ν. Τ έ λ ο ς θ α θ έ λ α μ ε ν α ε υ χ α ρ ι σ τ ή σ ο υ μ ε ε σ ά ς, που θ α δ ι α β ά σ ε τ ε α υ τ ό τ ο έ ρ γ ο κ α ι ν α μ α ς σ υ γ χ ω ρ ή σ ε τ ε γ ι α τ υ χ ό ν λ ά θ η και π α ρ α λ ε ί ψ ε ι ς π ο υ θ α σ υ ν α ν τ ή σ ε τ ε ε ί ν α ι τ ο πρώτο έ ρ γ ο που γ ρ ά φ ο υ μ ε κ α ι γ ι α α υ τ ό τ ο ν λ ό γ ο τ ο παρ α δ ί δ ο υ μ ε σ τ η ν κρίσης σ α ς. - 3 -
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 0 Η ΕΝΤΑΞΗ ΤΩΝ ΕΠΙΤΗΔΕΥΜΑΤΙΩΝ ΣΕ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΤΗΡΗΣΗΣ ΒΙΒΛΙΩΝ 1.1 Πρώτη κ ατηγορία:οι Ε πιτηδ ευματί ες ε ν τ άσ σονται σε κατηγο ρία βιβλίων μ ε τ η ν έ ν αρξ η τω ν ε ρ γασιών τ ους. Ει δι κότερα η έ ν τ αξη σε κατηγορία βιβλί ων γί ν εται με βάση τ α εξής κριτήρια: Τ η νομ ι κή μορφ ή της επι χείρησης. Τ ο αντι κείμ ενο εργασιώ ν. Τ ο ν τ ό πο άσκησ ης της δρ ασ τ ηρ ιότητας τους. Τ ο ύψος τω ν ετήσιων ακαθ αρίστω ν ε σόδω ν τ ης προηγούμενης διαχε ιριστι κής περιόδου. Τ ο καθεστώς Φ.Π.Α που έχε ι υ παχθ εί η ε πιχείρησ η. Σύμφωνα μ ε τις δι ατάξ εις τ ης παρ.4 του άρ θρου 4 του Κ. Β. Σ. ε ν τ άσ σονται από την έ ν αρξ η τ ων εργασιών τ ους, στην πρώτη κατη γορ ία, ( αν εξ άρ τ η τα από το ύψος τ ων ακαθ άρ ιστω ν ε σόδων που θ α πραγματοποιήσ ουν αργότε ρ α ), οι παρακάτω ε πιτηδευματ ίες, μ ε ε ξ αί ρεση ε κε ίνους που λειτου ργούν μ ε τη μ ορφ ή Α. Ε ή Ε. Π.Ε, ο ι ο πο ίοι ε ντάσσονται κα τ ά τ α ο ριζόμενα σ τ η ν παρ.2 του ί δι ου άρθρου στην τρίτη κατηγορία: Ο πρατηρ ιού χος υ γ ρών καυσίμων και λι παντικών αυτο κι ν ή τω ν μ ό νο για την εμ πο ρία βενζίνης και πε τρ ε λαίου. - 4 -
Ο ε πι τ η δευματί ας που δι αθ έ τε ι τ α είδη τ ου απο κλε ιστικά λιανι κώς σε κι νητές λαϊ κές αγορές. Ο ε κμεταλλευ τ ής περιπτέ ρου Ο λιανοπω λητής ψιλικώ ν και συ ν αφ ών ε ι δώ ν, ε φημ ερίδω ν, περιοδικώ ν και τσιγάρων. Έτσι στην πρώ τη κατη γορ ία ε ντάσσονται και οι ε πιτηδευματ ίες αν εξ αρ τ ή τως ακαθαρίστων εσόδων που είναι: Ο ι ε κμ εταλλευ τές κινητώ ν καν τι νώ ν που λε ιτ ουργο ύν υ παί θρια και εξυπηρετού ν υ παί θριες μαζικές ε κδηλώσεις, σε συ ν αυ λί ες κ.λ. π Ο ι τ αχυ δρ ομικοί πρ άκτο ρες (φυσικά πρόσωπα ) ο ι ο πο ίοι ασκούν τ η ν δρ αστηριότητα τους σε πόλη ή χωριό μ ε πληθυ σμό κάτω τω ν 5 000 κατ ο ίκων μ ε εξ αί ρεση τ ις του ριστικές περιοχές, θ α συ ν εχίσουν ν α ε ν τ άσ σονται σ την πρώτη κατ η γο ρία τ ή ρ ησης β ιβλίων ή ν α απαλλάσσονται από την τήρησ η βιβλίων με βάση τις λοιπές δ ρ ασ τ ηριότητες του ς χωρίς ν α λαμβάνε τ αι υ πόψη η λαμβανόμενη προμήθεια πρ ακτ όρευσης. 1. 2 Στην δε ύτερη κατηγορία μ ε τ ην ε πι φ ύ λαξη των δι ατάξεων τ η ς παρ.2 του άρθρου 4 εντάσ σονται: Ο ε πιτηδευματ ί ας τ ου ο ποίου τ α καθαρά κέ ρδη προσδι ορίζο νται μ ε ειδικό τ ρόπο, σύμφωνα με τη νομ οθεσία περί φ ορολο γί ας εισοδήμ ατος, καθώς και ο εκμ εταλλευτής πλο ίου Ο πράκτο ρας εφ ημ ερίδω ν και περιοδικών, καθ ώ ς και ο πρατηρ ιού χος χονδρ ι κή πώ λησης καπνο βιομ η χαν ι κώ ν πρ οϊόντων. Ο πρατ η ριούχος υγρών καυ σίμ ων γ ια τ ην εμ πο ρία πετρελαί ου. Ό ποιος από το υς παρ απάνω ε πι τ η δευματί ες, δ ι ατηρεί και κλάδο παροχής άλλων υ πη ρεσιών ή πώλησης αγαθών τηρεί γ ια - 5 -
ό λες τις δ ρ ασ τ ηριότητες τ ου τα βιβλία της κατηγο ρίας που αντιστο ι χε ί σ το σύνολο τω ν ε τ ήσ ιων ακαθαρ ίστω ν εσόδω ν τους και όχι όμως κατηγο ρίας κατ ώτερης της δεύτερης. 1.3 Στην Τρίτη κατηγορία εντάσ σονται ο ι ημ εδαπές και αλλοδαπές ανώνυμες και περιορισμ έ νης ευθύ ν ης ε τ αι ρίες καθώς και οι κοινο πραξίες ή άλλης ν ομικής μ ορφής ε πι χε ιρήσεις κατασκευ ής δημ οσίων έργω ν, εφόσον ο πρ οϋ πο λογισμός τ ου έ ρ γου που αν αλαμβάνουν υ πε ρβαί ν ει τ ο όριο τήρησ ης βιβλί ων τ ρ ίτης κατηγορίας. Ε πίσης σ την Τ ρίτη κατηγο ρία ε ντάσ σονται ό σοι ασχολού ν τ αι μ ε την πώλη σ η ανεγε ιρόμενω ν οικο δ ομών ή τ ην κατ α σ κευ ή δ η μοσίων ή τ ε χν ι κώ ν έ ρ γω ν, καθ ώς και οι κο ι νο πρ αξ ίες μ ε το ί δι ο αντι κείμ ενο ε ρ γασιών, εφ όσον συμμετέχε ι σε αυ τές έ ν α τ ου λάχι στον πρ όσωπο από τ ο συ γ κεκριμένο ε δ άφιο ή η μεδαπή ανώνυμη ή περιορισμένης ευθύ ν ης εται ρεία. - 6 -
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο ΒΙΒΛΙΑ ΠΡΩΤΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ Ο ι ε πιτηδευ ματίες τ ης πρώτης κατηγο ρίας τηρούν υ ποχρεωτικά το βιβλί ο αγο ρών γ ι α τ η ν παρακο λούθηση τ ων συ ν αλλαγώ ν τ ης ε παγγελμ ατ ι κής τ ου δ ρ ασ τ ηρ ιότητας. Το βιβλίο αγορών είναι απ λογραφικό βιβλί ο και τ ηρ είται, είτε μ η χαν ο γρ αφ ικό ε ίτε με χειρόγρ αφο τρ ό πο, εφ αρ μοζόμενων ανάλογα τω ν σ χε τικών δι ατάξ εω ν του κώδι κα. Ο ι ε πι τηδευματί ες τ ης πρώτης κατ η γ ορίας ε κδί δ ουν ό λα τ α σ τ οιχε ί α που προβλέπει ο Κ. Β.Σ(Δελτ ί α αποστολής, τ ιμ ο λό για, αποδείξ εις ε παγγε λμ ατι κώ ν δ απανώ ν, αποδείξ εις αυτοπαράδοσης, συ γ κεντρ ωτικά δ ελτία αποστο λής, μ ε εξ αίρεση τις αποδείξεις λιανι κής πώ λησης αγαθών τ ου άρθρου 1 3 ). Σημειώνε τ αι ό τι στις περιπτώ σεις λι ανι κώ ν πω λήσεω ν, ό τ αν έ χει πρ ο ηγηθεί η έ κδοση συ γ κεντρ ωτικού δελτίου αποστο λής, ε κδί δ ονται και από τους τ η ρού ν τες β ιβλίο αγορών απο δ είξ εις λιανι κής πώλη σ ης. Εί ναι αυτο νό η το ό τ ι οι ε πιτηδευματί ες αυ το ί δεν έ χουν υποχρέωση χρήσης φ ορολο γι κής μ ηχανής. Ο ι στήλες του β ιβλίου αγ ορών σύμφωνα με τις δ ι ατάξεις τ ης παρ.1 τ ου άρθρου 5, σε ξ ε χωριστές σ τ ή λες τ ου β ιβλί ου αγο ρών καταχωρούνται : - 7 -
Τ ο είδος του δ ι καιολογητικού, το ν αύξοντα αριθμό και τ η χρονο λογία έ κδοσης ή λήψ ης τ ου και τ ο ο νο ματεπώ νυμο ή τ ην ε πωνυμία τ ου εκδ ότη. Τ η ν αξ ία αγορά αγαθών και λήψης υ πη ρ εσιών, τ α έξ ο δα, το Φ Π Α τω ν πράξεων αυτώ ν και τ ις ε πιστροφ ές και ε κπτώσεις που γ ί νο ν τ αι μ ε ιδιαίτε ρ α σ τ οιχε ί α, ο ι ο πο ίες μ πο ρεί να καταχωρούνται αφ αι ρετι κά από αν τί στο ι χες στήλες. Ε πίσης η αξ ία κάθ ε πράξ ης θα πρέπει να αναλύεται σε στήλες του τ η ρού μενου βιβλί ου ή σε κατ ασ τ άσ εις ανάλο γ α μ ε τις ανάγκες τ η ς φορολογί ας εισοδήμ ατος και του Φ ΠΑ. Η αν άλυση αυ τ ή μ πορεί ν α γί νε ι τ ο αργό τε ρο μ έ χρι τη λήξ η της προθεσμ ίας για τ η ν κατ αβ ο λή τω ν φ ορολο γι κώ ν δηλώσεω ν. Σ ε ι δι αίτερες σ τ ή λες ή σ ε ιδιαί τ ερο χώρο του β ιβλίου καταχωρείτα ι η αξία αγοράς τ ων παγίων στοιχείων ο Φ ΠΑ αυτών καθώς και τα δάνεια που χορηγού ν τ αι ή λαμ β άν ο νται. Δ η λαδή πρέπει ν α κάνουμε ανάλυση σε ανάλυση σε σ τήλες τ ω ν αγο ρ αζόμ ενων αγαθ ώ ν έτσι ώστε ν α ε ξυπη ρετούνται οι φ ορολο γί ες. Άρ α ο ι αγ ορές θ α πρέπε ι ν α κα τ αχωρού νται κατ ά συ ν τε λεστή Φ Π Α. Με τ η ν μ η χανογραφ ημ ένη τ ήρ η ση τ ου βιβλί ου αγο ρών έ χουμε τ η δυ ν ατ ό τητα με τ η ν εισαγ ωγή τ ω ν σ το ι χείων σ το ν Η/Υ αναλυτικά, οι ε κτυπώσεις σ τ ο τέ λος τ ου μήνα ν α μ η ν γ ί νο ν τ αι αναλυτικά κατά συ ντελε σ τή ΦΠΑ ή Σ Κ Κ ο πότε τ α δε δ ομένα μ ένου ν σ τ ον Η /Υ αποθηκευμένα και η ε κτύ πωση τω ν αθεώ ρ ητων καταστάσεων να γίνεται για τις ανάγκε ς του ΦΠΑ. Θ α πρέπει σ τ ο β ιβλί ο αγορών τ ο ο ποίο τ η ρ είται μ η χαν ο γρ αφ ικά ν α έ χει τ η δυ νατότητα τ ης αυ τ όμ ατ ης άθροισης τ ω ν πο σών τω ν σ τηλών τ ου και τη μεταφ ορά τους από σ ε λί δ α σ ε σ ε λί δ α, ο ι δ απάνες μέχρι 5 0 ευρώ(αξία + Φ ΠΑ) μ πορού ν ν α - 8 -
καταχωρηθ ούν με μ ια συ γ κε ν τρωτική ε γ γ ρ αφ ή σ ε ημ ερήσ ι α β άση ανά εκδότη στο ιχείου στις αντίστο ι χες στήλες. Κ ατά τ η μ η χανο γ ρ αφ ημένη τ ήρ η σης του β ιβλίου αγο ρών η ε κτύ πω σ η τ ου βιβλί ου γί νε τ αι μέχρ ι το τ έ λος τ ου ε πόμ ενο υ μ ήνα ε κείνου πο υ αφ ορούν ο ι οικο ν ομικές πράξεις με δυ νατότητα η λεκτρ ο νι κής αποθήκευ σης τω ν δ ε δομ ένων αυ τώ ν και τ α ο πο ία πρέπε ι ν α φυλάσσονται σ τ ην έ δρ α της ε πι χε ί ρησης ω ς τ ο τέ λος τ η ς δι αχειριστι κής περιόδου. Μετά το τέ λος τ ης δι αχε ιριστι κής περιόδου τ α βιβλία μ πορούν ν α φυλάσ σονται σε τ ό πο δ ι αφ ορετικό από τη έ δρ α τ ου. Σ τ α β ιβλί α Α κατηγο ρίας αποδίδουμε το Φ Π Α κάθε τ ρ ίμ ηνο σ τ η ν αρμ όδια Δ ΟΥ. Για ν α αποδώσουμε το Φ ΠΑ μετατρ έ πουμε τ ις αγ ορές σε πω λήσ εις, γ ιατί δεν έ χουμε έκδ οση αποδείξ εω ν. - 9 -
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 0 ΒΙΒΛΙΑ ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ Ο Ε πι τ ηδ ευματί ας που ε ν τ άσ σεται σ τ η ν δεύ τε ρ η κατ η γ ορία συ μφώνα με το άρθρο 4 τ ου Κ ΒΣ, τηρεί β ιβλίο ε σόδων - εξ όδων γ ι α τ ην παρακολούθηση τω ν συναλλαγώ ν τ ης ε παγγε λ μ ατικής του δ ρ ασ τ ηρ ιότητας. Το βιβλίο εσόδων - εξ όδων είναι, ό πως και το β ιβλίο αγο ρών, απλογραφικό βιβλίο και τ η ρείται, ε ί τε με μ η χαν ο γρ αφ ικό, είτε μ ε χειρόγρ αφ ο τρόπο. Ο ι παρ απάνω ε πιτηδευματ ίες ε κδ ί δου ν ό λα τ α φ ορολο γ ικά σ τ οιχε ί α που ο ρίζο ν τ αι από τι δι ατάξεις τ ου Κ ΒΣ ( Τι μολόγια, ε κκαθαρίσεις, απο δείξεις λι ανι κής πώλησης, αποδείξ εις παροχής υ πηρ εσιών, αποδείξ εις ε παγγε λμ ατικών δ απαν ών, αποδείξ εις αυτο παρ άδοσης, δ ε λτί α αποστο λής. Ε πίσης οι παραπάνω ε πιτηδευματ ίες, είναι υ πόχρεοι σ τ η χρήσ η φορολογι κής τ αμειακής μ η χαν ής. Συμφώνα μ ε τ ις δ ι ατ άξ εις τ ης παρ.1 του άρ θρου αυτού σε ξ εχωριστές στήλες του βιβλί ου εσόδων - εξ ό δω ν καταχωρούνται: Τ ο είδος του δ ι καιολογητικού, το ν αύξοντα αριθμό και τ η χρονο λογία έ κδο σης, κ αθώς και το ο νομ ατε πώνυ μο ή τ η ν ε πωνυμία τ ου εκδ ότη τω ν στοιχείων αγ ο ρών και εξ ό δω ν. Τ α ακαθάρ ιστα έσοδα από τ η ν πώ ληση εμ πορευμάτ ω ν, προϊόντων, πρώτων υ λών, από τ η ν παροχή υ πηρ εσιών και από λοιπές πρ άξ εις. Τ ις αγ ορές αγαθ ών, και ανάλογα με τον προορισμ ό το υς γι α μ εταπώλη σ η ή παραγω γ ή προϊόντω ν, τι ς δ απάνες λήψης υ πηρ εσιών, τα γενικά έξοδα και τις λοιπές πράξεις. - 10 -
Τ ις ε πιστρ οφές και τ ις ε κπτώσεις που γί νο ν ται μ ε πιστω τι κό τ ιμολόγιο, οι ο ποίες μ πορεί ν α καταχω ρού ν ται αφαι ρετι κά από τις αντίστο ι χες στήλες. Τ ο Φ.Π.Α που αντιστοιχε ί στις πι ο πάνω πράξε ις (Φ.Π.Α ε ισροών και εκρ οών). Κ ατά τ ην ε κτύπωση του β ιβλί ου ε σ ό δω ν - εξόδω ν μπορεί να ε μφαν ί ζο ν τ αι σε στήλες πρώτα τ α έσοδα και μ ετά τ α έξ οδα τ ου μ ή ν α ή και αντίστροφα. Ο ι απο σβέσεις καταχωρούνται όταν εξ άγε τ αι το λο γ ιστι κό αποτέλεσμα και είναι υ πο χρέω σ η όχι μόνο τ ων ε πιχε ιρήσεω ν παροχής υ πηρ εσιών αλλά και τ ων εμ πορικών, βιοτε χνικών και λοιπώ ν ε πι χειρήσεω ν τ ων ο πο ίων τα κέρδη προσδιορίζο ν τ αι λογιστι κά. Η μη αναγραφ ή τω ν απο σβέσεων σ το βιβλίο εσόδω ν ε ξόδω ν απο τε λεί παράβαση και σ τε ρεί από τις ε πι χει ρήσεις το δ ι καί ωμα ν α τις εκπέσου ν από τα ακαθ άριστα έσοδα τους. Τ α πάγ ι α και οι αποσβέσεις καταχω ρού ν τ αι σ ε ιδιαί τε ρο χώρο σ τ ο β ιβλί ο ή σε αθεώ ρητες κατ αστάσεις γ ι ατ ί δεν υπάρχει η δ υνατό τ η τ α θ εώρησ ης ιδιαί τε ρου βιβλίου αυ τό ισχύει μ όνο σ τα β ιβλία τρίτης κατηγορίας. Ο ι ε πι τ ηδ ευματί ες που τ η ρού ν βιβλία εσόδων - εξ όδω ν ε ίναι υ ποχρεωμένο ι ν α τ η ρ ούν θεωρημ ένο β ιβλίο απο γ ρ αφών ε μ πο ρεύσιμων περιουσιακώ ν σ τ οιχε ίων εφ όσον τ α ακαθάριστα έ σοδα τ ους από τ η ν πώ ληση αγαθών υ πε ρβαίνουν τ ο όριο τ ή ρ ησ ης του βιβλί ου αγορών δηλαδή 100.000 Ε. Στο β ιβλίο απογράφ ων α ν αγρ άφ ονται το είδος τ ου αγαθού, η ποσότητα, η μονάδα μ έτρησης, η τιμή αποτίμ η σης κατά μ ονάδα αγαθού και η σ υνο λική τι μ ή αποτίμησης, η απο τ ίμηση γ ί νε τ αι σ τ η χαμηλότερη τιμ ή μεταξύ τ ιμ ής κτήσης και τ ης τ ρέχουσας τ ιμ ής δ η λαδή η τ ιμή σ τ η ν ο πο ί α μ πορείς ν α αγοράσ εις μέχρι τ ις 3 1/ 12 κάτω από κανονι κές συ νθ ή κε ς αγ οράς, η τ ιμή κτίσης - 11 -
υ πολο γί ζετε μ ε τ ις μεθό δους LIFO, FI FO, κ αι ΜΕΣΗ ΣΤΑΘ ΜΙ ΚΗ ΤΙΜΗ. Στο βιβλίο απο γ ρ άφων, η απογραφή γί ν εται κατ ά ποσότητα κ αι κατά αξία μέχρι 2 0 Φ εβρου άρ ιου τ ου ε πό μενου έ τους και ό χι αργότερα από τ η ν η μ ερομηνία υ πο βολής τ ης ε κκαθ αριστι κής δ ή λωσης Φ.Π.Α ή της δήλω σης φ ορολογίας εισοδήμ ατος. Η απο γρ αφή γί ν εται χωριστά για κάθε υ ποκατάστημα ή αποθηκευ τι κό χώ ρο, όταν δεν υ πάρχε ι υ πο χρ έω ση απο γ ραφής ως απογρ αφή λήξ ης λαμ βάνεται το 10% τω ν αγορών χρήσ ης. Ο ι συ ντελε στές τ ου Φ. Π. Α που ο ρίστηκαν σύμφωνα με το Ν 1 642/ 1986 και άρχισε να ι σ χύει από 1/ 4/ 2005 ε ίναι το 9 % και γ ι α τ α υ πό λοιπα αγαθά το 1 9 % ε πί τ ης φ ορολογητέας αξίας. Σ το έ ν τυ πο τ ου Φ.Π. Α β άζουμε ό λα τ α έ σ οδα και τ α έξοδα τ ης ε πιχε ίρησ ης που πραγμ ατο ποιήθ η καν μ έσα σ το τ ρίμηνο που αφορά. - 12 -
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 0 ΒΙΒΛΙΑ ΤΡΙΤΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ 4.1 ΔΙΠΛΟΓΡΑΦΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ Ό πως αναφ έρεται σ τ η ν παρ.1 τ ου άρθρου 7 τ ου κώ δι κα, β ασική μ έθοδος σ τ η ν ο ποία σ τ ηρ ί ζε τ αι η τ ήρηση τω ν βιβλίων της τρ ίτης κατηγο ρίας είναι δι πλογρ αφ ική μ έθοδος, δηλαδή η ισότητα της χρέω σης και τ ης πίστω σ ης. Για την ύπαρξ η τ ης ι σότητας αυ τ ής, απαιτε ίται ισόπο ση καταχώ ρηση τω ν πράξ εω ν τ όσο σ τ η χ ρέωση ό σο και στην πί στωση. Η δ ι πλο γρ αφική μ έθοδος εφ αρ μόζε τ αι μ ε δι αφ ορετικές δ ι αδι κασ ίες σ ε κάθ ε περίπτ ωση, ο ι ο ποίες προσδιορίζο ν τ αι από τ ο ν όγκο τ ων συ ν αλλαγών και τις ανάγ κες του ε πι τ η δευματία για πληροφόρησ η. Η δ ι αδ ικασία που α κο λουθείται γ ι α τ η ν κατ αχώ ρ ησ η μιας ο ι κο ν ομικής πράξης σ τ α β ιβλί α τ ης επιχείρησης χαρ ακτηρίζει τ ο Λ ογιστι κό Σύστημ α που εφ αρμόζει. Βασικά λο γι στικά συστήμ ατ α είναι τα ακόλου θ α: 4.2 ΚΛΑΣΣΙΚΟ Ή ΙΤΑΛΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Σ τ ο γ ενικό η μερολό γ ιο καταχω ρού ν ται οι οικονομικές πράξ ε ις τ ου επιτηδευματί α,είτε είναι ταμ ει ακέ ς, είτε είναι συ μψηφιστικές. Ο ε πι τ ηδ ευματ ίας που εφ αρ μόζει τ ο κλασσικό σύστημ α, ε φόσον εξυπηρετε ί τ η λειτουργί α του λογιστηρίου του μπορεί να τ η ρεί β ο ηθ ητικά βιβλί α ( ημερολόγια) γ ι α την καταχώρηση σ αυτά ομο ιογε νώ ν πράξ εω ν ( βιβλίο ταμείου, αγορών, πω λήσεων - 13 -
κ.λ.π). Σ τα β ιβλία αυτά κατ αχ ωρούνται ο ι οικονομικές πράξεις και τ α δεδομ έ ν α τω ν εγγρ αφών αυτών, μ ε τ αφέρονται σ το γ ε νι κό η μερολόγιο μ ε μ ί α ή περισσότε ρες συγκεντρωτι κές ε γγραφές που παρέχου ν τ ην ημ ερήσ ι α κί ν ησ η τ ω ν λογαριασμών που παρακολου θού νται σ αυ τ ά. Τ α βιβλία αυτά τ η ρού ν τ αι πάντα με δ ι πλογραφικό τρόπο, είναι πάντοτε θ εω ρημένα ε πειδή καταχωρούνται πρωτογενώς οι εγγραφ ές και λαμβάνου ν δική τους ι δι αίτερη αρίθμ ηση ε γγραφών, σύ μφωνα με τις δ ι ατ άξ εις τ ης παρ.2 του άρθρου 23 του κώ δι κα. Τ ο κλασσικό σύστημ α ε ίναι έ ν α απλό σύστημ α που στο ο ποίο σ τ η ν χειρόγρ αφ η μ ορφ ή του εξυπηρ ετεί κυ ρί ως μικρές ε πιχε ιρήσ εις, παρ όλο που τ ο σύ στημα ε ί ν αι παλιό έ χε ι ε υρεία ε φ αρμ ογή στη μ η χαν ο γρ αφ ημ έ νη λο γι στική. 4.3 ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Βασικά σ τ οιχε ί α το υ συ στήμ ατος αυτού, ε ί ναι η αντικατάσταση τ ου μ οναδι κού ημερολο γ ίου από δι άφορα αν αλυ τι κά ημερολό γ ια σ τ α ο ποία καταχωρούνται ομοιογε ν είς πράξ εις. Τ ο σύ στημ α αυ τό απαντάται και μ ε άλλες παρ αλλαγές όπως: Τη γερμανική παρ αλλα γή, που λειτου ργεί μ ε δ ύο αναλυτικά ημερολόγια (ταμ είου και συμψηφ ιστι κώ ν πρ άξεω ν ). Τη βελτιωμένη γερμανικ ή π αραλλα γή, που λειτου ργεί με τ έ σσερα αναλυ τι κά ημ ερολό γι α ( τ αμ είου, συμψηφ ιστι κών πράξ εω ν, αγορών και πω λήσ εω ν ) Τη α γγλική παρ αλλαγή, που λειτου ργεί χω ρίς ν α τ ηρ είται συ γ κεντρ ωτικό η μερολόγιο, αλλά τ α δεδομ έ να που περιλαμ β άν ο νται σ τ α αναλυτικά η μερολόγι α μεταφ έρονται απευ θείας στο γενικό καθ ο λι κό. - 14 -
Τη γ αλλικ ή παραλλαγή, που λε ι του ργεί με πολλά αναλυτικά ημ ερολόγια, αν άλογα μ ε τις ανάγ κες τ η ς ε πιχε ίρησης ( π.χ Τ αμείου, τρ απε ζών, επι τ αγώ ν αγορών, πωλήσεων κ. λ. π.) Την αμερικανική π αραλλαγή, που λειτου ργεί μ ε τ ο συ γ κεντρ ωτικό η μερολόγιο και τ ο γ ενικό καθολι κό ε ν σωματωμένο σ έ ν α βιβλί ο. Ε φαρ μογ ή του συστήματος. Τ ο συγκεντρωτι κό σύστημ α ε ί ν αι έ ν α σύ στημ α που συ νι στάται τ όσο σ τη χειρόγρ αφη όσο και σ τ η ν μ η χαν ο γρ αφ ημ ένη λογιστι κή, έ χε ι ευ ρεία εφ αρμογή και σ τη μ η χαν ο γρ αφ ημ ένη λογιστι κή και απαντάται μ ε την κλασσική του μ ορφ ή, είτε μ ε παραλλαγές, αν άλο γ α μ ε τι ς ανάγκες των ε πιχε ιρήσ εω ν. 4.4 ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ Βασικό και απαραίτητο σ το ι χείο σ τ η μ ηχανογραφ ημ ένη λογιστι κή είναι τ ο Λογι στικό Σ χέ δ ιο. Δ η λαδ ή τ ο σ χέδιο λογαρ ι ασμ ών μ ε τ η συ γ κε κριμ ένη κω δι κοπο ί ησ η που η χρήση του ε ί ν αι απαρ αίτητη γι α τ η ν κί ν ησ η τω ν λογαρ ι ασμ ών. Η αυθαιρεσία πολλών λο γι στών, ο αυτοσχεδιασμ ός σε πολλές περιπτώσεις, χωρίς να αντιβαίνει τις λογιστι κές αρ χέ ς, κατ αστρέφει τη συ γ κρ ισιμότητα τ ων σ τ οιχε ίων. Μ ε την καθιέρωση του Γ ε νι κού Λ ογιστι κού Σ χεδίου ( Γ.Λ.Σ) ε πιτυγχάν ε τ αι η τυ ποπο ίηση και η ο μοιομ ορφ ί α τω ν λογιστι κώ ν μ ε γεθών, τ ο υ λάχιστο ν σε ε θ νι κό ε πίπε δ ο. Δ ημ ιου ργείται έ ν α ενιαί ο περιβάλλον, κο ινό γ ι α ό λους τους ε ν δι αφ ερόμενους, σ τ ο λογιστι κό τ ρ ό πο χειρισμού των συ ν αλλαγώ ν και στην απεικό ν ιση της οικο ν ομικής κατάστασ ης και της περιου σιακής δ ι άρθρωσης. Κ ατ αργε ίται η «πολυ γ λωσσία» και οι ε πακόλου θες παρερμ ηνείες. Ακολουθού νται ο μοιόμορφοι κανόνες αποτίμ ησης σ τ οιχε ίων του Ενεργητι κού και τ ου - 15 -
Π αθητι κού και μ έθοδοι από σβεσης πάγ ιων σ το ι χε ίων με β άση τις παραδεκτέ ς αρ χές. Κ αθορίζονται ενιαίοι κανόνες κοστολό γ ησ ης, ε ν ι αί α ο νομ ατολογία λογαριασμών και η συ ν δεσμολογία το υς. Ο ι λογαριασ μοί τ ου Λ ο γιστικού Σ χε δ ίου κατατάσσονται σε 10 ο μ άδ ες από 0-9. Ο ι ομ άδες 1-8 καλύπτου ν τις ανάγ κε ς τ ις Γ ενικής Λογιστικής, η ομ άδ α 9 τις αν άγκες τ ης Α ν αλυτικής Λογι στικής και η ομ άδα 0 καλύπτει τις ανάγκε ς τω ν Λ ο γαριασμών Τάξεων. Ε ΝΕ ΡΓΗΤΙΚΟ 1. ΠΑΓ ΙΑ 2.ΑΠ Ο ΘΕΜΑΤΑ 3.ΑΠΑΙΤ Η Σ Ε ΙΣ Κ Α Ι Δ ΙΑ Θ Ε Σ ΙΜ Α Π ΑΘ ΗΤΙΚΟ 4.ΚΑΘΑΡ Η ΘΕΣΗ, ΠΡ Ο ΒΛ ΕΨ Ε ΙΣ, ΜΑΚΡ Ο ΠΡ ΟΘΕΣΜ ΕΣ Υ Π Ο ΧΡ ΕΩΣΕΙΣ 5.ΒΡ Α Χ ΥΠΡ Ο ΘΕΣΜ Ε Σ Υ ΠΟΧΡ Ε ΩΣΕΙΣ Α ΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤ Α Χ ΡΗ ΣΗ Σ 6.ΟΡΓΑΝΙΚ Α Ε ΞΟΔΑ ΚΑΤΑ Ε ΙΔ Ο Σ 7.ΟΡΓΑΝΙΚ Α Ε ΣΟΔΑ ΚΑΤΑ Ε ΙΔ Ο Σ 8. ΑΠΟΤΕΛ ΕΜ Α Τ ΙΚΟΙ Λ Ο Γ ΑΡ ΙΑ Σ ΜΟ Ι - 16 -
4.5 ΒΙΒΛΙΑ ΤΡΙΤΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ Τ α βιβλί α που τ η ρού ν τ αι από το ν ε πιτηδ ευματί α τ ης τ ρίτης κατηγο ρίας απορρέουν, τό σο από τις δι ατάξεις του Κ ώδικα, ε ίναι τ α εξής: 1. Ημερολόγια. Γ ε νι κό ημερολόγιο Α ν αλυ τι κ ά ημερολόγια Σ υγκεντρωτι κό ημερολό γ ιο Η μερολόγιο εγγρ αφών ισολο γι σμ ού 2. Γενικό καθο λικό 3. Αν αλυτικά καθολικά 4. Απογρ α φώ ν και Ισολογ ι σμών 5. Ειδικά β ιβ λία. Μ η τρ ώο παγ ίων Βιβλί ο αποθήκης και παρ αγω γ ής κοστο λογί ου Π ρ όσθετα βιβλία Δ ι οικητι κά βιβλία Α.Ε κ αι Ε.Π. Ε α πό τις Α.Ε : Βιβλί α πρακτ ι κώ ν Γ. Σ τω ν μ ε τό χω ν και πρακτικών Δ. Σ και βιβλίο μετό χων. Α π ό τ ι ς Ε.Π.Ε : Βιβλί α πρακτ ι κώ ν συ νε λεύσεω ν και πρακτικών δ ι αχε ιρίσεις. 4.6 Ο ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΙ Ο ΤΡΟΠΟΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΤΥΠΩΣΗΣ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ Η μ η χαν ο γρ αφ ική τ ή ρ ησ η τω ν βιβλίων πραγμ ατο ποιείται σ ε δύο σ τ άδι α: Τ ο στάδι ο τ η ς ενημ έρωσης και το σ τ άδ ιο τ ης ε κτύ πω σ ης. Η ενημέρωση των β ιβ λίων γί ν εται με τ η ν εισαγω γ ή δεδομ ένων κάθε ο ι κο νο μικής πράξ ης, που πραγματοποιεί ο ε πιτηδευματί ας, σ τ ο αρ χείο του Η/Υ και τη στις πρ οθεσμ ί ες που ορίζει ο κώδικας. - 17 -
Η ε ισαγω γ ή γί νε ται με τ η ν πληκτ ρολόγηση ή αυ τόμ ατ α, ό τ αν υ πάρ χει σύ στημ α on line ενημ έρωσης τ ω ν βιβλίων μ ε τ α σ τ οιχεί α που εκδί δ ονται μ η χανογρ αφ ι κά. Η εκτύπωση ε ί ναι η μ ε τ αφορά από το αρ χείο του Η/ Υ και η απεικό νι σ η σε μ ηχανογραφικά έ ν τυ πα(θεωρημένα ή αθεώ ρητα)των οικο ν ομικώ ν πρ άξ εω ν. Οι πρ οθεσμ ίες γ ι α τ ην ε ν ημ έρωση τ ων βιβλίων, που τηρού νται μ η χαν ο γρ αφ ικά, έ χου ν αφετηρία την ημ ερομηνία έ κδοσης τω ν φ ορολο γι κών στοιχείων τ ου χρ ήσ τ η. 4.6.1 ΠΡΟΘΕΣΜΙΕΣ Η ΜΕ ΡΟΛΟΓΙΑ. Με τ ην δι άταξη τ ης παρ. 1 άρθρου 24 ο ρίζεται ό τ ι η ενημ έρωση τω ν Ημ ερολο γί ων και τ ου Βιβλίου Α πο θ ή κης, γ ί νε τ αι μέσα σ τι ς προθεσμ ίες που προβλέ πονται από τ ην παρ.2 τ ου άρ θρου 17, δ ηλαδή γι α τ α Η μερολόγι α, μ έσα σ ε δεκαπέντε η μέρες από τ ην έ κδ ο ση ή λήψ η τ ου στοιχείου και ε πί ταμ ειακώ ν πράξ εω ν από τη δ ι ενέργε ι α τους και σε ο κτώ ημ έρες γι α το β ιβλίο απο θ ήκης γ ι α την πο σοτι κή δ ι ακί ν ησ η και ε ντός δέκα η μερών από τ η ν έ κδ ο ση ή λήψ η του σ τ οιχε ίου γ ια τ η ν αξία τω ν αγαθών. Με την διατύ πωση εκτύ πω σ η τω ν Ημερολογίων ν οείται: Η ε κτύ πωση σ τ ο θ εω ρημένο μ η χαν ογραφ ι κό έ ν τυ πο του Η μερολογίου. Τ α Η μερολόγια αυτά μ πορεί να είναι ε ί τε τ α γ ν ωστά «Τ αμείου» και «Δ ι αφόρων πρ άξ εω ν» ε ί τ ε τ όσα όσα και οι πρωτοβάθμιοι λο γαριασμ οί ή ο ρισμένοι από αυ τ ούς ή ποίο ανεπτυ γμένα, ( δευ τεροβάθμιοι, τρ ι τοβάθμιοι) εφ όσον έ χουν θ εω ρηθεί και σαν Ημερολόγια. Η ε κτύ πω ση τ ων ο ι κο ν ομικώ ν πράξεω ν κατά πρ οοδευ τική χρονο λογική σειρά. Τ α πε ρισσότερα προγρ άμματα δ έ χο ν ται ο ι κο ν ομικέ ς πράξεις με δι αφ ορετικές η μερομ η νί ες κατ αχώ ρ ησης - 18 -
και μ ε ε ιδική ε ν τολή τ ις τ αξινο μο ύ ν αυτόμ ατα κατ ά χρονολογική σ ειρά, αρκεί ο χρ όνος ε νημέρωσης να μ η ν ξεπερνά το ανώτατο ό ριο που ορίζει ο Κ.Β.Σ Ο ι οικον ομικέ ς πράξεις ε κτυπώνονται σ ε θεω ρ ημένο μ η χαν ο γρ αφ ικό έ ντυπο ημερολογιακώ ν πρ άξεων μ ια φ ορά τ ον μ ή ν α. Ι ΣΟΖΥΓΙΟ ΓΕΝΙ ΚΟΥ ΚΑΘΟΛΙΚΟ Υ(Πρ ωτοβάθ μιοι μόνο λογαρ ι ασμ οί ) Η εκτύπωση του θ εωρημ έ νου ι σοζυ γί ου Γ ενικού Κ αθολι κού γί νε τ αι μ έσα σ το ν ε πόμ ε νο μήνα εκε ί νου που αφορά. Α Ν ΑΛ ΥΤ Ι ΚΩΝ ΚΑΘΟΛΙΚΩΝ. Τ α υ πόλοιπα τω ν λο γαριασμών αυτώ ν ε κτυ πώ νο νται σ τ α αναλυτικά καθολι κά της νέ ας δ ι αχε ιριστι κής πε ρ ιόδου μέσα σ το μήνα που έ κλεισε ο ι σολογισμ ός. Τ Ω Ν Α ΠΟΘΕΜΑΤ Ω Ν Α ΠΟΓΡΑΦ ΗΣ. Τ α πο σοτι κά υ πόλοιπα τ ω ν αποθεμάτω ν αυτών μεταφέρονται στη μηνι αία κατ άσταση του β ιβλίου αποθήκης ή σ τ ο β ιβλίο αποθήκης του δεύτερου μ ή ν α της ν έ ας δι αχε ιριστι κής περιόδου που ε κτυ πώ νε τ αι μ έχρι 30 Μ αρτίου, προκειμ ένου γ ι α δι αχειριστική περίοδο που λήγει στις 3 1.12. Η αξία τω ν αποθεμ άτ ων αυτών μ εταφέρεται στη μ η νι αία κατάσταση του βιβλίου αποθήκης ή σ τ ο βιβλίο αποθήκης του μ ή ν α εκείνου εντό ς του οπο ίου έκλεισε ο ισολογισμ ός. 4.7 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΚΑΙ ΕΚΤΥΠΩΣΗ ΒΙΒΛ ΙΩΝ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΕ ΒΙΒΛΙΑ Γ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ Ό τ αν δεν εξ άγε τ αι αυτοτε λές λο γ ιστικό αποτέ λεσμ α, σ το υ ποκατάσ τ ημ α τ ου ο επιτηδευματ ί ας τηρεί: Δ ι πλο γρ αφ ι κό η μερολόγιο τ αμειακών και συμψηφ ιστι κών πράξ εω ν και μ η νι αίο δι πλότυ πο φύλλο α ν άλυσης και ελέ γ χο υ. Για παρ απέρα δ ι ευκόλυ νσ η μ πο ρεί ν α τ ηρ ηθ εί απλογραφ ι κά η μερήσιο δι πλότυπο φύλλο συ ν αλλαγών, ό πο υ χωρίζο ν ται - 19 -
χωριστά το υ πόλο ιπο τ ου τ αμ είου της προηγούμενης ημέρας, οι τ αμειακές πράξεις και οι συμψηφιστικέ ς. Η μερήσιο φύλλο συ ν αλ λαγ ών. Ε νημ ερώνεται, ε κτυ πώ ν εται και απο στέλλε τ αι σ τ ο κεντρ ι κό γ ι α την ενημ έρωση τω ν βιβλίων τ ου ε ν τός δεκαπέ ντε ημερών από τ ην ημ έρα που αφ ορά. Μέσα σ τ η ν ίδια προθεσμία ε ν ημερώνο ν τ αι και τ α βιβλί α τ ου κε ν τρ ικού μ ε τα δεδομένα του φύλλου αυτού. Ε ν ημ ερώνει και εκτυπώ νε ι τ ο ημερολόγι ο τ αμ ειακώ ν και συ μψηφιστικών πράξεων μέσα σ τ ην προθεσμ ί α τω ν 1 5 η μ ερών από τ η ν έ κδοση ή τ η λήψ η του κατά περίπτ ωση και επί τ αμειακών πρ άξ εων από τ ην δ ιενέργεια τ ους. Ε κτυ πώνει αυ τ ό ή τ ο φύλλο ανάλυσης και ε λέ γ χο υ ε ν τός τ ου πρώτου δ ε καπε ν θήμ ερου του επόμενου μ ή να. Μ ε τ αφέρει σ τ α β ιβλία τ ου κε ν τρ ι κού τ α δεδομένα τ ων υ ποκατασ τ ημ άτω ν: Σ ε περίπτω σ η που εξ άγε τ αι αυ το τε λές λο γι σ τικό αποτέλεσμα τ α δεδομένα τ ου υ πο κατασ τ ήμ ατος μ ε ταφέρονται στα β ιβλία του κεντρικού ε ντός τ ης προθεσμ ί ας σύ ν τ αξ ης τ ου ι σολογισμ ού. Ό τ αν δ εν εξ άγ εται αυτοτελές λογιστικό απο τ έ λεσμα εντός τ ω ν πρώτω ν 2 0 ημ ερών τ ου ε πόμ ενο υ μ ή να ε πί χειρόγραφ ης τ ή ρ ησ ης και εντός 15 ημ ερών επί μ η χανογρ αφ ι κής τήρ ησης. Σ ε περίπτ ωση που τηρείται ημερήσιο φύλλο συ ν αλλαγώ ν ε ν τ ός 15 η μερών από την ημέρα που αφ ορά. - 20 -
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 0 Η ΜΗΧΑΝΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ, ΟΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΧΡΗΣΤΩΝ Γ ι α ν α ε ίναι η μ η χανο ργάνω σ η του λογιστηρίου αποτελεσματική πρ έ πε ι ν α υ πάρ χε ι ε πιμ ε λε ίς αν άλυση τω ν πληρ οφοριακώ ν αν αγκών της ε πι χείρησ ης τ όσο σε ε πίπε δο ε σωτε ρικώ ν χρ ησ τώ ν ό σο και σ ε ε πί πεδο εξ ωτερικώ ν χρηστών τ η ς ο ι κο νομ ι κής μ ονάδας. Το κέρδος μιας από τη μηχαν οργάνωση τ ου λογι στηρίου ε ίναι η ο ργάνω ση, η καλύτε ρ η αξιοπο ίηση του προσωπι κού,η ε πέκταση τω ν δ ραστηριοτήτω ν τ ης ε πιχε ίρησης, η αυξημένη πληροφ όρηση, η αξιοπιστία και η ανταγω νι στικό τ η τ α. Τ α πλεονε κτήματα από τ η μ η χανο ρ γ άν ωση του λογι σ τηρίου ε ί ν αι ότι μ ε τά τ η ν καταχώ ρ ησ η τω ν πρωτο γ ενών γε γ ονότων υ πάρ χουν στο ημ ερολό γ ιο ό λες οι πληροφορίες σε ο ποιαδήπο τε μ ορφ ή. Οι μ ε τ αφορές και ο ι αθ ροιστικέ ς συμφωνί ες γί ν ονται αυτόμ ατα και μ πορούμε να ε πικε ντρ ώσουμε τ η ν πρ οσοχή μ ας σ τ η ν ανάλυση τω ν οικο ν ομικώ ν μεγε θών. Τ α βασικά χαρ ακτηρ ιστι κά των Η / Υ σ ε σ χέση μ ε το χειρόγραφο σύστημ α ε ίναι ο αυτοματισμός, η τ αχύ τ ητα στην ε ξαγω γ ή αποτε λεσμ άτω ν, η ακρ ίβεια, η αξ ιοπιστί α, ο μ ικρός χώρος εργασίας, ο μ ικρός χώ ρος αποθήκευ σης στοιχε ίων. Τ α μειονε κτήματα από τ ην μ η χαν ο ργάνω ση του λογιστηρίου ε ί ν αι ότι χρ ειάζονται εξειδικευμένους λογιστές γι α τ ην χρήση - 21 -