BIO 101 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΖΩΟΛΟΓΙΑ



Σχετικά έγγραφα
ΖΩΟΛΟΓΙΑ. ΔΙΔΑΣΚΩΝ Μιχάλης Παυλίδης g Ηράκλειο, Νοέμβριος 2016

BIO 101 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΖΩΟΛΟΓΙΑ

BIOΛ 101 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΖΩΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ. Μ. Παυλίδης Ηράκλειο, Νοέμβριος 2018

Η ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΖΩΩΝ. Αρχιτομία. Αγενής αναπαραγωγή. Παρατομία. Εκβλάστηση. Εγγενής αναπαραγωγή Διπλοφασικός κύκλος.

Βιολογία Ζώων Ι. ίνος Γκιώκας. Πανεπιστήμιο Πατρών Σμήμα Βιολογίας. Πάτρα 2015

Ονοματεπώνυμο ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΌ ΣΥΣΤΗΜΑ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ι

Γαμετογένεση. Καθορισμός φύλου (όρχεις ς ή ωοθήκες) Πρόφαση Ι μείωσης Γαμετικά κύτταρα Γονάδα (μιτώσεις) έσμευση Έμβρυο. Θηλαστικά, Αμφίβια, ιχθύες

ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ. 2. (α) Ποια μέρη του γεννητικού συστήματος του άνδρα δείχνουν οι αριθμοί 1-8 στο σχήμα;

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΔΙΑΙΡΕΣΗ:ΜΕΙΩΣΗ- ΓΑΜΕΤΟΓΕΝΕΣΗ. Μητρογιάννη Ευαγγελία Βαμβούνης Ιωάννης

BIO 101 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΖΩΟΛΟΓΙΑ

Στα πτηνά το φύλο «καθορίζεται από τη μητέρα». Αυτό γιατί, το αρσενικό άτομο φέρει τα χρωμοσώματα ZZ ενώ το θηλυκό τα ZW. Έτσι εναπόκειται στο που θα

Kυτταρική Bιολογία. Μείωση & φυλετική αναπαραγωγή ΔIAΛEΞH 21 (16/5/2016) Δρ. Xρήστος Παναγιωτίδης, Τμήμα Φαρμακευτικής Α.Π.Θ.

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΝΟΜΑ ΜΑΘΗΤΗ-ΜΑΘΗΤΡΙΑΣ: Το πιο κάτω σχεδιάγραμμα δείχνει ανθρώπινο σπερματοζωάριο.

ΜΕΡΟΣ Α: ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΑΝΤΡΑ

Κύτταρα πολυκύτταρων οργανισμών

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12. ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ

Καθορισμός και διαφοροποίηση του φύλου

Από τα χημικά μόρια στον οργανισμό

ΖΩΟΛΟΓΙΑ. ΔΙΔΑΣΚΩΝ Μιχάλης Παυλίδης Ηράκλειο, Νοέμβριος 2016

Ενότητα 10: Κυτταρική Διαίρεση

Η αναπαραγωγή στον κόσμο των φυτών

Ένα από τα σηµαντικότερα στάδια της ζωής Εµπλουτισµός πληθυσµών µε νεαρότερα άτοµα Αντικατάσταση των ατόµων που πεθαίνουν µε νέα

ΕΥΡΥΒΙΑΔΕΙΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΑΡΝΑΚΑΣ

Αναπαραγωγή. Π.Παπαζαφείρη. 1. Εισαγωγή 2. Αναπαραγωγική φυσιολογία άρρενος 3. Αναπαραγωγική φυσιολογία θήλεος 4. Κύηση Εμβρυϊκή ανάπτυξη

ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ. Μονογονία

6.4 Η αναπαραγωγή στον άνθρωπο ΜΙΚΡΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΕΣ

BIO 101 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΖΩΟΛΟΓΙΑ

ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ* BIO 101 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΖΩΟΛΟΓΙΑ. Επαφή, Αναγνώριση & Πρόσδεσητου σπερματοζωαρίου στο ωάριο ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΑΥΛΑΚΩΣΗ

Μίτωση - Μείωση και φυλετικοί βιολογικοί κύκλοι Γ. Παπανικολάου MD, PhD

6. Αναπαραγωγή. Η αναπαραγωγή είναι απαραίτητη για τη συνέχιση της ζωής. Με την αναπαραγωγή οι οργανισμοί δημιουργούν απογόνους.

12. ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ - ΑΝΑΠΤΥΞΗ

12. ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ - ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Κυτταρική Διαίρεση (Μίτωση και Μείωση) Μέρος Β

Κεφάλαιο 13. Αναπαραγωγή

Πρόγραμμα μαθημάτων θεωρίας Γενικής Εντομολογίας

Ζωικοί Εχθροί Εργαστήριο

Τα αναπαραγωγικά όργανα του άνδρα. Όρχεις

Έννοιες Βιολογίας και Οικολογίας και η Διδακτική τους

ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΦΥΤΩΝ 2η ΙΑΛΕΞΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ. ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας Γενετική Βελτίωση Φυτών ρ. Πριµηκύριος Νικόλας

BIOΛ 102 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΖΩΟΛΟΓΙΑ

ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ. Βιολογία Δ. ΜΑΤΘΟΠΟΥΛΟΣ 1

Κεφάλαιο 12. Α. ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ ΚΕΝΟΥ Συμπληρώστε σε κάθε κενό τη λέξη που ταιριάζει σωστά.

Βιολογία Α' Λυκείου Λύκειο Επισκοπής

Ερωτήσεις θεωρίας. 1ο Κεφάλαιο Από το κύτταρο στον οργανισμό

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΖΩΟΛΟΓΙΑ

Ασκήσεις για το σπίτι και για σένα! μελετούμε τους ζωντανούς οργανισμούς; Τρόποι μελέτης των ζωντανών οργανισμών Επιστημονική μέθοδος

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΔΡΙΚΟΥ ΓΕΝΝΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ. Σιμοπούλου Μάρα Επίκουρη Καθηγήτρια Φυσιολογίας ΕΚΠΑ

Κυτταρική Διαίρεση (Μίτωση και Μείωση) Μέρος Α Μοριακή Βιολογία και Γενετική BIOL 123 Άνοιξη 2015 Δρ. Χαρίτα Χρίστου

Εργαστήριο Ιστολογίας Εµβρυολογίας ΕΚΠΑ

Γονιμοποίηση αναγνώριση και συνένωση ωαρίου-σπερματοζωαρίου φραγμός στην πολυσπερμία μετα μετ βολική ενεργο ενεργο ο π ίηση

Το σχεδιάγραµµα πιο κάτω παριστάνει τον αυτοδιπλασιασµό και το διαµοιρασµό των χρωµατοσωµάτων στα θυγατρικά κύτταρα.

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΑΔΙΠΠΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ. Χρόνος: 2 ώρες Ημερομηνία: 13 Ιουνίου 2012

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΖΩΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ. Το πρώτο σύστημα κατάταξης των ζώων κατά τον Αριστοτέλη

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΕΙΡΗΝΗ ΣΤΟΥΡΑΪΤΗ Γ 4

Περιεχόμενα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΕΞΕΛΙΞΗ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΔΕΙΚΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 103 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΙ ΓΟΝΙΔΙΑΚΕΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΕΣ 128

ΤΑΞΗ: Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡ. : 19/05/2016 ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ-ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ: 2 ΩΡΕΣ (120 ΛΕΠΤΑ) ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:... ΤΜΗΜΑ:.. ΑΡ.: ΠΡΟΣΟΧΗ ΚΑΘΕ ΕΠΙΤΥΧΙΑ

Διερευνητικό σχέδιο μαθήματος Κυτταρική διαίρεση: Μίτωση - Μείωση Βιολογία Γ Γυμνασίου, 2 διδακτικές ώρες

ΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΩΝ ΖΩΩΝ = 34 ΦΥΛΑ

Γεννητικά όργανα. Εγκέφαλος

ΕΡΑΣΜΕΙΟΣ ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Ιδιωτικό Γενικό Λύκειο Όνομα: Ημερομηνία:././2014 ΤΑΞΗ : A Λυκείου

Αναπαραγωγή - Ανάπτυξη

Ωογένεση: σχηµατισµός του ωαρίου

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2016/2017

ΟΥΡΟΠΟΙΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΜΙΤΩΣΗ. Ζαρφτζιάν Μαριλένα Πειραματικό Σχολείο Πανεπιστημίου Μακεδονίας

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12 ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ-ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Α. ΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΡΡΕΝΟΣ

ΛΥΚΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΛΕΜΕΣΟΥ

Αναπαραγωγική φυσιολογία στη γυναίκα

ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ - ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Ζωολογία Ι. Εργαστηριακή Άσκηση : ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ. Ενότητα 4η: Η Διαδικασία της Αναπαραγωγής

ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΠΟΛΥΔΥΝΑΜΑ ΚΥΤΤΑΡΑ (STEM CELLS).

Άσκηση 9: Διαφοροποίηση - Εμβρυογένεση

Πρόλογος. Σπύρος Δ. Συγγελάκης

Τίτλος εργασίας: Καθορισμός του φύλου στους ζωικούς οργανισμούς

Φυσιολογικά, µε την είσοδο του σπερµατοζωαρίου, το ωάριο υφίσταται µεταβολές (εµπόδιο στην πολυσπερµία), οι οποίες παρεµποδίζουν την περαιτέρω είσοδο

Εξέλιξη της Αναπαραγωγής στα έμβια όντα. Ενότητα 4: Φύλο και Αναπαραγωγή Νεοκλής Α. Γεωργόπουλος Σχολή Επιστημών Υγείας Τμήμα Ιατρικής

Κώστας, 32 χρονών. Άρτεμις, 30 χρονών

Γεννητικό Σύστημα. Ioannis Lazarettos. MD PhD Orthopaedic Surgeon

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΖΩΩΝ I. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΑΛΑΚΙΑ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΣΟΥΠΙΑΣ Sepia officinalis. Διδάσκων: Σ. Νταϊλιάνης

Αναγεννητική Ιατρική Ηθικοί προβληματισμοί στις θεραπείες με

ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ

Γονιµοποίηση Κύηση - Γαλουχία

Το άνθος Λειτουργίες α. παράγονται οι αρσενικοί και θηλυκοί γαμέτες β. συμβαίνει η γονιμοποίηση γ. πραγματοποιείται η ανάπτυξη του εμβρύου

ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΩΝ ΑΡΧΕΓΟΝΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Οι φάσεις που περιλαμβάνει ο κυτταρικός κύκλος είναι:

7. ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ - ΑΝΑΠΤΥ

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΣΤΑΥΡΟΥ. ΓΡΑΠΤΕΣ ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ (Δειγματικό εξεταστικό δοκίμιο) ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΜΑΘΗΤΗ/ΤΡΙΑΣ : ΑΡΙΘΜΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΥ :

Πανεπιστήμιο Αθηνών - Τμήμα Βιολογίας Τομέας Βιολογίας Κυττάρου & Βιοφυσικής ΚΛΩΝΟΠΟΙΗΣΗ. Αναπλ. Καθηγητής Σταύρος Λ. Κουσουλάκος

Η ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΑΓΓΕΙΟΣΠΕΡΜΩΝ

ΣΠΕΡΜΑΤΟΓΕΝΕΣΗ. Εργαστήριο Ιστολογίας Εµβρυολογίας ΕΚΠΑ

ΚΑΝΑΚΗΣ Γ.

ΣΥΛΛΗΨΗ, ΕΜΦΥΤΕΥΣΗ, ΚΥΗΣΗ, ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ 1ο 1. β 2. β 3. α 4. α 5. β

ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ

ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΔΡΙΚΟΥ ΓΕΝΝΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ. Σ. ΜΗΛΙΓΚΟΣ Καθηγητής Μαιευτικής Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών

Από τους Σπόγγους στα σχιζοκοιλωματικά Πρωτοστόμια

Επιμέλεια: Μυρσίνη Κουλούκουσα Αν. Καθηγήτρια. emed.med.uoa.gr/eclass

ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

Transcript:

BIO 101 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΖΩΟΛΟΓΙΑ ΙΑΛΕΞΗ 1. ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ Ι ΑΣΚΩΝ Μιχάλης Παυλίδης (pavlidis@biology.uoc.gr) Ηράκλειο, Νοέμβριος 2012 1

ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Πως από το γονιμοποιημένο αυγό φτάνουμε στο ενήλικο σώμα; Πως το ενήλικο σώμα παράγει ένα νέο σώμα; 2

ΤΑ 2 ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΓΙΝΟΝΤΑΙ...6 ιαφοροποίηση How can the fertilized egg generate so many different cell types? Μορφογένεση How can the cells form tissues & organs? Αύξηση How is cell division so tightly regulated? 3

Αναπαραγωγή How are these cells set apart to form the next generation? Εξέλιξη How do changes in development create new body forms? Which heritable changes are possible, given the constraints imposed by the necessity of the organism to survive as it develops? Περιβάλλον How is the development of an organism integrated into the larger context of its habitat? 4

Ο ΚΥΚΛΟΣ ΖΩΗΣ ΕΝΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ Πηγή: Developmental Biology, 6th Ed, Gilbert 5

Γαμετογένεση Τα βλαστικά κύτταρα ξεχωρίζουν από τα σωματικά, μεταναστεύουν στις γονάδες, διαφοροποιούνται στους γαμέτες & ωριμάζουν (ωάρια, σπέρμα) Γονιμοποίηση Σύντηξη ωαρίου & σπερματοζωαρίου Αυλάκωση Γαστριδίωση Οργανογένεση Αύξηση Ταχείς μιτωτικές διαιρέσεις του ζυγωτού βλαστομερίδια Αυγό Βλαστίδιο Μετακίνηση των βλαστομεριδίων & σχηματισμός των βλαστικών στιβάδων Βλαστίδιο Γαστρίδιο Κυτταρικές αλληλεπιδράσεις, διαφοροποίηση & σχηματισμός οργάνων Αύξηση του μεγέθους των οργάνων, σχηματισμός ενηλίκου σώματος Aναπαραγωγή 6

ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΑΓΕΝΗΣ ΕΓΓΕΝΗΣ Ένας γονέας Συνήθως δύο γονείς εν υπάρχουν εξειδικευμένα αναπαραγωγικά όργανα ή κύτταρα Υπάρχουν εξειδικευμένα γεννητικά κύτταρα Απόγονοι γενετικά πανομοιότυποι του γονέα Απόγονοι που λαμβάνουν γενετικό υλικό και από τους δύο γονείς, αλλά φέρουν και χαρακτηριστικά που τους διαφοροποιούν απ αυτούς 7

Κυριότεροι Τύποι Αγενούς Αναπαραγωγής 1. ιχοτόμηση (Binary fission) 2. Πολλαπλή διαίρεση (Multiple fission) 3. Εκβλάστηση (Budding) 4. Σπορίωση (Gemmulation) 5. Κατάτμηση (Fragmentation) 8

Είναι σπάνια η αγενής αναπαραγωγή στο Ζωικό Βασίλειο; Βακτήρια Μονοκύτταροι ευκαρυωτικοί οργανισμοί Κνιδόζωα Βρυόζωα ακτυλιοσκώληκες Εχινόδερμα Ημιχορδωτά 9

Διχοτόμηση Το μητρικό κύτταρο διαιρείται με μίτωση, σε δύο ίσα περίπου τμήματα Κάθε τμήμα αναπτύσσεται σε έναν νέο οργανισμό παρόμοιο με τον γονέα (ΚΛΩΝΟΙ) Η διχοτόμηση μπορεί να γίνει κατά μήκος (μαστιγοφόρα πρωτόζωα) ή εγκάρσια (βλαφαριδοφόρα πρωτόζωα) 10

Simple binary fission Longitudinal binary fission Πηγή: http://www.tutorvista.com 11

Παράδειγμα Υποβοηθούμενης Διχοτόμησης (!) 12

Πολλαπλή Διαίρεση Πολλαπλές διαιρέσεις του πυρήνα πριν από τη διαίρεση του κυτταροπλάσματος Tαυτόχρονη δημιουργία μεγάλου αριθμού θυγατρικών κυττάρων ημιουργία σπόρων (σπορογονία, π.χ. παράσιτο ελονοσίας) 13

A C: Cyst Formation and Multiple Fission in Amoeba D F: Multiple Fission in Malarial Parasite Πηγή: http://www.tutorvista.com 14

Εκβλάστηση Άνιση διαίρεση ενός οργανισμού Ο θυγατρικός πυρήνας μεταναστεύει μέσα σε ένα προεκταμένο τμήμα του κυτταροπλάσματος Ο νέος οργανισμός προκύπτει με τη μορφή βλαστήματος ή φύτρου που αυξάνεται πάνω στο σώμα του αρχικού οργανισμού Σε κάποια αποκόπτεται (π.χ. μέδουσες, εχινόδερμα), ενώ σε άλλα δημιουργούνται αποικίες (π.χ. κοράλλια) 15

Παράδειγμα Εκβλάστησης (Hydra) Βλάστημα (budd) 16

Σπορίωση H δημιουργία ενός νέου ατόμου μετά από την απελευθέρωση κυττάρων τα οποία είναι συγκεντρωμένα μέσα σε μια ανθεκτική κάψα (αποβλάστημα) Σπόγγοι 17

Κατάτμηση / Αναγέννηση ιάσπαση ενός πολυκύτταρου οργανισμού σε δύο τμήματα από τα οποία προκύπτουν δύο νέοι οργανισμοί (κατάτμηση) Αν ένα τμήμα αποκοπεί, τότε έχει τη δυνατότητα να αναπτυχθεί σε ένα πλήρες άτομο (αναγέννηση) Planaria Sea star

Τύποι Εγγενούς Αναπαραγωγής Α. Παρθενογένεση Β. Ερμαφροδιτισμός Γ. Αμφιγονική 19

Παρθενογένεση Η ανάπτυξη ενός εμβρύου από ένα μη γονιμοποιημένο ωάριο ή ενός εμβρύου στο οποίο ο αρσενικός και θηλυκός πυρήνας δεν ενώνονται μετά τη γονιμοποίηση 20

Τύποι Παρθενογένεσης 1. Αμειωτική (αγενής) 2. Μειωτική 3. Απλοδιπλοειδισμός 21

Αμειωτική Παρθενογένεση Απουσία μείωσης & σχηματισμός ωαρίου με μιτωτική κυτταρική διαίρεση Οι απόγονοι είναι κλώνοι του αρχικού οργανισμού Πλατυέλμινθες, τροχοφόρα, καρκινοειδή, έντομα 22

Μειωτική Παρθενογένεση Σχηματισμός ωαρίου με μείωση (απλοειδές) Ενεργοποίησή του ή μη μετά από την επίδραση σπερματοζωαρίου Η διπλοειδής κατάσταση αποκαθίσταται με διπλασιασμό των χρωμοσωμάτων Πλατυέλμινθες, τροχοφόρα, δακτυλιοσκώληκες, ακάρεα, έντομα, ψάρια, ποντίκια, γαλοπούλες 23

Απλοδιπλοειδισμός Το θηλυκό (βασίλισσα) μπορεί να Γονιμοποιήσει τα ωάρια, καθώς τα γεννά ή Να τα αφήσει αγονιμοποίητα Γονιμοποιημένα ωάρια ιπλοειδή θηλυκά (βασίλισσες ή εργάτριες) Αγονιμοποίητα ωάρια Απλοειδή αρσενικά (κηφήνες) Μέλισσες, σφήκες, μυρμήγκια 24

Παρθενογένεση - παραδείγματα Daphnia Honey bee Aphid Komodo Dragon 25

Ερμαφροδιτισμός Μόνοικοι οργανισμοί ιαθέτουν τόσο αρσενικά όσο και θηλυκά αναπαραγωγικά όργανα στο ίδιο άτομο Το ίδιο άτομο ωριμάζει τόσο ως όσο και ως την ίδια ή διαφορετική χρονική περίοδο Υδρόζωα, πλατυέλμινθες,, δακτυλιοσκώληκες, θυσσανόποδα, καρκινοειδή, πνευμονοφόρα γαστερόποδα, ψάρια 26

Αμφιγονική Αναπαραγωγή ίοικοι οργανισμοί Ο κάθε γονέας έχει το δικό του σύστημα αναπαραγωγής & παράγει μόνο ένα είδος γενετικών κυττάρων, ωάριο ή σπερματοζωάριο Η δημιουργία απογόνων γίνεται μετά από την ένωση γαμετών που προέρχονται από δύο γενετικά διαφορετικά άτομα Μερικά ασπόνδυλα, σπονδυλωτά 27

Κύκλος Ζωής Εγγενώς Αναπαραγόμενων Οργανισμών 28

Αμφιγονική vs. Αγενούς Αναπαραγωγής (-) 1. Υψηλό κόστος σε ενέργεια 2. Υψηλό κόστος σε χρόνο 3. Υψηλό βιολογικό κόστος «κόστος της μείωσης» δημιουργία πολλά από τα οποία δεν αναπαράγονται επιτυχώς μικρός αριθμός απογόνων 4. Πολύπλοκη σεξουαλική συμπεριφορά (+) Ποικιλομορφία (μέσω της ανακατάταξης & του ανασυνδυασμού του γονιδιώματος) 29

ΦΥΛΕΤΙΚΟΣ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ Φυλετικός καθορισμός (Sex determination) Μηχανισμοί που κατευθύνουν τη φυλετική διαφοροποίηση Φυλετική διαφοροποίηση (Sex differentiation) Ανάπτυξη όρχεων & ωοθηκών από αδιαφοροποίητη ή αμφιδυναμική γονάδα 30

Οντογένεση των Γονάδων στα Σπονδυλόζωα Κόκκινο: Eπιθηλιακές δομές Μπλέ: Μεσεγχυματικές δομές Γραμμώσεις: Γεννητικό έπαρμα (GR : genital ridge) WD: Αγωγός Wolff; MD: Αγωγός Müller MT: Μεσονεφρικά σωληνάρια; UB: ουρητικός κάλυκας; 31 CE: σπλαχνικό επιθήλιο

Γεννητικό Έπαρμα & PGCs A. Γεννητικά επάρματα (*) σε διαγονιδιακή ιριδίζουσα πέστροφα. Κοιλιακή κάτοψη της σωματικής κοιλότητας (το πρόσθιο άκρο του ψαριού είναι αριστερά) Αρχέγονα Γεννητικά Κύτταρα (βέλη) (Primordial germ cells PGCs) B: 70-σωμίτες έμβρυο (14 dpf) D: έμβρυο στο στάδιο του οφθαλμού (25 dpf) (Takeuchi et al., 2002. Biol. Repro., 67, 1087-1092) 32

Πρωτογενής Φυλετικός Καθορισμός Ενδιάμεσο μεσόδερμα Ενδόδερμα Γεννητικό έπαρμα PGCs Αδιαφοροποίητη γονάδα Bλαστοκυτταρική σειρά Εμφάνιση δύο διαφορετικών αγωγών: Aγωγός Wolff (παροχέτευση του εμβρυικού μεσόνεφρου), Αγωγός Müller (καμία ειδική εμβρυική λειτουργία) 33

Διαφοροποίηση των Αγωγών Αγωγός Wolff Αρσενικά 1Επιδιδυμίδα Θηλυκά 2Εκφυλίσεται Εκφορητικός αγωγός Σπερματοδόχος κύστη Müller 3Εκφυλίσεται 4Ωαγωγοί, Σάλπιγγες, Μήτρα Τράχηλος, Kόλπος 1Λόγω της παραγωγής τεστοστερόνης από τα κύτταρα Leydig cells 2Λόγω της απουσίας τεστοστερόνης 3Λόγω της παραγωγής AMH (ή MIS) από τα κύτταρα Sertoli 4Λόγω της παραγωγής οιστραδιόλης από την εμβρυική ωοθήκη 34

Μηχανισμοί Φυλετικής Διαφοροποίησης Γενετικοί Ενδοκρινικοί & μοριακοί Περιβαλλοντικοί Κοινωνικοί 35

ΓΑΜΕΤΟΓΕΝΕΣΗ Η διαδικασία που έχει σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία ώριμων γαμετών Σπερματογένεση = η διαδικασία παραγωγής στους όρχεις, σπερματοζωαρίων από σπερματογόνια Ωογένεση = η διαδικασία παραγωγής στις ωοθήκες ωαρίων από ωογόνια 36

Σπερματογένεση Επιδυδιμίς Κύτταρα Sertoli Μίτωση Απαγωγό Αγγείο 1 Εκφορητικός αγωγός (Wolf) 4 Εγκάρσια τομή σπερματοφόρου σωληναρίου Μεγάλη μείωση του κυτταροπλάσματος Συμπήκνωση του πυρήνα στην κεφαλή Ακρόσωμα Σχηματισμός μεσαίου τμήματος ιαμόρφωση ουράς 37

1. Όρχεις Σπερματοζωάρια Ανδρογόνα 2. Επιδιδυμίδες Προσωρινές αποθήκες σπερματοζωαρίων Παραγωγή εκκρίματος 3. Έκκριμα Διευκολύνει την κίνηση των σπερματοζωαρίων Παρέχει θρεπτικά συστατικά Περιέχει προσταγλανδίνες οι οποίες διεγείρουν τη σύσπαση των λείων μυικών ινών της μήτρας και βοηθούν στην προώθηση του σπέρματος

4. Σπερματικός πόρος Αγωγός που οδηγεί τα σπερματοζωάρια στην ουρήθρα 5. Σπερματοδόχος κύστη Τυφλή προεξοχή του 4 που παράγει έκκριμα 6. Προστάτης Παράγει το προστατικό υγρό, το μέσο δηλαδή όπου θα κινηθούν τα σπερματοζωάρια 7. Αδένες Cowper Εξωκρινείς αδένες που παράγουν έκκριμα, το οποίο εξουδετερώνει όσα (όξινα) υπολείμματα ούρων έχουν παραμείνει στην ουρήθρα

Ωογένεση 1 Σάλπιγγα 1 - Η διαδιακασία της ανάπτυξης διακόπτεται στην Πρόφαση Ι της 1ης μειωτικής διαίρεσης - Η μείωση συνεχίζεται (i) Ωορηξία (πτηνά & περισσότερα θηλαστικά) ή (ii) αμέσως μετά τη γονιμοποίηση (πολλά ασπόνδυλα, τελεόστεοι, αμφίβια, ερπετά) 40

Ο Έμμηνος Κύκλος FSH Ε2 Αύξηση ωοθηλακίου & Παραγωγή E2 GnRH LH LH Ωορηξία Ωχρό σωμάτιο PRG, Ε2 41

Έλεγχος της αναπαραγωγής Εσωτερικό περιβάλλον ΚΝΣ / Υποθάλαμος GnRH Εξωτερικό περιβάλλον Συνθήκες εκτροφής Διαχείριση ψαριών Υπόφυση FSH / LH-RH Ήπαρ Vtg Ωοθήκες Όρχεις Οιστρογόνα/Ανδρογόνα Ανδρογόνα Γεσταγόνα Φερομόνες Βράγχια Νεφρά Ωάρια 2γενη φυλετικά χαρακτηριστικά Αύξηση Μεταβολισμός Σπέρμα 43

Αναπαραγωγικά Πρότυπα Ωοτόκα : Γεννούν αυγά (εσωτερική ή εξωτερική γονιμοποίηση) Ωοζωοτόκα : Συγκρατούν τα αυγά στο σώμα τους, τα έμβρυα διατρέφονται από τη λέκιθο που είναι αποθηκευμένη στο αυγό & γεννούν ζωντανά άτομα Ζωοτόκα : Τα ωάρια αναπτύσσονται στους ωαγωγούς ή στη μήτρα, τα έμβρυα διατρέφονται από τη μητέρα & γεννούν ζωντανά άτομα 44