ΣΥΛΛΗΨΗ, ΕΜΦΥΤΕΥΣΗ, ΚΥΗΣΗ, ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ

Transcript

1 ΣΥΛΛΗΨΗ, ΕΜΦΥΤΕΥΣΗ, ΚΥΗΣΗ, ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ Γονιμοποίηση Ο πλακούντας και οι ορμόνες του Παρακολούθηση εγκυμοσύνης Μεταβολές οργανισμού κατά την κύηση Μηχανισμός τοκετού Ο μαζικός αδένας-γαλουχία Υπογονιμοτητα

2

3 To Taξίδι του Σπέρματος στη Θηλυκή Γεννητική Οδό. -Προτεολυτικά ένζυμα βοηθούν στην απελευθέρωση των σπερματοζωαρίων (20-30 λεπτά) -Κολπική βλέννη-φραγμός -Σύνθεση Σπερματικού υγρού καθορίζει ευκολία πρόσβασης. -Μήτρα, Φραγμός; -Μητροσαλπιγγική συμβολή εμπόδιο για σπέρμα μειωμένης κινητικότητας. -Σταδιακή μείωση αριθμού σπερματοζωαρίων κατά το ταξίδι στην σάλπιγγα (~200 απομείνοντα) -Σπέρμα/ωάριο 1:1 -Tαχύτητα m/sec.

4 Essentials for fertilization

5 ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ -Πριν τη γονιμοποίηση -Τελικό στάδιο ωρίμανσης στην θηλυκή γεννητική οδό (7 ώρες) -Μηχανισμός όχι ολοκληρωτικά γνωστός -Αλλάζει τη δυναμική για γονιμοποίηση όχι τη δομή του σπερματοζωαρίου.

6 ΦΑΣΕΙΣ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ -Πέρασμα του ακτινωτού στεφάνου -Πέρασμα της διαφανούς ζώνης (Δημιουργία μεμβράνης γονιμοποίησης-αδιαπέραστη στο σπέρμα) - Αντίδραση φλοιού (αλλαγή δομής & σύστασης ΖΡ, εμποδίζει πολυσπερμία) - Σύντηξη των μεμβρανών ωάριου & σπερματοζωαρίου. -Συμπλήρωση 2ης μειωτικής διαίρεσης (2ο πολικό σωμάτιο). -Μεταβολική ενεργοποίηση ωαρίου.

7 Early fertilized zygote

8 Fertilized zygote

9 Προεμφυτευτική Εμβρυϊκή Ανάπτυξη Συγγαμία -Αρσενικός & Θηλυκός προπυρήνας πλησιάζουν μεταξύ τους με κεντρική τοποθέτηση. -Τα χρωμοσώματα συμπυκνώνονται -Οι προπυρηνίκες μεμβράνες καταλύονται χωρίς να ενώνονται -Τα χρωμοσώματα αναμιγνύονται και περνάνε στην μετάφαση της 1ης μιτωτικής ατράκτου. -Οι προπυρήνες & τα πυρίνια (διαθλαστίκα σωμάτια όπου συντίθεται το ριβοσωμιακό RNA) και η τοποθέτηση τους προμηνύουν.

10

11 Γονιμοποίηση Παρθενογένεση Μύλη κύηση Υδατιδώδης Ολική (παρθενογένεση) Πολυσπερμία Μύλη κύηση Υδατιδώδης μερική (polyspermy) Ανώμαλη Γονιμοποίηση Επιγονιμοποίηση γονιμοποίηση δύο ή περισσότερων ωαρίων κατά τη διάρκεια του ίδιου ωοθηκικού κύκλου από ξεχωριστές συνουσίες. Ετροπατρικη Επικύηση γονιμοποίησης ωαρίων κατά τη διάρκεια διαφορετικών έμμηνων ρύσεων, οπότε και προκύπτουν έμβρυα ελαφρώς διαφορετικών ηλικιών.

12 ΕΜΒΡΥΟΓΕΝΕΣΗ Πολύπλοκη Κυτταρική ανάπτυξη & διαφοροποίηση Επικοινωνία

13 ΑΥΛΑΚΩΣΗ -Κατά την κάθοδο του ζυγώτη μέσω του ωαγωγού προς τη μήτρα. -Μιτωτικές διαιρέσεις Βλαστομερίδια (1/2 μέγεθος)σφαιρικά, μορφολογικά όμοια, ολοδύναμα -Πρώτα στάδια της αυλάκωσης ελέγχονται από το μητρικό γονιδίωμα. -Περίοδος έντονης DNA σύνθεσης και κυτταρικής διαίρεσης χωρίς αύξηση μεγέθους του εμβρύου. -Ασύγχρονες διαιρέσεις. -Ανωμαλίες αυλάκωσης αναστολή ανάπτυξης & fragmentation

14 Cleavage stages

15 2η ΜΕΡΑ-2 ΚΥΤΤΑΡΑ

18 5-6η ΜΕΡΑ- ΒΛΑΣΤΟΚΥΣΤΗ

19 MOΡΙΔΙΟ & ΒΛΑΣΤΟΚΥΣΤΗ ΣΥΝΕΙΛΗΣΗ:Ξεκινά στο στάδιο των 8 κυττάρων (Τέλος 3ης μέρας) Τα βλαστομερίδια αποπλατύνονται μεγιστοποιώντας τις μεσοκυττάριες επαφές & ελαχιστοποιώντας τα μεσοκυττάρια διαστήματα. Nέα γονιδιακά προϊόντα & κυτταρική πολικότητα Έναρξη κοίλανσης Βλαστοκύστη. E-cadherin - Γλυκοπρωτεϊνη συγκόλλησης σημαντική στην αποπλάτυνση Σημαντική αύξηση στη σύνθεση πρωτεϊνών, φωσφολιπιδιών & RNA. Μορίδιο:12-16 κύτταρα

20 Morula and blastocyst

21 ΤΡΟΦΟΕΞΩΔΕΡΜΑ Πολικό Επιθήλιακη μορφολογία Πολλές μεσοκυτταρικές συμβολές. Μεταφέρει μεταβολίτες μεταξύ μητρικών ιστών και εσω κυτταρικής μάζας. Ενισχύει φυσική και χημική επικοινωνία και σχηματίζει τον πλακούντα.

22 ΕΣΩΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΜΑΖΑ -Μη πολική -Στρογγυλή -Ολοδύναμη Αποτελεί την καταβολή του εμβρύου. Με διαίρεση της Μονοζυγωτικά δίδυμα Καλλιέργεια Εμβρυϊκά Αρχέγονα Κύτταρα

23 ΑΥΞΗΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Σπουδαίο ρόλο στην ανάπτυξη και διαφοροποίηση για την μετάβαση από τη φάση του μοριδίου σε βλαστοκύστη

24 ΠΑΤΡΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Η ποιότητα του σπερματοζωαρίου επηρεάζει τη διαδικασία της εμβρυογένεσης και την δυναμική της εμφύτευσης.

25 ΕΚΚΟΛΑΨΗ 6η-7η μερα -Διάλυση διαφανούς ζώνης -Πίεση από την επέκταση,περιοδικές συσπάσεις -Ανάδυση βλατοκύστης ( 100 κύτταρα) -Έτοιμη προς εμφύτευση -Ένζυμα μήτρας όχι απαραίτητα -Επιμήκυνση 2-3 μέρες αργότερα.

26 Hatched blastocyst

27 Implantation sites and hatching

28

29 ΕΜΦΥΤΕΥΣΗ Αντεπίδραση μεταξύ βλαστοκύστης & ενδομητρίου. Μόρια & ουσίες σύνδεσης παράγονται από το έμβρυο, το ενδομήτριο ή και από τα δύο.

30 ΒΛΑΣΤΟΚΥΣΤΗ Καλή εσωκυτταρική μάζα Πολικότητα της εκκολαπτώμενης βλαστοκύστης Πολλές μικρολάχνες Μεγάλα κύτταρα στον εμβρυϊκό πόλο & μικρά στον απεμβρυϊκό Η επαφή γίνεται μέσω του εμβρυϊκού πόλου

31 ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΜΕΤΑΞΥ ΜΗΤΡΑΣ & ΕΜΒΡΥΟΥ (Ενεχόμενα μόρια) Λεκτίνες Ιντεγκρίνες Ένζυμα που αποδομούν τα κυτταρικά στρώμματα & ο αναστολείς τους Προσταγλανδίνες Ποικιλία αυξητικών παραγόντων Κυτοκίνες-LIF Αγγειογενή πεπτίδια & οι υποδοχείς τους Ρυθμιστικές πρωτεϊνες Έκφραση ή αναχαίτηση συμβάλλει στην δεκτικότητα ή μη του ενδομητρίου. Αρκετά παραμένουν άγνωστα.

32 ΦΑΣΕΙΣ ΕΜΦΥΤΕΥΣΗΣ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ Απόθεση Το έμβρυο πλησιάζει το ενδομήτριο και με τα πινοπόδια απορροφά τα υγρά της μήτρας Προσκόλληση Έμβρυο και μητριαία κύτταρα συνδέονται Εισβολή Το έμβρυο αποκτά διεισδυτική ικανότητα και εισχωρεί σε όλα τα κύτταρα ανεξαρτήτως τύπου προκειμένου να εξασφαλίσει παροχή αίματος. -Το ενδομήτριο μετατρέπεται σε φθαρτό.

33 ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΕΜΦΥΤΕΥΣΗΣ 5 ημέρες Σε κύκλο 28 ημερών: 6-10 μετά την ωορηξία Δεκτικό ενδομήτριο Παροδικό και μοναδικό παράθυρο.

34 ΠΡΟΣΚΟΛΛΗΣΗ Το έμβρυο προσπαθεί να προσκολληθεί όμως υπάρχουν εμπόδια!

35 ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΑ Επιτυχής εμφύτευση: Ικανότητα της τροφοβλάστης να παράγει ανοσοκατασταλτικούς παράγοντες για την ανασολογική απόκριση της μητέρας Αποτυχία εμφύτευσης: Απόρριψη του αντιγονικού πρωίμου εμβρύου από το ανοσοποιητικό σύστημα της μητέρας.

36 ΠΛΑΚΟΥΝΤΑΣ Ενδοκρινής αδένας που αναλαμβάνει κατά το δεύτερο τρίμηνο της κυήσεως.(προγεστερόνη ως 3 ος ωχρό σωμάτιο) Θρέψη & αύξηση του εμβρύου Απομάκρυνση περιττών ουσιών Παραγωγή ορμονών Πρόδρομος πλακούντας-placenta praevia.

37 Lennart Nilsson ( ) Αρχικά Στάδια της Γονιμοποίησης Τα σπερματοζωάρια ταξιδεύουν κατά μήκος του κροσσωτού επιθηλίου του ωαγωγού Λίγο πριν την Γονιμοποίηση: Η Έλξη Το σπερματοζωάριο προσεγγίζει τα κύτταρα του ακτινωτού στεφάνου Ωάριο Το ωάριο περιστοιχίζεται από την διάφανη ζώνη και τα κύτταρα του ακτινωτού στεφάνου

38 Lennart Nilsson ( ) Η Κεφαλή του Σπερματοζωαρίου Η κεφαλή του σπερματοζωαρίου περιέχει όλο το Γενετικό Υλικό Γονιμοποίηση Η κεφαλή του σπερματοζωαρίου διαπερνά την κυτταροπλασματική μεμβράνη του ωαρίου Μηχανισμοί αλλαγής της πολικότητας της μεμβράνης παρεμποδίζουν την πολυσπερμία

39 Lennart Nilsson ( ) Η Επικοινωνία Το έμβρυο στο στάδιο βλαστοκύστης θα πραγματοποιήσει την πρώτη απόπειρα για εμφύτευση στο ενδομήτριο το οποίο με την επίδραση της προγεστερόνης έχει φθαρτοποιηθεί. Το έμβρυο επικοινωνεί για πρώτη φορά με την μητέρα του μέσω μοριακών μηνυμάτων. Η Εμφύτευση Το έμβρυο στο στάδιο της βλαστοκύστης επικάθεται στον μητρικό φθαρτό Τα Έξω Λαχνιακά Κύτταρα της τροφοβλάστης πραγματοποιούν μία μετανάστευση προς το εσωτερικό του ενδομητρίου και σχηματίζουν τις αρχέγονες χοριακές λάχνες. Πολύπλοκοι Ανοσολογικοί και Μοριακοί Μηχανισμοί εμπλέκονται στην Πρώτη αποδοχή του εμβρύου από την Μητέρα του

40 Lennart Nilsson ( ) Έμβρυο 22 Ημερών Το έμβρυο στο στάδιο της όψιμης γαστριδίωσης Έχουν σχηματιστεί τα τρία αρχέγονα βλαστικά δέρματα. Ο αρχέγονος νευρικός σωλήνας έχει σχηματιστεί και η γκρι περιοχή απεικονίζει τον αρχέγονο εμβρυϊκό εγκέφαλο Έμβρυο 28 Ημερών Η αρχέγονη καρδιά (κόκκινο) η οποία στο στάδιο αυτό απαρτίζεται από αδιαφοροποίητα κύτταρα του μεσοδέρματος

41 Lennart Nilsson ( ) Έμβρυο 38 Ημερών Το έμβρυο σχεδόν 6 εβδομάδες μετά την γονιμοποίηση Έχουν σχηματιστεί οι αμνιακές μεμβράνες και το έμβρυο κολυμπάει μέσα στο αμνιακό υγρό Έχει σχηματιστεί ο πρώιμος πλακούντας και ο ομφάλιος λώρος Η καρδιά μπορεί να ακουστεί για πρώτη φορά με τη διενέργεια υπερηχογραφήματος. Έμβρυο 40 Ημερών 5 εβδομάδες μετά την γονιμοποίηση το έμβρυο έχει μήκος 9 mm Το εξώδερμα διαφοροποιείται και τα πρώτα χαρακτηριστικά του προσώπου αρχίζουν να διακρίνονται (ρινικές χοάνες, αρχέγονο στόμα)

42 Lennart Nilsson ( ) Έμβρυο 40 Ημερών 5 εβδομάδες μετά την γονιμοποίηση ο πλακούντας έχει διαμορφωθεί και αρχίζει να παρέχει θρεπτικά συστατικά και οξυγόνο στο έμβρυο Μέχρι την στιγμή εκείνη η ανταλλαγή των θρεπτικών συστατικών και των αερίων πραγματοποιούταν με απλή διάχυση. Έμβρυο 9 Εβδομάδων Η βασική οργανογένεση έχει ολοκληρωθεί Έχουν σχηματιστεί ο οφθαλμικές κόγχες και οι αρχέγονοι οφθαλμοί Παράγονται μεγάλες ποσότητες αμνιακού υγρού και τα νεφρά λειτουργούν. Ο εγκέφαλος αναπτύσσεται ταχύτατα και το κεφάλι έχει μέγεθος μεγαλύτερο από όλο το υπόλοιπο σώμα

43 Lennart Nilsson ( ) Έμβρυο εβδομάδων Τα νύχια αναπτύσσονται Τα έξω γεννητικά όργανα εξελίσσονται σε αναγνωρίσιμο πέος ή κλειτορίδα Τα δόντια σχηματίζονται Ασβετοποιούνται τα κόκκαλα Πραγματοποιεί τις πρώτες κινήσεις (σύλληψη, ψηλάφηση) Μέγεθος 4 εκατοστά Έμβρυο 16 Εβδομάδων Ο σχηματισμός των έξω γεννητικών οργάνων έχει ολοκληρωθεί Τα μάτια κινούνται αλλά είναι κλειστά Εξασκεί καθημερινά 40 μυϊκές ομάδες Έχει καθιερωμένο πρόγραμμα ύπνου και βλέπει όνειρα Μέγεθος 1012 εκατοστά

44 Lennart Nilsson ( ) Έμβρυο 17 εβδομάδων Νεύρα, Οστά και Αγγεία διαγράφονται κάτω από το διάφανο δέρμα Ολοκληρώνεται ή σύνδεση μεταξύ εγκεφάλου, νεύρων και μυών Αρχίζει και σχηματίζεται το προστατευτικό στρώμα του υποδόριου λίπους Έμβρυο 18 Εβδομάδων Τα νεφρά του λειτουργούν καλά και ουρεί αρκετές φορές την ημέρα. Το μηκώνιο ( πεπτικές εγκρίσεις, και αμνιακό υγρό που έχει καταπωθεί), συσσωρεύεται στο έντερο. Ολοκληρώνεται η σύνδεση μεταξύ εγκεφάλου, νεύρων και μυών Ο ομφάλιος λώρος γίνεται παχύτερος και ισχυρότερος Στους νευρώνες αναπτύσσεται μυελίνη, υπεύθυνη για τη μεταφορά μηνυμάτων από και προς τον εγκέφαλο. Η ακοή βελτιώνεται πολύ περισσότερο

45 Lennart Nilsson ( ) Έμβρυο 20 εβδομάδων Το έμβρυο ακούει και να αναγνωρίζει τη φωνή της μητέρας. Η χοληδόχος κύστη παράγει χολή, για τη διαδικασία της πέψης οι εμβρυικές κινήσεις γίνονται έντονα αντιληπτές Τρίχωμα (χνούδι-lanugo) καλύπτει όλο το σώμα Το δέρμα γίνεται παχύτερο. Έμβρυο 26 Εβδομάδων Το έμβρυο πιπιλά τον αντίχειρα για πρώτη φορά Ακούει και αισθάνεται Αντιδρά έντονα στα εξωτερικά ερεθίσματα Οι ανάπτυξη των νευρώνων έχει ολοκληρωθεί και αρχίζουν να αναπτύσσονται πολύπλοκες νευρικές συνάψεις Αρχίζουν να αναπτύσσονται οι αύλακες και οι έλικες Ανοίγουν για πρώτη φορά τα μάτια τους Οι αντιδράσεις στην εναλλαγή του φωτός είναι πλήρως ανεπτυγμένες.