Εξέταση Διαβητικού Ποδιού από την ομάδα ποδιάτρων ποδολόγων της Foot Forward

Έχει υπολογιστεί ότι 250 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν Διαβήτη και αυτό αντιπροσωπεύει περίπου το 6% του πληθυσμού των ενηλίκων. Αυτός ο αριθμός αναμένεται να φτάσει τα 380 εκατομμύρια μέχρι το 2025 που θα αντιπροσωπεύει το 7.1% (International Working Group of the Diabetic Foot March 2011). Στην Κύπρο έχει υπολογιστεί ότι το 10.3% του πληθυσμού μας έχει Διαβήτη, δηλαδή ένας στους 10 ενήλικες περίπου. Ο κακά ρυθμισμένος διαβήτης μπορεί να προκαλέσει αρκετές επιπλοκές ανάμεσα στις οποίες είναι και διάφορα προβλήματα στα πόδια. Παράλληλα όμως η καλή ρύθμιση του Διαβήτη και η καλή προληπτική φροντίδα μπορεί κάλλιστα να είναι καθοριστική στην αποφυγή τέτοιων προβλημάτων. Η ομάδα της Foot-Forward στα πλαίσια της παγκόσμιας ευαισθητοποίησης για το θέμα του Διαβήτη έχει θέσει σε εφαρμογή προγράμματα πρόληψης επιπλοκών στα πόδια για τα άτομα με Διαβήτη, όπως και ερευνητικά προγράμματα για την εξέλιξη του Διαβητικού ποδιού και την αποτελεσματική πρόληψη των επιπλοκών στα πόδια. Εδώ και αρκετά χρόνια μελέτες που γίνονται σχετικά με το διαβητικό πόδι στο κέντρο μας παρουσιάζονται σε συνέδρια παγκόσμιας εμβέλειας. Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Ιατρικό περιοδικό του American Podiatric Medical Association, επισημαίνει ότι «Αν κάθε άτομο με Διαβήτη, που έχει τη πιθανότητα να παρουσιάσει έλκος στο πόδι, επισκέπτεται ένα ποδίατρο/ποδολόγο πριν την εξέλιξη της επιπλοκής, το εθνικό σύστημα της Αμερικής θα μείωνε τα κόστη του κατά 3.5 δισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο». Εξέταση Διαβητικού Ποδιού από την ομάδα ποδιάτρων ποδολόγων της Foot Forward Αυτή η καθιερωμένη πλέον εξέταση διαλογής του διαβητικού ποδιού σε ψηλό ρίσκο (diabetic foot screening) περιλαμβάνει αξιολόγηση της λειτουργίας του ποδιού αναφορικά με τυχόν αλλαγές στη μορφή και το χρώμα των νυχιών, αξιολόγηση σε ότι αφορά το δέρμα, χρώμα, θερμοκρασία και υφή. Γίνεται επίσης συνολική αξιολόγηση της κυκλοφορίας στα άκρα στα πλαίσια της ποδιατρικής και αξιολόγηση για την λειτουργία των νεύρων (τυχόν νευροπάθειας). Ειδική εξέταση πεδογραφίας πελματογράφημα διεξάγεται έτσι ώστε να καταγράφονται οι πιέσεις στην πελματική επιφάνεια των ποδιών. Αυτά τα δεδομένα μπορούν να αξιολογούνται για τυχόν αλλαγές σε συνάρτηση με τον χρόνο και άλλους συντρέχοντες παράγοντες. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα στα πόδια, αυτή η ολοκληρωμένη εξέταση είναι σωστό να γίνεται μια φορά το χρόνο. Σε περίπτωση προβλήματος, το άτομο θα ενημερώνεται κατάλληλα από την Foot-Forward για περαιτέρω εξετάσεις ή θα συζητείται ένα πρόγραμμα θεραπευτικής αγωγής για την πρόληψη άλλων επιπλοκών, σε συνεργασία με τον προσωπικό ιατρό του κάθε ατόμου. 1

Πώς ο Διαβήτης επιδρά στα πόδια Τα μεγάλα χρονικά διαστήματα του αρρύθμιστου ζαχάρου στο αίμα μπορούν να προκαλέσουν αλλοιώσεις σε διάφορα μέρη του σώματος συμπεριλαμβανομένων των κάτω άκρων και ποδιών. Τι είναι η διαβητική νευροπάθεια Το ανθρώπινο νευρικό σύστημα αποτελείται από ένα τεράστιο δίκτυο από εξειδικευμένο ιστό που περιλαμβάνει τον εγκέφαλο, τον νωτιαίο μυελό και τα νεύρα. Το νευρικό σύστημα διαχειρίζεται όλες τις δράσεις και αντιδράσεις στο περιβάλλον. Αυτά τα νεύρα μπορεί να είναι είτε αυτόνομα, αισθητικά ή κινητικά. Ο Διαβήτης είναι μία πάθηση η οποία χαρακτηρίζεται από ψηλότερη των κανονικών τιμών γλυκόζη στο αίμα. Η Διαβητική νευροπάθεια προκαλείται όταν υπάρχει εξασθένηση ή φυσική φθορά στο νευρικό σύστημα, λόγω των ψηλών τιμών γλυκόζης στο αίμα. Τα συμπτώματα της διαβητικής νευροπάθειας διαφέρουν ανάλογα με ποια νεύρα έχουν επηρεαστεί. Μερικά συμπτώματα περιλαμβάνουν: χαμηλή πίεση, δυσκοιλιότητα, πόνο ή μούδιασμα, έλλειψη αίσθησης και κινήσεις μη ελεγχόμενες. Τύποι Διαβητικής νευροπάθειας αναλυτικά Η περιφερική νευροπάθεια χωρίζεται σε τρεις κατηγορίες. 1. ΑΙΣΘΗΤΙΚΉ ΝΕΥΡΟΠΑΘΕΙΑ: Αλλοίωση στην αίσθηση, άρα μείωση της αίσθησης του πόνου, της θερμοκρασίας και των δονήσεων, ευαισθησία στο άγγιγμα όπως μουδιάσματα ή πόδια που καίνε ή και κράμπες. Τα μηνύματα που λαμβάνει ο εγκέφαλος αλλοιώνονται και υπάρχουν πρωτόγνωρες αισθήσεις Οι νευρώνες, οι οποίοι πολλοί μαζί αποτελούν τα νεύρα, και δουλειά τους είναι να μεταφέρουν πληροφορίες ίσως να «λένε ψέματα». 2. ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΝΕΥΡΟΠΑΘΕΙΑ: Η νευροπάθεια μπορεί να προκαλέσει και αδυναμία των μυών, μείωση των αντανακλαστικών, ειδικότερα στην περιοχή του αστραγάλου προκαλώντας αλλαγές στη βάδιση, όπως και πιθανή έλλειψη ισορροπίας και συντονισμού κινήσεων. Οι μύες δεν τρέφονται σωστά από τα ψηλά επίπεδα γλυκόζης και «δεν κάνουν τη δουλειά τους σωστά» με αποτέλεσμα τη σταδιακή αλλαγή σχήματος των ποδιών, προκαλώντας διάφορες παραμορφώσεις. 3. ΑΥΤΟΝΟΜΗ ΝΕΥΡΟΠΑΘΕΙΑ: Το αυτόνομο νευρικό σύστημα ελέγχει την καρδία, την εφίδρωση και άλλα όργανα που δεν λειτουργούν με την δική μας εντολή. Η νευροπάθεια αυτή είναι υπεύθυνη για τη ζημιά που γίνεται στα νεύρα που ελέγχουν την εφίδρωση. Αυτό το φαινόμενο μπορεί να προκαλέσει εφίδρωση κατά τη διάρκεια του γεύματος και της νύχτας. Είναι επίσης υπεύθυνη για την ξηροδερμία των ποδιών που συχνά προκαλεί σχισίματα στις φτέρνες που μπορούν να οδηγήσουν σε έλκη. Όταν υπάρξει ζημιά στα νεύρα αυτά, οι αδένες που παράγουν ιδρώτα υπολειτουργούν και η θερμοκρασία στο σώμα δε ρυθμίζεται κανονικά. Βασικά «ο θερμοστάτης του σώματος μας έχει πρόβλημα ρύθμισης». Ο εγκέφαλος και τα νεύρα νευρώνας 2 3

Περιφερική αγγειακή νόσος: Ψηλά επίπεδα γλυκόζης προκαλούν ζημιά στις αρτηρίες και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την κακή κυκλοφορία του αίματος στα κάτω άκρα και πόδια. Άρα λιγότερο αίμα τροφοδοτεί το δέρμα, τους μυς και γενικά τους ιστούς. Αρκετός κόσμος συχνά πιστεύει ότι τα προβλήματα στα πόδια προκαλούνται λόγω κακής κυκλοφορίας άρα το να είναι ζεστά και ροζ σημαίνει ότι είναι εντάξει. Αλλά τα πράγματα δεν είναι έτσι ακριβώς. Τα προβλήματα συχνά παρουσιάζονται λόγω της ζημιάς στα νεύρα που τροφοδοτούν τα πόδια. Αυτό το φαινόμενο παίρνει χρόνο να εμφανιστεί και μπορεί κάλλιστα να υπάρχει πρόβλημα και να μην το ξέρετε. Άρα, έστω και αν τα πόδια σας φαίνονται να είναι εντάξει επιβάλλεται να τα ελέγχετε συχνά, τουλάχιστον μια φορά το χρόνο. Τι να πρέπει να παρατηρώ και να βλέπω για να είμαι σε εγρήγορση; ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΑ ΝΕΥΡΑ Μούδιασμα και παράξενη αίσθηση, ή/και πόνος Μη αίσθηση της θερμοκρασίας Πόνοι στα πόδια και κράμπες Είναι απόλυτα αναγκαίο και ξέρουμε τι σημάδια μπορούμε να δούμε έτσι ώστε να θορυβηθούμε έγκαιρα και να προλάβουμε αποτρέψιμες καταστάσεις επιπλοκών στα πόδια. ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ Κρύα και ωχρά πόδια Πόνους στα πόδια κατά το περπάτημα Μήπως υπάρχουν πληγές 4 5

Ευαισθησία στο άγγιγμα Αλλαγές στο χρώμα των ποδιών Αλλοιώσεις στα νεύρα Η αίσθηση ότι πολλά βελόνια διαπερνούν το σώμα: Αυτό μπορεί να είναι ένα αίσθημα που είναι εκεί συνέχεια, είτε έντονο είτε όχι, αλλά παράλληλα ικανό να διαταράσσει τον ύπνο. Μούδιασμα: Σταδιακή αλλαγή στην αίσθηση στα κάτω άκρα και στα πόδια. Αυτό σημαίνει ότι χάνεται το πολύτιμο αγαθό της αίσθησης του πόνου που καθιστά τραυματισμούς, φουσκάλες και εγκαύματα επικίνδυνα. Πόνος: Αν και μπορεί να χαθεί η δυνατότητα του πόνου λόγω τραυματισμού εξαιτίας στενού παπουτσιού, παράλληλα μπορεί να υπάρχει πόνος που να περιγράφεται ως πόνος διαπεραστικός ή πόνος από κάψιμο, όπως και υπερευαισθησία σε κάθε άγγιγμα. Ιδρώτα στα πόδια: Τα πόδια ιδρώνουν λιγότερο του κανονικού και αυτό προκαλεί ξηροδερμία και πιθανές σχισμές στο δέρμα των ποδιών. Έλλειψη συνείδησης / αίσθησης πού είναι τα κάτω άκρα και τα πόδια. Έλλειψη συντονισμού κινήσεων. Αυτό μπορεί να προκαλεί και έλλειψη προσανατολισμού ή πρόβλημα ισορροπίας. Αλλαγές στο σχήμα των ποδιών: Λόγω της επίδρασης στους μυς, τα πόδια είτε μπορούν να χάσουν της μεγάλη καμάρα με μια πτώση ή τα δάκτυλα να αρχίσουν να παραμορφώνονται. Σκληρό δέρμα και κάλοι: Λόγω της αλλαγής του σχήματος και της έλλειψης αίσθησης κάποια σημεία τρίβονται ή πιέζονται και δημιουργούνται οι κάλοι. Συχνά, εδώ αρχίζει το πρόβλημα του έλκους. Δυνατή έλλειψη γνώσης της θέσης των ποδιών και των χεριών, όχι καλή ισορροπία Κράμπες στα πόδια, είτε κατά τη διάρκεια της νύχτας είτε τη μέρα. Αλλαγές στο σχήμα των ποδιών Λιγότερη εφίδρωση και σκληροδερμία, σκληρύνσεις σε διάφορα σημεία Κίτρινα και χοντρά νύχια Λιγοστές τρίχες στα πόδια Αλλοιώσεις στην κυκλοφορία Οι κράμπες μπορούν να παρουσιαστούν είτε όταν περπατάτε είτε όταν ξεκουράζεστε. Ακόμα και στους μηρούς και στα οπίσθια μπορεί να είναι αισθητές. Δέρμα λείο με λιγοστές έως καθόλου τρίχες στα κάτω άκρα και πόδια, κρύα και ωχρά πόδια. Αλλαγές στο χρώμα από κόκκινο σε μωβ, μπλε ή και ακόμα πιο κιτρινωπό. Πόνος στα πόδια όταν τα βάλετε ψηλά για ξεκούραση ή όταν είστε ξαπλωμένοι στο κρεβάτι. Κάψιμο στην κάμψη του ποδιού το οποίο καλυτερεύει όταν κατεβάσετε τα πόδια κάτω από το κρεβάτι. 6 7

Τι σημαίνουν για μένα αυτές οι διαφορές στα πόδια μου; Οι ζημιές στα νεύρα και στην κυκλοφορία των ποδιών είναι οι αιτίες που πιθανά προβλήματα θα παρουσιαστούν στα πόδια. Αυτό διότι μπορεί να αλλάξει το σχήμα των ποδιών ή μπορεί να έχει χαθεί η αίσθηση στα πόδια, όπως επίσης και να έχει αλλάξει η κατάσταση του δέρματος. Για να βρείτε και να ξέρετε αν υπάρχουν αυτές οι αλλαγές, ρωτήστε τον εαυτό σας τα ακόλουθα: Μπορώ να νοιώθω τα αντικείμενα όπως πριν όταν τα αγγίζω? Η ζημιά στα νεύρα μπορεί να σημαίνει, ότι αν πατήσετε σε κάτι αιχμηρό, δεν θα το αντιληφθείτε, όπως επίσης αν έχετε ένα κάλο που κανονικά θα ήταν επίπονος, δεν είναι. Εάν δεν μπορείτε να αισθανθείτε το ζεστό και το κρύο μπορείτε να κάψετε τα πόδια σας ή και να τα αφήσετε να κρυώσουν πολύ. Μήπως περπατώ διαφορετικά? Έχουν αλλάξει σχήμα τα πόδια μου? Μπορεί να περπατάτε διαφορετικά απ ότι πιο παλιά διότι έχουν γίνει αλλαγές στα νεύρα που στέλνουν μηνύματα στους μυς. Τα πόδια σας μπορεί να έχουν αλλάξει σχήμα. Τα γαμψά δάκτυλα παρουσιάζονται, λόγω της αδυναμίας των μυών από την νευροπάθεια. Οι αδύνατοι μύες προκαλούν βράχυνση στους τένοντες και προκαλούν αυτή την γαμψότητα στα δάχτυλα. Είτε η μεγάλη κάμψη να έχει πτώση, είτε τα δάκτυλα να έχουν παραμορφωθεί λυγισμένα προς τα κάτω με αποτέλεσμα να υπάρχουν διαφορετικές πιέσεις σε σημεία των ποδιών σας. Αυτή η πίεση μπορεί να προκαλέσει σκληρό δέρμα και κάλους. Μήπως το δέρμα μου είναι πιο στεγνό και ξηρό από πριν? Μπορεί να έχετε πιο στεγνό και ξηρό δέρμα διότι δεν ιδρώνετε κανονικά. Ένα ξηρό δέρμα μπορεί πολύ πιο εύκολα να ανοίξει και να οδηγήσει σε μια πληγή η οποία εύκολα να μολυνθεί. Επουλώνουν οι πληγές μου όπως πριν? Η κακή κυκλοφορία στα πόδια μπορεί να σημαίνει ότι τυχόν τραυματισμοί επουλώνονται πιο αργά με αποτέλεσμα πληγές να μολύνονται πιο εύκολα. Τι αλλαγές ή σημάδια πρέπει να κοιτάζω στα πόδια μου; Είτε ένας τραυματισμός, ή μια φουσκάλα ή ένας κάλος μπορεί να είναι οι αφετηρίες των προβλημάτων. Οποιαδήποτε ζημιά στο δέρμα και στα νύχια: είτε κόψιμο, φουσκάλα, κάψιμο, τραυματισμός. Αυτοί οι τραυματισμοί μπορεί να πάρουν χρόνο να επουλωθούν και μπορεί να μολυνθούν. Αυτές οι μολύνσεις μπορεί να εξελιχθούν σε σοβαρότερες καταστάσεις. Ακόμα προβλήματα όπως σκαθάρια, μυκητιάσεις, νύχια που εισχωρούν στο δέρμα είναι επιλήψιμες καταστάσεις. Μυκητίαση στο δέρμα μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή και πληγές στο δέρμα κυρίως ανάμεσα στα δάχτυλα. Φαγούρα είναι ένα χαρακτηριστικό. Οι πληγές ανάμεσα στα δάχτυλα επιτρέπουν σε μικρόβια να πολλαπλασιάζονται και να τρέφονται από τα ψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Η μυκητίαση μπορεί να εξαπλώνεται και στα νύχια προκαλώντας σε αυτά κιτρίνισμα και σκληρότητα. Νύχια που εισχωρούν στο δέρμα προκαλούνται όταν τα νύχια δεν κόβονται σωστά ή όταν υπάρχει παραμόρφωση σε αυτά. Επίσης μπορεί να προκληθούν και από στενά παπούτσια. Έχετε έννοια και βλέπετε τα πόδια σας συχνά. Αν έχετε θετική απάντηση έστω και σ ένα από αυτά επισκεφθείτε άμεσα τον ποδίατρο ποδολόγο σας, την υπεύθυνη νοσηλεύτρια ή το γιατρό σας. 8 9

Εικονογράφηση της δημιουργίας του έλκους λόγω επαναλαμβανόμενου μικροτραυματισμού Αυτά δημιουργούνται στις περιοχές που υπάρχει συνεχής τριβή και πίεση, π.χ. όταν τα πόδια τρίβονται είτε από τα παπούτσια είτε από τις κάλτσες. Αν μια περιοχή τρίβεται και το σκληρό δέρμα μεγαλώνει, τότε υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να υπάρξει ζημιά από κάτω από το δέρμα στους ιστούς που δεν βλέπουμε. Γενικά το δέρμα των ποδιών μπορεί να παρουσιάσει πρόβλημα αλλά σίγουρα κάποιες περιοχές είναι σε μεγαλύτερο ρίσκο. Έχετε έννοια και βλέπετε τα πόδια σας συχνά. Τα ακατάλληλα στενά παπούτσια μπορούν επίσης να κάνουν την κατάσταση δυσκολότερη. Δημιουργία τύλου, κάλου λόγω τριβής και πίεσης Υποδόριος αιμορραγία Τι μπορώ να κάνω για να αποφύγω τα προβλήματα στα πόδια μου; Μπορώ από μόνος/η να κάνω πάρα πολλά και να φροντίζω τα πόδια μου καθημερινά για καλύτερη πρόληψη προβλημάτων. Μπορεί οι διάφοροι επαγγελματίες υγείας να με βοηθούν αλλά την βασική πρόληψη πρέπει να την κάνω εγώ έτσι ώστε να έχω ένα καλύτερο και θετικότερο μέλλον για την υγεία μου. Η πρόληψη προβλημάτων στα πόδια φυσικά ξεκινά πρώτα από τν γενική διαχείριση του Διαβήτη μου. Η ρύθμιση του ζαχάρου μου και η σωστή υγιεινή ζωή που κάνω κρατώντας τα επίπεδα ζαχάρου χαμηλά είναι το Α και το Ω για την υγεία μου. Με αυτό τον τρόπο είτε καθυστερείτε είτε προλαμβάνετε τις επικείμενες αλλαγές στα νεύρα και στην κυκλοφορία στα πόδια. Τραυματισμός του δέρματος Φυσικά και η συχνή φροντίδα των ποδιών, δηλαδή η καθημερινή περιποίηση τους είναι μια πολύ καλή αρχή για πρόληψη. Αυτό σημαίνει ότι προλαμβάνετε την αύξηση του σκληρού δέρματος, πλένετε και ενυδατώνετε τα πόδια σας καθημερινά. Τα ελέγχετε και φροντίζετε να επιληφθείτε οποιοδήποτε έστω και μικρού προβλήματος επισημάνετε. 1. Περιφερική αγγειακή νόσος σε συνδυασμό με μικροτραυματισμό, μπορεί να οδηγήσει σε επίπονο ισχαιμικό έλκος στο πόδι. 2. Σε άτομα με νευροπάθεια και ισχαιμία, το ισχυρό σύμπτωμα το πόνου μπορεί να απουσιάζει παντελώς. 3. Η περιφερική αγγειακή νόσος δεν είναι η κύρια αιτία την δημιουργίας ελκών στα πόδια, προ-υπάρχει πάντα μικροτραυματισμός. Βαθειά λοίμωξη μέχρι και το οστό Διαγράμματα από τo International Working Group on the Diabetic Foot (www.iwgdf.org) Είναι σημαντικό να ξέρετε πότε πρέπει να επισκέπτεστε τον ειδικό και τι πρέπει να κάνετε μέχρι να πάτε και μην καθυστερήσετε καθόλου. Μάθετε πού είναι οι επαγγελματίες υγείας κοντά σας. 10 11

Γιατί η φροντίδα των ποδιών μου είναι τόσο σημαντική; Οποιοδήποτε μικρό κόψιμο ή μικρός τραυματισμός μπορεί να έχει επικίνδυνη έκβαση όταν υπάρχει διαβήτης. Συνήθως όταν το δέρμα τραυματιστεί, η πληγή επουλώνεται αλλά, όταν υπάρχει Διαβήτης, τα πράγματα είναι διαφορετικά και αυτό μπορεί να προκαλέσει έλκος στο πόδι. Το έλκος είναι μια πληγή που παίρνει χρόνο να επουλωθεί. Αρχίζει μεν σαν ένα μικρό κόψιμο αλλά γίνετε χειρότερο αντί καλύτερο. Το δέρμα γύρω από το έλκος μπορεί να είναι είτε κόκκινο, είτε πιο σκούρο. Μπορεί επίσης να είστε σε θέση να δείτε και άλλους ιστούς από κάτω από το δέρμα. Αν η πληγή έχει λοίμωξη, τότε το δέρμα γύρω από την πληγή είναι φουσκωμένο και υγρά μπορεί να βγαίνουν από την πληγή. Μπορεί ακόμα να μυρίζει και άσχημα. Αν νομίζετε ότι έχετε έλκος, πρέπει να επισκεφθείτε ειδικό άμεσα. Αυτό είναι σοβαρό και πρέπει να υπάρξει θεραπευτική αγωγή άμεσα. Υπάρχουν περιπτώσεις που, αν η λοίμωξη δεν υποχωρεί, ομάδα γιατρών πιθανό να εισηγηθούν αφαίρεση μέρος του δακτύλου ή του ποδιού έτσι ώστε να υπάρξει καθαρός ιστός και να επέλθει η επούλωση. Παράλληλα όμως όλα αυτά μπορεί να τα αποτρέψετε με την καθημερινή φροντίδα. Τι μπορώ να κάνω για τα πόδια μου τώρα; 3 πολύ πολύ σημαντικά βήματα 1. Ελέγχω για τυχόν τραυματισμούς ή σκληρό δέρμα, 2. Πλένω τα πόδια με νερό χλιαρό αφού του έχω ελέγξει την θερμοκρασία με τα χέρια, Η καθημερινή φροντίδα είναι αναγκαία και παίρνει λίγο χρόνο. Κάντε ένα ολιγόλεπτο πρόγραμμα περιποίησης των ποδιών σας. Αυτό σημαίνει: Αν και τα έλκη μπορεί να είναι πολύ σοβαρά, δεν είναι μη αναπόφευκτα. Με την φροντίδα του δέρματος, την καθημερινή περιποίηση, και την άμεση βοήθεια, όταν υπάρξει το παραμικρό, όλα αυτά μπορούν να αποφευχθούν. 3. Ενυδατώνω. 12 13

Κι άλλες συμβουλές. Πεδογραφία Να θυμάστε να κόβετε τα νύχια ακολουθώντας την πορεία του νυχιού χωρίς να κόβετε τις γωνιές πολύ βαθειά ώστε να μην τις βλέπετε. Παράλληλα αν τα αφήνετε μακριά μπορεί να είναι εξίσου επικίνδυνο για παρουσίαση λοιμώξεων στην περιοχή. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που έχουν πολύ δύσκολα και παραμορφωμένα νύχια και αυτά χρήζουν επαγγελματικής βοήθειας από ποδίατρο/ ποδολόγο. Επειδή η άισθηση του πόνου μπορεί να είναι μειωμένη, πρέπει να ελέγχετε το εσωτερικό των παπουτσιών σας καθημερινά για να βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν καρφάκια ή σχισμένη εσωτερική φόδρα που μπορεί να προκαλεί αμυχές στο δέρμα σας. Να ξεκουράζετε τα πόδια σας όταν είστε καθισμένοι για να τονώνεται η κυκλοφορία Η Πεδογραφία είναι το εργαλείο για την έγκαιρη διάγνωση των αλλαγμένων προτύπων πιέσεων κάτω από την πελματική επιφάνεια των ποδιών για τα άτομα με διαβήτη. Η επιστήμη προχωρά και όλο και περισσότερο μας βοηθά στην έγκαιρη διάγνωση και στην πρόληψη ελκών. Η πεδογραφία είναι μία πολύ γρήγορη και εύκολη εξέταση που μπορεί να διαγνώσει έγκαιρα τα αλλαγμένα πρότυπα πιέσεων κάτω από την πελματική επιφάνεια που παρουσιάζονται λόγω του αλλαγμένου σχήματος του ποδιού που προκαλείται από την νευροπάθεια. Η Foot-Forward διαθέτει τον πελματογράφο Emed/ NOVEL. Ο σκοπός της επιστημονικής ομάδας που αντιμετωπίζει τον διαβήτη είναι να μειώσουν τις ελκώσεις και τους ακρωτηριασμούς στα άτομα με διαβήτη. Η πεδογραφία είναι μια πολύ απλή και οικονομική μέθοδος για να επιτευχθεί αυτός ο σκοπός. Ο πελματογράφος emed της novel για την καταγραφή των πιέσεων για την αξιολόγηση των πιέσεων της πελματιαίας επιφάνειας Έχει τεκμηριωθεί ότι κατά τον βηματισμό, η πελματική επιφάνεια του μεταταρσίου στο πόδι με νευροπάθεια παρουσιάζει αυξημένες και μακρύτερες πιέσεις ειδικότερα κάτω από τις μεταταρσοφαλαγγίες κεφαλές σε σύγκριση με πόδια ατόμων χωρίς Διαβήτη. Μελέτες έχουν εισηγηθεί ότι μετρήσεις άνω των 500-600 K Pascal ανά τετραγωνικό εκατοστόμετρο σε πόδια με διαγνωσμένη νευροπάθεια είναι όριο ψηλού ρίσκου δημιουργίας ελκώσεων. Άρα σε περίπτωση ανίχνευσης νευροπάθειας, η πεδογραφία πρέπει να διεξάγεται από τον ποδίατρο/ποδολόγο που θα αξιολογήσει την λειτουργία των ποδιών και την πιθανότητα εξέλκωσης. Πάντα να φοράτε παπούτσια όταν περπατάτε στην άμμο και στις ζεστές βεράντες διότι η μειωμένη αίσθηση μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα. Πόδι με μη αποδεκτά μεγάλες πιέσεις σε περίπτωση νευροπάθειας Πόδι με κανονικές πιέσεις Στην περίπτωση που ενδείκνυται μπορούν να κατασκευαστούν ειδικά πέλματα που θα μειώνουν στο ελάχιστο δυνατό τις φορτίσεις-πιέσεις στα σημεία αυτά και θα κατανέμουν την πίεση εξίσου σε όλη την πελματική επιφάνεια έτσι ώστε να μην υπάρχει ο κίνδυνος παρουσίασης έλκους ή ακόμα να μειώνονται οι πιθανότητες δημιουργίας σκληρού δέρματος και κάλων κάτω από τα πόδια: παράγοντες που επιφέρουν έλκη σε επόμενο στάδιο. 14 15

Σε περίπτωση που ήδη υπάρχει έλκος, η πεδογραφία δίνει τα κατάλληλα στοιχεία στον ποδίατρο/ποδολόγο να σχεδιάσει και να κατασκευάσει ειδικά πέλματα που μαζί με ειδικά παπούτσια προσωρινής ίσως χρήσης χρησιμοποιηθούν για πλήρη αποφόρτιση της περιοχής: Με τις κατάλληλες γάζες (επιθέματα) και φαρμακευτικά είδη μπορεί να επιτευχθεί η γρηγορότερη δυνατή επούλωση και επιστροφή σε κανονικά παπούτσια με κατάλληλα προσαρμοσμένα πέλματα για πρόληψη επαναδημιουργίας έλκους. «H Foot-Forward διαθέτει συστήματα μέτρησης μέσα στα παπούτσια Pedar/ NOVEL. Οι προσχεδιασμένα αλλαγμένες πιέσεις που δίνουν τα ειδικά καμωμένα πέλματα μπορούν να αξιολογηθούν ποσοτικά και έτσι να υπάρχει επίγνωση της καταλληλότητας της θεραπευτικής αγωγής και πιθανότητα αλλαγής της». Σύστημα μέτρησης PEDAR της NOVEL μέσα στα παπούτσια για την καλύτερη αξιολόγηση των πιέσεων κατά την βάδιση Foot Forward ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΠΟΔΙΑΤΡΟΙ / ΠΟΔΟΛΟΓΟΙ Λένια Παπαδοπούλου - Μαλιώτου Διαμάντω Μαλιώτου - Παπασάββα Δέσποινα Θεοδώρου Δήμος Βοσκαρίδης Ιφιγενείας 62, 3ος όροφος, 2003 Λευκωσία, Κύπρος Τ: +357 22 446464 Φ: +357 22 450787 Foot Forward ΠΑΦΟΣ ΠΟΔΙΑΤΡΟΙ / ΠΟΔΟΛΟΓΟΙ Δήμος Βοσκαρίδης Ιπποκράτειος Κλινική, Ελλάδος 6, 8020 Πάφος, Κύπρος Τ: +357 22 446464 Τ: +357 97 751355 Φ: +357 22 450787 Σε καμία περίπτωση άτομα στα οποία έχουν διαγνωσθεί πολύ ψηλές πιέσεις δεν πρέπει να περπατούν χωρίς παπούτσια, γιατί αυτές οι πιέσεις αυξάνονται δραματικά και τα πόδια μένουν εντελώς απροστάτευτα. Η πεδογραφία είναι χρήσιμη και στη γρήγορη διάγνωση παραμορφώσεων στα πόδια. Η εικόνα της πίεσης των ποδιών με διαβητική νευροπάθεια μπορεί να καθορίζεται και από παραμορφώσεις και δυσλειτουργία των ποδιών. Συγκεκριμένες περιοχές στην πελματική επιφάνεια του ποδιού που συγκεντρώνουν ψηλότερες πιέσεις δείχνουν ψηλό κίνδυνο για δημιουργία ελκών. ΕΙΚΟΝΕΣ Ιωάννα Φιλίππου www.ioannaphilippou.com Η φτιαγμένη κατά παραγγελία εσωτερική σόλα του παπουτσιού, προσαρμοσμένη σε κατάλληλο παπούτσι www.foot-forward.com 16