ΠΡΟΣΧΕ ΙΟ ΚΩ ΙΚΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΕΡΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ (ΠΑΕΧ)



Σχετικά έγγραφα
ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΟΥ ΑΕΡΑ ΣΕ ΚΤΗΡΙΑ

Healthier indoor living

Αθανάσιος Κωστούλας Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος

To Σύνδροµο του Άρρωστου Κτιρίου (Sick building Syndrome)

ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ. Δεκέμβριος 2012

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ: ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΠΑΚΕΤΟΥ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

Εξοικονόμηση Ενέργειας - Επεξεργασία Αέρα από την Toshiba

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΑΕΡΑ ΣΕ ΧΩΡΟΥΣ ΓΡΑΦΕΙΩΝ (Συμπτώματα εργαζομένων που σχετίζονται με το περιβάλλον Εργασίας). Αποτελέσματα Ερωτηματολογίου.

Υδρόθειο. Γενικά περί ασφάλειας. Name Άρης Ιωάννου. Linde Gas. Prepared by A. Ioannou

Συγκριτική ανάλυση ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε αστικές περιοχές Διαχρονική εξέλιξη

Περιγραφή/Ορολογία Αίτια. Συνέπειες. Λύσεις. Το φωτοχημικό νέφος

Πιλοτική Μελέτη. Ατμοσφαιρικής. Ρύπανσης στον Δήμο της Ελευσίνας. Εργαστήριο Μελέτης. Ατμοσφαιρικής. Ρύπανσης

Διαχείριση Αέριας Ρύπανσης

Η Συμβολή του Πολίτη στη Βελτίωση της Ποιότητας του Ατμοσφαιρικού Αέρα

Φίλτρα. για επιβατικά οχήματα


Βιοκαύσιμα Αλκοόλες(Αιθανόλη, Μεθανόλη) Κιαχίδης Κυριάκος

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL B8-0156/28. Τροπολογία. Anja Hazekamp, Younous Omarjee εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL

ΑΝΘΡΑΚΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ. Συνολική ποσότητα άνθρακα στην ατμόσφαιρα: 700 x 10 9 tn

Καπνός και κινητήρες Diesel Τελευταία Ενημέρωση Τρίτη, 05 Αύγουστος :56

Φυσικοί ρύποι H χλωρίδα της γης (µεγαλύτερη φυσική πηγή εκποµπής αερίων ρύπων ) Τα δέντρα και τα φυτά µέσω της φωτοσύνθεσης Ανθρώπινες ραστηριότητες

ΡΥΠΑΝΣΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ

ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ, ΨΥΞΗΣ ΚΑΙ ΑΕΡΙΣΜΟΥ/ΕΞΑΕΡΙΣΜΟΥ

1 ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Ευστράτιος Ντουμανάκης, Τεχνολόγος Μηχανικός Οχημάτων MSc

ΣΩΜΑΤΙΔΙΑΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗ ΣΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΑΣΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΚΑΙ ΟΔΙΚΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ

Ποιότητα ατµοσφαιρικού αέρα σε κλειστούς χώρους

Είναι μια καταγραφή/υπολογισμός των ποσοτήτων

Εξοικονόμηση ενέργειας και θέρμανση κτιρίων

ΡΥΠΑΝΣΗ. Ρύπανση : η επιβάρυνση του περιβάλλοντος με κάθε παράγοντα ( ρύπο ) που έχει βλαπτικές επιδράσεις στους οργανισμούς ΡΥΠΟΙ

Ατμοσφαιρική Ρύπανση: Μέτρα Αντιμετώπισης της Αστικής. καύσιμα κλπ).

Διευθυντές/ντριες Δημοτικής, Μέσης Γενικής και Μέσης Τεχνικής Εκπαίδευσης (υπόψη προέδρου της Επιτροπής Ασφάλειας και Υγείας της σχολικής μονάδας)

Γενική μεθοδολογία της μελέτης Ανάλυση των αποτελεσμάτων του ερωτηματολογίου υποκειμενικής εκτίμησης των εργαζομένων

Εμφανιζόμενα συμπτώματα των εργαζόμενων ενοίκων σε άρρωστα κτίρια

Ν + O ΝO+N Μηχανισµός Zel'dovich Ν + O ΝO+O ΝO+H N + OH 4CO + 2ΗΟ + 4ΝΟ 5Ο 6ΗΟ + 4ΝΟ 4HCN + 7ΗΟ 4ΝΗ + CN + H O HCN + OH

ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθμ. 1907/2006

Κων/νος Ι. Δελήμπασης, Χημικός Μηχανικός

ΠΟΙΑ ΜΕΤΡΑ; Αυτά μπορεί να είναι μέτρα συλλογικής προστασίας, οργάνωσης της εργασίας ή χρήση Μέσων Ατομικής Προστασίας.

ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 o ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΚΥΡΙΩΝ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΩΝ ΡΥΠΩΝ

Αξιολόγηση της Ποιότητας Εσωτερικού Περιβάλλοντος και δομικών υλικών διαμερίσματος

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ

C 100 BUZ X Coat Ηµεροµηνία έκδοσης: Σελίδες 1 από 7

(Σανταµούρης Μ., 2006).

Το τσιγάρο (στην Καθαρεύουσα σιγαρέτο αποτελείται από μικρά κομμάτια επεξεργα σμένου καπνού που είναι τυλιγμένα σε χαρτί.

Θερμική νησίδα», το πρόβλημα στις αστικές περιοχές. Παρουσίαση από την Έψιλον-Έψιλον Α.Ε.

Reducing toxins and allergies. Μείωση των τοξινών και αλλεργιών

ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ : CARBOCAL

Αριθμός cas Ν/Α ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

2. Ποιο είναι το πρώτο βήμα της μεθοδολογίας διάγνωσης βλαβών ; 165

ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ (Σύμφωνα με το Παρ.2 του Καν. 1907/2006) Όπως τροποποιήθηκε από τον Καν. 453/2010

( 91 / 155 / ΕΚ & 93 / 112 ΕΚ ) : RAWASH. Τηλ Fax: R35 R C C

Ρύπανση εσωτερικών χώρων

Αθηνα Ηποιοτητατουεσωτερικουαερα επιρεαζεταιαποτoυςπαρακατωπαραγοντες : ΠρογραμμαΠΥΘΑΓΟΡΑΣ. Την ποιότητατουεξωτερικούαέρα

HELECO 2011-ΠΡΟΣΥΝΕΔΡΙΑΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ

ΦΥΣΙΚΗ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

Το φαινόμενου του θερμοκηπίου. 3/12/2009 Δρ. Ελένη Γουμενάκη

Δελτίο Δεδομένων Ασφαλείας Προϊόντος ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2008

Παρακολούθηση Αερίων Ρύπων στους Λιμένες: η περίπτωση της Ελλάδας

ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ. Material Safety Data Sheet

ΕΛΤΙΟ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ (Σύμφωνα με την 91/155/ΕΚ & 93/112/ΕΚ)

Φυσική Περιβάλλοντος

SLIC

Ισορροπία στη σύσταση αέριων συστατικών

Περιβαλλοντική μηχανική

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ISOPA. Walk the Talk ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΧΗΜΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ

ΘΕΡΜΙΚΗ ΚΑΤΑΠΟΝΗΣΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ

ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

*Τρόποι αντιμετώπισης ακραίων καιρικών συνθηκών.

ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Σύμφωνα με τη Ευρωπαϊκή Νομοθεσία 1907/2006 (REACH) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΚΔΟΣΕΩΣ: 06/06/2010

ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ (Σύμφωνα με το Παρ.2 του Καν. 1907/2006) Όπως τροποποιήθηκε από τον Καν. 453/2010

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ISOPA. Walk the Talk ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΧΗΜΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ

ΣΤΕΓΑΝΟΠΟΙΗΤΙΚΟΣ ΠΟΛΤΟΣ ΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΣΠΕΙΡΩΜΑΤΩΝ ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

Η ατμοσφαιρική ρύπανση στην Αθήνα

DESMOS LAC W. Σ. ΚΥΒΡΙΚΗΣ & ΣΙΑ Ο.Ε (ΒΕΡΝΙΚΙΑ ΧΡΩΜΑΤΑ) Φιλιππουπόλεως Αµπελόκηποι Θεσσαλονίκη-Τηλ

Ορθή περιβαλλοντικά λειτουργία μονάδων παραγωγής βιοαερίου με την αξιοποίηση βιομάζας

Ποιότητα ζωής στον χώρο σας!

ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθμ. 1907/2006

2015 Η ενέργεια είναι δανεική απ τα παιδιά μας

Πέμπτη, 15 Μαΐου 2014, Αμφιθέατρο 1 ου ΕΠΑΛ ΙΛΙΟΥ

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΑΕΡΟΣΚΑΦΩΝ ΣΤΙΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΙΟΞΕΙ ΙΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΕΝΑΕΡΙΟ ΧΩΡΟ

είναι η επιβάρυνση του περιβάλλοντος (αέρα, νερού, εδάφους) με κάθε παράγοντα (ρύπο) που έχει βλαπτικές επιδράσεις στους οργανισμούς.

ΔΕΛΤΙΟ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

Ρύπανση του αέρα. 1. (α) Οι ουσίες που καίμε για να πάρουμε ενέργεια ονομάζονται. (β) Να γράψετε τέσσερα παραδείγματα τέτοιων ουσιών.

ΣΤΑΘΜΟΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Εκτίμηση των Χημικών Βλαπτικών Παραγόντων Βιομηχανία διαμόρφωσης πλαστικών

Ορθή Διαχείριση Τροφίμων. Μαριέττα Κονταρίνη Ημερίδα ΕΣΔΥ για Ασφάλεια τροφίμων 27/4/2015

Διαχείριση Αέριας Ρύπανσης

Εγκαταστάσεις Κλιματισμού. Α. Ευθυμιάδης,

Ανάρτηση σημειώσεων.

Δρ. Μ.Ν. Ασημακοπούλου Επ. Καθηγήτρια ΕΚΠΑ Τμήμα Φυσικής

Ατμοσφαιρική Ρύπανση

R 100 ROCA pregno Ηµεροµηνία έκδοσης: Σελίδες 1 από 7

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Τα παλαιάς τεχνολογίας ελαφρά και βαρέα οχήματα ηλικίας άνω των 15 ετών εκπέμπουν τις μεγαλύτερες ποσότητες ρύπων

ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΑΤΥΧΗΜΑ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

Υγιεινή τροφίμων. Υγιεινή στις επιχειρήσεις τροφίμων

9/10/2015. Παρουσίαση ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΡΝΑΟΥΤΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ ΘΕΟΦΑΝΟΥΣ Εκπαιδευτές ΚΕ.ΠΑ

ΠΟΙΑ ΜΕΤΡΑ; Αυτά μπορεί να είναι μέτρα συλλογικής προστασίας, οργάνωσης της εργασίας ή χρήση μέσων ατομικής προστασίας (ΜΑΠ).

ΘέτονταςτοπλαίσιογιατηνεδραίωσητουΥΦΑως ναυτιλιακό καύσιµο στην Ανατολική Μεσόγειο. .-Ε. Π. Μάργαρης, Καθηγητής

1. Συστάσεις σε άτομα αυξημένου κινδύνου ανάλογα με τη μέση εικοσιτετράωρη τιμή συγκέντρωσης αιωρούμενων σωματιδίων (ΑΣ10):

Transcript:

ΠΡΟΣΧΕ ΙΟ ΚΩ ΙΚΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΕΡΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ (ΠΑΕΧ) Ημερίδα ΣΑΥΚ 26.6.2014 ΛΕΕ Γιάννος Κουδουνάρης Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας Τηλ. 22405668

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ i. Ορισμός & Γιατί Κώδικας ΠΑΕΧ ii. Προβλήματα / Συμπτώματα από Κακή ΠΑΕΧ iii. Παράγοντες Κακής ΠΑΕΧ iv. Αξιολόγηση & Έλεγχος Βλαπτικών Παραγόντων v. Προδιαγραφές Κτιρίων για Εξαερισμό vi. Μελέτες ΠΑΕΧ vii. Ενέργειες ΤΕΕ για ΠΑΕΧ www.mlsi.gov.cy/dli 2

i. Κώδικας ΠΑΕΧ Ορισμός Αποδεκτής ΠΑΕΧ: Αέρας στον οποίον δεν περιέχονται γνωστοί ρυπογόνοι παράγοντες σε συγκεντρώσεις οι οποίες κρίνονται ως βλαπτικές από Αρμόδιες Αρχές και όπου η ισχυρή πλειοψηφία των εκτεθειμένων προσώπων (τουλάχιστον 80%) δεν εκφράζει δυσαρέσκεια Ορισμός από ASHRAE ΗΠΑ (American Society of Heating, Refrigerating and Air-Conditioning Engineers) 3

i. Γιατί Κώδικας ΠΑΕΧ (συνεχ.) Αδυναμία υφιστάμενης νομοθεσίας να καλύψει ΠΑΕΧ σε ΜΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΥΣ χώρους εργασίας Κανονισμοί Περί Ελάχιστων Προδιαγραφών Α και Υ στους Χώρους Εργασίας (Κ Π 174/2002 & 494/2004) : Πίνακας Ι (Εξαερισμός αλλαγές αέρα / ώρα) Νομοθετικό κενό για Χώρους Εργασίας όπως- Γραφεία Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (π.χ. Αίθουσες ιδασκαλίας) Τράπεζες Αίθουσες διαλέξεων / Πολλαπλών χρήσεων Κουρεία / Κομμωτήρια Τεχνικά Εργαστήρια ημόσια Κτίρια (π.χ. Βιβλιοθήκες, Μουσεία) Καταστήματα, Εμπορικά Κέντρα (Mall) Εστιατόρια Ξενοδοχεία 4

i. Γιατί Κώδικας ΠΑΕΧ (συνεχ.) Παρέχει εύχρηστο εργαλείο για κάθε εργοδότη Αναβάθμιση των επιπέδων Α και Υ στην Εργασία Ευκολότερος / Ομοιόμορφος Χειρισμός Παραπόνων για ΠΑΕΧ από το ΤΕΕ 5

ii. Προβλήματα ΠΑΕΧ Συνήθη προβλήματα που οδηγούν σε κακή ΠΑΕΧ : Ανεπαρκής παροχή εξωτερικού αέρα για θέρμανση, εξαερισμό και συστήματα κλιματισμού Κακός σχεδιασμός, ελλιπής συντήρηση, ανεπαρκής καθαρισμός προβληματική λειτουργία των συστημάτων κλιματισμού Ρύποι που βρίσκονται στον εξωτερικό αέρα που εισέρχεται στο κτήριο Εκπομπές από πηγές στο εσωτερικό του κτηρίου, όπως έκλυση αερίων από οικοδομικά υλικά, έπιπλα καθώς και από άλλον εξοπλισμό Ελλιπής έλεγχος θερμοκρασίας και υγρασίας του εσωτερικού του κτηρίου. 6

ii. Συμπτώματα ΠΑΕΧ Συνήθη συμπτώματα στην υγεία των εργαζομένων από κακή ΠΑΕΧ : Ναυτία Κόπωση Υπνηλία Ζάλη Βουλωμένη μύτη Αναπνευστικά προβλήματα Σφίξιμο στο στήθος Ξηρός λαιμός Εξανθήματα στο δέρμα Κόκκινα μάτια Sick Building Syndrome, Building Related Illnesses, Multiple Chemical Sensitivity Syndrome 7

iii. Παράγοντες Κακής ΠΑΕΧ Κοινοί εσωτερικοί Ρυπογόνοι Παράγοντες & υνητικές Πηγές ιοξείδιο του Άνθρακα (CO 2 ) Μονοξείδιο του Άνθρακα (CO) Όζον (O 3 ) Εκλύεται κατά την εκπνοή και κατά την καύση σε λέβητες, μηχαν. οχήματα Προϊόν ατελούς καύσης και εκλύεται από εξατμίσεις μηχαν. οχημάτων, θερμάστρες (υγραερίου, πετρελαίου), κ.ά. Ηλεκτροστατικοί καθαριστές αέρα, φωτοτυπικές μηχανές ιοξείδιο του Θείου (SO 2 ) Αμμωνία (NH 3 ) Εξωτερικές πηγές, όπως καύση ορυκτών καυσίμων Σε ειδικά φωτοτυπικά μηχανήματα, χημικά καθαρισμού, απορρυπαντικά www.mlsi.gov.cy/dli 8

iii. Παράγοντες Κακής ΠΑΕΧ (συνεχ.) Κοινοί εσωτερικοί Ρυπογόνοι Παράγοντες & υνητικές Πηγές Σκόνη Βενζόλιο, τολουόλιο, κ.ά. Πτητικές Οργανικές Ενώσεις (VOCs) Φορμαλδεΰδη Εσωτερικές & Εξωτερικές Πηγές Σε γόμα για καουτσούκ, φωτοτυπικό μελάνι, διαλύτες καθαρισμού ομικά Υλικά - κόντρα πλακέ, ρητίνες, στεγανοποιητικές ενώσεις, νέα έπιπλα, χαλιά Εκπομπές από έπιπλα, ρητίνες στις μοριοσανίδες, ξύλα από πολυστρώσεις (laminated). Ιοί, βακτήρια, μύκητες Συστήματα εξαερισμού και ύγρανσης, πύργοι ψύξης, αγωγοί εξαερισμού, δοχεία συλλογής νερού www.mlsi.gov.cy/dli 9

iv. Αξιολόγηση & Έλεγχος Βλαπτικών Παραγόντων Ρύποι από Εξωτερικές Πηγές Εξατμίσεις Μηχαν. Οχημάτων π.χ. εκπομπές πετρελαιοκινητήρων Καπνός / Αέριοι Ρύποι από παρακείμενες εγκαταστάσεις Ειδικές περιπτώσεις π.χ. αεροδρόμια Για κάθε Βλαπτικό Παράγοντα Πηγές Κίνδυνοι για την Υγεία Συνιστώμενα Επίπεδα ή Οριακές Τιμές Έκθεσης Αξιολόγηση Μέτρα Ελέγχου και Προστασίας www.mlsi.gov.cy/dli 10

iv. Αξιολόγηση & Έλεγχος Βλαπτικών Παραγόντων ιοξείδιο του Άνθρακα: CO 2 Κίνδυνοι: Μείωση συγκέντρωσης οξυγόνου σε εσωτερικούς χώρους & πρόκληση ζαλάδας Συνιστώμενα Επίπεδα: Στον εσωτερικό χώρο να μην ξεπερνούν κατά 700 ppm (1260 mg/m 3 ) τη συγκέντρωση του αερίου στον εξωτερικό ατμοσφαιρικό αέρα Αξιολόγηση: Έλεγχος του συστήματος εξαερισμού, αλλαγές στη διαρρύθμιση του χώρου εργασίας Μέτρα: ιασφάλιση ορθής λειτουργίας συστήματος θέρμανσης, κλιματισμού και εξαερισμού, εντοπισμός πηγών μόλυνσης ΠΑΕΧ & εξάλειψη / μείωσή τους www.mlsi.gov.cy/dli 11

Μονοξείδιο του Άνθρακα: CO iv. Αξιολόγηση & Έλεγχος Βλαπτικών Παραγόντων Κίνδυνοι: υσχεραίνει την ικανότητα του αίματος να απορροφά το οξυγόνο από τον αέρα. Σε χαμηλές συγκεντρώσεις προκαλεί πονοκέφαλο και κόπωση. Σε ψηλότερες συγκεντρώσεις μπορεί να επιφέρει δηλητηρίαση ή ακόμα και θάνατο. Συνιστώμενα Επίπεδα: Όριο (TLV) τα 25 ppm (28,64 mg/m 3 ) Αξιολόγηση: Υπάρχουν δυνητικές πηγές εντός του κτηρίου; Είναι πιθανόν να εισχωρήσει στο κτήριο από εξωτερικές πηγές; Μέτρα: Να σφραγίζονται οι δίοδοι μεταφοράς CO από παρακείμενα συνεργεία & σταθμούς φορτοεκφόρτωσης μηχανοκίνητων οχημάτων προς τους εσωτερικούς χώρους εργασίας κτιρίων. Αύξηση των επιπέδων εξαερισμού του κτηρίου. Εγκατάσταση τοπικού εξαερισμού όπου εκπέμπεται CO. www.mlsi.gov.cy/dli 12

Οξείδια του Αζώτου: NOx iv. Αξιολόγηση & Έλεγχος Βλαπτικών Παραγόντων Κίνδυνοι: Προκαλεί αναπνευστικά προβλήματα και βλάβη στο αναπνευστικό σύστημα. Συνιστώμενα Επίπεδα: όριο τα 0,15 mg/m 3 (24ωρο) Αξιολόγηση: Έλεγχος για πιθανότητα ρύπανσης από εκπομπές των μηχανοκίνητων οχημάτων. Επίσης έλεγχος για τυχόν ρύπους από εξατμίσεις κινητήρων, εκπομπές συσκευών καύσης όπως λέβητες, ηλεκτρογεννήτριες που λειτουργούν με πετρέλαιο. Μέτρα: Να σφραγίζονται οι δίοδοι μεταφοράς ΝΟx από παρακείμενα συνεργεία & σταθμούς φορτοεκφόρτωσης μηχανοκίνητων οχημάτων προς τους εσωτερικούς χώρους εργασίας κτιρίων. Αύξηση των επιπέδων εξαερισμού του κτηρίου. Εγκατάσταση τοπικού εξαερισμού όπου εκπέμπονται ΝΟx www.mlsi.gov.cy/dli 13

iv. Αξιολόγηση & Έλεγχος Βλαπτικών Παραγόντων Όζον: Ο 3 Κίνδυνοι: Επιδρά αρνητικά στο αναπνευστικό σύστημα. Υψηλά επίπεδα έκθεσης είναι δυνατόν να προκαλέσουν καρκίνο στους πνεύμονες. Θεωρείται ότι ανήκει στην κατηγορία Α4 της Αμερικανικής Εταιρείας Κυβερνητικών Βιομηχανικών Υγιειονολόγων (ACGIH) για καρκινογένεση δηλ. δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία διαθέσιμα για κατάταξη σχετικά με καρκινογένεση. Συνιστώμενα Επίπεδα: Όριο τα 0,05 ppm [0,098 mg/m 3 ] (8ωρη έκθεση) Αξιολόγηση: Έλεγχος φωτοτυπικών μηχανών, γεννητριών όζοντος, έλεγχος για ελαττωματικό ή ελλιπώς συντηρημένο ηλεκτρολογικό εξοπλισμό και ηλεκτροστατικά φίλτρα αέρα. Μέτρα: ιασφάλιση επαρκούς εξαερισμού όταν υπάρχουν δυνητικές πήγες όπως οι πιο πάνω. Τοποθέτηση φωτοτυπικών μηχανών σε χώρο με επαρκή εξαερισμό. Αναγνώριση των οσμών του Ο 3, ενημέρωση εργοδότη www.mlsi.gov.cy/dli 14

iv. Αξιολόγηση & Έλεγχος Βλαπτικών Παραγόντων Φορμαλδεΰδη: CH 2 O Κίνδυνοι: Προκαλεί ενόχληση & ευαισθησία του αναπνευστικού συστήματος. Συμπτώματα έκθεσης περιλαμβάνουν ξηρό & ερεθισμένο λαιμό, αιμορραγία της μύτης, πονοκεφάλους, προβλήματα με τη μνήμη, τη συγκέντρωση, ναυτία, ζαλάδα, κάψιμο & φαγούρα στα μάτια & πόνο. Ορισμένα συμπτώματα παρουσιάζονται όταν η συγκέντρωση φορμαλδεΰδης είναι μόλις 0,01 ppm. Η φορμαλδεΰδη θεωρείται ύποπτη για καρκινογένεση στον άνθρωπο. Συνιστώμενα Επίπεδα: Όριο τα 0,1 ppm [0,12 mg/m 3 ] (½ωρη έκθεση) Αξιολόγηση: Έκλυση σε αέρια μορφή από νέα οικοδομικά υλικά, όπως κοντραπλακέ, χαλιά, έπιπλα, γόμες. Ο αργός ρυθμός απελευθέρωσης από τα υλικά αυτά μπορεί να προκαλέσει συσσώρευση CH 2 O στον αέρα εσωτερικού χώρου. Έχει έντονη οσμή, αλλά οι εργαζόμενοι πιθανόν να εξοικειώνονται με αυτή. www.mlsi.gov.cy/dli 15

iv. Αξιολόγηση & Έλεγχος Βλαπτικών Παραγόντων Φορμαλδεΰδη: CH 2 O συνεχ. Μέτρα: Επιλογή προϊόντων με το χαμηλότερο δυνατό επίπεδο εκπομπής φορμαλδεΰδης. Αποθήκευση των νέων δομικών υλικών σε ειδικό χώρο ώστε να δοθεί χρόνος για εξάτμιση CH 2 O πριν την εγκατάστασή τους. Αύξηση παροχή αέρα όπου τοποθετούνται νέα έπιπλα / χαλιά. www.mlsi.gov.cy/dli 16

iv. Αξιολόγηση & Έλεγχος Βλαπτικών Παραγόντων Σκόνη και Ίνες Κίνδυνοι: Σχετίζονται με την τοξικότητα και το μέγεθος των σωματιδίων. Σκόνες με μέγεθος σωματιδίων μεταξύ 0,1-10 μm εισχωρούν στον λάρυγγα και στους πνεύμονες και είναι δυνατόν να επηρεάσουν δυσμενώς την ανθρώπινη υγεία. Η συγκέντρωση σκόνης επηρεάζει το δέρμα, τα μάτια και το αναπνευστικό σύστημα. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ερεθισμό των ματιών, της μύτης, του λαιμού και του δέρματος καθώς και βήξιμο, φτέρνισμα και αναπνευστικά προβλήματα. Ορισμένες σκόνες είναι τοξικές. Αξιολόγηση: Εξωτερικές Πηγές: εκπομπές μηχανοκινήτων, εργοστασίων, φωτιών, αέριοι αστικοί ρύποι, κατασκευαστική δραστηριότητα Εσωτερικές Πηγές: ελλιπή καθαριότητα, αναποτελεσματικές ηλ. σκούπες, μονώσεις αγωγών, ίνες χαλιών, ίνες χάρτου (από φωτοτυπικές, εξοπλισμό τεμαχισμού), εργασίες ανακαίνισης, σκονισμένα φίλτρα / αεραγωγοί. www.mlsi.gov.cy/dli 17

Σκόνη και Ίνες συνεχ. iv. Αξιολόγηση & Έλεγχος Βλαπτικών Παραγόντων Μέτρα: ιατήρηση επαρκούς συστήματος καθαρισμού του αέρα Τακτικός καθαρισμός συστήματος κυκλοφορίας του αέρα Συχνή καθαριότητα χώρων όπου επικάθεται σκόνη Χρήση τοπικού εξαερισμού σε χώρους όπου υπάρχει υπερβολική σκόνη λόγω ανακαινίσεων ή μετακίνησης υλικών ημιουργία αρνητικής πίεσης αέρα και τοπικού εξαερισμού στους καθορισμένους χώρους καπνιστών Απαγόρευση της επανακυκλοφορίας του αέρα που περιέχει υπερβολικά επίπεδα σκόνης. www.mlsi.gov.cy/dli 18

iv. Αξιολόγηση & Έλεγχος Βλαπτικών Παραγόντων Καπνός από Καπνικά Προϊόντα Κίνδυνοι: Ο καπνός από τα καπνικά προϊόντα περιέχει πληθώρα χημικών ενώσεων περιλαμβανομένων τοξικών σκονών, CO & Πτητικών Οργανικών Ενώσεων (ΠΟΕ) και κατηγοριοποιείται ως καρκινογόνος ουσία. Επιπτώσεις σε εργαζόμενους από το παθητικό κάπνισμα σε χώρους εργασίας είναι- Βραχυπρόθεσμες: δυσφορία, βήξιμο, φτέρνισμα, αναπνευστικά προβλήματα, ενοχλήσεις στον λάρυγγα και τα μάτια. Μακροπρόθεσμες: αυξημένος κίνδυνος για καρκίνο του πνεύμονα. Αξιολόγηση: Ξεχωριστό σύστημα εξαερισμού σε κλειστούς χώρους καπνιστών. Να αποκλείεται τυχόν ανάμειξη του καπνού των καπνικών προϊόντων με τον αέρα που κυκλοφορεί στο σύστημα εξαερισμού του υπόλοιπου κτηρίου στο οποίο διεξάγονται εργασίες και για να αποφεύγεται ενδεχόμενη εισπνοή του καπνού από τους υπόλοιπους εργαζόμενους. www.mlsi.gov.cy/dli 19

iv. Αξιολόγηση & Έλεγχος Βλαπτικών Παραγόντων Καπνός από Καπνικά Προϊόντα συνεχ. Μέτρα: Εφαρμογή της περί Προστασίας της Υγείας (Έλεγχος του Καπνίσματος) Νομοθεσίας. Εφαρμογή από εργοδότες Πολιτικής σχετικά με το κάπνισμα. Απαγόρευση του καπνίσματος σε χώρους όπως δημόσια κτήρια, χώροι κρατικών ή ημικρατικών υπηρεσιών, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, πανεπιστήμια, σχολές ή άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα ή εκπαιδευτήρια, αεροδρόμια, λιμάνια, νοσοκομεία. www.mlsi.gov.cy/dli 20

iv. Αξιολόγηση & Έλεγχος Βλαπτικών Παραγόντων Πτητικές Οργανικές Ενώσεις (ΠΟΕ, VOC) Κίνδυνοι: Η μειωμένη έκθεση προκαλεί συμπτώματα όπως κόπωση, πονοκέφαλο, υπνηλία, ζαλάδα, αδυναμία, πόνο στις αρθρώσεις, θολή όραση, ερεθισμό στα μάτια και το δέρμα και γενική δυσφορία. Αύξηση των επιπέδων έκθεσης προκαλεί στους εργαζόμενους αναπνευστική δυσφορία, σφίξιμο στο στήθος, ναυτία, σύγχυση καθώς & δυσάρεστες οσμές. Συνιστώμενα Επίπεδα: λιγότερο από 0,1 mg/m 3 Αξιολόγηση: Έλεγχος για δυνητική έκκληση ΠΟΕ: Νέα οικοδομικά υλικά, έπιπλα και χαλιά Χρήση καθαριστικών, διαλυτών (να γίνεται έλεγχος των Α) Χρήση τοπικού εξαερισμού σε χώρους αποθήκευσης χημικών ουσιών Πιθανότητα επιμόλυνσης άλλων χώρων εργασίας σε ένα κτήριο μέσω του συστήματος κλιματισμού / εξαερισμού. Πιθανότητα εισχώρησης των ΠΟΕ στο κτήριο από εξωτερικές πηγές μέσω της εισαγωγής αέρα. www.mlsi.gov.cy/dli 21

iv. Αξιολόγηση & Έλεγχος Βλαπτικών Παραγόντων Πτητικές Οργανικές Ενώσεις (ΠΟΕ, VOC) συνεχ. Μέτρα: Αύξηση εξαερισμού σε περίπτωση που η συγκέντρωση των ρυπογόνων ουσιών στον αέρα εντός χώρων εργασίας είναι υψηλή. Αποθήκευση διαλυτών, βαφών, καθαριστικών υγρών, αραιωτικών κ.ά. σε ξεχωριστό αποθηκευτικό χώρο εξοπλισμένο με τοπικό εξαερισμό. Τα δοχεία που περιέχουν τα εν λόγω υλικά να διατηρούνται ερμητικά κλειστά όταν δεν χρησιμοποιούνται. Portable Probe with Photo Ionization Detector (PID) sensors www.mlsi.gov.cy/dli 22

iv. Αξιολόγηση & Έλεγχος Βλαπτικών Παραγόντων Βιολογικοί Παράγοντες Με βάση την κατάταξή τους στις 4 Ομάδες σύμφωνα με τους περί Α και Υ στην Εργασία (Βιολογικοί Παράγοντες) Κανονισμούς: Περιγράφονται οι σημαντικοί βιολογικοί παράγοντες & η παθογόνος δράση τους, δηλ. οι επιπτώσεις στην υγεία των εργαζομένων π.χ.: Staphylococcus epidermidis καταστροφή λευκών αιμοσφαιρίων, μηνιγγίτιδα, πνευμονία Παρατίθεται η : Μολυσματικότητα (πόσο μεταδοτικό είναι το νόσημα) Παθογονικότητα (έκδηλη νόσος & όλες οι μολύνσεις) & Λοιμοτοξικότητα (σοβαρές λοιμώξεις & όλες οι λοιμώξεις) για ορισμένες λοιμώδεις νόσους www.mlsi.gov.cy/dli 23

v. Προδιαγραφές Κτιρίων για Εξαερισμό Ο Κώδικας: Καθορίζει τον απαιτούμενο ρυθμό εξαερισμού ανά μονάδα χρόνου για εργαζόμενους σε ΕΞΙ κατηγορίες εργασιακών δραστηριοτήτων στο Παράρτημα π.χ. η παροχή αέρα για Γραφεία: 8-9 litres / sec ανά εργαζόμενο (με αναμενόμενο αρ. εργαζομένων ανά 100 m 2 = 4 έως 6) Αναφέρει ενδείξεις ελλιπούς εξαερισμού στους χώρους εργασίας Πολύ ψηλή ή χαμηλή θερμοκρασία αέρα Έλλειψη εξωτερικού νωπού αέρα (αποπνικτική ατμόσφαιρα) Συσσώρευση σκόνης Υπερβολική υγροποίηση σε παράθυρα ή τοίχους www.mlsi.gov.cy/dli 24

Ο Κώδικας: v. Προδιαγραφές Κτιρίων για Εξαερισμό Καθορίζει Μέτρα για την επάρκεια του Εξαερισμού Χρήση του CO 2 ως ενδεικτικού παράγοντα για προσδιορισμό άλλων ρυπαντών σε εσωτερικούς χώρους εργασίας. Η συγκέντρωση του στον εξωτερικό αέρα είναι 300 500 ppm. Συγκέντρωση CO 2 0 μέχρι 600 ppm (0 1080 mg/m 3 ) 601 μέχρι 1000 ppm (1080 1800 mg/m 3 ) Μεγαλύτερη από 1000 ppm (1800 mg/m 3 ) Συμπτώματα που αναφέρονται Κανένα Περιστασιακές αναφορές πονοκεφάλων, υπνηλίας, κ.ά. Αύξηση των πιο πάνω αναφορών Σημ.: Πρόσφατες μελέτες ASHRAE δεικνύουν ότι δυσμενείς επιπτώσεις στους εργαζόμενους σε εσωτερικό χώρο εργασίας παρουσιάζονται όταν τα επίπεδα CO 2 ξεπερνούν τα 7000 ppm (12600 mg/m 3 ) www.mlsi.gov.cy/dli 25

v. Προδιαγραφές Κτιρίων για Εξαερισμό Ο Κώδικας: Καθορίζει Οριακές Τιμές Έκθεσης για σημαντικούς Βλαπτικούς Παράγοντες (Μέρος Γ) π.χ. Ολικός αρ. Αιωρούμενων Σωματιδίων: 0,26mg/m 3 (για 24ωρο) Περιέχει Συνιστώμενες Τιμές για Θερμοκρασία & Υγρασία Χειμώνας Καλοκαίρι Μάλλινος ρουχισμός, μακρυμάνικα υποκάμισα ή /και σακάκια Ελαφρύς ρουχισμός, αμάνικα υποκάμισα Εποχή Ένδυση Συνιστώμενη Θερμοκρασία Συνιστώμενη σχετική υγρασία / 21-23 ºC 30 έως 60% (προβλήματα όταν μειωθεί κάτω από 20%) 23,5 25,5 ºC 30 έως 60% (άνω του 70% ευνοεί Ταχύτητα Αέρα 0,15 m/s 0,18 m/s βακτηρίδια / www.mlsi.gov.cy/dli μύκητες) 26

v. Προδιαγραφές Κτιρίων για Εξαερισμό Κατευθυντήριες γραμμές για επίτευξη θερμικής άνεσης- Να αναφέρονται τυχόν προβλήματα εξαερισμού στον εργοδότη. Να διασφαλίζεται η συντήρηση του συστήματος εξαερισμού του κτηρίου από τους συντηρητές σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή / εισαγωγέα / προμηθευτή. Να χρησιμοποιούνται κουρτίνες ή συστήματα σκίασης για αύξηση ή μείωση της ηλιακής ακτινοβολίας. Να λαμβάνεται υπ όψη η επίδραση στον εξαερισμό από τυχόν αναδιάταξη του εξοπλισμού των γραφείων, των επίπλων και των διαχωριστικών. Να διασφαλίζεται ότι τα συστήματα εξαερισμού, οι υγραντήρες και αφυγραντήρες συντηρούνται και καθαρίζονται κατάλληλα. www.mlsi.gov.cy/dli 27

v. Προδιαγραφές Κτιρίων για Εξαερισμό Κατευθυντήριες γραμμές για επίτευξη θερμικής άνεσης συνεχ. Να μονώνονται οι ζεστές και κρύες επιφάνειες. Να μην χρησιμοποιούνται θερμάστρες που παράγουν τοξικές αναθυμιάσεις. Να μην εγκαθίστανται διαχωριστικά και να μη γίνονται δομικές επεμβάσεις σε χώρους εργασίας χωρίς να αξιολογείται πρώτα η επίπτωση στον εξαερισμό του επηρεαζόμενου χώρου και χωρίς πρώτα να διασφαλίζεται επαρκής παροχή και κυκλοφορία νωπού αέρα. www.mlsi.gov.cy/dli 28

vi. Αποτελέσματα Μελετών ΠΑΕΧ www.mlsi.gov.cy/dli 29

vii. Ενέργειες ΤΕΕ για ΠΑΕΧ Αγορά και Χρήση Οργάνων για: Μέτρηση CO2, Θερμοκρασίας, Υγρασίας & Υπολογισμό Ρυθμού Παροχής Αέρα (litres / second for each person) Μέτρηση Αιωρούμενων Σωματιδίων (Σκόνη) (PM2.5, PM4, PM7, PM10 &TSP) ειγματοληπτικές Μετρήσεις σε Εσωτερικούς Χώρους: Νέο Αεροδρόμιο Λάρνακας Κυπριακό Μουσείο www.mlsi.gov.cy/dli 30

Πορεία του Κώδικα- vii. Ενέργειες ΤΕΕ για ΠΑΕΧ Προσχέδιο ΤΕΕ και ημόσια ιαβούλευση (2013) Παρουσίαση ενώπιον Τεχνικής Επιτροπής Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος (Μάιος 2014) Παρουσίαση ενώπιον του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος (Ιούλιος 2014) Στόχος η υιοθέτηση του ως Κώδικα Πρακτικής με δημοσίευση σχετικού ιατάγματος στην Ε. Εφημ. της ημοκρατίας (βάσει του άρθρου 39 των περί Α και Υ στην Εργασία Νόμων του 1996-2011) 31

ΤΕΛΟΣ Ερωτήσεις www.mlsi.gov.cy/dli 32