ΑΝΑΘΕΩΡΗΜΕΝΗ Έκθεση της Επιτροπής Υγείας της Βουλής των Γερόντων για το θέµα «H oικονοµική κρίση, εξάλειψη της φτώχειας και κοινωνικός αποκλεισµός» σε θέµατα που αφορούν την υγεία Παρόντες: Τάκης Αγαθοκλέους, πρόεδρος Ανδρέας Αθανασιάδης Ανδρέας Αποστόλου Αρτέµης Ζαχαρίου Παναγιώτης Καραβάς Σάββας Καρσεράς Αντώνης Παπαντωνίου Γιαννάκης Χριστοφόρου Κώστας Χαϊλής Ρένος Χριστοδουλίδης Χρίστος Φιλίππου Λυγία Φυσεντζίδου Γεώργιος Λουκά Η Επιτροπή Υγείας της Βουλής των Γερόντων εξέτασε το πιο πάνω θέµα σε συνεδρία της που πραγµατοποιήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2009. Στη συνεδρία αυτή κλήθηκαν και παρευρέθηκαν εκπρόσωποι του Υπουργείου Υγείας και οι βουλευτές µέλη της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Υγείας κ. Στέλλα Μισιαούλη ηµητρίου και κ. Στέλιος Ιερωνυµίδης. Εισάγοντας το υπό αναφορά θέµα στην επιτροπή, ο πρόεδρός της κ. Τάκης Αγαθοκλέους αναφέρθηκε, µεταξύ άλλων, στην έκατη Σύνοδο της Βουλής των Γερόντων η οποία πραγµατοποιήθηκε πέρσι και ασχολήθηκε µε τα βασικά δικαιώµατα των ηλικιωµένων, την ιατροφαρµακευτική περίθαλψη, τις συντάξεις και τις κοινωνικές διακρίσεις. Παράλληλα, ο ίδιος προέβη στη διαπίστωση ότι, ένα χρόνο µετά, µερικά από τα αιτήµατα που είχαν τεθεί στην περσινή σύνοδο έχουν υλοποιηθεί. Ειδικότερα, όπως ο ίδιος δήλωσε, τα πιο πάνω αιτήµατα αφορούν τα ακόλουθα: 1. Τη διενέργεια αιµοληψιών στα αστικά και αγροτικά κέντρα υγείας.
2 2. Την επέκταση της περιόδου ισχύος της Ευρωπαϊκής Κάρτας Ασφάλισης Ασθενείας (ΕΚΑΑ) από τον ένα χρόνο στα πέντε χρόνια. 3. Την υλοποίηση του έργου της µηχανογράφησης των ιατρικών φακέλων. 4. Την πλήρη απαγόρευση του καπνίσµατος σε κλειστούς δηµόσιους χώρους. Παρ όλα αυτά, όπως επεσήµανε ο ίδιος, η Επιτροπή Υγείας της Βουλής των Γερόντων θα ήθελε να επισηµάνει ότι αρκετά από τα αιτήµατα των προηγούµενων Συνόδων της Βουλής των Γερόντων δεν έχουν επιλυθεί. Τα αιτήµατα αυτά αφορούν κυρίως τα ακόλουθα: 1. Τη δηµιουργία γηριατρικών κλινικών σε όλα τα επαρχιακά νοσοκοµεία και τη δηµιουργία χώρων µακρόχρονης ανάρρωσης ηλικιωµένων ατόµων Η Επιτροπή Υγείας της Βουλής των Γερόντων ζητά την έγκριση των αναγκαίων ποσών από την κυβέρνηση και Βουλή των Αντιπροσώπων σε σχέση µε το εν λόγω αίτηµά της. Σηµειώνεται ότι η Επιτροπή Υγείας της Βουλής των Γερόντων, σε συνάντηση που είχε µε εκπρόσωπο του Υπουργείου Υγείας στις 4 Αυγούστου 2009, ενηµερώθηκε για την έκθεση σχετικά µε τη δηµιουργία γηριατρικών κλινικών. 2. Την εξάλειψη των καταλόγων αναµονής Η Επιτροπή Υγείας της Βουλής των Γερόντων ζητά την εξασφάλιση της συµµετοχής εκπροσώπων της Βουλής των Γερόντων στη διενέργεια µελέτης από µέρους του Υπουργείου Υγείας αναφορικά µε την εξάλειψη των καταλόγων αναµονής. 3. Την άµεση εφαρµογή του Γενικού Συστήµατος Υγείας (ΓΕΣΥ) Η επιτροπή εκφράζει την έντονη ανησυχία της για τη συνεχή αναβολή της εφαρµογής του ΓΕΣΥ και ζητά όπως επιταχυνθεί η υλοποίηση της απόφασης του κράτους, ώστε κάθε δικαιούχος να αποκτήσει τον προσωπικό του γιατρό. 4. Τη διενέργεια έρευνας για τα προβλήµατα της τρίτης ηλικίας
3 Η επιτροπή ζητά την εκπόνηση έρευνας για τους ηλικιωµένους, ώστε να διαπιστωθεί κάτω από ποιες συνθήκες διαβιούν τα άτοµα αυτά, την κατάσταση της υγείας τους, ποιος τους φροντίζει, αν µένουν σε οίκους ευγηρίας, κ.λπ. Επισηµαίνεται ότι µε τη διεξαγωγή ερευνών σε ζητήµατα που αφορούν την τρίτη ηλικία και την αξιοποίηση των σχετικών δεδοµένων και συµπερασµάτων είναι δυνατή η επίλυση των προβληµάτων των ηλικιωµένων για τη βελτίωση του βιοτικού τους επιπέδου. 5. Την εκπαίδευση των λειτουργών υγείας Η επιτροπή ζητά όπως περιληφθεί το ανάλογο κονδύλι στον κρατικό προϋπολογισµό για το σκοπό αυτό. 6. Την παροχή κατ οίκον νοσηλείας Η επιτροπή επιθυµεί την επέκταση του θεσµού, προκειµένου να καλύψει όλη την Κύπρο, περιλαµβανοµένων και των εγκλωβισµένων. Με την ευκαιρία της Ενδέκατης Συνόδου της Βουλής των Γερόντων, η Επιτροπή Υγείας της Βουλής των Γερόντων καταθέτει επιπρόσθετα το ακόλουθο νέο αίτηµα, το οποίο επιθυµεί να τύχει της δέουσας προσοχής από το Υπουργείο Υγείας: - Τη διενέργεια εκστρατείας διαφώτισης αναφορικά µε τη νόσο αλτσχάιµερ Υπολογίζεται ότι περίπου πέντε χιλιάδες ηλικιωµένοι πάσχουν από τη νόσο αλτσχάιµερ. Συναφώς, η επιτροπή ζητά τη διενέργεια εκστρατείας διαφώτισης, ώστε να µειωθεί τόσο η άγνοια όσο και η κοινωνική προκατάληψη. Το κράτος οφείλει να στηρίξει οικονοµικά τα «Κέντρα Ηµέρας» που έχουν δηµιουργηθεί από µη κυβερνητικούς φορείς, καθώς επίσης και να µεριµνήσει για τη δηµιουργία ανάλογων κέντρων σε όλες τις επαρχίες της Κύπρου. Τοποθετούµενοι στα πιο πάνω αιτήµατα, οι εκπρόσωποι του Υπουργείου Υγείας που παρευρέθηκαν στη συνεδρία της Επιτροπής Υγείας της Βουλής των Γερόντων
4 δήλωσαν, µεταξύ άλλων, και µε γραπτό υπόµνηµα που κατέθεσαν στην επιτροπή, τα ακόλουθα: 1. ηµιουργία γηριατρικών κλινικών σε όλα τα επαρχιακά νοσοκοµεία και δηµιουργία χώρων µακρόχρονης ανάρρωσης ηλικιωµένων ατόµων Για το θέµα αυτό οι κυβερνητικοί αρµόδιοι πληροφόρησαν την επιτροπή ότι το υπουργείο τους προέβη στη διενέργεια µελέτης αναφορικά µε τη δηµιουργία εξειδικευµένων κλινικών για τα άτοµα της τρίτης ηλικίας και τα αποτελέσµατα της αξιολογούνται, ώστε να υιοθετηθούν οι σχετικές δράσεις. Σηµειώνεται ότι η εν λόγω µελέτη υπέδειξε τις ανάγκες που προκύπτουν σε σχέση µε τη δηµιουργία γηριατρικών κλινικών, καθώς και εισηγήσεις για την οργάνωση και εύρυθµη λειτουργία αυτών..2. Εξάλειψη των καταλόγων αναµονής Για το θέµα των καταλόγων αναµονής οι εκπρόσωποι του Υπουργείου Υγείας ενηµέρωσαν την επιτροπή ότι η αξιολόγηση των αποτελεσµάτων του πιλοτικού προγράµµατος υπερωριακής απασχόλησης λειτουργών µε στόχο την εξάλειψη των καταλόγων αναµονής ήταν θετική και αποφασίστηκε η εφαρµογή νέου ανάλογου πιλοτικού προγράµµατος, το οποίο θα περιλαµβάνει και τα εξωτερικά ιατρεία. Στοιχεία για το εν λόγω πρόγραµµα θα δοθούν στη δηµοσιότητα µέχρι το τέλος του έτους. 4. Εφαρµογή του ΓΕΣΥ Σε ό,τι αφορά την εφαρµογή του ΓΕΣΥ, οι εκπρόσωποι του Υπουργείου Υγείας ενηµέρωσαν την Επιτροπή Υγείας της Βουλής των Γερόντων για τα ακόλουθα: - Tο υπουργείο τους κατέθεσε σχετικό τροποποιητικό νοµοσχέδιο στη Βουλή των Αντιπροσώπων, το οποίο συζητείται στην αρµόδια κοινοβουλευτική επιτροπή.
5 - O Οργανισµός Ασφάλισης Υγείας προέβη στη συγκρότηση οµάδων εργασίας για την ετοιµασία των εγγράφων πολιτικής των θεσµών του νέου συστήµατος υγείας. - O Οργανισµός Ασφάλισης Υγείας συνεχίζει τις διαβουλεύσεις µε όλους τους εµπλεκόµενους φορείς και ετοιµάζει τους εσωτερικούς κανονισµούς και τις αποφάσεις που πρέπει να εκδοθούν δυνάµει του βασικού νόµου. - O συµβουλευτικός οίκος ολοκλήρωσε και υπέβαλε στον Οργανισµό Ασφάλισης Υγείας την αναλογιστική µελέτη για την κοστολόγηση του ΓEΣΥ, ενώ αναµένεται σύντοµα να προχωρήσει και η διαδικασία του ανταγωνιστικού διαλόγου για την ανάθεση του έργου της ανάπτυξης, λειτουργίας και υποστήριξης µιας συνολικής λύσης για το σύστηµα πληροφορικής. - Με βάση τα χρονοδιαγράµµατα, η εισαγωγή του ΓΕΣΥ έχει προγραµµατιστεί για το δεύτερο εξάµηνο του 2011, µε την παροχή των υπηρεσιών υγείας για εξωτερικούς ασθενείς, ενώ η έναρξη της παροχής ενδονοσοκοµειακής περίθαλψης προγραµµατίζεται να γίνει, το αργότερο, ένα χρόνο µετά. Η περαιτέρω πορεία υλοποίησης του ΓΕΣΥ θα εξαρτηθεί από τις ενέργειες και το συντονισµό όλων των εµπλεκόµενων φορέων και υπηρεσιών. 5. ιενέργεια έρευνας για τα προβλήµατα της τρίτης ηλικίας Όπως δήλωσαν οι εκπρόσωποι του Υπουργείου Υγείας, το υπουργείο τους βρίσκεται σε άµεση επαφή µε τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευηµερίας για την αξιολόγηση της κατάστασης των στεγών ηλικιωµένων και τη λήψη των απαραίτητων µέτρων. 6. Εκπαίδευση των λειτουργών υγείας Σύµφωνα µε όσα κατατέθηκαν από τους εκπροσώπους του υπουργείου, έχει ήδη υλοποιηθεί πρόγραµµα µε ειδική εκπαίδευση στη γηριατρική, σε συνεργασία µε
6 ξένο πανεπιστήµιο, ενώ παράλληλα έχουν δοθεί υποτροφίες σε έξι κοινοτικούς νοσηλευτές ψυχικής υγείας για την παρακολούθηση εβδοµαδιαίου προγράµµατος στο εξωτερικό σε σχέση µε τη φροντίδα των ατόµων µε νόσο αλτσχάιµερ. Επιπρόσθετα, το Υπουργείο Υγείας συνεργάστηκε µε το Πανεπιστήµιο Λευκωσίας και το European Forum for Primary Care (EFPC) για τη διεξαγωγή συνεδρίου µε τίτλο: «Primary Care: Interdisciplinary and Community Oriented», στο οποίο συµµετείχαν λειτουργοί υγείας. Τέλος, το εκέµβριο του 2008, το Υπουργείο Υγείας διοργάνωσε σεµινάριο για την «Υγεία των Ηλικιωµένων», στο οποίο παρευρέθηκαν επαγγελµατίες υγείας, εκπρόσωποι µη κυβερνητικών οργανώσεων και σύνδεσµοι/οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στον τοµέα της υγείας των ηλικιωµένων. Η διοργάνωση ανάλογης ηµερίδας προγραµµατίζεται και κατά τη διάρκεια του 2009. 7. Παροχή κατ οίκον νοσηλείας Σε ό,τι αφορά την κατ οίκον νοσηλεία, οι εκπρόσωποι του Υπουργείου Υγείας δήλωσαν στην επιτροπή ότι τα προγράµµατα κατ οίκον νοσηλείας συνεχώς επεκτείνονται. Σήµερα καλύπτονται µε κατ οίκον νοσηλεία οι πιο κάτω περιοχές: α. Έδρα το Νοσοκοµείο Κυπερούντας, µε δύο κοινοτικές νοσηλεύτριες (Κυπερούντα, Χανδριά, ύµες, Ποταµίτισσα, Κακοπετριά και Κάτω Αµίαντος). β. Έδρα το Παλιό Νοσοκοµείο Λευκωσίας, µε τρεις κοινοτικές νοσηλεύτριες. γ. Έδρα το Κέντρο Υγείας Στροβόλου, µε δύο κοινοτικές νοσηλεύτριες. δ. Έδρα το Γενικό Νοσοκοµείο Λευκωσίας ( ιασυνδετική/συµβουλευτική Νοσηλευτική Υπηρεσία), µε µια κοινοτική νοσηλεύτρια. ε. Έδρα Πολυδύναµο Κέντρο Λακατάµειας, µε δύο κοινοτικές νοσηλεύτριες, για κάλυψη των αναγκών του ήµου Λακατάµειας. στ. Έδρα Κέντρο Υγείας Αγρού, µε µια κοινοτική νοσηλεύτρια (Αγρός, Άγιος Ιωάννης, Κάτω Μύλος, Άγιος θεόδωρος Αγρού).
7 ζ. Έδρα Κέντρο Υγείας Ευρύχου, µε µια κοινοτική νοσηλεύτρια (Σινά Όρος, Καλιάνα, Τεµπριά, Κοράκου, Λινού, Φλάσου, Κατύδατα, Άγιος Θεόδωρος Σολέας). η. Έδρα Γενικό Νοσοκοµείο Λευκωσίας, για κατ οίκον νοσηλεία ατόµων µε µηχανική υποστήριξη της αναπνοής, µε δύο κοινοτικές νοσηλεύτριες, για κάλυψη των αναγκών της επαρχίας Λευκωσίας. θ. Έδρα Νοσοκοµείο Πόλεως Χρυσοχούς, µε µια κοινοτική νοσηλεύτρια (Πόλις Χρυσοχούς, Ίνια, ρούσια, Κάθηκας, Θελέτρα, Κρήτου Τέρρα και Αρόδες). ι. Έδρα Κέντρο Υγείας Έγκωµης, µε µια κοινοτική νοσηλεύτρια, για την κάλυψη των αναγκών του ήµου Έγκωµης. ια. Έδρα Κέντρο Υγείας Οµόδους, µε µια κοινοτική νοσηλεύτρια, για την κάλυψη των αναγκών του Οµόδους και της γύρω περιοχής. Σηµειώνεται ότι προγραµµατίζεται η λειτουργία του Κέντρου Υγείας της Έγκωµης στην επαρχία Λευκωσίας, του Κέντρου Υγείας της Κοφίνου στην επαρχία Λάρνακας και του Κέντρου Υγείας της Λινόπετρας στην επαρχία Λεµεσού. Σηµειώνεται επίσης ότι το πρόγραµµα της κατ οίκον νοσηλείας ατόµων µε µηχανική υποστήριξη της αναπνοής, το οποίο εφαρµόζεται στην επαρχία Λευκωσίας, θα ενισχυθεί µε ακόµα µια κοινοτική νοσηλεύτρια. Τα µέλη της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Υγείας της Βουλής των Αντιπροσώπων κ. Στέλλα Μισιαούλη ηµητρίου και κ. Στέλιος Ιερωνυµίδης διαβεβαίωσαν τον πρόεδρο και τα µέλη της Επιτροπής Υγείας της Βουλής των Γερόντων ότι θα ενηµερωθεί κατάλληλα η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Υγείας τόσο για τα αιτήµατα που τέθηκαν κατά τη συνεδρία αυτή όσο και κατά τη συζήτηση στην ολοµέλεια της Βουλής που θα ακολουθήσει, ώστε να συµβάλει και αυτή µε τη σειρά της, στο µέτρο του δυνατού, στην επίλυση ή απάµβλυνση των προβληµάτων που συζητήθηκαν.
8 Υπό το φως των πιο πάνω, η Επιτροπή Υγείας της Βουλής των Γερόντων εισηγείται προς την ολοµέλεια της Βουλής των Γερόντων τα ακόλουθα: 1. Τη δηµιουργία γηριατρικών κλινικών σε όλα τα επαρχιακά νοσοκοµεία και τη δηµιουργία χώρων µακρόχρονης ανάρρωσης ηλικιωµένων ατόµων. 2. Την εξάλειψη των καταλόγων αναµονής. 3. Την άµεση εφαρµογή του ΓΕΣΥ. 4. Τη διενέργεια έρευνας για τα προβλήµατα της τρίτης ηλικίας. 5. Την εκπαίδευση των λειτουργών υγείας. 6. Την παροχή κατ οίκον νοσηλείας. 7. Τη διενέργεια εκστρατείας διαφώτισης αναφορικά µε τη νόσο αλτσχάιµερ. Επίσης η Επιτροπή χαιρετίζει µε ικανοποίηση την Απόφαση της Βουλής των Αντιπροσώπων να ψηφίσει τροποποιητικό νόµο για πλήρη απαγόρευση του καπνίσµατος σε όλους τους δηµόσιους χώρους, χώρους αναψυχής και άλλους χώρους. Η Επιτροπή απαιτεί περαιτέρω η εφαρµογή του νόµου αυτού να γίνει χωρίς καµιά παρέκκλιση για το καλό της υγείας και της ποιότητας ζωής των πολιτών της πατρίδας µας. Με την ευκαιρία αυτή, η Επιτροπή Υγείας της Βουλής των Γερόντων εκφράζει τις θερµές ευχαριστίες της προς τον Πρόεδρο της Βουλής κ. Μάριο Καρογιάν, για την ευγενή καλοσύνη που είχε να παραχωρήσει το κτήριο, τις εγκαταστάσεις και το προσωπικό της Βουλής για τις εργασίες της Βουλής των Γερόντων. (Η έκθεση αυτή διορθώθηκε µε την ενσωµάτωση σε αυτή τροπολογίας που αφορά την εφαρµογή του νόµου για πλήρη απαγόρευση του καπνίσµατος και την οποία ενέκρινε η ολοµέλεια της Βουλής των Γερόντων στις 14 Νοεµβρίου 2009.) 19 Νοεµβρίου 2009 Π/ΝΑ