ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΤΑΞΗ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Α ) & ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΘΕΜΑ 1 ο ΤΕΤΑΡΤΗ 16/04/2014 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΑΥΣΙΠΛΟΪΑ II ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 1) Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση, τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή ή τη λέξη Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη. α. Κατά την ετήσια πραγματική περιφορά της γης περί τον ήλιο, το πλησιέστερο σημείο μεταξύ τους ονομάζεται περιήλιο. β. Το τρίγωνο που σχηματίζεται στην επιφάνεια της σφαίρας, του οποίου οι πλευρές αποτελούν τόξα μεγίστων κύκλων, ονομάζεται σφαιρικό τρίγωνο. γ. Το χρονικό διάστημα μεταξύ δυο διαδοχικών (πάνω ή και κάτω) διαβάσεων του Αries από το μεσημβρινό του τόπου, ή αντίθετα μεταξύ δυο διαδοχικών διελεύσεων του μεσημβρινού του τόπου από τον Αries ονομάζεται αστρική ημέρα Greenwich και αποτελεί τη μονάδα μετρήσεως του αστρικού χρόνου. δ. Τα δυο σημεία του μέγιστου κύκλου της ορθοδρομίας, τα οποία απέχουν τη μέγιστη απόσταση από τον ισημερινό ονομάζονται ενδιάμεσα. ε. Η κατακόρυφη απόσταση της επιφάνειας της θάλασσας σε δεδομένη στιγμή από το επίπεδο του χάρτη ονομάζετε ύψος παλίρροιας. α. Σωστό β. Σωστό γ. Λάθος δ. Λάθος ε. Σωστό ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ Μονάδες 15
ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ 2) Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς 1, 2, 3, 4, 5 από τη στήλη Α και δίπλα το γράμμα α, β, γ, δ, ε της στήλης Β που δίνει τη σωστή αντιστοίχιση. Στήλη Α Στήλη Β 1. Πλανήτες α. μέγιστη ανύψωση νερού 2. Τρίγωνο θέσεως β. το χρονικό διάλειμμα που μεσολαβεί μεταξύ δυο επάνω (ή και κάτω) μεσημβρινών διαβάσεων ενός απλανούς από τον ίδιο γήινο μεσημβρινό 3. ορθοδρομία γ. ζενιθιακή απόσταση 4. ημέρα αστέρος δ. Το γωνιακό ύψος του επάνω πόλου του παρατηρητή. 5. πλήμη ε. αρχική πλεύση στ. σώματα που κινούνται γύρω από τον ήλιο 1. στ. 2. γ. 3. ε. 4. β. 5. α. Μονάδες 10 ΘΕΜΑ 2 ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις Β1 έως Β5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη ή στη φράση, η οποία συμπληρώνει σωστά την ημιτελή πρόταση. 1. Η Αστρονομική μονάδα αντιπροσωπεύει τη μέση απόσταση γης - ηλίου και ισούται περίπου με: α) 31.535.000 km β) 3.086*10 9 km γ) 149.600.000 km δ) 946*10 10 km γ) 149.600.000 km 2. Η Αφροδίτη είναι εσωτερικός πλανήτης και η μέγιστη αποχή του από τον ήλιο δεν υπερβαίνει τις: α) 48 β) 18 γ) 38 δ) 58 ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ α) 48 3. Το πλάτος φ κατά την κάτω μεσημβρινή διάβαση ισούτε με: α) Ζ λ + δ β) Ζ λ - δ γ) 90 ο + Η λ - δ δ) 90 ο + Η λ + δ γ) 90 ο + Η λ - δ 4. Η στάθμη του νερού που βρίσκεται στο μέσο μεταξύ ρηχίας και πλήμης ονομάζεται: α) αμπώτιδα β) μέση στάθμη γ) πλημμυρίδα δ) εύρος παλίρροιας β) μέση στάθμη 5. Στο επίπεδο ή στάθμη χάρτη ισχύει η σχέση: α) βάθος θάλασσας = βάθος χάρτη + ύψος παλίρροιας β) βάθος χάρτη = βάθος θάλασσας + ύψος παλίρροιας γ) βάθος χάρτη = βάθος θάλασσας - ύψος παλίρροιας δ) ύψος παλίρροιας = βάθος θάλασσας + βάθος χάρτη α) βάθος θάλασσας = βάθος χάρτη + ύψος παλίρροιας ΘΕΜΑ 3 ο 1) Τι ονομάζεται αποχή και σύνοδος πλανήτη; 7.7 ΣΕΛ. 46 Η γωνία, η οποία σχηματίζεται με κορυφή τη γη και πλευρές τις κατευθύνσεις προς τον ήλιο και τον πλανήτη, ονομάζεται αποχή. Η αποχή χαρακτηρίζεται ως ανατολική ή δυτική, ανάλογα αν ο πλανήτης βρίσκεται προς ανατολάς ή δυσμάς του ηλίου. Όταν η αποχή πάρει την τιμή των 90, τότε λέμε ότι ήλιος και πλανήτης βρίσκονται στους τετραγωνισμούς. Όταν η αποχή μηδενισθεί, τότε βρίσκονται σε σύνοδο. Αντίθετα, όταν η αποχή λάβει την τιμή των 180, βρίσκονται σ' αντίθεση (γη ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ μεταξύ ηλίου και πλανήτη). Όταν ο πλανήτης παρουσιάζει δυο συνόδους, η πλησιέστερη προς τη γη ονομάζεται κατώτερη και η άλλη ανώτερη. 2) Ποια είναι τα πλεονεκτήματα των μεσημβρινών παρατηρήσεων; Μονάδες 10 9.6 ΣΕΛ. 226 α) Θεωρούνται ανεξάρτητες από την ώρα παρατηρήσεως.. β) Με απλό υπολογισμό έχουμε άμεση εύρεση του πλάτους. γ) Είναι εύκολη η παρατήρηση του ύψους (γιατί μπορούμε να ελέγχομε με διαδοχικές μετρήσεις την ακρίβεια της παρατηρήσεως, λόγω της βραδείας μεταβολής του ύψους, που σημαίνει ότι έχουμε ευρέα χρονικά περιθώρια επαληθεύσεως). δ) Η ακρίβεια του μήκους αναμετρήσεως δεν προκαλεί σφάλμα στο παρατηρούμενο με τον εξάντα μέγιστο ύψος του ηλίου και από αυτό στο πλάτος του παρατηρητή. ε) Η ταχύτητα μεταβολής του ύψους είναι πολύ μικρή γύρω από το μεσημβρινό και έτσι έχουμε χρόνο επαληθεύσεως του. στ) Το μεσημβρινό πλάτος με το μήκος αναμετρήσεως δίνει το μεσημβρινό στίγμα του πλοίου, το οποίο είναι αναγκαίο στοιχείο κάθε μεσημέρι. ΘΕΜΑ 4 ο Μονάδες 15 1) Να αναφέρεται ποιες φάσεις περιλαμβάνει ένα υπερπόντιο ταξίδι; 10.13 ΣΕΛ. 460 1η φάση: Απόπλους, από την άπαρση μέχρι την αποβίβαση του πλοηγού έξω από το λιμάνι. 2η φάση: Ακτοπλοΐα απόπλου, δηλαδή από την αποβίβαση του πλοηγού και τον πλου στη συνέχεια ενόψη ακτών. 3η φάση: Ωκεανοπλοΐα, δηλαδή ωκεάνιος πλους μακριά από τις ακτές. 4η φάση: Ακτοπλοΐα κατάπλου, δηλαδή από την εμφάνιση των ακτών μέχρι την επιβίβαση του πλοηγού έξω από το λιμάνι. 5η φάση: Κατάπλους, από την επιβίβαση του πλοηγού έξω από το λιμάνι μέχρι την αγκυροβολιά ή την πρόσδεση του πλοίου. 2) Τι ονομάζεται παλλιροικό ρεύμα και ποια είναι τα είδη του; 11.3 ΣΕΛ. 525-526 Μονάδες 12 Η περιοδική ανύψωση και ταπείνωση της στάθμης της θάλασσας λόγω του παλιρροϊκού φαινομένου προκαλεί και αντίστοιχη οριζόντια μετακίνηση του θαλασσινού νερού, αφού αυτό ως υγρό είναι ασυμπίεστο. Τη μετακίνηση αυτή ονομάζομε παλιρροϊκό ρεύμα σε αντίθεση προς τα συνήθη άλλα ρεύματα της γενικής κυκλοφορίας. Γενικά, διακρίνουμε τα ρεύματα σε περιστροφικά και αναστροφικά. ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 5ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Περιστροφικά ρεύματα χαρακτηρίζονται εκείνα που η κατεύθυνση της ροής δεν περιορίζεται από εμπόδια (ξηρά, βυθό κλπ.), αλλά μεταβάλλεται προς όλες τις κατευθύνσεις του ανεμολογίου, κατά τη διάρκεια της παλιρροϊκής ημέρας. Αναστροφικά ρεύματα χαρακτηρίζονται εκείνα που η κατεύθυνση της ροής περιορίζεται από την τοπογραφία της περιοχής. Τα ρεύματα της μορφής αυτής παρατηρούνται κοντά στις ακτές, μέσα σε ποτάμια - διαύλους - στενά - κλπ. Μονάδες 13 ΤΕΛΟΣ 5ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ