ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 12.6.2015 COM(2015) 289 final 2015/0129 (NLE) Πρόταση EKTEΛΕΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ με την οποία επιτρέπεται στην Ιταλία να εφαρμόσει ειδικό μέτρο παρέκκλισης από το άρθρο 206 και το άρθρο 226 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας EL EL
1. ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Σύμφωνα με το άρθρο 395 παράγραφος 1 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ, της 28ης Νοεμβρίου 2006, σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθεμένης αξίας (εφεξής «οδηγία ΦΠΑ»), το Συμβούλιο, αποφασίζοντας ομόφωνα μετά από πρόταση της Επιτροπής, μπορεί να επιτρέπει σε κάθε κράτος μέλος να εφαρμόζει ειδικά μέτρα παρέκκλισης από τις διατάξεις της εν λόγω οδηγίας για λόγους απλούστευσης της διαδικασίας είσπραξης του ΦΠΑ ή για λόγους πρόληψης ορισμένων μορφών φοροδιαφυγής ή φοροαποφυγής. Με επιστολή που πρωτοκολλήθηκε στην Επιτροπή στις 24 Νοεμβρίου 2014, η Ιταλική Δημοκρατία ζήτησε την άδεια να παρεκκλίνει από τα άρθρα 206 και 226 της οδηγίας ΦΠΑ. Σύμφωνα με το άρθρο 395 παράγραφος 2 της οδηγίας ΦΠΑ, η Επιτροπή, με επιστολή της 16ης Μαρτίου 2015, ενημέρωσε τα άλλα κράτη μέλη σχετικά με το αίτημα που υπέβαλε η Ιταλική Δημοκρατία. Με επιστολή της 17ης Μαρτίου 2015, η Επιτροπή ενημέρωσε την Ιταλική Δημοκρατία ότι διέθετε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την εξέταση του αιτήματος. Γενικό πλαίσιο Μετά την εισαγωγή του συστήματος στατιστικών ελέγχων, η Ιταλία διαπίστωσε εκτεταμένες απάτες όσον αφορά τον ΦΠΑ σε σχέση με προμήθειες αγαθών και παροχές υπηρεσιών στις δημόσιες αρχές. Σύμφωνα με τον γενικό κανόνα, οι εν λόγω προμήθειες/παροχές υπόκεινται σε ΦΠΑ και οι δημόσιες αρχές καταβάλλουν τον ΦΠΑ μαζί με την τιμή στον προμηθευτή. Η Ιταλία διαπίστωσε ότι αρκετοί προμηθευτές φοροδιαφεύγουν εφόσον δεν καταβάλλουν τον ΦΠΑ στις φορολογικές αρχές. Για να τεθεί τέλος στις συγκεκριμένες πρακτικές, η Ιταλία ζήτησε, όσον αφορά τις προμήθειες/παροχές στις δημόσιες αρχές, ο οφειλόμενος ΦΠΑ να μην καταβάλλεται πλέον στον προμηθευτή/πάροχο. Ωστόσο, δεδομένου ότι οι δημόσιες αρχές δεν είναι καταρχήν υποκείμενες στον φόρο, η εφαρμογή του αποκαλούμενου μηχανισμού «αντιστροφής της επιβάρυνσης» δεν είναι δυνατή, διότι οι δηλώσεις ΦΠΑ, στις οποίες ο οφειλόμενος ΦΠΑ υπολογίζεται και εκπίπτει, δεν υποβάλλονται κατά γενικό κανόνα από πρόσωπα μη υποκείμενα στον φόρο. Ως εκ τούτου, η Ιταλία έχει την πρόθεση να καθιερώσει ένα καθεστώς σύμφωνα με το οποίο ο ΦΠΑ, όσον αφορά τις προμήθειες/παροχές σε δημόσιες αρχές, θα καταβάλλεται σε χωριστό και δεσμευμένο τραπεζικό λογαριασμό. Η Ιταλία εκτιμά ότι αυτό θα οδηγούσε σε έσοδα ΦΠΑ συνολικού εκτιμώμενου ποσού από 741 έως 1.235 εκατ. ευρώ. Για να καθιερωθεί ένα τέτοιο καθεστώς, η Ιταλία ζήτησε να της επιτραπεί να παρεκκλίνει από το άρθρο 206 της οδηγίας ΦΠΑ προκειμένου να διασφαλίσει ότι ο προμηθευτής/πάροχος δεν υποχρεούται πλέον να καταβάλει στις φορολογικές αρχές ΦΠΑ για τις προμήθειες/παροχές του, δεδομένου ότι ο εν λόγω ΦΠΑ θα καταβάλλεται, όπως προαναφέρθηκε, σε ειδικό λογαριασμό της δημόσιας αρχής για την οποία πραγματοποιήθηκε η προμήθεια/παροχή. Συγχρόνως, είναι αναγκαίο να προβλεφθεί παρέκκλιση από το άρθρο 226 της οδηγίας ΦΠΑ όσον αφορά τα ανώτατα στοιχεία που περιέχονται στο τιμολόγιο που μπορούν να ζητούνται από τους υποκείμενους στον φόρο προμηθευτές/παρόχους προκειμένου να επιτραπεί η προσθήκη ειδικής μνείας στο τιμολόγιο σύμφωνα με την οποία το ποσό του ΦΠΑ πρέπει να καταβάλλεται στον εν λόγω χωριστό λογαριασμό και όχι στον προμηθευτή/πάροχο. Από τον Ιούνιο του 2014, η Ιταλία έχει θέσει σε εφαρμογή την υποχρέωση ηλεκτρονικής τιμολόγησης για προμήθειες/παροχές σε δημόσιες αρχές, με την οποία δίνεται η δυνατότητα ελέγχου σε πραγματικό χρόνο των μεμονωμένων συναλλαγών και των ακριβών ποσών ΦΠΑ EL 2 EL
τα οποία οι δημόσιες αρχές οφείλουν να καταβάλουν για τις αγορές τους. Με βάση τις εν λόγω ακριβείς πληροφορίες, θα πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα ελέγχου του συγκεκριμένου τομέα βάσει συμβατικών τεχνικών ελέγχου, χωρίς την ανάγκη παρέκκλισης από την οδηγία ΦΠΑ. Ωστόσο, με σκοπό την οργάνωση και την υλοποίηση κατάλληλης πολιτικής ελέγχου και προκειμένου να αντληθούν πλήρως οφέλη από τα διαθέσιμα δεδομένα μέσω ηλεκτρονικής τιμολόγησης, η Ιταλία ζήτησε παρέκκλιση για περιορισμένη περίοδο κατά την οποία θα μπορούσε να εφαρμοστεί το προαναφερθέν ειδικό σύστημα. Ταυτόχρονα, η Ιταλία δέχθηκε να μην ζητήσει ανανέωση της παρέκκλισης. Στο πλαίσιο της εν λόγω ηλεκτρονικής τιμολόγησης, έχει δημιουργηθεί και είναι διαθέσιμη μια βάση δεδομένων όλων των δημοσίων αρχών σε ειδικό ιστότοπο, η οποία παρέχει την απαιτούμενη εγγύηση στους προμηθευτές/παρόχους ότι όντως πραγματοποιούν προμήθειες αγαθών ή παροχές υπηρεσιών στις δημόσιες αρχές στις οποίες εφαρμόζεται το μέτρο παρέκκλισης. Ωστόσο, μία από τις επιπτώσεις του προτεινόμενου μέτρου είναι το γεγονός ότι οι υποκείμενοι στον φόρο, οι οποίοι δραστηριοποιούνται κυρίως στις προμήθειες αγαθών ή στις παροχές υπηρεσιών σε δημόσιες αρχές, δεν μπορούν πλέον να συμψηφίζουν τον ΦΠΑ που κατέβαλαν επί των εισροών τους με τον ΦΠΑ που εισέπραξαν από τους πελάτες τους για τις πραγματοποιηθείσες προμήθειες/παροχές. Αυτή η κατηγορία των υποκειμένων στον φόρο ενδέχεται να βρίσκεται διαρκώς σε κατάσταση πίστωσης και θα χρειάζεται να ζητεί ουσιαστική επιστροφή του εν λόγω ΦΠΑ από τη φορολογική αρχή. Ωστόσο, η διαδικασία επιστροφής προκάλεσε ανησυχίες στην Ιταλία και θα πρέπει να επισημανθεί ότι εν προκειμένω βρίσκεται σε εξέλιξη διαδικασία επί παραβάσει η οποία δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί 1. Στο πλαίσιο αυτό, η Ιταλία μεταρρύθμισε τη διαδικασία επιστροφής, κύριο χαρακτηριστικό της οποίας είναι η επιστροφή του ΦΠΑ στον αιτούντα εντός τριών μηνών. Εκτός από την εν λόγω γενική μεταρρύθμιση, προσδιορίζονται ορισμένες κατηγορίες υποκείμενων στον φόρο, όσον αφορά την ασκούμενη επιχειρηματική δραστηριότητα και τα είδη των πραγματοποιούμενων συναλλαγών, στους οποίους πραγματοποιούνται επιστροφές κατά προτεραιότητα. Οι υποκείμενοι στον φόρο που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής της προτεινόμενης παρέκκλισης θα μπορούν να επωφελούνται από την εν λόγω διαδικασία προτεραιότητας. Ωστόσο, προκειμένου να εξασφαλίσει την απαιτούμενη συνέχεια στο πλαίσιο της παρούσας παρέκκλισης, η Ιταλία καλείται να υποβάλει έκθεση, δεκαοκτώ μήνες μετά την έναρξη ισχύος της παρούσας παρέκκλισης, για τη διαδικασία επιστροφής ΦΠΑ όσον αφορά αυτή την κατηγορία υποκείμενων στον φόρο. Η παρούσα έκθεση θα πρέπει, ιδίως, να περιλαμβάνει στατιστικά στοιχεία όσον αφορά τον μέσο χρόνο που απαιτείται για την αποτελεσματική επιστροφή του ΦΠΑ στους εν λόγω υποκείμενους στον φόρο και να περιγράφει τα ιδιαίτερα προβλήματα που μπορεί να έχουν ανακύψει εν προκειμένω. Τέλος, ετέθη υπόψη της Επιτροπής ότι η Ιταλία έχει δρομολογήσει την εφαρμογή του μέτρου χωρίς να περιμένει την έκδοση της σχετικής απόφασης του Συμβουλίου. 2. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη 1 Παράβαση αριθμός 2013/4080 EL 3 EL
Η παρούσα πρόταση βασίζεται σε αίτημα της Ιταλίας και αφορά μόνο το συγκεκριμένο κράτος μέλος. Συγκέντρωση και χρήση εμπειρογνωσίας Δεν υπήρξε ανάγκη προσφυγής σε εξωτερικούς εμπειρογνώμονες. Εκτίμηση επιπτώσεων Η απόφαση αποσκοπεί κατά κύριο λόγο στην καταπολέμηση της απάτης όσον αφορά τον ΦΠΑ σε σχέση με τις προμήθειες αγαθών και τις παροχές υπηρεσιών στις δημόσιες αρχές, και προβλέπει ότι ο οφειλόμενος ΦΠΑ καταβάλλεται σε χωριστό και δεσμευμένο τραπεζικό λογαριασμό. Ωστόσο, δεδομένου ότι, στο πλαίσιο του εν λόγω συστήματος, οι προμηθευτές/πάροχοι δεν εισπράττουν τον ΦΠΑ από τους πελάτες τους, θα πρέπει να ζητούν συχνότερα την ουσιαστική επιστροφή του ΦΠΑ. Προκειμένου να αποφευχθεί η αρνητική επίπτωση στους εν λόγω υποκείμενους στον φόρο, είναι απαραίτητη η σωστή διενέργεια της διαδικασίας επιστροφής. Σύμφωνα με την Ιταλία, εν προκειμένω έχουν ληφθεί τα αναγκαία νομοθετικά και διοικητικά μέτρα. Το μέτρο δεν θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στους ιδίους πόρους της Ένωσης που προέρχονται από τον ΦΠΑ. 3. ΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ Να επιτραπεί στην Ιταλία να εφαρμόσει το μέτρο παρέκκλισης από την οδηγία ΦΠΑ σύμφωνα με το οποίο προβλέπεται ότι ο ΦΠΑ που οφείλεται για προμήθεια/παροχή δεν καταβάλλεται από τον πελάτη στον προμηθευτή/πάροχο, αλλά σε ειδικό τραπεζικό λογαριασμό σε περίπτωση προμηθειών/παροχών σε δημόσιες αρχές. Η πρόταση προβλέπει την υποχρέωση της Ιταλίας να υποβάλει έκθεση εντός δεκαοκτώ μηνών σχετικά με την κατάσταση των επιστροφών ΦΠΑ σε υποκείμενους στον φόρο που θίγονται από το συγκεκριμένο μέτρο. Νομική βάση Άρθρο 395 της οδηγίας ΦΠΑ. Αρχή της επικουρικότητας Λαμβανομένης υπόψη της διάταξης της οδηγίας ΦΠΑ στην οποία βασίζεται η πρόταση, η πρόταση εμπίπτει στην αποκλειστική αρμοδιότητα της Ένωσης. Ως εκ τούτου, δεν εφαρμόζεται η αρχή της επικουρικότητας. Αρχή της αναλογικότητας Η πρόταση συνάδει με την αρχή της αναλογικότητας για τους ακόλουθους λόγους. Η απόφαση αφορά άδεια που χορηγείται σε κράτος μέλος κατόπιν αιτήματός του και ουδόλως συνιστά υποχρέωση. Δεδομένου του περιορισμένου πεδίου εφαρμογής της παρέκκλισης, το ειδικό μέτρο είναι ανάλογο προς τον επιδιωκόμενο στόχο, δηλαδή την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. 4. ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Επιλογή νομικών πράξεων Βάσει του άρθρου 395 της οδηγίας ΦΠΑ, η παρέκκλιση από τους κοινούς κανόνες ΦΠΑ είναι δυνατή μόνο με έγκριση του Συμβουλίου, το οποίο αποφασίζει ομόφωνα κατόπιν πρότασης EL 4 EL
της Επιτροπής. Εξάλλου, η απόφαση του Συμβουλίου αποτελεί το πλέον ενδεδειγμένο μέσο, δεδομένου ότι μπορεί να απευθύνεται σε μεμονωμένα κράτη μέλη. 5. ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Η πρόταση περιλαμβάνει ρήτρα λήξης ισχύος. Η ισχύς της παρέκκλισης λήγει αυτόματα στις 31 Δεκεμβρίου 2017. EL 5 EL
2015/0129 (NLE) Πρόταση EKTEΛΕΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ με την οποία επιτρέπεται στην Ιταλία να εφαρμόσει ειδικό μέτρο παρέκκλισης από το άρθρο 206 και το άρθρο 226 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Έχοντας υπόψη την οδηγία 2006/112/EΚ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2006, για το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας 2, και ιδίως το άρθρο 395 παράγραφος 1, Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Εκτιμώντας τα ακόλουθα: (1) Με επιστολή που πρωτοκολλήθηκε στην Επιτροπή στις 24 Νοεμβρίου 2014, η Ιταλία ζήτησε την άδεια να εφαρμόσει ειδικό μέτρο παρέκκλισης από τα άρθρα 206 και 226 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ όσον αφορά τις ρυθμίσεις πληρωμής και τιμολόγησης του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ). (2) Η Επιτροπή ενημέρωσε τα υπόλοιπα κράτη μέλη σχετικά με το αίτημα της Ιταλίας με επιστολή της 16ης Μαρτίου 2015. Η Επιτροπή, με επιστολή της 17ης Μαρτίου 2015, ενημέρωσε την Ιταλία ότι διέθετε όλα τα στοιχεία που θεωρούσε χρήσιμα για την αξιολόγηση του αιτήματος. (3) Η Ιταλία διαπίστωσε περιπτώσεις εκτεταμένης απάτης όσον αφορά τις προμήθειες αγαθών και τις παροχές υπηρεσιών στις δημόσιες αρχές. Για τις εν λόγω προμήθειες/παροχές, ο ΦΠΑ καταβάλλεται από τη δημόσια αρχή στον προμηθευτή/πάροχο, ο οποίος είναι, κατά κανόνα, υπόχρεος για την καταβολή του ΦΠΑ στη φορολογική αρχή. Ωστόσο, η Ιταλία διαπίστωσε ότι πολλοί προμηθευτές/πάροχοι φοροδιαφεύγουν εφόσον δεν καταβάλλουν τον ΦΠΑ στις φορολογικές αρχές. (4) Η Ιταλία ζήτησε το μέτρο παρέκκλισης προκειμένου ο οφειλόμενος ΦΠΑ για τις προμήθειες αγαθών ή τις παροχές υπηρεσιών στις δημόσιες αρχές να μην καταβάλλεται πλέον στον προμηθευτή/πάροχο, αλλά αντιθέτως να καταβάλλεται σε χωριστό και δεσμευμένο τραπεζικό λογαριασμό. Το εν λόγω μέτρο παρέκκλισης θα πρέπει να διασφαλίζει τη δυνατότητα αποτροπής αυτής της μορφής φοροδιαφυγής, χωρίς να επηρεάζει το ποσό του οφειλόμενου ΦΠΑ. Για τον σκοπό αυτό, είναι αναγκαίο να προβλεφθεί παρέκκλιση από το άρθρο 206 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ για τις εν λόγω προμήθειες/παροχές. Επιπλέον, είναι επίσης αναγκαία η παρέκκλιση από το άρθρο 226 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ, ώστε να καταστεί δυνατή η ειδική μνεία στο τιμολόγιο σύμφωνα με την οποία ο ΦΠΑ πρέπει να καταβάλλεται στον εν λόγω ειδικό λογαριασμό. 2 ΕΕ L 347 της 11.12.2006, σ. 1. EL 6 EL
(5) Ως αποτέλεσμα του μέτρου, οι υποκείμενοι στον φόρο οι οποίοι πραγματοποιούν προμήθειες αγαθών ή παροχές υπηρεσιών στις δημόσιες αρχές, ενδέχεται να πρέπει να ζητούν συχνότερα ουσιαστική επιστροφή ΦΠΑ από τη φορολογική αρχή. Η Ιταλία έχει δηλώσει ότι έχουν ληφθεί τα αναγκαία νομοθετικά και διοικητικά μέτρα για να επιταχυνθεί η διαδικασία επιστροφής προκειμένου να παρασχεθεί η εγγύηση ότι είναι απολύτως σεβαστό το δικαίωμα έκπτωσης των υποκειμένων στον φόρο. Ως εκ τούτου, η Ιταλία υποχρεούται να υποβάλει έκθεση στην Επιτροπή εντός 18 μηνών από την έναρξη ισχύος του μέτρου παρέκκλισης στην Ιταλία όσον αφορά τη συνολική κατάσταση των επιστροφών ΦΠΑ στους υποκείμενους στον φόρο, και ιδίως το μέσο χρόνο που απαιτείται. Το 2014 η Ιταλία θέσπισε την υποχρέωση ηλεκτρονικής τιμολόγησης των προμηθειών αγαθών και των παροχών υπηρεσιών σε δημόσιες αρχές. Η εν λόγω υποχρέωση θα πρέπει να επιτρέπει τον εμπεριστατωμένο έλεγχο του συγκεκριμένου τομέα στο μέλλον όταν θα έχει χαραχθεί και καθιερωθεί κατάλληλη πολιτική ελέγχου βάσει των ηλεκτρονικά διαθέσιμων δεδομένων. Από τη στιγμή που το εν λόγω σύστημα τεθεί πλήρως σε εφαρμογή, δεν θα πρέπει να υπάρχει πλέον ανάγκη παρέκκλισης από την οδηγία 2006/112/ΕΚ. Ως εκ τούτου, η Ιταλία έχει παράσχει τη διαβεβαίωση να μην επιδιώξει ανανέωση της έγκρισης μέτρου παρέκκλισης. (6) Επομένως, το μέτρο παρέκκλισης είναι ανάλογο προς τους επιδιωκόμενους στόχους, δεδομένου ότι περιορίζεται χρονικά και αφορά έναν μόνο τομέα με σημαντικά προβλήματα φοροδιαφυγής. Επιπλέον, το μέτρο παρέκκλισης δεν ενέχει τον κίνδυνο μετατόπισης της απάτης σε άλλους τομείς ή σε άλλα κράτη μέλη. (7) Η παρέκκλιση δεν θα έχει αρνητική επίπτωση στα συνολικά φορολογικά έσοδα που εισπράττονται στο στάδιο της τελικής κατανάλωσης και δεν θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στους ιδίους πόρους της Ένωσης που προέρχονται από τον ΦΠΑ, ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ: Άρθρο 1 Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 206 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ, επιτρέπεται στην Ιταλία να προβλέψει ότι ο οφειλόμενος ΦΠΑ για προμήθειες αγαθών και παροχές υπηρεσιών στις δημόσιες αρχές πρέπει να καταβάλλεται από τον παραλήπτη σε χωριστό και δεσμευμένο τραπεζικό λογαριασμό της φορολογικής αρχής. Άρθρο 2 Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 226 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ, επιτρέπεται στην Ιταλία να απαιτήσει ότι ο οφειλόμενος ΦΠΑ για προμήθειες αγαθών και παροχές υπηρεσιών στις δημόσιες αρχές περιλαμβάνει ειδική μνεία σύμφωνα με την οποία ο ΦΠΑ πρέπει να καταβάλλεται στον εν λόγω χωριστό και δεσμευμένο τραπεζικό λογαριασμό της φορολογικής αρχής. Άρθρο 3 Η Ιταλία κοινοποιεί στην Επιτροπή τα εθνικά μέτρα που αναφέρονται στα άρθρα 1 και 2. Εντός 18 μηνών από την έναρξη ισχύος στην Ιταλία των μέτρων που αναφέρονται στα άρθρα 1 και 2, η Ιταλία υποβάλλει στην Επιτροπή έκθεση σχετικά με τη συνολική κατάσταση των επιστροφών ΦΠΑ σε υποκείμενους στον φόρο που θίγονται από τα εν λόγω μέτρα και, ιδίως, τη μέση διάρκεια της διαδικασίας επιστροφής. EL 7 EL
Άρθρο 4 Η παρούσα απόφαση λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2017. Άρθρο 5 Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στην Ιταλική Δημοκρατία. Βρυξέλλες, Για το Συμβούλιο Ο Πρόεδρος EL 8 EL