Ανάπτυξη και Επίδειξη ενός εργαλείου για την υποστήριξη της πρόληψης αποβλήτων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση

LAYMAN S REPORT Ανάπτυξη και Επίδειξη ενός εργαλείου για την υποστήριξη της πρόληψης αποβλήτων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση Χ αροκόπειο Πανεπιστήμιο Αθήνα 2014

Ανάπτυξη και Επίδειξη ενός Εργαλείου Υποστήριξης της Πρόληψης Αποβλήτων για την Τοπική Αυτοδιοίκηση LAYMAN S REPORT Η παρούσα έκδοση χρηματοδοτήθηκε από το έργο LIFE10 ENV/GR/000622 το οποίο συγχρηματοδοτήθηκε από το πρόγραμμα LIFE+ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το περιεχόμενό της δεν εκφράζει απαραίτητα τις απόψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Tο έργο WASP Tool συγχρηματοδοτήθηκε από το πρόγραμμα χρηματοδότησης LIFE+ Environment Policy and Governance της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Το χαρτί που χρησιμοποιήθηκε για την παρούσα έκδοση δεν περιέχει στοιχειακό χλώριο, ούτε βαρέα μέταλλα. Μέρος του χαρτιού που έχει χρησιμοποιηθεί είναι ανακυκλωμένο. Το υπόλοιπο προέρχεται από αειφορικά διαχειριζόμενα δάση. FREELIFE VELLUM: High quality recycled paper Περιεχόμενα l Η πρώτη γνωριμία 4 l Έκθεση για την υφιστάμενη κατάσταση 6 4Ταυτότητα 6 l Δράσεις για την πρόληψη αποβλήτων 7 4 Τι είναι η πρόληψη αποβλήτων; 7 l Το διαδικτυακό εργαλείο WASP-Tool 8 4Τι είναι; 8 4Πως μπορούμε να «τρέξουμε» το WASP-Tool; 9 l Τέσσερις πιλοτικές δράσεις σε τρεις Δήμους 10-11 l Δράσεις δικτύωσης και ενημέρωσης 12-13 l Τι πέτυχε το έργο 14 l Και τώρα που ολοκληρώθηκε; 15 Επιμέλεια έκδοσης: Κάτια Λαζαρίδη, Χριστίνα Χρόνη Επιμέλεια παραγωγής / Σχεδιασμός: Water-Waste.com / Στέλιος Βάζος Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο 2014 www.hua.gr 3

Παρότι η πρόληψη βρίσκεται στην κορυφή της ιεραρχίας για τη διαχείριση των αποβλήτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, λίγοι είναι αυτοί που την έχουν ενσωματώσει στην καθημερινότητά τους. Οι περισσότεροι πολίτες, εσφαλμένα και κυρίως λόγω έλλειψης πληροφόρησης, την ταυτίζουν με την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση. Αυτό το κενό (γνώσης και καθημερινής πρακτικής) επιχείρησε να καλύψει το τριετές Ευρωπαϊκό έργο LIFE «WASP Tool» το οποίο ξεκίνησε να υλοποιείται τον Οκτώβριο του 2011 και ολοκληρώθηκε το Σεπτέμβριο του 2014. Κύριος στόχος του έργου ήταν η υποστήριξη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην επιλογή και την εφαρμογή της καταλληλότερης Στρατηγικής Πρόληψης Αποβλήτων για τις ιδιαίτερες τοπικές συνθήκες δύο Μεσογειακών χωρών, της Ελλάδας και της Κύπρου. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, το επιτελείο του έργου WASP Tool κατέγραψε τι έχει εφαρμοστεί σε άλλες χώρες στον τομέα της πρόληψης αποβλήτων, εκτίμησε την αποτελεσματικότητα των σχετικών δράσεων και στη συνέχεια ανέπτυξε ένα έμπειρο σύστημα υποστήριξης λήψης αποφάσεων, το επονομαζόμενο Η πρώτη γνωριμία Φάση 1: Ανάπτυξη του Εργαλείου WASP-Tool Καταγραφή αγραφή των δράσεων πρόληψης αποβλήτων που έχουν εφαρµοστεί σε άλλες λες χώρες Σχεδιασµός & Ανάπτυξη του Εργαλείου WASP-Tool Εργαλείο WASP-Tool Βελτίωση του Εργαλείου WASP-Tool ol & ανανέωση των δράσεων πρόληψης ης αποβλήτων WASP-Tool, το οποίο αξιολογεί και ιεραρχεί τις δράσεις πρόληψης που μπορεί να εφαρμόσει η Τοπική Αυτοδιοίκηση. Ωστόσο, το έργο δεν περιορίστηκε μόνο σε αυτό. Κατεύθυνε τρεις μεγάλους Δήμους - το Δήμο Χανίων και το Δήμο Ηρακλείου Κρήτης στην Ελλάδα και το Δήμο Παραλιμνίου στην Κύπρο - να εφαρμόσουν το εργαλείο WASP-Tool ώστε να διερευνήσουν τις καταλληλότερες για τις τοπικές συνθήκες δράσεις πρόληψης αποβλήτων και να αναπτύξουν τη δική τους Στρατηγική Πρόληψης Αποβλήτων. Έπειτα τους καθοδήγησε να εφαρμόσουν πιλοτικά τις τέσσερις καταλ- Φάση 2: Εφαρµογή του Εργαλείου WASP-Tool Εφαρµογή του Εργαλείου WASP-Tool για την ανάπτυξη στρατηγικών τηγικών πρόληψης αποβλήτων στους τρεις συµµετέχοντες µε δήµους Αποτελεσµάτων ιάχυση & Επικοινωνία Ε πι ι οιν κο για ι τ Αποβλήτων Πρόληψη την για ίκτυο ίκτ & άχυση την Αποτε Πρόληψη λ Απ λεσµάτω οβλήτων ν Φάση 3: Εφαρµογή, παρακολούθηση και αξιολόγηση των δράσεων Πρόληψης Αποβλήτων Εφαρµογή των επιλεγµένων δράσεων πρόληψης ης αποβλήτων στους τρεις συµµετέχοντες δήµους ληλότερες για αυτούς δράσεις πρόληψης, και να αναπτύξουν εκστρατείες πληροφόρησης, ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης των πολιτών. Για την προώθηση της έννοιας της πρόληψης αποβλήτων το έργο ανέπτυξε μία πλατφόρμα δικτύωσης φορέων σχετικών με τη διαχείριση αποβλήτων, στην οποία Τοπική Αυτοδιοίκηση, ακαδημαϊκοί και φορείς από συναφή έργα μπορούν να ανταλλάξουν γνώσεις και εμπειρίες σχετικές με την πρόληψη αποβλήτων. 4 5

Έκθεση για την υφιστάμενη κατάσταση Το πρώτο πακέτο εργασίας του έργου WASP Tool αφορούσε στην καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης για την πρόληψη αποβλήτων. Μια εργασία εξαιρετικά σημαντική, δεδομένου ότι τα αποτελέσματά της αποτέλεσαν την κύρια δεξαμενή πληροφοριών για την υλοποίηση των υπόλοιπων δράσεων του έργου. Τα στοιχεία της σχετικής έκθεσης αξιοποιήθηκαν για την ανάπτυξη του διαδικτυακού εργαλείου WASP-Tool, των Στρατηγικών Πρόληψης Αποβλήτων και των πιλοτικών δράσεων πρόληψης αποβλήτων. Η έκθεση κάλυψε τα εξής θέματα: I. Αναγνώριση και αξιολόγηση των δράσεων πρόληψης αποβλήτων, II. Έρευνα και επιλογή των μεθόδων μέτρησης / εκτίμησης της πρόληψης αποβλήτων, και III. Ανάλυση των χαρακτηριστικών της παραγωγής αποβλήτων και του υφιστάμενου συστήματος διαχείρισής τους στις περιοχές μελέτης (GR και CY). Η έκθεση ενσωματώνει: 4 30 καλές πρακτικές για την πρόληψη αποβλήτων 4 605 ερωτηματολόγια σχετικά με την πρόθεση των πολιτών να μειώσουν τα απόβλητά τους 4 31 συνεντεύξεις στελεχών στον τομέα της διαχείρισης αποβλήτων για τα συστήματα διαχείρισης αποβλήτων στην Ελλάδα και την Κύπρο 4 10 κατηγορίες πρόληψης αποβλήτων με βάση τα υλικά-στόχο Δράσεις για την πρόληψη αποβλήτων Τα αποτελέσματα της έρευνας για την υφιστάμενη κατάσταση οδήγησαν στην ταξινόμηση των δράσεων πρόληψης αποβλήτων σε 10 κατηγορίες. Κάθε κατηγορία στοχεύει στη μείωση ενός υλικού, ενώ μπορεί να περιλαμβάνει περισσότερες από μία δράσεις πρόληψης. w Οι κατηγορίες w Ενέργειες μείωσης αποβλήτων τροφίμων w Ενθάρρυνση επιστροφής/επαναχρησιμοποίησης συσκευασιών w Επαναχρησιμοποίηση/ επιδιόρθωση επίπλων w Επισκευές Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού Μείωση της ανεπιθύμητης αλληλογραφίας & των διαφημιστικών φυλλαδίων w Προώθηση επαναχρησιμοποιούμενης σακούλας w Οικιακή κομποστοποίηση w Δωρεές αγαθών w Μείωση αποβλήτων γραφείου w Μείωση έντυπου υλικού 6 Ταυτότητα Ταυτότητα Η ονομασία LIFE+ WASP Environment Tool προέρχεται Policy από and το Governance ακρωνύμιο των λέξεων WASte Σύντομος Prevention, τίτλος: δηλ. Πρόληψη WASP Tool Αποβλήτων. Ο πλήρης τίτλος του (ακρωνύμιο έργου είναι των «Ανάπτυξη Waste Prevention) και επίδειξη ενός εργαλείου για την υποστήριξη τίτλος: της Ανάπτυξη πρόληψης και αποβλήτων Επίδειξη ενός για την Εργαλείου Τοπική Αυτοδιοί- Πλήρης Υποστήριξης κηση». Το Πρόληψης έργο εφαρμόστηκε Αποβλήτων στην για Ελλάδα την Τοπική και την Κύπρο, με τη συγχρηματοδότηση της Αυτοδιοίκηση Ευρωπαϊκής Επιτροπής μέσω του προγράμματος χρηματοδότησης LIFE+. Ανάδοχοι είναι το Διάρκεια: 36 μήνες (01/10/2011 Χαροκόπειο 30/09/2014) Πανεπιστήμιο (συντονιστής), η Διαδημοτική Εταιρεία Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΔΕΔΙΣΑ), ο Ενιαίος Σύνδεσμος Διαχείρι- Προϋπολογισμός: 1.804.081 - Η Ευρωπαϊκή Ένωση χρηματοδοτεί το έργο κατά 49,68% επί των επιλέξιμων δαπανών. σης Απορριμμάτων Κρήτης (ΕΣΔΑΚ) και η εταιρεία Συντονιστής: Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Συμμετέχοντες φορείς: ΔΕΔΙΣΑ, ΕΠΕΜ Α.Ε. ΕΣΔΑΚ, στην Ελλάδα, ΕΠΕΜ, ENVITECH, ενώ από την Δήμος Κύπρο, η Παραλιμνίου εταιρεία (Κύπρου) ENVITECH Ltd και ο Δήμος Παραλιμνίου. Περιοχές έργου: Ελλάδα και Κύπρος Ιστοσελίδα: http://wasptool.hua.gr Τι είναι η πρόληψη αποβλήτων; Η πρόληψη αποβλήτων περιλαμβάνει όλες τις ενέργειες που λαμβάνονται πριν ένα υλικό αγαθό αντικείμενο, ουσία, υλικό χαρακτηριστεί ως απόβλητο. Συνεπώς, η πρόληψη διαφέρει από την ανακύκλωση. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή πολιτική για τα απόβλητα, η πρόληψη δεν αφορά μόνο στη μείωση της ποσότητας των αποβλήτων. Περιλαμβάνει και δράσεις που οδηγούν στον περιορισμό τόσο των αρνητικών επιπτώσεων που ενδέχεται να έχουν τα απόβλητα στην υγεία και το περιβάλλον, όσο και των βλαβερών ενώσεων σε υλικά, ουσίες και προϊόντα. 7

Tο διαδικτυακό εργαλείο WASP-Tool 3. Επιλέξτε τη χώρα, την περιφέρεια και το δήμο 4. Εισάγετε τον πληθυσμό και τα παραγόμενα απόβλητα του δήμου Μία δράση πρόληψης αποβλήτων πετυχαίνει σημαντικά αποτελέσματα, όταν σχεδιάζεται και υλοποιείται λαμβάνοντας υπόψη τις κοινωνικές, οικονομικές, πολιτισμικές και ηθικές συνθήκες κάθε τόπου. Το WASP-Tool αναπτύχθηκε έτσι ώστε να προωθεί κατάλληλες δράσεις πρόληψης σε δύο Μεσογειακές χώρες, την Ελλάδα και την Κύπρο. Τι είναι; Πρόκειται για ένα διαδικτυακό έμπειρο σύστημα, βασισμένο σε τοπικά, περιφερειακά και εθνικά στοιχεία σχετικά με τη σύσταση των αποβλήτων και τα δημογραφικά χαρακτηριστικά μιας περιοχής, το οποίο εξετάζει και αξιολογεί την αποτελεσματικότητα διαφορετικών στρατηγικών πρόληψης αποβλήτων. Το WASP-Tool εκτιμά το όφελος από την εφαρμογή κάθε στρατηγικής κάτω από τις δεδομένες τοπικές συνθήκες, με τελικό σκοπό την επιλογή της καλύτερης λύσης. Κύριο χαρακτηριστικό του είναι η ευκολία εφαρμογής του, που το καθιστά εξαιρετικά προσιτό και φιλικό προς κάθε ειδικευμένο και ανειδίκευτο σε θέματα αποβλήτων χρήστη. Πως μπορούμε να «τρέξουμε» το WASP-Tool; Το εργαλείο είναι διαθέσιμο χωρίς χρηματικό αντίτιμο σε κάθε ενδιαφερόμενο, μέσω της ιστοσελίδας του Έργου http://wasptool.hua.gr 1. Πατήστε το εικονίδιο WASP-Tool 5. Καθορίστε το ποσοστό (%) κάθε ρεύματος αποβλήτων 6. Επιλέξτε ποιο(-α) υλικό(-ά) επιθυμείτε να μειώσετε/εκτρέψετε 2. Επιλέξτε «Έναρξη» 7. Επιλέξτε τη βαρύτητα που επιθυμείτε να έχει ο κάθε περιβαλλοντικός, οικονομικός και κοινωνικός/θεσμικός δείκτης 8. Δείτε την κατάταξη των κατάλληλων Στρατηγικών Πρόληψης 8 9

Τέσσερις πιλοτικές δράσεις σε τρεις Δήμους Ε ΙΣΑ (Χανιά) ΕΣ ΑΚ (Ηράκλειο) ήµος αλιµνίο Παραλιµνίου Το Εργαλείο WASP-Tool δοκιμάστηκε, σε πραγματικές συνθήκες, από τρεις φορείς διαχείρισης στερεών αποβλήτων: τη ΔΕΔΙΣΑ (Χανιά) και τον ΕΣΔΑΚ (Ηράκλειο Κρήτης) στην Ελλάδα και το Δήμο Παραλιμνίου στην Κύπρο. Η εφαρμογή του εργαλείου είχε ως αποτέλεσμα: l την ανάπτυξη της Στρατηγικής Πρόληψης Αποβλήτων για κάθε δήμο, και l την ανάδειξη και υλοποίηση των τεσσάρων καταλληλότερων δράσεων πρόληψης στην περιοχή ευθύνης κάθε φορέα. Οι τρεις από τις πιλοτικές δράσεις ήταν κοινές και για τους τρεις δήμους και αφορούσαν εκστρατείες για τη μείωση των αποβλήτων τροφίμων, την προώθηση της οικιακής κομποστοποίησης και την προώθηση της επαναχρησιμοποιούμενης σακούλας για τα ψώνια. Η τέταρτη πιλοτική δράση πρόληψης διαφοροποιήθηκε σε κάθε Δήμο ανάλογα με τις προτεραιότητες που έθεσαν οι αρμόδιες αρχές διαχείρισης αποβλήτων. Έτσι: l Στο Δ. Χανίων αναπτύχθηκε η υπαίθρια ανταλλακτική βιβλιοθήκη. l Στο Δ. Ηρακλείου δημιουργήθηκε ένα δίκτυο κλειστών κάδων για τη συλλογή ειδών ένδυσης και υπόδησης. ρ ησ επ ε ώ π π ώθ ροώθη τροφίµων αποβλήτων Πρόληψη κοµποστοποίηση Οικιακή ιακή ψώνια τα για σακούλας επαναχρησιµοποιούµενης Προώθηση η π Π Πρόληψη αποβλήτων χαρτιού Ανταλλακτική βιβλιοθήκη l Στο Δ. Παραλιμνίου μοιράστηκαν στους μαθητές όλων των Νηπιαγωγείων και Δημοτικών Σχολείων επαναχρησιμοποιούμενα μπουκάλια για τον περιορισμό των αποβλήτων πλαστικού από την κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού. αν Ο ικι απ παναχρησιµοπο πα ρησιµοπ χρ αχ να Πρόληψη αποβλήτων ένδυσης και υπόδησης Σηµεία συλλογής ήτ ο ποβλήτων τρ οµποστοποίη κο α εν ν οιούµενης οιούµε σ οφίµων ηση α γι γ α ούλας λ ο α λ κοο ι α κ ούύ ύλ α γ α γι γ τ ια ι ψ τα α ψώνι ι α ώ ν Πρόληψη πλαστικών αποβλήτων Προώθηση επαναχρησιµοποιούµενων µπουκαλιών για το νερό Το έργο σε αριθμούς 4 480 κάδοι οικιακής κομποστοποίησης μοιράστηκαν σε νοικοκυριά των Δήμων που συμμετείχαν στις πιλοτικές δράσεις του έργου. 4 3 ενημερωτικά/εκπαιδευτικά σεμινάρια για την πρόληψη αποβλήτων τροφίμων πραγματοποιήθηκαν στην Κρήτη και στην Κύπρο. 4 18.000 επαναχρησιμοποιούμενες σακούλες για αγορές μοιράστηκαν σε Ελλάδα και Κύπρο 4 4 κιόσκια ανταλλακτικής βιβλιοθήκης τοποθετήθηκαν σε κεντρικά σημεία του Δ. Χανίων. 4 101 ειδικοί κάδοι συλλογής ρούχων τοποθετήθηκαν στο Δ. Ηρακλείου. 4 1.500 επαναχρησιμοποιούμενα μπουκάλια (παγουρίνο) μοιράστηκαν σε μαθητές του Δήμου Παραλιμνίου. 10 11

Δράσεις δικτύωσης και ενημέρωσης Δίκτυο πρόληψης αποβλήτων Με απώτερο σκοπό τη μεταφορά και ενσωμάτωση των αποτελεσμάτων του έργου στη στρατηγική για τη διαχείριση πόρων και αποβλήτων, και από εκεί στην καθημερινή συμπεριφορά και στάση της κοινωνίας, αναπτύχθηκε ένα Δίκτυο για την Πρόληψη Αποβλήτων. Το Δίκτυο περιλαμβάνει στελέχη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, φορείς σχετικούς με τη διαχείριση αποβλήτων, ακαδημαϊκούς και εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων και φορείς άλλων σχετικών ευρωπαϊκών ή εθνικών έργων. Όλο το έργο σε μια ιστοσελίδα Πληκτρολογώντας http://wasptool.hua.gr θα οδηγηθείτε στην επίσημη ιστοσελίδα του έργου. Εκεί, μπορείτε να αντλήσετε πληροφορίες για την εξέλιξη του έργου, τις πιλοτικές δράσεις πρόληψης αποβλήτων, τα αποτελέσματα του έργου, καθώς και εκδηλώσεις που σχετίζονται με την πρόληψη αποβλήτων. Το κυριότερο, εκεί θα βρείτε το διαδικτυακό εργαλείο WASP-Tool, το οποίο μπορείτε να τρέξετε με τα δεδομένα της περιοχής σας. Ενημερωτικές εκδόσεις Κατά τη διάρκεια του έργου αναπτύχθηκαν σε έντυπη ή/και ηλεκτρονική μορφή φυλλάδια για τις πιλοτικές δράσεις του έργου καθώς και οδηγοί για την οικιακή κομποστοποίηση και τη μείωση αποβλήτων γραφείου. Οι εκδόσεις αυτές είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα του έργου. Επειδή η γνώση πρέπει να διαδίδεται Δεδομένου ότι οι βάσεις για την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση μπαίνουν στις βαθμίδες της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, το έργο WASP Tool ανέλαβε κομβικό ρόλο στην ανάπτυξη του Τοπικού Δικτύου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης «Πώς θα μειώσω τα σκουπίδια μου;». Η υποστήριξη και συμμετοχή του στο Δίκτυο πραγματώθηκε και εξακολουθεί να πραγματώνεται με παρουσιάσεις του έργου, επιδείξεις οικιακής κομποστοποίησης και την παροχή εκπαιδευτικού υλικού σε εκπαιδευτικούς και μαθητές. Το έργο συνέβαλε στην παραγωγή δύο ηλεκτρονικών εκδόσεων με θέμα την πρόληψη αποβλήτων, ενώ φιλοξενεί στην ιστοσελίδα του τις εργασίες του Δικτύου. Συμμετοχή σε συνέδρια και άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά Η μεταφορά της γνώσης που αποκτήθηκε από το WASP Tool προς την επιστημονική κοινότητα επιτεύχθηκε μέσω παρουσιάσεων σε 17 διεθνή συνέδρια με αντικείμενο τη διαχείριση αποβλήτων και πόρων. Επιπλέον, μέρος των αποτελεσμάτων του έργου καταγράφηκε σε τέσσερις δημοσιεύσεις σε ισάριθμα επιστημονικά περιοδικά. Κοινωνική δικτύωση Το έργο αξιοποίησε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (facebook, twitter, linkedin), για την ευρύτερη διάδοση της πληροφορίας και των αποτελεσμάτων του. Αν επιθυμείτε να λαμβάνετε ενημερώσεις ή να συμμετάσχετε στο διάλογο για την πρόληψη αποβλήτων, ακολουθήστε μας: www.facebook.com/wasptool https://twitter.com/wasptool 12 13

Τι πέτυχε το έργο Το έργο παρήγαγε ένα χρήσιμο εργαλείο υποστήριξης λήψης αποφάσεων, το οποίο μπορεί να αξιοποιήσει ο κάθε Δήμος ή Φορέας Διαχείρισης Αποβλήτων (ΦοΔΣΑ) για την ανάπτυξη της δικής του Στρατηγικής Πρόληψης Αποβλήτων, αλλά και για την υλοποίηση δράσεων πρόληψης. Δημιούργησε ένα Δίκτυο με μέλη που δραστηριοποιούνται στη διαχείριση αποβλήτων και πόρων, ώστε να ανοίξει ένας γόνιμος διάλογος για την πρόληψη αποβλήτων. Επιπλέον, κατόρθωσε να ενημερώσει το ευρύ κοινό για την πρόληψη αποβλήτων, η οποία ως έννοια ήταν άγνωστη στην Ελληνική και την Κυπριακή κοινωνία. Οι δράσεις πρόληψης αποβλήτων που υλοποιήθηκαν πιλοτικά στο πλαίσιο του έργου WASP Tool, είχαν τα παρακάτω ποσοστά μείωσης αποβλήτων*: (*) τα ποσοστά μείωσης αναφέρονται στον πληθυσμό της παρέμβασης και στο στοχευμένο ρεύμα αποβλήτων. Και τώρα που ολοκληρώθηκε; Ηαυλαία του έργου WASP Tool έπεσε το Σεπτέμβριο 2014, όμως τα αποτελέσματά του εξακολουθούν να προωθούν την έννοια της πρόληψης αποβλήτων στην καθημερινή πρακτική τόσο στην Ελλάδα όσο και την Κύπρο. Οι κάδοι οικιακής κομποστοποίησης, όπως και οι ειδικοί κάδοι για τα είδη ένδυσης και τα κιόσκια της ανταλλακτικής βιβλιοθήκης θα συνεχίσουν να λειτουργούν. Το έργο αναφέρεται στον Εθνικό Σχέδιο για την Πρόληψη Αποβλήτων της Ελλάδας, ενώ το εργαλείο WASP-Tool έχει ξεκινήσει να δοκιμάζεται και από άλλους δήμους με σκοπό την ενημέρωσή τους και την ανάπτυξη ή τη βελτίωση των στρατηγικών τους για την πρόληψη αποβλήτων. Τα αποτελέσματά του αποτελούν εφαλτήριο για την ανάπτυξη νέων έργων πρόληψης, αλλά και για γόνιμο διάλογο. 4 Περίπου 11.000 οικογένειες συμμετείχαν άμεσα στις πιλοτικές δράσεις, λαμβάνοντας κάδους κομποστοποίησης, επαναχρησιμοποιούμενες σακούλες και μπουκάλια. Ταυτόχρονα, το σύνολο του πληθυσμού των πιλοτικών περιοχών στο Ηράκλειο και τα Χανιά της Κρήτης έχει πρόσβαση στα σημεία συλλογής ενδυμάτων και ανταλλαγής βιβλίων. 4 Εκτιμάται ότι περίπου 3.000.000 άτομα έχουν λάβει έστω μία φορά τα μηνύματα του έργου. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης (έντυπα, ηλεκτρονικός τύπος, ραδιόφωνο και τηλεόραση) συνέβαλαν σημαντικά στη διάδοση του έργου. 4 Για πρώτη φορά στην Ελλάδα ποσοτικοποιήθηκαν τα απόβλητα τροφίμων που παράγονται από ένα μέσο νοικοκυριό. Τα αποτελέσματα αυτά δημοσιοποιήθηκαν ευρύτατα, ώστε να αναδειχθεί το περιβαλλοντικό και ηθικό ζήτημα των αποβλήτων τροφίμων, αλλά και αξιοποιήθηκαν ώστε να αναπτυχθούν προτάσεις και δράσεις για την πρόληψή τους. 4 Τουλάχιστον 82 εκπαιδευτικοί παρακολούθησαν τα σεμινάρια του Δικτύου για την πρόληψη αποβλήτων το σχολικό έτος 2012-2013, και μετέδωσαν το μήνυμα σε 1.100 μαθητές. Έπεται συνέχεια... 4 Η ομάδα του έργου θα συνεχίσει τις επαφές με δήμους σε Ελλάδα και Κύπρο, με σκοπό την προώθηση του WASP-Tool και την παροχή υποστήριξης στους χρήστες του εργαλείου. 4 Θα διατηρηθεί το Δίκτυο Πρόληψης Αποβλήτων (τα μέλη θα ενημερώνονται για τις εξελίξεις μέσω email, του φόρουμ και συναντήσεων) 4 Η γνώση που αποκτήθηκε κατά την υλοποίηση του έργου, θα προωθηθεί στις ομάδες συναφών έργων, μέσω τηε συμμετοχής σε συνέδρια και εκδηλώσεις. 14 15

Συντονιστής: Ελ. Βενιζέλου 70, Καλλιθέα ΑΘήνα, GR 17671, www.hua.gr Εταίροι: Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο ΔΕΔΙΣΑ Διαδημοτική Επιχείρηση Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Γρηγορίου Ε 50, Χανιά Κρήτη, GR 73135, www.dedisa.gr ΕΣΔΑΚ - Ενιαίος Σύνδεσμος Διαχείρισης Απορριμμάτων Κρήτης Αρχιεπισκόπου Μακαρίου 22 & Σκουλάδων, Ηράκλειο Κρήτη, GR 71202, www.esdak.gr ΕΠΕΜ Αχαρνών 141Β, Αθήνα GR 104 46, www.epem.gr ENVITECH Αντώνη Παπαδοπούλου 9, P.O. Box 34073, Παραλίμνι Κύπρος, 5309, www.envitech.org Δήμος Παραλιμνίου Αντώνη Παπαδοπούλου 6, Παραλίμνι, Κύπρος, 5282, www.paralimni.org.cy http://wasptool.hua.gr LIFE10 ENV/GR/622 WASP Tool