24 η Πανελλήνια Συνάντηση Χρηστών Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών Η χρήση των Συστημάτων Γεωγραφικών Πληροφοριακών στη χαρτογράφηση των πυρκαγιών (έτος 2014) στην Ελλάδα Ζαχαριάδου Παναγιώτα, Φοιτήτρια, Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας & Ανάπτυξης, ΑΠΘ, email: zachpana@plandevel.auth.gr Πετσάνη Έλενα, Φοιτήτρια, Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας & Ανάπτυξης, ΑΠΘ, email: elenapetsani@hotmail.com Τσίντζου Λυδία, Φοιτήτρια, Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας & Ανάπτυξης, ΑΠΘ, email: lyditsin@plandevel.auth.gr Αθήνα 19 & 20 Μαΐου 2016
Η εργασία αυτή εκπονήθηκε στο πλαίσιο του μαθήματος «Εφαρμογές Γεωπληροφορικής» του Τμήματος Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης, της Πολυτεχνικής Σχολής, ΑΠΘ Επιβλέπων Καθηγητής: Ευστράτιος Στυλιανίδης, Επίκουρος Καθηγητής, ΤΜΧΑ, ΑΠΘ
Στόχος εργασίας Διαχείριση και χρήση των ανοιχτών δεδομένων, για τις δασικές πυρκαγιές του έτους 2014, με στόχο την χωρική τους ανάλυση Αξιοποίηση του περιβάλλοντος ArcGIS for Server και του λογισμικού ArcGIS viewer for flex, για την ανάλυση της περιγραφικής πληροφορίας και την παραγωγή θεματικών χαρτών Δημιουργία ενός server o οποίος θα ενημερώνεται σε ετήσια βάση για την εξέλιξη των δασικών πυρκαγιών στον Ελλαδικό χώρο με στόχο την παρακολούθηση και την προστασία του περιβάλλοντος Την σύνδεση της επικαιρότητας και του θεσμικού πλαισίου σχετικά με το φαινόμενο των δασικών εκτάσεων Εξαγωγή συμπερασμάτων για την χωρική κατανομή των δασικών πυρκαγιών στην χώρα
Συστήματα γεωγραφικών πληροφοριών Είναι ένα πληροφοριακό εργαλείο επίλυσης γεωγραφικών προβλημάτων, λήψης χωρικών αποφάσεων, αυτοματοποιημένου μητρώου γεωγραφικών χαρακτηριστικών λειτουργιών και αποκάλυψης νέων στοιχείων από τις γεωγραφικές πληροφορίες μέσω της ανάλυσης και της εξέτασης τους. Αποβλέπει στην αυτόματη παροχή πληροφοριών και δεδομένων Διαθέτει ευκολία ως προς την αναζήτηση, ανάλυση, αναπαράσταση καθώς και στην αναθεώρηση και διόρθωση των δεδομένων Συνδυάζεται με άλλες τεχνολογίες
Γιατί είναι σημαντική η χαρτογραφική απεικόνιση των πυρκαγιών Τα αποτελέσματα της οπτικοποίησης των πυρκαγιών με την χρήση του (Σ.Γ.Π.) θα συμβάλλουν: Στην όσο το δυνατόν καλύτερη μελλοντική πρόληψη των δασών από την εκδήλωση πυρκαγιών Στην εξυγίανση των περιοχών που έχουν πληγεί ή που εμφανίζουν πιο έντονα και πιο συχνά φαινόμενα πυρκαγιάς Στην ύπαρξη επιτήρησης αυτών των περιοχών με μέτρα πυροπροστασίας ιδιαίτερα τους μήνες που τα φαινόμενα αυτά εντείνονται
Δημόσια ανοικτά δεδομένα
Ανοιχτά χαρακτηρίζονται τα δεδομένα: Η χρήση είναι ελεύθερη Μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν και να αναδιανεμηθούν από οποιονδήποτε Είναι διαθέσιμα κατά προτίμηση για λήψη από το διαδίκτυο και σε κάποια μορφή πρακτικά αναγνώσιμη Δεν υπόκεινται διακρίσεις για την χρήση τους, ως προς τον τομέα δραστηριότητας, τα πρόσωπα και τις ομάδες
Η συμβολή των ανοιχτών δεδομένων
Διαδικασία μετατροπής των δεδομένων σε ανοιχτά Επιλογή του συνόλου των δεδομένων Εφαρμογή μιας ανοιχτής άδειας, η οποία προσδιορίζει τα πνευματικά δικαιώματα των δεδομένων Καθορισμός του συνόλου των δεδομένων ως διαθέσιμα και εντοπίσιμα
Ευρωπαϊκή Ένωση Ελλάδα Ανοικτά δεδομένα Πηγή: Open Data Maturity in Europe 2015 Insights into the European state of play
Θεσμικό πλαίσιο για τα δημόσια ανοικτά δεδομένα Το θεσμικό πλαίσιο που διέπει την δραστηριότητα των ανοιχτών δεδομένων είναι κατ εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας και την ενσωμάτωση της εφαρμογής της οδηγίας 2013/37/ΕΕ Ελληνική νομοθεσία αναφορικά με τα ανοιχτά δεδομένα: Ν. 4305/2014 (ΦΕΚ 237/Α ) Ν. 3448/2006 (ΦΕΚ 57/Α ) Αιτιολογική έκθεση Ν. 4305/2014 Αριθ. ΔΗΔ/Φ.40/407/8.1.2015 Αριθ. ΔΗΔ. Φ./ 19710/16.6.2015
Μεθοδολογία Συλλογή και επεξεργασία των δημόσιων ανοικτών δεδομένων για τις δασικές πυρκαγιές (έτος 2014) έτσι ώστε να μπορούν να απεικονιστούν χωρικά μέσω του λογισμικού ArcGIS Η απεικόνιση των δεδομένων έγινε στο επίπεδο των Καλλικρατικών Δήμων, καθώς έλειπε η χωρική πληροφορία Οι τρόποι απεικόνισης των ανοικτών δεδομένων έγινε με την χρήση των αναλογικών σημείων, διαγραμμάτων και με κλίμακα 5 διαβαθμισμένων χρωμάτων
Εργαλεία και τεχνολογία Αξιοποίηση του διακοσμητή (http://geoserver.plandevel.auth.gr/) του Τμήματος Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης για την δημιουργία της εφαρμογής με στόχο την χωρική απεικόνιση των πυρκαγιών του έτους 2014 Το λογισμικό που χρησιμοποιήθηκε για την ανάπτυξη του διακοσμητή είναι ArcGIS for Server της Esri, έκδοσης 10.2.2 Η εφαρμογή αναπτύχθηκε με ArcGIS viewer for Flex, έκδοσης 3.7
Ανάπτυξη εφαρμογής σε περιβάλλον ArcGIS viewer for Flex 3.7.
Περιβάλλον geoserver.plandevel.auth.gr/maps/fire/
Στατιστικά δεδομένα
Ελληνικό πυροσκόπιο (1983-2008) Πηγή: oikoskopio.gr
Αριθμός δασικών πυρκαγιών Πηγή δεδομένων: ΕΛΣΤΑΤ, Ιδία επεξεργασία
Καμένη έκταση δασικών πυρκαγιών (Ha) Πηγή δεδομένων: ΕΛΣΤΑΤ, Ιδία επεξεργασία
Καιόμενες εκτάσεις για το έτος 2014 1 2 3 Πηγή: Αρχηγείο Πυροσβεστικού Σώματος
Πηγή: Αρχηγείο Πυροσβεστικού Σώματος Διαγραμματική απεικόνιση ανά ώρα & μήνα των δασικών πυρκαγιών που εκδηλώθηκαν το έτος 2014 Οι ώρες που συγκεντρώνουν την εμφάνιση των περισσότερων δασικών πυρκαγιών το έτος 2014 είναι 15:00-16:00, 14:00-15:00, 16:00-17:00, 13:00-14:00
Διαγραμματική απεικόνιση ανά ώρα & μήνα των δασικών πυρκαγιών που εκδηλώθηκαν το έτος 2014 Οι μήνες που καταγράφηκαν οι περισσότερες πυρκαγιές είναι ο Αύγουστος και ο Ιούλιος Πηγή: Αρχηγείο Πυροσβεστικού Σώματος
Παραδείγματα θεματικών χαρτών
Διάγραμμα θεματικών χαρτών 15 Θεματικοί χάρτες 8 Κατηγορίες καιόμενων εκτάσεων Κατάσταση του προσωπικού και των μέσων Δάση Δασικές εκτάσεις Άλση Χορτολιβαδικές εκτάσεις Καλαμιές/ Βάλτοι Γεωργικές εκτάσεις Υπολείμματα καλλιεργειών Σκουπιδότοποι Πυροσώμα Πεζοπόρα Τμήματα Εθελοντές Στρατός Άλλες Δυνάμεις Οχήματα Δυνάμεις από αέρα
Απεικόνιση της χωρική πληροφορίας με την χρήση των αναλογικών σημείων Κατανομή των εθελοντών στην χώρα για την κατάσβεση των πυρκαγιών, με την χρήση των αναλογικών σημείων Η κατανομή των εθελοντών παρουσιάζεται με κλίμακα 5 αναλογικών συμβόλων
Απεικόνιση της χωρική πληροφορίας με την χρήση διαγράμματος Απεικόνιση των καμένων εκτάσεων λόγω πυρκαγιών το έτος 2014 Η κατανομή των πυρκαγιών παρουσιάζεται με την χρήση διαγραμματικής πίτας όπου απεικονίζεται το είδος των καιόμενων εκτάσεων
πιφανειακή απεικόνιση της χωρική ληροφορίας με κλίμακα 5 χρωμάτων Απεικόνιση των καμένων δασών το έτος 2014 Η επιφανειακή πληροφορία παρουσιάζεται με κλίμακα 5 χρωμάτων
Επιφανειακή απεικόνιση της χωρικής πληροφορίας με την χρήση διαβαθμισμένων χρωμάτων Απεικόνιση των καμένων εκτάσεων αλσών το έτος 2014 Η επιφανειακή πληροφορία παρουσιάζεται με κλίμακα 5 διαβαθμισμένων χρωμάτων
Συμπεράσματα Η αξιολόγηση της «ωριμότητας» για τα ανοιχτά δεδομένα πραγματοποιείται με βάση ορισμένους δείκτες: o o o o o Η πολιτική των ανοικτών δεδομένων Κανόνες αδειοδότησης (Licensing Norms) Πλήρης οργάνωση των ανοικτών δεδομένων σε εθνικό επίπεδο(extent of coordination at national level) Η χρήση ανοικτών δεδομένων Η επίδραση των ανοικτών δεδομένων Η Ελλάδα βρίσκετε ψηλά στην κατάταξη των χρηστών ανοιχτών δεδομένων ανάμεσα στις χώρες της Ε.Ε. για το έτος 2015, με περισσότερους από 10,000 χρήστες κάθε μήνα Τα έτη 1988, 2000 και 2007 αποτέλεσαν τα έτη με τις περισσότερες καιόμενες εκτάσεις στην Ελλάδα Οι μεγαλύτερη έκταση καιόμενων εκτάσεων για το έτος 2014 είναι οι δασικές εκτάσεις, τα υπολείμματα καλλιεργειών και οι χορτολιβαδικές εκτάσεις Οι μήνες που σημειώθηκαν οι περισσότερες πυρκαγιές είναι ο Αύγουστος, Ιούλιος, και ο Ιούνιος Οι ώρες στις οποίες σημειώνεται συχνή εκδήλωση μιας πυρκαγιάς κυμαίνονται από τις 13:00 έως 17:00
Ερμηνεία των χαρτών και των στατιστικών δεδομένων Το συνολικό μέρος καμένων εκτάσεων συγκεντρώνεται στον δήμο Λοκρών Φθιώτιδας και ακολουθεί ο δήμος Λάρισας Η μεγαλύτερη έκταση δασών που κάηκε καταγράφεται στους δήμους Σιθωνίας, Κορινθίας και Πύλου-Νέστορος Παρατηρείται ότι η Βόρεια Ελλάδα (Δυτική Μακεδονία μέχρι και Θράκη) είχε τα λιγότερα περιστατικά καμένων δασικών εκτάσεων Ο Δήμος Κιλκίς συγκεντρώνει την μεγαλύτερη έκταση καμένου άλσους, ενώ αρκετές εκτάσεις καμένων αλσών υπάρχουν και σε Δήμους της Πελοποννήσου Ο Δήμος Πύλου-Νέστορος συγκεντρώνει την μεγαλύτερη έκταση καμένων σκουπιδότοπων, καθώς και πολλοί Δήμοι της Πελοποννήσου συγκριτικά με την υπόλοιπη χώρα Ως προς τις καμένες εκτάσεις καλαμιάς και βάλτων οι περιοχές με τις περισσότερες καιόμενες εκτάσεις βρίσκονται στους Δήμους Καρύστου και Κύμης-Αλιβερίου Οι περισσότεροι Δήμοι που χρησιμοποίησαν οχήματα πυρόσβεσης ανήκουν στην Περιφερειακή Ενότητα Πελοπόννησου Η αξιοποίηση σωμάτων στρατού για την κατάσβεση πυρκαγιών, πραγματοποιήθηκε στους Δήμους Λοκρών, Μεσσήνης και Λαυρεωτικής Η χρήση δυνάμεων από αέρα για την κατάσβεση των πυρκαγιών παρατηρείται στην κεντρική Ελλάδα και την Πελλοπόνησο Ως προς τον αριθμό των εθελοντών οι περισσότεροι (70-155) καταγράφηκαν στους Νομούς Εύβοιας, Αττικής και Αχαΐας Οι καιόμενες εκτάσεις των υπολειμμάτων των καλλιεργειών συγκεντρώνονται κυρίως στις πεδινές περιοχές την Θεσσαλίας
Ανάπτυξη ιστοσελίδας για τις δασικές πυρκαγιές στην οποία θα αναγράφονται χρήσιμες πληροφορίες και διαχρονικά δεδομένα, κυρίως αξιοποίηση των ανοικτών δεδομένων Ανάπτυξη γεωβάσης για την συμπλήρωση μελλοντικών δεδομένων για τις πυρκαγιές με μεθοδικό τρόπο και περισσότερη ακρίβεια όσον αφόρα το σημείο εμφάνισης τους Απεικόνιση στην online εφαρμογή των δεδομένων για τις δασικές πυρκαγιές προηγούμενων ετών άλλα και τα δεδομένα για το έτος 2015 τα οποία δημοσιεύτηκαν πρόσφατα Χαρτογραφική απεικόνιση και των αστικών συμβάντων για τα έτη 2014 και 2015 Παραχώρηση της εφαρμογής στο πυροσβεστικό σώμα αλλά και στους πολίτες για την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των δημόσιων ανοικτών δεδομένων που αφορούν το φαινόμενο των πυρκαγιών στην Ελλάδα η συνέχεια
Ευχαριστίες Ευχαριστούμε για την προσοχή σας και την αποδοχή της παρουσίασης μας την Marathon Data Systems Ευχαριστούμε για την πολύτιμη συμβολή στην ανάπτυξη της εφαρμογής τον κ. Καρανικόλα Νικόλαο, Επίκουρο Καθηγητή, ΤΜΧΑ, ΑΠΘ Ευχαριστούμε τον κ. Ευστράτιο Στυλιανίδη, Επίκουρο Καθηγητή, ΤΜΧΑ, ΑΠΘ για την συνεχή επίβλεψη και τις πολύτιμες συμβουλές για την έναρξη αυτού του εγχειρήματος ώστε να προχωρήσει σε επόμενο στάδιο