3 η ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΚΩΔΙΚΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΕΣΦΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΔΕΠΑ Α.Ε.

3 η ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΚΩΔΙΚΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΕΣΦΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΔΕΠΑ Α.Ε. Το υπό διαβούλευση σχέδιο αναθεώρησης του Κώδικα Διαχείρισης ΕΣΦΑ (εφεξής «Κώδικας») εισάγει, κατά κύριο λόγο, διατάξεις με τις οποίες περιλαμβάνονται πλέον στις παρεχόμενες από το Διαχειριστή του Συστήματος αδιάλειπτες υπηρεσίες Μεταφοράς και αυτές της αντίστροφης ροής (άρθρο 9Α), σε Σημεία Εισόδου ή Εξόδου με σχετική δυνατότητα, διευκολύνοντας έτσι τη συνεχή ροή του αερίου με πολλαπλές θετικές συνέπειες στο διασυνοριακό εμπόριο αλλά και την ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού σε περιφερειακό επίπεδο. Προς την ίδια κατεύθυνση είναι και οι προτάσεις που εισάγονται για τις Συμφωνίες Συνδεδεμένων Συστημάτων, με προβλέψεις ισοσκελισμού ποσοτήτων κατά τη διαδικασία των κατανομών σε σημεία διασύνδεσης (άρθρο 21). Υπάρχουν βεβαίως εμβόλιμες και ορισμένες άλλες νέες διατάξεις (πχ περί εγγυήσεων, διακοπής και λογαριασμού εξισορρόπησης), επί των οποίων περισσότερα κατωτέρω. Εντούτοις, θεωρούμε ότι πρέπει να διευθετηθούν και άλλα ζητήματα που θα επιτρέψουν στους Χρήστες του Συστήματος να συμβάλουν περισσότερο στην ισόρροπη και αποδοτική λειτουργία του Συστήματος, γεγονός που αποτελεί και τον απώτερο στόχο του Διαχειριστή, χωρίς να διακυβεύεται το απαιτούμενο έσοδό του. Στη βάση των ανωτέρω, τα ειδικότερα θέματα που θέλουμε να επισημάνουμε, έχουν ως ακολούθως: 1. Στο άρθρο 6Α, γίνεται αναφορά στην Πρότυπη Σύμβαση Πλαίσιο Μεταφοράς, που αποτελεί κείμενο ιδιαίτερης σημασίας για τους Χρήστες, καθώς περιλαμβάνει τους βασικούς όρους για την εκτέλεση των αιτούμενων υπηρεσιών μεταφοράς (παρεχόμενες εγγυήσεις, έντυπα αιτήσεων κλπ). Ωστόσο το κείμενο αυτό δεν έχει αναρτηθεί στην παρούσα διαβούλευση προς γνώση, τουλάχιστον, των προβλέψεων του, οι οποίες, είναι προφανές, ότι συμπληρώνουν τις διατάξεις του Κώδικα. Για λόγους ολοκληρωμένης άποψης και διαμόρφωσης των θέσεων των Χρηστών αλλά και αποφυγής ενδεχόμενων κενών ή ασαφειών μεταξύ Κώδικα και Σύμβασης, πιστεύουμε ότι πρέπει να αναρτηθεί το σχέδιο του κειμένου προς δημόσια διαβούλευση πριν την έγκριση του παρόντος σχεδίου Κώδικα. 2. Στο άρθρο 8, προτείνονται τα εξής: στην παράγραφο 6, η προθεσμία αποστολής από το Χρήστη στο Διαχειριστή της υπογεγραμμένης Εγκεκριμένης Αίτησης Αδιάλειπτων Υπηρεσιών να είναι έως τις 15:00 (αντί των 13:00) της προηγούμενης ημέρας από την Ημέρα έναρξης παροχής των αιτούμενων υπηρεσιών, ανεξαρτήτως Ημέρας έναρξης των υπηρεσιών, στην παράγραφο 9, η προθεσμία αποστολής από το Χρήστη στο Διαχειριστή της Αίτησης Αδιάλειπτων Υπηρεσιών Μεταφοράς για χρονικό διάστημα διάρκειας μιας (1) Ημέρας να παραμείνει ως έχει, ήτοι έως τις 16:45 (αντί των 16:00) της προηγούμενης Page 1 of 17

Ημέρας από την Ημέρα έναρξης παροχής των αιτούμενων υπηρεσιών και το εδάφιο Δ) της παραγράφου 11, να διαγραφεί καθώς δημιουργεί θέματα απόρριψης. Σε κάθε περίπτωση η αιτούμενη Μέγιστη Ωριαία Ποσότητα Παράδοσης ή Παραλαβής να αναπροσαρμόζεται αυτόματα από τον Διαχειριστή. 3. Στην παράγραφο 1 του άρθρου 11, παραμένει η αδικαιολόγητη, κατά την άποψη μας, εξάλειψη της δυνατότητας των Χρηστών να μεταβάλουν τη Μεταφορική Ικανότητα Παράδοσης/Παραλαβής που δεσμεύουν σε Σημεία Εισόδου/Εξόδου, αντίστοιχα, είτε στην αρχή κάθε έτους εφόσον η διάρκεια της Σύμβασης Μεταφοράς υπερβαίνει το ένα έτος είτε και κατά τη διάρκεια του έτους. Όπως είχαμε αναφέρει και κατά τη διαβούλευση της 2 ης Αναθεώρησης του Κώδικα, η ανυπαρξία (στην ουσία κατάργηση διάταξης της αρχικής μορφής του Κώδικα) μιας τέτοιας δυνατότητας οδηγεί σε υψηλότερες χρεώσεις των Χρηστών (και άρα των πελατών τους). Η ανάγκη επανεξέτασης για εισαγωγή αυτής της πρόβλεψης απορρέει από το γεγονός ότι υφίστανται κατά τη διάρκεια του έτους περιπτώσεις εξυπηρέτησης νέων πελατών ή/και διακοπής υφιστάμενων πελατών (ενδεικτικά, λόγω διακοπής της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας, που αποτελεί συνηθισμένη περίπτωση τα τελευταία χρόνια και των περιπτώσεων του νέου άρθρου 37Α του υπό διαβούλευση Κώδικα), αλλά και αντίστοιχης σχετικής δυνατότητας μεταβολής των μέγιστων ημερησίων αναγκών των πελατών που τους παρέχεται μέσω των συμβάσεων τους. Επιπροσθέτως, περιστατικά συντηρήσεων ή άλλων εργασιών στα ανάντη διασυνδεδεμένα συστήματα αερίου (προγραμματισμένα ή έκτακτα), έκτακτης ανάγκης στο ΕΣΦΑ και Ανωτέρας Βίας του Χρήστη ή/και των προμηθευτών του, θα μπορούσαν επίσης να συνεπάγονται δυνατότητα μείωσης της δεσμευμένης δυναμικότητας στο Σημείο Εισόδου που επηρεάζεται από τα προαναφερόμενα περιστατικά, και αύξησης στα λοιπά. Εξάλλου, αν υποθέσουμε ότι υιοθετείται η εν λόγω πρόβλεψη: i. οποιαδήποτε επίδραση στην εξασφάλιση του απαιτούμενου εσόδου του Διαχειριστή -είτε αρνητική είτε θετική- αντιμετωπίζεται με τους μηχανισμούς αναθεωρήσεων του τιμολογίου χρήσης του Συστήματος, ii. συγχρόνως παρέχεται η ευελιξία στον Χρήστη να αναπροσαρμόσει τη Δεσμευμένη Μεταφορική Ικανότητα (ΔΜΙ), ανταποκρινόμενος στις μεταβαλλόμενες ανάγκες των πελατών του, που σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν βραχυχρόνιες προσαρμογές, αλλά κυρίως αντανακλούν τις επίσης μεταβαλλόμενες συνθήκες της αγοράς που λειτουργούν, και iii. οι σχετικές εκκαθαρίσεις στο τέλος του έτους μπορούν να γίνουν σε διακριτά χρονικά διαστήματα σύμφωνα με τις ειδικότερες προβλέψεις του Κανονισμού Τιμολόγησης. Τέλος, να σημειωθεί ότι, εξ όσων γνωρίζουμε, αντίστοιχες προβλέψεις υπάρχουν και σε άλλους ευρωπαϊκούς κώδικες δικτύου (πχ του ΗΒ). Στην περίπτωση αποδοχής του συγκεκριμένου αιτήματος, προτείνεται η δυνατότητα υποβολής από το Χρήστη έγγραφου αιτήματος προς το Διαχειριστή για τη μεταβολή της ΔΜΙ τουλάχιστον δεκαπέντε (15) ημέρες πριν τη λήξη κάθε έτους και εφόσον η διάρκεια ισχύος της σύμβασης του, υπερβαίνει τους 12 μήνες. Page 2 of 17

4. Στο άρθρο 15, περί αποδέσμευσης μη χρησιμοποιηθείσας Δεσμευμένης Μεταφορικής Ικανότητας Παράδοσης/Παραλαβής, επαναλαμβάνουμε, κατ αρχάς, το κατά την διαβούλευση της 2 ης αναθεώρησης σχόλιο μας, να λαμβάνεται υπ όψη ως μη χρησιμοποιηθείσα δυναμικότητα που δεν διατέθηκε στη δευτερογενή αγορά και αυτή που διατίθεται μέσω της διαδικασίας της μίσθωσης (άρθρο 14Α). Περαιτέρω: στην παράγραφο 1, προφανώς εκ παραδρομής, ανεγράφη «Μεταφορικής Ικανότητας Παράδοσης/ Μεταφορικής Ικανότητας Παράδοσης η οποία» αντί για το ορθό «Μεταφορικής Ικανότητας Παράδοσης/ Παράδοσης Αντίστροφης Ροής η οποία», στην παράγραφο 2, προτείνεται η «σωρευτική» πρόβλεψη των εδαφίων Α) και Β), με αντίστοιχη «διαζευκτική», ώστε να επιτρέπεται η αποδέσμευση μη χρησιμοποιηθείσας Δεσμευμένης Μεταφορικής Ικανότητας Παράδοσης/Παράδοσης Αντίστροφης Ροής εφόσον πληρείται μόνο μία από τις περιπτώσεις των Α) ή Β), το εδάφιο Β) της παραγράφου 7, προτείνεται να αντικατασταθεί ως ακολούθως: «Β) Μη δέσμευση από τρίτο ενδιαφερόμενο Χρήστη της διατιθέμενης στη δευτερογενή αγορά, κατά το άρθρο [20Α], Δεσμευμένης Μεταφορικής Ικανότητας Μεταφορικής Ικανότητας Παράδοσης/ Παράδοσης Αντίστροφης Ροής». 5. Η παράγραφος 1 του άρθρου 20Z φαίνεται να έχει διαμορφωθεί στην προτεινόμενη 3 η αναθεώρηση για να διασφαλιστεί η εισαγωγή της έννοιας της (φυσικής) αντίστροφης ροής, επεμβαίνοντας στο κείμενο το ελάχιστο δυνατό. Ωστόσο, η συνύπαρξη των εννοιών της (φυσικής) ανάστροφης ροής και της εικονικής ανάστροφης ροής έρχεται σε αντίθεση με τις εγκεκριμένες από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Κατευθυντήριες Οδηγίες για κανόνες που αφορούν σε εναρμονισμένες δομές χρεώσεων μεταφοράς αερίου, οι οποίες ορίζουν (παράγραφος 1.3 Ορισμοί) την εικονική ανάστροφη ροή μόνο σε Σημεία Διασύνδεσης μίας κατεύθυνσης ροής (unidirectional Interconnection Points). Πιστεύουμε ότι η 3 η αναθεώρηση του Κώδικα θα είναι πολύ σαφέστερη αν: (1) περιοριστεί η εφαρμογή της εν λόγω παραγράφου στα Σημεία Διασύνδεσης μονής κατεύθυνσης ροής (π.χ. Κήπους), (2) διευκρινιστεί ότι οι παράγραφοι 2 και 3 του άρθρου 20Δ ισχύουν, η μεν πρώτη, για όλα τα Σημεία Εισόδου (συμπεριλαμβανομένων και των Σημείων Εισόδου Αντίστροφης Ροής), όπως ορίζονται στην παράγραφο 2 του άρθρου 9 Α, η δε δεύτερη, για όλα τα Σημεία Εξόδου (συμπεριλαμβανομένων και των Σημείων Εξόδου Αντίστροφης Ροής) όπως ορίζονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 9 Α, (3) προσαυξηθεί η Μέγιστη Ικανότητα Παράδοσης του Σημείου Εισόδου στην παράγραφο 2 του άρθρου 20Δ κατά το άθροισμα των δηλώσεων για ροή στην αντίστροφη κατεύθυνση (έστω «ΣΔΠΠΛΑΡ»), ώστε ο τύπος υπολογισμού της Επιπρόσθετης Μεταφορικής Ικανότητας Παράδοσης να γίνει ΕπΜΙΠΑ = max (0, (ΜΙΠΑ+ΣΔΠΠΛΑΡ ΣΔΠΠΑ)) Page 3 of 17

(4) και, τέλος, προσαυξηθεί η Μέγιστη Ικανότητα Παραλαβής του Σημείου Εξόδου στην παράγραφο 3 του άρθρου 20Δ κατά το άθροισμα των δηλώσεων για ροή στην αντίστροφη κατεύθυνση (έστω «ΣΔΠΠΑΑΡ»), ώστε ο τύπος υπολογισμού της Επιπρόσθετης Μεταφορικής Ικανότητας Παραλαβής να γίνει ΕπΜΙΠΛ = max (0, (ΜΙΠΛ+ΣΔΠΠΑΑΡ ΣΔΠΠΛ)) 6. Καθ' όσον αφορά στην προτεινόμενη τροποποίηση της παραγράφου 2 του άρθρου 21, περί εγκρίσεως από την Αρχή σας των Συμφωνιών Συνδεδεμένων Συστημάτων (ΣΣΣ), η Αρχή σας είναι περισσότερο αρμόδια να κρίνει για ποιο λόγο καθίσταται πλέον απαραίτητη η προηγούμενη έγκριση αυτών (ενώ προηγουμένως αρκούσε η γνωστοποίηση αυτών στην Αρχή σας). Επισημαίνουμε μόνο ότι, κατά την άποψή μας, παρά την επιβεβλημένη στενή εποπτεία της προώθησης της βέλτιστης διασύνδεσης των ενεργειακών δικτύων, η επιβολή πρόσθετων υποχρεώσεων στις Ρυθμιστικές Αρχές για προηγούμενη έγκριση των ΣΣΣ, δεν διευκολύνει την προώθηση των στόχων της πολιτικής ενέργειας, παρά μάλλον τους δυσχεραίνει. Άλλωστε, σκοπός των ΣΣΣ είναι η διευκόλυνση της διαλειτουργικότητας και ο καθορισμός των υποχρεώσεων πληροφόρησης και συνεργασίας των εκατέρωθεν Διαχειριστών δύο Συστημάτων, για τα οποία έχει ήδη αποφασισθεί η διασύνδεση. Ακόμα και το επεξεργαζόμενο από τον ENTSO-G σχέδιο Κανονισμού (INT0352-131218) περί Network Code on Interoperability and Data Exchange Rules δεν φαίνεται να προβλέπει προηγούμενη έγκριση παρά γνωστοποίηση (βλ. άρθ. 5 παρ. 2) Αν, παρά ταύτα, τούτο κρίνεται απαραίτητο, αντί της διαδικασίας προηγούμενης «θετικής» εγκρίσεως, προς το σκοπό της άμβλυνσης των επιβραδυντικών αποτελεσμάτων μίας τέτοιας υποχρέωσης, ίσως θα ήταν σκόπιμο να προβλεφθεί μία εναλλακτική διαδικασία, βασιζόμενη σε μία χρονικά εξειδικευμένη, όσο το δυνατόν συντομότερη, προθεσμία «αρνητικής» εγκρίσεως (μη εναντίωσης), όπως ενδεικτικά προβλέπεται στο Ν. 4001/2011 σε θέματα πιστοποίησης/συμμόρφωσης των Διαχειριστών (άρθ. 63Ε παρ. 2γ, 63Η παρ. 1, 77 παρ. 6, 113 παρ. 4). 7. Στο νέο κεφάλαιο 3Α, σχετικά με τις απαιτήσεις εγγυήσεων από τους Χρήστες θα έπρεπε να καθίσταται γνωστή η μέθοδος υπολογισμού τους, κάτι που σύμφωνα με την παράγραφο 6 του άρθρου 21Δ του εν λόγω κεφαλαίου θα καθορίζεται στη Σύμβαση Μεταφοράς. Ενισχύεται, συνεπώς, η άποψη μας για ανάγκη ταυτόχρονης διαβούλευσης των προβλέψεων του Κώδικα και των Πρότυπων Συμβάσεων (βλ. υπό σημείο 1 παρατήρηση μας). Περαιτέρω, εισάγεται η έννοια της κατάθεσης μετρητών σε δεσμευμένο τραπεζικό λογαριασμό ειδικού σκοπού-escrow account (άρθρο 21Β, παράγραφος 1.Γ), για την οποία δεν παρέχονται διευκρινίσεις για τον ακριβή τρόπο λειτουργίας του. 8. Στην παράγραφο 4 του άρθρου 21Ε, όπου προβλέπεται ότι ο Διαχειριστής «παύει από την Ημέρα (d+1) να παρέχει» τις συμφωνούμενες υπηρεσίες εφόσον ο Χρήστης δεν προσκομίσει ή δεν προσκομίσει εμπρόθεσμα τις πρόσθετες Εγγυήσεις, προτείνουμε να μεταβληθεί η δυνατότητα αυτή ως ακολούθως «ο Διαχειριστής, κατά την απόλυτη κρίση του, κατά την Ημέρα (d+1) είτε παύει άμεσα είτε θέτει προθεσμία 3 εργάσιμων ημερών για τη ρύθμιση της εκκρεμότητας, μετά την άπρακτη παρέλευση της οποίας παύει να παρέχει». Στην παράγραφο 5 του ίδιου άρθρου, θεωρούμε ότι η διαδικασία Page 4 of 17

υποβολής αιτήματος του Χρήστη προς το Διαχειριστή για την επιστροφή εγγυήσεων, σχετικής αποδοχής του και συνακόλουθης επιστροφής που προτείνεται είναι υπερβολική, καθώς σήμερα συμβαίνει το ίδιο χωρίς αίτημα του Χρήστη. Περαιτέρω, και στο σημείο αυτό ελλείπουν πληροφορίες που θα περιλαμβάνονται στην Πρότυπη Σύμβαση Μεταφοράς, γεγονός που επιτάσσει την πραγματοποίηση της σχετικής διαβούλευσης προ της έκδοσης της παρούσας αναθεώρησης. 9. Στο άρθρο 26, είναι αναγκαίο να δοθεί δυνατότητα τροποποίησης της ημερήσιας δήλωσης των Χρηστών και εντός της ημέρας αναφοράς, έστω και ως ένα μέγιστο επιτρεπτό ποσοστό, καθώς, αφενός, θα επιτρέψει στους Χρήστες να συμβάλλουν στην εξισορρόπηση του χαρτοφυλακίου τους -λαμβάνοντας υπόψη μεταβολές στη δυνατότητα τροφοδότησης των ανάντη προμηθευτών τους όπως και στις ανάγκες των πελατών που εξυπηρετούν- αφετέρου, θα περιορίσει τις πράξεις εξισορρόπησης του Διαχειριστή και ως εκ τούτου και το μέγεθος δέσμευσης, για σκοπούς εξισορρόπησης, του πολύτιμου (αλλά περιορισμένου) χώρου της αποθήκης ΥΦΑ. Εξάλλου, το προαναφερόμενο, πέραν του ότι αποτελεί συνήθη ευρωπαϊκή πρακτική ανεπτυγμένων αγορών φυσικού αερίου, είναι συμβατό με τις προβλέψεις του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 312/2014 για την Εξισορρόπηση και συμβάλλει σε μια αποτελεσματική και ισορροπημένη λειτουργία του Συστήματος. Ειδικότερα, σε συνέχεια των παραγράφων 2 και 3 του ιδίου άρθρου, αναφέρονται οι χρονικές προθεσμίες δηλώσεων προς το Διαχειριστή μόνο για Χρήστες που διαθέτουν Εγκεκριμένες Αιτήσεις για Αδιάλειπτες ή Διακοπτόμενες Υπηρεσίες στα πλαίσια αντίστοιχων Συμβάσεων Μεταφοράς. Προτείνεται να διευρυνθεί το πεδίο εφαρμογής των ως άνω παραγράφων σε Χρήστες που θα διαθέτουν Συμβάσεις για Υπηρεσίες με ταυτόσημο Σημείο Εισόδου και Σημείο Εξόδου το ΕΣΔ. Έτσι, θα δοθεί θεσμικά το δικαίωμα συμμετοχής στην εγχώρια αγορά αερίου σε πρόσωπα που ενδιαφέρονται για συναλλαγές μόνο στο ΕΣΔ, ενισχύοντας τη ρευστότητα της αγοράς αυτής. Τέτοιες Συμβάσεις για Υπηρεσίες στο ΕΣΔ θα χρειαστεί να συνοδευθούν από νέα χρέωση στο Τιμολόγιο Μεταφοράς, που θα αντικαθιστά ποιοτικά, και σε ύψος σύμμετρο του πραγματικού κόστους του Διαχειριστή, τις γνωστές Χρεώσεις Δυναμικότητας και Ενέργειας, αφού οι εν λόγω Υπηρεσίες δεν θα συνδέονται με φυσικά Σημεία Εισόδου και Εξόδου του ΕΣΜΦΑ. Περαιτέρω, στην παράγραφο 3 του ιδίου άρθρου, η προθεσμία αποστολής από το Διαχειριστή στους Χρήστες Μεταφοράς που υπέβαλαν Ημερήσια Δήλωση, της πράξης έγκρισης ή πρότασης προσαρμογής έως τις 22:00 κρίνεται αδικαιολόγητα μεγάλη δημιουργώντας διαχειριστικά προβλήματα και ως εκ τούτου προτείνεται να μεταφερθεί η λήξη της εν λόγω προθεσμίας έως τις 20:00. 10. Στην παράγραφο 3 του άρθρου 27, και για όσο χρόνο διατηρηθεί ο ισχύων μηχανισμός εξισορρόπησης, θεωρούμε απαραίτητο να εισαχθεί στη διαδικασία έγκρισης των ημερησίων δηλώσεων των Χρηστών, η πρόβλεψη περί εκτίμησης του Διαχειριστή για την ποσότητα αερίου εξισορρόπησης κάθε ημέρας, δεδομένου ότι κατ αυτόν το τρόπο επιτυγχάνεται η πληρέστερη ενημέρωση των Χρηστών και άρα ο καλύτερος προγραμματισμός εκ μέρους τους. Page 5 of 17

Περαιτέρω, για το εδάφιο iii. της παραγράφου 4 του ιδίου άρθρου, εκφράζουμε την πλήρη υποστήριξή μας στην εφαρμογή του Κανόνα της Ελάσσονος Ποσότητας στην παρούσα φάση και μέχρι να εισαχθεί πλήρης μηχανισμός συναλλαγών αερίου (gas exchange) στο ΕΣΔ 1, και προτείνουμε ως δικαιότερη την εφαρμογή του Κανόνα της Ελάσσονος Ποσότητας μόνο στα ζεύγη Χρηστών που παρουσιάζουν ανισοζύγιο μεταξύ τους, ώστε να μην διασπείρεται η επίπτωση του Κανόνα σε Χρήστες που δεν συμμετέχουν στο εν λόγω ανισοζύγιο. Σημειώνεται ότι τέτοια ζεύγη είναι ήδη σήμερα ταυτοποιήσιμα μέσω των στοιχείων (συμβάσεων μεταφοράς) που αναγράφονται στις ημερήσιες δηλώσεις προμηθευτών και προμηθευομένων προς τον Διαχειριστή. Προτείνεται περαιτέρω να δίνεται το δικαίωμα στους Χρήστες ενός εκάστου των ζευγών αυτών να δηλώσει την προτιμητέα του σειρά με την οποία θα μειωθούν οι δηλώσεις του σε ανάντη σημεία (αν πρόκειται για προμηθευτή) ή κατάντη σημεία (αν πρόκειται για προμηθευόμενο). 11. Στην παράγραφο 1.Α) του άρθρου 28, θεωρούμε σκόπιμο να διευρυνθούν οι περιπτώσεις αναθεώρησης της εγκεκριμένης ημερήσιας δήλωσης έτσι ώστε να περιλάβουν και την περίπτωση γεγονότος Ανωτέρας Βίας που συμβαίνει στο πρόσωπο ή στις εγκαταστάσεις του Προμηθευτή που εξυπηρετεί τον Χρήστη που αιτείται την αναθεώρηση. 12. Στις παραγράφους 13 και 7 των άρθρων 33 και 34, αντίστοιχα, επανερχόμαστε σε προηγούμενη πρόταση μας, ώστε η προβλεπόμενη χρέωση αερίου εκτός προδιαγραφών να επιβάλλεται μόνο στις περιπτώσεις που προκύπτουν πραγματικά κόστη για τον Διαχειριστή, στη βάση των ενεργειών που απαιτήθηκαν για την αποκατάσταση της ποιότητας ή της ελάχιστης πίεσης εισόδου του αερίου. 13. Στο άρθρο 37Α, οι προβλέψεις για τη διακοπή παροχής φυσικού αερίου σε πελάτη κατόπιν αιτήματος Χρήστη, στις περιπτώσεις πχ λύσης, πτώχευσης, θέσης σε εκκαθάριση και αναγκαστική διαχείριση ή παύσης πληρωμών του πελάτη, θα έπρεπε να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τις συγκεκριμένες καταστάσεις που θέτουν τους Χρήστες που εξυπηρετούν πελάτες με αδυναμία πληρωμής σε εξαιρετικά δυσχερή θέση. Αντιθέτως, με το προτεινόμενο άρθρο τίθεται σειρά προϋποθέσεων που επί της ουσίας καθιστούν ανεφάρμοστες τις διατάξεις του περί διακοπής της τροφοδοσίας των συγκεκριμένων πελατών στις πλειονότητα των περιπτώσεων. Ειδικότερα σημειώνουμε τα ακόλουθα: i. Στην παράγραφο 2, περίπτωση α), δεν είναι αντιληπτό ποια περίπτωση μπορεί να αφορά, δεδομένου ότι, εξ όσων γνωρίζουμε, βαλβίδα απομόνωσης υπάρχει ακόμα και όταν χρησιμοποιείται προσωρινά μετρητική διάταξη του πελάτη, 1 Όταν εισαχθεί πλήρης μηχανισμός συναλλαγών αερίου (gas exchange) στο ΕΣΔ, δηλαδή με εφαρμογή κανόνων ευελιξίας όπως οι ενδο-ημερήσιες δηλώσεις και επαναδηλώσεις, η πλατφόρμα εμπορίας αερίου, η αποσύνδεση της φυσικής παράδοσης/παραλαβής από τις χρηματιστηριακού χαρακτήρα συναλλαγές, η ημερήσια χρηματική εκκαθάριση του ανισοζυγίου εκάστου Χρήστη στο ΕΣΦΑ με τον Λειτουργό της Αγοράς κλπ, είναι κατανοητό ότι ο Κανόνας της Ελάσσονος Ποσότητας κατά πάσα πιθανότητα θα υποκατασταθεί από τον Κανόνα της Απόρριψης ως τον μόνο εφικτό στην νέα αυτή, πολύπλοκη πραγματικότητα συναλλαγών. Page 6 of 17

ενώ στην ίδια παράγραφο, περίπτωση γ), θεσμοθετείται εξαίρεση Διακοπής Παροχής όταν ο πελάτης Χρήστη εξυπηρετείται και από άλλους Χρήστες οι οποίοι δεν έχουν υποβάλει αίτημα Διακοπής. Η εξαίρεση αυτή παρίσταται, κατ αρχήν ως λογική, καθώς εδράζεται στη μονοσήμαντη έννοια της Διακοπής Παροχής, όπως αυτή ορίζεται στην παράγραφο 1 (δηλαδή μόνο στην φυσική επέμβαση σε «βαλβίδα απομόνωσης που βρίσκεται στη μετρητική διάταξη του σχετικού Σημείου Εισόδου»). Επειδή, όμως, με τον τρόπο αυτό, αφ ενός μεν δεν πραγματώνεται ο σκοπός της διάταξης (προστασία συναλλαγών), ο οποίος είναι θεμελιώδους σημασίας, αφ ετέρου είναι εύκολη η παράκαμψη της (μέσω σύναψης μιας ευκαιριακής σύμβασης παροχής), καθίσταται απαραίτητη η προσθήκη άλλης μιας έννοιας διακοπής παροχής, που συνίσταται στην, κατόπιν της αποδοχής του αιτήματος, μη συμμετοχή του Χρήστη που αιτείται τη Διακοπή στη διαδικασία δηλώσεων και κατανομών (κατ αναλογία των διαλαμβανομένων στις παραγράφους 9 εδ. (Β) και 12 του ίδιου άρθρου). Με άλλα λόγια, στην περίπτωση εξυπηρέτησης του ίδιου πελάτη από δεύτερο Χρήστη, για να επέλθει η Διακοπή Παροχής δεν είναι απολύτως απαραίτητο το «κλείσιμο» της βαλβίδας απομόνωσης, παρά αρκεί η μη κατανομή ποσότητας στον αιτούμενο τη Διακοπή Χρήστη, καθώς αυτό ισοδυναμεί με ικανοποίηση του αιτήματος του. ii. στην παράγραφο 3, εδάφιο Γ, όπου γίνεται αναφορά στον Κώδικα Προμήθειας Φυσικού Αερίου και επειδή αυτός δεν έχει εκδοθεί έως σήμερα, θα πρέπει να προβλέπεται ρητά ότι έως την προαναφερόμενη έκδοση εφαρμόζονται οι προβλέψεις του παρόντος άρθρου περί δυνατότητας διακοπής υπερήμερου πελάτη με ληξιπρόθεσμες οφειλές, iii. στην παράγραφο 4, το χρονικό όριο των τριάντα (30) ημερών είναι υπερβολικό για την εξέταση ενός αιτήματος, εφ όσον ικανοποιούνται όλες οι τιθέμενες προϋποθέσεις (παρ. 7), με αποτέλεσμα να καταστρατηγείται ο σκοπός της διακοπής της παροχής (προστασία συναλλαγών). Σημειώνεται ότι η αντίστοιχη προθεσμία για επαναφορά της σύνδεσης είναι μόλις δέκα (10) ημέρες (παρ. 10 εδ. i), iv. στην παράγραφο 6, απαιτείται αποσαφήνιση του αριθμού των ημερών προθεσμίας για την εξέταση από το Διαχειριστή της πληρότητας του αιτήματος του Χρήστη (τριών -ολογράφως- ή επτά - αριθμητικώς), και v. στην παράγραφο 12, η αναφορά περί μη απαλλαγής του Χρήστη από τις υποχρεώσεις του έναντι του Διαχειριστή, ιδίως τις οικονομικές σύμφωνα με το Τιμολόγιο Χρήσης του ΕΣΦΑ, στις περιπτώσεις που έχει διακοπεί η παροχή φυσικού αερίου σε πελάτη του ενώ υπάρχει δέσμευση δυναμικότητας στο Σημείο Εξόδου που τροφοδοτεί τον πελάτη, θεωρούμε ότι υποβάλει τον Χρήστη σε αδικαιολόγητες χρεώσεις, καθώς θα υπόκειται στη χρέωση δυναμικότητας, τη στιγμή μάλιστα που κατ εφαρμογή των προβλέψεων του άρθρου 11.1 ο Χρήστης δεν έχει δυνατότητα να μεταβάλει τη δέσμευση δυναμικότητας σε Σημείο του ΕΣΦΑ. Η συγκεκριμένη πρόβλεψη θα πρέπει να εξεταστεί εκ νέου σε συνδυασμό και με τις προβλέψεις του άρθρου 11.1 (βλ. παρατήρηση Page 7 of 17

ανωτέρω υπό σημείο 3), ώστε να μην υπάρχουν αναίτιες χρεώσεις που αυξάνουν το κόστος του αερίου στην αγορά. 14. Στο άρθρο 42 Α, σχετικά με τη μέθοδο κατανομής στην περίπτωση Εικονικού Σημείου Εισόδου, επαναφέρουμε την ίδια παρατήρηση που είχαμε κάνει και κατά την διαβούλευση της 2 ης αναθεώρησης, καθώς θεωρούμε ότι η περιγραφόμενη μέθοδος αφήνει περιθώρια για άδικη μεταχείριση του Χρήστη/Προμηθευτή στον οποίο μεταφέρεται το ανισοζύγιο από τον Χρήστη Εικονικής Παράδοσης. Ακολούθως παρατίθεται και πάλι το ίδιο παράδειγμα προς περαιτέρω αξιολόγηση: Έστω Χρήστης Α προμηθεύει τον Χρήστη Β στο Σημείο Εξόδου του Α. Γι αυτό το σκοπό, ο Χρήστης Α παραδίδει στο ΕΣΦΑ 100MWh και έχει δηλώσει ότι θα παραδώσει στο Σημείο Εξόδου Α 100MWh, σύμφωνα με τις ανάγκες του Χρήστη Β. Ο Χρήστης Β σκοπεύει να καταναλώσει τις 50MWh στο Σημείο Εξόδου του (Σημείο Εξόδου Α), ενώ θα μεταπωλήσει 50MWh, δηλώνοντας παράδοση στο Σημείο Εξόδου Β. Στο τέλος της ημέρας, στο Σημείο Εξόδου Α μετρήθηκαν 55 MWh και στο Σημείο Εξόδου Β κατανεμήθηκαν στο Χρήστη Β 70 MWh (υπήρξε μεγάλο ανισοζύγιο). Με την υφιστάμενη μέθοδο, κατανέμονται στον Χρήστη Β, 70 MWh, ως Εικονικά Παραδοθείσα Ποσότητα στο Σημείο Εξόδου Α (Εικονικό Σημείο Εισόδου). Στη συνέχεια, κατανέμονται ότι παραδόθηκαν στο Σημείο Εξόδου Α από το Χρήστη Α, 125 MWh. Έτσι, η ΗΕΕΦ του Χρήστη Α είναι -25 και του Χρήστη Β, 0. Κατά συνέπεια, βάσει της υφιστάμενης μεθόδου, όλη η έλλειψη εξισορρόπησης που προέκυψε στο Σημείο Εξόδου Β επιμερίστηκε στο Χρήστη Α, παρ ότι η παράδοση στο Σημείο Εξόδου Β αποτελεί αποκλειστική ευθύνη του Χρήστη Β και εκτός οποιασδήποτε σφαίρας επιρροής ή ελέγχου του Χρήστη Α. Έτσι, προτείνεται να θεωρείται ως Εικονικά Παραδοθείσα Ποσότητα σε Σημείο Εξόδου ποσότητα ίση με τη δήλωση του Χρήστη Εικονικής Παράδοσης. Σε αυτή την περίπτωση, η κατανομή στο Χρήστη Α θα ήταν 105 MWh και η ΗΕΕΦ του -5 MWh, ενώ η ΗΕΕΦ του Χρήστη Β, 20MWh. Με αυτόν τον τρόπο, επιτυγχάνεται δίκαιος επιμερισμός της ευθύνης και κατά συνέπεια του κόστους εξισορρόπησης ανάμεσα στους Χρήστες. Page 8 of 17

Παράδειγμα επίπτωσης μεθόδου κατανομής Υφιστάμενη Ρύθμιση Προτεινόμενη Ρύθμιση Ποσότητα που ο Χρήστης Α εισήγαγε στο σύστημα 100 100 Δήλωση Χρήστη Α για παράδοση στο Σημείο Εξόδου Α 100 100 Εκτίμηση Χρήστη Α για την κατανάλωση της μονάδας του στο Σημείο Εξόδου Α 50 50 Δήλωση Μεταπώλησης Χρήστη Β (Χρήστης Εικονικής Παράδοσης) 50 50 Κατανομή στον Χρήστη Β στο Σημείο Εξόδου Β 70 70 Κατανομή ποσότητας που παραδόθηκε από τον Χρήστη Β (Χρήστη Εικονικής Παράδοσης) στο Σημείο Εξόδου Α (Εικονικό Σημείο 70 50 Εισόδου) Μετρηθείσα ποσότητα στο Σημείο Εξόδου Α 55 55 Κατανομή στον Χρήστη Α στο Σημείο Εξόδου Α 125 105 ΗΕΕΦ Χρήστη Α -25-5 ΗΕΕΦ Χρήστη Β 0-20 15. Στο άρθρο 42Β, προτείνουμε να επανέλθει η διαγραφόμενη παράγραφος 2, ώστε να τηρηθεί η διεθνής πρακτική και η οικονομική λογική για επιβολή της χρέωσης ενέργειας του τιμολογίου μεταφοράς μόνο στην ποσότητα που πραγματικά μετακινήθηκε μέσω του εν λόγω Σημείου Εισόδου/Εξόδου. Η πρόταση αυτή βασίζεται στην υπόθεση ότι η χρέωση ενέργειας αφορά αποκλειστικά σε μεταβλητά λειτουργικά κόστη του Διαχειριστή. 16. Στην παράγραφο 4 του άρθρου 43, επαναφέρουμε την πρόταση μας για πρόβλεψη διαδικασίας συμφωνίας μεταξύ των Χρηστών επί κατανομής ποσότητας διαφορετικής από την αρχική κατανομή και στο Σημείο Εισόδου ΥΦΑ, ώστε να αποφεύγεται διακριτική μεταχείριση εις βάρος των Χρηστών που χρησιμοποιούν αυτό το Σημείο στις συμβάσεις μεταφοράς τους. Επιπροσθέτως, θεωρούμε σκόπιμο να εξεταστεί η παροχή δυνατότητας ανακατανομής στο Σημείο Εισόδου ΥΦΑ, τόσο μεταξύ διαφορετικών Συμβάσεων ΥΦΑ ενός Χρήστη ΥΦΑ όταν αυτές τον εξυπηρετούν και ως Χρήστη Μεταφοράς, όσο και μεταξύ διαφορετικών Συμβάσεων Μεταφοράς ενός Χρήστη Μεταφοράς όταν αυτές εξυπηρετούνται από αυτόν ως Χρήστη ΥΦΑ. Περαιτέρω, στην παράγραφο 3 του ίδιου άρθρου, προτείνεται να μεταβληθεί η προθεσμία αποστολής Αρχικών Κατανομών από το Διαχειριστή στους Χρήστες στην 3η εργάσιμη ημέρα (με ταυτόχρονη τροποποίηση του αντίστοιχου Χρόνου αποστολής από το Διαχειριστή στους Χρήστες των αντίστοιχων Πρωτοκόλλων Μετρήσεων που προβλέπονται στον Κανονισμό Μετρήσεων στην 3η ημερολογιακή ημέρα), διατηρώντας τα ισχύοντα χρονικά διαστήματα μεταξύ έκαστης προθεσμίας από την προηγούμενη, και σε κάθε περίπτωση τη διατήρηση Page 9 of 17

προθεσμίας του ισχύοντος χρονικού διαστήματος των πέντε (5) εργάσιμων ημερών μεταξύ αποστολής των Αρχικών Κατανομών και αποστολής των Τελικών Κατανομών, από τον Διαχειριστή προς τους Χρήστες. Εναλλακτικά προτείνεται να εξεταστεί η δυνατότητα να γίνεται ανακατανομή μεταξύ των Συμβάσεων του ίδιου Χρήστη μία φορά για κάθε ολόκληρο Έτος, στις αρχές του επόμενου Έτους (ενδεικτικά, μέχρι την 9 η εργάσιμη ημέρα του επομένου Έτους.) 17. Στις παραγράφους 1 έως και 3 του άρθρου 48, επανερχόμαστε σε παρατήρηση που είχαμε υποβάλει και κατά την διαβούλευση της 2 ης αναθεώρησης για ανάγκη πρόβλεψης ολοκλήρωσης όλων των ενεργειώναπό την υπογραφή των συμβάσεων εξισορρόπησης έως και τις εγκρίσεις της ΡΑΕ-έως την 31 η Δεκεμβρίου του έτους που προηγείται αυτού που αφορά η εξισορρόπηση, ώστε να διασφαλίζεται ο ορθός προγραμματισμός προμηθειών του Χρήστη που επιθυμεί να γίνει και προμηθευτής του εν λόγω αερίου. 18. Στην παράγραφο 3 του άρθρου 49, θα πρέπει να προβλεφθεί και ενημέρωση των Χρηστών για την ημερήσια κατανομή της φαινόμενης ποσότητας ενός μήνα, για λόγους πληρότητας στην ενημέρωσή τους που συμβάλει στην αξιόπιστη λειτουργία του συστήματος, παρατήρηση που είχαμε υποβάλει και κατά την διαβούλευση της 2 ης αναθεώρησης. 19. Η παράγραφος 1 του άρθρου 51, προτείνεται όπως τροποποιηθεί ως ακολούθως: «Κάθε Ημέρα ως ποσοστό της συνολικής Ημερήσιας τελικής κατανεμηθείσας ποσότητας στο σύνολο των Σημείων Εξόδου του Χρήστη Μεταφοράς», ώστε ο έλεγχος τήρησης των Ορίων Ανοχής (ΟΑ) να γίνεται βάση των πραγματικών ημερήσιων παραλαβών του Χρήστη και όχι επί της Μέγιστης Δεσμευμένης Μεταφορικής Ικανότητας αυτού, συντελώντας έτσι σε πιο δίκαιες χρεώσεις των Χρηστών Μεταφοράς. Στην παράγραφο 5 του ίδιου άρθρου, σχετικά με τη δυνατότητα του Διαχειριστή να προβαίνει και σε περιορισμό ή ολική διακοπή έγχυσης φυσικού αερίου στο ΕΣΜΦΑ ή της απόληψης από αυτό για Χρήστη Μεταφοράς που υπερβαίνει τα Όρια Ανοχής (ΟΑ) και ο Διαχειριστής κρίνει ότι αυτή η υπέρβαση επηρεάζει ή αναμένεται να επηρεάσει την αποτελεσματική λειτουργία του Συστήματος, θεωρούμε σκόπιμο να προβλέπεται είτε απαλλαγή από την επιβολή ΗΕΕΦ είτε αντίστοιχη αποζημίωση των λοιπών Χρηστών που επηρεάζονται από την προαναφερόμενη παρέμβαση του Διαχειριστή στα Σημεία Εισόδου για εξισορρόπηση του Συστήματος. Επίσης, θεωρείται σκόπιμη η λήψη μέτρων σε περίπτωση πραγματοποίησης συστηματικής θετικής ΗΕΕΦ από Χρήστη Μεταφοράς. 20. Στο άρθρο 53, προτείνεται κατά αντιστοιχία του άρθρου 52, η θέσπιση τιμών του Συντελεστή Ημερήσιας Χρέωσης Χ αντιστρόφως ανάλογων της παράστασης [Απ(ΗΕΕΦ)/ΜΔΜΙ](%), δηλαδή όσο μεγαλύτερη προκύπτει η τιμή της ανωτέρω παράστασης τόσο μειούμενη τιμή να λαμβάνει ο Συντελεστής Χ, ώστε να αποτρέπεται σκόπιμη πραγματοποίηση θετικής ΗΕΕΦ που οδηγεί σε πίστωση του Χρήστη Μεταφοράς. Σε κάθε περίπτωση προτείνεται ο Συντελεστής Χ να λαμβάνει μέγιστη τιμή ίση με 0,70 (αντί της τιμής 0,95 που λαμβάνει τώρα σύμφωνα με την παράγραφο 3 του εν λόγω άρθρου) και να μειώνεται κλιμακωτά. Page 10 of 17

21. Στην παράγραφο 1 του άρθρου 56, δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε με την προτεινόμενη προσθήκη. Κατ άρθ. 31 του ΕΚ 312/2014, ο Διαχειριστής δικαιούται να επιβάλλει συμβατικές απαιτήσεις στους Χρήστες (κυρίως χρηματοοικονομικές ρήτρες) «καθ όσον αφορά τις επιβαρύνσεις» εξισορρόπησης (κατ άρθ. 29 και 30 του Κανονισμού), όχι, όμως, και για «κάθε οφειλή Χρήστη προς τον Διαχειριστή»! Υπό τις σημερινές συνθήκες, μη ωριμότητας της αγοράς, αποτελούμενης από 2-3 Χρήστες, η εν λόγω πρόβλεψη με την οποία δημιουργείται ένα ιδιώνυμο liquidity pool για την εξασφάλιση αποκλειστικά και μόνο του Διαχειριστή (το οποίο, αν και απαραίτητο, δεν υπάρχει, ακόμα, ούτε στην πολυπληθέστερη και ωριμότερη αγορά ηλεκτρικής ενέργειας) δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό. Αλλά και η τελευταία περίοδος της ιδίας παραγράφου περί συνυπολογισμού εισπραχθέντων ποσών σε μεταγενέστερο έτος παρίσταται ως άδικη καθώς αφ ενός μεν ουδόλως διαλαμβάνεται η υποχρέωση του Διαχειριστή να πράξει κάθε τι απαραίτητο για την είσπραξη αυτών, ούτε εξειδικεύεται ότι τα ποσά αυτά θα αμβλύνουν, αναλογικά, την επιβάρυνση που υπέστησαν οι συγκεκριμένοι Χρήστες που κάλυψαν σε πρώτο χρόνο τος οφειλές τρίτων. Περαιτέρω, στην παράγραφο 5 του ίδιου άρθρου, προτείνεται ο έλεγχος του Λογαριασμού Εκκαθάρισης Εξισορρόπησης να γίνεται σε κάθε περίπτωση από ανεξάρτητο ελεγκτικό γραφείο χωρίς να μεσολαβεί αίτημα της ΡΑΕ προς το Διαχειριστή. 22. Προτείνεται να αντικατασταθεί σε όλο τον Κώδικα η έκφραση «Έλλειψη Εξισορρόπησης Φορτίου» με την ορθότερη «Ανισοζύγιο Φορτίου», καθώς η πρώτη παραπέμπει σε «παράλειψη πράξης (του Χρήστη ή του Διαχειριστή) με την οποία επέρχεται ισορροπία φορτίου (ισοζύγιο)», ενώ η δεύτερη σημαίνει απλά «διαφορά ποσότητας μεταξύ εισερχόμενου και εξερχόμενου φορτίου (ανισοζύγιο)». 23. Στο άρθρο 65 για το επίπεδο Έκτακτης Ανάγκης στο ΕΣΦΑ, οι Χρήστες θα πρέπει, πέραν του Τέλους Αίτησης Τροποποίησης Τελικού Μηνιαίου Προγράμματος και της Χρέωσης Ημερησίου Προγραμματισμού, να απαλλάσσονται και από χρεώσεις υπέρβασης αποθέματος ΥΦΑ και ακύρωσης προγραμματισμένων εκφορτώσεων, δεδομένου ότι απορρέουν από ενέργειες για τη διασφάλιση της τροφοδοσίας. Επιπροσθέτως, θεωρούμε αναγκαία την απαλλαγή των Χρηστών από το Τέλος Αίτησης Τροποποίησης Τελικού Μηνιαίου Προγράμματος και στο επίπεδο Έγκαιρης Προειδοποίησης και Επιφυλακής (άρθρο 64), καθώς και στη φάση αυτή ενδέχεται να απαιτείται μεταβολή του τελικού μηνιαίου προγράμματος ΥΦΑ, ώστε να αποφευχθεί αναβάθμιση της κρίσης. Στην παράγραφο 3, προτείνεται ο καθορισμός μεθόδου «επιβράβευσης» των Χρηστών που δεν αποκλίνουν συστηματικά από τα ΟΑ σε ετήσια βάση (πχ. καθορισμός συντελεστή απόκλισης ίσου με το πηλίκο της συνολικής ΗΕΕΦ σε απόλυτη τιμή του Χρήστη προς τη συνολική ποσότητα που παρέλαβε στο σύνολο των Σημείων Εξόδου του εντός του Έτους). 24. Στο άρθρο 65Β, σχετικά με την υποχρεωτική αεριοποίηση ΥΦΑ από το Διαχειριστή για την εξυπηρέτηση προστατευόμενων καταναλωτών, και συγκεκριμένα στην παράγραφο 3 αυτού, επισημαίνεται ότι η τιμή ΗΤΑΕ για την αποζημίωση των Χρηστών ΥΦΑ για τις ποσότητες που Page 11 of 17

αεριοποίησε υποχρεωτικά ο Διαχειριστής από το Ημερήσιο Απόθεμά τους, δύναται να είναι άλλη από την τεκμηριωμένη τιμή με την οποία ο κάθε Χρήστης προμηθεύτηκε το απόθεμά του. Συνεπώς, θα ήταν σκόπιμο η τιμή αποζημίωσης για κάθε Χρήστη να ορίζεται ως η τιμή προμήθειας του αποθέματός του, ώστε να μην προκύπτει περίσταση κερδοσκοπίας ή ζημίας για το Χρήστη. 25. Στο Κεφάλαιο 11, περί διαχείρισης εγκατάστασης ΥΦΑ και παροχή υπηρεσιών ΥΦΑ, όπως είχαμε επισημάνει και κατά την προηγούμενη διαβούλευση, οι εν λόγω προβλέψεις θα πρέπει να γίνουν περισσότερο σαφείς ως προς τη διαδικασία πιστοποίησης πλοίου που μεταφέρει φορτίο δύο ή περισσότερων Χρηστών αλλά και ως προς τη διαχείριση εκ μέρους του Διαχειριστή της συγκεκριμένης περίπτωσης, τόσο σε ομαλές καταστάσεις (πχ συμμετοχή σε ετήσιες και μηνιαίες δηλώσεις ΥΦΑ, υποβολή αιτήσεων τροποποίησης Τελικού Μηνιαίου Προγράμματος, αλλαγή Χρηστών κλπ), όσο και σε «ανώμαλες» (πχ διαφωνίες μεταξύ των εν λόγω Χρηστών ως προς τη Δήλωση Ετοιμότητας προς Έγχυση ή την Αναγγελία Άφιξης). Συνεπώς θα ήταν δόκιμο να προβλέπεται καθορισμός εκπροσώπου των Χρηστών για την απλοποίηση της όλης διαδικασίας. Επίσης, επανερχόμαστε στην πρόταση μας να συμπεριληφθεί στις διατάξεις του Κεφαλαίου αυτού, η περίπτωση της διπλής εκφόρτωσης φορτίου ΥΦΑ. 26. Στην παράγραφο 10 του άρθρου 67, όπως είχαμε επισημάνει και κατά την προηγούμενη διαβούλευση, η περίπτωση κατά την οποία η ποσότητα ΥΦΑ προς έγχυση στην εγκατάσταση ΥΦΑ υπερβαίνει τη δηλωθείσα από τον Χρήστη, θα πρέπει, επίσης, να αξιολογείται σύμφωνα με τη διαδικασία αποδοχής των έκτακτων φορτίων και να πραγματοποιείται -εφόσον είναι τεχνικά δυνατό- την ίδια Ημέρα Εκφόρτωσης με αυτή της προγραμματισμένης εκφόρτωσης, χωρίς επιβολή στον Χρήστη της χρέωσης Τροποποίησης του Τελικού Μηνιαίου Προγράμματος. Ειδάλλως, τίθεται αδικαιολόγητα το συγκεκριμένο τακτικό φορτίο σε δυσχερέστερη θέση σε σχέση με ένα έκτακτο του άρθρου 88, μειώνοντας την αξία του προγραμματισμού και αυξάνοντας αναίτια τις χρεώσεις των Χρηστών (και άρα το κόστος του αερίου στην αγορά). Επίσης, στην ίδια λογική, δεν θεωρούμε σκόπιμη την επιβολή Τέλους Τροποποίησης του Τελικού Μηνιαίου Προγράμματος ΥΦΑ στις περιπτώσεις αλλαγής του προσώπου του Χρήστη, ακόμα κι αν αυτή γίνει 4 ημέρες πριν την Ημέρα Εκφόρτωσης (παράγραφος 16 του ιδίου άρθρου). 27. Στο άρθρο 69, θεωρούμε απαραίτητο να περιληφθεί ρύθμιση με την οποία όταν το φορτίο ΥΦΑ ενός Χρήστη περιέχει και αέριο εξισορρόπησης, το τελευταίο να θεωρείται ως διακριτό φορτίο και να μην συνυπολογίζεται στον προσδιορισμό της περιόδου προσωρινής αποθήκευσης του χρήστη (και τις συναφείς διατάξεις). 28. Στο άρθρο 70, επαναφέρουμε πρόταση μας κατά την προηγούμενη διαβούλευση, ώστε να ενσωματωθούν στο συγκεκριμένο άρθρο προβλέψεις σχετικά με τη δυνατότητα των Χρηστών να μεταβάλουν τη Δυναμικότητα Αεριοποίησης που έχουν δεσμεύσει στις Συμβάσεις ΥΦΑ που τους αφορούν, όταν αυτό απαιτείται λόγω αύξησης της Ελάχιστης Δυναμικότητας Αεριοποίησης (ΕΔΑ), ως επακόλουθο, είτε παραλαβής μεγαλύτερου φορτίου, είτε μείωσης της Περιόδου Προσωρινής Page 12 of 17

Αποθήκευσης από το Διαχειριστή κατά τις διατάξεις του άρθρου 69 παρ. 6 ή/και υποχρεωτικής αναπροσαρμογής της Δυναμικότητας Αεριοποίησης κατά τις διατάξεις του άρθρου 79 παρ. 1-2. Στην περίπτωση αυτή οι ετήσιες εκκαθαρίσεις θα πρέπει να γίνονται διακριτά για τις περιόδους πριν και μετά τη μεταβολή της Δυναμικότητας, κατά τα ειδικώς οριζόμενα στις διατάξεις του άρθρου 12 παρ. 5 εδ. (α)-(γ) του Κανονισμού Τιμολόγησης. 29. Στο άρθρο 70Α, γίνεται αναφορά στην Πρότυπη Σύμβαση Πλαίσιο ΥΦΑ, που αποτελεί κείμενο ιδιαίτερης σημασίας για τους Χρήστες, καθώς περιλαμβάνει τους βασικούς όρους για την εκτέλεση των αιτούμενων υπηρεσιών μεταφοράς (παρεχόμενες εγγυήσεις, έντυπα αιτήσεων κλπ). Ωστόσο το κείμενο αυτό, όπως και η Πρότυπη Σύμβαση Μεταφοράς (βλ. παρατήρηση υπό σημείο 1 ανωτέρω), δεν έχει αναρτηθεί στην παρούσα διαβούλευση προς γνώση, τουλάχιστον, των προβλέψεων του που είναι προφανές ότι συμπληρώνουν τις διατάξεις του Κώδικα. Για λόγους ολοκληρωμένης άποψης και διαμόρφωσης των θέσεων των Χρηστών αλλά και αποφυγής ενδεχόμενων κενών ή ασαφειών μεταξύ Κώδικα και Σύμβασης, πιστεύουμε ότι πρέπει να αναρτηθεί το σχέδιο του κειμένου προς δημόσια διαβούλευση πριν την έγκριση του παρόντος σχεδίου Κώδικα. 30. Στην παράγραφο 3 του άρθρου 76, προτείνεται η Μηνιαία Διαδικασία Διάθεσης Αποθηκευτικού Χώρου να ολοκληρώνεται τη δεύτερη Ημέρα πριν την έναρξη του αντίστοιχου Μήνα Μ (συγκεκριμένα στις 19:00 της δεύτερης Ημέρας πριν την έναρξη του Μήνα), προκειμένου να υπάρχει ένας ελάχιστος χρόνος αντίδρασης για το Χρήστη ΥΦΑ να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες, προς αποφυγήν υπέρβασης Αποθηκευτικού Χώρου λόγω μη γνώσης του διατιθέμενου Πρόσθετου Αποθηκευτικού Χώρου (ΠΑΧ) από το Διαχειριστή σύμφωνα με το άρθρο 76 Α, τις πρώτες Ημέρες του εν λόγω Μήνα Μ. 31. Στο άρθρο 77, απαιτείται να προβλεφθεί ότι το Ηλεκτρονικό Πληροφοριακό Σύστημα του Διαχειριστή θα πρέπει να ενημερώνεται σε καθημερινή βάση αναφορικά με τον Αποθηκευτικό χώρο που διαθέτει ο κάθε Χρήστης ΥΦΑ, ώστε να παρέχεται στους Χρήστες ενημέρωση ανάλογη με αυτή για το ημερήσιο απόθεμα ΥΦΑ τους. Στην παράγραφο 4 του ιδίου άρθρου 77, επαναφέρουμε προηγούμενη παρατήρησή μας σε σχέση με την Χρέωση Υπέρβασης Αποθέματος ΥΦΑ, η οποία θα πρέπει να επιβάλλεται σε Χρήστη ΥΦΑ μόνο όταν εξαιτίας αυτής δημιουργούνται λειτουργικά προβλήματα και σε κάθε περίπτωση ο Διαχειριστής οφείλει να ενημερώνει άμεσα το Χρήστη (και μέσω της διαδικασίας του άρθρου 79 περί τροποποίησης Εβδομαδιαίας και απόρριψη Ημερήσιας Δήλωσης) για κάθε δυνατή αποφευκτική ενέργεια. Έτσι αποφεύγονται αναίτιες χρεώσεις των Χρηστών και αδικαιολόγητες αυξήσεις του κόστους αερίου στην αγορά. Επίσης, κρίνεται σκόπιμο να προβλεφθεί η περίπτωση κατά την οποία, η παραλαβή φορτίου ΥΦΑ ποσότητας +10% (Όριο Ανοχής Προγραμματισμού Φορτίου ΥΦΑ -άρθρο 68 παρ. 5-) επί της αρχικά προγραμματισμένης ποσότητας εκφόρτωσης ΥΦΑ από Χρήστη ΥΦΑ, η οποία δεν έχει και δεν δύναται εκ των προτέρων να προβλεφθεί από τον ίδιο τον Χρήστη ΥΦΑ, που οδηγεί σε υπέρβαση Αποθηκευτικού Χώρου από τον Χρήστη ΥΦΑ, να μην αποτελεί λόγο επιβολής από τον Page 13 of 17

Διαχειριστή στον Χρήστη ΥΦΑ Χρέωσης Υπέρβασης Αποθέματος ΥΦΑ δεδομένου ότι εμπίπτει στο ανωτέρω όριο. Επιπροσθέτως, θα πρέπει να προβλεφθεί ότι τα προαναφερόμενα δεν ισχύουν σε περιπτώσεις που λαμβάνονται προληπτικά μέτρα για την αποφυγή κρίσεων στην ασφάλεια εφοδιασμού του Συστήματος, οπότε η εισαγωγή από τους Χρήστες ΥΦΑ είτε περισσότερων φορτίων ΥΦΑ είτε φορτίων μεγαλύτερης ποσότητας από τα προγραμματισμένα, συνεπάγεται υπέρβαση του Αποθέματος ΥΦΑ. Στις περιπτώσεις αυτές, μάλιστα, ακόμα και η τροποποίηση των δηλώσεων αεριοποίησης θα πρέπει να εξετάζεται από το Διαχειριστή προσεχτικά κάθε φορά επί τη βάση των λειτουργικών προβλημάτων που πρόκειται να επιλύσει και της ανάγκης διατήρησης της αεριοποίησης στο δυνατόν πιο χαμηλό επίπεδο για εξοικονόμηση ποσότητας αερίου. Περαιτέρω, σε σχέση με τις πληροφορίες που ανακοινώνει ο Διαχειριστής, πέραν της απεικόνισης του συνολικού Ημερήσιου Αποθέματος ΥΦΑ και Αποθηκευτικού Χώρου της Εγκατάστασης ΥΦΑ, επανερχόμαστε σε παλαιότερο αίτημα μας, να δίνονται στοιχεία και ανά Χρήστη, με πρόσβαση στο Ηλεκτρονικό Πληροφοριακό Σύστημα (ΗΠΣ) του Διαχειριστή, όπου θα του καθίστανται γνωστά το Ημερήσιο Απόθεμα ΥΦΑ, ο Χώρος Προσωρινής Αποθήκευσης (ΧΠΑ) για κάθε φορτίο του και ο Πρόσθετος Αποθηκευτικός Χώρος (ΠΑΧ), για διευκόλυνση και αντιπαραβολή των εκατέρωθεν υπολογισμών. Τέλος, σε κάθε περίπτωση επιβολής Χρέωσης Υπέρβασης Αποθέματος ΥΦΑ θα πρέπει να υπάρχει καθορισμένο ανώτατο όριο αυτής (πλαφόν). Επιπλέον, σε περίπτωση ύπαρξης διαθέσιμου Αποθηκευτικού Χώρου εντός της δεξαμενής και ταυτόχρονης υπέρβασης αποθέματος ΥΦΑ από Χρήστη ΥΦΑ, θα μπορούσε να απομειώνεται ισόποσα η υπέρβαση αποθέματος ΥΦΑ του Χρήστη, κατά το διαθέσιμο αποθηκευτικό Χώρο. 32. Στο άρθρο 78, επαναφέρουμε προηγούμενο αίτημα μας για δυνατότητα στους Χρήστες ΥΦΑ αγοραπωλησίας ΥΦΑ μέσα στην δεξαμενή κατά την Ημέρα της εκφόρτωσης, χωρίς να προαπαιτείται η ολοκλήρωση της διαδικασίας εκφόρτωσης 48 ωρών. Στην παράγραφο 2 του ίδιου άρθρου, προτείνεται η προθεσμία υποβολής προς έγκριση της σχετικής ενημέρωσης στο Διαχειριστή από τους Χρήστες ΥΦΑ να είναι μέχρι τις 12:00 της προηγούμενης Ημέρας. 33. Στο άρθρο 79 παρ. 2, η φράση «δικαιούται να» πρέπει να αντικατασταθεί με «υποχρεούται να», ώστε να συνάδει με το σκοπό της διάταξης που αφορά την υποχρεωτική προσαρμογή αεριοποίησης ΥΦΑ. 34. Στο άρθρο 80, όπου αναφέρεται δημοσίευση, έως την 15 η Νοεμβρίου κάθε έτους, από το Διαχειριστή στο ΗΠΣ του, της εκτίμησης του για τον Εγκεκριμένο Συντελεστή Απωλειών ΥΦΑ (ΕΣΑΥ) που θα ισχύει το επόμενο έτος, θα πρέπει να καταβάλλεται προσπάθεια να τηρείται η προαναφερόμενη προθεσμία, καθώς οι απώλειες ΥΦΑ έως το όριο του ΕΣΑΥ αποτελούν παράμετρο του συνολικού κόστους αερίου του Χρήστη βάσει του οποίου διαμορφώνει την τιμολογιακή του πολιτική στους πελάτες του. Page 14 of 17

35. Στην παράγραφο 4 του άρθρου 86, θεωρούμε απαραίτητο να διευκρινιστεί η έννοια της λέξεως «τεκμαίρεται» καθώς είναι δυνατόν να αναγνωσθεί με δύο πιθανές ερμηνείες. Ειδικότερα, στην περίπτωση μη απόκλισης μεταξύ i) του συνόλου των εκφορτώσεων Φορτίων ΥΦΑ που δηλώθηκαν σε Μηνιαίες Δηλώσεις ΥΦΑ από Χρήστες και ii) των εκφορτώσεων Φορτίων ΥΦΑ που συμπεριλήφθηκαν στο Αρχικό Πρόγραμμα ΥΦΑ, είναι δυνατόν να θεωρηθεί ότι: α) τα ίδια φορτία θα περιληφθούν υποχρεωτικά και στο Τελικό Μηνιαίο Πρόγραμμα ΥΦΑ, χωρίς καμία δυνατότητα στον Χρήστη να ζητήσει οποιαδήποτε τροποποίηση από την Ημέρα ανακοίνωσης του Αρχικού Μηνιαίου Προγράμματος ΥΦΑ από το Διαχειριστή έως την Ημέρα ανακοίνωσης του Τελικού Μηνιαίου Προγράμματος για τα φορτία αυτά. β) Αντιθέτως, η ίδια η χρήση της λέξεως «τεκμαίρεται» (η οποία, κατ αρθ. 338 παρ. 2 Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας σημαίνει ότι επιτρέπεται η ανταπόδειξη) φαίνεται να υπονοεί ότι τα ίδια φορτία θα περιληφθούν χωρίς άλλες διατυπώσεις και στο Τελικό Μηνιαίο Πρόγραμμα ΥΦΑ, μόνον εφ όσον ο σχετικός Χρήστης δεν ζητήσει από τον Διαχειριστή οποιαδήποτε τροποποίηση. Διότι διαφορετικά, αν, δηλαδή, υπήρχε τέτοιο αίτημα από το Χρήστη, ο Διαχειριστής θα μπορούσε να επικαιροποιήσει το Τελικό Μηνιαίο Πρόγραμμα ΥΦΑ βάσει του αιτήματος και των λειτουργικών παραμέτρων του Συστήματος. Η εν λόγω όμως δυνατότητα του Χρήστη δεν διαλαμβάνεται ρητά στην υπό εξέταση διάταξη. Επιπροσθέτως, στην παράγραφο 8 του ίδιου άρθρου, όπου προβλέπεται η επιβολή Χρέωσης Ακύρωσης Προγραμματισμένης Εκφόρτωσης Φορτίου ΥΦΑ, επανερχόμαστε σε παρατήρηση μας κατά την προηγούμενη διαβούλευση ώστε αυτή (ενν. η χρέωση) να μην επιβάλλεται όταν ακυρώνεται προγραμματισμένο φορτίο σε περιπτώσεις Έκτακτης Ανάγκης αλλά και καταστάσεων έγκαιρης προειδοποίησης και επιφυλακής για διασφάλιση της ομαλής τροφοδοσίας. 36. Στην παράγραφο 5 του άρθρου 88, επαναφέρουμε πρόταση μας για παροχή δυνατότητας στο Διαχειριστή να επανεξετάζει τις προϋποθέσεις που θέτει στους Χρήστες για να κάνει αποδεκτή την αίτηση τους περί μη προγραμματισμένης εκφόρτωσης, δεδομένου ότι συμβαίνει συχνά οι συνθήκες της αγοράς να μεταβάλλονται (για παράδειγμα, ακύρωση φορτίου άλλου Χρήστη). Έτσι αποφεύγεται άσκοπη επιβολή χρεώσεων ή μη ορθολογική διαχείριση των Αποθεμάτων ΥΦΑ, με αποτέλεσμα πιο οικονομικά αποδοτική λειτουργία του Συστήματος. 37. Στην παράγραφο 1 του άρθρου 110, σχετικά με την υποβολή από το Διαχειριστή των Πρότυπων Συμβάσεων προς έγκριση στη ΡΑΕ σε χρόνο μετά τη θέση σε ισχύ του Κώδικα, επισημαίνουμε για μια ακόμα φορά (βλ. παρατηρήσεις μας υπό σημεία 1 και 25) ότι τα κείμενα αυτά θα πρέπει να τίθενται σε δημόσια διαβούλευση ταυτόχρονα με τον Κώδικα, δεδομένης της συνάφειας των μεταξύ τους διατάξεων και προκειμένου να έχουν δυνατότητα οι Χρήστες για διαμόρφωση ολοκληρωμένης άποψης. Στην παράγραφο 2 του ιδίου άρθρου, και επειδή η διαβούλευση της παρούσας αναθεώρησης του Κώδικα εκκίνησε στα τέλη του 2014, ενώ Page 15 of 17

είχαν ήδη υπογραφεί ή/και ανανεωθεί οι συμβάσεις προμήθειας αερίου μεταξύ των Χρηστών και των πελατών που εξυπηρετούν, θα πρέπει να δοθεί δυνατότητα στους Χρήστες με υφιστάμενες Συμβάσεις Μεταφοράς και ΥΦΑ, κατά το στάδιο προσαρμογής αυτών (ενν. των Συμβάσεων) με τις νέες Πρότυπες Συμβάσεις, να μεταβάλουν και τις ΔΜΙ σε Σημεία Εισόδου & Εξόδου, λαμβάνοντας υπόψη τις σημαντικές αλλαγές που περιέχονται στην 3 η αναθεώρηση του Κώδικα σε διατάξεις που αφορούν τις διαδικασίες κατανομών (ενδεικτικά, προσαρμογές δηλώσεων από το Διαχειριστή, Κανόνας Ελάσσονος Κατανομής κλπ) ποσοτήτων μεταξύ των Χρηστών. Επιπλέον, θα πρέπει να επιτρέπεται η μεταβολή της ΔΜΙ των εν ισχύ Συμβάσεων Μεταφοράς σε περίπτωση μεταβολής του Κανονισμού Τιμολόγησης. 38. Στο Παράρτημα ΙΙ, προτείνεται τα έντυπα να ισχύσουν ένα (1) μήνα μετά την ανακοίνωσή τους, προκειμένου οι Χρήστες να προσαρμοστούν σε αυτά. 39. Γενικό σχόλιο: Προτείνεται η προθεσμία για ενημέρωση/υποβολή αιτήματος στο Διαχειριστή αναφορικά με εκχώρηση Δυναμικότητας (άρθρο 14), μίσθωση Δυναμικότητας (άρθρο 14Α), Εκχώρηση Δεσμευμένης Δυναμικότητας Αεριοποίησης, Αποθηκευτικού Χώρου, Χώρου Προσωρινής Αποθήκευσης (άρθρο 73), συναλλαγές ΥΦΑ (άρθρο 78), επιστροφή ΠΑΧ (άρθρο 88Γ), να είναι έως τις 12:00 της προηγούμενης ημέρας από την Ημέρα εφαρμογής για λόγους διευκόλυνσης εφαρμογής των ανωτέρω συναλλαγών. 40. Τέλος, ισχύουν οι πάγιες θέσεις μας σχετικά με: Α. την αναθεώρηση του μηχανισμού εξισορρόπησης, που, εν γένει, θα πρέπει να αντανακλά τα ιδιαίτερα λειτουργικά χαρακτηριστικά του συστήματος και να προβλέπει εργαλεία ευελιξίας (όπως, για παράδειγμα, τη δυνατότητα αναθεώρησης εγκεκριμένης ημερήσιας δήλωσης χρήστη εντός της ημέρας αναφοράς). Ειδικότερα ο εν λόγω μηχανισμός θα πρέπει: i) να διασφαλίζει ότι δημιουργεί τα κατάλληλα αντικίνητρα για να αποφεύγεται χειραγώγηση της κατανομής των ποσοτήτων που εισάγονται ή/και εξάγονται από το Σύστημα, μέσω «εσκεμμένων» δηλώσεων των εμπλεκόμενων Χρηστών (μικρότερων των πραγματικά αναγκαίων από τους Χρήστες ΥΦΑ και μεγαλύτερων των πραγματικά αναγκαίων από τους Χρήστες Μεταφοράς που παραλαμβάνουν φυσικό αέριο στο ΕΣΔ). Ενδεικτικά, η πίστωση Χρηστών με θετική ΗΕΕΦ θα μπορούσε να γίνει λιγότερο «επικερδής», η τυχόν παρατεταμένη θετική ΗΕΕΦ να μην αποζημιώνεται αλλά και η θετική ΗΕΕΦ εκτός Ορίων Ανοχής (ΟΑ) να πιστώνεται σε φθίνουσα κλίμακα (κατ αντιστοιχία με την αρνητική ΗΕΕΦ εκτός Ορίων Ανοχής) και τα Όρια Ανοχής να μειωθούν, π.χ. στο 5%. Επίσης, θα μπορούσαν να υιοθετηθούν διαδικασίες ελέγχου των δηλώσεων των Χρηστών ώστε να είναι πιο ορθολογικές και να μην παρουσιάζονται φαινόμενα συνεχόμενων υπερ-δηλώσεων, Page 16 of 17

ii) να λαμβάνει μέριμνα για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης εξισορρόπησης με μη επαρκές απόθεμα, οι οποίες θα αντιμετωπίζονται με αυξημένες παραδόσεις αερίου αγωγού, και iii) να καθιστά γνωστές σε κάθε χρήστη, στο τέλος κάθε έτους, τις συνολικές ποσότητες αερίου που παρέδωσαν στα Σημεία Εισόδου ή παρέλαβαν από τα Σημεία Εξόδου οι λοιποί Χρήστες ώστε να παρέχεται, για λόγους διαφάνειας, δυνατότητα ελέγχου του ισοσκελισμού του λογαριασμού εξισορρόπησης, προκειμένου να αντικατοπτρίζει, κατά το δυνατόν, το πραγματικό αέριο που απαιτήθηκε για την εξισορρόπηση. Τα προαναφερόμενα τίθενται και στις παρατηρήσεις μας στα πλαίσια συμμετοχής μας στη δημόσια διαβούλευση του ΔΕΣΦΑ για την Έκθεση Προσωρινών Μέτρων Εξισορρόπησης. και Β. την υποχρέωση του Διαχειριστή, σύμφωνα με τις απαιτήσεις των ευρωπαϊκών κανονισμών, να παρέχει στους Χρήστες, χωρίς πρόσθετο κόστος, κάθε στοιχείο (δηλ. κάθε ποσοτικό ή/και ποιοτικό μέγεθος) αφορά σημεία των Συμβάσεων Μεταφοράς με τους Χρήστες το οποίο βρίσκεται στη διάθεση του από τα εγκατεστημένα μετρητικά συστήματα. Page 17 of 17