1 ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ Μέτρο 2.2 Αναµόρφωση Προπτυχιακών Προγραµµάτων Σπουδών ιεύρυνση τριτοβάθµιας Κατ. Πράξης 2.2.2.α Αναµόρφωση Προγραµµάτων Προπτυχιακών Σπουδών συγχρηµατοδοτείται µέσω του ΥΠΕΠΘ από την Ευρωπαϊκή Ένωση [3 ο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης κατά 75% Κοινοτική Συµµετοχή (ΕΚΤ) και 25% Εθνικοί Πόροι] Έργο «Προγράµµατα Προπτυχιακών Σπουδών του Πανεπιστηµίου Μακεδονίας Οικονοµικών και Κοινωνικών Επιστηµών» Υποέργο 7 Αναµόρφωση ΠΠΣ του τµήµατος Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής του Πανεπιστηµίου Μακεδονίας Παραδοτέο Π.1.1-1 Κωδικοποίηση των γνωστικών περιοχών και µονάδων
2 Πανεπιστήµιο Μακεδονίας Οικονοµικών και Κοινωνικών Επιστηµών Τµήµα Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής Αναµόρφωση του Προπτυχιακού Προγράµµατος Σπουδών του Τµήµατος Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής Παραδοτέο Π.1.1-1 Κωδικοποίηση των γνωστικών περιοχών και µονάδων Για το παραδοτέο αυτό συνεργάστηκαν: Αθηνά Α. Σιπητάνου, Λέκτορας Αρετή Οκαλίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια Βασίλειος αγδιλέλης, Επίκουρος Καθηγητής Θεσσαλονίκη, Μάρτιος 2004
3 ΠΕΡΙΕΟΜΕΝΑ 1. Εισαγωγικά. 3 2. Παρουσίαση του Τµήµατος Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής σήµερα.... 3 2.1 Γνωστικές περιοχές ανά κύκλο σπουδών. 4 2.1.1 1 ος κύκλος σπουδών... 4 2.1.2 2 ος κύκλος σπουδών... 4 2.1.2.1 Κατεύθυνση: Συνεχιζόµενης Εκπαίδευσης..... 4 2.1.2.2 Κατεύθυνση: Eκπαίδευσης Ατόµων µε Ειδικές Ανάγκες 4 2.2 ιδακτικές µονάδες του τρέχοντος προγράµµατος 5 3. Αναδιάταξη και οµαδοποίηση των γνωστικών περιοχών του προγράµµατος... 5 3.1 Θέµατα Συνεχιζόµενης Εκπαίδευσης. 6 3.2 Θέµατα Ειδικής Αγωγής. 6 3.3 Παιδαγωγική και ιδακτική. 6 3.4 Ψυχολογία. 7 3.5 Κοινωνιολογία και Κοινωνική Πολιτική. 7 3.6 Πληροφορική... 7 3.7 Νευροεπιστήµες... 7 3.8 Μαθηµατικά και Στατιστική.... 7 3.9 Επικοινωνία.. 7 3.10 ιοίκηση και Οικονοµία.. 8 4. Επιλογικά.. 8
4 Κωδικοποίηση των γνωστικών περιοχών και µονάδων 1. Εισαγωγικά Το κείµενο που ακολουθεί και που αποτελεί το παραδοτέο Π.1.1-1 «Κωδικοποίηση των γνωστικών περιοχών και µονάδων» περιλαµβάνει ουσιαστικά δύο µέρη: α) την παρουσίαση του Τµήµατος Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής του Πανεπιστηµίου Μακεδονίας σήµερα, µε τα προσφερόµενα µαθήµατα ανά κύκλο σπουδών και ανά κατεύθυνση και τις αντίστοιχες διδακτικές µονάδες µε τις οποίες πιστώνονται αυτά, καθώς και τις γνωστικές περιοχές όπου αυτά µπορούν να ενταχθούν και β) το σχεδιασµό µιας πρώτης οµαδοποίησης των µαθηµάτων που διδάσκονται, µε στόχο τη διευκόλυνση της κωδικοποίησης, η οποία θα ολοκληρωθεί µε το Παραδοτέο Π.1.2-1. 2. Παρουσίαση του Τµήµατος Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής σήµερα Το Τµήµα Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής ιδρύθηκε µε το Π.. 267/93 και µε το Π.. 391/95 θεσµοθετήθηκαν οι κατευθύνσεις του. έχθηκε τους πρώτους φοιτητές του το Σεπτέµβριο του 1997. Το Τµήµα συστάθηκε µε σκοπό να υπηρετήσει ορισµένα πεδία της επιστήµης που έχουν πρόσφατα αποκτήσει ιδιαίτερο ενδιαφέρον σε όλο τον κόσµο. Το Τµήµα χορηγεί ενιαίο πτυχίο, το οποίο προσδιορίζεται από τις κατευθύνσεις: α) Κατεύθυνση της Συνεχούς Εκπαίδευσης και β) Κατεύθυνση της Εκπαίδευσης Ατόµων µε Ειδικές Ανάγκες Το Τµήµα Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής αποτελείται από δύο κύκλους σπουδών, διάρκειας δύο ετών ο καθένας. Ο πρώτος κύκλος σπουδών είναι κοινός για όλους τους φοιτητές του Τµήµατος. Στον κύκλο αυτό διδάσκονται µαθήµατα που σχετίζονται και µε τις δύο κατευθύνσεις και προετοιµάζουν τους φοιτητές, ώστε να παρακολουθήσουν τα µαθήµατα των δύο κατευθύνσεων που ακολουθούν, ανεξάρτητα από το ποια τελικά θα επιλέξουν. Ο δεύτερος κύκλος σπουδών περιλαµβάνει τις δύο προαναφερθείσες κατευθύνσεις, µία από τις οποίες επιλέγει ο κάθε φοιτητής. Τα µαθήµατα
5 κατεύθυνσης παρέχουν εξειδικευµένες γνώσεις για την ανάπτυξη των επαγγελµατικών δεξιοτήτων είτε στον τοµέα της Συνεχιζόµενης Εκπαίδευσης είτε στον τοµέα της Ειδικής Αγωγής. 2.1 Γνωστικές περιοχές ανά κύκλο σπουδών Οι γνωστικές περιοχές του σηµερινού Προγράµµατος, ανά κύκλο σπουδών περιλαµβάνουν κυρίως τα παρακάτω: 2.1.1 1 ος κύκλος σπουδών Παιδαγωγική, Ψυχολογία, Κοινωνιολογία, Θέµατα Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής, Φιλοσοφία, Νευροεπιστήµες, Μαθηµατικά, Πληροφορική, Στατιστική, ιδακτική ειδικών αντικειµένων, Μεθοδολογία Έρευνας. 2.1.2 2 ος κύκλος σπουδών 2.1.2.1 Κατεύθυνση: Συνεχιζόµενης Εκπαίδευσης Αναγκαιότητα και Εξέλιξη του θεσµού της Συνεχιζόµενης Εκπαίδευσης στην Ελλάδα και στον κόσµο, Άξονες και Στόχοι της Συνεχιζόµενης Εκπαίδευσης, Ρόλος των ιεθνών Οργανισµών και Ευρωπαϊκές Σχέσεις, Οργάνωση των φορέων Συνεχιζόµενης Εκπαίδευσης, Σχεδιασµός και Ανάπτυξη Προγραµµάτων, Εκπαιδευτική και Κοινωνική Πολιτική, Κοινωνιολογία, ιδακτική Μεθοδολογία της Συνεχιζόµενης Εκπαίδευσης, Συγκριτική και ιαπολιτισµική Εκπαίδευση, Επαγγελµατική Εκπαίδευση και Κατάρτιση, Εκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων, Μάθηση Ενηλίκων, Συµβουλευτική, Εκπαίδευση Ενηλίκων για Ειδικές Οµάδες, ιοίκηση και Οικονοµία, Ψυχολογία, Επικοινωνία, Νέες Τεχνολογίες, Μαθηµατικά. 2.1.2.2 Κατεύθυνση: Eκπαίδευσης Ατόµων µε Ειδικές Ανάγκες Ειδική ιδακτική, Μαθησιακές δυσκολίες, Προβλήµατα Λόγου και Επικοινωνίας, Εκπαίδευση Ατόµων µε Αναπηρίες (Κώφωση, Αυτισµός, Νοητική Υστέρηση, Ψυχοκινητικές ιαταραχές), Νευροπαθολογία και Γνωστικές Επιστήµες, Κοινωνική Πολιτική, Νέες Τεχνολογίες, Ψυχολογία, Μαθηµατικά, Συµβουλευτική και
6 Επαγγελµατικός Προσανατολισµός, Συγκριτική θεώρηση της Εκπαίδευσης των ΑΜΕΑ. 2.2 ιδακτικές µονάδες του τρέχοντος προγράµµατος Το πρόγραµµα σπουδών βασίζεται σε ιδακτικές Μονάδες ή πιστωτικές ώρες. Μία ιδακτική Μονάδα ισοδυναµεί µε 45 µαθήµατος ανά εβδοµάδα για κάθε εξάµηνο. Αυτά τα 45 µαθήµατος µπορεί να έχουν τη µορφή διάλεξης, εργαστηρίου, παράδοσης, σεµιναρίου ή εξάσκησης, σύµφωνα µε τις απαιτήσεις του συγκεκριµένου προγράµµατος του Τµήµατος. Κάθε εξαµηνιαίο µάθηµα περιλαµβάνει έναν αριθµό ιδακτικών Μονάδων ( Μ). Τόσο τα µαθήµατα του κοινού κορµού (1 ος κύκλος) όσο και τα µαθήµατα των κατευθύνσεων (2 ος κύκλος) είναι τρίωρα και πιστώνονται µε 3 Μ το καθένα. Για τη λήψη του πτυχίου απαιτούνται 172 Μ. Το σύνολο αυτό προκύπτει από το εξής άθροισµα: 76 µονάδες για τα µαθήµατα του πρώτου κύκλου σπουδών + 80 µονάδες για τα µαθήµατα της κατεύθυνσης + 16 µονάδες για τα µαθήµατα της ελεύθερης επιλογής. 3. Αναδιάταξη και οµαδοποίηση των γνωστικών περιοχών του προγράµµατος Τα ισχύον πρόγραµµα σπουδών δεν προβλέπει κατανοµή σε γνωστικές περιοχές. Ωστόσο η Γενική Συνέλευση του Τµήµατος προχώρησε στο σχεδιασµό µιας πρώτης οµαδοποίησης των µαθηµάτων, µε σκοπό να περιγράψει τις υπάρχουσες γνωστικές περιοχές του τρέχοντος προγράµµατος σπουδών. Οι γνωστικές περιοχές του τρέχοντος προγράµµατος µπορούν να οµαδοποιηθούν στις εξής 10 κατηγορίες:
7 Α Σ.Ε. 1. ιδακτική Μεθοδολογία της Συνεχιζόµενης Εκπαίδευσης (Υ) 2. ιαπολιτισµική Εκπαίδευση (ΥΕ) 3. Συνεχιζόµενη Επαγγελµατική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (Υ) 4. 3.1 Θέµατα Εκπαίδευση και Επιµόρφωση Εκπαιδευτών Ενηλίκων (Υ) 5. Συνεχιζόµενης Αναλφαβητισµός-Αλφαβητισµός. Ιστορική και Συγκριτική Προσέγγιση Εκπαίδευσης (ΥΕ) 6. Παιδαγωγική του Ελεύθερου ρόνου ΥΕ) Ε.Α. 7. Συµβουλ. και Επαγγελµατ. Προσανατολισµός στην Εκπαίδευση Ενηλίκων (Υ) 8. Ο ρόλος και το έργο των διεθνών οργανισµών στη Συνεχιζόµενη Εκπαίδευση (ΥΕ) 9. Τα Μαθηµατικά ως αντικείµενο της Συνεχιζόµενης Εκπαίδευσης (Υ) 10. Εκπαίδευση Ενηλίκων για Ειδικές Οµάδες (ΥΕ) 11. ιαπολιτισµική Εκπαίδευση (ΥΕ) 12. Εισαγωγή στην Εκπαίδευση των Α.Μ.Ε.Α (Υ) 13. Μαθησιακές υσκολίες Ι (Υ) 14. ιδακτική Μεθοδολογία Εκπαίδευσης των Α.Μ.Ε.Α (Υ) 15. Ψυχοκινητικές ιαταραχές και Εκπαίδευση (Υ) 16. Εκπαίδευση Ατόµων µε Προβλήµατα Όρασης (Υ) 17. Εκπαίδευση Ατόµων µε Σοβαρές Αναπηρίες (ΥΕ) 18. Εκπαίδευση Ατόµων µε Νοητική Υστέρηση (Υ) 19. Εκπαίδευση Ατόµων µε Προβλήµατα Ακοής (ΥΕ) 20. Συνεκπαίδευση Παιδιών µε και χωρίς Ειδικές Ανάγκες (ΥΕ) 21. 3.2 Θέµατα Ειδικής Εργαστήριο Νοηµατικής Γλώσσας (ΥΕ) 22. Αγωγής Συγκριτική θεώρηση της Εκπαίδευσης των Α.Μ.Ε.Α. (ΥΕ) 23. Αγωγή και Εκπαίδευση Ατόµων µε Αυτισµό (Υ) 24. Μαθηµατικά για Α.Μ.Ε.Α (Υ) 25. Μαθησιακές υσκολίες II (ΥΕ) 26. υσλεξία: ιάγνωση και Αντιµετώπιση (ΥΕ) 27. Συµβουλ. και Επαγγ. Προσανατολ. στην Εκπαίδευση των ΑΜΕΑ (ΥΕ) 28. ιαµόρφωση Ταυτότητας των ΑΜΕΑ (ΥΕ) 29. Κριτικές Προσεγγίσεις ιδακτικών Προγραµµάτων για Α.Μ.Ε.Α (ΥΕ) 30. ιαµόρφωση Ταυτότητας των ΑΜΕΑ (ΥΕ) 31. Κριτικές Προσεγγίσεις ιδακτικών Προγραµµάτων για Α.Μ.Ε.Α (ΥΕ) 32. Εισαγωγή στην Παιδαγωγική (Υ) 33. Φιλοσοφία της Παιδείας (ΥΕ) 34. Συγκριτική Παιδαγωγική (ΥΕ) 35. Εκπαιδευτική Αξιολόγηση (ΥΕ) 36. 3.3 Παιδαγωγική ιδακτική και Ανάπτυξη Προγραµµάτων (Υ) και ιδακτική 37. Ελληνική Γλώσσα και ιδακτική της Ι (ΥΕ)
8 38. Ελληνική Γλώσσα και ιδακτική της ΙΙ (ΥΕ) 39. Γνωστική Ψυχολογία (Υ) 40. Ψυχολογία της Μάθησης (ΥΕ) 41. Εκπαιδευτική Ψυχολογία (ΥΕ) 42. Αναπτυξιακή Ψυχολογία (Υ) 43. Κοινωνική Ψυχολογία (ΥΕ) 3.4 Ψυχολογία 44. Συναισθηµατική και Ηθική Ανάπτυξη (ΥΕ) 45. Ψυχολογική Ανάπτυξη Ενηλίκων (Υ) 46. Οργανωτική Ψυχολογία (ΥΕ) 47. Ψυχολογικές Προϋποθέσεις της Μάθησης Ενηλίκων (ΥΕ) 48. Ψυχολογία Ανάγνωσης και Γραφής (ΥΕ) 49. Ψυχοδιαγνωστικά µέσα (Υ) 50. Μεθοδολογία Έρευνας Κοινωνικών Επιστηµών (Υ) 51. Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης (Υ) 52. Κοινωνικοποίηση της Νέας Γενιάς: Θεωρία και Έρευνα (Υ) 53. 3.5 Κοινωνιολογία και Κοινωνική Κοινωνική Πολιτική (Υ) 54. Πολιτική Κοινωνική Πολιτική και ια Βίου Μάθηση (Υ) 55. Κοινωνιολογία Μειονοτικών Οµάδων (ΥΕ) 56. Εκπαιδευτική Πολιτική και Εκπαιδευτική Μεταρρύθµιση (ΥΕ) 57. Εργασιακές Σχέσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΥΕ) 58. Εισαγωγή στους Η/Υ (Υ) 59. Βασικές Αρχές της Πληροφορικής (ΥΕ) 60. 3.6 Πληροφορική Εφαρµογές Πληροφορικής στην Εκπαίδευση (Υ) 61. Νέες Τεχνολογίες και Μάθηση από Απόσταση (Υ) 62. Νέες Τεχνολογίες και Πολυµέσα στην Εκπαίδευση των Α.Μ.Ε.Α (Υ) 63. Γνωστική Ψυχολογία (Υ) 64. Βασικές Νευροεπιστήµες (Υ) 65. 3.7 Νευροεπιστήµες Εξελικτικές Βάσεις της Ανθρώπινης Νοηµοσύνης (ΥΕ) 66. Βασική Νευροπαθολογία Γενετικών Συνδρόµων (Υ) 67. Επιστηµονική Γνώση και Εγκέφαλος (ΥΕ) 68. Θεµελιώδη Μαθηµατικά (Υ) 69. 3.8 Μαθηµατικά και Στατιστική Στατιστική Ι (Υ) 70. Εφαρµοσµένη Στατιστική (Υ) 71. Εισαγωγή στις Επιστήµες Λόγου και Ακοής (Υ) 72. Αναπτυξιακές και Νευρολογικές ιαταραχές Λόγου (Υ) 73. 3.9 Επικοινωνία Φωνολογική Ανάπτυξη και Φωνολογικές ιαταραχές (ΥΕ) 74. Eπικοινωνία και ηµόσιες Σχέσεις (ΥΕ) 75. Ξένη Γλώσσα Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, IV (Υ) 76. Οργάνωση και ιοίκηση της Εκπαίδευσης (ΥΕ)
9 77. Εισαγωγή στη ιοίκηση Επιχειρήσεων (ΥΕ) 78. 3.10 ιοίκηση και Οικονοµία Οικονοµία, Απασχόληση και Εκπαίδευση (ΥΕ) 79. ιοίκηση Ολικής Ποιότητας (ΥΕ) 80. ιοίκηση Ανθρωπίνων Πόρων (ΥΕ) 4. Επιλογικά Η ανάλυση που προηγήθηκε θα βοηθήσει στο σχεδιασµό του νέου προγράµµατος σπουδών, σύµφωνα µε τους προεξαγγελθέντες 6 κύκλους µαθηµάτων, οι οποίοι θα προκύψουν και πιθανώς θα περιλαµβάνουν και νέα µαθήµατα, εφόσον οι ανάγκες της παραγωγής, της αγοράς εργασίας και η αντίστοιχη σύγκριση µε τα διεθνή πρότυπα προγραµµάτων συναφών µε το αντικείµενο σπουδής του Τµήµατος το αναδείξουν. Όλα τα παραπάνω αποτελούν βήµατα για την κωδικοποίηση των περιοχών αυτών και των µαθηµάτων καθώς και την αντιστοίχησή τους µε τις µονάδες. Κάτι τέτοιο θα προκύψει όταν όλα τα νέα µαθήµατα θα ταξινοµηθούν στους 6 ολοκληρωµένους κύκλους σπουδών του Τµήµατος.