Οι εξαγωγές στην Κίνα Η αύξηση του πλούτου της Κίνας έχει οδηγήσει σε σαφή αύξηση της κατανάλωσης των εισαγόμενων τροφίμων και γεωργικών προϊόντων. Αυτό καθιστά την Κίνα τη μεγαλύτερη εξαγωγική αγορά για τα γεωργικά προϊόντα. Η είσοδος στην κινεζική αγορά απαιτεί την αποφυγή από την παραδοχή ότι η πώληση των τροφίμων συνεχώς προστατεύεται από λεπτομερείς εγγυήσεις όσον αφορά την ασφάλεια, την υγεία και τις πληροφορίες σχετικά με το προϊόν διατροφής. Υπό το πρίσμα αυτό, ο επιχειρηματίας ο οποίος πωλεί τα προϊόντα διατροφής προς τους αγοραστές στην Κίνα πρέπει να δώσει μεγάλη προσοχή στη συμμόρφωση των προϊόντων του, με τους ισχύοντες κανονισμούς και τις απαραίτητες διαδικασίες εισαγωγής. Στο παρελθόν, ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα είχε να κάνει με ζητήματα που ενυπάρχουν στους ειδικούς κανονισμούς που ισχύουν στη χώρα προορισμού, για τα διαθέσιμα προς πώληση προϊόντα. Η ιδιαιτερότητα του θέματος έχει επιφέρει πρόβλεψη ορίου για τις υποχρεώσεις της εγγύησης που βαρύνουν τον εξαγωγέα, τον περιορισμό της ευθύνης από την υποχρέωση να παραδώσει ένα προϊόν που είναι σύμφωνο με τους ισχύοντες κανονισμούς της χώρας αυτής, ρητώς παρέχουν στον αγοραστή την ευθύνη να ελέγχει την συμμόρφωση των προϊόντων τροφίμων που πωλούνται με τους κανονισμούς της χώρας προορισμού. Ο αγοραστής πρέπει να παρέχει πληροφορίες σχετικά με: i) την πιθανή προσαρμογή των προϊόντων και των συσκευασιών τους για τους σκοπούς της μεταπώλησης στη χώρα προορισμού, ii) τις απαραίτητες διαδικασίες εισαγωγής σε αυτή τη χώρα. Εμπόδια στην εξαγωγή και η σημασία της σήμανσης (labeling) Η τεράστια ανάπτυξη, τα τελευταία χρόνια, από την εισαγωγή των γεωργικών προϊόντων στην Κίνα έχει επιφέρει πολλά εμπόδια μεταξύ του ξένου εξαγωγέα και του εισαγωγέα/ μεταπωλητή. Τα μεγαλύτερα εμπόδια έχουν να κάνουν με την πολυπλοκότητα των διοικητικών διαδικασιών και του συστήματος πιστοποίησης, ενός συστήματος σχηματικών αδειοδοτήσεων και υγειονομικών περιορισμών. Ο νομοθέτης έχει την προσοχή του σε τέτοια ζητήματα, παρέχοντας μέσω των νόμων και των κανονισμών, αρκετά λεπτομερείς κατευθυντήριες γραμμές. Κάθε γεωργικό προϊόν συσκευαζόμενο (packaged) και εισαγόμενο (imported) στην Κίνα πρέπει να έχει την αρχική επισήμανση (labeling) στα κινέζικα. Ο Γενικός Κανονισμός των προσυσκευασμένων τροφίμων (General Rules of Pre-packaged Food Labeling, 2004), στο δεύτερο κεφάλαιο, αναφέρει τα υποχρεωτικά στοιχεία που η ετικέτα πρέπει να περιλαμβάνει:
1. Το όνομα του προϊόντος: κάθε λέξη, την εικόνα, το εμπορικό σήμα ή την περιγραφή που προσδιορίζει το προϊόν. 2. Τα συστατικά: κάθε ουσία και πρόσθετο που χρησιμοποιείται στην παρασκευή του. 3. Την ημερομηνία κατασκευής: η ημερομηνία κατά την οποία το τρόφιμο έγινε ένα τελικό προϊόν. 4. Η ημερομηνία λήξης: η ημερομηνία κατά την οποία το προϊόν θα διατηρήσει την ποιότητά της και στην οποία θα είναι πλήρως εμπορεύσιμα? 5. Διαμόρφωση (configuration): η σχέση μεταξύ του καθαρού βάρους και της μονάδας που συνθέτουν το προσυσκευασμένων τροφίμων στην περίπτωση κατά την οποίαν διαμορφώνεται από άλλα προσυσκευασμένα τρόφιμα. Εκτός από τα στοιχεία αυτά, το γενικό πρότυπο για την επισήμανση (labeling) των προ-συσκευασμένων τροφίμων των ειδικών διατροφικών χρήσεων (the General Standard of Labeling for Pre-packaged Food of Special Dietary Use (2004), προσέθεσε επιπλέον υποχρεωτικά στοιχεία που πρέπει να περιλαμβάνει η ετικέτα: 1. Το όνομα του κατασκευαστή, 2. Το όνομα και τη διεύθυνση του εισαγωγέα διανομής, 3. Ημερομηνίες αποθήκευσης και οδηγίες, 4. Η χώρα προέλευσης. Είναι καλό να θυμόμαστε ότι από την 1η Οκτωβρίου 2012, όλοι οι εξαγωγείς γεωργικών προϊόντων και κρασιού στην Κίνα απαιτείται να εγγραφούν στο Administration of Quality Supervision, Inspection and Quarantine site (AQSIQ), που είναι επίσης διαθέσιμο στα Αγγλικά. Η εγγραφή απαιτεί την κατάρτιση, από την πλευρά της εξαγωγικής εταιρείας μιας online φόρμουλας με πληροφορίες για την επιχείρηση και τους εισαγωγείς / εξουσιοδοτημένους πράκτορές της στην Κίνα. Τα απαραίτητα έγγραφα που ο εξαγωγέας πρέπει να προετοιμάσει προκειμένου να εξάγει τα εμπορεύματά του στην Κίνα είναι τα εξής: 1. Το έγγραφο πώλησης (bill of sale) και της επιβεβαίωσης της παραγγελίας 2. Το τιμολόγιο 3. Η λίστα συσκευασίας 4. Το δηλωτικό 5. Η φορτωτική (από αποστολέα στον εισαγωγέα) (bill of lading), εν συντομία B/L. 6. Το πιστοποιητικό καταγωγής 7. Το υγειονομικό πιστοποιητικό για την εξαγωγή 8. Ένα δείγμα ετικέτας σε συμμόρφωση με τους κινεζικούς κανονισμούς 9. Ένα δείγμα ετικέτας μεταφρασμένης στα κινέζικα 10. Το πιστοποιητικό ελέγχου (απαιτείται επίσης και για τις συσκευασίες από ξύλο). Το τρίτο κεφάλαιο του Γενικού Κανονισμού Σήμανσης (Labeling) των προσυσκευασμένων τροφίμων, αφετέρου, παρουσιάζει τις βασικές απαιτήσεις που η ετικέτα πρέπει να παρουσιάζει για να θεωρείται νόμιμη.
Η ετικέτα πρέπει να: i) να είναι σύμφωνη με τα πρότυπα ασφάλειας των τροφίμων ii) να είναι σαφής, εμφανής, ανεξίτηλη και ευανάγνωστη για τον καταναλωτή iii) να υποστηρίζεται από αληθή και ακριβή επιστημονικά δεδομένα iv) δεν πρέπει να διαχωρίζεται από το προϊόν διατροφής στο οποίο αναφέρεται v) να αναγράφεται με κινεζικούς χαρακτήρες (με εξαίρεση το σήμα κατατεθέν brand name) με ένα σωστό και ευανάγνωστο τρόπο vi) μπορεί επίσης να γραφτεί χρησιμοποιώντας κινεζική γλώσσα των άλλων εθνοτικών μειονοτήτων, αλλά το μέγεθος των λέξεων δεν πρέπει να υπερβαίνει εκείνο των αντίστοιχων κινεζικών χαρακτήρων. Η σημασία της φήμης της κινεζικής εισαγωγικής εταιρίας Προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι η εξαγωγή θα πάει καλά, καθίσταται αναγκαίο να εμπιστευόμαστε τη φήμη του κινέζου εισαγωγέα (ή μεσολαβητή) δεδομένου ότι οι περισσότεροι μεγάλοι πελάτες (αλυσίδες ξενοδοχείων, μεγάλοι διανομείς, κ.λ.π.) συνήθως δεν εισάγουν απευθείας, η χρήση ενός εισαγωγέα είναι το μόνο κανάλι δυνατής πρόσβασης. Ο εισαγωγέας έχει τη δυνατότητα να: i) στηρίξει την προετοιμασία των απαραίτητων εγγράφων για εξαγωγή, συμπεριλαμβανομένων των ετικετών, ii) παρέχει άμεσα, είτε μέσω συνεργαζόμενης εταιρείας, την άδεια για την εισαγωγή, iii) χειριστεί την εκκαθάριση των τελωνειακών εγγράφων για το προϊόν και την καταβολή των σχετικών τελών, iv) παρέχει άμεσα, είτε μέσω συνεργαζόμενης εταιρείας, τη διανομή στην εσωτερική αγορά, v) εξασφαλίσει, σε περίπτωση που χειρίζεται τη διανομή, όλες τις δραστηριότητες προώθησης και μάρκετινγκ για τις πωλήσεις του προϊόντος. Ειδικά όσον αφορά την σήμανση (labeling) ο εισαγωγέας μπορεί να βοηθήσει τον εξαγωγέα στην προετοιμασία/εφαρμογή των ετικετών με δύο διαφορετικές διαδικασίες: α) Ο εξαγωγέας παρέχει όλες τις βασικές πληροφορίες στον εισαγωγέα, που θα επιτρέψει και στους δύο να δημιουργήσουν μια ετικέτα δείγματος που είναι σύμφωνο με τους κινεζικούς κανονισμούς, αποκτώντας επίσης μια άτυπη προέγκριση από τις τοπικές αρχές. Μια τέτοια διαδικασία έχει το πλεονέκτημα ότι μόλις το εμπόρευμα φθάνει στην Κίνα, δεν θα αντιμετωπίσει πρόβλημα και οι ετικέτες θα εφαρμοσθούν στην αρχική συσκευασία τοποθετημένες έτσι ώστε να απεικονίζουν με εμφανή αποτελέσματα τα προϊόντα. β) Ο εισαγωγέας κανονίζει να εφαρμόσει τις ετικέτες κατά την άφιξη των εμπορευμάτων στην Κίνα μέσα σε μια αποθήκη. Σε αυτή την περίπτωση, ο εξαγωγέας αποστέλλει τα εμπορεύματα στην Κίνα και παρέχει στον εισαγωγέα όλες
τις υποχρεωτικές πληροφορίες για τις ετικέτες σύμφωνα με τους κινεζικούς κανονισμούς, ο οποίος (εισαγωγέας) θα προβλέπει την εκτύπωση και την εφαρμογή των ετικετών εκεί στην Κίνα. Η επιλογή αυτή επιτρέπει μεγαλύτερη ευελιξία στην περίπτωση σφάλματος κατά την προ συνεννόηση για τις ετικέτες, ωστόσο, απαιτεί αύξηση των δαπανών που σχετίζονται με το χειρισμό του προϊόντος, τη χρήση της αποθήκης και την ανάληψη πρόσθετων υπηρεσιών από την πλευρά του εισαγωγέα. Αυτή η επιλογή συνιστάται για αρχικές αποστολές ή προμήθεια προϊόντων σε περιορισμένες ποσότητες. Χρονοδιάγραμμα και των αποτελεσμάτων των τελωνειακών ελέγχων Όταν τα εμπορεύματα φθάσουν στην Κίνα, στο τελωνείο, οι τοπικές αρχές θα διεξάγουν την επιθεώρηση των ετικετών ταυτόχρονα με τις άλλες αναμενόμενες επαληθεύσεις της διαδικασίας επιθεώρησης και καραντίνας. Σύμφωνα με τον νέο κανονισμό ορίζεται ότι τα προϊόντα υπόκεινται σε έλεγχο κατά την ίδια χρονική στιγμή ως προς τις ετικέτες τους και τα συνοδευτικά τους έγγραφα. Ειδικότερα, η CIQ ((China Inspection and Quarantine Service) θα ελέγχει τη συμμόρφωση των ετικετών σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που ορίζονται από τους ισχύοντες νόμους και κανόνες των κινεζικών προτύπων, και θα επιθεωρεί την αυθεντικότητα και την ποιότητα του προϊόντος. Υπάρχουν δύο πιθανά αποτελέσματα της επιθεώρησης: α) Θετικό αποτέλεσμα: Εάν η ετικέτα βρεθεί να είναι σύμφωνη με τους κανόνες και τα πρότυπα των κινεζικών κανονισμών και το προϊόν περάσει τον έλεγχο της ποιότητας, τότε η CIQ θα εκδώσει το πιστοποιητικό ελέγχου που πιστοποιεί ότι το προϊόν είναι σε συμμόρφωση με τα κινεζικά πρότυπα και αναγράφει «εγκεκριμένη ετικέτα» «Label approved". β) Αρνητικό αποτέλεσμα: Σε περίπτωση που η ετικέτα δεν να βρεθεί να είναι συμβατή με τους κινεζικούς κανονισμούς, δεδομένου ότι οι νομοθετικές και διοικητικές διατάξεις δεν προβλέπουν διαφορετικά, η CIQ θα μπορεί να διατάξει την καταστροφή των εισαγόμενων εμπορευμάτων. Αλλιώς ο εξαγωγέας μπορεί να υποβάλει μια γραπτή αίτηση (return notice) επιστροφής στο τελωνείο, έτσι ώστε να μπορεί να χειριστεί τις διατυπώσεις για την επιστροφή των εμπορευμάτων που δεν πέρασαν τους τελωνειακούς ελέγχους και να αποφύγει έτσι την καταστροφή τους. Η τελωνειακή διαδικασία και η επιθεώρηση έχουν ένα χρονικό διάστημα που κυμαίνεται από μία έως τρεις εβδομάδες, ανάλογα με το είδος του προϊόντος και την πολυπλοκότητα του ελέγχου της ποιότητας.
Σημειώσεις Η AQSIQ Η AQSIQ διενεργεί την εποπτεία των προϊόντων τροφίμων, ποτών και άχρηστων υλικών (waste material) στην Κίνα, άμεσα ή έμμεσα, εποπτεύοντας χιλιάδες προϊόντα, όπως: χημικά προϊόντα, καλλυντικά, κάθε στοιχείο που απαιτεί το σήμα CCC, τα στοιχεία που απαιτούν υποχρεωτική επιθεώρηση και εξειδικευμένα μηχανήματα. Η AQSIQ έχει 19 εσωτερικά τμήματα και 15 ξεχωριστές θυγατρικές και συμμετέχει στο σχεδιασμό και τον έλεγχο του ανοίγματος των εθνικών λιμένων με τον έξω κόσμο. Διαμορφώνει το βασικό κατάλογος των προϊόντων που εισάγονται και εξάγονται και υπόκεινται σε επιθεώρηση και καραντίνα (quarantine) διαχειρίζεται τον έλεγχο και την εκκαθάριση των εισαγόμενων και εξαγόμενων εμπορευμάτων όσον αφορά το περιβάλλον, την υγεία, την υγεία ζώων και φυτών, και την ανθρώπινη ασφάλεια. Διενεργεί την επιθεώρηση και τον έλεγχο της εισαγωγής και της εξαγωγής των πρώτων υλών και της συσκευασίας τους. Διεξάγει τους νόμιμους ελέγχους και πραγματοποιεί δειγματοληψίες πρώτων υλών νωπών προϊόντων μη καταχωρημένων. Η AQSIQ είναι υπεύθυνη για τον έλεγχο και την εποπτεία της εισαγωγής και εξαγωγής οποιουδήποτε προϊόντος υπόκειται στη δικαιοδοσία της και στη διαδικασία δοκιμής των εισηγμένων υλικών του. Ο κατάλογος συσκευασίας (packing list) Αυτό είναι ένα από τα πιο χρήσιμα έγγραφα για την αποστολή των εμπορευμάτων, δεδομένου ότι αναφέρει τον κατάλογο των δεμάτων (list of packages) που περιέχουν τα εμπορεύματα που αποστέλλονται, τον προσδιορισμό του περιεχομένου τους ξεχωριστά για το καθένα και βεβαιώνουν ποιο είναι το μεικτό βάρος, το απόβαρο και το καθαρό βάρος. Εξυπηρετεί τη λειτουργία του περιγράφει τον τύπο, τη φύση (περιπτώσεις, χαρτοκιβώτια, κιβώτια, κουτιά, παλέτες, τσάντες) και τον αριθμό των δεμάτων που περιέχουν τα εμπορεύματα που αποστέλλονται, καθώς και το περιεχόμενο του καθενός. Πρόκειται για ένα έγγραφο ύψιστης χρησιμότητας για όλες τις πτυχές της αποστολής των εμπορευμάτων, και ιδίως για το προσωπικό της αποθήκης και του ναυτιλιακού πράκτορα για την προετοιμασία της εξαγωγής και μεταφοράς εγγράφων. Το πιστοποιητικό ελέγχου (inspection certificate) Το πιστοποιητικό ελέγχου εμπορευμάτων είναι ένα τυπικό έγγραφο του διεθνούς εμπορίου που πιστοποιεί τις ποιοτικές και ποσοτικές προδιαγραφές των προϊόντων προς πώληση. Η λειτουργία του είναι να διασφαλίσει τον αγοραστή/εισαγωγέα ότι
τα προϊόντα που αγοράζονται υπάρχουν πραγματικά και είναι σύμφωνα με την ποσότητα, το βάρος, την ποιότητα και τα χαρακτηριστικά που συμφωνήθηκαν, όπως αναφέρεται στη σύμβαση, στην εντολή αγοράς, στο τιμολόγιο ή οποιοδήποτε άλλο συμβατικό έγγραφο. Το πιστοποιητικό ελέγχου εκδίδεται από μια εταιρεία ή άλλη υπηρεσία που ειδικεύεται στις επιθεωρήσεις, τους ελέγχους και τη διακίνηση των εμπορευμάτων και τις πιστοποιήσεις. Εκλαμβάνεται σοβαρά υπόψιν από τις αρχές επιθεωρήσεων «ως εγγύηση συμμόρφωσης» και παίζει σημαντικό ρόλο, σε σχέση με τον τύπο των ίδιων (type of goods) των προϊόντων.