Διδασκαλία θεμάτων Φυσικών Επιστημών
Στους ειδικούς σκοπούς του μαθήματος αναφέρεται ότι θα πρέπει : «.οι μαθητές να είναι ικανοί, όχι μόνο να παρατηρούν τα φυσικά και χημικά φαινόμενα. και να καταγράφουν τις παρατηρήσεις τους, αλλά και να τα ερμηνεύουν, στο επίπεδο που τους επιτρέπει η αντιληπτική ικανότητα της ηλικίας τους.» Προϋπόθεση: Για να υπάρξει ερμηνεία θα πρέπει να γίνει επιπλέον κατανοητή η σχέση δομής και ιδιοτήτων των ουσιών με σύνδεση μικρόκοσμου μακρόκοσμου
Στα πλαίσια της συνεργατικής μάθησης
Ως συνεργατική μάθηση εννοούμε τη διαδικασία όπου οι μαθητές δουλεύουν μαζί σε ομάδες για να επιτύχουν κοινούς μαθησιακούς σκοπούς. Οι ομάδες αποτελούνται από τρεις ή τέσσερις μαθητές που δουλεύουν σε συνεργασία ο ένας με τον άλλον, ούτως ώστε να οδηγηθούν σε μία λύση ενός δοθέντος προβλήματος. Επηρεάζεται από τις προσωπικές διαφορές των παιδιών, αλλά και από τη φύση του περιεχομένου
Εποικοδομητική προσέγγιση στα πλαίσια της ομάδας 1: Αρχικά ερεθίσματα / προσανατολισμός 2: Ανάδειξη των ιδεών / Προέβλεψε τι θα συμβεί/ Η άποψη της ομάδας σου 3: Αναδόμηση των ιδεών / Πειραματική αντιμετώπιση - μελέτη μοντέλου / παρατηρήσεις 4: Εφαρμογές σε ευρύτερο πλαίσιο - καθημερινότητα. 5: Ανασκόπηση / τελικά συμπεράσματα
Εποικοδομητική προσέγγιση στα πλαίσια της ομάδας 1: Αρχικά ερεθίσματα / προσανατολισμός 2: Ανάδειξη των ιδεών / Προέβλεψε τι θα συμβεί/ Η άποψη της ομάδας σου 3: Αναδόμηση των ιδεών / Πειραματική αντιμετώπιση - μελέτη μοντέλου / παρατηρήσεις 4: Εφαρμογές σε ευρύτερο πλαίσιο - καθημερινότητα. 5: Ανασκόπηση / τελικά συμπεράσματα Περιγραφή Vs ερμηνεία Αντιμετώπιση των προϊδεών
Μεθοδολογία διδασκαλίας Χρησιμοποιούμενα μέσα Ανάλογα με: Ορισμοί / παραδείγματα Συγκεκριμένες έννοιες Ε Ε (στερ./υγρ.) Αφηρημένες έννοιες Δ Ε (Ουσ./Μίγμ.) Δ Δ (άτομο/μόριο)
Β Δημοτικού
Δ Δημοτικού Πείραμα : βρασμός
Μοντέλα μορίων
Πειράματα - δραστηριότητες Πειράματα σε ομάδες ή επίδειξης / συμμετοχή των μαθητών / οπτική επαφή / μέτρα ασφάλειας Έγκαιρη προετοιμασία / δοκιμαστικές πραγματοποιήσεις Με απλά μέσα Αποφυγή υπερφόρτωσης
Ανακαλυπτική προσέγγιση
Η ανακαλυπτική μάθηση στηρίζεται στην υπόθεση ότι αν στα παιδιά δοθούν τα απαραίτητα μέσα και τους υποβληθούν ερωτήσεις ανοικτού τύπου, τότε αυτά καθοδηγούμενα με κατάλληλο τρόπο θα μπορέσουν να ανακαλύψουν για τους εαυτούς τους τη γνώση
Το διδακτικό μοντέλο προσδιορίζεται από δύο παράγοντες: Πρώτον: Λειτουργία της τάξης σε ομάδες (Λόγω της απαίτησης για δράση των μαθητών σε πραγματικά αντικείμενα. Διαφορετικά θα απαιτούνταν τόσα αντικείμενα π.χ. πειράματα, όσοι και οι μαθητές) Δεύτερον: Χρήση του Φύλλου Εργασίας (Επειδή η οργάνωση της τάξης σε ομάδες δε διευκολύνει την προφορική επικοινωνία του διδάσκοντα με τους μαθητές)
Βιβλίο Τετράδιο εργασιών
Το Φύλλο Αξιολόγησης μπορεί να περιλαμβάνει εναλλακτικά: ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής το σχεδιασμό Εννοιολογικού Χάρτη την επίλυση ενός προβλήματος κ.λ.π.
Πώς εργαζόμαστε σε μια διδασκαλία ανακαλυπτικού τύπου στις Φ.Ε; Μια τέτοια διδασκαλία θα μπορούσε να περιλαμβάνει: Σχεδιασμό της διδασκαλίας Πραγματοποίηση της διδασκαλίας Αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της μάθησης
Α. Ο σχεδιασμός της διδασκαλίας Οι διδακτικές ενέργειες (στρατηγικές, βαθμός παρέμβασης, σημεία καθοδήγησης κ.λ.π.) έχουν σχεδιασθεί εκ των προτέρων Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι συντονιστικός και καθοδηγητικός
Β. Η πραγματοποίηση της διδασκαλίας Νοητική και Συναισθηματική προετοιμασία για το νέο θέμα που πρόκειται να ερευνηθεί στην τάξη. Δίδονται τα Φύλλα Εργασίας καθώς και τα υλικά που χρειάζονται. Θέτονται τα ερωτήματα ή οι σχετικές πληροφορίες. Οι δραστηριότητες μπορούν να γίνουν ατομικά ή ομαδικά.
Στο τέλος κάθε δραστηριότητας ακολουθεί συζήτηση με ολόκληρη την τάξη. [Ο δάσκαλος συντονίζει τις ενέργειες, παρεμβαίνει και κατευθύνει τη συζήτηση.] Τα συμπεράσματα που προκύπτουν από κάθε δραστηριότητα είναι δυνατόν να γράφονται στο Φύλλο Εργασίας ή στον πίνακα ή στα τετράδια των μαθητών.
Γ. Η αξιολόγηση της διδασκαλίας Είναι απαραίτητο μετά την ολοκλήρωση όλων των δραστηριοτήτων να γίνει και ο έλεγχος των αποτελεσμάτων. Το αποτέλεσμα θα τον πληροφορήσει αν οι στόχοι που είχε θέσει επιτεύχθηκαν ή όχι. Στη δεύτερη περίπτωση είναι υποχρεωμένος να τροποποιήσει το σχεδιασμό που είχε κάνει και αν το ποσοστό αποτυχίας είναι πολύ μεγάλο, να επαναλάβει τη διδασκαλία με τροποποιημένους στόχους.