INTERREG III Α/ Ελλάδα-Ιταλία 5.0 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ Διαδικασίες Κατάρτισης Προγράμματος
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 5.1 Διακρατική Συνεργασία...138 5.2 Συνεργασίες με κοινωνικοοικονομικούς και θεσμικούς φορείς...141 Διαδικασίες Κατάρτισης Προγράμματος 137
5. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ 5.1 Διακρατική Συνεργασία Στο σχέδιο της διασυνοριακής συνεργασίας το πρόγραμμα INTERREG II 94-99 εστίαζε την προσοχή των Κρατών Μελών σε τρία κριτήρια για τα οποία απαιτείτο συντονισμός: 1. Κοινός σχεδιασμός και υλοποίηση των διασυνοριακών προγραμμάτων 2. Εισαγωγή μέτρων κατάλληλων για την βελτίωση της ροής των διασυνοριακών πληροφοριών στο επίπεδο των συνοριακών περιφερειών και μεταξύ δημοσίων οργανισμών, ιδιωτικών οργανισμών και εθελοντικών οργανισμών. 3. Δημιουργία μικτών θεσμικών και διοικητικών δομών με σκοπό την προβολή και υποστήριξη της συνεργασίας. Επ αυτής της βάσεως οι δράσεις του INTERREG II βοήθησαν την σταθεροποίηση του ήδη υπάρχοντος δικτύου γνώσεων και σχέσεων μεταξύ μεγάλων οικονομικών τομέων επιχειρήσεων της Ιταλικής και Ελληνικής πλευράς. Επιπροσθέτως παρατηρήθηκε η δημιουργία νέων δικτύων σχέσεων: Ειδικότερα εδόθησαν νέες δυνατότητες γνωριμίας και συνεννόησης μέσα στα πλαίσια νέων συνεργασιών μεταξύ περιφερειακών και τοπικών αρχών που συμμετείχαν στο πρόγραμμα. Οι επιτροπές των δύο πλευρών που ασχολούνται με τον ορισμό των συνεργασιών 2000-2006 αξιοποίησαν αυτά τα θέματα και αποφάσισαν να οργανώσουν το INTERREG III σύμφωνα με κριτήρια κατάλληλα για την σταθεροποίηση της αναληφθείσας διαδικασίας των διασυνοριακών συνεργασιών. Κατά την διάρκεια διαφόρων συσκέψεων που έγιναν στην Αθήνα οι Επιτροπές των δύο πλευρών όρισαν αυτό το πρόγραμμα. Ειδικότερα αναγνωρίσθει ότι, χάρη στο INTERREG II εκτός των εξειδικευμένων τεχνικών αποτελεσμάτων κάθε έργου οι δύο εταίροι συμφώνησαν ότι πλέον γνωρίζονται. Διαδικασίες Κατάρτισης Προγράμματος 138
Οι στρατηγικές λοιπόν παρέμβασης συμφωνήθηκαν με τους στόχους και τους άξονες του προγράμματος. Στο σύνολο απεδείχθη ότι οι πολιτικώς υπεύθυνοι, οι υπεύθυνοι των έργων, το προσωπικό των αρμοδίων υπηρεσιών και όλοι όσοι ασχολήθηκαν στην υλοποίηση του ΙΝΤΕRREG II ενεπλάκησαν με υψηλό βαθμό ενδιαφέροντος. Αυτό αποδεικνύει ότι κατά μήκος αυτών των εσωτερικών συνόρων της ένωσης η αρχή της συνεργασίας εξελίσσεται φυσιολογικά προς ένα σύστημα συνεργασίας μεταξύ των δύο διασυνοριακών κοινοτήτων καλά θεμελιωμένο και πολύπλοκο. Επ αυτής της βάσεως οι δύο πλευρές έθεσαν τις βάσεις με το INTERREG III για την ενδυνάμωση της συνεργασίας και συμφώνησαν ότι οι τοπικές αρχές πρέπει να θεωρούνται ως φυσικοί παραλήπτες των υπηρεσιών τις οποίες οι συνεργαζόμενες δημόσιες διοικήσεις οφείλουν να παρέχουν. Αυτή η βασική αρχή αποτελεί βασική συνισταμένη για τον σχεδιασμό του προγράμματος 2000-2006 για την επιλογή των λειτουργικών κριτηρίων και ως εκ τούτου και τον προσδιορισμό των αντιστοίχων εξειδικευμένων δράσεων. Με βάση τα ανωτέρω, συμφωνήθηκε ότι ήταν αναγκαίο να οργανωθεί προς όφελος των τοπικών αρχών και εν παραλλήλω της υλοποίησης των παρεμβάσεων που σχετίζονται με το πρόγραμμα. Τελικώς οι δύο πλευρές συμφώνησαν: 1. Να προχωρήσουν πέρα από την παραδοσιακή διάσταση της διεθνούς συνεργασίας για την δημιουργία εξειδικευμένων δομών συνεργασίας μεταξύ των τοπικών κοινωνιών με σκοπό την προσφορά δυνατότητας συμμετοχής τόσο στην εξειδίκευση των παρεμβάσεων κοινού ενδιαφέροντος όσο και στην υλοποίηση τους. 2. Να θεωρηθούν οι τοπικές κοινωνίες ως οι πραγματικοί αποδέκτες των υπό υλοποίηση δράσεων και ως εκ τούτου την ενεργοποίηση όλων των αναγκαίων μηχανισμών πληροφόρησης για την καλύτερη διάχυση του προγράμματος. 3. Την ανάδειξη σε κάθε παρέμβαση όλων των δυνατών συνεργειών μεταξύ των εμπλεκομένων δημοσίων δομών, του ιδιωτικού τομέα και των μη κρατικών οργανισμών. Διαδικασίες Κατάρτισης Προγράμματος 139
4. Την από κοινού διάγνωση προβλημάτων και το σχεδιασμό ενός κοινού προγράμματος παρέμβασης το οποίο να χαρακτηρίζεται από ποσοτικούς και χρονικούς στόχους οι οποίοι να μπορούν να ελεγχθούν στο τέλος του προγράμματος. Οι στόχοι αυτοί πρέπει να ορισθούν κατά τέτοιο τρόπο ώστε να διασφαλίζουν μία κοινή διασυνοριακή δράση αποτελεσματική σε βάθος χρόνου να διασφαλίζουν την θετική γνώση των εμπλεκομένων τοπικών αρχών, για τις δράσεις που υλοποιούνται από τις διοικήσεις. 5. Ως εκ τούτου την οργάνωση των αναγκαίων δράσεων για την συνεργασία οι οποίες να αποτελούνται από τις ακόλουθες πέντε φάσεις: Προγραμματισμός και εξειδίκευση των δράσεων με προτεραιότητα παρέμβασης από κοινού από τις δύο πλευρές. Υλοποίηση των προγραμματισμένων δράσεων ανάλογα με τις προτεραιότητες. Κατάρτιση των αρμοδίων δημοσίων υπαλλήλων με την διεξαγωγή παρεμβάσεων που θα οργανωθούν και θα διεξαχθούν για την καλύτερη επίτευξη των στόχων του έργου. Συγκριτική ανάλυση των διοικητικών συστημάτων των δύο πλευρών που θα επιτρέψει την καλύτερη λειτουργική συμβατότητα τους. Οργάνωση ενός συστήματος πληροφόρησης των τοπικών αρχών όσον αφορά τους στόχους και τις δράσεις οι οποίοι υλοποιούνται από το INTERREG III. Η Επαγγελματική ανακύκλωση, τυπολογική αντιμετώπιση και πληροφόρηση είναι ως εκ τούτου οριζόντιες δράσεις που καλύπτουν όλους τους άξονες του προγράμματος. Είναι εξειδικευμένες όσον αφορά την υποστήριξη την οποία μπορούν να δώσουν σε κάθε έργο, στην λύση του κοινού προβλήματος ειδικού ενδιαφέροντος γύρω από την οποία έχει στηθεί κάθε παρέμβαση. Οι παρεμβάσεις θα λάβουν υπ'όψιν τους τις τεχνικές που υιοθετούν οι "ανοιχτοί στην μάθηση" οργανισμοί. Διαδικασίες Κατάρτισης Προγράμματος 140
5.2 Συνεργασίες με κοινωνικοοικονομικούς και θεσμικούς φορείς Κατά την προηγούμενη προγραμματική περίοδο 1994-1999, με την έναρξη της υλοποίησης του προγράμματος, η περιφέρεια αξιοποίησε το έργο συντονισμού μεταξύ των περιφερειακών / τοπικών αρχών που αντιπροσωπεύουν τις επιχειρηματικές και οικονομικές ανάγκες της περιφέρειας. Στη συνέχεια τα αποτελέσματα αυτά συμπεριελήφθησαν εκ νέου στην επιτροπή του προγράμματος με συμμετοχή στις επιτροπές παρακολούθησης αντιπροσώπων των τοπικών οργανισμών, των κοινωνικοοικονομικών εταίρων και των οργανώσεων προωθούν τις ίσες ευκαιρίες. Ως εκ τούτου μετά το 1997 όλες οι επιτροπές παρακολούθησης διεξήχθησαν με την συμμετοχή αυτών των φορέων με ένα πάντα μεγαλύτερο αποτέλεσμα ευαισθητοποίησης όσον αφορά την διοίκηση και παρακολούθηση του προγράμματος. Στον προγραμματισμό 2000-2006 ο ρόλος της κοινωνικοοικονομικής συνεργασίας με τους φορείς έχει ενδυναμωθεί περαιτέρω. Η εκπεφρασμένη οργάνωση συντονισμού υλοποίησε μία κατασταλτική αντιμετώπιση σύμφωνα με τις στρατηγικές γραμμές του προγράμματος. Κατά την διάρκεια αυτής της εργασίας χρησιμοποιήθηκαν επίσης αρχεία και μελέτες των οργανισμών / οργανώσεων των κοινωνικοοικονομικών φορέων και του πανεπιστημίου σε περιφερειακό και υπο-περιφερειακό επίπεδο. Έτσι λοιπόν το πρόγραμμα συνιστά καρπό της συνεργασίας, των συζητήσεων και της σύνθεσης των προτάσεων που διατυπώθηκαν από τους συγκεκριμένους φορείς και οργανισμούς. Ας παραθέσουμε, ενδεικτικά, ως μετέχοντες σε αυτήν τη διαδικασία τους ακόλουθους: Νομαρχιακές Αρχές των επιλέξιμων νομών Διαδικασίες Κατάρτισης Προγράμματος 141
Τοπικές Αρχές Δημοτικές Αναπτυξιακές Επιχειρήσεις Πανεπιστημιακά Ιδρύματα (Πατρών, Αγρινίου, Ιωαννίνων) Τεχνικές και Επαγγελματικές Σχολές (ΤΕΙ) Επιμελητήρια (Εμπορικό, Οικονομικό, Τεχνικό, Τουρισμού), καθώς και Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών Λιμενικά Ταμεία Ερευνητικά Ιδρύματα (Εθνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Αγροτικής Έρευνας, Ι.Γ.Μ.Ε., κτλ). Αρχαιολογικές Υπηρεσίες (Εφορείες) Κλασσικών Αρχαιοτήτων, Σύγχρονων Μνημείων, Βυζαντινών Αρχαιοτήτων κτλ. Εργατικά Κέντρα Ενώσεις Ξενοδόχων, Ομοσπονδία Τουριστικών Καταλυμάτων κτλ. Η κοινωνικοοικονομική και θεσμική συνεργασία ήταν θετική για τον ορισμό λύσεων και εκτέλεση στρατηγικών για τον συγκερασμό των στόχων μέσα σε κάθε άξονα προτεραιότητας. Αυτή η δράση ήταν στρατηγικής και λειτουργικής σημασίας για τον προγραμματισμό των γραμμών παρέμβασης. Για μία πιο πολύπλοκη δράση οι τρόποι λειτουργίας των συνεργασιών πρέπει να προσαρμοσθούν στις εξειδικευμένες ανάγκες του λειτουργικού προγραμματισμού, δηλαδή στην φάση του ορισμού του «συμπληρώματος προγραμματισμού», καθώς και στις φάσεις της υλοποίησης, της παρακολούθησης και της αξιολόγησης των προγραμματισμένων παρεμβάσεων και ίσως και στον νέο προγραμματισμό τους. Διαδικασίες Κατάρτισης Προγράμματος 142