Π. ΞΕΝΟΚΩΣΤΑΣ: Η συμβολή των άμεσων και γενικά επενδύσεων κατευθυνόμενων στη στοχευμένη βιομηχανική παραγωγή, αλλά και οι υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας, θα δοκιμάσουμε σήμερα στην ολιγόλεπτη παρουσίαση να δούμε πώς θα μπορούσαν ουσιαστικά να ανατρέψουν το επενδυτικό κλίμα και την οικονομία της Ελλάδας και να κάνουν την απαρχή για μια αναστροφή αυτής της κατάστασης. Πολύ σύντομα θα δούμε μια αναφορά στην ιστορία των άμεσων ξένων επενδύσεων στην Ελλάδα, τα ζητούμενα από τους επενδυτές, την κατάσταση στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή, τη στόχευση, καθώς και κάποια συμπεράσματα. Πολύ γρήγορα αν δούμε τα 30 χρόνια από το 50 μέχρι το 80 οι άμεσες ξένες επενδύσεις τα τρία τέταρτα αυτών κατευθύνθηκαν στοχευμένα στη βιομηχανική παραγωγή ενδιάμεσων προϊόντων, με κύριους τομείς αυτών των πετρελαιοειδών των χημικών και των μη μεταλλικών ορυκτών. Επίσης υπήρχαν και στοχευμένες επενδύσεις στην παραγωγή κεφαλαιουχικών προϊόντων με κύρια κατεύθυνση τη μεταλλουργία, τα ναυπηγεία, καθώς και την κατασκευή μεταφορικών μέσων. Τα επόμενα 30 χρόνια έγινε μια μεταστροφή, οι επενδύσεις κινήθηκαν κυρίως σε καταναλωτικά προϊόντα και υπηρεσίες, καθώς και στο τραπεζικό σύστημα. Μόνο τις δύο αυτές εικόνες να δούμε, μπορούμε να καταλάβουμε τουλάχιστον ενδογενώς από την εσωτερική κατάσταση και όχι τις συστημικές και εξωτερικούς παράγοντες που επηρέασαν, μπορούμε να καταλάβουμε το δράμα της ελληνικής οικονομίας που περνάμε σήμερα. Λοιπόν παράγοντες: Οι επενδυτές αυτά που κοιτάζουν δεν είναι κάτι καινούριο, δε θα σας κάνω περισσότερο σοφούς, σε μακροεπίπεδο κάποια στοιχεία είναι όπως είναι το μέγεθος της αγοράς που δε βοηθάει την Ελλάδα αυτή καθαυτή σαν μέγεθος, είναι διάφοροι δείκτες που έχουν να κάνουν με το βιομηχανικό κέρδος, με τα επιτόκια δανεισμού, με νομοθεσία, όλα αυτά που είπαν και όλοι οι προηγούμενοι που μίλησαν πριν από μένα. Υπάρχουν επίσης όμως στοιχεία κυρίως από επενδυτές που αφορούν το μικροπεριβάλλον μιας επιχείρησης, που έχει να κάνει με τη βιομηχανία αυτή καθαυτή, τη διαφοροποίησή της, το μέγεθός της, καθώς και τις προοπτικές που μπορεί να δώσει
όσον αφορά είτε φόρτο εργασίας, είτε ακόμα και του κύκλου ζωής των προϊόντων τα οποία διαθέτει. Υπάρχουν θεσμικοί επίσης παράγοντες που έχουν να κάνουν με το ανθρώπινο επίπεδο, τόσο το μορφωτικό, ακόμα όμως και την κουλτούρα την παιδεία, αν είναι φιλοεπενδυτική ή φιλοεπιχειρηματική, τα διάφορα κίνητρα που μπορεί να δοθούν κατά καιρούς. Και τέλος είναι κάποιοι στρατηγικοί παράγοντες, όπως είναι της ενέργειας, είναι γεωπολιτικοί λόγοι, καθώς και κάποιες οικονομικές ενώσεις στις οποίες συμμετέχει ή όχι μια χώρα ή σε συμμαχίες στις οποίες συμμετέχει ή όχι. Η κατάσταση αυτή τη στιγμή με όλους τους παράγοντες που λίγο-πολύ όλοι ξέρουμε σε κάποια έχουν γίνει βήματα η αλήθεια είναι και υπάρχει κάποια πρόοδος, αλλά σε γενικές γραμμές θα λέγαμε ότι η κατάσταση αυτή τη στιγμή παρουσιάζει μία αντιφατική εικόνα. Από τη μια μεριά υπάρχουν κάποια θετικά, έχουν γίνει κάποιες ενσωματώσεις στη νομοθεσία την ελληνική αναφορικά με το πλαίσιο των επενδύσεων που αφορά τις επενδύσεις, αλλά και το νόμο σχετικά με την εργατική νομοθεσία, αλλά θα λέγαμε ότι οι προκλήσεις είναι ακόμα εκεί, οι δείκτες φυσικά οι μακροοικονομικοί δεν έχουν παρουσιάσει κάποια αισθητή βελτίωση, το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων είναι μια πρόκληση, ο εκσυγχρονισμός εκμοντερνισμός του δημόσιου τομέα είναι μια πρόκληση, καθώς και μπροστά μας έχουμε και την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Άρα θα λέγαμε αυτό που θα έβγαινε ως συμπέρασμα αν βγάζαμε στο μπλέντερ ουσιαστικά τα ζητούμενα και την κατάσταση αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, ότι ένα γενικό κάλεσμα σε επενδυτές στην παρούσα φάση στην Ελλάδα για οποιονδήποτε τομέα της οικονομίας μας μάλλον δεν είναι ιδανική στρατηγική, καθώς η χώρα δεν είναι ακόμα έτοιμη για να υποδεχθεί κάτι τέτοιο. Αυτό που θα είχε όμως μεγάλη σημασία είναι να αυτοσυγκεντρωθούμε και να επικεντρωθούμε σε τομείς οι οποίοι θα μπορούσαν να παίξουν το ρόλο του Ηγέτη, ούτως ώστε να μπορέσει να γίνει το κλειδί επανεκκίνησης της μηχανής. Ποιους τομείς βλέπουμε εμείς; Στους τομείς που βλέπουμε εμείς είναι κάποιοι τομείς στρατηγικής βιομηχανικής παραγωγής και υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας, που ήδη η δική
μας εταιρεία είναι εμπλεκόμενη, όπως αυτός των αεροπορικών τεχνολογιών, κατασκευής και παραγωγής τόσο για αμυντικό όσο και εμπορικό τομέα. Μέσα από τέτοιους τομείς μπορούμε να μεγαλώσουμε το μέγεθος της αγοράς, καθώς απευθυνόμαστε και σε περιφερειακές αγορές ευρωπαϊκές και διεθνείς, μπορούμε να γίνουμε μέρος διεθνοποιημένων γραμμών παραγωγής με ότι σημαίνει αυτό για την ελκυστικότητα μιας επιχείρησης κι επίσης μπορούν έτσι να ενσωματωθούν με πολύ μεγάλη απόδοση τόσο το μεγάλο μορφωτικό επίπεδο όσο και οι δεξιοτεχνίες οι οποίες αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα περισσεύουν λόγω της κρίσης. Επίσης, μπορούν να αξιοποιηθούν οι υποδομές και για αγορές εκτός Ελλάδας και να εκμεταλλευτούν στο έπακρο όλες οι ευκαιρίες και όλα τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που έχει μια επιχείρηση. Επίσης πρέπει να υπάρχει στόχευση και υπάρχει στόχευση από ξένους επενδυτές σε επιχειρηματίες και επιχειρήσεις οι οποίες έχουν την ωριμότητα να θέλουν να γίνουν μέρη μιας διεθνούς συνεργασίας και να εγκαταλείψουν τα μοντέλα της ελληνοκεντρικής προσέγγισης της επιχείρησης όσον αφορά όλο τον οργανισμό. Άρα στην Ελλάδα αν έχει νόημα η παραγωγή, έχει νόημα το R&D, έχουν νόημα οι υπηρεσίες, αλλά θα πρέπει να υπάρχει μεγάλη ευελιξία αναφορικά με το πού μπορεί να μετακινηθεί το management, το business development, ακόμα και η σχέση με τους επενδυτές. Επίσης, σε τομείς στους οποίους οι χρηματοδοτήσεις distressed θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα πολύ καλό μπούσουλα αναφορικά με την αναδιοργάνωση και την αύξηση της αξίας μέσα από το reengineering της επιχείρησης και επίσης τα κεφάλαια θα κατευθύνονται ουσιαστικά μόνο σε εξυπηρέτηση του capex και του working capital της επιχείρησης, για να μπορέσει να προχωρήσει. Επίσης αυτά τα κεφάλαια θα πρέπει να οδηγούν ουσιαστικά σε εκτός Ελλάδας αγορών, αναδεικνύοντας μία εταιρεία που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα σε περιφερειακό παίκτη ακόμα και διεθνή, στην αρχή μέσα από οργανική και στη συνέχεια και μέσα από επιθετική ανάπτυξη. Το πώς: αυτό που θα λέγαμε εμείς είναι ότι επειδή το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων καθυστερεί ίσως σε κάποιες περιπτώσεις θα μπορούσαν και κάποια προωθημένα σχήματα κοινοπραξιών μεταξύ ιδιωτικού τομέα και δημοσίου, βέβαια
πάντα από ιδιωτικό management, θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα πλαίσιο το οποίο θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί η υποδομή γρήγορα άμεσα και να μπορέσει να προχωρήσει ουσιαστικά ο ιδιωτικός τομέας που ξέρει καλύτερα να το κάνει την αναδιάρθρωση αυτών των χώρων. Η αντιστάθμιση των κινητοποιήσεων στο μάκρο περιβάλλον γίνεται αφού τα κεφάλαια τα οποία έρχονται δεν εμπλέκονται ούτε σε εξαγορά περιουσιακών στοιχείων, ούτε σε κάποια χρεόγραφα, για να υπάρχει κάποιος κίνδυνος από οποιοδήποτε γεγονός κι επίσης όσον αφορά το μικροπεριβάλλον μέσα από business plans στα οποία τα έσοδα δεν είναι μόνο από την Ελλάδα αλλά σε πολύ μεγάλο βαθμό όπως είπαμε και προηγουμένως είναι μέρος διαφόρων διεθνών γραμμών παραγωγής. Βάζοντας σε όλα αυτά ουσιαστικά τα δικά μας επιχειρηματικά πλάνα βλέπουμε ότι μπορούν να δώσουν πολύ υψηλή εσωτερική απόδοση στις επενδύσεις, κάτι το οποίο είναι και ζητούμενο αυτή την περίοδο, αφού η όποια λήψη εμπιστοσύνης και πίστης αυτή τη στιγμή στην ελληνική αγορά μπορεί εύκολα να αλλάξει με μια καλή απόδοση. Ουσιαστικά αυτό που βλέπουμε δεξιά είναι οι στοχευμένες επενδύσεις και οι ευκαιρίες που υπάρχουν αυτή τη στιγμή μπορούν να παίξουν το ρόλο του ηγέτη αναστροφής της κατάστασης και αριστερά βλέπουμε όλοι οι παράγοντες τους οποίους παράγει η παρεμβατικότητα του κράτους στην ελληνική οικονομία. Αυτό το γόρδιο δεσμό το μόνο που μπορεί να τον σπάσει είναι οι κυβερνητικές αποφάσεις. Οι κυβερνητικές αποφάσεις οι οποίες πρέπει να παρθούν στην ώρα τους, χρόνος δεν υπάρχει, όλοι γνωρίζουμε ότι πιο πάνω από μια απόφαση και το περιεχόμενο της απόφασης είναι να ληφθεί στην ώρα της. Άρα ουσιαστικά αυτό που πρέπει γρήγορα να γίνει είναι να δούμε ότι τελικά το κόστος τα τελευταία τρία χρόνια των μη αποφάσεων, της ευθύνης λήψης απόφασης και υπογραφής, βαρύνει πάρα πολύ την οικονομία και συνεχώς στοιβάζει χρέος στο μεγάλο κουβά του χρέους της Ελλάδας. Άρα το μοναδικό που βλέπουμε εμείς να είναι ανάμεσα στην Ελλάδα και στην αλλαγή της κατάστασης, είναι αυτό που ονομάζουμε «reglementation time», είναι άμεσες αποφάσεις, άμεσα υλοποίηση. ευχαριστώ πολύ.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Ευχαριστούμε και είπατε ότι τώρα είναι η ώρα για να ληφθούν αυτές οι αποφάσεις. Αν έπρεπε εσείς να επιλέξετε μια απόφαση που θα θέλατε να υλοποιηθεί αύριο το πρωί, ποια θα ήταν αυτή; Η βασική, ας πούμε. Π. ΞΕΝΟΚΩΣΤΑΣ: Συμφωνώ μαζί σας σίγουρα. Να επιταχύνουμε τις ιδιωτικοποιήσεις και τις κοινοπραξίες οι οποίες θα αξιοποιήσουν υφιστάμενες υποδομές μέσω πολύ επιθετικών επιχειρηματικών σχεδίων σε συγκεκριμένες περιοχές. Άρα θέλουμε αποφάσεις για την επιτάχυνση των αποφάσεων. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να διευρύνουμε και τον ιδιωτικό τομέα.