ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΡΟΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΞΕΝΕΣ ΑΜΕΣΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ (ΞΑΕ) (Foreign Direct Investment, FDI)

Transcript

1 ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΡΟΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΞΕΝΕΣ ΑΜΕΣΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ (ΞΑΕ) (Foreign Direct Investment, FDI)

2 Οι ροές των ΞΑΕ καταγράφονται στο ισοζύγιο πληρωμών (ΙΠ) των χωρών υποδοχής. Διαφ. 11 Τα στοιχεία όμως του ΙΠ δεν περιέχουν το συνολικό ποσό των ΞΑΕ γιατί δεν καταγράφουν α) την αύξηση συμμετοχής με εγχώριο δανεισμό ή με την έκδοση μετοχών μειοψηφίας ή με την επαναγορά μετοχών δια της παρακράτησης μερισμάτων Παράδειγμα: Απόκτηση του ελέγχου της αμερικανικής εταιρείας Firestone (εξαγορά) από την ιαπωνική Bridgestone με χρηματοδότηση από αμερικανούς επενδυτές.

3 Διαφ. 12 β) Στο ΙΠ αναφέρονται οι λογιστικές τιμές των μετοχών και όχι οι τιμές της αγοράς. (Λογιστική τιμή (αξία) μετοχής = Ίδια κεφάλαια εταιρείας προς τον αριθμό των μετοχών της.) Η αλλαγή συμπεριφοράς των ΠΕ ως προς την επιλογή προορισμών των ΞΑΕ τα τελευταία 20 χρόνια οφείλεται κυρίως α) στις νομισματικές συναλλαγματικές κρίσεις β) στην μακροοικονομική αστάθεια ορισμένων χωρών

4 Οι καταστάσεις αυτές αναιρούν μερικώς τα οφέλη από το φθηνό εργατικό δυναμικό ή την προνομιακή φορολογική μεταχείριση Διαφ. 13 Οι βιομηχανικές χώρες υψηλού εισοδήματος: σημαντικότερη πηγή και ταυτόχρονα σημαντικότερος προορισμός των ΞΑΕ (65% του συνόλου των ΞΑΕ, κινήσεις κεφαλαίων μεταξύ του Triad) Διαχωρισμός των ΞΑΕ ανάλογα με τον τρόπο παραγωγής των θυγατρικών τους: α) Οριζόντιες ΞΑΕ: Εξυπηρέτηση της αγοράς όπου ήδη λειτουργεί η θυγατρική, μεταφέροντας και αντιγράφοντας την παραγωγική διαδικασία.

5 β) Κάθετες ΞΑΕ: Ανάληψη της μεταποίησης μιας παραγωγικής εισροής ή ενός εξαρτήματος που θα χρησιμοποιηθεί ως εισροή από άλλη μονάδα παραγωγής. Διαφ. 14 ΔΙΕΘΝΟΠΟΙΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΟ ΕΚΛΕΚΤΙΚΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΤΟΥ J. DUNNING Μια επιχείρηση θα πραγματοποιήσει ΞΑΕ αν ικανοποιούνται σωρευτικά οι ακόλουθες 4 συνθήκες: 1. Κατοχή ειδικών πλεονεκτημάτων αποκλειστικής χρήσης έναντι άλλων επιχειρήσεων, π.χ. - προνομιακή κατοχή ενός συνόλου περιουσιακών στοιχείων

6 Διαφ ικανότητα να συνδυάζει υπάρχοντα στοιχεία με άλλα στοιχεία μεταξύ των εθνικών συνόρων (υλικά και άϋλα πλεονεκτήματα) Άϋλα πλεονεκτήματα: - Διοίκηση παραγωγής - Πρωτοπόρος καταμερισμός εργασίας - Διαφοροποίηση προϊόντος ή διαδικασίας - Δυνατότητες έρευνας και ανάπτυξης - Δυνατότητες πρόσβασης στη συσσωρευμένη γνώση και τις τεχνικές της μητρικής επιχείρησης - Δυνατότητα επίτευξης οικονομιών κλίμακας (παραγωγή, άντληση κεφαλαίων, προμήθεια πρώτων υλών και ενδιάμεσων αγαθών)

7 Διαφ Εσωτερίκευση καθαρών ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων: Όταν η επιχείρηση κατέχει τα προαναφερθέντα πλεονεκτήματα είναι περισσότερο ωφέλιμο να τα χρησιμοποιεί η ίδια παρά να παραχωρεί την αποκλειστική χρήση τους σε ξένες επιχειρήσεις γιατί - αποφεύγει το κόστος έρευνας, διαπραγμάτευσης και εποπτείας, καθώς και - το κόστος διεκδίκησης και επιβολής δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας

8 - Επιτυγχάνει καλύτερο έλεγχο της προμήθειας και των όρων αγοράς των εισροών (πρώτες ύλες, τεχνολογία) Διαφ Μειώνει την αβεβαιότητα της ίδιας όσο και των καταναλωτών που θα δημιουργούσε η διαμεσολάβηση τρίτης επιχείρησης. - Αποφεύγει τη δυσμενή μεταχείριση από την κρατική πολιτική αν είχε παραμείνει εκτός χώρας (δασμοί, ποσοστώσεις, έλεγχοι τιμών, φορολογική μεταχείριση κλπ.) - Δραστηριοποιείται ως εγχώρια επιχείρηση και εκμεταλλεύεται την παραπάνω κρατική πολιτική απέναντι στους ανταγωνιστές της

9 3. Πλεονεκτήματα τοποθεσίας: Οι επιχειρήσεις βρίσκουν σκόπιμο και επικερδές να τοποθετήσουν σε μια χώρα ή σε έναν (οικονομικό ή γεωγραφικό) χώρο δραστηριότητες προστιθέμενης αξίας εξαιτίας κάποιων ιδιαίτερων χαρακτηριστικών στοιχείων που εντοπίζονται εκεί π.χ.: - πολιτική σταθερότητα και γενικότερα κρατική πολιτική στους τομείς ανταγωνισμού, φορολογίας, έρευνας και τεχνολογίας - δυνατότητα χωρικού καταμερισμού των εισροών και αγορών - χαμηλότερες τιμές παραγωγικών συντελεστών (ενέργεια, εργασία, πρώτες ύλες) Διαφ. 18

10 - Μείωση στα κόστη μεταφοράς και τηλεπικοινωνιών - Υποδομές, εμπορικό περιβάλλον, νομικό πλαίσιο - εγγύτητα στη γλώσσα, ήθη και έθιμα, επιχειρηματική νοοτροπία Με τα πλεονεκτήματα τοποθεσίας διευρύνεται στο εκλεκτικό υπόδειγμα η μελέτη κινήτρων διεθνοποίησης: - ερευνάται η δυναμική σχέση αμφίδρομης αλληλεπίδρασης επιχείρησης-κράτους υποδοχής της επένδυσης. - αναλύεται η συστηματική διάδραση μεταξύ των στρατηγικών των εκάστοτε κυβερνήσεων και των στόχων που αυτές θέτουν και της παγκόσμιας στρατηγικής των ΠΕ. Διαφ. 19

11 4. Συνδυασμός (προσαρμογή) της αλλοδαπής παραγωγής με τη μακροπρόθεσμη στρατηγική της ΠΕ. Η τέταρτη συνθήκη εξετάζεται εφόσον πληρούνται οι τρεις προηγούμενες Ανάγκη ενσωμάτωσης της στρατηγικής αυτής ως ερμηνευτική μεταβλητή στο εκλεκτικό υπόδειγμα. Διαφ. 20 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ σχετικά με το εκλεκτικό υπόδειγμα: Συνειδητοποίηση ότι ΟΛΟΙ οι προαναφερθέντες παράγοντες επηρεάζουν τις ΞΑΕ, ΑΛΛΑ η συλλογική και ταυτόχρονη εκτίμηση αυτών των παραγόντων στη διαλεκτική τους σχέση καθορίζει πάντα την τελική απόφαση.