ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΓΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΕΤΗΣΙΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 2013

ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΓΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΕΤΗΣΙΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 2013

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΔΡΑΣΕΙΣ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ... 1 1.1 Καρναβαλίστικη Παρέλαση... 2 1.2 Εκπαιδευτικό Εργαστήρι Take Some Action... 3 1.3 Βιωματικό εργαστήρι με τίτλο «Δώσε Αξία στη Γη»... 4 2. ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΕΣ... 8 2.1 Εκστρατεία για την παράνομη παγίδευση και θανάτωση άγριων πτηνών... 10 2.2 Εκστρατεία για το Πρασίνισμα της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ)... 12 2.3 Εκστρατεία για την προώθηση και διαφύλαξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς... 14 2.4 Εκστρατεία για την διασφάλιση μιας γεωργίας ελεύθερης απο Γενετικά Τροποποιημένους Οργανισμούς... 16 3. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ... 18 3.1 Πρόγραμμα Hungry for Rights... 18 3.2 Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Development Fields... 21 4. ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΘΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΨΕΩΝ... 23 5. ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ... 25

1. ΔΡΑΣΕΙΣ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ Η οργάνωση Φίλοι της Γης δραστηριοποιείται σε πληθώρα θεμάτων που αφορούν τόσο την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος όσο και τη βελτίωση της ποιότητας της δημόσιας ζωής, όπως αυτή συσχετίζεται με το φυσικό περιβάλλον και πάντα στα πλαίσια της αειφόρου ανάπτυξης. Εντός του 2013, το τοπικό παράρτημα των Φίλων της Γης Κύπρου εκπόνησε μεγάλο αριθμό δράσεων και ενεργειών. Στόχος των δράσεων ήταν, τόσο η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των Κύπριων πολιτών γύρω από σημαντικά τοπικά αλλά και διεθνή περιβαλλοντικά ζητήματα, όσο και η άσκηση πίεσης προς τις εκάστοτε αρμόδιες αρχές για λήψη άμεσων μέτρων, προς μετριασμό και επίλυση περιβαλλοντικών προβλημάτων. Πιο κάτω παρουσιάζεται η λίστα με τις δράσεις των Φίλων της Γης Κύπρου όπως αυτές πραγματοποιήθηκαν εντός του 2013 καθώς και σύντομη αναφορά γύρω από τους στόχους και τα αποτελέσματα της κάθε δράσης. Ως σημαντικότερες δράσεις εντός του 2013, μπορούν να θεωρηθούν η συμμετοχή των Φίλων της Γης Κύπρου στην Καρναβαλίστικη παρέλαση και η διοργάνωση του εκπαιδευτικού εργαστηρίου με τίτλο «Take some action» καθώς και οι δύο αποτελούν δράσεις στις οποίες προβαίνει για πρώτη φορά η οργάνωση και οι οποίες συνέβαλαν σημαντικά στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των νέων. Στιγμιότυπο περιβαλλοντικής δράσης απο το εκπαιδευτικό εργαστήρι «Take some action» Σελίδα 1 από 26

1.1 Καρναβαλίστικη Παρέλαση Μέσα από την Καρναβαλίστικη παρέλαση η οργάνωση έδωσε ένα μήνυμα ανάληψης δράσης για τον πλανήτη. Το θέμα της καρναβαλίστικης ομάδας των Φίλων της Γης είχε παραβολικό χαρακτήρα: Οι συμμετέχοντες στην ομάδα, αναλαμβάνοντας το ρόλο υπερηρώων, φορούσαν πράσινες κάπες και μάσκες, δηλώνοντας περήφανα «Προστάτες του περιβάλλοντος». Σήμα κατατεθέν της ομάδας ήταν μια γιγαντιαία φουσκωτή υδρόγειος, διαμέτρου 5m, την οποία τα μέλη της ομάδας κυλούσαν κατά μήκος της διαδρομής της παρέλασης. Παράλληλα, κρατούσαν πανό με συνθήματα για την προστασία και διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που η οργάνωση συμμετείχε σε καρναβαλίστικη παρέλαση, στην οποία μάλιστα τα πήγε πάρα πολύ καλά! Το Καρναβάλι της Λεμεσού ήταν μια μοναδική εμπειρία για το 2013 και ελπίζουμε να γίνει θεσμός που θα ακολουθήσουν και οι επόμενες γενεές των Φίλων της Γης Κύπρου αφού μέσω του Καρναβαλιού μας δίνεται η ευκαιρία να εκφράσουμε τις ανησυχίες μας για το μέλλον του πλανήτη και να περάσουμε το μήνυμα για την ανάγκη ανάληψης δράσης στο ευρύ κοινό και ιδιαίτερα στους νέους, διασκεδάζοντας παράλληλα όλοι μαζί στους ρυθμούς της Λεμεσού. Οι Φίλοι της Γης Καρναβαλίζουν.....πάντα με νόημα και πολύ κέφι! Σελίδα 2 από 26

1.2 Εκπαιδευτικό Εργαστήρι Take Some Action Η διοργάνωση του εργαστηρίου «Take some action» είχε σαν στόχο την προώθηση της ενεργούς πολιτότητας, του τρόπου δηλαδή με τον οποίο ο κάθε πολίτης αναγνωρίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του εντός του πλαισίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο πλαίσιο της προώθησης αυτής, συζητήθηκαν και παρουσιάστηκαν διάφοροι εναλλακτικοί και πρωτότυποι τρόποι συμμετοχής των πολιτών σε δράσεις με βάση το θέατρο, όπως «flash mobs», θέατρο δρόμου και body statues. Παράλληλα, εξετάστηκε η δύναμη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στη διοργάνωση, προώθηση, αλλά και στη διάχυση των αποτελεσμάτων μιας δράσης σε ένα μεγάλο εύρος πολιτών, καθώς και τη δημιουργία οπτικοακουστικών μέσων ως ένα πιο ελκυστικό και αποτελεσματικό μέσο προώθησης. Στο εργαστήριο συμμετείχαν συνολικά 28 άτομα από την Ελλάδα, την Ιταλία, τη Βουλγαρία και την Κύπρο. Ενεργοί πολίτες σε δράση!. Φωτογραφίες από τις δράσεις (θέατρο δρόμου) που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου σε πολυσύχναστες οδούς της παλιάς Λεμεσού. Σελίδα 3 από 26

1.3 Βιωματικό εργαστήρι με τίτλο «Δώσε Αξία στη Γη» Το Βιωματικό εργαστήρι με τίτλο «Δώσε Αξία στη Γη» έλαβε μέρος στις 23 με 24 Νοεμβρίου και 28 με 29 Νοεμβρίου του 2013. Πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού προγράμματος «Νέα Γενιά σε δράση» και είχε ως κεντρικό θέμα το Οικολογικό Αποτύπωμα και τις επιπτώσεις του στον πλανήτη. Στις δύο πρώτες μέρες οι συμμετέχοντες εκπαιδεύτηκαν στην έννοια του οικολογικού αποτυπώματος και στο τι εμπερικλείει αυτό ενώ ακολούθως ανέλαβαν το ρόλο του «ειδικού» και δόμησαν ένα πλάνο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης με στόχο να ενσωματώσουν σε αυτό τα κύρια σημεία της εκπαίδευσής τους, υπό μορφή διαδραστικού παιχνιδιού για τα παιδιά, σε συνεργασία με την παιδική λέσχη «Δάμων». Την τελευταία μέρα του εργαστηρίου οι συμμετέχοντες, μαζί με τους μαθητές της παιδικής λέσχης, δημιούργησαν ένα graffiti με θέμα το οικολογικό αποτύπωμα στην αυλή του σχολείου τους. Στο εργαστήριο παρευρέθηκαν συνολικά 30 άτομα από διαφορετικούς κλάδους εκπαίδευσης που ενδιαφέρονται για περιβαλλοντικά ζητήματα και 30 παιδιά από την παιδική λέσχη. Το βιωματικό εργαστήρι φαίνεται να είχε σημαντική επίδραση στις γνώσεις και στάσεις των συμμετεχόντων όπως φαίνεται από τις δηλώσεις αρκετών από αυτούς: «Έχω προβληματιστεί αρκετά. Είναι απίστευτο το πώς οι καθημερινές επιλογές μου σε τρόφιμα και ρούχα επηρεάζουν το πλανήτη», «Δεν είχα συνειδητοποιήσει ποτέ ότι το να αγοράσω ένα αναψυκτικό σε γυάλινη, πλαστική ή τενεκεδένια συσκευασία μπορεί να επιδράσει το οικοσύστημα». Ποσοστό μεγαλύτερο από το 80% των συμμετεχόντων ανάφερε πως το εργαστήριο τους έδωσε «τροφή για σκέψη». Ζωτικό σημείο του εργαστηρίου αυτού ήταν το γεγονός πως οι συμμετέχοντες άλλαξαν ρόλους και έγιναν από συμμετέχοντες «ειδικοί» ενώ τα μικρά παιδιά πήραν τον ρόλο των «συμμετεχόντων». Με αυτό τον τρόπο η αφομοιωμένη πλέον γνώση μεταδόθηκε σε μικρότερες ηλικίες μέσω του πλάνου περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και διαδραστικών παιχνιδιών που δόμησαν οι ίδιοι συμμετέχοντες. Μέσα από μια ανασκόπηση της εργαστηρίου, οι συμμετέχοντες αναφέρουν πως «Ήταν ένα πολύ ενδιαφέρον εργαστήριο! Το πρώτο μέρος αποτελούσε περισσότερο την απόκτηση γνώσης την ευαισθητοποίηση και το προβληματισμό σχετικά με το οικολογικό αποτύπωμα και το δεύτερο την χρησιμοποίηση της γνώση αυτής σε μικρά παιδιά», «Τα παιδιά έχουν απίστευτη ενέργεια και ζωντάνια μου άρεσε πολύ η επαφή μαζί τους, ελπίζω να μεταφέρουν τις γνώσεις αυτές με το δικό τους τρόπο στο σπίτι τους να γίνουν οι πράσινοι ninja». Σχετικά με την δημιουργία graffiti στην αυλή του σχολείου δηλώνουν «Δυο λέξεις θα αναφέρω, δημιουργικότητα και γέλιο, έτσι θα χαρακτήριζα την επαφή μου με τα παιδιά! Μπράβο στους Φίλους Σελίδα 4 από 26

Όλη η παρέα του «Δώσε Αξία στη Γη» ποζάρει στην κάμερα για μια ομαδική φωτογραφία. Στο εργαστήρι για το οικολογικό αποτύπωμα. Σκληρή δουλειά με θετικά αποτελέσματα! Ζωγραφίζοντας τους τοίχους με μηνύματα αισιοδοξίας με παιδιά του δημοτικού από την παιδική λέσχη «Δάμων».! Σελίδα 5 από 26

Πίνακας 1: Συνοπτικός πίνακας των Δράσεων προώθησης και δικτύωσης που πραγματοποιηθήκαν εντός του 2013 Α/Α Ημερομηνία Σχόλια 1 26/01/2013 Ετήσια Συνεστίαση Φίλων της Γης Κύπρου. 2 28/01/2013 3 21/02/2013 Παρουσίαση στο Πανεπιστήμιο Κύπρου για την συμβολή του εθελοντισμού στην προστασία του περιβάλλοντος. Φωτογράφηση για προώθηση καρναβαλίστικων κουστουμιών των Φίλων της Γης. 4 03/03/2013 Ετήσια Γενική Συνέλευση των Φίλων της Γης Κύπρου. 5 07/03/2013 6 26/03/2013 7 02/06/2013 8 07/09/2013 Καρναβαλίστικο Πάρτι Τσικνοπέμπτης Ενδυνάμωση δεσμών Νεολαίας. Εορτασμός της παγκόσμιας ημέρας καθαριότητας γραφείου με δράσεις ανακύκλωσης και κομποστοποίησης στο γραφείο των Φίλων της Γης Κύπρου. Συμμετοχή στο ετήσιο περιβαλλοντικό φεστιβάλ Kids Go Green στο Δημόσιο Κήπο Λεμεσού. Παζαράκι στους Φίλους της Γης για ενίσχυση των δράσεων της οργάνωσης. 9 08/10/2013 Συμμετοχή στο Φεστιβάλ ΜΚΟ στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. 10 25/10/2013 Καλωσόρισμα Γάλλων συνεργατών στην οργάνωση στα πλαίσια των Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων (Lifelong Learning Programmes) Leonardo Da Vinci και Grundtvig. 11 16/11/2013 12 16-23/06/2013 Εκδρομή στο γεφύρι του Τζελεφού στα πλαίσια της πρωτοβουλίας των Φίλων της Γης Κύπρου με όνομα «Εκδρομές στη Φύση» με τα μέλη της οργάνωσης. Εκπαιδευτικό εργαστήρι με τίτλο «Take some action» για θέματα ενεργούς πολιτότητας στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού προγράμματος «Νέα Γενιά σε δράση. 13 12-15/09/2013 Συμμετοχή στο πρόγραμμα Nature Keepers. 14 23,24,28,29/11 /2013 15 30/11/2013 Βιωματικό εργαστήρι με τίτλο «Δώσε Αξία στη Γη» για το οικολογικό αποτύπωμα στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού προγράμματος «Νέα Γενιά σε δράση». Εκδρομή στο ενετικό γεφύρι του Ρούδια στα πλαίσια της πρωτοβουλίας των Φίλων της Γης Κύπρου με όνομα «Εκδρομές στη Φύση» με τα μέλη της οργάνωσης. Σελίδα 6 από 26

Πάνω: Φεστιβάλ ΜΚΟ στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Αριστερά: Στιγμιότυπο από το εργαστήρι Take some Action. Τσικνοπέμπτη στους Φίλους της Γης! Παγκόσμια Ημέρα Καθαριότητας. Καθαρίζοντας τα γραφεία της οργάνωσης στη Λεμεσό. Πάνω: Η Νεολαία των Φίλων της Γης στο Φεστιβάλ «Kids go Green» Δεξιά: Η ερευνήτρια Α. Παπαθεοδούλου μιλά στο πρόγραμμα «Nature Keepers» για την προστασία των νερών της Κύπρου Σελίδα 7 από 26

2. ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΕΣ Μέσα από την υλοποίηση διαφόρων εκστρατειών, η οργάνωση συμμετέχει ενεργά στην προστασία του περιβάλλοντος σε διάφορους τομείς όπως είναι η αειφόρος διαχείριση των φυσικών πόρων (Δάση & Βιοποικιλότητα, Νερό & Υδάτινοι Πόροι, Διαχείριση Απορριμμάτων, Πόροι & Κατανάλωση), η διασφάλιση βιώσιμων μεθόδων βιοπορισμού (Διατροφική Κυριαρχία, Αγροκαύσιμα Βιοκαύσιμα, Κλιματική Δικαιοσύνη & Ενεργειακή Κυριαρχία, Βιώσιμη Ανάπτυξη) και η απονομή κοινωνικής και οικονομικής δικαιοσύνης (Οικονομική Δικαιοσύνη, Επιχειρηματική Λογοδοσία, Βιομηχανίες Εξόρυξης, Οικολογικό Χρέος & Περιβαλλοντικά Δικαιώματα). Οι Φίλοι της Γης Κύπρου, στα πλαίσια επέκτασης της δράσης τους πέραν από το τοπικό επίπεδο, ασχολούνται συνεχώς με πλήθος εκστρατειών περιφερειακού και παγκόσμιου χαρακτήρα, σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό και Διεθνές Δίκτυο των Φίλων της Γης. Στα πλαίσια των εκστρατειών αυτών πραγματοποιούνται δράσεις ενημέρωσης, διασκέψεις, δημοσιεύσεις θέσεων κ.ά. γύρω από ζητήματα τα οποία ταλανίζουν την διεθνή κοινότητα και τους περιβαλλοντικούς οργανισμούς εδώ και χρόνια. Αρκετές από τις διεθνής δράσεις στις οποίες συμμετείχαν ενεργά και οι Φίλοι της Γης Κύπρου για την περίοδο του 2013 αφορούσαν τον τερματισμό της Πυρηνικής Ενέργειας, τον περιορισμό του φαινομένου της Κλιματικής Αλλαγής μέσω της θέσπισης και τήρησης δεσμεύσεων για περιορισμό των ριπών από αέρια του θερμοκηπίου, τον τερματισμό της χρήσης αγροκαυσίμων, την επένδυση των κρατών στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και σταδιακό τερματισμό της χρήσης ορυκτών καυσίμων, την εξοικονόμηση Ενέργειας μέσω περιορισμού ενεργειακά δαπανηρών πρακτικών, την απαγόρευση της καλλιέργειας Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών (ΓΤΟ) σε Ευρωπαϊκό έδαφος και τον τερματισμό της ανεξέλεγκτης και υπέρμετρης εκχέρσωσης τεραστίων εκτάσεων αρχέγονων δασών για καλλιέργεια ΓΤΟ. Τα τελευταία χρόνια, οι Φίλοι της Γης Κύπρου σε μια προσπάθεια ενίσχυσης της δράσης τους στην Κύπρο και στο εξωτερικό, διοργανώνουν εκστρατείες οι οποίες επηρεάζουν άμεσα τους Κύπριους πολίτες ενώ παράλληλα προσπαθούν να ενδυναμώσουν τις εκστρατείες τοπικού επιπέδου. Ως εκ τούτου για το 2013 δόθηκε ιδιαίτερη βαρύτητα στις εκστρατείες που αφορούσαν την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ), τους Γενετικά Τροποποιημένους Οργανισμούς (ΓΤΟ) και την παράνομη παγίδευση και θανάτωση άγριων πτηνών στην Κύπρο. Ως Φίλοι της Γης, θεωρούμε ότι τα περιβαλλοντικά προβλήματα δεν έχουν δημιουργηθεί από μόνα τους, αλλά είναι αποτέλεσμα μακροχρόνιων πολιτικών αποφάσεων, καθιερωμένων οικονομικών πρακτικών, κυρίαρχων κοινωνικών συμπεριφορών και ισχυροποιημένων πολιτισμικών αντιλήψεων. Επιδιώκοντας την όσο το δυνατόν στενότερη διασύνδεση των εκστρατειών και των δράσεων μας, επιχειρούμε να αναδείξουμε την πολυπλοκότητα και την Σελίδα 8 από 26

αλληλοσύνδεση των περιβαλλοντικών προβλημάτων, αλλά και να προτείνουμε ολοκληρωμένες και βιώσιμες λύσεις για την αντιμετώπισή τους. Σελίδα 9 από 26

2.1 Εκστρατεία για την παράνομη παγίδευση και θανάτωση άγριων πτηνών Μέσα από αυτή την εκστρατεία, οι Φίλοι της Γης Κύπρου αντιστέκονται στην παράνομη και μηεπιλεκτική παγίδευση και θανάτωση άγριων πτηνών καθώς οι ενέργειες αυτές απειλούν άμεσα ή έμμεσα δεκάδες είδη ενδημικών και αποδημητικών πουλιών, από τα οποία πολλά παρουσιάζουν σημαντική μείωση στον πληθυσμό τους ή αντιμετωπίζουν ήδη τον κίνδυνο της εξαφάνισης. Η παράνομη παγίδευση και θανάτωση άγριων πτηνών πλέον παρουσιάζει κατακόρυφη αύξηση με αποτέλεσμα το πρόβλημα να κινδυνεύει να λάβει τεράστιες διαστάσεις και να καλύπτει μιας βιομηχανικής κλίμακας παράνομη δραστηριότητα, η οποία δεν έχει ως στόχο την κάλυψη βασικών ανθρώπινων αναγκών, αλλά την ικανοποίηση μιας πολυτελούς συνήθειας η οποία με την σειρά της στηρίζει οικονομικά ένα καλά οργανωμένο έγκλημα το οποίο υπολογίζεται ότι αποφέρει εκατομμύρια ευρώ στους παρανομούντες. Στις 24 του Απρίλη, οι Φίλοι της Γης συμμετείχαν στο εργαστήριο για την εκπόνηση Στρατηγικού Σχεδίου Δράσης για την αντιμετώπιση της παράνομης παγίδευσης πουλιών που διοργάνωσε ο Πτηνολογικός Σύνδεσμος Κύπρου. Στο εργαστήριο συμμετείχαν διάφοροι φορείς, μη κυβερνητικές οργανώσεις, κυβερνητικά τμήματα, διωκτικές αρχές και η αστυνομία τον Βρετανικών Βάσεων. Στο τραπέζι της συζήτησης τέθηκαν πολλές ιδέες και απόψεις για το τι πρέπει να περιλαμβάνει το Στρατηγικό Σχέδιο. Σε συνέχεα του πρώτου εργαστηρίου, στις 18 Νοεμβρίου 2013, οι Φίλοι της Γης συμμετείχαν και στο 2ο εργαστήρι με τίτλο «Ολοκλήρωση του Στρατηγικού Σχεδίου Δράσης για την αντιμετώπιση της παράνομης παγίδευσης πουλιών στην Κύπρο». Στο εργαστήριο αρχικά παρουσιάστηκε το προσχέδιο όπως είχε ετοιμαστεί στο προηγούμενο εργαστήριο ενώ στη συνέχεια οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε ομάδες εργασίας ανάλογα με τις θεματικές ενότητες του Σχεδίου Δράσης για να συζητήσουν διάφορους τρόπους υλοποίησης των στόχων και τον ιδεών, όπως και προσθήκες για το τελικό Σχέδιο. Πέραν της συμμετοχής των Φίλων της Γης στην προσπάθεια πάταξης της παράνομης παγίδευσης και θανάτωσης αμπελοπουλιών, οι Φίλοι της Γης Κύπρου, πρωτοστάτησαν στην προσπάθεια συνένωσης των δυνάμεων των τεσσάρων μεγαλύτερων περιβαλλοντικών φορέων στην Κύπρο (Φίλοι της Γης Κύπρου, Κυπριακό Ίδρυμα Προστασίας του Περιβάλλοντος Terra Cypria, Πτηνολογικός Σύνδεσμος Κύπρου και Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου), σε μια κοινή εκστρατεία για την πάταξη της παράνομης θανάτωσης Μελισσοφάγων. Η πρώτη συνάντηση των τεσσάρων οργανώσεων έγινε στα γραφεία της οργάνωσης στη Λεμεσό στις 23 Οκτωβρίου 2013 με πολύ θετικά αποτελέσματα ως προς τον καθορισμό του πλάνου δράσης και των στοιχείων που θα αποτελέσουν το βασικό άξονα της εκστρατείας κατά τη διάρκεια των μεταναστευτικών περιόδων του 2014. Σελίδα 10 από 26

Πίνακας 2: Συνοπτικός Πίνακας δράσεων που υλοποιήθηκαν στα πλαίσια της εκστρατείας για την Παράνομη Παγίδευση και Θανάτωση Άγριων Πτηνών Α/Α Ημερομηνία Σχόλια 1 24/04/2013 2 30/04/2013 3 23/10/2013 4 01/11/2013 5 18/11/2013 Συμμετοχή στο 1 ο Εργαστήριο για την εκπόνηση στρατηγικού σχεδίου δράσης για την αντιμετώπιση της παράνομης παγίδευσης πουλιών στην Κύπρο. Κοινό δελτίο τύπου με τον Πτηνολογικό Σύνδεσμο Κύπρου με τίτλο: «Ο Πτηνολογικός Σύνδεσμος Κύπρου και οι Φίλοι της Γης Κύπρου ζητούν την εφαρμογή μηδενικής ανοχής κατά της παράνομης παγίδευσης πουλιών». Συνάντηση με θέμα τη λαθροθηρία (παράνομη θανάτωση) μελισσοφάγων στην Κύπρο. Συμμετοχή στο σεμινάριο του Πτηνολογικού Σύνδεσμου Κύπρου με τίτλο: «Managing Wetlands for birds». Συμμετοχή στο 2 ο Εργαστήριο για την εκπόνηση στρατηγικού σχεδίου δράσης για την αντιμετώπιση της παράνομης παγίδευσης πουλιών στην Κύπρο. Σελίδα 11 από 26

2.2 Εκστρατεία για το Πρασίνισμα της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) Παρόλο που μόνο τις τελευταίες δεκαετίες οι Ευρωπαίοι ξεκίνησαν να ανησυχούν για την επάρκεια τροφίμων, στις μέρες μας η ανάγκη για σίτιση του πλανήτη παραμένει σημαντική. Πλέον όλα τα κράτη έρχονται αντιμέτωπα με πλήθος προκλήσεων, όπως οι κλιματικές αλλαγές και η βιώσιμη χρήση των φυσικών πόρων τα οποία και οφείλουν να αντιμετωπίσουν, προκειμένου να ικανοποιηθεί η μακροπρόθεσμη ανάγκη σίτισης της Ευρώπης. Σήμερα πάνω από 12 εκατ. άτομα εργάζονται στην Ευρώπη αποκλειστικά στον τομέα της γεωργίας, ωστόσο, μελέτες δείχνουν ότι οι κάτοικοι των αστκών περιοχών της Ευρώπης νιώθουν όλο και πιο απομακρυσμένοι από την ύπαιθρο και τη γεωργία. Η εκστρατεία επικεντρώνεται στην ενημέρωση των πολιτών για τη συμβολή της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (της πολιτικής δηλαδή που αναμένεται να εφαρμόσει η Ε.Ε. μέχρι το 2020 για να στηρίζει την γεωργία) στην κάλυψη των διατροφικών αναγκών της Ευρώπης και στην προστασία του περιβάλλοντος, όπως και στη σημασία της στήριξης των αγροτών και γεωργών που υλοποιούν φιλικές προς το περιβάλλον μεθόδους καλλιέργειας,. Οι Φίλοι της Γης, μέσα από τις δράσεις τους ζητάνε μία πραγματικά πράσινη μεταρρύθμιση της ΚΑΠ, η οποία θα πρέπει να στηρίζεται στην παροχή κοινών αγαθών, όπως η αειφόρος παραγωγή, η αγροτική αναβίωση, η περιβαλλοντική προστασία, η διατήρηση της βιοποικιλότητας, η προστασία των υδάτινων πόρων και η προσαρμογή στις κλιματικές αλλαγές. Αριστερά: Συνέδριο για την τελική Ευθεία του πρασινίσματος της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής στο Δουβλίνο Πρώτη εικόνα πάνω δεξιά: Καρτ Ποστάλ για τη διασφάλιση σωστής ψήφου προς μια πράσινη ΚΑΠ. Δεύτερη εικόνα κάτω δεξιά: Συνέδριο για την Κοινή Αγροτική Πολιτική στις Βρυξέλλες. Σελίδα 12 από 26

Πίνακας 3: Συνοπτικός Πίνακας δράσεων που υλοποιήθηκαν στα πλαίσια της εκστρατείας για την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) Α/Α Ημερομηνία Σχόλια 1 28/02/2013 2 04/03/2013 3 21/03/2013 Κοινό δελτίο τύπου με τον Πτηνολογικό Σύνδεσμο Κύπρου και το Κυπριακό Ίδρυμα Προστασίας του Περιβάλλοντος Terra Cypria: «275 ΜΚΟ από όλη την ΕΕ απευθύνουν έκλυση προς τους Ευρωβουλευτές να σώσουν το πρασίνισμα της ΚΑΠ». Αποστολή Καρτ Ποστάλ στους ευρωβουλευτές για να διασφαλίσουν μια καλύτερη ψήφο όσο αφορά την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ). Κοινό δελτίο τύπου με τον Πτηνολογικό Σύνδεσμο Κύπρου και το Κυπριακό Ίδρυμα Προστασίας του Περιβάλλοντος Terra Cypria: «Στο ψαλίδι οι Περιβαλλοντικές Παράμετροι της ΚΑΠ». 4 11/04/2013 Σεμινάριο για την Κοινή Αγροτική Πολιτική στο Δουβλίνο. 5 8-12/04/2013 6 08/05/2013 7 05/10/2013 8 11/10/2013 9 28-30/10/2013 Συντονιστική συνάντηση της ομάδας εργασίας Food and Agriculture του Ευρωπαϊκού Γραφείου Περιβαλλοντικών Οργανώσεων (EEB) στην Ιρλανδία. Κοινή Επιστολή προς Υπουργό Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος με θέμα «Το πρασίνισμα της ΚΑΠ στην τελική ευθεία». Σεμινάριο για την Κοινή Αγροτική Πολιτική στα πλαίσια της Ετήσιας Παγκύπριας Αγροτικής Έκθεσης. Επιστολή στη Διευθύντρια του τμήματος Γεωργίας με τις απόψεις και εισηγήσεις των Φίλων της Γης για τη διαρρύθμιση του προγράμματος αγροτικής ανάπτυξης 2014-2020. Συντονιστική συνάντηση της ομάδας εργασίας Food and Agriculture του Ευρωπαϊκού Γραφείου Περιβαλλοντικών Οργανώσεων (EEB) και Σεμινάριο για την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) στο Βέλγιο. Στιγμιότυπα απο την συνάντηση της ομάδας εργασίας «Διατροφή και Γεωργία» του Ευρωπαϊκού Γραφείου Περιβαλλοντικών Οργανώσεων στο συνέδριο για την Κοινή Αγροτική Πολιτική στις Σελίδα Βρυξέλλες 13 από 26

2.3 Εκστρατεία για την προώθηση και διαφύλαξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς Η εκστρατεία για τη διατήρηση της περιβαλλοντικής μας κληρονομιάς αποτελεί μια προσπάθεια για ανάδειξη και προστασία του πολιτιστικού μας πλούτου. Ως Φίλοι της Γης Κύπρου, αναγνωρίζουμε ότι οι κοινότητες, οι ομάδες πολιτών και τα άτομα από μόνα τους, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην παραγωγή, την προστασία, τη διατήρηση και την αναδημιουργία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, συμβάλλοντας έτσι στον εμπλουτισμό της πολιτισμικής πολυμορφίας και της κυπριακής παράδοσης. Αναγνωρίζουμε το γεγονός ότι η πολιτιστική κληρονομιά ενός τόπου, εκτός από το ότι μας παρέχει τα πρότυπα μιας ορθής διαχείρισης και τα εργαλεία για την κοινωνική ενσωμάτωση, μας προσφέρει επίσης ένα πολύ σημαντικό πεδίο ερμηνείας του παρελθόντος. Η εκστρατεία αυτή επιδιώκει, σε μια εποχή ριζικών αλλαγών και οικονομικής κρίσης να διαφυλάξει και να ενισχύσει κτίρια, συγκροτήματα και οικοδομές που είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την ατομική και συλλογική μας ταυτότητα ως Κύπριοι πολίτες. Τον περασμένο χρόνο η οργάνωση ασχολήθηκε περισσότερο με την διαφύλαξη του παλιού λιμανιού στη Λεμεσό. Αυτή τη χρονιά, κύρια μέριμνα των Φίλων της Γης ήταν η διαφύλαξη και η μη κατεδάφιση των Εργατικών πολυκατοικιών στη Λεμεσό. Οι πολυκατοικίες αυτές, κτίστηκαν στις αρχές του 20ου αιώνα σε μια Λεμεσό που ήταν δομημένη ακόμη από τις αρχές της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Προσανατολίζοντας τους περαστικούς στη μοντέρνα θεώρηση ζωής που υπέβαλλαν, οριοθετούσαν από τότε και για δεκαετίες τη δυτική πλευρά της πόλης. Σταδιακά όμως ο νεωτερισμός τους ξεχάστηκε και ακολούθησε μια πολίτικη που αγνόησε την επικοινωνία και έδωσε έμφαση μόνο στη λειτουργία. Μετά από το ψήφισμα της πλατφόρμας «Όχι στην κατεδάφιση Εργατικές Κατοικίες», την συνεχής άσκηση πολιτικής πίεση στους αρμόδιους του Δήμου Λεμεσού, καθώς και τον καθαρισμό των εργατικών κατοικιών ως εκδήλωση διαμαρτυρίας με την ομώνυμη ομάδα στις 24 Νοεμβρίου 2013, η κατεδάφιση των εργατικών κατοικιών στην οδό Μισιαούλη και Καβάζογλου αναβλήθηκε προσωρινά αφήνοντας ικανοποιημένους όλους όσους πάλεψαν για την διαφύλαξή των οικοδομών αυτών. Ο αγώνας των ευαισθητοποιημένων πολιτών για οριστική διαφύλαξη των Εργατικών Κατοικιών από μια μελλοντική κατεδάφιση συνεχίζεται. Οι Φίλοι της Γης Κύπρου, στο πλευρό των οργανώσεων αυτών θα ασκήσουν την δική τους πίεση μέχρι τελικής και πλήρης διασφάλισης και διατήρησης των ιστορικών αυτών κτηρίων. Σελίδα 14 από 26

Πίνακας 4: Συνοπτικός Πίνακας δράσεων που υλοποιήθηκαν στα πλαίσια της εκστρατείας για την προώθηση και διαφύλαξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Α/Α Ημερομηνία Σχόλια 1 24/11/2013 Ψήφισμα πλατφόρμας «Όχι στην κατεδάφιση Εργατικές Κατοικίες» Λεμεσός. 2 29/11/2013 Συμμετοχή στο καθάρισμα των Εργατικών πολυκατοικιών Λεμεσού ως εκδήλωση διαμαρτυρίας. Αριστερά και κάτω: Στιγμιότυπα από το καθάρισμα των Εργατικών πολυκατοικιών ως ένδειξη διαμαρτυρίας προς την κατεδάφιση τους. Δεξιά: Η Αφίσα της πρόσκλησης Σελίδα 15 από 26

2.4 Εκστρατεία για την διασφάλιση μιας γεωργίας ελεύθερης από Γενετικά Τροποποιημένους Οργανισμούς Στα πλαίσια της εκστρατείας αυτής οι Φίλοι της Γης Κύπρου ένωσαν τις δυνάμεις τους με πλήθος άλλων οικολογικών και αγροτικών οργανώσεων και συνδέσμων, στηρίζοντας την πρωτοβουλία της Επιτρόπου Περιβάλλοντος κας Ιωάννας Παναγιώτου, για δημιουργία μίας ισχυρής, παγκύπριας εμβέλειας εκστρατείας ενάντια στους Γενετικά Τροποποιημένους Οργανισμούς. Στόχος της παγκύπριας αυτής εκστρατείας είναι (α) η προώθηση, επέκταση και ενίσχυση της καλλιέργειας κτηνοτροφικών φυτών, κατάλληλων για παραγωγή ζωοτροφών απαλλαγμένων από γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς, (β) η άσκηση πίεσης προς το Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος για τον σχεδιασμό του αναγκαίου κρατικού σήματος το οποίο θα χρησιμοποιείται στη συσκευασία των ζωικών προϊόντων που έχουν παραχθεί χωρίς χρήση μεταλλαγμένων ζωοτροφών καθώς και (γ) η προώθηση της οικολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας οι οποίες επιτυγχάνονται με σεβασμός προς το περιβάλλον και τον καταναλωτή. Για την επίτευξη του στόχου αυτού, πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις με όλους τους φορείς για συντονισμό της εκστρατείας, την ετοιμασία μιας κοινής διακήρυξης και συλλογή υπογραφών για ψήφιση της Κύπρου ως χώρας ελεύθερης από Γενετικά Τροποποιημένους Οργανισμούς. Ως μέρος της εκστρατείας αυτής, οι Φίλοι της Γης Κύπρου, αλλά και αρκετές από τις άλλες οργανώσεις συμμετείχαν στην Παγκόσμια Πορεία ενάντια στους ΓΤΟ και την Πολυεθνική Εταιρεία Μονσάντο η οποία πραγματοποιήθηκε στη Λευκωσία στην οδό Λήδρας στις 12 Οκτωβρίου. Οι Φίλοι της Γης Κύπρου, εμπνευσμένοι από την φετινή ατζέντα της οργάνωσης όπου κυρίαρχη θέση έχουν η γεωργία, τα τοπικά προϊόντα και η διατροφική κυριαρχία, αλλά και λόγο της σημασίας που έχει η εναντίωση στην χρήση ΓΤΟ στη διατροφή μας αποφάσισαν όπως συνδυάσουν τη συμμετοχή τους στους εορτασμούς του καρναβαλιού για το 2014 στην ενημέρωση του κοινού για τους ΓΤΟ. Σήμα κατατεθέν της οργάνωσης θα είναι και πάλι η τεράστια-φουσκωτή υδρόγειος σφαίρα που έκλεψε τις εντυπώσεις στο περσινό καρναβάλι και απέσπασε πολλά θετικά σχόλια. Ενώ ο τίτλος της ομάδας θα είναι «Οι Φίλοι της Γης Καρναβαλίζουν: Όχι στα μεταλλαγμένα» και οι συμμετέχοντες μέσω της ενδυμασία τους (οργανικά αλλά και μεταλλαγμένα τρόφιμα) θα τονίζουν στους παρευρισκομένους τους κινδύνους που απορρέουν από τη χρήση μεταλλαγμένων τροφών στη διατροφής. Σελίδα 16 από 26

Πίνακας 5: Συνοπτικός Πίνακας δράσεων που υλοποιήθηκαν στα πλαίσια της εκστρατείας για την διασφάλιση μιας Γεωργίας ελεύθερης από Γενετικά Τροποποιημένους Οργανισμούς. Α/Α Ημερομηνία Σχόλια 1 30/09/2013 2 03/10/2013 3 05/10/2013 4 12/10/2013 Συνάντηση με την Επίτροπο Περιβάλλοντος για συντονισμό της Εκστρατείας κατά τους Γενετικά Τροποποιημένους Οργανισμούς. Κοινή διακήρυξη για την κήρυξη της Κύπρου ως χώρα ελεύθερη από Γενετικά Τροποποιημένους Οργανισμούς. Συλλογή υπογραφών για ψήφιση της Κύπρου χώρας ελεύθερης από Γενετικά Τροποποιημένους Οργανισμούς σε συνεργασία με την Επίτροπο Περιβάλλοντος στην Ετήσια Αγροτική Έκθεση. Συμμετοχή στην Παγκύπρια πορεία ενάντια στους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς και την Monsanto με τίτλο «March against Monsanto». Πορεία κατά της ΜΟΝΣΑΝΤΟ «March against Monsanto» στην οδό Λήδρας στη Λευκωσία. Συλλογή Υπογραφών για μια Κύπρο ελεύθερη από Γενετικά Τροποποιημένους Οργανισμούς Οι Φίλοι της Γης μοιράζουν ενημερωτικό υλικό για τα μεταλλαγμένα τρόφιμα. Σελίδα 17 από 26

3. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ 3.1 Πρόγραμμα Hungry for Rights Το πρόγραμμα Hungry for Rights Global Learning from Local Solutions in Alternative Food Systems εστιάζει στα Εναλλακτικά Συστήματα Διατροφής. Τα Εναλλακτικά Συστήματα Διατροφής είναι τα διάφορα στάδια της παραγωγής, διανομής, αγοράς και κατανάλωσης τροφίμων που είναι αντίθετα με τα συμβατικά συστήματα διατροφής, δηλαδή αντίθετα με τα συστήματα που χρησιμοποιούνται σε ευρεία κλίμακα και έχουν ως πρωταρχικό στόχο την αύξηση της παραγωγής και του οικονομικού οφέλους των μεγάλων εταιριών, βάζοντας σε δεύτερη μοίρα την ποιότητα, τη θρεπτική αξία και την υγεία των καταναλωτών. Τα εναλλακτικά συστήματα διατροφής επιδιώκουν να αυξήσουν την πρόσβαση του κοινού σε υψηλής ποιότητας τρόφιμα η παραγωγή των οποίων σέβεται τον καταναλωτή και το περιβάλλον, επενδύοντας στην προώθηση προϊόντων τοπικής παραγωγής και διανομή. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσα από την αξιοποίηση της αστικής και περιαστικής γεωργίας και τις αγορές αγροτών υποστηριζόμενες από συνεργατικά κινήματα αγροτών. Λαμβάνοντας υπόψη τον πολυδιάστατο χαρακτήρα τους, τους στόχους και τα αποτελέσματά τους, αντιλαμβάνεται κανείς τόσο την περιβαλλοντική βιωσιμότητα όσο και την κοινωνικοοικονομική δικαιοσύνη η οποία επέρχεται μέσα από την προώθηση των εναλλακτικών συστημάτων διατροφής. Οι Φίλοι της Γης Κύπρου μέσω του προγράμματος αυτού, συνεργάζονται με κοινότητες, παραγωγούς, καταναλωτές αλλά και άλλες μη κυβερνητικές οργανώσεις για μία ριζική μεταρρύθμιση του ισχύοντος παγκόσμιου εμπορικού και χρηματοπιστωτικού συστήματος, έτσι ώστε η γεωργική παραγωγή να συντηρεί τους ανθρώπους και όχι τις επιχειρήσεις. Σε αστικό πλαίσιο, προτρέπουν τους πολίτες να αγοράζουν τρόφιμα, τα οποία έχουν παραχθεί σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο από μικροκαλλιεργητές και μικρής κλίμακας κτηνοτρόφους. Ευρύτεροι στόχοι του προγράμματος είναι να συμβάλει, μέσα από διαδικασίες άτυπης εκπαίδευσης, στην καταπολέμηση της πείνας και της φτώχειας σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι στόχοι αυτοί αναμένεται να επιτευχθούν μέσα από δράσεις βελτίωσης της ενεργούς πολιτότητας, των ικανοτήτων των πολιτών να υποστηρίξουν την ατζέντα των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας (Millennium Development Goals) και της δραστηριοποιήσεις των Ευρωπαίων πολιτών αναφορικά με τα διατροφικά τους δικαιώματα και την αειφόρο ανάπτυξη. Αναμενόμενα αποτελέσματα κατα τη λήξη του προγράμματος το 2015 είναι η καταγραφή και δημοσίευση των κοινών αντιλήψεων των κύπριων πολιτών σχετικά με τοπικά και περιφερειακά θέματα διατροφικής κυριαρχίας, η βελτίωση των ικανοτήτων και γνώσεων των συμμετεχόντων σχετικά με τα Εναλλακτικά Συστήματα Διατροφής και τους τρόπους επίτευξης και προώθησης τους, η δημιουργία περιφερειακών συμβουλίων τα οποία θα ασχολούνται με τις διατροφικές Σελίδα 18 από 26

ανάγκες και επιθυμίες των περιφερειών τους, η ενίσχυση της συμμετοχικότητας και του διαλόγου για ευαισθητοποίηση και συμμετοχή σε θέματα όπως η διεκδίκηση πιο δίκαιων τοπικών τροφικών πολιτικών και τέλος, η υιοθέτηση πιο βιώσιμων διατροφικών συνηθειών. Πίνακας 6: Συνοπτικός πίνακας των δράσεων που υλοποιήθηκαν στα πλαίσια του προγράμματος Hungry for Rights. Α/Α Ημερομηνία Σχόλια 1 2 26-29/ 03/2013 07-13-14/ 06/2013 Πρώτη Συνάντηση/Σεμινάριο με τους εταίρους του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Hungry for Rights Ιταλία. Παρουσίαση Ευρωπαϊκού Προγράμματος Hungry for Rights σε Λεμεσό, Πάφο και Λευκωσία. 3 03/10/2013 Συνάντηση με κατοίκους και παραγωγούς αγροτικών περιοχών για εξεύρεση καλών πρακτικών Εναλλακτικών Συστημάτων Διατροφής στη Κύπρο. 4 05/10/2013 Συμμετοχή στην Ετήσια Αγροτική έκθεση, AgroExpo 2013. 5 19/10/2013 6 24/10/2013 Συμμετοχή στη δημιουργία του πρώτου κοινοτικού βιολογικού λαχανόκηπου στην Λεμεσό με την ομάδα ΕΛΛΟΒΟΣ. Παρουσίαση των πρώτων αποτελεσμάτων της έρευνας για τις καλές πρακτικές Εναλλακτικών Συστημάτων Διατροφής στην Κύπρο στο οίκημα της οργάνωσης στην Λεμεσό. 7 02-06/ 12/2013 Πρώτη Συνάντηση Συντονισμού με τους Εταίρους του Προγράμματος στην Κύπρο. Το λογότυπο του προγράμματος Hungry for Rights Πρώτη Συνάντηση των εταίρων του προγράμματος στην Ιταλία Σελίδα 19 από 26

Ενημέρωση του κοινού σχετικά με το πρόγραμμα στην Ετήσια Αγροτική Έκθεση Στιγμιότυπο από την πρώτη συνάντηση εταίρων στην Ιταλία Παρουσίαση έρευνας καλών πρακτικών Εναλλακτικών Συστημάτων Διατροφής. Πρώτη συντονιστική συνάντηση στην Κύπρο. Επίσκεψη στο πρώτο οργανικό οινοποιείο της Κύπρου. Σελίδα 20 από 26

3.2 Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Development Fields Φίλοι της Γης Κύπρου Ετήσιος Απολογισμός 2013 Το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα «Development Fields Using land to reduce Poverty» ασχολείται με διάφορα θέματα διατροφικής κυριαρχίας όπως η Κοινή Αγροτική Πολιτική, οι γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί (ΓΤΟ), η αρπαγή γης και τα αγροκαύσιμα (βιοκαύσιμα). Στόχος του προγράμματος είναι μέσα από δράσεις ενημέρωσης, εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης, να τονίσουν την ανάγκη αξιοποίησης της αστικής και περιαστικής γεωργίας καθώς και την ανάγκη προστασίας της τροφικής μας αλυσίδας. Λαμβάνοντας υπόψη τον πολυδιάστατο χαρακτήρα του προγράμματος, καθώς και τους στόχους του, αντιλαμβάνεται κανείς, τόσο τον μη βιώσιμο περιβαλλοντικά, όσο και τον άδικο κοινωνικοοικονομικά χαρακτήρα των υφιστάμενων συστημάτων γεωργικής ανάπτυξης και προώθησης. Μέσα από αυτό το πρόγραμμα, οι Φίλοι της Γης Κύπρου συμμετείχαν σε εκπαιδευτικές παρουσιάσεις, εργαστήρια και διαλέξεις, ενώ διοργάνωσαν και εκδηλώσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης που στόχο είχαν την αφύπνιση των Κύπριων πολιτών για θέματα που αφορούν υγιεινή διατροφή αλλά και τις επιπτώσεις των διατροφικών μας επιλογών στο περιβάλλον και τον πλανήτη. Πίνακας 7: Συνοπτικός πίνακας των δράσεων που υλοποιήθηκαν στα πλαίσια του προγράμματος «Development Fields Using Land to Reduce Poverty». Α/Α Ημερομηνία Σχόλια 1 17/01/2013 2 28/01/2013 Παρουσίαση στο Λύκειο Αγίου Ιωάννη στη Λεμεσό με θέμα «Η Βιοποικιλότητα της Κύπρου». Διάλεξη με θέμα τις «υπερ-τροφές» στο βιολογικό κατάστημα «ΒιοΣπίτι» για ενημέρωση των μελών της οργάνωσης. 3 17/03/2013 Συμμετοχή στην Καρναβαλίστικη παρέλαση ως «Προστάτες του Περιβάλλοντος». 4 05/04/2013 Διατροφικό εργαστήρι στο δημοτικό σχολείο Αποστόλου Βαρνάβα στη Λεμεσό. 5 30/07/2013 6 22/11/2013 7 20/12/2013 Ανοικτή Συνάντηση και Προβολή ταινίας μικρού μήκους με τίτλο «Food Inc» και συζήτηση για τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά προβλήματα που επιφέρει η εντατική γεωργία/κτηνοτροφία. Εκδήλωση Κρασιού «Beaujolais Nouveau» και προώθηση βιολογικών τροφίμων, για ενημέρωση των μελών της οργάνωσης σχετικά με το πρόγραμμα Development Fields. Χριστουγεννιάτικη εκδήλωση (street action) για ενημέρωση του κοινού για τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς στη Λεμεσό. Σελίδα 21 από 26

Χριστουγεννιάτικη δράση ενημέρωσης για τους Γενετικά Τροποποιημένους Οργανισμούς στα πλαίσια του προγράμματος Development Fields. Προετοιμασία ενημερωτικού υλικού Στιγμιότυπο από την εκδήλωση Beaujolais Nouveau Τα παιδιά μαγειρεύουν υγιεινά και βιολογικά στο δημοτικό σχολείο Απ. Βαρνάβα στη Λεμεσό. Σελίδα 22 από 26

4. ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΘΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΨΕΩΝ Οι Φίλοι της Γής Κύπρου κατά την διάρκεια του 2013 κατάθεσαν πλήθος θέσεων και απόψεων για διάφορα περιβαλλοντικά θέματα, τόσο μέσω υπομνημάτων και επιστολών σε αξιωματούχους της Κυπριακής Δημοκρατίας και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, όσο και μέσω εκδόσεων δελτίων τύπου και ανακοινώσεων στον έντυπο τύπο. Παράλληλα συμμετείχαν επίσημα σε έντυπα και δικτυακά ψηφίσματα πολιτών που αφορούσαν τον τερματισμό λανθασμένων πολιτικών αποφάσεων με επιζήμιες επιπτώσεις για το περιβάλλον αλλά και την υγεία των πολιτών, σε τοπικό αλλά και σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Μία από τις σημαντικότερες ανακοινώσεις που δημοσίευσε και προώθησε η οργάνωση το 2013 ήταν αυτή που αφορούσε την παρουσία ενός επικίνδυνου ζιζανιοκτόνου σε ανθρώπινα ούρα. Συγκεκριμένα οι Φίλοι της Γης Ευρώπης με την βοήθεια των περιφερειακών γραφείων τους σε 18 ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου, αποκάλυψαν ότι το Glyphosate, ένα από τα πιο διαδεδομένα ζιζανιοκτόνα, βρέθηκε σε δείγματα ανθρώπινων ούρων και από τις 18 αυτές χώρες. Το γεγονός αυτό αποδεικνύει πως το ζιζανιοκτόνο αυτό μέσω της διατροφής περνά στον οργανισμό του ανθρώπου και εγείρει σημαντικά ερωτηματικά σχετικά με τη δράση του στο ανθρώπινο σώμα και της επιπτώσεις για την υγεία, ιδιαίτερα των ευαίσθητων ομάδων όπως τα μικρά παιδιά. Στην Κύπρο, τα μισά (50%) από τα άτομα τα οποία συμμετείχαν εθελοντικά στην έρευνα αυτή βρέθηκε να έχουν ζιζανιοκτόνο glyphosate στα δείγματα των ούρων τους. Οι Φίλοι της Γης θεωρούν ότι ο εντοπισμός των οδών εισόδου του glyphosate στο σώμα μας (π.χ. συγκεκριμένες τροφές που ψεκάζονται) καθώς και οι επιπτώσεις του στην υγεία μας χρήζουν άμεσης διερεύνησης. Για το λόγο αυτό η οργάνωση έχει στα σχέδια της την επέκταση της σχετικής εκστρατείας με περεταίρω εξετάσεις αλλά και ενημέρωση του κοινού ως προς τους κινδύνους που εμπερικλείει το φυτοφάρμακο αυτό στην ανθρώπινη υγεία. Σελίδα 23 από 26

Πίνακας 8: Συνοπτικός πίνακας με τις καταθέσεις θέσεων και απόψεων της οργάνωσης Α/Α Ημερομηνία Σχόλια 1 14/01/2013 Επαφή με υποψήφιους προέδρους για το χρίσμα του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας και αποστολή επιστολών ως μέτρο άσκησης πολιτικής πίεσης για καθορισμό φιλοπεριβαλλοντικών πολιτικών (συνεργασία με Πτηνολογικό Σύνδεσμο Κύπρου και Κυπριακό Ίδρυμα Προστασίας του Περιβάλλοντος Terra Cypria). 2 18/01/2013 Συγγραφή κειμένου για την αξιολόγηση της Κυπριακής Προεδρίας. 3 21/01/2013 4 13/02/2013 5 14/02/2013 6 17/04/2013 7 28/05/2013 8 13/06/2013 9 17/06/2013 10 11/07/2013 Συμμετοχή στο Δημοψήφισμα αλληλεγγύης ενάντια στην ανέγερση καινούριων πυρηνικών εργοστασίων στην Βουλγαρία. Κοινό Δελτίο Τύπου με τον Πτηνολογικό Σύνδεσμο Κύπρου και το Κυπριακό Ιδρύματος Προστασίας του Περιβάλλοντος Terra Cypria σχετικά με τις περιβαλλοντικές θέσεις των υποψήφιων προέδρων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Κοινό δελτίο τύπου με τους Φίλους της Γης Ευρώπης αναφορικά με την αποδοτικότητα των φυσικών πόρων μέσω της συλλογής των αποβλήτων, την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση. Κοινό δελτίο τύπου με τον Πτηνολογικό Σύνδεσμο Κύπρου και το Κυπριακό Ίδρυμα για την Προστασία του Περιβάλλοντος Terra Cypria αναφορικά με το υπέρογκο κόστος διατήρησης της Ευρωπαϊκής πολιτικής για τα βιοκαύσιμα το οποίο αγγίζει τα 10 δισεκατομμύρια ευρώ. Επιστολή προς την Επίτροπο Εκπαίδευσης, Πολιτισμού, Πολυγλωσσίας και Νεολαίας της Ε.Ε. κας Ανδρούλλα Βασιλείου ως μέσω άσκησης πίεσης για την διατήρηση και προστασία του περιβάλλοντος της χερσονήσου της Καρπασίας. Κοινό δελτίο τύπου με τους Φίλους της Γης Ευρώπης με θέμα την παρουσία του φυτοφαρμάκου glyphosate σε ανθρώπινα ούρα μετά από σχετική έρευνα που διεξήγαγαν οι Φίλοι της Γης Ευρώπης για να δείξουν την επικινδυνότητα των φυτοφαρμάκων στην ανθρώπινη υγεία. Κοινό Δελτίο τύπου με 112 ευρωπαϊκές και παγκόσμιες μη κυβερνητικές οργανώσεις αναφορικά με το υψηλό οικονομικά, κοινωνικό και περιβαλλοντικό κόστος της διατήρησης της ελλιπούς και λανθασμένης Ευρωπαϊκής Πολιτικής για τα αγροκαύσιμα. Κοινή Ανακοίνωση (από 25 Πρωτοβουλίες και Οργανώσεις) με στόχο τη συλλογή υπογραφών από ενεργούς πολίτες και οργανώσεις για την ορθολογιστική διαχείριση των αποβλήτων στην Κύπρο. Σελίδα 24 από 26

5. ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ Πέρα από τις διάφορες, τοπικού χαρακτήρα, εκδηλώσεις και δραστηριότητες των Φίλων της Γης Κύπρου, η οργάνωση κατά τη διάρκεια του 2013 συμμετείχε σε μία σειρά από διεθνείς συναντήσεις. Οι συναντήσεις αυτές είχαν ως στόχο, τόσο την ενδυνάμωση των σχέσεων της οργάνωσης με άλλους περιβαλλοντικούς οργανισμούς, όσο και την περεταίρω δραστηριοποίηση και κατάρτιση των μελών σε θέματα που αφορούν την προστασία του περιβάλλον μέσα από τη στενή συνεργασία με έμπειρα μέλη αδελφών οργανώσεων από άλλες χώρες. Σημαντικότερα παραδείγματα αποτελούν (α) η συμμετοχή των Φίλων της Γης Κύπρου στην Ετήσια Γενική Συνέλευση του Ευρωπαϊκού Γραφείου Περιβάλλοντος (EEB) κατά τη διάρκεια της οποίας ληφθήκαν πολύ σημαντικές αποφάσεις όσον αφορά την επέκταση της δράσης του δικτύου αυτού και σε χώρες πέραν της Ευρωπαϊκής Ένωσης, (β) η συμμετοχή μελών της Νεολαίας των Φίλων της Γης Κύπρου στην ετήσια κατασκήνωση των Νεαρών Φίλων της Γης Ευρώπης η οποία πραγματοποιήθηκε στα νησιά Λοφοτέν της Νορβηγίας και η οποία είχε ως στόχο την ενδυνάμωση της νεολαίας των Φίλων της Γης Ευρώπης αλλά και (γ) η συμμετοχή μελών της οργάνωσης στην Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τις Κλιματικές Αλλαγές (COP 19) που πραγματοποιήθηκε στη Βαρσοβία της Πολωνίας. Ιδιαίτερα σημαντικό γεγονός, τόσο για το δίκτυο των Φίλων της Γης, όσο και για το Παγκόσμιο Περιβαλλοντικό Κίνημα ήταν η αποχώρηση των περιβαλλοντικών οργανισμών από το COP19 στη Βαρσοβία ως ένδειξη της ολοκληρωτικής απογοήτευσης του Περιβαλλοντικού Κινήματος στο πλήθος των εμπλοκών, εμποδίων και πισωγυρισμάτων που παρουσιάστηκαν στην υλοποίηση των περιβαλλοντικών δεσμεύσεων των ανεπτυγμένων χωρών. Η στάση των ανεπτυγμένων κρατών είναι ιδιαίτερα απογοητευτική καθώς δεν φαίνονται διατεθειμένα να τηρήσουν τις δεσμεύσεις και τους στόχους που τα ίδια έθεσαν για την μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την υιοθέτηση μέτρων προσαρμογής στις κλιματικές αλλαγές πριν το 2020. Οι Φίλοι της Γης Ευρώπης πρωτοπόρησαν στην αποχώρηση αυτή ενώνοντας τη δύναμή τους με άλλες μεγάλες οργανώσεις όπως την WWF και την Greenpeace αλλά και πολλές μικρότερες. Συνολικά 800 αντιπρόσωποι μη κυβερνητικών οργανισμών αποχώρησαν ως ένδειξη απογοήτευσης για την πορεία της Διεθνής Διάσκεψης και ως ένδειξη ενότητας και αλληλεγγύης του περιβαλλοντικού κινήματος. Εκτός από την παρουσία μελών της οργάνωσης στη διάσκεψη αυτή, η Φίλοι της Γης Κύπρου διοργάνωσαν μια μικρή δράση στα γραφεία της οργάνωσης στην Λεμεσό ως ένδειξη στήριξης των ενεργειών στη Βαρσοβία. Πραγματικά χαιρόμαστε που ως τοπικό παράρτημα στην Κύπρο, μπορέσαμε να συμβάλουμε και εμείς σε αυτή τη διεθνή κατακραυγή των ευαισθητοποιημένων πολιτών. Σελίδα 25 από 26

Πίνακας 9: Συνοπτικός πίνακας των δράσεων που υλοποιήθηκαν στα πλαίσια των διεθνών συναντήσεων Α/Α Ημερομηνία Σχόλια 1 2 2 3 4 5 9-11/ 04/2013 26/05-02/06/2013 17-20/ 06/2013 18-20/ 10/2013 28/06-04/07/2013 15-24/ 11/2013 Συμμετοχή σε εκπαιδευτική συνάντηση στα πλαίσια του προγράμματος Food, Agriculture and Biodiversity Program των Φίλων της Γης Ευρώπης στην Ουγγαρία. Συμμετοχή στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα Transition Communities αναφορικά με τις εναλλακτικές λύσεις ενός πιο «πράσινου» τρόπου ζωής στην πόλη που πραγματοποιήθηκε στην Ισπανία. Συμμετοχή στην Ετήσια Γενική Συνέλευση Φίλων της Γης Ευρώπης στην Ουγγαρία. Συμμετοχή στην Ετήσια Γενική Συνέλευση του Ευρωπαϊκού Γραφείου Περιβάλλοντος (EEB) στο Βέλγιο. Συμμετοχή στην ετήσια κατασκήνωση της Νεολαίας των Φίλων της Γης Ευρώπης στη Νορβηγία. Συμμετοχή στη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τις Κλιματικές Αλλαγές (COP 19) στην Πολωνία. Πλήρης απογοήτευση κατά την αποχώρηση όλων των οργανώσεων από το χώρο όπου διεξήχθηκε η διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών στη Βαρσοβία Σελίδα 26 από 26

Δράση στα γραφεία των Φίλων της Γης Κύπρου ως ένδειξη στήριξης των ενεργειών στη Βαρσοβία Στιγμιότυπο απο το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Transition Communities» στην Ισπανία Σελίδα 27 από 26

Πάνω: Ομαδική Φωτογραφία της Νεολαίας των Φίλων της Γης Ευρώπης απο την Ετήσια Κατασκήνωση των νέων της οργάνωσης στα νησιά Λοφοτέν στη Νορβηγία. Κάτω: Στιγμιότυπο απο την διαδήλωση στο COP19 ώς ένδειξη διαμαρτυρίας για τα γεγονότα που προέκυψαν στη Βαρσοβία. Σελίδα 28 από 26

Φίλοι της Γης Κύπρου (Friends of the Earth Cyprus): www.foecyprus.org Οι Φίλοι της Γης Κύπρου είναι μία περιβαλλοντική, μη-κερδοσκοπική και μη-κυβερνητική, οργάνωση με έδρα τη Λεμεσό. Η οργάνωση ιδρύθηκε το 1980 και από τότε αγωνίζεται για μία σειρά από τοπικά, εθνικά, περιφερειακά και παγκόσμια περιβαλλοντικά θέματα. Στόχος μας είναι η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, μέσω της προώθησης περιβαλλοντικά βιώσιμων και κοινωνικά δίκαιων πολιτικών. Οι Φίλοι της Γης Κύπρου είναι μέλος του Διεθνούς Δικτύου Φίλοι της Γης και του Δικτύου Φίλοι της Γης Ευρώπης. Είναι επίσης μέλος της Ομοσπονδίας Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου καθώς και της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Περιβαλλοντικών Οργανώσεων. Σήμερα, η οργάνωση αριθμεί περίπου 400 μέλη σε ολόκληρη την Κύπρο. Φίλοι της Γης Ευρώπης (Friends of the Earth Europe): www.foeeurope.org Οι Φίλοι της Γης Ευρώπης αγωνίζονται για βιώσιμες και δίκαιες κοινωνίες, μέσω της προώθησης ολοκληρωμένων περιβαλλοντικών και κοινωνικών εκστρατειών. Το Δίκτυο Φίλοι της Γης Ευρώπης ενώνει περισσότερες από 30 εθνικές οργανώσεις με χιλιάδες τοπικές ομάδες δράσης και αποτελεί περιφερειακό μέλος μίας από τις μεγαλύτερες περιβαλλοντικές μη-κυβερνητικές οργανώσεις ανά το παγκόσμιο, του Διεθνούς Δικτύου Φίλοι της Γης. Διεθνές Δίκτυο Φίλοι της Γης (Friends of the Earth International): www.foei.org Το Διεθνές Δίκτυο Φίλοι της Γης ιδρύθηκε το 1971 και αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες περιβαλλοντικές μη- κυβερνητικές οργανώσεις ανά το παγκόσμιο. Σήμερα, το Διεθνές Δίκτυο Φίλοι της Γης αριθμεί περισσότερα από 2 εκατομμύρια μέλη και 5 χιλιάδες τοπικές ομάδες δράσης με παρουσία σε 74 χώρες και κάθε ήπειρο. Αγωνίζεται για την αντιμετώπιση των σημαντικότερων παγκόσμιων περιβαλλοντικών και κοινωνικών προβλημάτων, μέσω της αμφισβήτησης του υφιστάμενου μοντέλου οικονομικής παγκοσμιοποίησης και των καθιερωμένων επιχειρηματικών πρακτικών, καθώς επίσης και της προώθησης βιώσιμων λύσεων που θα συμβάλουν στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και στη δημιουργία μίας δίκαιης κοινωνίας. Όραμα των Φίλων της Γης είναι ένας βιώσιμος, δίκαιος και ειρηνικός κόσμος, αποτελούμενος από κοινωνίες που ζουν σε αρμονία με τη φύση. Οι Φίλοι της Γης, οραματίζονται μία κοινωνία αλληλοεξαρτώμενων ανθρώπων που θα ζουν με αξιοπρέπεια, ακεραιότητα και αυτοεκπλήρωση, στην οποία η ισότητα και τα ανθρώπινα δικαιώματα θα έχουν εκπληρωθεί. Η επίτευξη αυτού του οράματος θα έχει ως αποτέλεσμα ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά μας και τις επερχόμενες γενεές.