6ο Κεφάλαιο: Τύποι Γεωργικών Μηχανημάτων και Ισχυοδότηση Αυτών Στόχοι

6ο Κεφάλαιο: Τύποι Γεωργικών Μηχανημάτων και Ισχυοδότηση Αυτών Στόχοι Γνώση των βασικών τύπων των Γεωργικών Ελκυστήρων. Γνώση των βασικών τύπων των Γεωργικών Παρελκομένων. Περιγραφή και κατανόηση της μεγάλης σημασίας της ορθής ισχυοδότησης των γεωργικών μηχανημάτων. 1

Εισαγωγή Θα παρατεθεί στο κεφάλαιο αυτό ο τρόπος κατηγοριοποίησης των γεωργικών μηχανημάτων σύμφωνα με την ισχύουσα Ελληνική Νομοθεσία. Ο τρόπος αυτός δεν είναι απαραίτητα σύμφωνος με τη γνώμη της γράφουσας, ωστόσο παρατίθεται στο παρόν σύγγραμμα για να τον γνωρίζει ο Γεωργικός Μηχανικός. Βέβαια, στην καριέρα του ο Γεωργικός Μηχανικός θα ασχοληθεί περισσότερο με τα Γεωργικά Μηχανήματα, τα οποία συναντιούνται στις βασικές αγροτικές εργασίες. Δηλαδή τις εργασίες που αφορούν στην πρωτογενή κατεργασία του εδάφους, στην προετοιμασία της σποροκλίνης, στη σπορά ή φύτευση, στην περιποίηση των καλλιεργειών και στη συγκομιδή. Εντούτοις θεωρείται σκόπιμο να γνωρίζει και τα υπόλοιπα γεωργικά μηχανήματα τα οποία κυκλοφορούν στην Ελλάδα. 6.1. Τύποι Ελκυστήρων Οι ελκυστήρες έχουν ένα ευρύ φάσμα δυνατοτήτων που σχετίζεται με τις αγροτικές εργασίες τις οποίες μπορούν να εκτελέσουν, ανάλογα με το μέγεθός τους. Όπως είναι φυσικό, δεν μπορεί ο ίδιος γεωργικός ελκυστήρας να καλύψει όλες τις αγροτικές εργασίες, διότι αυτές κυμαίνονται σε ένα αρκετά ευρύ φάσμα απαιτήσεων σε ισχύ, από πολύ εύκολες όπως για παράδειγμα η κοπή μιας ποσότητας χόρτου σε μια αυλή, μέχρι πολύ δύσκολες και ενεργοβόρες, όπως είναι η εκχέρσωση κ.λπ.. Ο γεωργικός ελκυστήρας μεγάλης ισχύος (100-150 ΗΡ) είναι ασύμφορο να χρησιμοποιηθεί σε ελαφρές αγροτικές εργασίες, τις οποίες θα μπορούσε να εκτελέσει ένας απλός ελκυστήρας ισχύος 2-3 ΗΡ. Επιπρόσθετα, ο μικρής ισχύος ελκυστήρας δεν είναι ικανός να εκτελέσει βαριές αγροτικές εργασίες (Field et Solie, 2007). Οποιοσδήποτε ελκυστήρας εργαζόμενος οριακά (στο μέγιστο των δυνατοτήτων του) για μεγάλο χρονικό διάστημα, είναι αδύνατο να αποφύγει ανεπιθύμητη φθορά και ενδεχόμενη μερική ή ολική βλάβη. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και στα παρελκόμενα γεωργικά μηχανήματα, τα οποία χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με το γεωργικό ελκυστήρα. Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα δεν αποκλείεται και η βλάβη της υγείας είτε του ίδιου του χειριστή, είτε των παρευρισκομένων, λόγω υπερφόρτωσης κάποιου μηχανήματος και μη ενδεδειγμένης λειτουργίας αυτού. Επομένως, γίνεται κατανοητό ότι ανάλογα με το είδος της εργασίας πρέπει να επιλεγεί ο κατάλληλος τύπος του ελκυστήρα προκειμένου η εκτέλεση της εργασία αυτής να είναι η πλέον συμφέρουσα και ο τύπος του παρελκομένου ο κατάλληλος. Κατά συνέπεια οι κατηγορίες των γεωργικών ελκυστήρων ανάλογα με τη χρήση τους είναι οι εξής: Γενικού τύπου. Γραμμικών καλλιεργειών. Δενδροκομικοί-Αμπελοκομικοί. Ελκυστήρες κήπου. Ελκυστήρες Ειδικού τύπου ή σκοπού. 2

Εικόνα 6.1 Γεωργικός ελκυστήρας κήπου στον οποίο έχει συνδεθεί στελεχοκοπτήρας (ανάρτηση τριών σημείων και περιστροφή από το Ρ.Τ.Ο.). Παλαιότερα υπήρχε και μια άλλη κατηγορία ελκυστήρων στην οποία το εύρος των τροχών δεν μπορούσε να ρυθμιστεί (ελκυστήρες σταθερού τύπου) και το σώμα τους βρισκόταν σε μικρή απόσταση από το έδαφος και οι οποίοι προορίζονταν για την εκτέλεση δύσκολων εργασιών. Αυτοί δε χρησιμοποιούνται πλέον. Σήμερα οι σχεδιαστές Γεωργικών Ελκυστήρων προσπαθούν να μειώσουν τον αριθμό των κατηγοριών τους σχεδιάζοντας ελκυστήρες με ευρύτερο φάσμα εργασιών λόγω της μεγάλης ανάπτυξης της τεχνολογίας. Προτείνουν, λοιπόν, γεωργικό ελκυστήρα με βασικό κορμό, στον οποίο προσαρμόζεται ο μηχανισμός θεριζοαλωνισμού ή άλλα μηχανήματα για την εκτέλεση ευρύτερου φάσματος εργασιών για λόγους οικονομίας και καλύτερης αξιοποίησης του γεωργικού εξοπλισμού. 6.1.1. Ελκυστήρες Γενικού Τύπου Οι Ελκυστήρες αυτού του τύπου είναι οι παραδοσιακοί ελκυστήρες που βρίσκονται σε χαμηλή απόσταση από το έδαφος και το εύρος των τροχών εδάφους τους μπορεί να αλλάξει ενώ το εύρος της ισχύος τους κυμαίνεται από 25 έως 400 ΗΡ (19-300 kw). Ανάλογα με το μέγεθος της ισχύος αλλάζει και η χρήση τους. Τα μικρότερα μεγέθη χρησιμοποιούνται σε μικρές γεωργικές επιχειρήσεις και στη χλοοκοπή. Τα μεσαία μεγέθη χρησιμοποιούνται επιπλέον για όργωμα, ψεκασμό κ.λπ. και μπορεί να εκτελέσει εργασία σε κίνηση ή ακινησία. Τα μεγαλύτερα μεγέθη χρησιμοποιούνται επιπλέον για την εκτέλεση βαρύτερων γεωργικών εργασιών. Οι ελκυστήρες αυτού του τύπου έχουν δυναμοδοτικό άξονα (PTO) συνήθως στο πίσω μέρος του γεωργικού ελκυστήρα, μπορεί όμως να έχουν και 2 ο δυναμοδοτικό άξονα μπροστά ή να έχουν και τους 2 τύπους δυναμοδοτικού άξονα για τα γεωργικά μηχανήματα που απαιτούν περιστροφή. Επίσης, έχουν ανάρτηση τριών σημείων για την περίπτωση που χρειάζεται να συνδεθούν με αναρτώμενο γεωργικό μηχάνημα. Όταν δεν υπάρχει ιδιαίτερη απαίτηση σε ισχύ, συνήθως έχουν κίνηση μόνο στους πίσω τροχούς εδάφους. 3

Πίνακας 6.1 Συνηθισμένοι αγγλικοί όροι στους γεωργικούς ελκυστήρες και η απόδοσή τους στην Ελληνική γλώσσα. Αγγλική ορολογία Απόδοση στα Ελληνικά Βraking performance Βroadcast type fertilizer Drawbar power output Engine power output Falling Object Protective Structures (FOPS) Impellers Grain drill Ηydraulic lift capacity Hydraulic power output Mowing Νarrow-track wheeled tractor Power Take Off (P.T.O.) Propulsion system Rear wheel drive Roll-over Protective Structures (ROPS) Row crops Row crop planter Τhree point hitch Τracklaying tractors Tractor performance Απόδοση του συστήματος πεδήσεως Λιπασματοδιανομέας κοκκώδους λιπάσματος Ισχύς στο άγκιστρο έλξης Ισχύς στον άξονα του δυναμοδότη Διάταξη προστασίας από πίπτοντα αντικείμενα Στροφεία Σπαρτική σιτηρών Ικανότητα υδραυλικής ανύψωσης Ισχύς στις υδραυλικές αναμονές Χλοοκοπή Ελκυστήρας μικρού ίχνους τροχών (δηλ. στενός) Δυναμοδοτικός άξονας Σύστημα μετάδοσης της κίνησης Κίνηση με κινητήριους τους πίσω τροχούς Διάταξη (μπάρα) προστασίας του χειριστή από ανατροπή του ελκυστήρα Γραμμικές (ή σκαλιστικές) καλλιέργειες: καλαμπόκι, βαμβάκι κ.λπ. Σπαρτική σκαλιστικών καλλιεργειών Ανάρτηση 3 σημείων Ερπυστριοφόροι ελκυστήρες Aπόδοση του ελκυστήρα 6.1.2. Ελκυστήρες Γραμμικών, Σκαλιστικών κ.ά. καλλιεργειών Οι ελκυστήρες αυτής της κατηγορίας έχουν μεγαλύτερη απόσταση από το έδαφος για να μπορούν να εργαστούν σε καλλιέργειες με ψηλά φυτά (εκτός των σιτηρών και των ψυχανθών) χωρίς να πειράξουν την κόμη τους. Κατά τα άλλα δε διαφέρουν από τους ελκυστήρες της προηγούμενης υποκατηγορίας, παρά μόνο στο ότι είναι πιο στενοί και η ισχύς τους κυμαίνεται από 50 έως 100 ΗΡ (37-75 kw). 4

6.1.3. Δενδροκομικοί Αμπελοκομικοί Ελκυστήρες Οι ελκυστήρες αυτής της κατηγορίας δε διαφέρουν από τους ελκυστήρες γενικού τύπου, παρά μόνο στο ότι έχουν μέση ισχύ και προσαρμογές τέτοιες, ώστε να μην προεξέχουν εξαρτήματα τους (εξάτμιση κ.λπ.) που θα μπορούσαν να προκαλέσουν τραυματισμούς στα δένδρα. 6.1.4. Ελκυστήρες Κήπου Οι ελκυστήρες αυτής της κατηγορίας δε διαφέρουν επίσης από τους ελκυστήρες γενικού τύπου, παρά μόνο στο ότι έχουν ισχύ έως 25 ΗΡ. Όταν έχουν πολύ μικρή ισχύ, ο χειριστής δεν επιβαίνει στον ελκυστήρα, αλλά περπατά κατευθύνοντάς τον. Αυτού του τύπου οι γεωργικοί ελκυστήρες είναι αρκετά συνηθισμένοι στα θερμοκήπια. Εικόνα 6.2 Ελκυστήρας κήπου στον οποίο η εξάτμιση (1) έχει προσαρμοστεί έτσι, ώστε να μην προεξέχει και να μην εκπέμπει καυσαέρια στο ύψος του προσώπου του χειριστή. 6.1.5. Ελκυστήρες Ειδικού Τύπου ή Σκοπού Στην κατηγορία αυτή ανήκουν οι εργαλειοφορείς Ελκυστήρες ή οι Ελκυστήρες με μεγάλο ύψος πλαισίου. 6.2. Τύποι Γεωργικών Μηχανημάτων Η Ελληνική νομοθεσία αντιμετωπίζει και το Γεωργικό Ελκυστήρα ως Γεωργικό Μηχάνημα (Φ.Ε.Κ. 1156). Σύμφωνα, λοιπόν, με το άρθρο 2 του Φ.Ε.Κ 1156/15-06-2009, ως «Αγροτικό μηχάνημα» θεωρείται: Το μηχανοκίνητο όχημα που προορίζεται κυρίως για την εκτέλεση γεωργικών εργασιών που αποσκοπούν στην παραγωγή γεωργικών προϊόντων (π.χ. αγρού, δάσους, κτηνοτροφικών, κηπευτικών, ανθοκομικών και λοιπών εκμεταλλεύσεων) ή τη μεταφορά ζώων, πραγμάτων και προσώπων είτε αυτοτελώς, είτε με τη βοήθεια φερόμενων ή ελκόμενων μηχανημάτων, εργαλείων, ρυμουλκών. 5

Το ρυμουλκούμενο αγροτικό όχημα (ρυμούλκα ή μηχάνημα), ελκόμενο ή ωθούμενο από το όχημα της προηγούμενης παραγράφου, το οποίο εκτελεί αυτοτελώς ή με τη βοήθεια του έλκοντος οχήματος τις γεωργικές εργασίες της προηγούμενης παραγράφου ή μεταφορές. Στον όρο «αγροτικό μηχάνημα», περιλαμβάνονται οι παρακάτω κατηγορίες αγροτικών μηχανημάτων: 1) ΕΛΚΥΣΤΗΡΕΣ α) Διαξονικοί Ελκυστήρες Διαξονικοί γεωργικοί και δασικοί ελκυστήρες (τροχοφόροι, ερπυστριοφόροι), οι οποίοι θα πρέπει να φέρουν τη μονάδα παραγωγής ισχύος και τους εξοπλισμούς μετάδοσης αυτής στους τροχούς ή τις ερπύστριες, στις αναρτήσεις τριών σημείων και τους δυναμοδοτικούς άξονες (P.T.O.) με τη μεγαλύτερη δυνατή σχέση. Διαξονικοί γεωργικοί ελκυστήρες ειδικών χρήσεων (διασκελιστικοί, μεγάλων διαστάσεων κ.ά.), δηλαδή ελκυστήρες που φέρουν ειδικό εξοπλισμό και προορίζονται για ειδικές καλλιεργητικές εργασίες. Έχουν ειδικά τεχνικά χαρακτηριστικά, π.χ. μεγάλο διασκελισμό, μεγάλο πλάτος, διπλούς τροχούς, κ.λπ., για την εκτέλεση εργασιών πάνω από τα φυτά ή μεγάλων απαιτήσεων σε έλξη για κατεργασία ειδικών εδαφών κ.λπ.. β) Μονoαξoνικoί Ελκυστήρες Μονοαξονικοί γεωργικοί ελκυστήρες είναι μηχανοκίνητα οχήματα τα οποία φέρουν έναν άξονα κίνησης και κινούνται επί των οδών με τη βοήθεια ρυμουλκούμενου. Ως βασικό εξοπλισμό φέρουν ένα ή δύο Ρ.Τ.Ο., άγκιστρο έλξης και ελαστικά τρακτερωτού τύπου. Για την κυκλοφορία τους στις οδούς πρέπει να φέρουν τον εξοπλισμό που προβλέπει ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας (Κ.Ο.Κ.). Μοτοσκαπτικά, τα οποία είναι μηχανοκίνητα οχήματα που φέρουν ως κύριο εξοπλισμό σκαπτική φρέζα, στη θέση της οποίας εναλλακτικά μπορούν να τοποθετηθούν ελαστικοί τροχοί κ αι μ ε τ η σ ύνδεση ε ιδικού μ ικρού ρ υμουλκούμενου μπορούν να κινηθούν επί των οδών. Η κίνησή τους στις οδούς προϋποθέτει να φέρουν τους εξοπλισμούς που προβλέπει ο Κ.Ο.Κ.. 2) ΑΥΤΟΠΡΟΩΘΟΥΜΕΝΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ α) Μηχανήματα Προετοιμασίας Εδάφους Τα μηχανήματα αυτά είναι μηχανοκίνητα οχήματα, τα οποία φέρουν εξοπλισμό κατάλληλο για την εκτέλεση γεωργικών εργασιών στο έδαφος πριν δεχθεί την καλλιέργεια, όπως ελαφριές ισοπεδώσεις του γεωργικού εδάφους, καταστροφή των υπολειμμάτων των φυτών, καθαρισμός του εδάφους από λίθους, διανομή εδαφοβελτιωτικών κ.ά.. Ισοπεδωτές. Πετροσυλλέκτες. Καταστροφείς φυτών κ.α.. β) Μηχανήματα Περιποίησης Φυτών Είναι μηχανοκίνητα οχήματα που φέρουν εξοπλισμό κατάλληλο για την εκτέλεση των γεωργικών εργασιών, όπως καθορίζονται από τον κατασκευαστή. Αυτά είναι: Ψεκαστικά. Σκαλιστικά. Κλαδευτικά. 6

Χλοοκοπτικά. Φυτευτικά. Κοπροδιανομείς κ.ά.. γ) Συλλεκτικά Μηχανήματα Γεωργικών Προϊόντων Είναι μηχανοκίνητα οχήματα τα οποία φέρουν εξοπλισμό κατάλληλο για τη συλλογή των γεωργικών προϊόντων, όπως: Θεριζοαλωνιστικές μηχανές, θεριστικές (δημητριακών, ψυχανθών κ.ά.). Βαμβακοσυλλεκτικές, τευτλοεξαγωγείς, καπνοσυλλεκτικές, μηχανήματα συλλογής λοιπών βιομηχανικών φυτών κ.ά.. Χορτοκοπτικά, χορτοσυλλεκτικά, ενσιροκοπτικά (κτηνοτροφικών φυτών κ.ά.). Πατατοσυλλεκτικές, καροτομηχανές, μηχανές συλλογής κρεμμυδιών, τοματοσυλλεκτικές, αρακοσυλλεκτικές και συλλεκτικές λοιπών κηπευτικών προϊόντων. Μηχανές συλλογής αρωματικών φυτών, ανθοκομικών κ.λπ.. Σταφυλοσυλλεκτικές, κ.ά.. δ) Μηχανήματα Γεωργικών και Κτηνοτροφικών Εγκαταστάσεων Εκμεταλλεύσεων Τα μηχανήματα αυτά είναι μηχανοκίνητα οχήματα προοριζόμενα για την εκτέλεση διαφόρων εργασιών γεωργικής φύσης μέσα στις γεωργικές εγκαταστάσεις, όπως είναι η διαχείριση των ζωοτροφών, ο καθαρισμός των στάβλων από την κόπρο των ζώων κ.λπ., ή εργασιών στις θερμοκηπιακές και φυτωριακές εκμεταλλεύσεις και άλλων κύριων και βοηθητικών εργασιών. Κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων (καθαρισμού στάβλων, διαχείρισης ζωοτροφών κ.λπ.). Γεωργοκτηνοτροφικών εγκαταστάσεων. Θερμοκηπιακών εγκαταστάσεων. Φυτωριακών εκμεταλλεύσεων (π.χ. εξολκέας φυτών). Μελισσοκομικών εκμεταλλεύσεων κ.ά.. 3) ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ Είναι μηχανοκίνητα οχήματα τα οποία φέρουν εξοπλισμό και τεχνικά χαρακτηριστικά για την εκτέλεση ελαφρών γεωργικών εργασιών αγρού, περιποίησης φυτών και μεταφορών, όπως ορίζουν οι αντίστοιχες υπουργικές αποφάσεις. Τρίκυκλα βοηθητικά αγροτικά μηχανήματα. Τετράτροχα βοηθητικά αγροτικά μηχανήματα (φορτηγού τύπου, ελαφρού τύπου και τύπου Unimog). Αγροτικά μηχανήματα πολλαπλής χρήσης (Α.Μ.Π.Χ.). 4) ΡΥΜΟΥΛΚΟΥΜΕΝΑ α) Ρυμούλκες Είναι οχήματα (μονοαξονικά ή διαξονικά) ελκόμενα από τα αγροτικά μηχανήματα, φέροντα κιβωτάμαξα για τη μεταφορά προϊόντων, προσώπων (αγρεργατών), εφοδίων ή αποβλήτων της γεωργικής εκμετάλλευσης και έχουν τεχνικά χαρακτηριστικά, όπως προβλέπονται από τον Κ.Ο.Κ. και τις λοιπές ισχύουσες διατάξεις. β) Ρυμουλκούμενα Μηχανήματα 7

Είναι οχήματα (μονοαξονικά ή διαξονικά), τα οποία ελκόμενα από τα μηχανοκίνητα αγροτικά μηχανήματα εκτελούν τις γεωργικές εργασίες για τις οποίες έχουν κατασκευαστεί. Εκτός των λειτουργικών τεχνικών χαρακτηριστικών θα πρέπει να συμφωνούν και με τα προβλεπόμενα από τον Κ.Ο.Κ. στοιχεία. 5) ΔΑΣΙΚΑ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ 6) ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΣΙΤΗΡΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ α) Ογκομετρικά Μεταφοράς Σιτηρών Είναι μηχανοκίνητα οχήματα με φέροντα οργανισμό αυτοκίνητο όχημα, επί του οποίου στη θέση της κιβωτάμαξας προσαρμόζονται ογκομετρικές συσκευές και μηχανισμός εκκένωσης. Τα τεχνικά χαρακτηριστικά που έχουν τους επιτρέπουν να κινούνται στους χώρους εργασίας των θεριζοαλωνιστικών μηχανών και να μεταφέρουν τα συγκομιζόμενα προϊόντα στους χώρους αποθήκευσης. Οι όροι και οι προϋποθέσεις κυκλοφορίας αυτών καθορίζονται με ειδικές διατάξεις. β) Οχήματα Χύδην Μεταφοράς Είναι μηχανοκίνητα οχήματα με φέροντα οργανισμό αυτοκίνητο όχημα, με κατάλληλα διαμορφωμένη κιβωτάμαξα για τη μεταφορά των συγκομιζόμενων προϊόντων από τις αντίστοιχες συλλεκτικές μηχανές από τον χώρο εργασίας στον τόπο παράδοσης. Τα προϊόντα για τα οποία προορίζονται, οι όροι και οι προϋποθέσεις κυκλοφορίας και τεχνικών χαρακτηριστικών της κατηγορίας αυτής καθορίζονται με ειδικές ρυθμίσεις. 7) ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ ΦΕΡΟΜΕΝΑ ΕΠΙ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ Είναι μηχανοκίνητα οχήματα με φέροντα οργανισμό αυτοκίνητο όχημα, επί του οποίου στη θέση της κιβωτάμαξας προσαρμόζονται συσκευές για την εκτέλεση συγκεκριμένου έργου που μπορεί να είναι π.χ. ο αλωνισμός, ο εκκοκκισμός σιτηρών κ.λπ.. α) Απορροφητήρες Φορτοεκφόρτωσης Σιτηρών β) Αλωνιστικές Μηχανές γ) Εκκοκκιστικές Μηχανές δ) Σποροδιαλογείς (σιτοκαθαριστήρια κ.λπ.) κ.ά. 8) ΟΧΗΜΑΤΑ ΑΜΦΙΣΒΗΤΟΥΜΕΝΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Είναι μηχανοκίνητα οχήματα των οποίων η κατάταξη στην κατηγορία των αγροτικών μηχανημάτων αμφισβητείται εξαιτίας των τεχνικών χαρακτηριστικών και των εργασιών που προορίζονται να εκτελούν. 6.3. Εκτέλεση Γεωργικής Εργασίας με Συνδυασμό Γεωργικών Μηχανημάτων Πολλές από τις Γεωργικές Εργασίες είναι ιδιαίτερα ενεργοβόρες, κατά συνέπεια ο Γεωργικός Μηχανικός πρέπει να δώσει ιδιαίτερη σημασία στη μείωση των απωλειών ενέργειας κατά τη σύνδεση των μηχανημάτων και την εκτέλεση των εργασιών αυτών. Δεν θα πρέπει να ξεχνά ωστόσο ότι πρέπει παράλληλα να φροντίζει και για τη διασφάλιση της υγείας και την ελαχιστοποίηση των παραγόντων εκείνων που ενδέχεται να προκαλέσουν ανεπανόρθωτη βλάβη στον ανθρώπινο, και όχι μόνο, οργανισμό από έναν άστοχο συνδυασμό γεωργικού ελκυστήρα - παρελκομένου. Συνοψίζοντας, κατά την εκτέλεση μιας αγροτικής εργασίας με τη χρήση ενός συνδυασμού δύο γεωργικών μηχανημάτων απαιτείται η διασφάλιση: Ορθής εκτέλεσης της εργασίας. 8

Συγκεκριμένα: Μεταχείρισης του ελκυστήρα και του παρελκομένου εντός των προβλεπομένων δυνατοτήτων τους. Αντιμετώπισης του χειριστή και των τυχόν παρευρισκομένων με κανόνες ασφαλείας. Υπεύθυνης διαχείρισης του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων εν γένει (π.χ. αποφυγή διαρροής ψεκαστικού υγρού στο περιβάλλον). 1. όταν πρόκειται για ελκόμενα μηχανήματα (συνδεδεμένα στο άγκιστρο έλξης του γεωργικού ελκυστήρα), ο χειριστής θα πρέπει να φροντίζει για τα εξής: Οπτική επαφή με το παρελκόμενο. Ενδεδειγμένη πίεση στους αεροθάλαμους των τροχών εδάφους. Γνώση των απολύτων διαστάσεών του (μέγιστο ύψος, πλάτος, μήκος). Σωστή και εξασφαλισμένη σύνδεση (στο άγκιστρο έλξεως του γεωργικού ελκυστήρα) με τη χρήση επιπλέον περονών και άλλων εξαρτημάτων. Χρήση σήμανσης σε περίπτωση που κάτι προεξέχει από το παρελκόμενο και υπάρχει κίνδυνος να δημιουργηθεί βλάβη ή να προκληθεί ατύχημα ή δυστύχημα λόγω αυτής της προεξοχής. Εικόνα 6.3 Υποδοχή (1) επιπλέον εξασφάλισης της σύνδεσης ελκυστήρα-παρελκόμενου σε 1 από τα 3 σημεία ανάρτησης του γεωργικού ελκυστήρα. 2. Όταν πρόκειται για αναρτώμενα μηχανήματα (στην ανάρτηση τριών σημείων του γεωργικού ελκυστήρα), ο χειριστής θα πρέπει να φροντίζει για τα εξής: Σωστή συντήρηση του συστήματος ανάρτησης. Οπτική επαφή με το αναρτώμενο μηχάνημα. Εξασφάλιση των σημείων ανάρτησης (Εικόνα 6.3). Προσοχή κατά το ανέβασμα και το κατέβασμα του παρελκομένου. 9

Αν πρόκειται για άροτρο, επειδή η άροση είναι αρκετά ενεργοβόρα γεωργική εργασία, θα πρέπει να ρυθμιστεί σωστά, ώστε το κέντρο αντίστασης (από το έδαφος) και το κέντρο έλξης (του γεωργικού ελκυστήρα) να βρίσκονται σε μια ευθεία παράλληλη προς τη διεύθυνση κίνησης του ελκυστήρα, ώστε να ελαχιστοποιούνται οι πλάγιες δυνάμεις που αναπτύσσονται στο όργωμα και δρουν στο άροτρο (=Ιδανική Ζεύξη). Όταν το αναρτώμενο μηχάνημα εκτελεί τη γεωργική εργασία, να ρυθμιστεί έτσι, ώστε να έχει κατάλληλο και ομοιόμορφο ύψος, τόσο κατά τη διεύθυνση του άξονα κίνησης, όσο και κάθετα στη διεύθυνση κίνησης. 3. Όταν πρόκειται για παρελκόμενα τα οποία απαιτούν από τον ελκυστήρα ισχύ στις αναμονές (υδραυλικές ή αέρα) για την κίνηση ενός συστήματος μετάδοσης που χρησιμοποιεί εργαζόμενη ουσία κάποιο ρευστό (υδραυλικό υγρό ή πεπιεσμένο αέρα). Σωστή συντήρηση του συστήματος. Οπτική επαφή με το μηχάνημα. Προσοχή κατά τη μετάδοση της κίνησης για την πρόληψη ατυχήματος-δυστυχήματος (Εικόνα 6.4, Εικόνα 6.5) Εικόνα 6.4 Προστατευτικά (1, 2) της περιστροφικής κίνησης του δυναμοληπτικού άξονα από το Ρ.Τ.Ο. 4. Όταν πρόκειται για παρελκόμενα ισχυοδοτημένα από τον δυναμοδοτικό άξονα του γεωργικού ελκυστήρα (Ρ.Τ.Ο.). Ορθή συντήρηση του συστήματος. 10

Οπτική επαφή με το μηχάνημα. Προσοχή κατά τη μετάδοση της κίνησης για την πρόληψη ατυχήματος-δυστυχήματος, δηλαδή να υπάρχουν οπωσδήποτε προστατευτικά μέσα της περιστροφής, όπως αυτά της Εικόνας 6.4. Εικόνα 6.5 Μηχάνημα Ανάδευσης χόρτου. 11

Βιβλιογραφία Field, L. H., Solie B. J., Introduction to Agricultural Engineering Technology: A Problem Solving Approach, Εκδ. Springer, Οκλαχόμα, 2007. 12