ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΚΑΚΗ ΑΛΚΙΟΝΗ ΕΚΦΡΑΣΗ-ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΑΛ - ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΘΕΜΑ ΚΕΙΜΕΝΟ: Μάστιγα της εποχής: παρενόχληση μέσω διαδικτύου. (Θύματα εκβιασμών μαθητές ηλικίας 8 ως 18 ετών, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ. Γιατί στοχοποιούνται από συμμαθητές τους και πώς μεθοδεύεται ο διασυρμός τους;) Χιλιάδες άνθρωποι καθημερινά χρησιμοποιούν το διαδίκτυο σαν εργαλείο για ενημέρωση και διασκέδαση. Ωστόσο, από τη στιγμή κυρίως που ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης όπως το Facebook και το Ηi5, καθώς και τα blogs, έχουν «ανέβει» εντυπωσιακά σε επισκεψιμότητα, παράλληλη άνοδο παρουσιάζουν υβριστικά και συκοφαντικά μηνύματα. Καθημερινά το κατώφλι της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος περνούν πολίτες που καταγγέλλουν την ύπαρξη τέτοιων μηνυμάτων που τους αφορούν ή άνθρωποι που λένε ότι δέχθηκαν τηλεφώνημα από άγνωστο που τους ζήτησε χρήματα προκειμένου να μην αναρτήσει στο διαδίκτυο ορισμένες πληροφορίες που θα τον βλάψουν. Ακόμη, δεν είναι λίγες οι φορές που αξιωματικοί της Ασφάλειας Αττικής ακούν κοπέλες να καταγγέλλουν ότι οι πρώην σύντροφοί τους αναρτούν σε ιστοσελίδες φωτογραφίες ή και βίντεο με προσωπικές τους στιγμές ή ακόμη και ψευδείς «ροζ» αγγελίες προκειμένου να τις εκδικηθούν. Από την πλευρά τους, οι αστυνομικοί αξιολογούν τις καταγγελίες και στη συνέχεια προχωρούν στην έρευνα. Ωστόσο, όπως λένε οι αξιωματικοί της ΕΛ.ΑΣ., το ανησυχητικό είναι πως στόχος εκβιασμών γίνονται κυρίως μαθητές ηλικίας από 8 ως 18 ετών και «δράστες» είναι συνήθως συμμαθητές τους. Το αποτέλεσμα είναι μετά την ανάρτηση των μηνυμάτων το «θύμα» να εξαναγκάζεται να αλλάξει σχολείο ή ακόμη και να
μετακομίζει με την οικογένειά του, καθώς δεν καταφέρνει να πείσει την τοπική κοινωνία όπου ζει πως όσα έμαθαν ή διάβασαν για αυτό ήταν συκοφαντικά, με αποτέλεσμα να γίνεται το επίκεντρο της χλεύης. Σχετικά με τα κίνητρα, όπως προκύπτει από την έρευνα, συνήθως είναι η πλάκα και για να «σπάσουν» την ψυχολογία του στόχου τους. Για παράδειγμα, μια ομάδα παιδιών με όχι καλές επιδόσεις στα μαθήματα στοχοποιούν συμμαθητή τους που είναι ο πιο καλός της τάξης τους και αναρτούν στο διαδίκτυο δυσφημιστικά για αυτόν σχόλια. Στη συνέχεια οι αποδέκτες των μηνυμάτων περιθωριοποιούν τον συμμαθητή τους θεωρώντας ως αληθινά τα όσα έμαθαν γι αυτόν. Σε μια από αυτές τις περιπτώσεις, με την οποία ασχολήθηκαν οι αστυνομικοί της Ασφάλειας Αττικής, ο μαθητής αναγκάστηκε να αλλάξει σχολείο. Στη «γλώσσα» των χρηστών του Ιnternet οι ενέργειες αυτές ονομάζονται παρενόχληση (bullying). Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί «η παρενόχληση στον κυβερνοχώρο προκύπτει όταν παιδιά ή έφηβοι παρενοχλούνται μεταξύ τους μέσω του διαδίκτυο ή μέσω κινητών τηλεφώνων και άλλων ηλεκτρονικών τεχνολογιών. Πρόκειται δε για μια εξελισσόμενη μόδα». Ο τρόπος με τον οποίο πραγματοποιείται είναι συνήθως με αποστολή e-mail με απειλητικό ή υβριστικό περιεχόμενο, με τη δημοσίευση φωτογραφιών ή μηνυμάτων για άλλους σε ιστολόγια (blogs) ή άλλες ιστοσελίδες και με χρήση του ονόματος ξένου χρήστη με σκοπό τη διάδοση φημών και ψεμάτων για κάποιον τρίτο (κλοπή ταυτότητας). Δηλαδή μπαίνει κάποιος χρησιμοποιώντας τα στοιχεία του ατόμου που θέλει να «χτυπήσει» και αναρτά π.χ. ψευδή αγγελία, όπως ότι είναι ομοφυλόφιλος και αναζητεί ερωτική συντροφιά. Επίσης, μερικές φορές προσβλητικά γραπτά μηνύματα προς κινητά τηλέφωνα στέλνονται μέσω ιστοσελίδων, χρησιμοποιώντας ο αποστολέας τα στοιχεία του ατόμου που έβαλε στο στόχαστρό του, προκειμένου να κατηγορηθεί από τους αποδέκτες των μηνυμάτων ότι τα έστειλε εκείνος. Μια άλλη τεχνική που χρησιμοποιείται από όσους παρενοχλούν ηλεκτρονικά είναι η δημιουργία ιστοσελίδων που στοχοποιούν συγκεκριμένα άτομα, καλώντας άλλους να δημοσιεύσουν μηνύματα μίσους. Επιπροσθέτως, διάφορα άτομα αναρτούν ψεύτικα στοιχεία ταυτότητας σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, γνωρίζονται με ανήλικα αγόρια ή κορίτσια, κερδίζουν την εμπιστοσύνη τους και τους ζητούν να τους στείλουν γυμνές φωτογραφίες τους. Στη συνέχεια απειλούν τους ανήλικους ζητώντας τους διάφορα χρηματικά ποσά για να μην αναρτήσουν τις φωτογραφίες στο διαδίκτυο. Βυθούλκας Διονύσης (Εφημερίδα Βήμα 05-07-09)
Παρατηρήσεις Α. Να γράψετε την περίληψη του κειμένου σε 100-120 λέξεις. (μονάδες 25) Β.1. Να αναπτύξετε σε μια παράγραφο 100-120 λέξεων το νόημα της φράσης: «η παρενόχληση στον κυβερνοχώρο είναι μια εξελισσόμενη μόδα» Β.2. Να βρείτε τον τρόπο πειθούς καθώς και τα μέσα πειθούς της τρίτης παραγράφου του κειμένου. (μονάδες 15) Β.3. Να βρείτε τη δομή και τη συλλογιστική πορεία της τέταρτης παραγράφου του κειμένου. Β.4. υβριστικά, βλάψουν, αποτέλεσμα, χλεύης, περιθωριοποιούν: Να γράψετε ένα συνώνυμο για κάθε λέξη του κειμένου. Β.5. Να γράψετε πέντε ονοματικά σύνολα με τη λέξη αποτέλεσμα. Γ. Σε ημερίδα που διοργανώνει το σχολείο σας με θέμα: «Νέοι και τεχνολογία», αναλαμβάνεται, ως βασικός εισηγητής, να αναφέρεται τους λόγους που γοητεύει τους νέους το διαδίκτυο με τις υπηρεσίες του, όπως το facebook, αλλά και να επισημάνεται τους κινδύνους που αυτό εγκυμονεί. (500-600 λέξεις) (μονάδες 40)
Ενδεικτικές απαντήσεις Α. Το κείμενο αναφέρεται στο διαδίκτυο και στις υπηρεσίες που αυτό προσφέρει. Ειδικότερα αναφέρεται στις ιστοσελίδες που χρησιμοποιούνται ως τόπος επικοινωνίας και έκφρασης. Επισημαίνει την επικινδυνότητα τους, αφού είναι αρκετοί αυτοί που πέφτουν θύματα συκοφαντίας και εκφοβισμού. Μάλιστα οι αξιωματικοί της ΕΛΑΣ επιβεβαιώνουν το γεγονός και υπογραμμίζουν ότι θύματα είναι κυρίως μαθητές και δράστες οι συμμαθητές τους. Τα κίνητρα είναι άνευ σημασίας ωστόσο τα θύματα πολλές φορές παραγκωνίζονται από τη μαθητική κοινότητα. Η παρενόχληση αυτού του είδους χαρακτηρίζεται από τους ειδικούς ως εξελισσόμενη μόδα. Το άρθρο ολοκληρώνεται με την παράθεση παραδειγμάτων και τεχνικών της παρενόχλησης αυτής. Β. 1. Εύκολα διαπιστώνει κανείς ότι η παρενόχληση στον κυβερνοχώρο είναι μια εξελισσόμενη μόδα. Αυτό συμβαίνει γιατί πολλοί νέοι, γοητευμένοι από το διαδίκτυο δεν διστάζουν να χρησιμοποιούν τακτικές απερίσκεπτες και ηθικά κενές. Ωστόσο οι νέοι, προκειμένου να νιώσουν ασφαλείς και να αποκτήσουν δημοτικότητα, δεν διστάζουν να διασύρουν το συνάνθρωπο τους χωρίς να αναλογίζονται τις συνέπειες. Αυτή η μορφή μαζοποίησης καθιστά ολοφάνερη την ανάγκη για ανθρωπιστική παιδεία και την θωράκιση των νέων με αξίες και ιδανικά. Β.2. Τρόπος πειθούς: επίκληση στη λογική. Αυτό γίνεται αντιληπτό καθώς τα μέσα πειθούς που χρησιμοποιούνται είναι τεκμήρια, δηλαδή αποτελέσματα ερευνών και παραδείγματα. Ειδικότερα παρατίθεται αποτέλεσμα έρευνας για τα κίνητρα της συμπεριφοράς των νέων και παράδειγμα η ομάδα μαθητών με όχι καλές επιδόσεις που στοχοποιούν καλούς μαθητές. Β.3. Δομικά μέρη της τέταρτης παραγράφου: Θεματική πρόταση: «Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί ηλεκτρονικών τεχνολογιών.» Σχόλια- Λεπτομέρειες: «Πρόκειται δε ερωτική συντροφιά» Κατακλείδα: Δεν έχει Η συλλογιστική πορεία που ακολουθεί ο συγγραφέας είναι παραγωγική. Ξεκινά από μια γενική θέση που αφορά την παρενόχληση στο διαδίκτυο και καταλήγει σε μια ειδικότερη που αφορά τις μορφές και τους τρόπους της παρενόχλησης αυτής.
Β.4. υβριστικά = προσβλητικά βλάψουν = ζημιώσουν αποτέλεσμα = απόρροια χλεύης = σαρκασμού, ντροπής περιθωριοποιούν = παραγκωνίζουν Β.5. αρνητικό αποτέλεσμα μαθηματικό αποτέλεσμα λογικό αποτέλεσμα αναμενόμενο αποτέλεσμα θετικό αποτέλεσμα Γ. Πρόλογος: 1 η παράγραφος Αξιότιμο ακροατήριο, Το διαδίκτυο ή παγκόσμιος ιστός είναι ένα παγκόσμιο δίκτυο μέσω του οποίου συνδέονται υπολογιστές και δίκτυα υπολογιστών που είναι εγκατεστημένα σε πανεπιστήμια, βιβλιοθήκες, επιχειρήσεις, ιδρύματα και οργανισμούς και επιτυγχάνεται η μεταξύ τους επικοινωνία καθώς και η παροχή στο χρήστη διαφόρων υπηρεσιών. Το διαδίκτυο αποτελεί φαινόμενο της σημερινής πραγματικότητας καθώς διεισδύει συνεχώς στην καθημερινή μας ζωή. Κυρίως θέμα: 2 η παράγραφος: Λόγοι που γοητεύει το διαδίκτυο Οι νέοι έρχονται σε επαφή με καινούριες μορφές τεχνολογίας Ελκυστικό μέσο που τους παρασύρει σε πολύωρη εργασία Ταχύτατη μετάδοση μηνυμάτων που αντικαθιστά τους παραδοσιακούς τρόπους επικοινωνίας Παρουσιάζονται νέες μορφές επικοινωνίας σε ότι αφορά την κατά πρόσωπο επικοινωνία Εμπεριέχει νέες μορφές ψυχαγωγίας, όπως τα διεθνή διαδικτυακά παιχνίδια 3 η παράγραφος: κίνδυνοι του διαδικτύου
Παραποιείται πιο εύκολα η πληροφορία Υπέρμετρη ελευθερία στη διακίνηση ανεξέλεγκτου υλικού στις ιστοσελίδες του διαδικτύου Παραβίαση προσωπικών δεδομένων, καταπάτηση της προσωπικής ελευθερίας Η μόδα, οι διαφημίσεις, η ξενομανία ωθούν το χρήστη στη στείρα αφομοίωση όσων παρακολουθεί και τον βυθίζουν στην ομοιομορφία Η απομόνωση και η αλλοτρίωση από τον συνάνθρωπο έχει ως συνέπεια την επικοινωνία μέσω διαδικτύου προκειμένου να υπάρχει κάποια επαφή. Οι σχέσεις γίνονται επιδερμικές και επικρατεί ανωνυμία. Επίλογος: 4 η παράγραφος Το διαδίκτυο έφερε επανάσταση στο χώρο της πληροφορικής και αποτελεί πολύτιμο εργαλείο για τον άνθρωπο. Η νέα γενιά, μολονότι παρουσιάζει ανωτερότητα στη χρήση του υπολογιστή έναντι των ενηλίκων, χρειάζεται και η πείρα των μεγάλων για μια ασφαλή και ορθολογική χρήση των πολυμέσων. Ευχαριστώ για την προσοχή σας.