Υπό την Αιγίδα της Α.Ε. του Προέδρου της Δημοκρατίας Κυρίου Προκοπίου Παυλοπούλου

Υπό την Αιγίδα της Α.Ε. του Προέδρου της Δημοκρατίας Κυρίου Προκοπίου Παυλοπούλου ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΙΣ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ & ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΖΑΠΠΕΙΟ ΜΕΓΑΡΟ 16-17 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2016 Διοργάνωση: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Under the Auspices of H.E. the President of the Hellenic Republic Mr. Prokopios Pavlopoulos COLLECTIVE BARGAINING IN THE EUROPEAN SOCIAL MODEL & THE FUTURE OF WORK ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ PROGRAMME ZAPPEION HALL 16-17 of SEPTEMBER 2016 Organized by: HELLENIC REPUBLIC GREEK MINISTRY OF LABOUR, SOCIAL SECURITY & SOCIAL SOLIDARITY

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Μοντέλο προσδιορίζει την ταυτότητα της Ευρώπης. Ρυθμίζει την αγορά με όρους δημοκρατίας και κοινωνικής δικαιοσύνης. Η αμφισβήτησή του ισοδυναμεί με συρρίκνωση της δημοκρατίας και των αρχών της ισότητας και της αλληλεγγύης. Ο επελαύνων νεοφιλελευθερισμός θέτει στο στόχαστρο το μοντέλο αυτό και κατακτήσεις δεκαετιών του κόσμου της εργασίας. Όμως, η διέξοδος από την κρίση δεν θα γίνει με την ισοπέδωση κοινωνικών δικαιωμάτων και συνδικαλιστικών ελευθεριών. Όπως αποδεικνύει κάθε εμπειρική μελέτη - ακόμη και πρόσφατη σχετική του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου - οι διευρυνόμενες ανισότητες που συνεπάγεται η εφαρμογή της νεοφιλελεύθερης απορρύθμισης υπονομεύουν την ίδια την ανάπτυξη. Η εφαρμογή των μνημονιακών ρυθμίσεων οδήγησε σε γενικευμένη απορρύθμιση τις εργασιακές σχέσεις στην Ελλάδα, με καταστροφικά αποτελέσματα για την κοινωνική συνοχή και την οικονομία. Ένα από τα βασικά θύματα υπήρξαν οι συλλογικές διαπραγματεύσεις. Οι συλλογικές διαπραγματεύσεις, θεμελιώδης πυλώνας του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Μοντέλου, δεν καθορίζουν απλώς τους μισθούς, προστατεύουν την απασχόληση και προσδιορίζουν τα κοινωνικά κεκτημένα. Η λειτουργία τους είναι ακόμη σημαντικότερη: Συμβάλλουν στη διαχείριση των κοινωνικών συγκρούσεων ώστε να αποφεύγονται οι ακραίες ανισότητες και τα κέρδη από την ανάπτυξη να μην καταλήγουν μόνο στους λίγους. Στο Συνέδριο θα εξετασθούν όλα τα θέματα αυτά, με έμφαση στις συλλογικές διαπραγματεύσεις ως βασική συνιστώσα του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Μοντέλου. Το συνέδριο αποτελεί, ταυτόχρονα, συμβολή στον παγκόσμιο διάλογο που διοργανώνει η ΔΟΕ για το Μέλλον της Εργασίας και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το νέο Ευρωπαϊκό Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων. Έχουν κληθεί και θα συμμετέχουν Υπουργοί Εργασίας, η ηγεσία των Ελλήνων και Ευρωπαίων Κοινωνικών Εταίρων, ακαδημαϊκοί και εκπρόσωποι διεθνών οργανισμών. Τα συμπεράσματα του συνεδρίου επιδιώκεται να αποτελέσουν σημαντική συμβολή στην επερχόμενη εθνική διαπραγμάτευση για την αγορά εργασίας στη χώρα μας. Γιώργος Κατρούγκαλος Υπουργός Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης

INTRODUCTORY NOTE The European Social Model defines Europe s identity. It regulates markets by terms of democracy and social justice. Putting into question this model is tantamount to the shrinkage of democracy and the weakening of equality and solidarity in Europe. The rampant neoliberalism undermines this model and the conquests achieved by the world of work over decades. Still, the way out of the crisis will not come by demolishing social rights and trade unionism. As proven by every empirical study -even a recent relevant one by the International Monetary Fund- the exploding inequalities, which are the product of neoliberal deregulation, undermine growth itself. Implementing the Memoranda regulations has led to a widespread deregulation of industrial relations in Greece, with devastating effects both on social cohesion and the economy. One of the main victims was collective bargaining. The latter, as a fundamental pillar of the European Social Model, not only does it set the rules on wages, protects employment and determines the social acquis but its function is even more crucial: it contributes to managing social conflicts so that extreme inequalities are avoided and growth profits do not end up only to a few. The Conference will examine all these issues, with emphasis on collective bargaining as a main component of the European Social Model. It constitutes, at the same time, a contribution to the global dialogue on the Future of Work, organized by the ILO, as well as the new European Pillar of Social Rights of the European Commission. Ministers of Labour, leaders of the Greek and the European social partners, academics and representatives of international organizations have been invited and will participate in it. The conclusions of the Conference are intended to constitute a substantial contribution to the upcoming national negotiations on the labour market between Greece and its European and International creditors. George Katrougalos Minister of Labour Social Security & Social Solidarity

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ «Κοινωνικός Διάλογος και Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Μοντέλο» 09:30-10:00 Καλωσόρισμα - Εγγραφές 10:00-10:30 Χαιρετισμοί Γιώργος Κατρούγκαλος, Υπουργός Εργασίας, Deborah Greenfield, Αναπληρώτρια Γενική Δ/ντρια Διεθνούς Γραφείου Εργασίας, Τομέας Πολιτικής 10:30-14:15 Πρωινή Συνεδρία Θεματική: Το μέλλον της συλλογικής αυτονομίας Συντονίστρια: Έφη Αχτσιόγλου, Διδάκτορας Εργατικού Δικαίου, Διευθύντρια Γραφείου Υπουργού, Υπουργείο Εργασίας, 10:30-11:00 Συλλογικές διαπραγματεύσεις στο ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο και μηχανισμοί ισχυροποίησής τους Susan Hayter, Ανώτερη Εμπειρογνώμονας στις Εργασιακές Σχέσεις, Διεθνές Γραφείο Εργασίας Αρις Kαζάκος, Καθηγητής Εργατικού Δικαίου, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης 11:00-12:00 Η ευρωπαϊκή εμπειρία στον τρόπο διαμόρφωσης του κατώτατου μισθού Μαρία Καραμεσίνη, Διοικήτρια ΟΑΕΔ, Καθηγήτρια Οικονομικών της Κοινωνικής Πολιτικής και της Απασχόλησης, Πάντειο Πανεπιστήμιο Κωνσταντίνος Αγραπιδάς, Προϊστάμενος Δ/νσης Αμοιβής Εργασίας, Υπουργείο Εργασίας, Σωτηρία Θεοδωροπούλου, Ανώτερη Ερευνήτρια Οικονομικών, Απασχόλησης και Κοινωνικής Πολιτικής, Ινστιτούτο Ευρωπαϊκών Συνδικάτων (ETUI) 12:00-12:45 Ο συνδικαλισμός σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης: αντιπροσωπευτικότητα, πυκνότητα και αυτονομία των συνδικαλιστικών οργανώσεων Ιωάννης Κουκιάδης, Ομ. Καθηγητής Εργατικού Δικαίου, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Άγγελος Στεργίου, Καθηγητής Δικαίου Κοινωνικής Ασφάλισης, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης 12:45-13:00 Διάλειμμα - Καφές 13:00-14:15 Ο λόγος στα συνδικάτα - Συζήτηση Συντονιστής: Alois Stöger, Υπουργός Εργασίας, Κοινωνικών Υποθέσεων και Προστασίας του Καταναλωτή, Αυστρία Luca Visentini, Γενικός Γραμματέας, Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Συνδικάτων (ETUC) Ramón Baeza - Sanjuán, Διευθυντής Διοίκησης, Πολιτιστικό Ίδρυμα «1η Μαΐου», Συνδικαλιστική Συνομοσπονδία Εργατικών Επιτροπών (CCOO), Ισπανία Oliver Röpke, Επικεφαλής της Ομοσπονδίας Αυστριακών Συνδικάτων στις Βρυξέλλες (ÖGB) Jozef Kollar, Πρόεδρος, Συνομοσπονδία Εργατικών Συνδικάτων (KOZ), Σλοβακία 14:15-15:15 Ελαφρύ γεύμα 15:15-18:00 Απογευματινή Συνεδρία Θεματική: Ο ρόλος των εθνικών κοινωνικών εταίρων στη ρύθμιση των εργασιακών σχέσεων σε περιόδους κρίσης Συντονιστής: Τάσος Πετρόπουλος, Υφυπουργός, Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης 15:15-16:00 Η παραβατικότητα στην αγορά εργασίας και οι σύγχρονοι μηχανισμοί καταπολέμησής της. Η περίπτωση της Ελλάδας Γιάννης Σούκος, Ειδικός Γραμματέας, Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.) Κωνσταντίνα Κούνεβα, Ευρωβουλευτής 16:00-16:15 Διάλειμμα - Καφές 16:15-17:45 Στρογγυλό Τραπέζι των εθνικών Κοινωνικών Εταίρων Συντονιστής: José António Vieira da Silva, Υπουργός Εργασίας, Αλληλεγγύης και Κοινωνικής Ασφάλισης Πορτογαλίας Γιάννης Παναγόπουλος, Πρόεδρος, Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδος (ΓΣΕΕ) Ανδρέας Ανδρεάδης, Πρόεδρος, Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) Βασίλης Κορκίδης, Πρόεδρος, Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ) Γιώργος Καββαθάς, Πρόεδρος, Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών, Βιοτεχνών, Εμπόρων Ελλάδος (ΓΣΕΒΕΕ) Γιώργος Βερνίκος, Πρόεδρος, Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή της Ελλάδος (ΟΚΕ) (tbc) 18:00 Λήξη εργασιών πρώτης ημέρας ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

ΣΑΒΒΑΤΟ 17 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ «Το Μέλλον της Εργασίας» 10:00-14:15 Πρωινή Συνεδρία Θεματική: Οι προκλήσεις του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου και το μέλλον της εργασίας Συντονίστριες: Ράνια Αντωνοπούλου, Θεανώ Φωτίου, Αναπληρώτριες Υπουργοί Εργασίας, 10:00-11:45 Συντονίστρια: Ράνια Αντωνοπούλου, Αναπληρώτρια Υπουργός Εργασίας, 10:00-10:30 Παρουσίαση της Πρωτοβουλίας της Δ.Ο.Ε. για το Μέλλον της Εργασίας Maria-Luz Vega, Συντονίστρια της Πρωτοβουλίας της Δ.Ο.Ε. για το Μέλλον της Εργασίας, Διεθνές Γραφείο Εργασίας 10:30-11:00 Το Εργατικό Δίκαιο σε συνθήκες νεοφιλελευθερισμού: Εμπειρίες απορρύθμισης και προϋποθέσεις ανάκαμψης Andres Solimano, Ιδρυτής & Πρόεδρος του Διεθνούς Κέντρου Παγκοσμιοποίησης & Ανάπτυξης (CIGLOB), Σαντιάγο, Χιλή Gerhard Bosch, Καθηγητής Κοινωνιολογίας της Εργασίας, Πανεπιστήμιο Duisburg-Essen 11:00-11:45 Ο Ευρωπαϊκός Κοινωνικός Χάρτης και οι προοπτικές συμβολής του στην προστασία της εργασίας Χρήστος Γιακουμόπουλος, Διευθυντής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Συμβούλιο της Ευρώπης 11:45 12:45 Συντονίστρια: Θεανώ Φωτίου, Αναπληρώτρια Υπουργός Εργασίας, 11:45 12:45 Ευρωπαϊκός Πυλώνας Κοινωνικών Δικαιωμάτων: από τη θεωρία στην πράξη Thomas Handel, Πρόεδρος Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων (EMPL), Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Δημήτριος Παπαδημούλης, Αντιπρόεδρος Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Κώστας Παπαδημητρίου, Καθηγητής Εργατικού Δικαίου, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών 12:45-13:00 Διάλειμμα - Καφές 13:00-14:15 Ο λόγος στα συνδικάτα - Συζήτηση Συντονιστής: Ανδρέας Νεφελούδης, Γενικός Γραμματέας, Υπουργείο Εργασίας, Fausto Durante, Υπεύθυνος Ευρωπαϊκών και Διεθνών Πολιτικών, Ιταλική Γενική Συνομοσπονδία Εργασίας (CGIL) Kate Bell, Επικεφαλής Οικονομικών και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κογκρέσο Εργατικών Σωματείων (TUC), Αγγλία Sepp Zuckerstätter, Ανώτερος Οικονομολόγος, Εργατικό Επιμελητήριο Αυστρίας (AK-Arbeiterkammer) Rudy De Leeuw, Πρόεδρος, Γενική Ομοσπονδία Εργασίας Βελγίου (FGTB) Susanne Wixforth, Επικεφαλής Μονάδας Ευρωπαϊκών Πολιτικών Συνομοσπονδία Εργατικών Συνδικάτων (DGB), Γερμανία Andreas Botsch, Διευθυντής Ευρωπαϊκών και Διεθνών Σχέσεων, Συνομοσπονδία Εργατικών Συνδικάτων (DGB), Γερμανία 14:15-15:00 Ελαφρύ γεύμα 15:00-17:00 Απογευματινή Συνεδρία Θεματική: Ο ρόλος των ευρωπαϊκών κοινωνικών εταίρων στη ρύθμιση των εργασιακών σχέσεων σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης 15:00-16:45 Στρογγυλό Τραπέζι των ευρωπαϊκών Κοινωνικών Εταίρων Συντονιστής: Γιώργος Κατρούγκαλος, Υπουργός Εργασίας, Esther Lynch, Ομοσπονδιακή Γραμματέας, Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Εργατικών Σωματείων (ETUC) Γεώργιος Ντάσσης, Πρόεδρος Ευρωπαϊκής Οικονομικής & Κοινωνικής Επιτροπής (EESC) Valeria Ronzitti, Γενική Γραμματέας, Ευρωπαϊκό Κέντρο Εργοδοτών κι Επιχειρήσων (CEEP) Χάρης Κυριαζής, Σύμβουλος Διοίκησης, Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών, Εκπρόσωπος BUSINESSEUROPE 16:45-17:00 Συζήτηση - Συμπεράσματα Γιώργος Κατρούγκαλος, Υπουργός Εργασίας, 17:00 Λήξη εργασιών Συνεδρίου

FRIDAY 16 SEPTEMBER Social dialogue and European Social Model 09:30-10:00 Welcome - Registrations 10:00-10:30 Opening Speeches George Katrougalos, Minister of Labour, Deborah Greenfield, Deputy Director General for Policy, ILO 10:30-14:15 Morning Session Thematic Area: The future of collective autonomy Moderator: Effie Achtsioglou, Ph.D. in Labour Law, Head of Minister s Cabinet, Ministry of Labour, Social Security and Social Solidarity 10:30-11:00 Collective bargaining in the European Social Model & mechanisms of reinforcement Susan Hayter, Senior Labour Relations Specialist, ILO Aris Kazakos, Professor of Labour Law, Aristotle University of Thessaloniki 11:00-12:00 European experience on minimum wage setting Maria Karamesini, Governor of Manpower Employment Organization (OAED), Professor of Labour Economics and Economics of the Welfare State, Panteion University of Athens Konstantinos Agrapidas, Head of the Directorate of Remuneration of Work, Ministry of Labour, Sotiria Theodoropoulou, Senior Researcher, Economic, Employment and Social Policies, European Trade Union Institute (ETUI) 12:00-12:45 Trade unionism in a globalized world: representativeness, density and autonomy of trade union organizations Ioannis Koukiadis, Professor Emeritus of Labour Law, Aristotle University of Thessaloniki Angelos Stergiou, Professor of Social Security Law, Aristotle University of Thessaloniki 12:45-13:00 Coffee break 13:00-14:15 Roundtable with the Trade unions - Open Discussion Moderator: Alois Stöger, Federal Minister of Labour, Social Affairs and Consumer Protection, Austria Luca Visentini, General Secretary, European Trade Union Confederation (ETUC) Ramón Baeza-Sanjuán, Managing Director, Cultural Foundation 1º de Mayo, Trade Union Confederation of Workers Commissions (CCOO), Spain Oliver Röpke, Head of the Austrian Trade Union Federation in Brussels, (ÖGB Europabüro) Josef Kollar, President, Trade Union Confederation (KOZ), Slovakia 14:15-15:15 Light lunch 15:15-18:00 Afternoon Session Thematic Area: The role of national social partners in regulating industrial relations in times of crisis Moderator: Anastasios Petropoulos, Vice Minister, Ministry of Labour, 15:15-16:00 Violations of labour market legislation and contemporary remedy mechanisms: the case of Greece Giannis Soukos, Executive Secretary of the Labour Inspectorate (SEPE), Ministry of Labour, Konstantina Kouneva, Member of the European Parliament 16:00-16:15 Coffee break 16:15-17:45 Round Table Discussion of National Social Partners Moderator: José António Vieira da Silva, Minister of Labour, Solidarity & Social Security of Portugal Giannis Panagopoulos, President of the General Confederation of Greek Workers (GSEE) Andreas Andreadis, President of the Greek Tourism Confederation (SETE) Vasilis Korkidis, President of the Hellenic Confederation of Commerce and Entrepreneurship (ESEE) Georgios Kavvathas, President of the Hellenic Confederation of Professionals, Craftsmen and Merchants (GSEVEE) George Vernikos, President of the Economic and Social Council of Greece (tbc) 18:00 Conclusion of the first day of the Conference PROGRAMME

SATURDAY 17 SEPTEMBER The Future of Work 10:00-14:15 Morning Session Thematic Area: The challenges of the European Social Model and the Future of Work Moderators: Rania Antonopoulou, Theano Fotiou, Alternate Ministers, Ministry of Labour, 10:00-11:45 Moderator: Rania Antonopoulou, Alternate Minister, Ministry of Labour, 10:00-10:30 Presentation of the ILO Initiative on the Future of Work (FoW) Maria-Luz Vega, Special Adviser for the FoW Initiative, ILO 10:30-11:00 Labour Law and the challenge of neoliberalism: Deregulation experiences and recovery Andrés Solimano, Founder and Chairman of the International Center for Globalization and Development (CIGLOB), Santiago de Chile Gerhard Bosch, Professor of Labour and Economic Sociology, University of Duisburg - Essen 11:00-11:45 The European Social Charter and its contribution to workers protection Christos Giakoumopoulos, Director of Human Rights, General Directorate of Human Rights and Rule of Law - DGI Council of Europe 11:45-12:45 Moderator: Theano Fotiou, Alternate Minister, Ministry of Labour, 11:45-12:45 The European Pillar of Social Rights: from theory to practice Thomas Handel, Chair of the Committee on Employment and Social Affairs (EMPL), European Parliament Dimitrios Papadimoulis, Vice President of the European Parliament Costas Papadimitriou, Professor of Labour Law, National and Kapodistrian University of Athens 12:45-13:00 Coffee break 13:00-14:15 Roundtable with the Trade unions - Open Discussion Moderator: Andreas Nefeloudis, General Secretary, Ministry of Labour, Fausto Durante, European and International Policy Manager, Italian General Confederation of Labour (CGIL) Kate Bell, Head of Economic and Social Affairs, Trades Union Congress (TUC), UK Sepp Zuckerstätter, Senior Economist, Austrian Chamber of Labour, AK-Arbeiterkammer Rudy De Leeuw, President, General Labour Federation of Belgium (FGTB) Susanne Wixforth, Head of Unit of European Policies, German Confederation of Trade Unions (DGB) Andreas Botsch, Head of Department of International and European Industrial Policy, German Confederation of Trade Unions (DGB) 14:15-15:00 Light lunch 15:00-17:00 Afternoon Session Thematic Area: The role of European social partners in regulating industrial relations under conditions of globalization 15:00-16:45 Round Table Discussion between European Social Partners Moderator: George Katrougalos, Minister of Labour, Social Security and Social Solidarity of Greece Esther Lynch, Confederal Secretary, European Trade Union Confederation (ETUC) Georgios Dassis, President of the European Economic & Social Committee (EESC) Valeria Ronzitti, General Secretary, European Centre of Employers and Enterprises (CEEP) Harry Kyriazis, advisor to the Board, Hellenic Federation of Enterprises (SEV) - representative BUSINESSEUROPE 16:45-17:00 Discussion - Conference Conclusions George Katrougalos, Minister of Labour, 17:00 End of Conference

ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΙΣ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ & ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ COLLECTIVE BARGAINING IN THE EUROPEAN SOCIAL MODEL & THE FUTURE OF WORK