Μέλι και προϊόντα μέλισσας. Σγουρογιάννη Πηγή Διατροφολόγος-Διαιτολόγος

Μέλι και προϊόντα μέλισσας Σγουρογιάννη Πηγή Διατροφολόγος-Διαιτολόγος

Μέλι Το μέλι είναι το προϊόν που παράγουν οι μέλισσες από το νέκταρ ή τα διάφορα μελιτώματα φυτών. Η τροφή αυτή σε συνδυασμό με τη γύρη των φυτών που επίσης συλλέγουν οι μέλισσες, αποτελεί τη μόνη και πλήρη τροφή της μέλισσας. ΘΡΕΠΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΜΕΛΙΟΥ Οι πολυάριθμες ποικιλίες μελιού περιέχουν όλες σχεδόν το ίδιο ποσοστό σακχάρων. Αυτό που προκαλεί τις μεγάλες οσφρητικές, γευστικές, οπτικές και θεραπευτικές διαφορές είναι οι διακυμάνσεις στην περιεκτικότητα σε βιταμίνες, μέταλλα, οργανικά οξέα ένζυμα και φυτικά αιθέρια έλαια.

Διατροφική ανάλυση μελιού Νερό:17-23 % Σάκχαρα: Φρουκτόζη 38.2% Δεξτρόζη(γλυκόζη - σταφυλοσάκχαρο)31.28% Σακχαρόζη(κοινή ζάχαρη)1.31% Μαλτόζη και άλλοι ανάγοντες δισακχαρίτες:7.31% Ανώτερα σάκχαρα:1.5%

Οξέα:Συνολικό οξύ υπολογιζόμενο ως γλυκονικό οξύ:0.57% Γλυκονικό Κιτρικό Μηλικό Ηλεκτρικό Μυρμηκικό Οξικό Βουτυρικό Γαλακτικό Πυρογλουταμινικό Αμινοξέα Φαινολικά οξέα: Καφεικό οξύ(wadhan, 1998) Φερουλικό οξύ(wadhan, 1998) Πρωτεϊνες:0.26% Φλαβονοειδή Μέταλλα:0.17% Κάλιο Νάτριο Ασβέστιο Μαγνήσιο Χλωρίδια Θειικά άλατα Φωσφορικά άλατα Διοξείδιο του πυριτίου κ.λ.π Δευτερεύοντα συστατικά 2,21 %:

Χρωστικές ουσίες(καροτίνη, χλωροφύλλη κ.λ.π) Αρωματικές ενώσεις(τερπένια,αλδεϋδες,αλκοόλες,εστέρες κ.λ.π) Αλκοολούχα σάκχαρα(μανιτόλη,δουλκίτης) Τανίνες Ακετυλοχολίνη Ένζυμα: Ιμβερτάση(μετατρέπει την σακχαρόζη σε γλυκόζη και φρουκτόζη) Διαστάση(μετατρέπει το άμυλο σε δεξτρίνες) γλυκοζο-οξειδάση(μετατρέπει τη γλυκόζη σε γλυκονολακτόνη) Καταλάση(αποσυνθέτει το υπεροξείδιο του υδρογόνου) Φωσφατάση (αποσυνθέτει το γλυκεροφωσφορικό άλας) Βιταμίνες σε μικρα ευματάβλητα ποσά Θειαμίνη(Β1) Ριβοφλαβίνη Β2) Νικοτινικό οξύ(β3) Βιταμινη Κ Φολικό οξύ Βιοτίνη Πυριδοξίνη(βιταμίνη Β6) Αυτές είναι οι ουσίες, οι οποίες είναι υπεύθυνες για τις εξαιρετικές ιδιότητες του μελιού

Τα σάκχαρα αντιπροσωπεύουν το 75 με 80 % του βάρους του μελιού. Αποτελούνται από φρουκτόζη, γλυκόζη, μαλτόζη, σακχαρόζη. Η φρουκτόζη και η γλυκόζη αφομοιώνονται κατευθείαν από τον οργανισμό, ενώ η βιομηχανική ζάχαρη πρέπει πρώτα να μετασχηματιστεί. Η μέλισσα με το σάλιο της και συγκεκριμένα με το ένζυμο ιμβερτάση μετασχηματίζει τη σακχαρόζη στο λεγόμενο ιμβερτοσάκχαρο. Το ένζυμο αυτό είναι πολύ ευαίσθητο στη θέρμανση. Για το λόγο αυτό δεν πρέπει να θερμαίνουμε το μέλι.

Η γλυκόζη παρέχει άμεσα διαθέσιμη ενέργεια στον οργανισμό, ενώ η φρουκτόζη συγκρατείται μέσα στο συκώτι υπό μορφή γλυκογόνου και δημιουργεί το απόθεμα μας σε ενέργεια. Η ενέργεια αυτή μας βοηθάει, μεταξύ των άλλων να ανταποκρινόμαστε καλύτερα στο άγχος.

Μέλι και ασθένειες Καρδιακά νοσήματα Το μέλι ως η καλύτερη πηγή ενέργειας για τα καρδιακα κύτταρα, βοηθά την κυκλοφορία του αιματος, μειώνει την αρτηριακή πίεση (όταν αυτή είναι υψηλή), βελτιώνοντας τη δομή των αιμοφόρων αγγείων. Αναιμία Συμβάλει στη βελτίωση της, αυξάνοντας την όρεξη, βοηθώντας στη απορρόφηση του σιδήρου, δίνει ενέργεια στο μυελό των οστών, το ήπαρ και τη σπλήνα.

Γαστρεντερικά νοσήματα Δυσκοιλιότητα:Συμβάλει θετικά λειτουργεί ως μαλακτικό για το έντερο και διεγείρει την παραγωγής χολής στο ήπαρ. Γαστροδωδεκαδακτυλικό έλκος:το μέλι όταν χορηγείται σε μικρές δόσεις παρουσιάζει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες κατά του helicobacter pylori και αναζωογονητικές για τον γαστροδωδεκαδακτυλικό βλεννογόνο. Ηπατικές ασθένειες: Κίρρωση ήπατος Το μέλι (ειδικά της ακακίας)περιέχει μεγάλα ποσά φρουκτόζης, η οποία χρησιμοποιείται για την αύξηση των επιπέδων γλυκογόνου στο συκώτι.περισσότερο γλυκογόνο σημαίνει για το συκωτι περισσότερα καύσιμα.

Τυχόν διατροφικά προβλήματα Εκτός από τα βρέφη, σε ενήλικες δεν έχουν παρατηρηθεί διατροφικά προβλήματα

Γυρη Η μελισσογύρη ή απλά γύρη είναι το μέσον με το οποίο το αρσενικό γενετικό υλικό των φυτών μεταφέρεται από τα αρσενικά(στήμονες) στα θηλυκά πολαπλασιαστικά όργανα των φυτών(ύπερος).

Ο άνθρωπος χρησιμοποιεί τη γύρη σαν συμπλήρωμα διατροφής, ως πηγή αμινοξεων, πρωτεϊνών, βιταμινών και μεταλλικών στιχείων. Ο Calian (1958), αναφέρει ότι σύμφωνα με εργασίες Ρώσων επιστημόνων, η γύρη περιέχει και μικρές ποσότητες ρουτίνης, γνωστής ως βιταμίνης R, η οποία αυξάνει την αντίσταση των τριχοειδών αγγείων και προφυλάσσει έτσι τον οργανισμό από εγκεφαλικές αιμορραγίες και μειώνει το χρόνο πήξης αίματος. Επίσης δυναμώνει τις συστολές της καρδιάς και επιβραδύνει το ρυθμό τους.

Διαθρεπτική ανάλυση της γύρης Πρωτεϊνες 22% (όρια 7-30) Υδατάνθρακες 31%(όρια 0-41) Λίπη 5%(1-14) Μεταλλικά στοιχεία 3% Νερό 11% Άγνωστοι παράγοντες 29%(lannuzzi 1993c)

Όλα τα απαραίτητα αμινοξέα υπάρχουν στη γύρη, ενώ σε σύνολο υπερβαίνουν τα 19. Οι βιταμίνες που βρέθηκαν στη γύρη είναι το σύνολο σχεδόν των βιταμινών την ομάδας Β καθώς και βιταμίνες C και Ε. Τα μεταλλικά στοιχεία που βρέθηκαν είναι κάλιο, φώσφορος, ασβέστιο, μαγνήσιο, σίδηρος, χαλκός, ψευδάργυρος και μαγγάνιο. Η περιεκτικότητα σε λιπαρά οξέα (αραχιδονικό, βεχενικο, καπρικό, καπροϊκό, καπρυλικό, λαυρικό, λινολεϊκό, παλμιτικο, στεατικό κ.τ.λ), διαφέρει ανάλογα με τη φυτική προέλευση. Έχει υπολογιστεί πως η γύρη που συλλέγεται από τις μέλισσες περιέχει πάνω από 5000 ένζυμα και συνένζυμα απαραίτητα για το μεταβολισμό των τροφών και την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών από το πεπτικό σύστημα.(pollen Company 1981). Με βάση τα παραπάνω διαπιστώνουμε ότι η γύρη είναι μια εξαιρετικά συμπυκνωμένη τροφή και αποτελέσματα από διατροφικές δοκιμές έδειξαν ότι η ισορροπία των αμινοξέων είναι καθοριστικός παράγοντας της διατροφικής της αξίας.

Φαρμακευτική και θεραπευτική Δράση Έλκος του δωδεκαδακτύλου Παθήσεων του προστάτη(ericaskupmark Upsala, G.Johnson ) Ασθένειες ήπατος (ανάρρωση) (Brown,1989) Αναιμία Διαβήτη Αλλεργίες (Liebelt,1994) Ανορεξία Αντιβιοτική Δράση Βακτηριοστατική Δράση Γηριατρική

Ανεπιθύμιτες δράσεις Στομαχοεντερικές διαταραχές Τυχόν αλλεργικά φαινόμενα

Δοσολογία 35 γρ.(1 κουταλιά σούπας ανα ημερα) Η γύρη καταναλωνεται αυτούσια ή αναμειγμένη με μέλι ή χυμό Η κατανάλωση γίνεται για 3 μήνες με μια διακοπή 3-4 εβδομάδων.

Χημική σύσταση γύρης Πρωτεϊνες 22%(7-30) Υδατάνθρακες 31%(0-41) Λίπος 5%(1-14) Ανόργανα στοιχεία 3%(1-6) Υγρασία 11%(7-16) Διάφορα 22%(22-36)

Πολυβίταμίνη Α : 5-9 mg/g B1:9,2mg/g Β2:18,5mg/g Β3 Β5 : 20,5 mg/g Β6: - Β12:5mg/g Βιταμίνη C:7,15mg/g Βιταμίνη D: - Βιταμίνη Ε: - Βιταμίνη Η: - Βιταμίνη Κ: - Βιταμίνη Ρ(ρουμίνη):16mg/g Φολικό οξύ:3-8 mg/g ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ

ΑΝΟΡΓΑΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Ca :1-15 % (της τέφρας) P :1-20 % Fe :1-12 % Cu :5-8% Mg :1-12% Mn :1,4% K :20-45% Si :2-10%

ΕΝΖΥΜΑ Διαστάση Αμυλάση Ιμβερτάση Τρασνεφεράση Φωσφατάση ΣΥΝΕΝΖΥΜΑ Γλουταθείο NAD

Αργινίνη Ιστιδίνη Ισολευκίνη Λευκίνη Λυσίνη Φαινυλανίνη Θρεονίνη Τρυπτοφάνη Βαλίνη Γλουταμινικό οξύ ΑΜΙΝΟΞΕΑ

Φλαβονοειδή(Quercetin, Kaempferal) Χρωστικές(καροτένιο, ξανθοφύλες) Διάφορα(Ορμόνες,ιχνοστοιχεία)

Διαιτητική Αξία Κατηγορίες Πολύ καλή(περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη 21% και άνω) Καλή(πρωτεΐνη από 11%-20%) Πτωχή(πρωτεΐνη λιγότερο από 10%)

Είδος τροφής Συγκριτικό πίνακας θρεπτικής αξίας γύρης με άλλα προϊόντα(mgr/100g τροφής(weaver &Kuiken,1987) ισο λευ κίν η λευ κίν η λυσ ίνη μεθ ειον ίνη Φαι νυλ ανί νη Θρε ονί νη Τρυ πτο φάν η Βα λίν η Σύν ολο κρεάς 0,93 1,23 1,45 0,42 0,66 0,81 0,20 0,91 6.58 Αυγά 0,85 2,17 0,93 0,39 0,69 0,67 0,20 0,90 6,80 Τυρί 1,74 2,63 2,34 0,80 1,43 1,38 0,34 2,05 12,71 Γύρη 4,50 6,70 5,70 1,82 3,90 4,00 1,30 5,70 33,62

H γύρη μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως συμπλήρωμα διατροφής, καθως αποτελεί πλούσια πηγή πρωτεϊνών, βιταμινών και μεταλλικών στοιχείων. Αποτέλεσμα από διάφορες διατροφικές δοκιμές έδειξαν ότι η ισσοροπία των αμινοξέων είναι καθοριστικός παράγοντας της διατροφικής της αξίας. (jannouzzi,1993 c)

ΠΡΟΠΟΛΗ Η πρόπολη είναι ρητινώδης κολλητική ουσία που συλλέγουν οι μέλισσες από διάφορα φυτά, την εμπλουτίζουν με κερί, γύρη, ένζυμα και άλλες ουσίες και τη χρησιμοποιούν για να απολυμάνουν και να στεγανοποιήσουν το εσωτερικό της φωλιάς τους.

ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ Ρητίνη 55% Κερί 30 % Αιθέρια έλαια 10% Γύρη 5% Αρωματικές ουσίες Ζάχαρα Βάλσαμα Τερπένια Αλειφατικά οξέα και οι εστέρες τους Φλαβόνες Ανόργανες ουσίες Βιταμίνες Ιχνοστοιχεία

ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ Βακτηριοστατικές και βακτηριοκτόνες ιδιότητες Μεγάλη περιεκτικότητα σε φλαβονόλες και φλαβονόνες οι οποίες έχουν τις ακόλουθες επιδράσεις: 1. Αντιφλεγμονική δράση στις αρθρώσεις, στο δέρμα και στους βλεννώδεις ιστούς. 2. Προστατεύουν τη vit C από οξείδωση 3. Ευεργετική επίδραση στα αγγεία 4. Παρατείνουν τη δράση της αδρεναλίνης 5. Αναστέλλουν τη συνάθροιση των ερυθροκυττάρων. 6. Βελτιώνουν την κυκλοφορία του αίματος στα τριχοειδή αγγεία. 7. Αντιμικροβιακή δράση στα gram θετικά και gram αρνητικά βακτήρια. 8. Αντισηπτική δράση

Αλκοολικό εκχύλισμα πρόπολης 50 % χρησιμοποιεπιται για τη θεραπεία χρόνιας ωτίτιδας. Κατά του χρόνιου κνησμού, φαρυγγίτιδας, μυκητιάσεων Βοηθά στην αντιμετώπιση προβλημάτων ρευματικής αρθρίτιδας και σπονδυλικής αγκυλωσης Θεραπεία των αγγειοκινητικών νεύρων που προκαλούν καταροή(συνάχι) Αντιμετώπιση του προστάτη Θεραπεία προβλημάτων στη στοματική κοιλότητα Χρησιμοποιείτο στην κοσμητολογία

Τυχόν προβλήματα από τη χρήση της Προβλήματα είναι δυνατό να προκληθούν μόνο από υπολείμματα ξένων υλών π.χ από κερί και εάν είναι παλιότερη των 2 ετών.

Δοσολογία/χρήση 100 γρ. πρόπολης σε 120 ml αλκοόλης 15 20 σταγόνες για αποφυγή κρυωμάτων.

Βασιλικός πολτός Ο βασιλικός πολτός είναι μια άσπρη κολλώδης ουσία, ισχυρά όξινος, με ιδιάζουσα οσμή και υπόπικρη γεύση, εξαιρετικά θρεπτική η οποία εκκρίνεται από τους υποφαρυγγικούς αδένες των νεαρών εργατριών μελισσών.

Σύνθεση βασιλικού πολτού Νερό αποτελεί τα 2/3 του φρέσκου βασιλικού πολτού αλλά σε ξηρό βάρος οι πρωτεΐνες και τα σάκχαρα υπερτερούν Πρωτεΐνες :73.9 %. Όλα τα απαραίτητα αμινοξέα είναι παρόντα σε επαρκείς ποσότητες. Σάκχαρα αποτελούνται κυρίως από φρουκτόζη και γλυκόζη. Συνήθως αυτά τα δυο μαζί αποτελούν το 90% των σακχάρων. Λιπίδια τα οποία βρίσκονται σε σπουδαία αναλογία.

Μεταλλικά στοιχέια: K, Ca, Na, Zn, Fe, Cu, και Mn. To κάλιο είναι αυτό που υπερτερεί άλλα σε μικρότερη συγκέντρωση από τη γύρη. Βιταμίνες Χαρακτηριστικό του βασιλικού πολτού είναι η περιεκτικότητα σε βιταμίνες: Β1,Β2,Β3,Β4,Β5,Β6,Β7,Β8,Β9,Β12 και σε μικρότερες ποσότητες C,D,A και Ε. Το παντοθενικό οξύ Β5 παίζει μεγάλο ρόλο στο μεταβολισμό των προνυμφών που βρίσκονται στην ανάπτυξη. Ακετυλοχολίνη βρίσκεται σε ποσότητα πάνω 1 mg/g η οποπια έχει αγγειοδιασταλτικές ιδιότητες χρήσιμες για τη θεραπεία κυκλοφορικών διαταραχών.

Σημαντικά οφέλη Επίδραση στη μακροζωία Διατήρηση υγείας, ομορφιάς και νεότητας Αύξηση ανθεκτικότητας σε ασθένειες Βελτίωση οξυγόνωσης των ιστών Διέγερση όρεξης και ψυχικής διάθεσης Αύξηση παραγωγής ερυθρών αιμοσφαιρίων Αναλγητική δράση

Διέγερση αντιβιοτικής δράσης του ανοσοποιητικού συστήματος Τονωτικό του νευρικού συστήματος Βελτίωση λειτουργίας του κυκλοφορικού συστήματος Διέγερση ανάπτυξης των πρόωρων βρεφών Βελτίωση διανοητικής ανάπτυξης σε παιδιά με σύνδρομο Down Συμμετοχή στη θεραπεία της αναιμίας Βελτίωση των συμπτωμάτων γεροντικής άνοιας και νόσου Αλζχάιμερ

Τυχόν προβλήματα από τη λήψη Υπερδιέγερση του νευρικού συστήματος από αυξημένη πρόσληψη

Διατροφικό δίλημμα Μέλι ή ζάχαρη Η ζάχαρη είναι ένα βιομηχανοποιημένο προϊόν αποτέλεσμα χημικής επεξεργασίας. Το μέλι είναι ένα φυσικό προϊόν κατευθείαν από τη φύση και δεν επιδέχεται κανενός είδους επεξεργασία. Η ζάχαρη κατηγορείται για το υψηλό επίπεδο χοληστερίνης, πονοκεφάλους, κούραση, ερεθιστικοτητα. Το μέλι δεν έχει κατηγορηθεί για κάτι. Η ζάχαρη αποτελείται αποκλειστικά από ζαχαρόζη. Το μέλι περιέχει τουλάχιστο 180 διαφορετικές ουσίες, τόσο άριστα συνδεδεμένες ώστε κανείς δε μπόρεσε να φτιάξει τεχνητα τη σύνθεση παρόλο που είναι γνωστή.

Κέικ με μέλι Συνταγές με μέλι Υλικά: 500 γρ. αλεύρι 4 αυγά 1 φλυτζάνι καλαμποκέλαιο 1/2 φλυτζάνι ζάχαρη 1/2 φλυτζάνι μέλι 1 φλυτζάνι καρότα (τριμμένα) 1/2 φλυτζάνι μαύρες σταφίδες 1/2 φλυτζάνι χοντροκομμένη καρυδόψιχα 2 κ.γ. κανέλα

Εκτέλεση: Χτυπάμε καλά τα αυγά με την ζάχαρη, προσθέτουμε το μέλι, το καλαμποκέλαιο, τα καρότα και την κανέλα. Ρίχνουμε σταδιακά το αλεύρι, την καρυδόψιχα και τις σταφίδες. Αλείφουμε με λίγο καλαμποκέλαιο τη φόρμα και πασπαλίζουμε με λίγο αλεύρι. Ψήνουμε στους 180 βαθμούς για περίπου μια ώρα.

Κουλουράκια ''Για απογευματινά σνακ φτιάξε κουλουράκια-φωλιές γεμάτες μέλι'' Υλικά: 400γρ. αλεύρι, 250γρ. ζάχαρη άχνη, 3 κρόκους αυγού, 1 κουταλιά του γλυκού μπέικιν ή σόδα. Ζυμώνεις όλα τα υλικά μαζί και φτιάχνεις μια ζύμη που να πλάθεται εύκολα και να μην κολλάει. Ανοίγεις τη ζύμη και την κόβεις με φόρμες ή με ένα ποτήρι του κρασιού. Στα μισά μπισκότα κάνεις και μια τρύπα στη μέση με το καπάκι ενός μπουκαλιού και τα ακουμπάς πάνω από τα ολόκληρα μπισκότα. Στη μέση ρίχνεις μια κουταλιά μέλι. Τα βάζεις να ψηθούν σε προθερμασμένο φούρνο μέχρι να ροδοκοκκινίσουν. Μόλις ψηθούν, τα αφήνεις λίγο να κρυώσουν και τα πασπαλίζεις με ζάχαρη άχνη.

Ας αφήσουμε την τροφή μας να γίνει φάρμακο και φάρμακο η τροφή μας! Ευχαριστώ!