Οδηγόσ αρχαρίων για τα Φωτοβολταϊκά Πάνελ

Οδηγόσ αρχαρίων για τα Φωτοβολταϊκά Πάνελ Γιατί να μάκετε για τα φωτοβολταϊκά πάνελ; Γιατί: Παράγουν κακαρι πθγι ενζργειασ Μπορείτε να αμειφκείτε για τθν ενζργεια που παράγετε ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Ειςαγωγή 2. Χαρακτηριςτικά φωτοβολταϊκών ςυςτημάτων 3. Βαςικζσ αρχζσ ςχεδιαςμοφ ενόσ φωτοβολταϊκοφ ςυςτήματοσ 4. Φωτοβολταϊκά - η προτεινόμενη επζνδυςη ςτην παραγωγή πράςινησ ενζργειασ 5. υμπζραςμα 1

1. Ειςαγωγή Οι φωτοβολταϊκζσ ςυςκευζσ μετατρζπουν το θλιακό φωσ ςε θλεκτριςμό μζςω τθσ χριςθσ θμιαγϊγιμων υλικϊν. Ηλιακά πάρκα ζχουν καταςκευαςτεί ςε όλθ τθν Ευρϊπθ, αλλά αυτό δεν είναι το αντικείμενο του προγράμματοσ SEEGREEN. Το ςφνθκεσ για τα θλιακά πάρκα είναι να ςυνδζονται με το δίκτυο θλεκτροδότθςθσ, το οποίο βαςίηεται ςε ζνα επιχειρθςιακό μοντζλο και τθν αγορά του θλεκτριςμοφ από το κράτοσ. Όςο αφορά ςτθ χριςθ των φωτοβολταϊκϊν για τισ ανάγκεσ ενόσ νοικοκυριοφ, υπιρξαν ςχεδιαςτικζσ δυςκολίεσ αναφορικά με τθν καταςκευι και τθ ςφνδεςθ του ςυςτιματοσ ενζργειασ. Στισ μζρεσ μασ ζχουν γίνει ενζργειεσ προκειμζνου να μειωκοφν τα διαχειριςτικά εμπόδια για τθν εφαρμογι αυτϊν των πρωτοβουλιϊν ςτα νοικοκυριά. Οι νζοι νόμοι ζχουν διευκολφνει τισ διαδικαςίεσ για τουσ χριςτεσ νοικοκυριϊν μζςω τθσ καταςκευισ ςυςτθμάτων ανανεϊςιμων πθγϊν ενζργειασ που να ανταποκρίνονται ςτισ ανάγκεσ τουσ. Η νομοκεςία για εδαφικι ανάπτυξθ ςτθ Βουλγαρία κα ζπρεπε επίςθσ να κινθκεί ςε παρόμοια κατεφκυνςθ. Τα φωτοβολταϊκά ςτοχεφουν ςτο να παράγουν θλεκτρικό ρεφμα το οποίο μπορεί να χρθςιμοποιθκεί για τθν παροχι ενζργειασ για εςωτερικό και εξωτερικό φωτιςμό, για θλεκτρικζσ ςυςκευζσ ι ακόμα και για θλεκτρικά οχιματα. Η παραγόμενθ ενζργεια από αυτόνομα φωτοβολταϊκά ςυςτιματα μπορεί να αποκθκεφεται ςε μπαταρίεσ και να χρθςιμοποιείται υπό ςυνκικεσ ςυννεφιάσ ι κατά τθ διάρκεια τθσ νφχτασ. Τοποκετοφνται ςτισ ςτζγεσ ι ςε άλλα κατάλλθλα μζρθ και θ αποτελεςματικότθτά τουσ εξαρτάται από τθν κατεφκυνςι τουσ ςε ςχζςθ με τον ιλιο. Η αξιολόγθςθ ι θ ικανότθτά τουσ αποτελοφν ςθμαντικά ςτοιχεία και αυτά κακορίηονται κατά το ςχεδιαςμό, ςφμφωνα με τισ ανάγκεσ του νοικοκυριοφ και τα ειδικά χαρακτθριςτικά του κτιρίου και τθσ ιδιοκτθςίασ. 2

Κατά τθ διάρκεια μίασ θλιόλουςτθσ θμζρασ, ο ιλιοσ ςτζλνει περίπου 1 kw ενζργειασ ανά τετραγωνικό μζτρο επιφάνειασ, το οποίο κρίνεται παραπάνω από αρκετό ϊςτε να παρζχεται ςτισ κατοικίεσ θ απαιτοφμενθ ενζργεια. Για να κακοριςτεί θ ιςχφσ των φωτοβολταϊκϊν πάνελ, πρζπει να υπάρχει ζνασ αρικμόσ προχποκζςεων. Στθν αρχι του ςχεδιαςμοφ ο χριςτθσ πρζπει να προςδιορίςει με όςο το δυνατό μεγαλφτερθ ακρίβεια τισ θλεκτρικζσ ςυςκευζσ που κα ενεργοποιοφνται από τα θλιακά φωτοβολταϊκά πάνελ, κακϊσ και τθ μζςθ θμεριςια διάρκεια χριςθσ. Αυτό γίνεται προκειμζνου να δοκεί μία ειδικι προςφορά, που κα ανταποκρίνεται επακριβϊσ ςτισ ανάγκεσ του χριςτθ, χωρίσ να καταλιξει να αποδίδει περιςςότερθ ι λιγότερθ ενζργεια από τθν απαιτοφμενθ. Τα φωτοβολταϊκά μποροφν να χρθςιμοποιθκοφν και κατά τουσ μινεσ Δεκζμβριο και Ιανουάριο, ςε αντίκεςθ με τουσ θλιακοφσ κερμοςίφωνεσ, οι οποίοι αδυνατοφν να αποδϊςουν αυτοφσ τουσ μινεσ. Για νζα καταςκευαςτικά εγχειριματα, θ αγορά προτείνει τα φωτοβολταϊκά, τα οποία τοποκετοφνται ςτθ δομι τθσ καταςκευισ, όπωσ ςτισ ςτζγεσ και τισ προςόψεισ. 3

2. Χαρακτηριςτικά Φωτοβολταϊκών υςτημάτων Ηλεκτρικι ςφνδεςθ Σα διαςυνδεδεμζνα ςυςτήματα ςυνδζονται με το τοπικό θλεκτρικό δίκτυο διανομισ και μία εταιρία αγοράηει τθν ενζργεια ςε προνομιακζσ τιμζσ από τθν εγκατάςταςθ του ιδιοκτιτθ. Σα εκτόσ δικτφου ή αυτόνομα ςυςτήματα χρθςιμοποιοφνται ςε απομακρυςμζνεσ περιοχζσ, όπου δεν είναι δυνατό να υπάρξει ςφνδεςθ με το θλεκτρικό δίκτυο. Τα ςυςτιματα αυτά φορτίηουν μπαταρίεσ για τοπικι θλεκτρικι κατανάλωςθ. Τφποι μονάδων Βάςει τθσ φυςικισ τουσ καταςκευισ, οι φωτοβολταϊκζσ μονάδεσ διαχωρίηονται ςε: μονοκρυςταλλικζσ, πολυκρυςταλλικζσ ή άμορφεσ. - Οι μονοκρυςταλλικζσ και πολυκρυςταλλικζσ μονάδεσ ζχουν αποτελεςματικότθτα ςτθ μετατροπι και ανάλογα με τισ διαφορετικζσ πθγζσ, ο παράγοντασ επίδοςισ τουσ ποικίλει ςε κλίμακα τθσ τάξεωσ του 12-18%. - Τα άμορφα ι τα ονομαηόμενα λεπτϊν ςτρωμάτων πάνελ είναι από τα πιο οικονομικά ςυγκρινόμενα με άλλα που διατίκενται ςτθν αγορά. Ωςτόςο θ απόδοςι τουσ είναι χαμθλι (4-8%) και θ διάρκεια ηωισ τουσ είναι μικρότερθ από αυτι των μονοκρυςταλλικϊν και πολυκρυςταλλικϊν. 4

Προςανατολιςμόσ Τα φωτοβολταϊκά ςυςτιματα μποροφν να είναι κινοφμενα ι ςταθερά. Τα κινοφμενα ςυςτιματα μποροφν να ακολουκοφν τον ιλιο ςτον ουρανό, διαμορφϊνοντασ τθ κζςθ τουσ ςε κατεφκυνςθ και γωνία κλίςθσ. Τα ςτακερά ςυςτιματα τοποκετοφνται ςε ςτακερζσ καταςκευζσ με κατεφκυνςθ ςυνικωσ προσ το νότο, νοτιοανατολικι ι νοτιοδυτικι ςε γωνία κλίςθσ μεταξφ 30 και 60 o. 5

3. Βαςικζσ αρχζσ ςχεδιαςμοφ ενόσ φωτοβολταϊκοφ ςυςτήματοσ: Εξαςφαλίςτε ότι ο ςχεδιαςμόσ καλφπτει τισ απαιτιςεισ τθσ τοπικισ θλεκτρικισ εταιρίασ διανομισ. Βεβαιωκείτε ότι θ επιφάνεια τθσ ςτζγθσ ι οποιαδιποτε άλλθ περιοχι που κα χρθςιμοποιθκεί για τθν εγκατάςταςθ, μποροφν να αντζξουν το βάροσ του ςυςτιματοσ του απαιτοφμενου μεγζκουσ. Αν κρικεί απαραίτθτο, θ καταςκευι τθσ ςτζγθσ κα πρζπει να ενιςχυκεί και/ι να επιδιορκωκεί. Σχεδιάςτε το ςφςτθμα ςφμφωνα με όλα τα ιςχφοντα πρότυπα ςτον τομζα των καταςκευϊν και τθσ θλεκτρομθχανικισ. Επιλζξτε ζνα ςφςτθμα που να ανταποκρίνεται ςτισ ανάγκεσ ςασ. Τα κριτιρια του ςυςτιματοσ μπορεί να περιλαμβάνουν μείωςθ του μθνιαίου λογαριαςμοφ ρεφματοσ, προςταςία του περιβάλλοντοσ κ.τ.λ. Οι διαςτάςεισ και ο προςανατολιςμόσ του φωτοβολταϊκοφ ςυςτιματοσ πρζπει να είναι κατάλλθλεσ ϊςτε να εξαςφαλίηεται θ μζγιςτθ απόδοςθ. Τοποκετείςτε κατάλλθλα τισ μονάδεσ, ϊςτε να μθν ςκιάηονται από δζντρα, γειτονικά κτίρια κ.τ.λ. κακϊσ υπό αυτζσ τισ ςυνκικεσ θ αποτελεςματικότθτά τουσ κα μειωκεί δραςτικά. Όταν θ εγκατάςταςθ ςυνδυάηει ζναν αρικμό από ςυςτοιχίεσ φωτοβολταϊκϊν, βεβαιωκείτε ότι θ διάταξι τουσ κα γίνει με τρόπο που να αποφεφγεται θ μεταξφ τουσ ςκίαςθ. 6

Σρόποσ Λειτουργίασ Όταν το φωσ πζφτει ςτθν επιφάνεια του ηλιακοφ κελιοφ, μζροσ του φωτόσ απορροφάται από το θμιαγϊγιμο υλικό. Τα φωτοβολταϊκά κελιά ζχουν τουλάχιςτον ζνα θλεκτρικό πεδίο, το οποίο κατευκφνει τα ελευκζρωσ κινοφμενα θλεκτρόνια ϊςτε να παραχκεί θλεκτρικό ρεφμα. Στισ φωτοβολταϊκζσ μονάδεσ, πολλά θλιακά κελιά ςυνδζονται ςειριακά και με τον τρόπο αυτό παράγεται τάςθ τθσ τάξεωσ των 20-30V. Με μία ςειρά ςυνδζςεων ενόσ μεγάλου αρικμοφ μονάδων, λαμβάνεται ςυνεχζσ ρεφμα, το οποίο μετατρζπεται, μζςω τθσ χριςθσ μιασ θλεκτρονικισ ςυςκευισ που ονομάηεται αντιςτροφζασ, ςε εναλλαςςόμενο ρεφμα, απαραίτθτο για το νοικοκυριό. 7

4. Φωτοβολταϊκά - η προτεινόμενη επζνδυςη ςτην παραγωγή πράςινησ ενζργειασ Η επζνδυςη που προτιμάται περιςςότερο ςτην παραγωγή πράςινησ ενζργειασ αυτή τη ςτιγμή ςτη Βουλγαρία είναι τα φωτοβολταϊκά. Το 2012 θ τιμι τουσ (θλιακζσ μονάδεσ και πάνελ) μειϊκθκε ςτακερά ςτα 2 Euro/Watt. Οι τιμζσ των φωτοβολταϊκϊν πάνελ ποικίλουν από τα 0.7 ςε 1.4 Euro/watt εξαιτίασ των πολλϊν διατικζμενων τφπων. Οι ανακλαςτιρεσ αυξάνουν τθν τιμι του ςυνόλου τθσ εγκατάςταςθσ κατά 0.2 Euro/Watt. Τα φωτοβολταϊκά από κρφςταλλα πυριτίου κοςτίηουν περιςςότερο από αυτά των λεπτϊν ςτρωμάτων, που αποτελοφνται από πολλά θμιαγϊγιμα ςτρϊματα, καλυμμζνα από ζνα διαφανζσ υλικό ςυνικωσ ενιςχυμζνο γυαλί χαμθλισ αντανάκλαςθσ. Με τισ ςυνκικεσ θλιοφάνειασ που επικρατοφν ςτθ χϊρα μασ, φωτοβολταϊκά πάνελ εγκατεςτθμζνα με ανακλαςτιρεσ, αποτελοφν τθ ςυχνότερθ επιλογι. Η τιμι αγοράσ του θλεκτρικοφ ρεφματοσ, που παράγεται από φωτοβολταϊκά ςτθ χϊρα μασ αυτι τθ ςτιγμι φτάνει τα 40 λεπτά του Ευρϊ ανά kwh εξαιρουμζνου του Φ.Π.Α.. Αν το ςυγκρίνουμε με τθ Γερμανία, εκεί θ τιμι αγοράσ είναι υψθλότερθ (54,5 λεπτά του Ευρϊ ανά kwh). Στθ Γερμανία όμωσ θ θλιακι ακτινοβολία, κατά μζςο όρο ανά 1 τ.μ. είναι περίπου 1000 kwh και ςτθ χϊρα μασ κυμαίνεται ςτισ 1500 kwh. Η θλιακι ακτινοβολία ςτθ Βουλγαρία είναι 50% περιςςότερθ κατά μζςο όρο ςε ετιςια βάςθ. Αυτό εξαρτάται από τα γεωγραφικά πλάτθ και μικθ προσ τθν κατεφκυνςθ του Ιςθμερινοφ. 8

Για τθν εφαρμογι του οικονομικοφ προγράμματοσ τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ ςτθ Βουλγαρία το 2013, θ κυβζρνθςθ τθσ Βουλγαρίασ αποδζχκθκε τθν πρόταςθ τθσ Ευρωπαϊκισ Επιτροπισ να ςυμμετάςχει ςτθν καταςκευι εργοςταςίων που να χρθςιμοποιοφν ανανεϊςιμεσ πθγζσ ενζργειασ. Το 2007 θ νομοκεςία αναφορικά με τισ ανανεϊςιμεσ και εναλλακτικζσ πθγζσ ενζργειασ και τα βιοκαφςιμα, δθμοςιεφκθκε ςτθν Εφθμερίδα τθσ Κυβζρνθςθσ, τεφχοσ 49/19-6-2007, το οποίο εγγυάται τθν αγορά θλεκτρικισ ενζργειασ, παραγόμενθσ από τζτοιου είδουσ πθγζσ ενζργειασ ςε προνομιακζσ τιμζσ. Η μζςθ ετιςια παραγωγι θλεκτρικισ ενζργειασ από φωτοβολταϊκά ςυςτιματα, επιτρζπει τθν επιςτροφι των χρθμάτων που επενδφκθκαν για τθν εγκατάςταςι τουσ, ςε πενταπλάςια αξία κατά τθ διάρκεια λειτουργίασ τουσ, θ οποία δεν είναι μικρότερθ από 35 ζτθ. φμφωνα με την ιςχφουςα νομοθεςία, οι προνομιακζσ τιμζσ για την αγορά ηλεκτρικήσ ενζργειασ που παράγεται από ανανεώςιμεσ πηγζσ είναι: - για φωτοβολταϊκά ςυςτήματα ιςχφσ μζχρι 5 kwh: 0,782 BGN (Λεβ Βουλγαρίασ), ανά kwh εξαιρουμζνου του Φ.Π.Α. - για ςυςτήματα, μεγαλφτερα από 5 kwh: 0,718 BGN (Λεβ Βουλγαρίασ), ανά kwh εξαιρουμζνου του Φ.Π.Α. - η προχπόθεςη για την αγορά ηλεκτρικήσ ενζργειασ ςε προνομιακζσ τιμζσ ςφμφωνα με το νόμο είναι τα 25 ζτη. Αλλαγζσ ςτουσ όρουσ τησ ςφμβαςησ είναι πιθανζσ λόγω του μεγάλου αριθμοφ των εργοςταςίων που ζχουν αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια. 9

5. υμπζραςμα Ανεξάρτθτα από τον τφπο του ςχεδιαςμοφ που κα αναλάβετε, ςασ ςυμβουλεφουμε να απευκυνκείτε ςε ειδικοφσ για τθν υλοποίθςθ τθσ ιδζασ ςασ. Θα ςασ βοθκιςουν διευκρινίηοντάσ ςασ τα ακόλουκα: Σχεδιαςμόσ και προδιαγραφζσ Σφνδεςθ με το δίκτυο ι τθν τοπικι χριςθ Καλωδίωςθ και ςυνδζςεισ Αντιςτροφείσ Μπαταρίεσ Διαςτάςεισ Συναρμολόγθςθ Δοκιμζσ Άδειεσ Συντιρθςθ Συμβουλζσ για προγράμματα επιχορθγιςεων Εντάξει, αυτό ιταν όλο για τθν εκμάκθςθ αυτισ τθσ εκπαιδευτικισ ενότθτασ. Τι μπορείτε να κάνετε τϊρα; Μπορείτε να αναηθτιςετε γφρω από το ςπίτι και τθ γειτονιά ςασ πικανά ςθμεία εγκατάςταςθσ φωτοβολταϊκϊν πάνελ για να παράγετε τθ δικι ςασ θλεκτρικι ενζργεια. Άλλεσ εκπαιδευτικζσ μονάδεσ που ίςωσ θζλετε να μελετήςετε: Οδηγόσ Αρχαρίων για την Ενζργεια και Ιςχφ Οδηγόσ Αρχαρίων για τισ Ανανεώςιμεσ Πηγζσ Ενζργειασ Οδηγόσ Αρχαρίων για τον Ηλεκτριςμό Οδηγόσ Αρχαρίων για το Πώσ να παράγετε τησ δικήσ ςασ ενζργειασ και να αμείβεςτε για αυτό 10

τοιχεία επικοινωνίασ: Bulgarian Construction Chamber Sofia 1784 6, Mihail Tenev Str. Tel (+359 2) 806 29 11 email ngeorgieva@ksb.bg Όλεσ οι πλθροφορίεσ που παρουςιάηονται ςτθν ενότθτα αυτι αποτελοφν προϊόν του προγράμματοσ Senior Engagement in a Green Economy Project (SEE-GREEN) το οποίο χρθματοδοτείται από το Πρόγραμμα Δια Βίου Μάκθςθσ (Gruntdvig) τθσ Ευρωπαϊκισ Επιτροπισ. Το ζργο αυτό ξεκίνθςε τον Νοζμβριο του 2011 και κα ολοκλθρωκεί το 2013. Για περιςςότερεσ πλθροφορίεσ ι για να λάβετε μζροσ τθν online κοινότθτα μασ επιςκεφτείτε τθν ιςτοςελίδα του ζργου: http://www.see-green.eu/seegreensite/en/ 11