Κεφαλομετρική Ακτινογραφία Εξωστοματικές Προβολές

Κεφαλομετρική Ακτινογραφία Εξωστοματικές Προβολές Αναστασία. Μητσέα, Λέκτορας Κλινική Διαγνωστικής & Ακτινολογίας Στόματος Μονάδα Ιατροδικαστικής του Στόματος

Δομή του μαθήματος Ορισμός εξωστοματικών τεχνικών Διαφορές εξωστοματικών- ενδοστοματικών τεχνικών Κριτήρια επιλογής εξωστοματικών ακτινογραφημάτων Τοποθέτηση ασθενή Ανατομικά στοιχεία κατά την μελέτη τους

Τι είναι οι εξωστοματικές ακτινογραφικές τεχνικές; Το ακτινογραφικό film τοποθετείται έξω από το στόμα. Συμπληρώνουν τις πληροφορίες που λαμβάνονται από τις οπισθοφατνιακές ακτινογραφίες. Απεικονίζουν περιοχές που δεν μπορούν να απεικονισθούν με τις οπισθοφατνικές ακτινογραφίες.

Διαφορές εξωστοματικώνενδοστοματικών τεχνικών Για την λήψη τους απαιτούνται διαφορετικά ακτινογραφικά μηχανήματα. Τα μηχανήματα αυτά έχουν μεταβαλλόμενο KV και ma (πάχος ιστών μεγαλύτερο).

Διαφορές εξωστοματικώνενδοστοματικών τεχνικών Οι ακτινογραφικές πλάκες είναι μεγαλύτερες από τα ενδοστοματικά films. Η μεγαλύτερη εστιακή απόσταση από ότι στις ενδοστοματικές ακτινογραφίες.

Ορολογία Μέσο οβελιαίο επίπεδο. Η βασική ακτινογραφική γραμμή (νοητή γραμμή που συνδέει τον τράγο του ωτός με τον έξω κανθό της ίδιας πλευράς). Επίπεδο της Φρακφούρτης.

Είναι δυνατόν να: Κλινική χρησιμότητα εξωστοματικών τεχνικών μελετηθούν μεγάλες περιοχές του κρανιοπροσωπικού συμπλέγματος μελετηθεί η αύξηση και η ανάπτυξη των οστών του κρανίου, των γνάθων και των δοντιών εντοπισθούν κατάγματα και τραυματισμοί του κρανιοπροσωπικού συμπλέγματος

Είναι δυνατόν να: Κλινική χρησιμότητα εξωστοματικών τεχνικών εντοπισθούν παθολογικές καταστάσεις και νόσοι των γνάθων εντοπισθούν και να μελετηθούν έγκλειστα δόντια μελετηθούν παθολογικές καταστάσεις στην ΚΓΔ.

Κλινική χρησιμότητα εξωστοματικών τεχνικών Είναι δυνατόν να: χρησιμοποιηθούν μεμονωμένα σε συνδυασμό μεταξύ τους (π.χ πανοραμική και πλάγια κεφαλομετρική. σε συνδυασμό με ενδοστοματικές τεχνικές

Ποιές είναι οι εξωστοματικές τεχνικές Πανοραμική ακτινογραφία Πλάγιες προβολές πλάγια λοξή προβολή της κάτω γνάθου πλάγια κεφαλομετρική ακτινογρφία οπισθιοπίσθια κεφαλομετρική ακτινογραφία

Ποιές είναι οι εξωστοματικές τεχνικές Προσθιοπίσθιες προβολές: Πωγωνορρινική (ινογενειακή) προβολή 45 ο (Water s) Πωγωνορρινική (ινογενειακή) προβολή 30 ο

Ποιές είναι οι εξωστοματικές τεχνικές Προσθιοπίσθιες προβολές: Οπισθοπρόσθια προβολή (μετωπορρινική) Οπισθοπρόσθια προβολή για την κάτω γνάθο (Reverse towne s) Βάσεως κρανίου (υποπωγωνοβρεγματική)

Κλινική χρησιμότητα εξωστοματικών τεχνικών Χρησιμοποιούνται συνχότερα: Πανοραμική από: γενικούς οδοντιάτρους Κεφαλομετρική από: ορθοδοντικούς (για της διάπλασης και ανάπτυξης του κρανιοπροσωπικού αλλά και των δοντιών πριν τη θεραπεία κατά την διάρκειά της αλλά μετά το πέρας της)

Κλινική χρησιμότητα εξωστοματικών τεχνικών Χρησιμοποιούνται συνχότερα: Κεφαλομετρική από: γναθοχειρουργούς, για εντοπισμό και μελέτη τραυμάτων, καταγμάτων, εγκλείστων δοντιών (εντοπισμό και την μελέτη τους) κακοήθεις βλάβες (εντοπισμό και διάγνωση) τραυμάτων στην ΚΓΔ.

Πλάγια λοξή προβολή για την κάτω γνάθο Κατάλληλη για απεικόνιση: του σώματος της κάτω γνάθου ως την περιοχή των κυνοδόντων του κλάδου και της γωνίας της κάτω γνάθου

Πλάγια λοξή προβολή για την κάτω γνάθο Τοποθέτηση ασθενή: καθιστός, με κλίση του κεφαλιού προς το ακτινογραφούμενο ημιμόριο, ωστε το μεσο οβελιαίο επίπεδο να σχηματίζει γωνία 60 ο με το οριζόντιο επίπεδο.

Πλάγια λοξή προβολή για την κάτω γνάθο Τοποθέτηση ασθενή: Το σαγόνι του ελαφρώς ανασηκωμένο Συγκρατεί την ακτινογραφική πλάκα με το χέρι

Πλάγια λοξή προβολή για την κάτω γνάθο Τοποθέτηση ασθενή: Επικέντρωση κεντρικής ακτίνας περιπου 2 εκ. Κάτω από τη γωνία της κάτω γνάθου του αντίθετου ημιμορίου ωστε να διέρχεται από το σώμα του ακτινογραφούμενου ημιμορίου της κάτω γνάθου.

Πλάγια λοξή προβολή για την κάτω γνάθο Τοποθέτηση ασθενή: Μετακινώντας την κεφαλή του μηχανήματος προς τα πίσω ώστε η κεντρική ακτινική δέσμη να διέρχεται από το κέντρο του κλάδου, απεικονίζεται ο κλάδος της κάτω γνάθου.

A.Κορονοειδής απόφυση B. Κόνδυλος C. Μηνοειδής εντομή D.Ζηγωματικό τόξο E. Γναθιαίο τρήμα F. Υοδιδές οστούν Πλάγια λοξή προβολή για την κάτω γνάθο

Πλάγια λοξή προβολή για την κάτω γνάθο Α.Γναθιαίο κύρτωμα Β.Συμπαγές πέταλο ΚΓ (η πλευρά πιο μακριά από το φιλμ) Γ.Γενειακό τρήμα Δ.Άνω όριο της γλώσσας Ε.Στυλοειδής απόφυση Στ. Πόρος κάτω φατνιακού

Κεφαλομετρική ακτινογραφία Από το 1931 σε Ευρώπη (Hofrath) και Αμερική (Broadbent) καθιερώθηκε σαν μέσο μελέτης της αύξησης του κρανιοπροσωπικού συμπλέγματος

Κεφαλομετρική ακτινογραφία Α. Πλάγια Β. Προσθιοπίσθια Η τεχνική ακτινογράφησης του κρανιοπροσωπικού συμπλέγματος από τα πλάγια και κατά μέτωπο με σταθερές συνθήκες λήψης που είναι δυνατόν να επαναλαμβάνονται με ακρίβεια όποτε χρειάζεται. Οι σταθερές συνθήκες εξασφαλίζονται με τη βοήθεια του κεφαλοστάτη.

Κεφαλομετρική ακτινογραφία Α. Πλάγια Β. Προσθιοπίσθια Κεφαλοστάτης τμήμα του ακτινογραφικού μηχανήματος το οποίο σταθεροποιεί το κεφάλι του ασθενή σε προκαθορισμένη θέση στο χώρο, παράλληλα με το film και με την σωστή γωνία κατά την λήψη της ακτινογραφίας σε μια ίδια πάντα σχέση με προς την πηγή της ακτινοβολίας και την ακτινογραφική πλάκα

Κεφαλομετρική ακτινογραφία Α. Πλάγια Β. Προσθιοπίσθια Ο κεφαλοστάτης κρατά το κεφάλι του ασθενή ώστε: το μέσο οβελιαίο επίπεδο να συμπίπτει με το κατακόρυφο,

Κεφαλομετρική ακτινογραφία Α. Πλάγια Β. Προσθιοπίσθια Ο κεφαλοστάτης κρατά το κεφάλι του ασθενή ώστε: το επίπεδο της Φρανκφούρτης με το οριζόντιο και η κεντρική δέσμη των ακτίνων να περνά από τους έξω ακουστικούς πόρους

Κεφαλομετρική ακτινογραφία Α. Πλάγια Β. Προσθιοπίσθια Ακτινογραφήματα συγκρίσιμα: Από το ίδιο άτομο Σε διαφορετικές χρονικές στιγμές Σε διαφορετικές φάσεις της θεραπείας Με ακτινογραφήματα άλλων ατόμων από διαφορετικές ενθικότητες και αρχαιολογικό υλικό

Κεφαλομετρική ακτινογραφία Μελέτη σχέσης: οστικών δομών δοντιών μεταξύ τους δοντιών με οστά θέση και σχέση μαλθακών μορίων με το οδοντοσκελετικό υπόστρωμα του προσώπου ασυμμετρίες προσώπου (προσθοπίσθια ακτινογραφήματα)

Κεφαλομετρική ακτινογραφία Μελέτη : Προσδιορισμός σκελετικού τύπου του προσώπου. Εξέταση αυξητικής τάσης του κρανιοπροσωπικού συμπλέγματος

Πλάγια Κεφαλομετρική Το κεφάλι του ασθενούς είναι τοποθετημένο μεταξύ του film και της πηγής ακτινοβολίας

Πλάγια Κεφαλομετρική Προβάλλει όλο το κρανίο από το πλάι καθώς η ακτινική δέσμη περνάει από το πλάι.

Πλάγια Κεφαλομετρική Το κεφάλι τοποθετείται ετσι ώστε το αριστερό ημιμόριο να είναι δίπλα στην κασέττα και η μέση γραμμή παράλληλη προς την κασέττα. Η κεντρική ακτίνα διέρχεται από τα βύσματα του κεφαλοστάτη, που τοποθετούνται στους έξω ακουστικούς πόρους.

Πλάγια Κεφαλομετρική Στα βύσματα του κεφαλοστάτη υπάρχουν μεταλλικοί δακτυλίοι (είναι δυνατόν να ελεγχθεί η σωστή ευθυγράμμιση του μηχανήματος). Όταν τα κέντρα των δακτυλίων συμπίπτουν μεταξύ τους το μηχάνημα είναι σωστά ρυθμισμένο (ο ένας δακτύλιος φαίνεται μεγαλύτερος από τον άλλον λόγω διαφορετικής μεγέθυνσης)

Πλάγια Κεφαλομετρική Πολλές σκιάσεις προέρχονται από καμπύλες επιφάνειες οστών που διατάσσονται με τέτοιον τρόπο ώστε το 'ενεργό' πάχος του οστού να είναι αυξημένο. Π.χ, αν ακτινοβολήσουμε μια σφαίρα, τότε το 'ενεργό' πάχος του υλικού είναι μεγαλύτερο εκεί όπου οι ακτίνες εφάπτονται με την επιφάνεια της σφαίρας

Μεγέθυνση Πλάγια Κεφαλομετρική Η ακτινική δέσμη αποκλίνει καθώς απομακρύνεται από την πηγή ακτινοβόλησης αυτό προκαλεί διαφορετικού βαθμού μεγένθυση στα διάφορα ανατομικά στοιχεία, ανάλογα με την απόσταση που βρίσκονται από την πηγή των ακτίνων και το ακτινογραφικό φιλμ.

Πλάγια Κεφαλομετρική Μεγέθυνση Η κεντρική ακτίνα διέρχεται από τον έξω ακουστικό πόρο, η σχέση αριστερού και δεξιού ειδώλου θα εξαρτάται από τη θέση του ανατομικού στοιχείου σε σχέση με τον ακουστικό πόρο.

Πλάγια Κεφαλομετρική Μεγέθυνση Αν ο ασθενής τοποθετηθεί με τη δεξιά πλευρά της κεφαλής προς την πηγή των ακτίνων, η δεξιά πλευρά υφίσταται μεγαλύτερη μεγέθυνση από την αριστερή. Θα δημιουργήθει διπλό είδωλο ακόμη και όταν τα αντίστοιχα ανατομικά στοιχεία είναι του ιδίου μεγέθους και απολύτως συμμετρικά.

Μεγέθυνση Πλάγια Κεφαλομετρική Αν ο ασθενής τοποθετείθει με τη δεξιά πλευρά της κεφαλής προς την πηγή των ακτίνων. Ο δεξιός οφθαλμικός κόγχος θα φαίνεται μεγαλύτερος και σε προσθιέστερη και υψηλότερη θέση από τον αριστερό. Ο δεξιός κλάδος της γνάθου θα φαίνεται προσθιέστερα από τον αριστερό.

Μεγέθυνση Πλάγια Κεφαλομετρική Αν ο ασθενής τοποθετείθει με τη δεξιά πλευρά της κεφαλής προς την πηγή των ακτίνων Το δεξιό κάτω χείλος της κάτω γνάθου θα φαίνεται χαμηλότερα από το αριστερό και τα είδωλα των δύο πλευρών θα χιάζονται στην περιοχή της γωνίας της γνάθου.

Μεγέθυνση Πλάγια Κεφαλομετρική ανατομικών στοιχείων που βρίσκονται στο μέσο οβελιαίο επίπεδο μπορεί να υπολογιστεί όταν ο κεφαλοστάτης έχει μεταλλικό χάρακα προσαρμοσμένο στο επιρρίνιο,

Ανατομικά στοιχεία Πλάγια Κεφαλομετρική

Εξ&εσ επιφάνεια μετωπιαίου Μετωπιαίος κόλπος Οφθαλμικός κόγχος Ιγμόρειο άντρο υπερώα Επιφάνειες γενειακής σύμφυσης

Τουρκικό εφίππιο Κόλπος σφηνοειδούς Έξω ακουστικός πόρος Πτερυγουπερώιος βόθρος Μαλακή υπερώα Υοειδές

Ανατομικά στοιχεία Πλάγια Κεφαλομετρική A.Μετωπιαίοι κόλποι B. Έδαφος πρόσθιου κρανιακού βόθρου C. Πρόσθια κλινοειδής απόφυση D.Οπίσθια κλινοειδής απόφυση E. Βόθρος υπόφυσηςή τουρκικό εφίππιο

Ανατομικά στοιχεία Πλάγια Κεφαλομετρική A.Ρινικό οστούν B. Ζυγωματική απόφυση C. Ηθμοειδής βόθρος D.Πτερυγογναθιαία σχισμή

Πλάγια Κεφαλομετρική Ανατομικά στοιχεία

Πλάγια Κεφαλομετρική Χρησιμεύει για την: Μελέτη και διευρεύνηση της αύξησης και την άναπτυξης του κρανιοπροσωπικού. Μελέτη επιμέρους χαρακτηριστικών του εγκεφαλικού και προσωπικού κρανίου

Πλάγια Κεφαλομετρική Χρησιμεύει για την: Εκτίμηση της θέσης των μαλθακών μορίων του προσώπου Καταγραφή της κατάστασης πριν και μετά το πέρας της ορθοδοντικής θεραπείας Εκτίμηση τραυμάτων και παθολογικών καταστάσεων

Προσθιοπίσθια Κεφαλομετρική Χρησιμεύει για την: Μελέτη ασυμμετριών του προσώπου

Ανάλυση Πλάγιας Κεφαλομετρικής Προσδιορισμό οδηγών σημείων με τη βοήθεια των οποίων καθορίζονται επίπεδα αναφοράς και θα γίνουν μετρήσεις αποστάσεων, γωνιών και τόξων.

Ανάλυση Πλάγιας Κεφαλομετρικής Κρανιομετρικά σημεία: Αποτελούν βάση για διενέργεια μετρήσεων που προσδιορίζουν και περιγράφουν τις σχέσεις σκελετικών στοιχείων μεταξύ τους δοντιών με οστά και δοντιών μεταξύ τους Με διαφορές τεχνικές διαγράφονται και μελετώνται τα μαλακά μόρια της κατατομής του προσώπου.

Ανάλυση Πλάγιας Κεφαλομετρικής Μέθοδοι Αναλυσης: Γραμμικές: μετρούν αποστάσεις(π.χ.wylie) Γωνιακές: μετρούν γωνίες(π.χ.downs, Tweed) Μικτές:(π.χ.Alabama) Τοξοειδείς: μετρούν τόξα και τομείς κύκλου (π.χ.sassouni)

Ανάλυση Πλάγιας Κεφαλομετρικής Μέθοδοι Αναλυσης: Με ιχνογράφηση Ψηφιακά με ειδικά softwares

S-N (Πρόσθια βάση κρανίου): Το επίπεδο της πρόσθιας κρανιακής βάσης σχηματίζεται από τα σημεία Sella και Nasion. Προσωπικό επίπεδο: Σχηματίζεται από τα σημεία Nasion και Pogonion.

Οπισθοπρόσθια (μετωπορρινική) Χρησιμεύει για την απεικόνιση: Καταγμάτων της κάτω γνάθου. (του σώματος, της γωνίας, του κλάδου) Παρεκτοπίσεων λόγω καταγμάτων, κατά το μετωπιαίο επίπεδο. Καταγμάτων Le Fort I στο μέσο τριτημόριο

Οπισθοπρόσθια (μετωπορρινική) Χρησιμεύει για την απεικόνιση: Εκτεταμένων μετατοπίσεων του ζυγωματικού. Κύστεων ή όγκων των κλάδων και εκπτύξεων του οστού. Παραμορφώσεις της άνω και της κάτω γνάθου.

Οπισθοπρόσθια (μετωπορρινική) Τοποθέτηση ασθενή: Με το πρόσωπο στο film. Η βασική ακτινογραφική γραμμή είναι κάθετη στο film. Το μέσο οβελιαίο επίπεδο κάθετο στο film.

Οπισθοπρόσθια (μετωπορρινική) Τοποθέτηση ασθενή: Κεντρική ακτίνα παράλληλη στο έδαφος Σημείο επικέντρωσης στον αυχένα, στο μέσο οβελιαίο επίπεδο έτσι ώστε η κεντρική ακτινική δέσμη να διέρχεται 5 εκ. Κάτωθεν της βασικής ακτινογραφικής γραμμής

Πωγωνορρινική (ινογενειακή) προβολή 45 ο (Water s) Για απεικόνιση: Κυρίως των ιγμορείων και των παραρρίνιων κόπλων της άνω γνάθου.

Πωγωνορρινική (ινογενειακή) προβολή 45 ο (Water s) Για απεικόνιση: Καταγμάτων της άνω γνάθου Le Fort I,II, και III, της ζυγωματικής περιοχής και των οφθαλμικών κόγχων

Πωγωνορρινική (ινογενειακή) προβολή 45 ο (Water s) Τοποθέτηση ασθενή: Με το πρόσωπο στο film Η βασική ακτινογραφική γραμμή σχηματίζει 45 ο με το film Το μέσο οβελιαίο επίπεδο κάθετο στο film

Πωγωνορρινική (ινογενειακή) προβολή 45 ο (Water s) Τοποθέτηση ασθενή: Η κεντρική ακτίνα κάθετη στο film Σημέιο επικέντρωσης 5 εκ. πάνω από το ινιακό έπαρμα, στο μέσο οβελιαίο επίπεδο ώστε η κεντρική ακτίνα να διέρχεται από την πρόσθια ρινική άκανθα

Πωγωνορρινική (ινογενειακή) προβολή 30 ο Για απεικόνιση καταγμάτων στο: μέσο τριτημόριο του προσώπου έδαφος των οφθαλμικών κόγχων ζυγωματικό τόξο A.Μετωπιαίος κόλπος B. Πτερυγογναθιαία σχισμή C. Υπερόφρια τόξα D.Σφινοειδές οστούν

Πωγωνορρινική (ινογενειακή) προβολή 30 ο A.Πρόσθια τμήμα της βάσης του κρανίου B. Οδοντοειδής απόφυση Άξονα C. Πρόσθιο όριο του σώματος της κάτω γνάθου.

Πωγωνορρινική (ινογενειακή) προβολή 30 ο Τοποθέτηση ασθενή: Με το πρόσωπο στο film Η βασική ακτινογραφική γραμμή σχηματίζει γωνία 45 ο με το έδαφος.

Πωγωνορρινική (ινογενειακή) προβολή 30 ο Τοποθέτηση ασθενή: Το μέσο οβελιαίο επίπεδο είναι κάθετο στο film Η κεντρική ακτίνα σχηματίζει γωνία 30 ο με το οριζόντιο επίπεδο από πάνω προς τα κάτω

Οπισθοπρόσθια προβολή για την κάτω γνάθο (Reverse towne s) Για την απεικόνιση: Κονδύλων (αυχενικής μοίρας και κεφαλής) Καταγμάτων των κονδύλων

Οπισθοπρόσθια προβολή για την κάτω γνάθο (Reverse towne s) Τοποθέτηση ασθενή: Με το πρόσωπο στο film. Με το στόμα ανοιχτό Η βασική ακτινογραφική γραμμή είναι κάθετη στο film.

Οπισθοπρόσθια προβολή για την κάτω γνάθο (Reverse towne s) Τοποθέτηση ασθενή: Το μέσο οβελιαίο επίπεδο είναι κάθετο στο film Η κεντρική ακτίνα εκ των κάτω προς τα άνω σχηματίζει γωνία 30 ο με τη βασική ακτινογραφική γραμμή

Βάσεως κρανίου (υποπωγωνοβρεγματική) Για την απεικόνιση: Καταγμάτων του ζυγωματικού οστού της βάσης του κρανίου

Βάσεως κρανίου (υποπωγωνοβρεγματική) Τοποθέτηση ασθενή: Η βασική ακτινογραφική γραμμή πρέπει να είναι όσο το δυνατόν κάθετη στο έδαφος και παράλληλη με το film. το μέσο οβελιαίο επίπεδο κάθετο στο film.

Βάσεως κρανίου (υποπωγωνοβρεγματική) Τοποθέτηση ασθενή: Κεντρκή ακτίνα: Κάθετη στη βασική ακτινογραφική γραμμή. Σημείο επικέντρωσης στο μέσο της νοητής γραμμής που ενώνει τις γωνίες της κάτω γνάθου.

Επιλογή της κατάλληλης ακτινογραφίας

Βιβλιογραφία Αγγελόπουλος, Σπυρόπουλος, Τσιχλάκης.Σύγχρονη Στοματική και Γναθοπροσωπική Διαγνωστική και Ακτινολογία 3 η έκδοση Εκδόσεις Λίτσας 2001. White S.C. and Pharoah M.J.: Oral Radiology Principles and Interpretation 7 th Edition Elsevier 2014 Canada Σπυροπούλου Μ.Βασικές αρχές Ορθοδοντικής Τόμος 1 Εκδόσεις Λίτσας 1990 Αθήνα Χαλαζωνίτης Δ. Κεφαλομετρική ακτινογραφία 2002. Ανάκτηση από http://panacea.med.uoa.gr/topic.aspx?id=466 Tetradis S and Kantor ML. Extraoral Radiographic examinations. http://www.simpopdf.com