ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΗ ΟΡΟΛΟΓΙΑ. Φονταρά Σοφία, Ιατρός Ακτινολόγος Πανεπιστημιακός Υπότροφος Ά Εργαστήριο Ακτινολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών

Transcript

1 ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΗ ΟΡΟΛΟΓΙΑ Φονταρά Σοφία, Ιατρός Ακτινολόγος Πανεπιστημιακός Υπότροφος Ά Εργαστήριο Ακτινολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών

2

3 Η πρώτη ακτινογραφία μέλους ανθρώπινου σώματος. Είναι το χέρι της κυρίας Roentgen. Έγινε από τον καθηγητή Roentgen, τον Νοέμβριο του 1895, στο τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου του Wurzburg.

4

5

6

7

8

9 Ακτινολογική ορολογία Ακτινολογία : Ιατρική απεικόνιση Η οπτική αποτύπωση μακροσκοπικών πληροφοριών από επιφανειακές ή εν τω βάθει δομές του ανθρώπινου σώματος σε δισδιάστατες προβολές (προβολικές μέθοδοι) ή δισδιάστατες τομές (τομογραφικές μέθοδοι) με βάσει διάφορες φυσικές ιδιότητες των υπό μελέτη ιστών. Καθοριστικό και διευρυμένο ρόλο στην άσκηση της σύγχρονης Κλινικής Ιατρικής

10 Ακτινολογική ορολογία ú Ιστορικό ú Πολύ καλή γνώση Ανατομίας και τη σχέση των ανατομικών δομών στο χώρο ú Παθολογοανατομικά /κλινικά στοιχεία

11 Ακτινολογική ορολογία Μέθοδοι Απεικόνισης 1. Προβολικές

12 Ακτινολογική ορολογία Απλή Ακτινογραφία Εξέταση α εκλογής ακόμη και σήμερα Ακτίνες Χ-Ιοντίζουσα Ακτινοβολία Εξασθένηση των ακτίνων Χ στην πορείας τους εντός του ασθενούς - δημιουργούμενη διάχυσή τους.

13 Ακτινολογική ορολογία Τελικό αποτέλεσμα εικόνας της ακτινογραφικής Η ανθρώπινη ανατομία σε ένα film

14 Αναλογική

15 Ψηφιακή

16 Ακτινολογική ορολογία Διαύγαση Σκίαση

17 Ακτινολογική ορολογία Απλή Ακτινογραφία Διαβάθμιση πυκνότητας 4 διαφορετικές πυκνότητες

18 1.Αέρας 2.Λίπος 3.Μαλακάμόρια 4.Οστά/Αποτιτανώσεις

19 Ακτινολογική ορολογία Ο ασθενής αποτελείται από μια πολύπλοκη κατανομή διαφορετικών ιστών και δομών. Εκείνο που τελικά κυριαρχεί στην καταγραφόμενη εικόνα είναι η δομή με την μεγαλύτερη απορρόφηση.

20 Ακτινολογική ορολογία Λήψη δύο προβολών ( η μία κάθετη στην άλλη) Προσθιοπίσθια/ Οπισθιοπρόσθια /Πλάγια /Λοξή)

21

22 Ακτινολογική ορολογία Σκιαγραφική Αντίθεση Υψηλής Σκιαγραφικής Αντίθεσης(χαμηλά 80 ) (χαμηλά kv 60 - Καλύτερη απεικόνιση των οστικών δομών Χαμηλής Σκιαγραφικής Αντίθεσης(υψηλά 170 ) υψηλά kv120 - Καλύτερη απεικόνιση των μαλακών μορίων( πχ κρυμμένων περιοχών στη Α/α Θώρακος)

23

24 Ακτινολογική ορολογία Απλή Ακτινογραφία Διαβάθμιση πυκνότητας

25

26

27

28

29

30

31 Μαστογραφία

32 Μαστογραφία

33 Ακτινολογική ορολογία Χορήγηση σκιαγραφικών μέσων Καλύτερη απεικόνιση κοιλοτήτων- ΓΕΣ Αποχετευτικής μοίρας ουροποιητικού Αγγείων με καθετηριασμό Βαριούχος Υποκλισμός, Εντερόκλυση, Πυελογραφία, Σαλπιγγογραφία Αγγειογραφία, Λεμφογραφία

34 Ακτινολογική ορολογία Ακτινοσκόπηση Η απεικόνιση σε πραγματικό χρόνο (real time) κινούμενων δομών με τη χρήση συνεχούς ή παλμικής ιοντίζουσας ακτινοβολίας Μελέτη της φυσιολογίας της κατάποσης, του περισταλτισμού του ΓΕΣ,της αναπνευστικής μετατόπισης των ημιδιαφραγμάτων

35

36

37 Ακτινολογική ορολογία Μέθοδοι Απεικόνισης 2. Τομογραφικές

38 Ακτινολογική ορολογία Υπερηχοτομογραφία Μηχανικά διαμήκη κύμματα συχνότητας άνω των 20k Hz (ανώτατο όριο ακοής) Φαινόμενο αντανάκλασης στις διαχωριστικές επιφάνειες μεταξύ των διαφόρων δομών του ανθρώπινου σώματος

39 Ακτινολογική ορολογία Ηχοβολέας :Πομπός-Hχητικά κύμματα- Ανιχνευτές Υδαρής γέλη (gel) Aκουστικό παράθυρο

40 Υπερηχωγενές Υποηχωγενές

41 Ακτινολογική ορολογία Ακουστική σκιά = μεγάλη εξασθένηση της δέσμης υπερήχων Ακουστική ενίσχυση= μειωμένη εξασθένηση της δέσμης υπερήχων «Βρώμικη σκιά» =ακουστική σκιά με εσωτερικές ανακλάσεις (πχ.αέρας)

42

43

44

45

46 U/S Doppler

47 Ελαστογραφία

48 Ακτινολογική ορολογία Υπολογιστική Τομογραφία Sir Godfrey Hounsfield και Cormack 1979 βραβείο ο Νόμπελ Ιατρικής Ακτίνες Χ Σύστημα λυχνίας- ανιχνευτών Gantry O ασθενής κατακεκλιμένος

49

50 Ακτινολογική ορολογία Μεγάλη διακριτική ικανότητα Μονάδες Hounsfield (CT Αριθμός)

51 Ακτινολογική ορολογία Υπέρπυκνο Υπόπυκνο Ισόπυκνο

52

53

54

55

56

57 Τρισδιάστατες Ανασυνθέσεις

58

59 Ακτινολογική ορολογία Μαγνητική Τομογραφία Μαγνητικός συντονισμός πυρήνων υδρογόνου Η διαδικασία της απεικόνισης Διεγείρω περιμένω-ακούω-περιμένω- επαναλαμβάνω από την αρχή

60 Ακτινολογική ορολογία T1-προσανατολισμένες ακολουθίες T2-προσανατολισμένες ακολουθίες Ακολουθίες αντίθεσης φάσης Δυναμική μελέτη με εφ μη ειδικό εξωκυττάριο σκιαγραφικό (χηλικό σύμπλοκο Gd )

61 Τ1-ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΕΝΕΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ á Ένταση σήματος Λίπος Αίμα Πρωτεϊνικό περιεχόμενο Ίνωση Μελανίνη â Ένταση σήματος Οι περισσότερες παθολογίες ( á διάμεσος χώρος) Αιμοσιδηρίνη Σκιαγραφικό (Gd ) Σκιαγραφικό σε μεγάλη συγκέντρωση

62 Τ2-ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΕΝΕΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ á Ένταση σήματος Οι περισσότερες παθολογίες ( á διάμεσος χώρος) Λίπος (ενδιάμεση προς υψηλή) Ούρα, χολή, ΕΝΥ â Ένταση σήματος Ώριμη ίνωση Αιμοσιδηρίνη Σκιαγραφικό σε μεγάλη συγκέντρωση

63

64

65

66

67 Ακτινολογική ορολογία Σκιαγραφικά Μέσα στην Ακτινολογική απεικόνιση Οποιαδήποτε ουσία τροποποιεί τις απεικονιστικές ιδιότητες του ιστού στον οποίο βρίσκεται ανάλογα με την απεικονιστική μέθοδο που χρησιμοποιείται

68 Ακτινολογική ορολογία Θετικά σκιαγραφικά μέσα Αρνητικά σκιαγραφικά μέσα Διά του στόματος/ορθού/κοίλο όργανο Ενδαγγειακά

69 Ακτινολογική ορολογία Σκιαγραφικά μέσα του ΓΕΣ Θειικό Βάριο περιτονίτιδα Υδατοδιαλυτά ιωδιούχα σκιαγραφικά Αέρια σκιαγραφικά μέσα( CO 2 ) Ενδαγγειακά ιωδιούχα σκιαγραφικά Ιονικά Αλλεργικές αντιδράσεις Μη ιονικά Νεφροπάθεια Παραμαγνητικές ουσίες Νεφραγγειακή σκλήρυνση Σκιαγραφικά υπερήχων

70 Ακτινολογική ορολογία Eνδοφλέβια σκιαγραφικά μέσα στην ΥΤ/ΜΤ Φάσεις σκιαγραφικής ενίσχυσης Αρτηριακή (30 sec) Παρεγχυματική Φλεβική (60-70sec) Καθυστερημένη(2-5 min)

71

72

73

74 Ακτινολογική ορολογία Παιδιατρική Ακτινολογία

75 Ακτινολογική ορολογία Επεμβατική Ακτινολογία Αγγειογραφία Κατευθυνόμενη διαδερμική παρακέντηση επιφανειακών οργάνων Ελάχιστα επεμβατική θεραπεία (θερμοκαυτηρίαση όγκων, ενδοαυλική αντιμετώπιση ανευρυσμάτων)

76

77

78 1 χρονο μετά 4 χρονια μετά 6 χρονια μετά

79 Ακτινολογική ορολογία

80 Ακτινολογική ορολογία Τhere are always exceptions to our rules except this rule: Be careful. Do not subscribe to the notion. Get out there and be a player. That s the excitement of our profession! Kαλή ακαδημαϊκή χρονιά!