ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΣΤΗΝ ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΦΑΣΗ ΤΟΥ IMPROVE 1 1 Εισαγωγή Το IMPROVE Improving Validation of Not-Formal Learning in European Career Guidance Practitioners 510640-LLP-1-2010-1-IT-GRUNDTVIG-GMP (2011-2012) είναι ένα διεθνές πρόγραµµα που συγχρηµατοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στα πλαίσια του Προγράµµατος ια βίου Μάθησης, Μέτρο Grundtvig. Το IMPROVE αποσκοπεί στην ανάπτυξη και πιλοτική εφαρµογή οδηγιών για την αναγνώριση των προσόντων των συµβούλων επαγγελµατικού προσανατολισµού. Ως τώρα, το πρόγραµµα έχει µια Μελέτη για τα Υφιστάµενα Πλαίσια Πιστοποίησης Προσόντων των Συµβούλων Επαγγελµατικού Προσανατολισµού, που διατίθεται στη σελίδα http://www.improveguidance.eu/sites/default/files/evangelista_2.pdf, τις Οδηγίες του IMPROVE για την πιστοποίηση των προσόντων επαγγελµατιών που διατίθενται στη σελίδα http://www.improveguidance.eu/sites/default/files/guidelines.pdf και το Εγχειρίδιου του IMPROVE για την Πιστοποίηση των Προσόντων των Συµβούλων Επαγγελµατικού Προσανατολισµού, µέρος του οποίου αποτελεί και το παρόν έγγραφο. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά µε το πρόγραµµα µπορείτε να βρείτε στη σελίδα του προγράµµατος http://www.improveguidance.eu/it ή επικοινωνήστε µέσω mail: martounto@ison.gr Το Πρόγραµµα προβλέπει µια πιλοτική εφαρµογή για να δοκιµάσει την αποτελεσµατικότητα της διαδικασίας αξιολόγησης που βασίζεται στις αρχές που περιγράφονται στις Οδηγίες του IMPROVE. 2. Οµάδα στόχος και σκοπός της πιλοτικής εφαρµογής Η πιλοτική εφαρµογή απευθύνεται σε συµβούλους επαγγελµατικού προσανατολισµού που διεξάγουν συνεντεύξεις επαγγελµατικού προσανατολισµού (ανεξάρτητα µε τον επαγγελµατικό τους τίτλο, την εµπειρία ή την εκπαίδευσή τους) και επιθυµούν να συµµετάσχουν σε µια επαγγελµατική αξιολόγηση µε τη βοήθεια ενός ειδικού συµβούλου, µε εµπειρία στον Επαγγελµατικό Προσανατολισµό. Η διαδικασία αξιολόγησης θα εκτιµήσει τα προσόντα τους, θα προσδιορίσει τοµείς στους οποίους είναι ιδιαίτερα αποτελεσµατικοί και τοµείς όπου χρήζουν περαιτέρω βελτίωσης, και θα τους βοηθήσει να διαµορφώσουν ένα πλάνο δράσης για την βελτίωση ή την διατήρηση των επαγγελµατικών τους προσόντων. Η δοκιµασία αυτή είναι δωρεάν. 1 Το παρόν έγγραφο αναπτύχθηκε από τον Leonardo Evangelista για το πρόγραµµα IMPROVE Improving Validation of Not-Formal Learning in European Career Guidance Practitioners 510640- LLP-1-2010-1-IT-GRUNDTVIG-GMP (2011-2012). Οι Εταίροι του προγράµµατος συµµετείχαν στην τελική διαµόρφωσή του. Το πρόγραµµα συγχρηµατοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το έγγραφο αυτό αντανακλά µόνο τις απόψεις του συγγραφέα και η Επιτροπ λη δεν φέρει καµία ευθύνη για όσα αναφέρονται σ αυτό..
3. οµή της αξιολόγησης Η διαδικασία αξιολόγησης θα ολοκληρωθεί σε 3 συναντήσεις, σε διάστηµα 1-3 εβδοµάδων, που θα διεξαχθούν είτε σε συναντήσεις πρόσωπο µε πρόσωπο, είτε µέσω τηλεδιάσκεψης µε χρήση Skype. Στην 1 η συνάντηση ο αξιολογητής θα δώσει στον συµµετέχοντα πληροφορίες για την πιλοτική εφαρµογή, πρόσθετες σ αυτές που περιλαµβάνονται στο παρόν έγγραφο αν χρειάζεται και θα ελέγξει την λειτουργία του Skype, σε περίπτωση που θα χρησιµοποιηθεί η τηλεδιάσκεψη στις επόµενες συνεντεύξεις. Η συνέντευξη αυτή θα είναι σύντοµη(15-20 λεπτά) Στην 2 η συνάντηση ο αξιολογητής θα ρωτήσει τον συµµετέχοντα πως διεξάγει τις συνεντεύξεις επαγγελµατικού προσανατολισµού, αλλά και γενικότερα τις δραστηριότητες επαγγελµατικής συµβουλευτικής. Ένας δεύτερος αξιολογητής µπορεί να συµµετάσχει για καλύτερα αποτελέσµατα της αξιολόγησης (διάρκεια περίπου 60 λεπτά, µε πιθανότητα να υπάρξει και 2 ο µέρος συνάντησης αν ο χρόνος υπερβαίνει τη 1 ώρα ). Στην 3 η συνάντηση ο αξιολογητής θα ενηµερώσει τον συµµετέχοντα για τα αποτελέσµατα της 2 ης συνάντησης και θα τον βοηθήσει να αναπτύξει ένα σχέδιο δράσης για την βελτίωση ή διατήρηση των προσόντων του (30-60 λεπτά). Σε 1-2 εβδοµάδες µετά την 3 η συνάντηση ο αξιολογητής θα αποστείλει στον συµµετέχοντα µια µικρή αναφορά που θα περιγράφει τα αποτελέσµατα της αξιολόγησης και το σχέδιο δράσης για την περαιτέρω βελτίωση και διατήρηση των προσόντων του αναφορικά µε την διεξαγωγή συνεντεύξεων επαγγελµατικού προσανατολισµού. Ο συµµετέχοντας θα κληθεί να συµπληρώσει ένα σύντοµο ερωτηµατολόγιο που θα αποσκοπεί στην συλλογή πληροφοριών σχετικά µε την διαδικασία αξιολόγησης και την βελτίωσή της. Σε περίπτωση που χρειαστούν περισσότερες πληροφορίες, ο υπεύθυνος του προγράµµατος θα επικοινωνήσει µε τον συµµετέχοντα για µια σύντοµη συνέντευξη ανατροφοδότησης για την διαδικασία. Οι συνεντεύξεις 2 και 3 θα καταγραφούν µέσω κάµερας ή κασετοφώνου. Στην συνέντευξη 2: Οι ερωτήσεις θα αναγιγνώσκονται στον υποψήφιο από έναν κατάλογο Ο υποψήφιος ή ο εξεταστής µπορεί να ζητήσει µια µικρή διακοπή σε περίπτωση κόπωσης Ο αξιολογητής θα διακόπτει την απάντηση του υποψηφίου και θα προχωρά στην επόµενη ερώτηση αν κρίνει ότι έχει απαντηθεί επαρκώς η υποβληθείσα ερώτηση. εδοµένου ότι η πιλοτική φάση αποσκοπεί να ελέγξει την αποτελεσµατικότητα της τεχνικής της συνέντευξης για την αξιολόγηση των προσόντων των συµβούλων, για να αποφευχθεί το φαινόµενο του «φωτοστέφανου» 2 στις συναντήσεις 1 και 2, οι συµµετέχοντες δεν θα πρέπει να αποκαλύψουν πληροφορίες σχετικά µε την προηγούµενη εµπειρία και εκπαίδευσή τους. Για να µην παρεµποδιστεί η αξιολόγηση, οι συµµετέχοντες που θα δώσουν πληροφορίες σχετικά µε τον χρόνο εµπειρίας τους 2 http://en.wikipedia.org/wiki/halo_effect
(εξαιρούνται οι αναφορές σε συγκεκριµένα περιστατικά που µπορεί να ζητηθούν στην διάρκεια της αξιολόγησης), την κατάρτιση ή τα εκπαιδευτικά τους προσόντα θα αποκλειστούν από την πιλοτική εφαρµογή. Ο αξιολογητής δηλώνει ότι: Α. δεν θα διεξάγει αξιολογήσεις µε επαγγελµατίες που γνωρίζει ή συνεργάζεται Β. δεν θα δώσει καµία πρόσθετη πληροφόρηση στους υποψηφίους, εκτός από αυτές που περιλαµβάνονται στο παρόν έγγραφο, ειδικά πληροφορίες που µπορούν να διευκολύνουν τον υποψήφιο στην διαδικασία της αξιολόγησης. Γ. δεν θα διαρρεύσει καµία πληροφορία σε τρίτα πρόσωπα, συµπεριλαµβανοµένων και των αξιολογητών του προγράµµατος, αναφορικά µε τις πληροφορίες που συνέλεξε από τους υποψηφίους κατά την αξιολόγηση. 4. Πιστοποιητικό- Βεβαίωση Οι συµµετέχοντες στην πιλοτική φάση θα λάβουν πιστοποιητικό-βεβαίωση συµµετοχής στο πρόγραµµα από την ISON PSYCHOMETRICA. 5. ηλώσεις Συµµετοχής Όσοι ενδιαφέρονται να λάβουν µέρος στην πιλοτική εφαρµογή του IMPROVE θα πρέπει να στείλουν την αίτησή τους µαζί µε ένα σύντοµο Βιογραφικό και στοιχεία επικοινωνίας στη διεύθυνση martounto@ison.gr, µε την ένδειξη «Συµµετοχή στην πιλοτική εφαρµογή». Αν η αίτησή τους γίνει αποδεκτή θα τους δοθούν περισσότερες πληροφορίες από τον υπεύθυνο. 6. Αρχές που θα πρέπει να έχετε υπόψη σας Όταν συµµετέχετε στην αξιολόγηση, παρακαλώ έχετε υπόψη σας τις ακόλουθες αρχές και ορισµούς: Η επαγγελµατική συµβουλευτική µπορεί να οριστεί ως ένα σύνολο δραστηριοτήτων που διευκολύνει τα άτοµα κάθε ηλικίας και σε κάθε φάση της ζωής τους να προσδιορίσουν τις ικανότητες, χαρακτηριστικά προσωπικότητας, ενδιαφέροντά τους, να λάβουν εκπαιδευτικές και επαγγελµατικές αποφάσεις και να ορίσουν τους προσωπικούς τους δρόµους ζωής αναφορικά µε την εκπαίδευση, την εργασία και άλλους τοµείς όπου αυτά τα προσόντα αποκτούνται ή/και εφαρµόζονται. Μερικά παραδείγµατα αντίστοιχων δραστηριοτήτων είναι η πληροφόρηση και παροχή συµβουλευτικής, η αξιολόγηση προσόντων, η καθοδήγηση, η διδασκαλία του τρόπου λήψης απόφασης και ανάπτυξης δεξιοτήτων διαχείρισης της σταδιοδροµίας 3 3 Resolution of the Council and of the representatives of the Governments of the Member States meeting within the Council on Strengthening Policies, Systems and Practices in the field of Guidance throughout life in Europe, Brussels, 18 May 2004
Η επαγγελµατική πληροφόρηση µπορεί να οριστεί ως η πληροφόρηση για την εργασία ή την εκπαίδευση που ζητούν οι ενδιαφερόµενοι από έναν σύµβουλο σταδιοδροµίας. Σχετίζεται µε επαγγέλµατα, εκπαιδευτικές κατευθύνσεις, τεχνικές αναζήτησης εργασίας, τάσεις της αγοράς εργασίας, νοµοθεσία που αναφέρεται στην πρόσληψη ή την απόλυση προσωπικού. Η συνέντευξη επαγγελµατικού προσανατολισµού µπορεί να οριστεί ως η συνέντευξη όπου διεξάγεται µια εις βάθος ανάλυση των επαγγελµατικών θεµάτων και προσωπικών χαρακτηριστικών του ατόµου, συχνά µε τη χρήση δεξιοτήτων συµβουλευτικής. Οι αρχές που διέπουν την επαγγελµατική συµβουλευτική µπορούν να συνοψιστούν στα ακόλουθα:. 1. Θεωρία Επαγγελµατικής Ελευθερίας 1.A. Κάθε άτοµο έχει ένα συγκεκριµένο βαθµό ελευθερίας στις εκπαιδευτικές και επαγγελµατικές του επιλογές και την σταδιοδροµία του. 1.B. Σε κάθε κοινωνία η πιθανότητα του ατόµου να επιτύχει τους επιθυµητούς επαγγελµατικούς του στόχους εξαρτάται από το βαθµό των γνώσεων, της τεχνικής του ικανότητας και άλλων προσωπικών χαρακτηριστικών. Επίσης, εξαρτάται (σε µεγαλύτερο ή µικρότερο βαθµό ανάλογα µε την κοινωνία) σε άλλους παράγοντες όπως το οικογενειακό υπόβαθρο, η κοινωνική τάξη/ κοινωνικός κύκλος, η θρησκεία, το φύλο. Σχόλιο: οι σύγχρονες κοινωνίες προσδίδουν αξία σε προσωπικές δεξιότητες και προσόντα παρά σε συγγένειες και οικογενειακούς δεσµούς. Η επαγγελµατική συµβουλευτική βοηθά τα άτοµα να βελτιώσουν την απασχολησιµότητά τους και να την αξιοποιήσουν στο µέγιστο βαθµό (Evangelista 2006 4 ). Πρακτικά αποτελέσµατα: χρειάζεται ένα περιθώριο ελευθερίας, γιατί διαφορετικά ο επαγγελµατικός προσανατολισµός, που συνίσταται στην παροχή συµβουλευτικής αναφορικά µε το πώς να διαχειριστούν τη σταδιοδροµία τους τα άτοµα, θα ήταν αδύνατο να δικαιολογηθεί. 2. Θεωρία προσωπικής επιλογής 2. A. Κάθε άτοµο έχει ορισµένα χαρακτηριστικά (για παράδειγµα, γνώσεις, στάσεις, ικανότητες, ενδιαφέροντα, επαγγελµατικές αξίες) που είναι αµετάβλητα. 2. B. Κάθε επάγγελµα απαιτεί συγκεκριµένα προσωπικά χαρακτηριστικά ώστε να µπορεί να διεξάγεται αποτελεσµατικά. 2. C. Στην λήψη επαγγελµατικών επιλογών, καθένας θα πρέπει να λαµβάνει υπόψη τις ικανότητες, τα ενδιαφέροντα κτλ καθώς και το πόσο εύκολη (ή δύσκολη) είναι η είσοδος σε ένα επάγγελµα, ανάλογα µε τους παράγοντες που αναφέρονται στα σηµεία 1.B. και 3. 4 Evangelista, L. (2006). Multicultural Career Guidance. Orientamento.it. Retrieved on February 3, 2011 from http://www.orientamento.it/orientamento/multicultural%20guidance.pdf
Πρακτικά αποτελέσµατα: ο σύµβουλος για να βοηθήσει το άτοµο να επιλέξει επάγγελµα, θα πρέπει να τον καλέσει να αξιολογήσει τις δυνατότητες, τις αδυναµίες και τις επιθυµίες του και να τις συσχετίσει µε τις υπάρχουσες ευκαιρίες στην αγορά εργασίας και την εκπαίδευση Σε ποιο βαθµό ταιριάζει αυτή η θεωρία στην πρακτική σας εργασία; Να είστε έτοιµοι να παρουσιάσετε ένα παράδειγµα. 3. Θεωρία απασχολησιµότητας Η απασχολησιµότητα είναι η αξία ενός ατόµου στην αγορά εργασίας σε σχέση µε ένα συγκεκριµένο επάγγελµα. Εξαρτάται από: 3.A. Τη σχέση µεταξύ προσφοράς και ζήτησης για το επάγγελµα αυτό 3.B. Αµετάβλητα προσωπικά χαρακτηριστικά: ηλικία, φύλο, φυσική κατάσταση, υγεία, προσωπικότητα, το να ανήκει κάποιος σε συγκεκριµένες οµάδες που ευνοούνται από υψηλά ιστάµενα πρόσωπα. 3.Γ. Μεταβλητά προσωπικά χαρακτηριστικά: 3.Γ.1. Γνώσεις και τεχνικές δεξιότητες 3.Γ.2. Ευελιξία 3.Γ.3. Συνεχής βελτίωση του εαυτού Πρακτικά αποτελέσµατα: ο σύµβουλος για να βοηθήσει το άτοµο να βελτιώσει την απασχολησιµότητά του, θα πρέπει να τον καλέσει να τροποποιήσει ένα ή περισσότερα από τα στοιχεία που αναφέρθηκαν στο σηµείο 3.Γ. Σε ποιο βαθµό ταιριάζει αυτή η θεωρία στην πρακτική σας εργασία; Να είστε έτοιµοι να παρουσιάσετε ένα παράδειγµα.. 4. Θεωρία της αναζήτησης εργασίας 4.1. Σε πολλές χώρες, δεν υπάρχει ένα µοναδικό σηµείο όπου να είναι συγκεντρωµένες όλες οι προσφερόµενες θέσεις εργασίας. Εποµένως, για να αυξήσει κάποιος τις πιθανότητές του να βρει εργασία είναι αναγκαίο να επικοινωνήσει µε όσο περισσότερους εργοδότες µπορεί, χρησιµοποιώντας όλες τις διαθέσιµες πηγές, συµπεριλαµβανοµένης και της άµεσης επαφής µε τον εργοδότη και της ενηµέρωσης του περιβάλλοντός του για το τι αναζητά. 4.2. Όταν οι εργοδότες αποφασίζουν να αναζητήσουν εργαζόµενους/συνεργάτες, πρώτα κοιτάνε αυτούς µε τους οποίους είχαν έρθει σε επαφή µέσω πρακτικής άσκησης και µε εκείνους που είχαν έρθει σε προσωπική επαφή. Εποµένως, αυτές οι µέθοδοι είναι πάντα περισσότερο αποδοτικές και προτιµητέες. 4.3. Η διαµεσολάβηση εκ µέρους ατόµων ή οργανισµών γνωστών στους εργοδότες και η χρήση πηγών αναζήτησης εργασίας που διασφαλίζουν προσωπική επαφή µε τον εργοδότη, πετυχαίνουν πιο εύκολα να ξεπεραστεί η αρχική δυσπιστία του εργοδότη προς τους υποψηφίους.
Πρακτικά αποτελέσµατα: ο σύµβουλος για να βοηθήσει τον πελάτη του να αναπτύξει τις πιθανότητές του να βρει εργασία θα πρέπει να τον καλέσει να έρθει σε επαφή µε όσο περισσότερους εργοδότες µπορεί, χρησιµοποιώντας όλες τις υπάρχουσες πηγές αναζήτησης εργασίας, ειδικά την άµεση επαφή, την ανακοίνωση στον περίγυρό του ότι βρίσκεται σε αναζήτηση εργασίας και την συµµετοχή σε πρακτική άσκηση. Σε ποιο βαθµό ταιριάζει αυτή η θεωρία στην πρακτική σας εργασία; Να είστε έτοιµοι να παρουσιάσετε ένα παράδειγµα.. 7. Πηγές επαγγελµατικής πληροφόρησης Στην αξιολόγηση να είστε προετοιµασµένοι να φέρετε παραδείγµατα των πηγών που συνήθως χρησιµοποιείτε στην εργασία σας. A. εκπαιδευτικοί και επαγγελµατικοί δρόµοι. Υπουργείο Παιδείας- τοµέας ΣΕΠ ΕΚΕΠ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Γραφεία ιασύνδεσης B. τεχνικές αναζήτησης εργασίας. Μια από τις πηγές θα πρέπει να περιλαµβάνει την σύνταξη ενός βιογραφικού, συνοδευτικής επιστολής, την συνέντευξη επιλογής και άλλα µέσα αναζήτησης εργασίας. Ευρωπαϊκό Βιογραφικό & άλλα είδη βιογραφικών: www.euronet-work.gr Ιστοσελίδες Γραφείων ιασύνδεσης www.kariera.gr www.skywalker.gr www.clevercareer.gr Γ. επαγγέλµατα. Πάµε Πανεπιστήµιο - Orientum Οδηγός Σπουδών & Επαγγελµάτων Κάτσικας Οδηγός σπουδών Παιδαγωγικό Ινσιτούτο Οδηγός σπουδών -http://protovoulia.org/odigos-spoydon www.alfavita.gr www.e-paideia.net για καλλιτεχνικά επαγγέλµατα: http://ekpedeftiko.sfm.gr/. κύρια νοµοθεσία σχετικά µε την εργασία και την ανεργία. Υπουργείο Απασχόλησης OAED Σελίδα της Βουλής(αναζητήσεις Νόµων, προτάσεων νόµων, σχεδίων νόµων) http://www.parliament.gr/gr/ergasies/nomothetiki/search.htm Εθνικό Τυπογραφείο http://www.et.gr/
8. Μέσα επαγγελµατικής ανάπτυξης A. Επαγγελµατικές ιστοσελίδες που απευθύνονται σε συµβούλους Ε.Π. www.ekep.gr www.educationworld.com/counseling www.eu-employment-observatory.net http://crccanada.org/crc/resources.cfm?lang=en www.iaevg.com B. Περιοδικά και newsletters για συµβούλους Ε.Π. Επιθεώρηση συµβουλευτικής & προσανατολισµού ΕΛΕΣΥΠ Γ. Σταθερά συνέδρια και γεγονότα που αφορούν συµβούλους Ε.Π. Ετήσιο Συνέδριο ΕΛΕΣΥΠ 9. Κώδικες Ηθικής εοντολογίας Κώδικας NCDA Κώδικας Ψυχολόγων Κώδικας Κοινωνικών λειτουργών