2. Υποψήφιοι/ες για τη Διεύθυνση και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης για τα έτη 986, 988, 99, 997, 998 και 22. Παλιεράκη Καλλιόπη
Περιεχόμενα 2. ΕΙΣΑΓΩΓΗ...3 2.. Αντικείμενο και σκοπός της έρευνας...3 2..2 Το υλικό της έρευνας και οι σχετικές δυσκολίες...5 2.2 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ...6 2.2. Η κατά φύλο κατανομή των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (έτη 986 22)...6 2.2.2 Κατανομή των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης με βάση το φύλο και την ειδικότητά τους (έτη 986 998)....9 2.2.3 Κατανομή των υποψηφίων γυναικών για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης κατά φύλο και ειδικότητα (έτη 986 22)... 2.2.4 Κατανομή των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης με βάση το φύλο και την Περιφέρεια υποβολής αιτήσεων (έτη 986 22)...2 2.2.5 Η κατά φύλο κατανομή των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ανά έτος....4 2.2.6 Κατανομή όλων των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης κατά φύλο και ειδικότητα ανά έτος...8 2.2.7 Η κατανομή των γυναικών υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης με βάση την ειδικότητα τους ανά έτος....22 2.2.8 Κατανομή των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης με βάση το φύλο και την Περιφέρεια υποβολής αιτήσεων ανά έτος....24 2.2.9 Κατανομή των γυναικών υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης με βάση την ειδικότητα ανά Εκπαιδευτική Περιφέρεια(έτη 986, 988, 99 και 998)...32 2.3 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ...34 2
2. Εισαγωγή 2.. Αντικείμενο και σκοπός της έρευνας Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η αποτύπωση της κατάστασης αναφορικά με το κατά πόσο οι γυναίκες εκπαιδευτικοί θέτουν υποψηφιότητα και κατ επέκταση συμμετέχουν σε διοικητικές θέσεις, που συνοδεύονται με γόητρο και κύρος στο χώρο εργασίας τους. Γενικά θα λέγαμε, κυριαρχεί η αντίληψη ότι μολονότι οι γυναίκες συμμετέχουν με ίσο ή και υψηλότερο ποσοστό σε σύγκριση με τους άνδρες στο επάγγελμα των εκπαιδευτικών, η παρουσία τους περιορίζεται κυρίως στη διδασκαλία στις σχολικές αίθουσες και δεν επεκτείνεται σε διοικητικές θέσεις. Σκοπός της έρευνάς μας, λοιπόν, είναι να διερευνήσει την παραπάνω υπόθεση, μελετώντας την κατά φύλο κατανομή των εκπαιδευτικών που υποβάλλουν αίτηση για τη συγκεκριμένη θέση διοικητικής ευθύνης. Μολονότι οι θέσεις αυτές προβλέπονται και για την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, η παρούσα μελέτη περιορίζεται στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Πιο συγκεκριμένα, στο πλαίσιο της έρευνας εξετάζονται τα ακόλουθα ζητήματα: Κατά φύλο κατανομή των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Κατανομή των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης κατά φύλο και ειδικότητα (όπου υπήρχαν διαθέσιμα στοιχεία). Κατανομή των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης κατά φύλο και Περιφέρεια υποβολής αιτήσεων. Η παράθεση των σχετικών γραφημάτων που ακολουθεί αμέσως παρακάτω στηρίζεται ακριβώς στα παραπάνω ερωτήματα. Με άλλα λόγια, η ενότητα αυτή χωρίζεται σε δύο επιμέρους τμήματα. Στο πρώτο υποενότητες 2.2., 2.2.2, 2.2.3 και 2.2.4 παρουσίαζονται στοιχεία που απαντούν στα παραπάνω ερωτήματα συγκεντρωτικά για όλα τα υπό μελέτη έτη. Στη συνέχεια υποενότητες 2.2.5, 2.2.6, 2.2.7, 2.2.8 και 2.2.9 παρουσιάζονται τα δεδομένα που αφορούν στην κατά φύλο, ειδικότητα και Περιφέρεια υποβολής αιτήσεων κατανομή των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα 3
Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ανά έτος. Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι παρατίθενται τρεις υποενότητες 2.2.2, 2.2.5 και 2.2.9 στις οποίες παρατίθενται στοιχεία μόνο για τις γυναίκες υποψήφιες αναφορικά με την ειδικότητά τους αρχικά συνολικά για τα υπό μελέτη έτη και στη συνέχεια για κάθε έτος υποβολής αιτήσεων χωριστά και τέλος σε συσχέτιση προς την ειδικότητα και την Περιφέρεια υποβολής αιτήσεως. 4
2..2 Το υλικό της έρευνας και οι σχετικές δυσκολίες Τα πρωτογενή στοιχεία της έρευνας συγκεντρώθηκαν από τους πίνακες των υποψηφίων Διευθυντών/ντριών Διευθύνσεων και Προϊσταμένων Γραφείων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης που διαθέτει το ΥΠΕΠΘ, όπως αυτοί δημοσιεύτηκαν στα τεύχη της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως των ετών 986, 988, 99, 997, 998 και 22. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 24 πραγματοποιήθηκαν τοποθετήσεις εκπαιδευτικών στις συγκεκριμένες διοικητικές θέσεις, έγιναν ωστόσο με συνοπτικές διαδικασίες χωρίς να ακολουθηθεί η προβλεπόμενη από τον νόμο διαδικασία. Το πρωτογενές αυτό υλικό έγινε αντικείμενο στατιστικής επεξεργασίας, χρησιμοποιώντας το πρόγραμμα Microsoft Excel. Τα δεδομένα που τελικά συλλέχθησαν παρουσίασαν κάποιες ιδιομορφίες που δεν επέτρεψαν έναν ενιαίο τρόπο επεξεργασίας τους. Γενικά επιχειρήθηκε από την ερευνητική ομάδα να καθοριστεί ο αριθμός των υποψηφίων ανδρών και γυναικών και όχι οι υποψηφιότητές τους. Με άλλα λόγια, καταμετρήθηκαν τα άτομα και όχι ο αριθμός των αιτήσεων που είχαν υποβάλλει ανά νομό ή Περιφέρεια. Για το λόγο αυτό άνδρες ή γυναίκες υποψήφιες που είχαν καταθέσει αιτήσεις σε περισσότερους από έναν νομούς για κάθε έτος προσμετρήθηκαν μια φορά και όχι για κάθε υποψηφιότητά τους. Ωστόσο, για τα έτη 997 και 22, ο όγκος και η μορφή των δεδομένων δεν επέτρεψε την επεξεργασία με βάση τον αριθμό των ατόμων και την κατά φύλο κατανομή τους. Ως εκ τούτου και λόγω των δυσκολιών αυτών που θα καθιστούσαν την έρευνα ιδιαίτερα χρονοβόρα ίσως και αναξιόπιστη, στις συγκεκριμένες χρονολογίες τα δεδομένα που τελικά επιλέχθηκε να παρουσιαστούν αφορούν υποψηφιότητες και όχι υποψήφιους/ υποψήφιες. Μια δεύτερη δυσκολία που παρουσιάστηκε σε σχέση με το υπό επεξεργασία υλικό είχε να κάνει με τις ειδικότητες των υποψηφίων. Η πανεπιστημιακή εκπαίδευση των υποψηφίων δεν αναφέρεται στους πίνακες όλων των ετών για τους/τις υποψήφιους/ες Διευθυντές/ντριες Διευθύνσεων και Προϊσταμένους/ες Γραφείων. Σε κάποιους από τους πίνακες αναφέρεται μόνο το ονοματεπώνυμο των υποψηφίων, ενώ σε ορισμένους άλλους η στήλη ΠΕ των υποψηφίων παρατίθετο με τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι δυσανάγνωστη. Για το λόγο αυτό η ειδικότητα των υποψηφίων επεξεργάστηκε και αξιολογήθηκε μόνο στις περιπτώσεις που ήταν διαθέσιμη και αξιοποιήσιμη. 5
2.2 Παρουσίαση δεδομένων 2.2. Η κατά φύλο κατανομή των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (έτη 986 22). Προκειμένου να διαπιστωθεί η κατανομή των υποψηφίων Διευθυντών/ντριών Διευθύνσεων και Προϊσταμένων Γραφείων με βάση το φύλο, αξιοποιήθηκαν τα στοιχεία του ΥΠΕΠΘ, όπως αυτά δημοσιεύτηκαν στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, κατά τα αντίστοιχα έτη. Τα στοιχεία αυτά αφορούν στα έτη από το 986 έως και το 22. Γράφημα 2.2..α Η κατά φύλο κατανομή των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ανά έτος 45 4 35 3 25 2 5 5 395 8 27 25 4 2 986 988 99 998 Άνδρες 542 Γυναίκες 3 Γράφημα 2.2..β Η κατά φύλο κατανομή των υποψηφιοτήτων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ανά έτος 8 6 4 2 8 6 4 2 57 955 96 47 997 22 Άνδρες 2526 Γυναίκες 243 6
Όπως διαπιστώνεται από τα δεδομένα των παραπάνω γραφημάτων: Οι υποψήφιοι/ες Διευθυντές/ντριες Διευθύνσεων και Προϊστάμενοι/ες γραφείων είναι κατά κύριο λόγο άνδρες. Για όλα τα έτη για τα οποία συλλέχθηκαν δεδομένα διαπιστώνεται μια σαφής αριθμητική υπεροχή των ανδρών υποψηφίων συγκριτικά με τις γυναίκες. Αναλυτικότερα, το έτος 986 σε όλες τις Περιφέρειες της Ελλάδας υπήρξαν 8 άνδρες υποψήφιοι (97%) και μόλις τέσσερις (4) γυναίκες υποψήφιες (3%). Αντίστοιχα, το έτος 988 το 96% των υποψηφίων ήταν άνδρες (27 άνδρες υποψήφιοι) και το 4% γυναίκες (μία υποψήφια). Το έτος 99 υπήρξαν 395 άνδρες υποψήφιοι (94%) και μόλις 25 γυναίκες (6%). Κατά το έτος 998 το ποσοστό των γυναικών φαίνεται να αυξάνεται φτάνοντας το 33%, ωστόσο το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί σε μία μόνο γυναίκα υποψήφια έναντι δύο ανδρών. Λόγω της ιδιαιτερότητας των στοιχείων που συλλέχθησαν, όπως ήδη έχει αναφερθεί, τα δεδομένα του γραφήματος 2...β αντανακλούν υποψηφιότητες και όχι υποψήφιους/ες. Συγκεκριμένα για το έτος 997 υπήρξαν 57 άνδρες υποψήφιοι Διευθυντές Διευθύνσεων και Προϊστάμενοι Γραφείων (94%) και μόλις 96 γυναίκες (6%) γυναίκες. Το εύρημα αυτό είναι πιθανό να υποδηλώνει ότι οι άνδρες υποψήφιοι επιλέγουν να υποβάλλουν αιτήσεις σε πολλούς νομούς μπορώντας να απομακρυνθούν από τον τόπο διαμονής τους, ενώ οι γυναίκες για διάφορους λόγους δεν μπορούν να κάνουν κάτι αντίστοιχο. Αντίστοιχα το έτος 22 υπήρξαν 955 άνδρες υποψήφιοι (87%) και μόλις 47 γυναίκες (3%). Στο γράφημα που ακολουθεί απεικονίζεται ο συνολικός αριθμός των υποψηφίων Διευθυντών/ντριών Διευθύνσεων και Προϊσταμένων Γραφείων για τα έτη 986, 988, 99, 997, 998 και 22. 7
Γράφημα 2.2..2 Η κατά φύλο κατανομή των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης για τα έτη 986 έως 22. 8% Άνδρες 368 Γυναίκες 274 92% Από τα δεδομένα του παραπάνω γραφήματος διαπιστώνεται ότι: Στο σύνολο των υποψηφίων Διευθυντών/ντριών Διευθύνσεων και Προϊσταμένων Γραφείων της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης για τα υπό μελέτη έτη, οι γυναίκες υποψήφιες καλύπτουν μόλις το 8% (274) ενώ οι άνδρες καλύπτουν το συντριπτικό ποσοστό του 92% (368). 8
2.2.2 Κατανομή των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης με βάση το φύλο και την ειδικότητά τους (έτη 986 998). Η επεξεργασία των σχετικών δεδομένων που αντλήθηκαν από το ΥΠΕΠΘ, διαμόρφωσε το παρακάτω γράφημα στο οποίο απεικονίζεται η κατανομή των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ως προς το φύλο και την ειδικότητα τους. Η μορφή ωστόσο των δεδομένων που συλλέχθησαν κατέστησαν την επεξεργασία τους ιδιαίτερα δύσκολη και χρονοβόρα. Για το λόγο αυτό επιλέχθηκε να γίνει η επεξεργασία των εν λόγω δεδομένων για όσες Περιφέρειες των ετών 986 και 998 υπήρχαν επαρκή στοιχεία, για όλους τους υποψήφιους του 99 και για τους υποψήφιους του 998. Με άλλα λόγια, η Πανεπιστημιακή εκπαίδευση εκτιμήθηκε σε ένα σύνολο 466 υποψηφίων, ανδρών και γυναικών. Γράφημα 2.2.2. Κστανομή των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης κατά ειδικότητα και φύλο. 6 4 48 2 8 6 93 85 6 Άνδρες 439 Γυναίκες 27 4 2 6 7 9 5 2 3 2 4 7 2 ΠΕ ΠΕ2 ΠΕ3 ΠΕ4 ΠΕ5 ΠΕ6 ΠΕ9 Π ΠΕ2 ΠΕ3 ΠΕ4 ΠΕ7 Τα δεδομένα του παραπάνω γραφήματος επαληθεύουν για μια ακόμη φορά τη συντριπτική αριθμητική υπεροχή των ανδρών συγκριτικά με τις γυναίκες υποψήφιες 9
για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Όπως διαπιστώνεται με τη βοήθεια του σχετικού γραφήματος: Οι άνδρες υποψήφιοι προέρχονται από δώδεκα διαφορετικούς κλάδους, ενώ οι γυναίκες υποψήφιες ανήκουν μόνο στους κλάδους ΠΕ(Θεολόγοι, μια υποψήφια), ΠΕ2 (Φιλόλογοι, 6 υποψήφιες), ΠΕ4 (Φυσικοί, 7 υποψήφιες), ΠΕ6 (Καθηγήτριες Αγγλικών, μία υποψήφια) και ΠΕ2 (..., 2 υποψήφιες). Ωστόσο, ακόμη και στις ειδικότητες στις οποίες φαίνεται να συμμετέχουν γυναίκες, οι άνδρες εξακολουθούν να διατηρούν σαφή αριθμητική υπεροχή. Ως προς την ειδικότητα των Θεολόγων, για παράδειγμα, 99% των υποψηφίων για τις θέσεις των Διευθυντών/ντριών Διευθύνσεων και Προϊσταμένων Γραφείων είναι άνδρες (93) και μόλις % είναι γυναίκες (). Από τον κλάδο των Φιλολόγων το 9% των υποψηφίων είναι άνδρες (48) και μόνο το % (6) είναι γυναίκες. Στην ειδικότητα των Φυσικών οι γυναίκες υποψήφιες αγγίζουν το ποσοστό του % (7) έναντι του 9% που κατέχουν οι άνδρες (6). Αντίθετα, στην ειδικότητα των Καθηγητών/τριών Αγγλικών η στους 4 υποψηφίους είναι γυναίκα διαμορφώνοντας εδώ τα ποσοστά στο 25% για τις γυναίκες υποψήφιες και στο 75% για τους άνδρες. Φαίνεται, ωστόσο, ότι οι άνδρες διατηρούν εξαιρετικά υψηλό ποσοστό συμμετοχής σε διοικητικές θέσεις ακόμη και σε μια ειδικότητα, όπου οι γυναίκες εκπαιδευτικοί υπερέχουν αριθμητικά των ανδρών.
2.2.3 Κατανομή των υποψηφίων γυναικών για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης κατά φύλο και ειδικότητα (έτη 986 22). Στο γράφημα που ακολουθεί απεικονίζονται οι ειδικότητες των υποψηφίων Διευθυντριών Διευθύνσεων και Προϊσταμένων Γραφείων για τα υπό μελέτη έτη. Πρέπει, ωστόσο, να σημειωθεί ότι σε ορισμένα από τα έτη που μελετώνται (π.χ 997, 22) η μορφή των δεδομένων που συλλέχθηκαν δεν επέτρεψε να αξιολογηθεί η ειδικότητα των υποψηφίων. Περιοριζόμαστε, λοιπόν, στα δεδομένα των ετών πλην του 997 και 22, που μπορέσαμε να επεξεργαστούμε σε σχέση με το παραπάνω ερώτημα, τα οποία ωστόσο θεωρούμε ότι είναι ενδεικτικά για τα υπόλοιπα έτη. Γράφημα 2.2.3. Κατανομή των γυναικών υποψηφίων για τη Διεύθυνση και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης για τα έτη 986 22. 26% 4% 7% 4% ΠΕ () ΠΕ2 (6) ΠΕ4 (7) ΠΕ6 () ΠΕ2 (2) 59% Με βάση τα δεδομένα του παραπάνω γραφήματος διαπιστώνεται ότι: Οι γυναίκες υποψήφιες των οποίων γνωρίζουμε τις πανεπιστημιακές ειδικότητες είναι μόλις 27. Σε σχέση με τις ειδικότητές τους, το 59% των υποψηφίων γυναικών (6) ανήκει στον κλάδο ΠΕ2 των Φιλολόγων, το 26% (7) προέρχεται από τον κλάδο ΠΕ4 των Φυσικών, και το 7% (2) από τον κλάδο ΠΕ2, ενώ οι υποψήφιες των κλάδων ΠΕ6 (Καθηγήτριες Αγγλικών) και ΠΕ (Θεολόγοι) καλύπτουν μικρότερο ποσοστό, με μια μόλις υποψηφιότητα από κάθε έναν από τους δύο αυτούς κλάδους.
2.2.4 Κατανομή των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης με βάση το φύλο και την Περιφέρεια υποβολής αιτήσεων (έτη 986 22) Στο γράφημα που ακολουθεί αμέσως παρακάτω παρουσιάζονται όλοι/ες οι υποψήφιοι/ες για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης συγκεντρωτικά για όλα τα υπό μελέτη έτη και με αναφορά στις Περιφέρειες υποβολής αιτήσεων. Γράφημα 2.2.4. Η κατά φύλο και ανά Περιφέρεια απεικόνιση των υποψηφίων για τις Διεύθυνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (έτη 986 22) (συνεχίζεται) 6 4 398 2 8 6 Άνδρες 96 Γυναίκες 7 4 2 95 8 Αν. Μακ. Θράκη 3 Αττικής 77 55 65 6 3 7 4 7 Βορ. Αιγαίου Δυτ. Δυτ. Μακ Ηπείρου Ελλάδας Γράφημα 2.2.4.(α) Η κατά φύλο και ανά Περιφέρεια απεικόνιση των υποψηφίων για τις Διεύθυνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (έτη 986 22) (συνέχεια) 5 465 4 3 2 66 22 42 5 ΘεσσαλίαςΙόνιων Νήσων 46 Κεντρ. Μακεδ. 7 46 6 57 7 7 4 3 Κρήτης Νοτ. Πελοπ ον. Στερ. Αιγαίου Ελλάδας Άνδρες 62 Γυναίκες 4 2
Όπως εύκολα διαπιστώνεται από τα δεδομένα των παραπάνω γραφημάτων: Η συντριπτική πλειοψηφία των υποψηφίων και των υποψηφιοτήτων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης κατά τα έτη 986 22 διαπιστώνεται στις Εκπαιδευτικές Περιφέρειες όπου εδρεύουν μεγάλα αστικά κέντρα (Αττική και Κεντρική Μακεδονία). Αναλυτικότερα διαπιστώνεται ότι στην Περιφέρεια Αττικής κατατέθηκαν συνολικά 398 υποψηφιότητες από άνδρες εκπαιδευτικούς και 3 από γυναίκες. Με άλλα λόγια, στην Περιφέρεια Αττικής έχουν κατατεθεί συνολικά 529 (46%) υποψηφιότητες ανδρών και γυναικών σε ένα σύνολο 3342. Σε ένα σύνολο 274 υποψηφίων και υποψηφιοτήτων από γυναίκες οι 3 (48%) πραγματοποιήθηκαν στην Περιφέρεια Αττικής. Εξίσου μεγάλο ποσοστό υποψηφιοτήτων διαπιστώνεται και στην Περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας. Στη συγκεκριμένη Περιφέρεια κατατέθηκαν 465 υποψηφιότητες από άνδρες και 46 υποψηφίοτητες από γυναίκες. Έτσι σε ένα σύνολο 3342 υποψηφιότητων που τέθηκαν συνολικά σε όλα τα υπό μελέτη έτη οι 5 (5%) κατατέθηκαν στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Το ποσοστό των υποψηφιότητων των γυναικών εκπαιδευτικών που κατατέθηκαν στην Κεντρική Μακεδονία αγγίζει το 7%. Με αναφορά στα παραπάνω δεδομένα διαπιστώνεται ότι το 6% των υποψηφιοτήτων ανδρών και γυναικών για όλα τα υπό μελέτη έτη κατατέθηκε στις εκπαιδευτικές περιφέρειες των μεγάλων αστικών κέντρων, όπου διαπιστώνεται και το 65% του συνολικού ποσοστό των υποψηφίων γυναικών. Στις υπόλοιπες εκπαιδευτικές Περιφέρειες της επικράτειας το ποσοστό των υποψηφίων ανδρών και γυναικών είναι αρκετά μικρότερο και δεν ξεπερνά συνολικά το 39%. 3
2.2.5 Η κατά φύλο κατανομή των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ανά έτος. Στα γραφήματα που ακολουθούν απεικονίζεται ο συνολικός αριθμός των υποψηφίων ή των υποψηφιοτήτων, ανάλογα με το έτος και τη μορφή των δεδομένων που συλλέχθησαν, ανδρών και γυναικών για τις θέσεις των Διευθυντών/ντριών Διευθύνσεων και Προϊσταμένων Γραφείων της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Γράφημα 2.2.5. Η κατά φύλο απεικόνιση των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (έτος 986). 3% Άνδρες 8 Γυναίκες 4 97% Για το έτος 986 διαπιστώνεται ότι: Οι άνδρες υποψήφιοι (8) σε όλες τις Περιφέρειες καλύπτουν το 97%, ενώ οι γυναίκες (4) δεν ξεπερνούν το 3%. Γράφημα 2.2.5.2 Η κατά φύλο απεικόνιση των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (έτος 988). 4% Άνδρες 27 Γυναίκες 96% 4
Η ίδια περίπου εικόνα διαπιστώνεται και για το έτος 988, όπου απλά παρατηρείται μια μείωση των υποψηφίων ανδρών και γυναικών για τις θέσεις των Διευθυντών/ντριών Διευθύνσεων και Προϊσταμένων Γραφείων, με σύνολο 27 άνδρες και μία () γυναίκα υποψήφια. Το ποσοστό και εδώ είναι συντριπτικά υπέρ των ανδρών (96% για τους άνδρες και 4% για τις γυναίκες). Γράφημα 2.2.5.3 Η κατά φύλο απεικόνιση των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (έτος 99). 6% Άνδρες 395 Γυναίκες 25 94% Ανάλογο ποσοστό αντιπροσώπευσης ανδρών και γυναικών υποψηφίων διαπιστώνουμε, με αναφορά στα δεδομένα του παραπάνω γραφήματος, και για το 99. Σε ένα σύνολο 42 υποψηφίων Διευθυντών/ντριών Διευθύνσεων και Προϊσταμένων Γραφείων σε όλες τις Περιφέρειες, οι άνδρες ήταν 395 (94%) και οι γυναίκες 25 (6%). Γράφημα 2.2.5.4 Η κατά φύλο απεικόνιση των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (έτος 997). 6% Άνδρες57 Γυναίκες 96 94% 5
Σε σύγκριση με τα γραφήματα των ετών που παρουσιάστηκαν παραπάνω το συγκεκριμένο γράφημα παρουσιάζει μια ιδιομορφία. Αναφέρεται σε υποψηφιότητες και όχι σε υποψήφιους/ες. Και για το 997, το ποσοστό των υποψηφιοτήτων των ανδρών καλύπτει το 96% ενώ των γυναικών το 4%, έχοντας αριθμητικά 57 υποψηφιότητες από άνδρες και μόλις 96 υποψηφιότητες από γυναίκες. Η υποβολή μεγάλου αριθμού υποψηφιοτήτων από άνδρες είναι σημαντική γιατί υποδεικνύει ότι οι άνδρες εμφανίζονται περισσότερο αποφασισμένοι να καταλάβουν μια θέση διοικητικής ευθύνης. Για το λόγο αυτό υποβάλλουν αίτηση για περισσότερες από μία Διεύθυνση Εκπαίδευσης. Οι γυναίκες είναι πιθανό να υποβάλλουν αίτηση για Διευθύνσεις στην πόλη ή στην ευρύτερη περιοχή όπου διαμένουν. Γράφημα 2.2.5.5 Η κατά φύλο απεικόνιση των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (έτος 998). 33% Άνδρες 2 Γυναίκες 67% Για το έτος 998 κατατέθηκαν υποψηφιότητες μόνο στο νομό Λέσβου της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου. Για το λόγο αυτό, το ποσοστό των γυναικών φαίνεται μεν να αυξάνεται αγγίζοντας το 33%, αριθμητικά ωστόσο αντανακλά σε μια γυναίκα υποψήφια έναντι δύο ανδρών υποψηφίων. 6
Γράφημα 2.2.5.6 Η κατά φύλο απεικόνιση των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (έτος 22). 3% Άνδρες 955 Γυναίκες 47 87% Για το 22 ισχύει ό,τι και για το έτος 997. Τα δεδομένα του γραφήματος 2.2.5.6 αναφέρονται σε υποψηφιότητες ανδρών και γυναικών και όχι σε υποψήφιους/ες. Όσον αφορά το συγκεκριμένο έτος, το ποσοστό των γυναικών που έθεσαν υποψηφιότητα για τη θέση των Διευθυντριών Διευθύνσεων και Προϊσταμένων Γραφείων φαίνεται να αυξάνεται ελάχιστα σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, εξακολουθεί ωστόσο να παραμένει χαμηλό, και δεν ξεπερνά το 3%. Επιπλέον, φαίνεται ότι σε ένα σύνολο 2 υποψηφιοτήτων για το 22, υπήρξαν 955 υποψηφιότητες από άνδρες και μόλις 47 υποψηφιότητες από γυναίκες. 7
2.2.6 Κατανομή όλων των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης κατά φύλο και ειδικότητα ανά έτος. Στην ενότητα αυτή παρουσιάζεται σε γραφήματα η κατανομή όλων των υποψηφίων (ανδρών και γυναικών) με βάση το φύλο και την ειδικότητά τους ανά έτος. Τα δεδομένα που παρουσιάζονται αφορούν τα έτη 986, 988, 99 και 998. Γράφημα 2.2.6. Η κατά φύλο και ειδικότητα κατανομή των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (έτος 986). 7 6 6 5 4 3 2 3 3 ΠΕ ΠΕ2 ΠΕ3 ΠΕ4 Άνδρες 3 Γυναίκες Όπως διαπιστώνεται από το παραπάνω γράφημα, κατά το έτος 986 τα στοιχεία για την πανεπιστημιακή Εκπαίδευση των Υποψηφίων Διευθυντών/ντριών Διευθύνσεων και Προϊσταμένων Γραφείων που διαθέτουμε αφορούν μόνο τους άνδρες υποψήφιους. Πρέπει, ωστόσο, να επισημανθεί ότι κατά το έτος αυτό δημοσιεύτηκαν δύο πίνακες κύρωσης επιλογής υποψηφίων, ένας αρχικός και ένας δεύτερος συμπληρωματικός. Οι ειδικότητες των υποψηφίων ωστόσο παρατίθενται μόνο στον συμπληρωματικό πίνακα. Έτσι, μολονότι στο γράφημα 2.2.4.2 (σελ.4) φαίνεται ότι κατά το συγκεκριμένο έτος υπήρξαν περισσότεροι άνδρες υποψήφιοι αλλά και τέσσερις (4) γυναίκες υποψήφιες, οι ειδικότητες των υποψηφίων αυτών δεν αναγράφονται στους πίνακες, όπως αυτοί διατίθενται από το ΥΠΕΠΘ. Όσον αφορά στο γράφημα 2.2.6.: 8
Εύκολα διαπιστώνεται ότι οι περισσότεροι υποψήφιοι (6) προέρχονται από τον κλάδο ΠΕ2, είναι δηλαδή Φιλόλογοι, και καλύπτουν το 46%. Ίσο ποσοστό αντιπροσώπευσης 23% ανά κλάδο παρουσιάζεται να έχουν οι υποψήφιοι των κλάδων ΠΕ3 (Μαθηματικοί) και ΠΕ4 (Φυσικοί), ενώ από τον κλάδο των Θεολόγων υπήρξε ένας μόνο υποψήφιος. Γράφημα 2.2.6.2 Η κατά φύλο και ειδικότητα κατανομή των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (έτος 988). 4 2 8 6 4 2 2 9 3 2 ΠΕ ΠΕ2 ΠΕ3 ΠΕ4 ΠΕ6 ΠΕ7 Άνδρες 3 Γυναίκες Παρόμοια εικόνα παρουσιάζει το γράφημα για το έτος 988. Η μοναδική γυναίκα υποψήφια για το έτος αυτό προέρχεται από τον κλάδο ΠΕ7 (...), ενώ μεγάλο ποσοστό (45%) των ανδρών υποψηφίων προέρχεται από την ειδικότητα των Φιλολόγων. Ακολουθούν με ποσοστό 33% οι υποψήφιοι του κλάδου των Φυσικών ενώ αρκετά χαμηλότερα είναι τα ποσοστά των υποψηφίων που ανήκουν στους κλάδους ΠΕ3-Μαθηματικοί (%), ΠΕ-Θεολόγοι (7%) και ΠΕ6-Καθηγητές Αγγλικών (4%). 9
Γράφημα 2.2.6.3 Η κατά φύλο και ειδικότητα κατανομή των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (έτος 99). 4 2 8 6 4 2 28 89 79 47 5 5 8 7 2 3 2 7 2 4 ΠΕ ΠΕ2 ΠΕ3 ΠΕ4 ΠΕ5 ΠΕ6 ΠΕ9 ΠΕ ΠΕ2 ΠΕ3 ΠΕ4 ΠΕ7 Άνδρες 395 Γυναίκες25 Παρατηρώντας τα δεδομένα του παραπάνω γραφήματος διαπιστώνεται ότι κατά το 99 τα στοιχεία που διαθέτουμε σχετικά με τους/τις υποψήφιους/ες Διευθυντές/ντριες Διευθύνσεων και Προϊστάμενους/ες Γραφείων είναι περισσότερα συγκριτικά με τα προηγούμενα έτη. Τόσο οι άνδρες υποψήφιοι, όσο και οι γυναίκες υποψήφιες προέρχονται από περισσότερους κλάδους πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Οι άνδρες φαίνεται να ανήκουν (έστω και με έναν υποψήφιο) και στους δώδεκα κλάδους που απεικονίζονται παραπάνω. Αντίθετα, οι γυναίκες υποψήφιες ανήκουν μόνο στους κλάδους ΠΕ (Θεολόγοι), ΠΕ2 (Φιλόλογοι), ΠΕ4 (Φυσικοί) και ΠΕ2 (...). Οι περισσότερες γυναίκες υποψήφιες (5) προέρχονται από τον κλάδο των Φιλολόγων, 7 υποψήφιες είναι Φυσικοί, μια () είναι Θεολόγος και 2 υποψήφιες προέρχονται από τον κλάδο ΠΕ2. Το μεγαλύτερο ποσοστό των ανδρών υποψηφίων (3%), επίσης, ανήκει στον κλάδο των Φιλολόγων, ενώ υψηλό ποσοστό των υποψηφίων (22%) προέρχεται από την ειδικότητα των Θεολόγων. Ακολουθούν με ποσοστό 2% οι υποψήφιοι του κλάδου ΠΕ3 των Μαθηματικών και οι υποψήφιοι του κλάδου των Φυσικών με ποσοστό 2%. Οι υποψήφιοι των κλάδων ΠΕ7, ΠΕ2, ΠΕ, ΠΕ3, ΠΕ6, ΠΕ5 και ΠΕ9 εκπροσωπούνται με μικρότερα ποσοστά που συνολικά δεν ξεπερνούν το 5%. 2
Γράφημα 2.2.6.4 Η κατά φύλο και ειδικότητα κατανομή των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (έτος 998). 2 Άνδρες 2 Γυναίκες ΠΕ2 ΠΕ4 Τα ελάχιστα δεδομένα που διαθέτουμε για το έτος 998 πληροφορούν ότι υπήρξε μια μόνο γυναίκα υποψήφια προερχόμενη από τον κλάδο ΠΕ2 των Φιλολόγων, ενώ οι 2 άνδρες που έθεσαν υποψηφιότητα προέρχονταν από τους κλάδους ΠΕ2 και ΠΕ4 (Φυσικοί). 2
2.2.7 Η κατανομή των γυναικών υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης με βάση την ειδικότητα τους ανά έτος. Στην ενότητα αυτή επιχειρείται να παρουσιαστεί η ειδικότητα των ελάχιστων, συγκριτικά με τους άνδρες, υποψηφίων γυναικών για τη θέση των Διευθυντριών Διευθύνσεων και Προϊσταμένων Γραφείων στα έτη 986, 988, 99, 997, 998 και 22. Η μορφή, ωστόσο, και ο αριθμός των δεδομένων που συγκεντρώθηκαν δε επιτρέπει να παρουσιαστούν στοιχεία για όλα τα παραπάνω έτη. Θα αρκεστούμε, λοιπόν, στην απεικόνιση των δεδομένων που τελικά μπορέσαμε να συλλέξουμε και να επεξεργαστούμε. Για το έτος 986, οι πληροφορίες που δίνονται αναφορικά με τις ειδικότητες (ΠΕ) των υποψηφίων Διευθυντών/ντριών Διευθύνσεων και Προϊσταμένων Γραφείων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, είναι ελάχιστες και αναφέρονται σε κάποιες από τις ελληνικές Περιφέρειες (π.χ Περιφέρεια Θεσσαλίας, Βορείου Αιγαίου). Για τις τέσσερις (4), ωστόσο, συνολικά γυναίκες που έθεσαν υποψηφιότητα για τη συγκεκριμένη θέση δεν αναφέρεται η ειδικότητα τους. Για το έτος 988, μολονότι οι ειδικότητες των υποψηφίων Διευθυντών/ντριών Διευθύνσεων και Προϊσταμένων Γραφείων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης που δίνονται είναι περισσότερες, υπήρξε μόνο μια γυναίκα υποψήφια, η οποία ανήκει στον κλάδο ΠΕ6, είναι δηλαδή Καθηγήτρια Αγγλικών. Τα περισσότερα δεδομένα αναφορικά με την ειδικότητα των γυναικών υποψηφίων Διευθυντριών Διευθύνσεων και Προϊσταμένων Γραφείων που συλλέχθηκαν αναφέρονται στο έτος 99. Για το συγκεκριμένο έτος έθεσαν υποψηφιότητα, σε όλες τις Περιφέρειες, συνολικά 25 γυναίκες. Η επεξεργασία των δεδομένων ως προς την ειδικότητα των γυναικών αυτών διαμορφώνει το παρακάτω γράφημα. 22
Γράφημα 2.2.7. Γυναίκες υποψήφιες για τη Διεύθυνση και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης κατά ειδικότητα (έτος 99). 8% 4% 28% ΠΕ () ΠΕ2 (5) ΠΕ4 (7) ΠΕ2 (2) 6% Τα δεδομένα του παραπάνω γραφήματος υποδηλώνουν ότι: Το μεγαλύτερο ποσοστό - 6% - των γυναικών που κατά το 99 έθεσαν υποψηφιότητα για τη θέση της Διευθύντριας Διευθύνσεων ή Προϊσταμένης Γραφείων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, προέρχεται από την ειδικότητα των Φιλολόγων. Το αμέσως χαμηλότερο ποσοστό (28%) με 7 υποψήφιες σε σύνολο 25, καλύπτουν οι Φυσικοί, ενώ αρκετά μικρότερα είναι τα ποσοστά των προερχόμενων από τον κλάδο ΠΕ2 (8%) και των ΠΕ4 Θεολόγοι (4%). Τα έτη 997 και 22 και για τους λόγους που αναφέρθηκαν παραπάνω, προτιμήθηκε να μη συμπεριληφθούν στην έρευνα μας για τις ειδικότητες των υποψηφίων Διευθυντών/ντριών Διευθύνσεων και Προϊσταμένων Γραφείων. Τέλος για το έτος 998 αρκούμαστε στο να αναφέρουμε ότι υπήρξαν μόνο 3 υποψήφιοι/ες στον νομό Λέσβου, 2 άνδρες Φιλόλογοι και μια γυναίκα, η οποία ήταν Φυσικός. 23
2.2.8 Κατανομή των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης με βάση το φύλο και την Περιφέρεια υποβολής αιτήσεων ανά έτος. Στη συγκεκριμένη ενότητα παρουσιάζεται ο αριθμός των ανδρών και γυναικών που έθεσαν υποψηφιότητα για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης σε όλες τις εκπαιδευτικές Περιφέρειες για τα έτη 986, 988, 99, 997, 998 και 22. Γράφημα 2.2.8. Κατά φύλο και κατά Περιφέρεια κατανομή των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας για το έτος 986 (συνεχίζεται). 35 32 3 25 2 5 5 9 Αν.Μακ. & Θράκης 3 6 6 6 Αττικής Βορ.Αιγαίου Δυτ.Ελλάδας Θεσσαλίας Ιόνιων Νήσων Κεν.Μακεδονίας 3 2 Άνδρες 75 Γυναίκες 3 Γράφημα 2.2.8.α (συνέχεια) Κατά φύλο και κατά Περιφέρεια κατανομή των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας για το έτος 986. 35 3 25 2 5 6 5 Νοτ.Αιγαίου 8 9 9 9 2 Πελοπ/σου Ηπείρου Στερ.Ελλάδας Δυτ.Μακεδονίας Κρήτης Άνδρες 43 Γυναίκες 24
Τα δεδομένα των παραπάνω γραφημάτων πληροφορούν ότι: Για το έτος 986 υπήρξαν μόλις 4 γυναίκες υποψήφιες, 2 στην Περιφέρεια Ιόνιων Νήσων, μια () στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας και μια υποψήφια στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Στις συγκεκριμένες Περιφέρειες οι άνδρες υπερέχουν αριθμητικά με τρεις (3), εννέα (9) και έξι (6) υποψήφιους αντίστοιχα. Στις υπόλοιπες Περιφέρειες εμφανίζονται μόνο άνδρες υποψήφιοι Διευθυντές Διευθύνσεων και Προϊστάμενοι Γραφείων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Η Περιφέρεια στην οποία κατά το 986 υπήρξαν οι περισσότεροι άνδρες υποψήφιοι (32) ήταν η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και ακολουθεί η Περιφέρεια Αττικής με δεκατρείς (3) υποψήφιους. Σε κάθε μια από τις Περιφέρειες Ηπείρου, Στερεάς Ελλάδας και Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης παρουσιάστηκαν εννέα (9) υποψήφιοι, ενώ ο μικρότερος αριθμός υποψηφίων παρουσιάστηκε στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας (2). Γράφημα 2.2.8.2 Κατά φύλο και κατά Περιφέρεια κατανομή των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας για το έτος 988. 9 8 7 6 5 4 3 2 6 Αν.Μακ. & Θράκης 5 5 Αττικής Δυτ.Μακεδονίας 8 Ηπείρου Κεν.Μακεδονίας Κρήτης Πελοπ/σου Άνδρες 27 Γυναίκες Παρατηρώντας κάποιος/α τα δεδομένα του γραφήματος 2.2.8.2 εύκολα διαπιστώνει ότι: Και για το 988 η επικράτηση των ανδρών υποψηφίων Διευθυντών Διευθύνσεων και Προϊσταμένων Γραφείων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης είναι σχεδόν καθολική. 25
Η μοναδική γυναίκα υποψήφια για τις συγκεκριμένες θέσεις διοκητικής ευθύνης άνηκε στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, ενώ για τις υπόλοιπες Περιφέρειες παρουσιάστηκαν μόνο άνδρες υποψήφιοι. Όπως και για το έτος 986, οι περισσότεροι υποψήφιοι παρουσιάστηκαν στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (8), ενώ αρκετοί ήταν και οι υποψήφιοι για την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (6). Στη συγκεκριμένη, μάλιστα, περιφέρεια οι άνδρες υποψήφιοι είναι κατά 72 ποσοστιαίες μονάδες περισσότεροι συγκριτικά με τις γυναίκες (86% άνδρες υποψήφιοι και 4% γυναίκες). Γράφημα 2.2.8.3 Κατά φύλο και κατά Περιφέρεια κατανομή των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας για το έτος 99 (συνεχίζεται). 4 2 5 8 Άνδρες 27 Γυναίκες 2 6 4 2 8 Αν.Μακ. & Θράκης 32 6 2 6 Αττικής Βορ.Αιγαίου Δυτ.Ελλάδας Δυτ.Μακεδονίας Ηπείρου Γράφημα 2.2.8.3α (συνέχεια) Κατά φύλο και κατά Περιφέρεια κατανομή των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας για το έτος 99. 26
8 7 6 5 4 3 2 9 2 2 7 Θεσσαλίας Ιόνιων Νήσων Κεν.Μακεδονίας 8 9 33 27 7 Κρήτης Νοτ.Αιγαίου Πελοπ/σου Στερ.Ελλάδας Άνδρες 88 Γυναίκες3 Σε ανάλογες διαπιστώσεις μας οδηγούν τα δύο παραπάνω γραφήματα που αφορούν στο έτος 99. Πιο συγκεκριμένα: Οι γυναίκες υποψήφιες είναι ελάχιστες, μολονότι διαπιστώνεται μια σαφής αύξηση των υποψηφιοτήτων ανδρών και γυναικών συγκριτικά με τα προηγούμενα έτη. Το 4% των υποψηφίων γυναικών προέρχεται από την Περιφέρεια Αττικής, ενώ το 32% προέρχεται από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Εύκολα, λοιπόν, διαπιστώνεται ότι οι γυναίκες δε θέτουν συχνά υποψηφιότητα για διοικητικές θέσεις στην εκπαίδευση. Ωστόσο, στις περιπτώσεις που αυτό συμβαίνει, συνήθως οι αιτήσεις των υποψηφίων γυναικών συγκεντρώνονται σε μεγάλα αστικά κέντρα. Το 8% των υποψηφίων γυναικών για το 99 προέρχεται από την Περιφέρεια των Ιόνιων Νήσων, ενώ στις Περιφέρειες Νοτίου Αιγαίου, Θεσσαλίας, Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Δυτικής Μακεδονίας υπάρχει μόνο μια γυναίκα υποψήφια ανά Περιφέρεια. Αναφορικά με τους άνδρες υποψηφίους, οι περισσότεροι προέρχονται, επίσης, από τα μεγάλα αστικά κέντρα (Περιφέρειες Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας), ενώ οι λιγότεροι άνδρες υποψήφιοι υπήρξαν στις Περιφέρειες Νοτίου Αιγαίου και Δυτικής Μακεδονίας. 27
Γράφημα 2.2.8.4 Κατά φύλο και κατά Περιφέρεια κατανομή των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας για το έτος 997 (συνεχίζεται). 2 977 8 6 4 Άνδρες 28 Γυναίκες 65 2 26 Αν.Μακ. & Θράκης 2 Αττικής 56 4 6 5 2 29 Βορ.Αιγαίου Δυτ.Ελλάδας Δυτ.Μακεδονίας Ηπείρου Γράφημα 2.2.8.4α (συνέχεια) Κατά φύλο και κατά Περιφέρεια κατανομή των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας για το έτος 997. 2 8 6 4 2 9 58 3 2 7 4 22 2 6 8 6 Θεσσαλίας Ιόνιων Νήσων Κεν.Μακεδονίας Κρήτης Νοτ.Αιγαίου Πελοπ/σου Στερ.Ελλάδας Άνδρες 443 Γυναίκες3 Ανάλογη εικόνα παρουσιάζουν τα γραφήματα 2.2.8.4 και 2.2.8.4α. Αξίζει ωστόσο να σημειωθεί πως δεδομένου ότι τα στοιχεία που παρατίθενται για το έτος αυτό αναφέρονται σε υποψηφιότητες και όχι σε υποψήφιους άνδρες και γυναίκες, ο αριθμός των ανδρών και γυναικών που έθεσαν υποψηφιότητα για το 997 φαίνεται να αυξάνει σημαντικά. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στην Περιφέρεια Αττικής υπήρξαν συνολικά 33 υποψηφιότητες, 977 (95%) από άνδρες και 56 (5%) από γυναίκες. 28
Η μεγαλύτερη ποσοστιαία απόκλιση ανάμεσα στις υποψηφιότητες ανδρών και γυναικών παρουσιάζεται στην Περιφέρεια Κρήτης όπου οι άνδρες παρουσιάζονται να έχουν ποσοστό υποψηφιοτήτων 98%, ενώ οι γυναίκες δεν ξεπερνούν τις 2 εκατοστιαίες μονάδες, με μία () μόνο υποψηφιότητα σε ένα σύνολο 42. Ανάλογα ποσοστά παρουσιάζονται και στην Περιφέρεια Ηπείρου (97% άνδρες υποψήφιοι και μόλις 3% γυναίκες). Και κατά το 997 οι περισσότερες υποψηφιότητες γυναικών κατατίθενται στα μεγάλα αστικά κέντρα (56 υποψηφιότητες στην Αττική και 7 στην Κεντρική Μακεδονία), ενώ ακόμη και στις Περιφέρειες αυτές το ποσοστό υποψηφιοτήτων των γυναικών παραμένει ελάχιστο, συγκρινόμενο με το αντίστοιχο ποσοστό των ανδρών υποψηφίων. Ας σημειωθεί, τέλος, ότι σε τρεις από τις 3 συνολικά εκπαιδευτικές Περιφέρειες (Στερεάς Ελλάδας, Ιόνιων Νήσων και Βορείου Αιγαίου) δεν υπήρξε καμία υποψηφιότητα από γυναίκα, ενώ υπήρξαν 86 υποψηφιότητες ανδρών. Γράφημα 2.2.8.5 Κατά φύλο και κατά Περιφέρεια κατανομή των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας για το έτος 998. 3 2 2 Άνδρες 2 Γυναίκες Βορ.Αιγαίου Για το έτος 998 διαπιστώνεται ότι: Και οι 3 υποψηφιότητες κατατέθηκαν στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, ανάμεσα στις οποίες και μια υποψηφιότητα από γυναίκα εκπαιδευτικό. 29
Γράφημα 2.2.8.6 Κατά φύλο και κατά Περιφέρεια κατανομή των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας για το έτος 22 (συνεχίζεται). 35 3 288 25 2 5 36 5 Αν.Μακ. & Θράκης 5 65 78 57 3 7 2 2 6 Αττικής Βορ.Αιγαίου Δυτ.Ελλάδας Δυτ.Μακεδονίας Ηπείρου Άνδρες 57 Γυναίκες 9 Γράφημα 2.2.8.6α (συνέχεια) Κατά φύλο και κατά Περιφέρεια κατανομή των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας για το έτος 22. 8 6 4 2 8 6 4 2 83 8 5 64 Θεσσαλίας Ιόνιων Νήσων Κεν.Μακεδονίας 2 68 46 5 22 6 4 5 2 Κρήτης Νοτ.Αιγαίου Πελοπ/σου Στερ.Ελλάδας Άνδρες 448 Γυναίκες 57 Για το έτος 22 (γραφήματα 2.2.8.6 και 2.2.8.6α) διαπιστώνεται ότι υπήρξαν αρκετά περισσότερες υποψηφιότητες. Αναλυτικότερα: Το 59% των υποψηφιοτήτων των γυναικών για το συγκεκριμένο έτος κατατέθηκε στους νομούς των Περιφερειών Αττικής (65 υποψηφιότητες) και Κεντρικής Μακεδονίας (2 υποψηφιότητες). Συγκεκριμένα, 86 από τις συνολικά 47 υποψηφιότητες γυναικών. Αρκετά μεγάλος αριθμός υποψηφιοτήτων γυναικών (8), συγκριτικά πάντα με τις υπόλοιπες Περιφέρειες, κατατέθηκε και στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. 3
Οι άνδρες υποψήφιοι ήταν αριθμητικά περισσότεροι σε όλες τις Περιφέρειες, και κυρίως στις Περιφέρειες Στερεάς Ελλάδας και Δυτικής Μακεδονίας, στις οποίες εκπροσωπούνται με ποσοστά 96% και 94% αντίστοιχα. Οι Περιφέρειες στις οποίες οι γυναίκες εμφανίζονται με μεγαλύτερο ποσοστό (8%) είναι η Περιφέρεια Αττικής και Θεσσαλίας, ενώ στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, Δυτικής Μακεδονίας και Βορείου Αιγαίου το ποσοστό των γυναικών δεν ξεπερνάει το %. 3
2.2.9 Κατανομή των γυναικών υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης με βάση την ειδικότητα ανά Εκπαιδευτική Περιφέρεια(έτη 986, 988, 99 και 998). Στο γράφημα που ακολουθεί απεικονίζεται η ειδικότητα των γυναικών υποψηφίων Διευθυντριών Διευθύνσεων και Προϊσταμένων Γραφείων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Τα στοιχεία που παρουσιάζονται αφορούν όλες τις εκπαιδευτικές Περιφέρειες για τις οποίες διαθέτουμε στοιχεία ως προς την πανεπιστημιακή Εκπαίδευση των υποψηφίων τους, και τα έτη 986, 988, 99 και 998. Γράφημα 2.2.9. Η κατά ειδικότητα κατανομή των υποψηφίων Διευθυντριών Διευθύνσεων και Προϊσταμένων Γραφείων για τα έτη 986, 988, 99 και 998. 8 7 7 6 5 5 ΠΕ () ΠΕ2 (6) 4 ΠΕ4 (7) 3 2 2 2 2 2 ΠΕ6 () ΠΕ2 (2) Παρατηρώντας τα δεδομένα του γραφήματος 2.2.8. διαπιστώνεται εύκολα ότι: Οι περισσότερες γυναίκες υποψήφιες () ανήκουν στην Περιφέρεια Αττικής. Με άλλα λόγια σε σχέση με τα υπό μελέτη έτη το 36% των υποψηφίων γυναικών προέρχεται από την Περιφέρεια Αττικής. Αν στο ποσοστό αυτό προστεθεί και το αντίστοιχο ποσοστό των γυναικών υποψηφίων για την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (3%) διαπιστώνουμε 32
τότε ότι το 66% των υποψηφιοτήτων των γυναικών κατατίθενται στα μεγάλα αστικά κέντρα. Στις περισσότερες Περιφέρειες οι γυναίκες υποψήφιες ανήκουν στον κλάδο ΠΕ2 των Φιλολόγων και λιγότερες στον κλάδο ΠΕ4 των Φυσικών. Από τους υπόλοιπους κλάδους προέρχονται ελάχιστες ή και καμία υποψήφια. 33
2.3 Συμπεράσματα Στην ενότητα που προηγήθηκε παρουσιάστηκαν με τη βοήθεια γραφημάτων τα στοιχεία που συλλέχθηκαν σε σχέση με την κατανομή των υποψηφίων για τις Διευθύνσεις και τα Γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ως προς το φύλο, τις ειδικότητες και την Περιφέρεια υποβολής για τα έτη 986, 988, 99, 997, 998 και 22. Το πλήθος και η μορφή των δεδομένων που συλλέχθησαν για ορισμένα από τα παραπάνω έτη κατάθεσης υποψηφιοτήτων δε μας επέτρεψε να εξάγουμε συμπεράσματα σε όλες τις υπό μελέτη παραμέτρους και σε κάθε ένα από τα παραπάνω έτη. Η συλλογή και η στατιστική επεξεργασία των στοιχείων σχετικά με τις αιτήσεις των υποψηφιοτήτων που υπέβαλλαν οι άνδρες και οι γυναίκες για τις Διευθύνσεις και τα γραφεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης επιτρέπει να υποστηριχθεί η θέση ότι η συμμέτοχη των γυναικών στις υψηλές ιεραρχικά θέσεις της εκπαίδευσης είναι ελάχιστη, γεγονός που η πάροδος του χρόνου δε φαίνεται να επηρεάζει. Οι γυναίκες σπάνια θέτουν υποψηφιότητα για μια θέση υψηλής ευθύνης αλλά και κύρους όπως αυτή της Διευθύντριας Διεύθυνσης ή Προϊσταμένης Γραφείου Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι συνολικά για τα υπό μελέτη έτη υπήρξαν 368 άνδρες υποψήφιοι (92%) και μόλις 274 γυναίκες υποψήφιες (8%), ενώ σε όλα τα έτη, πλην του 998, το ποσοστό των γυναικών υποψηφίων παραμένει μονοψήφιο. Τα ποσοστά αυτά αποδεικνύουν με σαφήνεια την αριθμητική υπεροχή των ανδρών υποψηφίων, οδηγώντας για άλλη μια φορά στη διαπίστωση ότι οι γυναίκες διδάσκουν, ενώ οι άνδρες διοικούν. Ως προς την ειδικότητα των υποψηφίων Διευθυντριών Διευθύνσεων και Προϊσταμένων Γραφείων τα δεδομένα που συλλέχθηκαν φανερώνουν ότι οι περισσότερες γυναίκες υποψήφιες προέρχονται από τον κλάδο ΠΕ2 των Φιλολόγων. Οι υπόλοιποι κλάδοι, στους οποίους ανήκουν οι γυναίκες υποψήφιες, είναι των Φυσικών, των Θεολόγων, της Αγγλικής Φιλολογίας και ο κλάδος ΠΕ2, με αρκετά ωστόσο μικρότερη αριθμητικά εκπροσώπηση. Οι άνδρες αντίθετα που θέτουν υποψηφιότητα για τις συγκεκριμένες διοικητικές θέσεις προέρχονται από διαφόρους κλάδους. Ωστόσο, και στην περίπτωση των ανδρών το μεγαλύτερο ποσοστό των υποψηφιοτήτων προέρχεται από τον κλάδο των Φιλολόγων. Αρκετά, επίσης, μεγάλο 34
ποσοστό των ανδρών υποψηφίων προέρχεται από τους κλάδους των Φυσικών, των Θεολόγων και των Μαθηματικών. Η επεξεργασία, τέλος, των σχετικών δεδομένων ως προς με την Περιφέρεια υποβολής αιτήσεων υποψηφιότητας για τη θέση των Διευθυντών/ντριών Διευθύνσεων και Προϊσταμένων Γραφείων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης μας επιτρέπει να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι οι περισσότερες γυναίκες υποψήφιες προέρχονται από τα μεγάλα αστικά κέντρα (65%). Γενικά, λοιπόν, θα μπορούσε να ειπωθεί ότι η συμμετοχή των γυναικών στη συγκεκριμένη θέση είναι περιορισμένη και ακόμη και στις περιπτώσεις που οι γυναίκες θέτουν υποψηφιότητα αυτό φαίνεται να συμβαίνει σε περιοχές όπου εδρεύουν μεγάλα αστικά κέντρα, Αθήνα και Θεσσαλονίκη. 35