ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2004 Επιτροπή Αναφορών 2009 13 εκεµβρίου 2004 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ Αναφορά αριθ. 669/2000, του κ. Francisco Toledano Barrera, ισπανού υπηκόου, εξ ονόµατος της οργάνωσης "Ecologistas en Acción - Almeria", σχετικά µε οικολογικά προβλήµατα στην επαρχία της Αλµερίας στην Ισπανία. I. Περίληψη της αναφοράς Η αναφορά σχετίζεται µε την κατασκευή της επιχείρησης µε την επωνυµία "Centro Integral de Mercancias" στην Cañada de Cortés στην Αλµερία της Ισπανίας, σε µια περιοχή που αποτελεί µοναδικό οικοσύστηµα στον κόσµο λόγω του σπάνιου φυτικού και ζωικού της πλούτου. Ο αναφέρων καταγγέλλει τις αρχές της Αλµερίας, καθώς και το συµβούλιο της Γαλικίας, ως αυτουργούς οικολογικού εγκλήµατος. Φρονεί ότι υπάρχει παράβαση των κοινοτικών οδηγιών 92/43/ΕΟΚ και 79/409/ΕΟΚ. II. Παραδεκτό Χαρακτηρίσθηκε παραδεκτή στις 19 Φεβρουαρίου 2001. Η Επιτροπή κλήθηκε να παράσχει πληροφορίες (άρθρο 192, παράγραφος 4, του Κανονισµού). III. Απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 31 Μαΐου 2001 «Η Επιτροπή έχει λάβει γνώση των γεγονότων που επισηµαίνει η αναφορά αυτή κατόπιν της κοινοβουλευτικής ερώτησης Ε-1033/01 που υπέβαλε ο βουλευτής κ. Carlos Bautista Ojeda. Η ερώτηση αυτή έχει επισυναφθεί ως παράρτηµα 1 στο φάκελο που συνοδεύει την παρούσα αναφορά. Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι η ζώνη προτάθηκε από την Ισπανία ως Χώρος Κοινοτικού 1 Το παράρτηµα βρίσκεται στο φάκελο της αναφοράς και µπορείτε να το συµβουλευθείτε στην Γραµµατεία της Επιτροπής Αναφορών. CM\549874.doc PE 306.284/αναθ.VII
Ενδιαφέροντος (SIC) ES 6110014 Artos de Ejido προκειµένου να συµπεριληφθεί στο δίκτυο Natura 2000, στο πλαίσιο της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ 1 για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας χλωρίδας και πανίδας. Στη ζώνη αυτή εµφανίζονται τουλάχιστον τέσσερις διαφορετικοί τύποι οικοτόπων που περιέχονται στο Παράρτηµα 1 της οδηγίας αυτής, δύο από τους οποίους έχουν προτεραιότητα (5220*- ενδροειδή mattorals µε Zyziphus και 6220*- Ψευδόστεππα µε αγροστώδη και µονοετή φυτά από Thero- Brachypodiotea). Το είδος του πουλιού που επισηµαίνει ο αναφέρων στην καταγγελία του η οποία επισυνάπτεται στην γραπτή ερώτηση η πετροπουλάδα (Burhinus oedidnemus) συµπεριλαµβάνεται στο Παράρτηµα Ι της οδηγίας 79/409/ΕΟΚ 2 για τη διατήρηση των άγριων πτηνών. Κατόπιν των ανωτέρω η Επιτροπή απεύθυνε στις ισπανικές αρχές αίτηµα παροχής πληροφοριών για τα εν λόγω γεγονότα προκειµένου να επιβεβαιώσει την ορθή εφαρµογή της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ στην συγκεκριµένη περίπτωση. IV. Προσωρινή απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 30 Νοεµβρίου 2001: Η Επιτροπή έλαβε γνώση των γεγονότων που επισηµαίνονται στην αναφορά αυτή κατόπιν της κοινοβουλευτικής ερώτησης E 1033/01 που υπέβαλε ο βουλευτής κ. Carlos Bautista Ojeda. Η ερώτηση συνοδευόταν από παράρτηµα που περιείχε την ίδια τεκµηρίωση µε αυτή που συνοδεύει την παρούσα αναφορά. Στο πλαίσιο της εξέτασης του φακέλου, η Επιτροπή ζήτησε από τις ισπανικές αρχές να παράσχουν πληροφορίες σχετικά µε τα καταγγελλόµενα γεγονότα, προκειµένου να επιβεβαιώσει την ορθή εφαρµογή της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ στη συγκεκριµένη περίπτωση. Η απάντηση των ισπανικών αρχών, η οποία παρελήφθη από την Επιτροπή τον Οκτώβριο του 2001, εξετάζεται επί του παρόντος από τις αρµόδιες υπηρεσίες. V. Συµπληρωµατική ανακοίνωση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 16 Ιουλίου 2002: Η Επιτροπή έλαβε γνώση των γεγονότων που επισηµαίνονται στην αναφορά αυτή σε συνέχεια της κοινοβουλευτικής ερώτησης E 1033/01 που υπέβαλε ο κ. Carlos Bautista Ojeda. Η ερώτηση συνοδευόταν από παράρτηµα που περιείχε την ίδια τεκµηρίωση µε αυτή που συνοδεύει την παρούσα αναφορά. Στο πλαίσιο της εξέτασης της υπόθεσης, η Επιτροπή απηύθυνε στις ισπανικές αρχές ένα πρώτο αίτηµα για παροχή πληροφοριών σχετικά µε τα καταγγελλόµενα γεγονότα, προκειµένου να εξακριβώσει την ορθή εφαρµογή της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ στη συγκεκριµένη περίπτωση. Η απάντηση των ισπανικών αρχών, η οποία παρελήφθη από την Επιτροπή τον Οκτώβριο του 2001, αποτέλεσε αντικείµενο ανάλυσης από τις αρµόδιες υπηρεσίες. 1 ΕΕ L 206 της 22.7.1992, σελ. 7 2 ΕΕ L 103 της 25.4.1979, σελ. 1 PE 306.284/αναθ.VII 2/6 CM\549874.doc
Οι αρχές παραδέχτηκαν την υποβάθµιση του χώρου, λόγω της οικονοµικής ανάπτυξης των δέκα τελευταίων ετών, και ανέφεραν ότι η εν λόγω περιοχή προτάθηκε ως χώρος κοινοτικού ενδιαφέροντος για να ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000 και επίσης θα ανακηρυχθεί προσεχώς ως ζώνη ειδικής προστασίας για τα πτηνά, προκειµένου να διασφαλίζεται η προστασία τους. Επίσης, οι ισπανικές αρχές ενηµέρωσαν ότι οι περιβαλλοντικές αρχές της Περιφέρειας, διαπίστωσαν ορισµένες δραστηριότητες καταστροφής της βλάστησης, τόσο από ιδιώτες ιδιοκτήτες όσο και το ηµαρχείο του «El Ejido», µε αποτέλεσµα να επιβάλλουν πρόστιµα και να λάβουν µέτρα για την αποκατάσταση της περιοχής. Όσον αφορά τις πολεοδοµικές δραστηριότητες που είχαν σχεδιαστεί από το ηµαρχείο, οι ισπανικές αρχές ενηµέρωσαν ότι υποβλήθηκε ήδη σε µελέτη εκτίµησης των επιπτώσεων η µερική τροποποίηση του χωροταξικού σχεδίου. Η δήλωση περιβαλλοντικών επιπτώσεων ήταν µερικώς δυσµενής, καθώς ο ανάδοχος του έργου δεν παρέσχε επαρκείς εγγυήσεις για τη διατήρηση της περιοχής ή για τη λήψη κατάλληλων αντισταθµιστικών µέτρων. Η Επιτροπή απευθύνθηκε πολύ πρόσφατα στις ισπανικές αρχές προκειµένου να λάβει επιβεβαίωση της επιβολής κυρώσεων, να ενηµερωθεί επακριβώς για τη θέση της υποβαθµισµένης περιοχής και για τις εργασίες που εκτελέσθηκαν εκεί, για τα µέτρα που ελήφθησαν ήδη για τη διόρθωση, την αντιστάθµιση και την αποκατάσταση, καθώς και για τα µέτρα που πρόκειται να ληφθούν και για το χρονοδιάγραµµα εφαρµογής τους, και για να λάβει πληροφορίες σχετικά µε το χωροταξικό σχέδιο της περιοχής. VI. 2003: Συµπληρωµατική ανακοίνωση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 10 Ιανουαρίου Όπως αναφέρεται στην προηγούµενη ανακοίνωση σχετικά µε την υποβάθµιση της περιοχής «Εl Ejido» στην επαρχία Almería, η Επιτροπή απευθύνθηκε στις ισπανικές αρχές προκειµένου να λάβει επιβεβαίωση της επιβολής κυρώσεων, να ενηµερωθεί επακριβώς για τη θέση της υποβαθµισµένης περιοχής και για τις εργασίες που εκτελέσθηκαν εκεί, για τα µέτρα που ελήφθησαν ήδη για τη διόρθωση, την αντιστάθµιση και την αποκατάσταση, καθώς και για τα µέτρα που πρόκειται να ληφθούν και για το χρονοδιάγραµµα εφαρµογής τους, και για να λάβει πληροφορίες σχετικά µε το χωροταξικό σχέδιο της περιοχής. Οι περιφερειακές αρχές διαβίβασαν την απάντησή τους, στην οποία πληροφορούν την Επιτροπή ότι η δήλωση επιπτώσεων σχετικά µε το σχέδιο χωροταξικού σχεδιασµού της περιοχής El Ejido τελεί υπό εκπόνηση, και απέστειλαν µία έκθεση που αφορά το χωροταξικό σχέδιο της περιοχής «Poniente Almeriense». Οι διαβιβασθείσες πληροφορίες εξετάζονται επί του παρόντος από τις υπηρεσίες της Επιτροπής. VII. Συµπληρωµατική ανακοίνωση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 16 Μαΐου 2003 Όπως επισηµαίνεται στην προηγούµενη ανακοίνωση σχετικά µε την υποβάθµιση της περιοχής Εl Ejido στην επαρχία Almería, η Επιτροπή απευθύνθηκε στις ισπανικές αρχές προκειµένου να λάβει επιβεβαίωση της επιβολής κυρώσεων, κατά τρόπο ώστε να ενηµερωθεί επακριβώς για τη θέση της υποβαθµισµένης περιοχής και για τις λεπτοµέρειες των εργασιών που εκτελέσθηκαν εκεί, για τα αναληφθέντα ή/και προβλεπόµενα µέτρα επανόρθωσης, CM\549874.doc 3/6 PE 306.284/αναθ.VII
αντιστάθµισης και αποκατάστασης, καθώς και για το χρονοδιάγραµµα εφαρµογής αυτών των µέτρων και, τέλος, για να λάβει πληροφορίες σχετικά µε το χωροταξικό σχέδιο της περιοχής. Οι περιφερειακές αρχές διεβίβασαν την απάντησή τους, στην οποία πληροφορούν την Επιτροπή ότι η δήλωση επιπτώσεων σχετικά µε το πολεοδοµικό σχέδιο της περιοχής El Ejido τελεί υπό εκπόνηση, και απέστειλαν µία έκθεση που αφορά το χωροταξικό σχέδιο της περιοχής «Poniente Almeriense». Από τη στιγµή που δεν έλαβε ολοκληρωµένη ενηµέρωση σχετικά µε την υπόθεση, η Επιτροπή απευθύνθηκε εκ νέου στις ισπανικές αρχές, ζητώντας από αυτές να διαβιβάσουν τη δήλωση επιπτώσεων που διενεργήθηκε αναφορικά µε το πολεοδοµικό σχέδιο, τα µέτρα που ελήφθησαν από τις ισπανικές αρχές προκειµένου να συµµορφωθούν προς τις υποχρεώσεις τους που απορρέουν από το άρθρο 6 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ 1 για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας, όπως επίσης και αντίγραφο του χάρτη όπου εµφανίζεται η ακριβής θέση των έργων και των υποδοµών που προβλέπονται από το πολεοδοµικό σχέδιο της περιοχής El Ejido. VIII. Συµπληρωµατική ανακοίνωση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 13 Νοεµβρίου 2003 Οι ισπανικές αρχές διαβίβασαν πολύ πρόσφατα δύο απαντήσεις, αρκετά ογκώδεις και τεχνικές, στο τελευταίο αίτηµα της Επιτροπής για παροχή πληροφοριών. Αυτά τα έγγραφα αποτελούν επί του παρόντος αντικείµενο ανάλυσης από τις υπηρεσίες της Επιτροπής. Η Επιτροπή θα ενηµερώσει την Επιτροπή Αναφορών για τα συµπεράσµατά της. IX. 2004 Συµπληρωµατική απάντηση εκ µέρους της Επιτροπής, που ελήφθη στις 19 Μαΐου Κατόπιν αναλύσεως των συµπληρωµατικών πληροφοριών που διαβιβάσθηκαν από τις Ισπανικές αρχές, η Επιτροπή επιβεβαίωσε, ότι µε ψήφισµα της 15ης Ιουλίου 2002 (που δηµοσιεύθηκε στις επίσηµη εφηµερίδα της επαρχίας της Almería στις 19 Αυγούστου 2002) οι αρµόδιες αρχές είχαν προβεί στη δήλωση σχετικά µε την µελέτη εκτίµησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε ότι αφορά το σχέδιο χωροταξικού σχεδιασµού της περιοχές El Ejido. Επίσης, οι Ισπανικές αρχές αναγνώρισαν τις πιέσεις που ασκήθηκαν στους παρόντες οικοτόπους προτεραιότητας στη εν λόγω ζώνη. Σύµφωνα µε τις εθνικές αρχές το ανωτέρω σχέδιο αποτελεί το νοµικό µέσο για να µειωθεί η πίεση στους οικοτόπους προτεραιότητας και να καθορισθεί εκ νέου ένα µόνιµο πλαίσιο προστασίας των απειλούµενων οικοτόπων. Η πολεοδοµική ανάπτυξη πυρήνων πληθυσµού που συνορεύει µε τις εν λόγω περιοχές και η αυξηµένη ανάγκη σε επιφάνεια για κατοικίες του πληθυσµού αναφέρεται από τις αρχές ως οι επιτακτικοί λόγοι για τον χαρακτηρισµό ως µείζονος δηµόσιου συµφέροντος, κοινωνικοοικονοµικής φύσεως, σε ότι αφορά τη σηµαντική επίπτωση που προβλέπεται από το πρόγραµµα. Οι αρµόδιες αρχές συµφώνησαν για το εν λόγω πρόγραµµα αφού εξασφάλισαν ότι δεν 1 ΕΕ L 206 της 22.7.1992, σελ. 7 PE 306.284/αναθ.VII 4/6 CM\549874.doc
απειλούν το σύνολο της ενεχόµενης περιοχής και αφού έλαβαν την γνώµη του κοινού. Σύµφωνα µε τις ισπανικές αρχές, τα συµπληρωµατικά µέτρα προτάθηκαν και λήφθηκαν υπόψη στο πρόγραµµα κατά τη διάρκεια της διαδικασίας της µελέτης εκτίµησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, που αποσκοπούσε, σε συγκρίσιµες αναλογίες, την αναδηµιουργία των οικοτόπων οι οποίοι είχαν υποστεί αρνητικές επιπτώσεις στην ίδια βιογραφική περιοχή και να εξασφαλίσουν παρόµοιες λειτουργίες µε αυτές οι οποίες είχαν δικαιολογήσει τα κριτήρια επιλογής της αρχικής τοποθεσίας. Όµως, οι αρχές δεν τήρησαν τις υποχρεώσεις που προκύπτουν από το άρθρο 6 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ 1 σχετικά µε τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας χλωρίδας και πανίδας, και ως εκ τούτου µπορούν να συµπεράνουµε σε µία παραβίαση του κοινοτικού δικαίου που εφαρµόζεται στην περίπτωση. Όµως, επειδή έχει συντελεστεί ήδη η παράβαση και δεδοµένης της αναγνώρισης των γεγονότων από τις αρχές, η υιοθέτηση µέτρων που αποβλέπουν στην οριστική προστασία των οικοτόπων µε προτεραιότητα και το γεγονός ότι οι εν λόγω οικότοποι εκπροσωπούνται ορθώς στον ισπανικό κατάλογο των περιοχών κοινοτικής σηµασίας για την µεσογειακή βιογεωγραφική περιοχή. η Επιτροπή θεωρεί ότι δεν υπάρχει λόγος να προχωρήσει στη διαδικασία επί παραβάσει για την εν λόγω περίπτωση. X. Συµπληρωµατική ανακοίνωση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 7 εκεµβρίου 2004 Στην προηγούµενη ανακοίνωσή της, της 19ης Μαΐου 2004, η Επιτροπή εξηγούσε τους λόγους για τους οποίους δεν κίνησε διαδικασία επί παραβάσει στην προκειµένη περίπτωση. Παρόλα αυτά, κρίνει πως πρέπει να εξηγήσει ακόµη περισσότερο τους λόγους οι οποίοι υπαγόρευσαν την υιοθέτηση της συγκεκριµένης στάσης. Στην προκειµένη περίπτωση, σχετικά µε την υποβάθµιση των οικοτόπων προτεραιότητας στα περίχωρα της πόλης El Ejido, οι ισπανικές αρχές αναγνώρισαν ως αληθή τα καταγγελλόµενα γεγονότα και, συνειδητοποιώντας τις πιέσεις που ασκούνται στους οικοτόπους προτεραιότητας υπό την έννοια της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, οι οποίοι υπάρχουν στην περιοχή, λόγω της πολεοδοµικής ανάπτυξης πυρήνων πληθυσµού που συνορεύει µε τις εν λόγω περιοχές και της αυξηµένης ανάγκης σε επιφάνεια για κατοικίες του πληθυσµού, εκπόνησαν χωροταξικό σχέδιο για την περιοχή El Ejido. Το σχέδιο αυτό, που µειώνει την ασκηθείσα πολεοδοµική πίεση και θεσπίζει ένα µόνιµο πλαίσιο προστασίας των απειλούµενων οικοτόπων, υποβλήθηκε στη διαδικασία εκτίµησης επιπτώσεων. Οι αρχές επικαλέστηκαν επιτακτικούς λόγους µείζονος δηµοσίου συµφέροντος, κοινωνικο-οικονοµικής φύσεως, σε ότι αφορά τη σηµαντική επίπτωση που προβλέπεται από το σχέδιο. Το σχέδιο δεν θα βλάψει την ακεραιότητα του τόπου περί του οποίου πρόκειται και προβλέπει αντισταθµιστικά µέτρα σε συγκρίσιµες αναλογίες για την αναδηµιουργία των οικοτόπων οι οποίοι είχαν υποστεί αρνητικές επιπτώσεις στην ίδια βιογεωγραφική περιοχή και εξασφαλίζει παρόµοιες λειτουργίες µε αυτές οι οποίες είχαν δικαιολογήσει τα κριτήρια επιλογής της αρχικής τοποθεσίας. Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι οι αρχές δεν έλαβαν τα αναγκαία µέτρα για να αποφύγουν εκ των προτέρων, στις ζώνες ειδικής προστασίας, την υποβάθµιση των φυσικών οικοτόπων και προέβησαν, αφού σηµειώθηκε η διαταραχή, στην εφαρµογή των διατάξεων του άρθρου 6 της 1 ΕΕ L 206 της 22.7.1992, σελ. 7-50 CM\549874.doc 5/6 PE 306.284/αναθ.VII
οδηγίας 92/43/ΕΟΚ 1 για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας χλωρίδας και πανίδας. Η προαναφερθείσα ανάληψη δράσης εκ των υστέρων συνιστά παραβίαση του εφαρµοστέου κοινοτικού δικαίου. Αφενός, οι ισπανικές αρχές αποδέχθηκαν ότι οι καταγγελίες ήταν βάσιµες και θέσπισαν µέτρα για την οριστική προστασία των οικοτόπων προτεραιότητας. Αφετέρου, διαπιστώθηκε ότι οι οικότοποι περί των οποίων πρόκειται περιλαµβάνονται πράγµατι στον πρόταση των ισπανικών αρχών προς συµπερίληψη στον κατάλογο τόπων κοινοτικής σηµασίας για τη βιογεωγραφική περιοχή της Μεσογείου. Συνεπώς, δεδοµένου ότι ο στόχος της διαδικασίας επί παραβάσει είναι να συµµορφωθεί οικειοθελώς το κράτος µέλος µε τις επιταγές της Συνθήκης, η Επιτροπή κατέληξε στο συµπέρασµα ότι δεν υπήρχε λόγος να κινήσει τη διαδικασία επί παραβάσει στην προκειµένη περίπτωση. 1 ΕΕ L 206 της 22.7.1992, σελ. 7-50 PE 306.284/αναθ.VII 6/6 CM\549874.doc