ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΡΥΘΜΙΣΕΩΣ ΚΑΙ ΕΠΟΠΤΕΙΑΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ Ι ΡΥΜΑΤΩΝ Ο ΗΓΙΑ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΙΚΤΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΗΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ, 1999
Ο ΗΓΙΑ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΟΥ ΕΙΚΤΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΗΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου µε βάση τις εξουσίες που τις παρέχονται δυνάµει του άρθρου 21 και τηρουµένων των διατάξεων του άρθρου 41(2) του περί Τραπεζικών Εργασιών Νόµου του 1997, µε την παρούσα οδηγία ορίζει τι αποτελεί δείκτη κεφαλαιουχικής επάρκειας, τον τρόπο υπολογισµού του και το ύψος του ελάχιστου δείκτη κεφαλαιουχικής επάρκειας που πρέπει να διατηρούν οι τράπεζες. Η παρούσα οδηγία ισχύει για όλες τις τράπεζες που συστάθηκαν στη ηµοκρατία και κατέχουν άδεια άσκησης τραπεζικών εργασιών. Η παρούσα οδηγία έχει άµεση εφαρµογή. 2. ΕΙΚΤΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΗΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ Ο δείκτης κεφαλαιουχικής επάρκειας εκφράζει την κεφαλαιουχική βάση, όπως αυτή ορίζεται µε βάση την οδηγία της Κεντρικής Τράπεζας για τον υπολογισµό της κεφαλαιουχικής βάσης, ως ποσοστό του συνόλου των στοιχείων ενεργητικού και των εκτός ισολογισµού στοιχείων σταθµισµένων κατά τον κίνδυνο. Τα στοιχεία του ενεργητικού σταθµίζονται, ανάλογα µε τον πιστωτικό τους κίνδυνο µε διάφορους συντελεστές, σύµφωνα µε τα προβλεπόµενα στο παράρτηµα 1. Αναφορικά µε τα εκτός ισολογισµού στοιχεία, εξαιρουµένων εκείνων που σχετίζονται µε επιτόκια και τιµές συναλλάγµατος, εφαρµόζεται η ακόλουθη µέθοδος για τη στάθµισή τους κατά τον κίνδυνο: Πρώτον, τα στοιχεία αυτά κατατάσσονται σε κατηγορίες ανάλογα µε το βαθµό κινδύνου που εµπεριέχουν σύµφωνα µε το παράρτηµα 2. Οι συντελεστές κινδύνου είναι: 1
100% για τα στοιχεία υψηλού κινδύνου 50% για τα στοιχεία µέσου κινδύνου 20% για τα στοιχεία µέτριου κινδύνου 0% για τα στοιχεία χαµηλού κινδύνου εύτερον, οι αξίες των στοιχείων αυτών, αφού προηγουµένως προσαρµοστούν, όπως περιγράφεται πιο πάνω, πολλαπλασιάζονται µε τους συντελεστές στάθµισης που προσδίδονται στους αντισυµβαλλόµενους, σύµφωνα µε τα οριζόµενα για τα στοιχεία ενεργητικού στο παράρτηµα 1. Στην περίπτωση συµφωνιών πώλησης και επαναγοράς στοιχείων ενεργητικού (asset sale and repurchase agreements) καθώς και στην περίπτωση στοιχείων ενεργητικού που έχουν αγοραστεί βάσει συµφωνιών µελλοντικής αγοράς (outright forward purchases), οι συντελεστές στάθµισης θα είναι οι αποδιδόµενοι στα εν λόγω στοιχεία και όχι οι αποδιδόµενοι στους αντισυµβαλλόµενους αυτών των συναλλαγών. Αναφορικά µε τα εκτός ισολογισµού στοιχεία που σχετίζονται µε επιτόκια και τιµές συναλλάγµατος, η µέτρηση του πιστωτικού κινδύνου που απορρέει από τη µη εκπλήρωση της υποχρέωσης του αντισυµβαλλόµενου υπολογίζεται σύµφωνα µε τη µέθοδο που περιγράφεται στο παράρτηµα 3. Η κεφαλαιουχική απαίτηση για κάλυψη του συναλλαγµατικού κινδύνου υπολογίζεται σύµφωνα µε τα οριζόµενα στο παράρτηµα 4. Όταν τα εκτός ισολογισµού στοιχεία καλύπτονται από ρητή εγγύηση, σταθµίζονται ως να είχαν συναφθεί για λογαριασµό του εγγυητή και όχι του πραγµατικού αντισυµβαλλόµενου. 'Οταν ο κίνδυνος που προκύπτει από συναλλαγή εκτός ισολογισµού είναι, κατά την κρίση της Κεντρικής Τράπεζας, πλήρως εξασφαλισµένος µε οποιαδήποτε από τα στοιχεία που αναγνωρίζονται σαν εξασφάλιση στο Α7 και Β11 του παραρτήµατος 1, εφαρµόζονται συντελεστές στάθµισης 0 ή 20%, ανάλογα µε την εν λόγω εξασφάλιση. 2
'Οταν τα στοιχεία του ενεργητικού και τα εκτός ισολογισµού στοιχεία σταθµίζονται µε χαµηλότερο συντελεστή λόγω ύπαρξης ρητής εγγύησης ή εξασφάλισης δεκτής από την Κεντρική Τράπεζα, η στάθµιση µε χαµηλότερο συντελεστή εφαρµόζεται µόνο στο εγγυηµένο µέρος ή σε αυτό που καλύπτεται πλήρως από την εξασφάλιση. 3. ΕΛΑΧΙΣΤΟΣ ΕΙΚΤΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΗΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ Οι τράπεζες υποχρεούνται να διατηρούν καθ' όλη τη διάρκεια της λειτουργίας τους ελάχιστο δείκτη κεφαλαιουχικής επάρκειας, το ύψος του οποίου ορίζεται από την Κεντρική Τράπεζα από καιρού εις καιρόν. Στο παρόν στάδιο ο δείκτης αυτός ορίζεται στο 8%. Η Κεντρική Τράπεζα δύναται να ορίσει διαφορετικό ελάχιστο δείκτη κεφαλαιουχικής επάρκειας για σκοπούς υπολογισµού του δείκτη σε ενοποιηµένη βάση. Ο δείκτης κεφαλαιουχικής επάρκειας τραπεζών υπολογίζεται τόσο σε ατοµική όσο και σε ενοποιηµένη βάση. Κατά τον υπολογισµό του δείκτη κεφαλαιουχικής επάρκειας σε ατοµική βάση η Κεντρική Τράπεζα είναι διατεθειµένη να εξετάσει την ενοποίηση ορισµένων θυγατρικών εταιρειών της τράπεζας (µερική ενοποίηση, solo consolidation) στις περιπτώσεις όπου ικανοποιούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις: (α) η τράπεζα κατέχει τουλάχιστο 75% του µετοχικού κεφαλαίου της θυγατρικής εταιρείας (β) η θυγατρική εταιρεία χρηµατοδοτείται εξ ολοκλήρου από την τράπεζα (γ) η διοίκηση και ο προσανατολισµός της θυγατρικής εταιρείας κατευθύνονται από την τράπεζα (δ) δεν υπάρχουν οποιαδήποτε ενδεχόµενα προβλήµατα αναφορικά µε την µεταφορά πλεονάζοντος κεφαλαίου από τη θυγατρική εταιρεία στην τράπεζα (ε) η κεφαλαιουχική βάση της τράπεζας είναι επαρκής για την κάλυψη των επενδύσεων της στις θυγατρικές της εταιρείες που θα περιλαµβάνονται στη µερική ενοποίηση (solo consolidation). 3
Για τον υπολογισµό του δείκτη κεφαλαιουχικής επάρκειας σε ενοποιηµένη βάση εφαρµόζονται οι πρόνοιες που αναφέρονται στην οδηγία για εποπτεία σε ενοποιηµένη βάση. 4. ΟΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ Για σκοπούς της παρούσας οδηγίας δίδονται οι ακόλουθοι ορισµοί και επεξηγήσεις: ''Ζώνη Α'' είναι όλες οι χώρες που αναφέρονται στο παράρτηµα 5. ''Ζώνη Β'' είναι όλες οι χώρες εκτός από εκείνες της Ζώνης Α. ''Τράπεζες της Ζώνης Α'' είναι όλες οι τράπεζες στις οποίες έχει χορηγηθεί άδεια λειτουργίας στις χώρες της Ζώνης Α περιλαµβανοµένων των καταστηµάτων τους σε άλλες χώρες. ''Τράπεζες της Ζώνης Β'' είναι όλες οι τράπεζες που τους έχει χορηγηθεί άδεια λειτουργίας στις χώρες της Ζώνης Β περιλαµβανοµένων των καταστηµάτων τους σε άλλες χώρες. Το καθοριστικό κριτήριο κατάταξης τράπεζας στη ''Ζώνη Α'' ή στη ''Ζώνη Β'' είναι η χώρα σύστασής της και όχι ο τόπος εγκατάστασης των καταστηµάτων της. ''Πολυµερείς Τράπεζες Αναπτύξεως'' (Multilateral Development Banks) είναι η ιεθνής Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, η ιεθνής Εταιρεία Χρηµατοδοτήσεων (International Finance Corporation), η ιαµερικανική Τράπεζα Αναπτύξεως, η ιαµερικανική Εταιρεία Επενδύσεων (The Inter-American Investment Corporation), η Ασιατική Τράπεζα Αναπτύξεως, η Αφρικανική Τράπεζα Αναπτύξεως, το Ταµείο Αποκαταστάσεως του Συµβουλίου της Ευρώπης, η ''Nordic Investment Bank'', η Τράπεζα Αναπτύξεως της Καραϊβικής, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Ταµείο Επενδύσεων. ''Κυβερνητικοί Οργανισµοί'' είναι όλοι οι οργανισµοί ηµοσίου ικαίου. Αναγνωρισµένα Χρηµατιστήρια είναι τα χρηµατιστήρια που αναγνωρίζονται από τις αρµόδιες αρχές, τα οποία 4
λειτουργούν κανονικά διέπονται από κανόνες που θεσπίζονται ή εγκρίνονται από τις ενδεδειγµένες αρχές της χώρας του χρηµατιστηρίου, οι οποίοι ορίζουν τις προϋποθέσεις λειτουργίας του χρηµατιστηρίου, τις προϋποθέσεις πρόσβασης στο χρηµατιστήριο καθώς και τις προϋποθέσεις που πρέπει να πληροί µια σύµβαση προτού γίνει αντικείµενο ουσιαστικής διαπραγµάτευσης στο χρηµατιστήριο, έχουν ένα συµψηφιστικό µηχανισµό βάσει του οποίου οι συµβάσεις που απαριθµούνται στο παράρτηµα 3 υπόκεινται σε υποχρεωτικά καθηµερινά όρια κάλυψης (margin requirements) που παρέχουν επαρκή κατά τη γνώµη των αρµοδίων αρχών διασφάλιση. 5
Π Α Ρ Α Ρ Τ Η Μ Α 1 ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΣΤΑΘΜΙΣΗΣ ΚΙΝ ΥΝΟΥ Οι ακόλουθοι συντελεστές στάθµισης εφαρµόζονται στις διάφορες κατηγορίες στοιχείων του ενεργητικού. (Α) Μηδενικός Συντελεστής Στάθµισης 1. Ταµείο και ισοδύναµα στοιχεία 2. Στοιχεία ενεργητικού που αντιπροσωπεύουν απαιτήσεις έναντι κεντρικών κυβερνήσεων και κεντρικών τραπεζών των χωρών της Ζώνης Α. 3. Στοιχεία ενεργητικού που αντιπροσωπεύουν απαιτήσεις που καλύπτονται από τη ρητή εγγύηση κεντρικών κυβερνήσεων και κεντρικών τραπεζών των χωρών της Ζώνης Α ή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. 4. Στοιχεία ενεργητικού που αντιπροσωπεύουν απαιτήσεις έναντι των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. 5. Στοιχεία ενεργητικού που αντιπροσωπεύουν απαιτήσεις έναντι κεντρικών κυβερνήσεων και κεντρικών τραπεζών των χωρών της Ζώνης Β που είναι εκφρασµένα και έχουν χρηµατοδοτηθεί στο εθνικό νόµισµα του οφειλέτη. 6. Στοιχεία ενεργητικού τα οποία αντιπροσωπεύουν απαιτήσεις που καλύπτονται από τη ρητή εγγύηση κεντρικών κυβερνήσεων και κεντρικών τραπεζών των χωρών της Ζώνης Β που είναι εκφρασµένα και έχουν χρηµατοδοτηθεί στο κοινό εθνικό νόµισµα του εγγυητή και του οφειλέτη. 7. Στοιχεία ενεργητικού εξασφαλισµένα, κατά την κρίση της Κεντρικής Τράπεζας, µε τίτλους που έχουν εκδοθεί από κεντρικές κυβερνήσεις ή κεντρικές τράπεζες των χωρών της Ζώνης Α ή τίτλους που έχουν εκδοθεί από τις Ευρωπαϊκές Κοινότητες ή µε κατάθεση µετρητών στη δανειοδοτούσα τράπεζα ή µε πιστοποιητικά καταθέσεων που έχει εκδώσει η ίδια η τράπεζα και είναι κατατεθειµένα σ αυτή. 6
Β) Συντελεστής Στάθµισης 20% 1. Στοιχεία ενεργητικού που αντιπροσωπεύουν απαιτήσεις έναντι της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕΠ). 2. Στοιχεία ενεργητικού που αντιπροσωπεύουν απαιτήσεις έναντι πολυµερών τραπεζών ανάπτυξης. 3. Στοιχεία ενεργητικού που αντιπροσωπεύουν απαιτήσεις που καλύπτονται από ρητή εγγύηση της Ευρωπαϊκής Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕΠ). 4. Στοιχεία ενεργητικού που αντιπροσωπεύουν απαιτήσεις που καλύπτονται από ρητή εγγύηση πολυµερών τραπεζών ανάπτυξης. 5. Στοιχεία ενεργητικού που αντιπροσωπεύουν απαιτήσεις έναντι των Κυπριακών τοπικών αρχών ή κυβερνητικών οργανισµών ως και περιφερειακών κυβερνήσεων ή τοπικών αρχών ή κυβερνητικών οργανισµών των χωρών της Ζώνης Α. 6. Στοιχεία ενεργητικού που αντιπροσωπεύουν απαιτήσεις που φέρουν τη ρητή εγγύηση των Κυπριακών τοπικών αρχών ή κυβερνητικών οργανισµών ως και περιφερειακών κυβερνήσεων ή τοπικών αρχών ή κυβερνητικών οργανισµών των χωρών της Ζώνης Α. 7. Στοιχεία ενεργητικού που αντιπροσωπεύουν απαιτήσεις έναντι τραπεζών των χωρών της Ζώνης Α και τα οποία δεν περιλαµβάνονται στον υπολογισµό της κεφαλαιουχικής τους βάσης. 8. Στοιχεία ενεργητικού που αντιπροσωπεύουν απαιτήσεις, που λήγουν εντός έτους κατ' ανώτατο όριο, έναντι τραπεζών των χωρών της Ζώνης Β, εκτός των τίτλων που έχουν εκδοθεί από τις τράπεζες αυτές και τα οποία θεωρούνται συστατικό στοιχείο στον υπολογισµό της κεφαλαιουχικής τους βάσης. 9. Στοιχεία ενεργητικού που καλύπτονται από ρητή εγγύηση τραπεζών των χωρών της Ζώνης Α. 7
10. Στοιχεία ενεργητικού που αντιπροσωπεύουν απαιτήσεις, που λήγουν εντός έτους κατ' ανώτατο όριο, και τα οποία καλύπτονται από ρητή εγγύηση τραπεζών των χωρών της Ζώνης Β. 11. Στοιχεία ενεργητικού εξασφαλισµένα, κατά την κρίση της Κεντρικής Τράπεζας, µε τίτλους που έχουν εκδοθεί από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ή από πολυµερείς τράπεζες ανάπτυξης. 12. Στοιχεία ταµείου που βρίσκονται στη διαδικασία είσπραξης. Γ) Συντελεστής Στάθµισης 50% 1. άνεια που εξασφαλίζονται πλήρως µε υποθήκες σε κατοικίες στις οποίες διαµένει ή πρόκειται να διαµείνει ή τις οποίες εκµισθώνει ή θα εκµισθώσει ο οφειλέτης. ) Συντελεστής Στάθµισης 100% 1. Στοιχεία ενεργητικού που αντιπροσωπεύουν απαιτήσεις έναντι κεντρικών κυβερνήσεων και κεντρικών τραπεζών των χωρών της Ζώνης Β, εκτός εκείνων που είναι εκφρασµένα και έχουν χρηµατοδοτηθεί στο νόµισµα του οφειλέτη. 2. Στοιχεία ενεργητικού που αντιπροσωπεύουν απαιτήσεις έναντι περιφερειακών κυβερνήσεων ή τοπικών αρχών ή κυβερνητικών οργανισµών των χωρών της Ζώνης Β. 3. Στοιχεία ενεργητικού που αντιπροσωπεύουν απαιτήσεις, που λήγουν εντός διαστήµατος µεγαλύτερου του έτους, έναντι τραπεζών των χωρών της Ζώνης Β. 4. Στοιχεία ενεργητικού που αντιπροσωπεύουν απαιτήσεις έναντι του µη τραπεζικού τοµέα της Ζώνης Α και της Ζώνης Β. 8
5. Ενσώµατα πάγια στοιχεία, ήτοι τα εξής: α) Γήπεδα και κτίρια β) Τεχνικές εγκαταστάσεις και µηχανήµατα γ) Λοιπές εγκαταστάσεις, εργαλεία, έπιπλα και λοιπός εξοπλισµός δ) Καταβληθείσες προκαταβολές και ενσώµατα πάγια στοιχεία υπό κατασκευή. 6. Χαρτοφυλάκια µετοχών, συµµετοχές και άλλα συστατικά στοιχεία της κεφαλαιουχικής βάσης των τραπεζών, τα οποία δεν αφαιρούνται από την κεφαλαιουχική βάση. 7. Όλα τα υπόλοιπα στοιχεία ενεργητικού, εκτός από εκείνα που έχουν αφαιρεθεί κατά τον υπολογισµό της κεφαλαιουχικής βάσης. 9
Π Α Ρ Α Ρ Τ Η Μ Α 2 ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΩΝ ΕΚΤΟΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΥΨΗΛΟΣ ΚΙΝ ΥΝΟΣ Ενέγγυες πιστώσεις προθεσµίας και εγγυητικές επιστολές που αποτελούν υποκατάστατα χορηγήσεων (Credit substitutes). Συναλλαγµατικές αποδοχής (Acceptances). Οπισθογραφήσεις συναλλαγµατικών που δε φέρουν την υπογραφή άλλης τράπεζας (Endorsements on bills not bearing the name of another bank). Συµφωνίες πώλησης και επαναγοράς στοιχείων ενεργητικού εφόσον οι συµφωνίες θεωρούνται ως στοιχεία εκτός ισολογισµού (Asset sale and repurchase agreements). Στοιχεία ενεργητικού που έχουν αγοραστεί βάσει συµφωνιών µελλοντικής αγοράς (Assets purchased under outright forward purchase agreements). Συµφωνία για κατάθεση χρηµάτων σε προκαθορισµένη µελλοντική ηµεροµηνία για καθορισµένη περίοδο (forward forward deposits). Μη καταβληθέν τµήµα µερικώς πληρωθέντων µετοχών και άλλων αξιών που κατέχει η τράπεζα. ΜΕΣΟΣ ΚΙΝ ΥΝΟΣ Ενέγγυες πιστώσεις έναντι φορτωτικών εγγράφων που έχουν εκδοθεί και βεβαιωθεί (Documentary credits issued and confirmed). Εγγυητικές επιστολές και εγγυήσεις αποζηµίωσης (περιλαµβανοµένων των εγγυητικών επιστολών συµµετοχής σε διαγωνισµό, καλής εκτέλεσης και των τελωνειακών και φορολογικών εγγυήσεων) που δεν αποτελούν υποκατάστατα χορηγήσεων. 10
Μη χρησιµοποιηθείσες πιστωτικές διευκολύνσεις πελατών µε αρχική προθεσµία λήξης µεγαλύτερη του ενός έτους. ιευκολύνσεις µακροπρόθεσµης χρηµατοδότησης έναντι έκδοσης αξιών (Note issuance facilities) και εγγυηµένες ανανεούµενες πιστωτικές διευκολύνσεις (Revolving underwriting facilities). ΜΕΤΡΙΟΣ ΚΙΝ ΥΝΟΣ Ενέγγυες πιστώσεις έναντι φορτωτικών εγγράφων στις οποίες τα εµπορεύµατα χρησιµεύουν ως πρόσθετη εγγύηση και άλλες βραχυπρόθεσµες αυτοεξοφλούµενες εµπορικές συναλλαγές που αφορούν τα εκτός ισολογισµού στοιχεία. ΧΑΜΗΛΟΣ ΚΙΝ ΥΝΟΣ Μη χρησιµοποιηθείσες πιστωτικές διευκολύνσεις πελατών µε αρχική προθεσµία λήξης ενός έτους κατ ανώτατο όριο ή οι οποίες µπορεί να ακυρωθούν άνευ όρων και χωρίς προειδοποίηση οποιαδήποτε στιγµή. Οπισθογραφήσεις συναλλαγµατικών που φέρουν την υπογραφή άλλης τράπεζας. 11
Π Α Ρ Α Ρ Τ Η Μ Α 3 ΕΚΤΟΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΕΠΙΤΟΚΙΑ, ΤΙΜΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΧΡΥΣΟ 1. Τα εκτός ισολογισµού στοιχεία που σχετίζονται µε επιτόκια, τιµές συναλλάγµατος και χρυσό είναι τα ακόλουθα: (α) Συµβάσεις επί Επιτοκίων (Interest-rate Contracts) Πράξεις ανταλλαγής επιτοκίων στο ίδιο νόµισµα (Single currency interest-rate swaps) Πράξεις ανταλλαγής κυµαινόµενων επιτοκίων διαφορετικής βάσης (Basis swaps) Προθεσµιακές συµβάσεις επιτοκίου (Forward rate agreements) Αποκτηθείσες συµβάσεις προαιρέσεως (Interest-rate futures) Αγορασθέντα δικαιώµατα επιτοκίου (Interest-rate options purchased) (β) Συµβάσεις επί Τιµών Συναλλάγµατος (Foreign Exchange Contracts) και Συµβάσεις Χρυσού Πράξεις ανταλλαγής επιτοκίων σε διαφορετικά νοµίσµατα (Cross-currency interest-rate swaps) Προθεσµιακές πράξεις συναλλάγµατος (Forward foreign exchange contracts) Προθεσµιακές συµβάσεις συναλλάγµατος (Currency futures) Αποκτηθείσες συµβάσεις προαιρέσεως συναλλάγµατος (Currency options purchased) 12
Άλλες συµβάσεις παρεµφερούς φύσεως (Other contracts of a similar nature) Συµβάσεις χρυσού παρεµφερείς µε εκείνες που αναφέρονται στο (β) πιο πάνω. 2. Για σκοπούς µέτρησης των κινδύνων που απορρέουν από συµβάσεις επί επιτοκίων και από συµβάσεις επί τιµών συναλλάγµατος και χρυσού εξαιρούνται οι συµβάσεις πράξεων που σχετίζονται µε επιτόκια και τιµές συναλλάγµατος και χρυσού οι οποίες συνάπτονται σε αναγνωρισµένα χρηµατιστήρια, όπου υπόκεινται καθηµερινώς σε υποχρεωτικά όρια κάλυψης (margin requirements) και οι συµβάσεις επί τιµών συναλλάγµατος µε αρχική προθεσµία λήξης 14 ηµερών ή λιγότερο. 3. Η µέτρηση του πιστωτικού κινδύνου που απορρέει από συµβάσεις επί επιτοκίων και συµβάσεις επί τιµών συναλλάγµατος και χρυσού υπολογίζεται ως ακολούθως: (α) Υπολογίζεται το θετικό κόστος αντικατάστασης όλων των συµβάσεων, αφού προσδιορισθεί η τρέχουσα (αγοραία) τιµή τους (marking to market) (β) Για τον υπολογισµό του συγκεκριµένου ποσού για κάλυψη των ενδεχοµένων µελλοντικών πιστωτικών κινδύνων, τα συνολικά πλασµατικά ονοµαστικά ποσά (notional principal amounts) ή οι αξίες που συνιστούν τη βάση της συναλλαγής (underlying values) πολλαπλασιάζονται µε τα ακόλουθα ποσοστά: Υπολειπόµενη περίοδος µέχρι τη λήξη Συµβάσεις επί επιτοκίων Συµβάσεις επί τιµών συναλλάγµατος και χρυσού Ένα έτος ή λιγότερο 0% 1% Πάνω από ένα έτος και µέχρι πέντε έτη 0,5% 5% Πάνω από πέντε έτη 1,5% 7,5% 13
(γ) Το άθροισµα του τρέχοντος κόστους αντικατάστασης και του ενδεχόµενου µελλοντικού πιστωτικού κινδύνου πολλαπλασιάζεται µε τους συντελεστές στάθµισης που προσδίδονται στους αντισυµβαλλόµενους, σύµφωνα µε τα οριζόµενα για τα στοιχεία ενεργητικού στο παράρτηµα 1 εκτός από την προβλεπόµενη στο παράρτηµα αυτό στάθµιση ύψους 100% που αντικαθίσταται από τη στάθµιση 50% ώστε να προκύψουν αξίες προσαρµοσµένες κατά τον κίνδυνο. 4. Στις περιπτώσεις ανταλλαγών εκατέρωθεν κυµαινόµενων επιτοκίων (single currency ''floating / floating'' interest rate swaps) υπολογίζεται µόνο το τρέχον κόστος αντικατάστασης. 5. Το πλασµατικό ονοµαστικό ποσό του οποίου γίνεται χρήση πρέπει να αποτελεί κατάλληλο µέσο εκτίµησης του κινδύνου που ενυπάρχει στη σύµβαση. Οταν π.χ. η σύµβαση προβλέπει πολλαπλές ταµειακές ροές, το πλασµατικό ονοµαστικό ποσό πρέπει να αναπροσαρµόζεται κατάλληλα ώστε να αντανακλά τις επιπτώσεις των πολλαπλών αυτών ροών επί των κινδύνων που ενυπάρχουν στη σύµβαση. 14
Π Α Ρ Α Ρ Τ Η Μ Α 4 ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΚΙΝ ΥΝΟΣ FOREIGN EXCHANGE RISK 1. Εφόσον η συνολική καθαρή θέση σε συνάλλαγµα (overall net foreign-exchange position) της τράπεζας, υπολογιζόµενη σύµφωνα µε τη µέθοδο που περιγράφεται πιο κάτω, υπερβαίνει το 2% της κεφαλαιουχικής της βάσης, τότε το επιπλέον ποσό απαιτεί κεφαλαιουχική κάλυψη προς 8%. 2. Η κεφαλαιουχική απαίτηση για κάλυψη του συναλλαγµατικού κινδύνου υπολογίζεται για το σύνολο των εντός και εκτός ισολογισµού στοιχείων. Ο υπολογισµός γίνεται σε δύο στάδια. (α) Πρώτον, υπολογίζεται η καθαρή ανοικτή θέση (net open position) της τράπεζας σε κάθε νόµισµα. Η θέση αυτή είναι το αποτέλεσµα του αθροίσµατος των ακόλουθων (θετικών ή αρνητικών) στοιχείων: Η καθαρή τρέχουσα θέση (net spot position), δηλαδή όλα τα στοιχεία ενεργητικού πριν την αφαίρεση των προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις µείον όλα τα στοιχεία παθητικού συµπεριλαµβανοµένων και των δεδουλευµένων τόκων, σε κάθε ξένο νόµισµα. Η καθαρή προθεσµιακή θέση (net forward position), δηλαδή όλα τα εισπρακτέα ποσά µείον όλα τα πληρωτέα ποσά βάσει προθεσµιακών πράξεων συναλλάγµατος (forward exchange transactions), συµπεριλαµβανοµένων των προθεσµιακών συµβάσεων συναλλάγµατος (currency futures) και του κεφαλαίου των ανταλλαγών νοµισµάτων (the principal on currency swaps) που δεν έχει συνυπολογιστεί στην τρέχουσα θέση (not included in the spot position). Αµετάκλητες εγγυήσεις (irrevocable guarantees) που είναι βέβαιο ότι θα καταστούν απαιτητές. 15
3. εύτερον, οι καθαρές θετικές (long) θέσεις και οι καθαρές αρνητικές (short) θέσεις σε κάθε νόµισµα µετατρέπονται στο νόµισµα υποβολής στοιχείων βάσει των τρεχουσών συναλλαγµατικών ισοτιµιών (at spot rates). Οι θέσεις αυτές αθροίζονται χωριστά έτσι ώστε να προκύψει, αντίστοιχα, τα άθροισµα των καθαρών θετικών (long) θέσεων και το άθροισµα των καθαρών αρνητικών (short) θέσεων. Το µεγαλύτερο από αυτά τα δύο αθροίσµατα είναι η συνολική καθαρή θέση σε συνάλλαγµα (overall net foreignexchange position) της τράπεζας. 4. Οι καθαρές θέσεις σε σύνθετα νοµίσµατα (net positions in composite currencies) µπορούν να διαχωρίζονται µε βάση τα συµµετέχοντα νοµίσµατα και σύµφωνα µε τις ισχύουσες αναλογίες τους. 5. Οι συµβάσεις ανταλλαγής νοµισµάτων (currency swaps) πρέπει να θεωρούνται ως συνδυασµός µιας θετικής (long) θέσης σε ένα νόµισµα και µιας αρνητικής (short) θέσης στο δεύτερο νόµισµα. 6. Οι τυχόν θέσεις που έχει αναλάβει επί σκοπού η τράπεζα προκειµένου να καλυφθεί έναντι των δυσµενών συνεπειών των συναλλαγµατικών διακυµάνσεων επί της κεφαλαιουχικής της βάσης, µπορούν να µην περιλαµβάνονται στον υπολογισµό της καθαρής ανοικτής θέσης σε ένα νόµισµα νοουµένου ότι, εκ των προτέρων, έχει δοθεί η έγκριση της Κεντρικής Τράπεζας. Οι θέσεις αυτές πρέπει να είναι διαρθρωτικής φύσεως (structural nature). Η ίδια µεταχείριση και µε τους ίδιους όρους όπως πιο πάνω µπορεί να εφαρµόζεται στις θέσεις που έχει αναλάβει η τράπεζα οι οποίες αφορούν στοιχεία που έχουν αφαιρεθεί κατά τον υπολογισµό της κεφαλαιουχικής της βάσης. 16
Π Α Ρ Α Ρ Τ Η Μ Α 5 ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ''ΖΩΝΗΣ Α'' Αυστραλία Αυστρία Βέλγιο Γαλλία Γερµανία ανία Ελβετία Ελλάδα Ηνωµένο Βασίλειο Ηνωµένες Πολιτείες Αµερικής Ιρλανδία Ιταλία Ισπανία Ιαπωνία Καναδάς Κύπρος Λουξεµβούργο Νορβηγία Ολλανδία Πορτογαλία Σουηδία Φινλανδία 17
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΙΚΤΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΗΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ Στις Τράπεζα (Ατοµική βάση / Μερικώς Ενοποιηµένη βάση / Ενοποιηµένη βάση) (Unconsolidated basis / Solo consolidated basis / Consolidated basis) (Απαλείψατε αυτά που δεν εφαρµόζονται) Επιβεβαιώνω ότι η κατάσταση υπολογισµού του δείκτη κεφαλαιουχικής επάρκειας έχει ετοιµαστεί σύµφωνα µε τις σχετικές οδηγίες της Κεντρικής Τράπεζας. 'Ονοµα Ανώτερου ιευθυντή και υπογραφή Σε περίπτωση διευκρινίσεων, η Κεντρική Τράπεζα δύναται να αποταθεί: Tηλ.: Σηµειώσεις 1. Η κατάσταση ετοιµάζεται εξαµηνιαία στο τέλος Ιουνίου και εκεµβρίου κάθε έτους σε ατοµική / µερικώς ενοποιηµένη / ενοποιηµένη βάση. 2. Οι τράπεζες ετοιµάζουν την κατάσταση αφού συµβουλευθούν τις σχετικές οδηγίες και επεξηγήσεις για συµπλήρωσή της. 3. Η κατάσταση υποβάλλεται εντός ενός µηνός από το τέλος του εξαµήνου στο οποίο αναφέρεται.
Αριθµός Στοιχείου Ποσό Συντελεστής στάθµισης Στοιχεία ενεργητικού και εκτός ισολογισµού στοιχεία σταθµισµένα κατά τον κίνδυνο ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ '000 % '000 10 Μετρητά... 0 20 Στοιχεία ταµείου που βρίσκονται στη διαδικασία είσπραξης... 20 ΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΕΞΟΦΛΗΣΕΙΣ 30 Κεντρικές κυβερνήσεις, κεντρικές τράπεζες και Ευρωπαϊκές Κοινότητες... 30.1... 0 30.2... 20 30.3... 100 40 Χορηγήσεις σε εταιρείες του συγκροτήµατος... 40.1 Χορηγήσεις κεφαλαιουχικής φύσεως... Αφαιρείται από το κεφάλαιο 40.2... 20 40.3... 100 50 Τράπεζες, Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, πολυµερείς τράπεζες... 50.1... 0 50.2... 20 50.3... 100 1
Αριθµός Στοιχείου Ποσό Συντελεστής στάθµισης Στοιχεία ενεργητικού και εκτός ισολογισµού στοιχεία σταθµισµένα κατά τον κίνδυνο '000 % '000 60 Τοπικές αρχές, κυβερνητικοί οργανισµοί και περιφερειακές κυβερνήσεις.. 60.1... 0 60.2... 20 60.3... 100 70 άνεια που εξασφαλίζονται πλήρως µε υποθήκες σε κατοικίες... 50 80 'Αλλες χορηγήσεις και προεξοφλήσεις... 80.1... 0 80.2... 20 80.3... 100 90 Μη αναλυθείσες χορηγήσεις... 100 ΕΠΕΝ ΥΣΕΙΣ 100 Κεντρικές κυβερνήσεις, κεντρικές τράπεζες και Ευρωπαϊκές Κοινότητες 100.1... 0 100.2... 20 100.3... 100 2
Αριθµός Στοιχείου Ποσό Συντελεστής στάθµισης Στοιχεία ενεργητικού και εκτός ισολογισµού στοιχεία σταθµισµένα κατά τον κίνδυνο '000 % '000 110 Τράπεζες... 110.1... 20 110.2... 100 120 Τοπικές αρχές, κυβερνητικοί οργανισµοί, και περιφερειακές κυβερνήσεις 120.1... 20 120.2... 100 130 Συµµετοχές σε θυγατρικές και συνδεδεµένες εταιρείες... Αφαιρείται από το κεφάλαιο 140 Συµµετοχές σε ποσοστό πέραν του 10% στο µετοχικό και δανειακό κεφάλαιο τράπεζας κλπ (στοιχείο Γ3 της Οδηγίας)... 150 Συµµετοχές σε ποσοστό λιγότερο του 10% στο µετοχικό και δανειακό κεφάλαιο τράπεζας κλπ (στοιχείο Γ4 της Οδηγίας)... Αφαιρείται από το κεφάλαιο Αφαιρείται από το κεφάλαιο 160 Άλλες επενδύσεις... 160.1... 20 160.2... 100 3
Αριθµός Στοιχείου Ποσό Συντελεστής στάθµισης Στοιχεία ενεργητικού και εκτός ισολογισµού στοιχεία σταθµισµένα κατά τον κίνδυνο '000 % '000 ΑΛΛΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ 170 Φήµη και πελατεία... Αφαιρείται από το πρωτοβάθµιο κεφάλαιο 180 'Αλλα άυλα στοιχεία... Αφαιρείται από το πρωτοβάθµιο κεφάλαιο 190 Ιδιόκτητα κτίρια που χρησιµοποιεί η τράπεζα για τις εργασίες της... 100 200 'Αλλα ακίνητα... 100 210 Εγκαταστάσεις, µηχανήµατα και εξοπλισµός... 100 220 Άλλα... 220.1... 0 220.2... 20 220.3... 100 230 Σύνολο (10 µέχρι 220)... 4
Αριθµός Στοιχείου Ποσό Πιστωτικός Συντελεστής Συντελεστής στάθµισης Στοιχεία ενεργητικού και εκτός ισολογισµού στοιχεία σταθµισµένα κατά τον κίνδυνο ΕΚΤΟΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΑ '000 % % '000 240 Ενέγγυες πιστώσεις, συναλλαγµατικές αποδοχής και εγγυητικές επιστολές που αποτελούν υποκατάστατα χορηγήσεων... 240.1... 100 0 240.2... 100 20 240.3... 100 50 240.4... 100 100 240.5 Μη αναλυθείσες... 100 100 250 Εγγυητικές επιστολές και εγγυήσεις αποζηµίωσης που δεν αποτελούν υποκατάστατα χορηγήσεων... 250.1... 50 0 250.2... 50 20 250.3... 50 50 250.4... 50 100 250.5 Μη αναλυθείσες... 50 100 5
Αριθµός Στοιχείου Ποσό Πιστωτικός Συντελεστής Συντελεστής στάθµισης Στοιχεία ενεργητικού και εκτός ισολογισµού στοιχεία σταθµισµένα κατά τον κίνδυνο '000 % % '000 260 Ενέγγυες πιστώσεις έναντι φορτωτικών εγγράφων και άλλες αυτοεξοφλούµενες εµπορικές συναλλαγές... 260.1... 20 0 260.2... 20 20 260.3... 20 50 260.4... 20 100 260.5 Μη αναλυθείσες... 20 100 270 Συµφωνίες πώλησης και επαναγοράς στοιχείων ενεργητικού... 270.1... 100 0 270.2... 100 20 270.3... 100 50 270.4... 100 100 270.5... Αφαιρείται από το κεφάλαιο 270.6 Μη αναλυθείσες... 100 100 6
Αριθµός Στοιχείου Ποσό Πιστωτικός Συντελεστής Συντελεστής στάθµισης Στοιχεία ενεργητικού και εκτός ισολογισµού στοιχεία σταθµισµένα κατά τον κίνδυνο '000 % % '000 280 Στοιχεία ενεργητικού που έχουν αγοραστεί βάσει συµφωνιών µελλοντικής αγοράς (forward asset purchases)... 280.1... 100 0 280.2... 100 20 280.3... 100 50 280.4... 100 100 280.5... Αφαιρείται από το κεφάλαιο 280.6 Μη αναλυθείσες... 100 100 290 Συµφωνία για κατάθεση χρηµάτων σε προκαθορισµένη µελλοντική ηµεροµηνία (forward forward deposits)... 290.1... 100 0 290.2... 100 20 290.3... 100 100 290.4 Μη αναλυθείσες... 100 100 7
Αριθµός Στοιχείου Ποσό Πιστωτικός Συντελεστής Συντελεστής στάθµισης Στοιχεία ενεργητικού και εκτός ισολογισµού στοιχεία σταθµισµένα κατά τον κίνδυνο '000 % % '000 300 Μη καταβληθέν τµήµα µερικώς πληρωθέντων µετοχών και άλλων αξιών... 100 100 310 Οπισθογραφήσεις συναλλαγµατικών... 310.1 Που φέρουν την υπογραφή άλλης τράπεζας... 0 0 310.2 Που δεν φέρουν την υπογραφή άλλης τράπεζας... 100 20 310.3... 100 100 310.4 Μη αναλυθείσες... 100 100 320 ιευκολύνσεις µακροπρόθεσµης χρηµατοδότησης έναντι έκδοσης αξιών (Note issuance facilities) και εγγυηµένες ανανεούµενες πιστωτικές διευκολύνσεις (Revolving underwriting facilities)... 320.1... 50 0 320.2... 50 20 320.3... 50 100 320.4 Μη αναλυθείσες... 50 100 8
Αριθµός Στοιχείου Ποσό Πιστωτικός Συντελεστής Συντελεστής στάθµισης Στοιχεία ενεργητικού και εκτός ισολογισµού στοιχεία σταθµισµένα κατά τον κίνδυνο '000 % % '000 330 Ειληµµένες υποχρεώσεις και µη χρησιµοποιηθείσες πιστωτικές διευκολύνσεις... 330.1 ιάρκειας µέχρι ένα έτος ή ακύρωση τους άνευ όρων... 0 0 330.2 ιάρκειας πέραν του ενός έτους... 50 0 330.3... 50 20 330.4... 50 50 330.5... 50 100 330.6 Μη αναλυθείσες... 50 100 340 Εκτός ισολογισµού στοιχεία που σχετίζονται µε επιτόκια και τιµές συναλλάγµατος (πίνακας 1)... 350 Συναλλαγµατικός κίνδυνος... 360 ΣΥΝΟΛΟ (240 µέχρι 350)... 9
Αριθµός Στοιχείου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΗ ΒΑΣΗ Ποσό ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 370 Σύνηθες µετοχικό κεφάλαιο που εκδόθηκε και καταβλήθηκε... 380 Μη εξαγοράσιµες, µη σωρευτικές προνοµιούχες µετοχές... 390 ιαφορά από την έκδοση µετοχών υπέρ το άρτιο... 400 Αποθεµατικά, µε εξαίρεση τα αποθεµατικά αναπροσαρµογής... 410 Αδιανέµητα κέρδη παρελθουσών χρήσεων... 420 Κέρδη τρέχουσας χρήσεως που έχουν ελεγχθεί από εγκεκριµένους ελεγκτές... 430 Κυβερνητικό δάνειο µειωµένης εξασφάλισης... 440 ικαιώµατα µειοψηφίας... 450 ΟΛΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ 370 µέχρι 440... 460 Φήµη και πελατεία και άλλα άυλα στοιχεία ενεργητικού... 470 Ζηµιές χρήσης και παρελθουσών χρήσεων... 480 Κεφαλαιοποίηση αποθεµατικών επανεκτίµησης ακινήτων... 490 ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ (Στοιχεία 450 µείον 460, 470 & 480)... ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ... 500 Αποθεµατικά αναπροσαρµογής (Revaluation reserves)... 510 Κεφάλαιο µειωµένης εξασφάλισης αόριστης διάρκειας... 520 Κεφάλαιο µειωµένης εξασφάλισης καθορισµένης διάρκειας... 530 Γενικές προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις... 540 ικαιώµατα µειοψηφίας που προέρχονται από συµµετοχές σε στοιχεία του δευτεροβάθµιου κεφαλαίου... 550 ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ (Στοιχεία 500 µέχρι 540) 560 ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΟ ΚΑΙ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ (Στοιχεία 490 & 550)... 10
ΜΕΙΩΣΕΙΣ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 570 Συµµετοχές σε θυγατρικές και συνδεδεµένες εταιρείες (στοιχείο Γ1 της Οδηγίας)...... 580 Χορηγήσεις κεφαλαιουχικής φύσεως (στοιχείο Γ2 της Οδηγίας).... 590 Συµµετοχές σε ποσοστό πέραν του 10% στο µετοχικό και δανειακό κεφάλαιο τράπεζας ή σε εταιρεία που διεξάγει παρόµοιες εργασίες (στοιχείο Γ3 της Οδηγίας)... 600 Συµµετοχές σε ποσοστό λιγότερο του 10% στο µετοχικό και δανειακό κεφάλαιο τράπεζας ή σε εταιρεία που διεξάγει παρόµοιες εργασίες (στοιχείο Γ4 της Οδηγίας)... 610 ΣΥΝΟΛΟ ΜΕΙΩΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ (Στοιχεία 570 µέχρι 600)... 620 ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΗ ΒΑΣΗ (Στοιχεία 560 µείον 610)... 11
ΕΙΚΤΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΗΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΗ ΒΑΣΗ 630 Πρωτοβάθµιο κεφάλαιο... 640 ευτεροβάθµιο κεφάλαιο... 650 Μειώσεις κεφαλαίου...... 660 ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΗ ΒΑΣΗ... ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΚΤΟΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΤΑΘΜΙΣΜΕΝΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΚΙΝ ΥΝΟ 670 Στοιχεία ενεργητικού σταθµισµένα κατά τον κίνδυνο (στοιχείο 230)... 680 Εκτός ισολογισµού στοιχεία σταθµισµένα κατά τον κίνδυνο (στοιχείο 360) 690 Σύνολο στοιχείων σταθµισµένων κατά τον κίνδυνο... 700 ΕΙΚΤΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΗΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ... % 12
ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΗ ΑΠΑΙΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΙΝ ΥΝΟ ΑΝΤΙΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΟΥ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΠΙ ΕΠΙΤΟΚΙΩΝ, ΕΠΙ ΤΙΜΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΧΡΥΣΟΥ ΠΙΝΑΚΑΣ 1 '000 Υπολοιπόµενη περίοδος µέχρι τη λήξη Συντελεστής αντισυµβαλλόµενου (1) Κόστος αντικατάστασης των συµβάσεων (2) Πλασµατικά ονοµαστικά ποσά σύµβασης (3) Συντελεστής µελλοντικού ανοίγµατος (4) Μελλοντικό πιστωτικό άνοιγµα 5=3x4 Ποσό προς στάθµιση 6=2+5 Σταθµισµένο ποσό 7=1x6 Συµβάσεις επιτοκίων Ανεξάρτητα από τη διάρκεια 0% - ιάρκεια =<1 έτους 20% 0,0% ιάρκεια > 1 έτους =< 5 20% 0,5% ιάρκεια > 5 ετών 20% 1,5% ιάρκεια =< έτους 50% 0,0% ιάρκεια > 1 έτους =< 5 50% 0,5% ιάρκεια > 5 ετών 50% 1,5% Σύνολο συµβάσεων επιτοκίων Συµβάσεις συναλλάγµατος και χρυσού Ανεξάρτητα από τη διάρκεια 0% - ιάρκεια =<1 έτους 20% 1,0% ιάρκεια > 1 έτους =< 5 20% 5,0% ιάρκεια > 5 ετών 20% 7,5% ιάρκεια =< έτους 50% 1,0% ιάρκεια > 1 έτους =< 5 50% 5,0% ιάρκεια > 5 ετών 50% 7,5% Σύνολο συµβάσεων Συναλλάγµατος και χρυσού Γενικό σύνολο 13
ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΙΚΤΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΗΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ 10 Μετρητά Χαρτονοµίσµατα και κέρµατα σε Κυπριακές λίρες και συνάλλαγµα που βρίσκονται στα ταµεία και θησαυροφυλάκια της τράπεζας για λογαριασµό της. 20 Στοιχεία ταµείου που βρίσκονται στη διαδικασία είσπραξης (Cash items in the course of collection) Το ολικό ποσό των επιταγών κλπ που έχουν εκδοθεί ή βρίσκονται στη διαδικασία είσπραξης σε βάρος άλλων τραπεζών. 30-90 Χορηγήσεις και Προεξοφλήσεις Χορηγήσεις και προεξοφλήσεις που έχουν παραχωρηθεί σε πελάτες / αντισυµβαλλόµενους περιλαµβανοµένων των ακολούθων: (α) πιστοποιητικών καταθέσεων που έχουν εκδοθεί από άλλες τράπεζες (β) χορηγήσεων µε µίσθωση, ενοικιαγορά και factoring (γ) προεξοφλήσεων συναλλαγµατικών αποδοχής (acceptances discounted) (δ) χορηγήσεις / υπόλοιπα µε άλλες τράπεζες. Τα έσοδα από δάνεια ενοικιαγοράς που αναλογούν σε δόσεις ληξιπρόθεσµες τα επόµενα έτη δεν πρέπει να περιλαµβάνονται. 1
Χορηγήσεις στο βαθµό που καλύπτονται από το κυβερνητικό σχέδιο ασφάλισης εξαγωγών σταθµίζονται µε µηδενικό συντελεστή και παρουσιάζονται στο στοιχείο υπ' αριθµό 80.1 της κατάστασης. Το ποσό των χορηγήσεων περιλαµβάνει και τους δεδουλευµένους τόκους. Στις περιπτώσεις όπου δεν είναι δυνατό να προσδιορισθούν ξεχωριστά οι δεδουλευµένοι τόκοι και να περιληφθούν στο ποσό των χορηγήσεων, τότε αυτοί πρέπει να παρουσιάζονται στο στοιχείο υπ' αριθµό 220 στον κατάλληλο συντελεστή στάθµισης. 30 Κεντρικές Κυβερνήσεις, Κεντρικές Τράπεζες και Ευρωπαϊκές Κοινότητες Καταθέσεις που έχουν τοποθετηθεί και δάνεια που έχουν παραχωρηθεί προς Κεντρικές κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες, περιλαµβανοµένων και των ειδικών καταθέσεων (λογαριασµός κατωτάτων αποθεµάτων) που οι τράπεζες πρέπει να τοποθετήσουν µε τις Κεντρικές τράπεζες. Περιλαµβάνονται επίσης παρόµοιες απαιτήσεις έναντι των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Υπόλοιπα µε διεθνείς οργανισµούς όπως το Συµβούλιο της Ευρώπης και τα Ηνωµένα 'Εθνη παρουσιάζονται στο στοιχείο υπ' αριθµό 80.3 της κατάστασης. Το χρεωστικό υπόλοιπο του λογαριασµού αγοραπωλησιών τίτλων δηµοσίου µε συµφωνία αγοράς / επαναπώλησης (reverse repos) παρουσιάζεται στο στοιχείο υπ' αριθµό 30 της κατάστασης. 40 Χορηγήσεις σε εταιρείες του συγκροτήµατος Χορηγήσεις κεφαλαιουχικής φύσεως σε εταιρείες του συγκροτήµατος σηµαίνει χορηγήσεις που παραχωρούνται για χρηµατοδότηση εξαγορών επιχειρήσεων, για αύξηση κεφαλαίου, για αγορά µετοχών και χρεογράφων άλλων εταιρειών, για αγορά πάγιου ενεργητικού κλπ δεδοµένου ότι η εταιρεία που χρηµατοδοτείται δε δύναται να πραγµατοποιήσει τις πιο πάνω συναλλαγές µε βάση τους δικούς της κεφαλαιουχικούς πόρους ή / και µε βάση την οικονοµική της κατάσταση όπως αυτή θα αξιολογείτο σύµφωνα µε τη συνήθη δανειοδοτική πρακτική. 2
Το ποσό των χορηγήσεων κεφαλαιουχικής φύσεως σε εταιρείες του συγκροτήµατος πρέπει να συµφωνείται εκ των προτέρων µε την Κεντρική Τράπεζα. 70 άνεια που εξασφαλίζονται πλήρως µε υποθήκες σε κατοικίες άνεια που εξασφαλίζονται πλήρως µε υποθήκες σε κατοικίες στις οποίες διαµένει ή πρόκειται να διαµείνει ή τις οποίες εκµισθώνει ή θα εκµισθώσει ο οφειλέτης. Εάν οποιοδήποτε µέρος του ακίνητου χρησιµοποιείται για σκοπούς άλλους από στεγαστικούς τότε ολόκληρο το ποσό του δανείου παρουσιάζεται στο στοιχείο υπ' αριθµό 80 και όχι στο στοιχείο 70. Πλήρης εξασφάλιση σηµαίνει ότι η αξία του ακινήτου πρέπει να είναι µεγαλύτερη από ή ίση µε την αξία του δανείου. 100-160 Επενδύσεις 100 Κεντρικές Κυβερνήσεις, Κεντρικές Τράπεζες και Ευρωπαϊκές Κοινότητες Επενδύσεις σε τίτλους και οµόλογα περιλαµβανοµένων γραµµατίων δηµοσίου, κυβερνητικών χρεογράφων και πιστοποιητικών καταθέσεων που έχουν εκδοθεί από Κεντρικές κυβερνήσεις, κεντρικές τράπεζες και Ευρωπαϊκές Κοινότητες. Το ποσό των επενδύσεων πρέπει να περιλαµβάνει και τους δεδουλευµένους τόκους. Στις περιπτώσεις όπου δεν είναι δυνατό να προσδιορισθούν ξεχωριστά οι δεδουλευµένοι τόκοι και να περιληφθούν στο ποσό των επενδύσεων, τότε αυτοί πρέπει να παρουσιάζονται στο στοιχείο υπ' αριθµό 220 στον κατάλληλο συντελεστή στάθµισης. 170-220 'Αλλα στοιχεία ενεργητικού 190 Ιδιόκτητα κτίρια που χρησιµοποιεί η τράπεζα για τις εργασίες της Περιλαµβάνει την αξία ιδιόκτητων κτιρίων στα βιβλία της τράπεζας τα οποία χρησιµοποιούνται ή πρόκειται να χρησιµοποιηθούν για τη διεκπεραίωση των 3
εργασιών της τράπεζας. Περιλαµβάνει επίσης, ακίνητα τα οποία χρησιµοποιούνται ή πρόκειται να χρησιµοποιηθούν από τους υπαλλήλους της τράπεζας. 200 'Αλλα ακίνητα Περιλαµβάνει άλλα ακίνητα που ανήκουν στην τράπεζα αλλά δεν χρησιµοποιούνται για τη διεκπεραίωση των εργασιών της. 220 'Αλλα Περιλαµβάνει οποιαδήποτε άλλα στοιχεία ενεργητικού που δεν έχουν παρουσιασθεί αλλού, όπως διάφοροι χρεώστες, προπληρωµές και δεδουλευµένα έσοδα που δεν έχουν προσδιορισθεί σε άλλα στοιχεία. ΕΚΤΟΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Το σταθµισµένο κατά τον κίνδυνο ποσό για τα εκτός ισολογισµού στοιχεία είναι το γινόµενο των ονοµαστικών ποσών µε τον πιστωτικό συντελεστή και ακολούθως το γινόµενο αυτό πολλαπλασιάζεται µε το συντελεστή στάθµισης. 240 Ενέγγυες πιστώσεις, συναλλαγµατικές αποδοχής και εγγυητικές επιστολές που αποτελούν υποκατάστατα χορηγήσεων Υποκατάστατα χορηγήσεων σχετίζονται µε πράξεις όπου ο κίνδυνος ζηµιάς για την τράπεζα ισοδυναµεί µε άµεση απαίτηση επί του αντισυµβαλλόµενου, δηλ. ο κίνδυνος ζηµιάς εξαρτάται από την πιστωτική ικανότητα του αντισυµβαλλόµενου. Τέτοιου είδους πράξεις περιλαµβάνουν: (α) ενέγγυες πιστώσεις αποδοχής (Letters of credit usance) (β) συναλλαγµατικές αποδοχής (Acceptances granted) 4
(γ) εγγυητικές που έχουν εκδοθεί από την τράπεζα προς όφελος και στήριξη οφειλών του πελάτη, όπως η έκδοση εγγυητικής για εξασφάλιση δανείου από άλλη τράπεζα. (δ) Standby letters of credit 250 Εγγυητικές επιστολές και εγγυήσεις αποζηµίωσης που δεν αποτελούν υποκατάστατα χορηγήσεων Περιλαµβάνονται τα ακόλουθα στοιχεία: (α) εγγυητικές επιστολές καλής εκτέλεσης (performance bonds) και εγγυήσεις αποζηµίωσης (warranties and indemnities). (β) εγγυητικές επιστολές συµµετοχής σε διαγωνισµό (bid or tender bonds). (γ) εγγυητικές επιστολές προκαταβολών (advance payment guarantees). (δ) τελωνειακές και φορολογικές εγγυήσεις (Customs and excise bonds, VAT). (ε) Standby letters of credit που σχετίζονται µε την εκτέλεση συγκεκριµένου συµβολαίου. 260 Ενέγγυες πιστώσεις έναντι φορτωτικών εγγράφων και άλλες αυτοεξοφλούµενες εµπορικές συναλλαγές. Περιλαµβάνονται βραχυπρόθεσµες, εµπορικές αυτοεξοφλούµενες συναλλαγές όπως ενέγγυες πιστώσεις που έχουν εκδοθεί από την τράπεζα και ο κίνδυνος της τράπεζας εξασφαλίζεται µε τα εµπορεύµατα της πίστωσης. Τέτοιες πιστώσεις σταθµίζονται σύµφωνα µε τον αντισυµβαλλόµενο εκ µέρους του οποίου η πίστωση εκδόθηκε. 5
Στις περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει πρόνοια αναφορικά µε την κυριότητα των εµπορευµάτων της ενέγγυας πίστωσης προς όφελος της τράπεζας ή όπου η κυριότητα έχει περιέλθει σε άλλο πρόσωπο, τότε οι πιστώσεις αυτές πρέπει να παρουσιάζονται στο στοιχείο υπ αριθµό 240 της κατάστασης. Περιλαµβάνονται επίσης ενέγγυες πιστώσεις όπου έχουν εκδοθεί για λογαριασµό του αντισυµβαλλόµενου και οι οποίες εξασφαλίζονται από άλλες ενέγγυες πιστώσεις προς όφελος του αντισυµβαλλόµενου (back-to-back letters of credit). 270 Συµφωνίες πώλησης και επαναγοράς στοιχείων ενεργητικού Ο συντελεστής στάθµισης τέτοιου τύπου συµφωνιών καθορίζεται µε βάση τον εκδότη του σχετικού τίτλου (ή το δανειζόµενο στη περίπτωση δανείου) και όχι µε βάση τον αντισυµβαλλόµενο µε τοv οποίο έχει γίνει η πράξη. 280 Στοιχεία ενεργητικού που έχουν αγοραστεί βάσει συµφωνιών µελλοντικής αγοράς (forward asset purchases). Ο συντελεστής στάθµισης καθορίζεται µε βάση το στοιχείο ενεργητικού που έχει αγοραστεί και όχι µε βάση τον αντισυµβαλλόµενο µε τον οποίο έχει γίνει η πράξη. 290 Συµφωνία για κατάθεση χρηµάτων σε προκαθορισµένη µελλοντική ηµεροµηνία (forward forward deposits) Ο συντελεστής στάθµισης καθορίζεται µε βάση τον αντισυµβαλλόµενο µε τον οποίο θα τοποθετηθεί η κατάθεση. 300 Μη καταβληθέν τµήµα µερικώς πληρωθέντων µετοχών και άλλων αξιών Περιλαµβάνονται µόνο τα στοιχεία εκείνα για τα οποία υπάρχει συγκεκριµένη ηµεροµηνία σχετικά µε την πληρωµή του µη καταβληθέντος τµήµατος των µερικώς πληρωθέντων µετοχών και άλλων αξιών. 6
310 Οπισθογραφήσεις συναλλαγµατικών Στις οπισθογραφήσεις συναλλαγµατικών πρέπει να περιλαµβάνεται το πλήρες ονοµαστικό ποσό. 'Οταν η τράπεζα είναι η πρώτη που έχει οπισθογραφήσει την συναλλαγµατική, η οποία συναλλαγµατική έχει ήδη γίνει αποδεκτή (accepted) από άλλη τράπεζα, τότε οι οπισθογραφήσεις αυτές περιλαµβάνονται στο στοιχείο 310.1. 'Οταν η τράπεζα δεν είναι η πρώτη που έχει οπισθογραφήσει τη συναλλαγµατική η οποία έχει ήδη γίνει αποδεκτή από άλλη τράπεζα, τότε τέτοιες οπισθογραφήσεις δεν πρέπει να περιλαµβάνονται στο στοιχείο αυτό. Οπισθογραφήσεις συναλλαγµατικών οι οποίες δεν έχουν γίνει αποδεκτές από άλλη τράπεζα περιλαµβάνονται στα στοιχεία 310.2-310.4 µε βάση το συντελεστή στάθµισης του εκδότη της συναλλαγµατικής. 'Οταν η συναλλαγµατική έχει οπισθογραφηθεί προηγουµένως από άλλη τράπεζα, τότε ο συντελεστής στάθµισης είναι 20%. Οπισθογραφήσεις συναλλαγµατικών οι οποίες έχουν οπισθογραφηθεί προηγουµένως από δύο ή περισσότερες τράπεζες δεν πρέπει να περιλαµβάνονται. 320 ιευκολύνσεις µακροπρόθεσµης χρηµατοδότησης έναντι έκδοσης αξιών και εγγυηµένες ανανεούµενες πιστωτικές διευκολύνσεις (Note issuance facilities and revolving underwriting facilities) Περιλαµβάνεται το ολικό ποσό των εγγυηµένων από την τράπεζα διευκολύνσεων οποιασδήποτε ληκτότητας. Οι αξίες τις οποίες κατέχει η τράπεζα περιλαµβάνονται στα στοιχεία 30-110 και αφαιρούνται από το ολικό ποσό των διευκολύνσεων που θα περιληφθούν στο στοιχείο 320. 330 Ειληµµένες υποχρεώσεις και µη χρησιµοποιηθείσες πιστωτικές διευκολύνσεις Ειληµµένες υποχρεώσεις και µη χρησιµοποιηθείσες πιστωτικές διευκολύνσεις ταξινοµούνται µε βάση τη ληκτότητά τους ως ακολούθως: 7
(α) Αρχικής διάρκειας µέχρι ένα έτος ή οι οποίες µπορεί να ακυρωθούν άνευ όρων και χωρίς προειδοποίηση ανά πάσα στιγµή (στοιχείο 330.1) (β) Αρχικής διάρκειας πέραν του ενός έτους (στοιχεία 330.2-330.7). Μη χρησιµοποιηθέντα όρια πιστωτικών καρτών περιλαµβάνονται στο (α) πιο πάνω. ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΗ ΒΑΣΗ 370-630 Οι επεξηγήσεις αναφορικά µε τα στοιχεία που συνθέτουν την κεφαλαιουχική βάση δίδονται στην οδηγία για τον υπολογισµό της κεφαλαιουχικής βάσης. 8