ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ. Κατατέθηκε στη Βουλή των Ελλήνων από τον Ευκλείδη Τσακαλώτο. Υπουργό Οικονομικών

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Κατατέθηκε στη Βουλή των Ελλήνων από τον Ευκλείδη Τσακαλώτο Υπουργό Οικονομικών ΑΘΗΝΑ, ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2016

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΥΠΟΥΡΓΟΣ Ευκλείδης Τσακαλώτος ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ Γεώργιος Χουλιαράκης ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ Αικατερίνη Παπανάτσιου

Προς τη Βουλή των Ελλήνων Κυρίεσ και Κφριοι Βουλευτζσ, Κατακζτουμε προσ ςυηιτθςθ ςτθ Βουλι των Ελλινων το ςχζδιο του Κρατικοφ Προχπολογιςμοφ για το ζτοσ 2017, ζχοντασ λάβει υπόψθ τθ ςυηιτθςθ που διεξιχκθ επί του Προςχεδίου ςτθ Διαρκι Επιτροπι Οικονομικϊν Υποκζςεων. Ο κετικόσ ρυκμόσ μεγζκυνςθσ που ςθμειϊκθκε το δεφτερο και τρίτο τρίμθνο του ζτουσ, και θ υπζρβαςθ των προβλζψεων του Προχπολογιςμοφ του 2016 αποτελοφν ενδείξεισ πωσ το τρζχον ζτοσ είναι ζτοσ καμπισ για τθν ελλθνικι οικονομία. Η ανάκαμψθ αυτι οφείλεται κατά κφριο λόγο ςτθ βελτίωςθ του κλίματοσ ςτακερότθτασ και εμπιςτοςφνθσ ςτθν ελλθνικι οικονομία, με τθν επιτυχι ολοκλιρωςθ τθσ πρϊτθσ αξιολόγθςθσ του Προγράμματοσ Δθμοςιονομικισ Προςαρμογισ, τθ δθμοςιονομικι επζκταςθ μζςω τθσ αποπλθρωμισ λθξιπρόκεςμων οφειλϊν φψουσ 3,5 δις. ευρϊ, αλλά και τθν προςδοκία εκκακάριςθσ του ςυνόλου των λθξιπρόκεςμων υποχρεϊςεων μζςα ςτουσ επόμενουσ μινεσ, κακϊσ και ςτθ βακμιαία, αςφαλι, αλλά και ταχεία, άρςθ των περιοριςμϊν τθσ κίνθςθσ κεφαλαίων. Τα αιςιόδοξα μακροοικονομικά ςτοιχεία όμωσ, δεν πρζπει να προκαλοφν τον εφθςυχαςμό. Η Ελλθνικι Οικονομία παραμζνει ςτο πλαίςιο του Προγράμματοσ Δθμοςιονομικισ Προςαρμογισ, ενϊ επιπλζον δζχεται τισ επιδράςεισ ενόσ διεκνοφσ μακροοικονομικοφ περιβάλλοντοσ που χαρακτθρίηεται από αυξθμζνθ αβεβαιότθτα και ευμεταβλθτότθτα. Στο πλαίςιο αυτό, ςτόχοσ για το 2017 παραμζνει θ διαφφλαξθ τθσ δθμοςιονομικισ ιςορροπίασ ϊςτε να ολοκλθρωκεί θ ανάκτθςθ τθσ αξιοπιςτίασ τθσ χϊρασ ςτθν άςκθςθ οικονομικισ πολιτικισ. Παράλλθλα, εξίςου ςθμαντικόσ ςτόχοσ παραμζνει ο δίκαιοσ επιμεριςμόσ του κόςτουσ προςαρμογισ αλλά και θ δίκαιθ κατανομι του οφζλουσ που προκφπτει από τθν ιδθ δρομολογθμζνθ οικονομικι ανάκαμψθ. Η Οικονομικι Στρατθγικι τθσ Κυβζρνθςθσ παραμζνει ςτακερι και περιςτρζφεται γφρω από δφο άξονεσ. Τθν ολοκλιρωςθ κατά το ταχφτερο δυνατό και με επιτυχία του Προγράμματοσ Δθμοςιονομικισ Προςαρμογισ ϊςτε να καταςτεί εφικτι θ ζξοδοσ τθσ Ελλάδασ από αυτό και δεφτερον τθν περιφροφρθςθ και επιπλζον ενίςχυςθ των κεμελιωδϊν κοινωνικϊν και οικονομικϊν δικαιωμάτων των πολιτϊν. Προχπόκεςθ ωςτόςο για τθν επιτυχι ςφηευξθ δθμοςιονομικισ πεικαρχίασ και κοινωνικισ δικαιοςφνθσ αποτελεί θ διατιρθςθ υψθλϊν ρυκμϊν μεγζκυνςθσ που ενιςχφουν τθν δθμιουργία ενόσ ςτακεροφ περιβάλλοντοσ δθμοςίων και ιδιωτικϊν επενδφςεων που αποτελοφν προτεραιότθτα τθσ Κυβζρνθςθσ για το ζτοσ 2017.

Ο Προχπολογιςμόσ επομζνωσ, κατατίκεται ςε ζνα αιςιόδοξο περιβάλλον που παραμζνει ωςτόςο γεμάτο διεκνείσ και εςωτερικζσ προκλιςεισ. Αποτελεί υπό αυτιν τθν ζννοια ζνα ακόμθ βιμα προσ τθν κατεφκυνςθ τθσ εξόδου τθσ χϊρασ από τουσ περιοριςμοφσ που τθσ ζχουν επιβλθκεί, κακϊσ επίςθσ προσ τθν κατεφκυνςθ τθσ ενίςχυςθσ του κοινωνικοφ κράτουσ και του κράτουσ δικαίου. Σασ καλοφμε ζπειτα από ζνα γόνιμο και ειλικρινι διάλογο, να εγκρίνετε το Σχζδιο του Κρατικοφ Προχπολογιςμοφ για το 2017. Ακινα, Νοζμβριοσ 2016 Ευκλείδθσ Τςακαλϊτοσ Υπουργόσ Οικονομικϊν Γιϊργοσ Χουλιαράκθσ Αναπλθρωτισ Υπουργόσ Οικονομικϊν

Π ε π ι ε σ ό μ ε ν α Ππόλογορ Κεθάλαιο 1 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΔ ΔΞΔΛΙΞΔΙ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΣΙΚΔ... 11 1 Γιεθνείρ οικονομικέρ εξελίξειρ... 11 2 Οι οικονομικέρ εξελίξειρ ζηην Δλλάδα... 15 2.1 Γενική επιζκόπηζη ηηρ ελληνικήρ οικονομίαρ... 15 2.2 Οι εξελίξειρ ηο 2015... 18 2.3 Οι εξελίξειρ ηο 2016... 20 2.4 Οι πποοπηικέρ ηο 2017... 27 2.5 Μακποοικονομικοί και δημοζιονομικοί κίνδςνοι... 28 Κεθάλαιο 2 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΓΗΜΟΙΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΙΣΙΚΗ... 31 1 Πλαίζιο άζκηζηρ οικονομικήρ πολιηικήρ... 31 2 Γημοζιονομικέρ παπεμβάζειρ... 31 3 Κοινωνική πολιηική... 38 4 Δνδςνάμωζη ηηρ απαζσόληζηρ και ενίζσςζη ηηρ κοινωνικήρ επισειπημαηικόηηηαρ... 39 5 Οικονομία Δνίζσςζη κλίμαηορ εμπιζηοζύνηρ... 41 6 Φοπολογική πολιηική.... 41 7 Καηαπολέμηζη ηηρ διαθθοπάρ... 43 8 Δζωηεπική πολιηική... 44 Κεθάλαιο 3 ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ ΓΔΝΙΚΗ ΚΤΒΔΡΝΗΗ... 55 1 Γενικά... 55 2 Κπαηικόρ πποϋπολογιζμόρ 2016... 56 2.1 Τακηικόρ πποϋπολογιζμόρ... 56 2.2 Ππόγπαμμα Δημοζίων Επενδύζεων... 68 3 Κπαηικόρ Πποϋπολογιζμόρ 2017... 68 3.1 Βαζικά μεγέθη πποϋπολογιζμού... 69 3.2 Τακηικόρ Πποϋπολογιζμόρ... 69 3.3 Ππόγπαμμα Δημοζίων Επενδύζεων... 81 3.4 Χπημαηοδοηικέρ ανάγκερ Κπαηικού Πποϋπολογιζμού 2017... 94 3.5 Μηνιαία καηανομή εζόδων-δαπανών Κπαηικού Πποϋπολογιζμού 2017... 95 4 Υπημαηοπποέρ μεηαξύ Δλλάδαρ και Δςπωπαϊκήρ Ένωζηρ... 96 4.1 Χπημαηοποέρ μεηαξύ Ελλάδαρ και Εςπωπαϊκήρ Ένωζηρ ηο 2016... 96 4.2 Χπημαηοποέρ μεηαξύ Ελλάδαρ και Εςπωπαϊκήρ Ένωζηρ ηο 2017... 97 5 Νομικά ππόζωπα πλην ΓΔΚΟ... 99 6 Κοινωνικόρ πποϋπολογιζμόρ... 107 7 Οπγανιζμοί Σοπικήρ Αςηοδιοίκηζηρ (ΟΣΑ)... 114 8 Γημόζιερ Δπισειπήζειρ και Οπγανιζμοί Γενικήρ Κςβέπνηζηρ... 117 9 Ληξιππόθεζμερ ςποσπεώζειρ... 121 10 Γημοζιονομικέρ παπεμβάζειρ ηηρ ύμβαζηρ Υπημαηοδοηικήρ Γιεςκόλςνζηρ για ηα έηη 2016-2017... 123

Κεθάλαιο 4 ΓΗΜΟΙΟ ΥΡΔΟ ΔΓΓΤΗΔΙ... 125 Γημόζιο σπέορ... 125 1 Υπέορ Κενηπικήρ Γιοίκηζηρ και Γενικήρ Κςβέπνηζηρ... 125 2 Δξέλιξη δημόζιος σπέοςρ Γενικήρ Κςβέπνηζηρ... 127 3 Γομή και σαπακηηπιζηικά ηος σπέοςρ Κενηπικήρ Γιοίκηζηρ... 127 4 Γαπάνερ εξςπηπέηηζηρ σπέοςρ Κενηπικήρ Γιοίκηζηρ... 129 5 Η ενοποιημένη αγοπά εςπωομολόγων... 131 6 Αγοπά ηίηλων ηος Δλληνικού Γημοζίος... 132 7 Βαζικέρ καηεςθύνζειρ δανειζμού και διασειπιζηικοί ζηόσοι έηοςρ 2017... 135 Δγγςήζειρ... 136 Κεθάλαιο 5 ΠΔΡΙΟΤΙΑΚΑ ΣΟΙΥΔΙΑ ΔΛΛΗΝΙΚΟΤ ΓΗΜΟΙΟΤ ΑΠΟΚΡΑΣΙΚΟΠΟΙΗΔΙ... 139

Κατάλογος πινάκων και διαγραμμάτων Πίνακες 1.1 Βαζηθά κεγέζε ηεο παγθόζκηαο νηθνλνκίαο... 13 1.2 Ιζνδύγην πιεξσκώλ (πξνζσξηλά ζηνηρεία)... 26 1.3 Βαζηθά κεγέζε ηεο Διιεληθήο νηθνλνκίαο... 27 2.1 Δμέιημε ιεμηπξόζεζκσλ ππνρξεώζεσλ Γεληθήο Κπβέξλεζεο... 36 3.1 Απνηειέζκαηα Γεληθήο Κπβέξλεζεο πεξηόδνπ 2015-2017... 55 3.2 Ιζνδύγην Γεληθήο Κπβέξλεζεο ζύκθσλα κε ηε κεζνδνινγία European System of Accounts (ESA)... 57-58 3.3 Πξσηνγελέο απνηέιεζκα Γεληθήο Κπβέξλεζεο ζύκθσλα κε ηε κεζνδνινγία ηεο Σύκβαζεο Φξεκαηνδνηηθήο Γηεπθόιπλζεο... 59 3.4 Έζνδα Κξαηηθνύ Πξνϋπνινγηζκνύ... 60 3.5 Δμέιημε θαη ζύλζεζε ησλ εζόδσλ ηνπ ΤΠ 2007-2017... 61 3.6 Σύλζεζε θνξνινγηθώλ εζόδσλ θαηά θαηεγνξία... 62 3.7 Αξηζκόο ζπληαμηνύρσλ ηνπ Γεκνζίνπ (ζηνηρεία Ννεκβξίνπ)... 64 3.8 Γαπάλεο Ταθηηθνύ Πξνϋπνινγηζκνύ θαηά κείδνλα θαηεγνξία... 66 3.9 Μεηαβηβάζεηο Ταθηηθνύ Πξνϋπνινγηζκνύ ζε θνξείο εληόο θαη εθηόο ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο... 67 3.10 Αλώηαηα όξηα δαπαλώλ θνξέσλ Κξαηηθνύ Πξνϋπνινγηζκνύ ζε ηακεηαθή θαη δεδνπιεπκέλε βάζε ζύκθσλα κε ηε κεζνδνινγία ηνπ ESA γηα ηα έηε 2015-2017... 73-75 3.11 Γηαρξνληθή εμέιημε δαπαλώλ ΠΓΔ (2004-2017)... 82 3.12 Γαπάλεο ΠΓΔ θαηά θνξέα 2015-2017 (λέα δνκή)... 92 3.13 Φξεκαηνδόηεζε έξγσλ ΠΓΔ Πεξηθεξεηαθώλ Πξνγξακκάησλ... 93 3.14 Πεγέο ρξεκαηνδόηεζεο ΠΓΔ... 93 3.15 Φξεκαηνδνηηθέο αλάγθεο Κξαηηθνύ Πξνϋπνινγηζκνύ 2015... 94 3.16 Μεληαία θαηαλνκή εζόδσλ-δαπαλώλ Κξαηηθνύ Πξνϋπνινγηζκνύ έηνπο 2017 ζε ζσξεπηηθή βάζε... 95 3.17 Φξεκαηνξξνέο κεηαμύ Διιάδαο θαη ΔΔ 2015-2017... 98 3.18 Δλνπνηεκέλνο πξνϋπνινγηζκόο λνκηθώλ πξνζώπσλ Γεληθήο Κπβέξλεζεο (πεξηιακβάλνληαη νη ΑΓΑ θαη ην ΑΚΑΓΔ)... 99 3.19 Ιζνδύγην λνκηθώλ πξνζώπσλ Γεληθήο Κπβέξλεζεο (εθηόο ΑΓΑ θαη ΑΚΑΓΔ) αλά ππνπξγείν... 100-101 3.20 Ιζνδύγην Αλεμάξηεησλ Γηνηθεηηθώλ Αξρώλ (ΑΓΑ)... 106 3.21 Πξνϋπνινγηζκόο ΑΚΑΓΔ... 106 3.22 Δλνπνηεκέλνο θνηλσληθόο πξνϋπνινγηζκόο ζε ηακεηαθή βάζε... 107 3.23 Πξνϋπνινγηζκνί θνξέσλ θνηλσληθήο αζθάιηζεο θαη λνζνθνκείσλ ΠΔΓΥ... 111-112 3.24 Πόξνη Γήκσλ (ΟΤΑ α βαζκνύ) από ηνλ Ταθηηθό Πξνϋπνινγηζκό ηνπ Υπνπξγείνπ Δζσηεξηθώλ 114... 3.25 Πόξνη Πεξηθεξεηώλ (ΟΤΑ β βαζκνύ) από ηνλ Ταθηηθό Πξνϋπνινγηζκό ηνπ Υπνπξγείνπ Δζσηεξηθώλ... 114 3.26 Δλνπνηεκέλνο πξνϋπνινγηζκόο ΟΤΑ... 116 3.27 ΓΔΚΟ αλά ππνπξγείν... 117 3.28 Δλνπνηεκέλνο πξνϋπνινγηζκόο ΓΔΚΟ Γεληθήο Κπβέξλεζεο... 117 3.29 Ιζνδύγην ΓΔΚΟ αλά ππνπξγείν... 118 3.30 Πξόγξακκα εμόθιεζεο ιεμηπξόζεζκσλ νθεηιώλ Ινύιηνο 2016 έσο Σεπηέκβξηνο 2016... 121 3.31 Γεκνζηνλνκηθέο παξεκβάζεηο Σύκβαζεο Φξεκαηνδνηηθήο Γηεπθόιπλζεο 2016-2017, ζπλν-

πηηθά θαη αλά θαηεγνξία παξέκβαζεο... 123 3.32 Γεκνζηνλνκηθέο παξεκβάζεηο Σύκβαζεο Φξεκαηνδνηηθήο Γηεπθόιπλζεο 2016-2017, αλαιπηηθά θαη αλά ππνηνκέα ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο... 123-124 4.1 Σύλζεζε ρξένπο Κεληξηθήο Γηνίθεζεο... 126 4.2 Φξένο Γεληθήο Κπβέξλεζεο... 126 4.3 Δμέιημε δεκόζηνπ ρξένπο Γεληθήο Κπβέξλεζεο... 127 4.4 Μέζε ππνιεηπόκελε θπζηθή δηάξθεηα ρξένπο Κεληξηθήο Γηνίθεζεο... 129 4.5 Φξένο Κεληξηθήο Γηνίθεζεο σο πξνο ηελ ππνιεηπόκελε θπζηθή δηάξθεηα... 129 4.6 Γαπάλεο εμππεξέηεζεο ρξένπο Κεληξηθήο Γηνίθεζεο... 130 4.7 Δμνθιήζεηο βξαρππξόζεζκνπ ρξένπο... 130 4.8 Ύςνο δαπαλώλ γηα ηόθνπο ρξένπο Κεληξηθήο Γηνίθεζεο... 131 4.9 Δγγπήζεηο, αλεμόθιεην εγγπεκέλν ππόινηπν, θαηαπηώζεηο θαη πξνκήζεηεο εγγπήζεσλ θαηά ηα έηε 2000-2016... 137 5.1 Έζνδα από απνθξαηηθνπνηήζεηο... 140 5.2 Μεηνρνιόγην Τακείνπ Αμηνπνίεζεο Ιδησηηθήο Πεξηνπζίαο ηνπ Γεκνζίνπ (ΤΑΙΠΔΓ) ΑΔ... 142 5.3 Μεηνρνιόγην Διιεληθνύ Γεκνζίνπ Πξνλνκηνύρεο κεηνρέο άξζξνπ 1 ηνπ λ. 3723/2008... 143 5.4 Μεηνρνιόγην Διιεληθνύ Γεκνζίνπ Δηζεγκέλεο ζην ΦΑ... 143 5.5 Μεηνρνιόγην Διιεληθνύ Γεκνζίνπ Με εηζεγκέλεο ζην ΦΑ... 144-145

Διαγράμματα 3.1 Δμέιημε εζόδσλ ΤΠ 2007-2017... 61 3.2 Λόγνο έκκεζσλ / άκεζσλ θόξσλ... 62 4.1 Φξνλνδηάγξακκα ιήμεο ρξένπο ηεο Κεληξηθήο Γηνίθεζεο ηελ 30/9/2016... 128 4.2 Σύλζεζε ρξένπο Κεληξηθήο Γηνίθεζεο ηελ 30/9/2016... 128 4.3 Γαπάλεο γηα ηόθνπο ρξένπο Κεληξηθήο Γηνίθεζεο (% ηνπ ΑΔΠ)... 131 4.4 Κακπύιε απνδόζεσλ ηίηισλ Διιεληθνύ Γεκνζίνπ... 132 4.5 Απνδόζεηο 10εηώλ θξαηηθώλ ηίηισλ (εκεξήζηα ζηνηρεία-απνδόζεηο)... 133 4.6 Αμία ζπλαιιαγώλ ζηελ ΗΓΑΤ γ ηξίκελν 2016 (κε βάζε ηελ ελαπνκέλνπζα δηάξθεηα ησλ ηίηισλ)... 134 4.7 Μεληαίνο όγθνο ζπλαιιαγώλ επί ηίηισλ ηνπ Γεκνζίνπ ζηελ ΗΓΑΤ... 134 4.8 Δγγπήζεηο, θαηαπηώζεηο θαη αλεμόθιεην εγγπεκέλν ππόινηπν θαηά ηα έηε 2000-2016 (% ηνπ ΑΔΠ)... 137

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΔ ΔΞΔΛΙΞΔΙ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΣΙΚΔ 1. Γηεζλείο νηθνλνκηθέο εμειίμεηο Δμειίμεηο ζην δηεζλέο νηθνλνκηθό πεξηβάιινλ Η επηβξάδπλζε ηεο πνξείαο ηνπ ΑΔΠ ζηηο αλαπηπζζφκελεο νηθνλνκίεο θαη ε αθφκα αζζελήο αλάπηπμε ησλ αλεπηπγκέλσλ ρσξψλ έρνπλ νδεγήζεη, θαηά ην ηειεπηαίν έηνο, ζε πην ζπληεξεηηθή ζεψξεζε ησλ βξαρππξφζεζκσλ πξνβιέςεσλ γηα ην παγθφζκην ΑΔΠ. Έπεηηα απφ ηέζζεξηο πξνο ηα θάησ αλαζεσξήζεηο ζε ζρέζε κε ηηο αληίζηνηρεο πξνβιέςεηο ηνπ Ινπιίνπ 2015, ε έθζεζε Οθησβξίνπ 2016 ηνπ Γηεζλνχο Ννκηζκαηηθνχ Σακείνπ 1 πξνβιέπεη ξπζκφ παγθφζκηαο αλάπηπμεο ίζν κε 3,1% ην 2016 (κηθξφηεξν θαηά 0,1 εθαηνζηηαία κνλάδα έλαληη ηνπ αλαζεσξεκέλνπ ξπζκνχ ηνπ 2015 θαη ηεο πξφβιεςεο ηνπ Απξηιίνπ 2016) θαη 3,4% ην 2017 (πίλαθαο 1.1). ε κεζνπξφζεζκν νξίδνληα, ε πξφβιεςε γηα κεηξηνπαζή αιιά απμεηηθή ηάζε ηνπ παγθφζκηνπ ΑΔΠ ζηεξίδεηαη ζηε δπλακηθή ησλ αλαπηπζζφκελσλ νηθνλνκηψλ. ε απηή ηε δπλακηθή ζπλεηζθέξνπλ απφ ηε κία πιεπξά, ε λέα ξνή θεθαιαίσλ πξνο ηηο αλαδπφκελεο αγνξέο, σο απνηέιεζκα ησλ πνιχ ρακειψλ επηηνθίσλ θαη ηεο απμαλφκελεο αβεβαηφηεηαο ζηηο αλεπηπγκέλεο νηθνλνκίεο θαη, απφ ηελ άιιε πιεπξά, ηα καθξννηθνλνκηθά κέηξα ηφλσζεο ηεο θηλεδηθήο νηθνλνκίαο, ηα νπνία εθηηκάηαη φηη ζα δηαηεξήζνπλ ην ξπζκφ κεγέζπλζήο ηεο ζεκαληηθά πάλσ απφ ην κέζν φξν ησλ αλαπηπζζφκελσλ ρσξψλ. Η εκπνξηθή θαη ε δεκνζηνλνκηθή πνιηηηθή πνπ πξφθεηηαη λα αθνινπζήζνπλ νη Ηλσκέλεο Πνιηηείεο ηεο Ακεξηθήο ηα ακέζσο πξνζερή έηε απνηεινχλ κεζνπξφζεζκα κία ελ δπλάκεη πξφζζεηε πεγή θηλδχλσλ γηα ηελ παγθφζκηα νηθνλνκία. Η ελδερφκελε επηβνιή δαζκψλ ζηηο εκπνξηθέο ζπλαιιαγέο ησλ ΗΠΑ κε αλαδπφκελεο νηθνλνκίεο φπσο ε Κίλα θαη ην Μεμηθφ, ζα είρε σο απνηέιεζκα ηνλ πεξηνξηζκφ ηνπ ειεχζεξνπ εκπνξίνπ κε αξλεηηθέο ζπλέπεηεο ηφζν ζην πξαγκαηηθφ φζν θαη ζην δπλεηηθφ πξντφλ ησλ νηθνλνκηψλ απηψλ θαη κε ζπλαθφινπζεο επηπηψζεηο ζηε παγθφζκηα νηθνλνκία. Δπηπιένλ, ε ελδερφκελε αχμεζε ησλ δεκνζίσλ δαπαλψλ ζε ζπλδπαζκφ κε επηζεηηθή κείσζε ησλ θνξνινγηθψλ ζπληειεζηψλ θαη εζφδσλ ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ησλ Ηλσκέλσλ Πνιηηεηψλ ηεο Ακεξηθήο ζα επηδείλσλε ην δεκνζηνλνκηθφ έιιεηκκα θαη ην έιιεηκκα ηνπ εκπνξηθνχ ηζνδπγίνπ ησλ ΗΠΑ θαη ζα ππνρξέσλε ηελ αλεμάξηεηε Οκνζπνλδηαθή Κεληξηθή Σξάπεδα ηεο ρψξαο λα απμήζεη ηα επηηφθηα επηζεηηθφηεξα απφ φηη πξνβιεπφηαλ, κε αξλεηηθέο ζπλέπεηεο ζηηο ζπλζήθεο ξεπζηφηεηαο ησλ αλαδπφκελσλ νηθνλνκηψλ αιιά θαη ηεο Δπξψπεο. Αλ θαη νη θίλδπλνη απηνί παξακέλνπλ γηα ηελ ψξα ππνζεηηθνί, έρνπλ ελ κέξεη πξνεμνθιεζεί θαη ηείλνπλ ζε αχμεζε ησλ καθξνρξφλησλ επηηνθίσλ δαλεηζκνχ. Δπηκέξνπο παξάγνληεο πνπ επηδξνχλ ζηε δηακφξθσζε ηνπ παγθφζκηνπ ξπζκνχ κεγέζπλζεο είλαη: ε εθηηκψκελε αλάθακςε, απφ ην 2017, ζηηο ηηκέο ησλ βαζηθψλ εκπνξεπκάησλ, θαη εηδηθά ζηε δηεζλή ηηκή ηνπ πεηξειαίνπ, κε ηελ επίδξαζε πνπ αλακέλεηαη λα έρεη ζην ηζνδχγην αγαζψλ θαη ηνλ πιεζσξηζκφ ησλ εηζαγσγηθψλ ρσξψλ, ε ζπγθξαηεκέλε αλάπηπμε ηνπ παγθφζκηνπ εκπνξίνπ, ηνπ νπνίνπ ν φγθνο αλακέλεηαη λα απμεζεί θαηά 2,3% ην 2016 έλαληη ηεο πεξζηλήο πξφβιεςεο γηα αχμεζε 4,1% ζε εηήζηα βάζε, ε επίπησζε ηνπ απνηειέζκαηνο ηνπ δεκνςεθίζκαηνο ζην Ηλσκέλν Βαζίιεην ππέξ ηεο εμφδνπ απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε, ηφζν ζε φξνπο αχμεζεο ηεο νηθνλνκηθήο θαη πνιηηηθήο αβεβαηφηεηαο φζν θαη ζε φξνπο δπλεηηθήο αχμεζεο ηεο εζσζηξέθεηαο ζε επίπεδν θξαηψλ-κειψλ ηεο Έλσζεο, νη δεκνγξαθηθέο εμειίμεηο θαη νη ηάζεηο ζηηο αγνξέο εξγαζίαο ησλ αλεπηπγκέλσλ ρσξψλ, πνπ ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ επηβξαδπλφκελε αχμεζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο ζέηνπλ εκπφδηα ζηελ εηζνδεκαηηθή κεγέζπλζε θαη 1 «World Economic Outlook Subdued Demand, Symptoms and Remedies», Γηεζλέο Ννκηζκαηηθφ Σακείν, Οθηψβξηνο 2016 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 11

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1 ε ελίζρπζε ηεο πηζαλφηεηαο γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε ελδερνκέλσλ πνπ ζήκεξα εκθαλίδνληαη σο δπλεηηθνί παξάγνληεο θηλδχλνπ γηα ηελ πνξεία ηνπ παγθφζκηνπ ΑΔΠ. Απφ ηελ άιιε πιεπξά, ην πξψην εμάκελν ηνπ 2016 πεξηνξίζηεθε ζεκαληηθά ε κεηαβιεηφηεηα ζηηο δηεζλείο ρξεκαηννηθνλνκηθέο αγνξέο, νη νπνίεο ζπλ ηνηο άιινηο αληέδξαζαλ λεθάιηα ζηελ απφθαζε ηνπ Ηλσκέλνπ Βαζηιείνπ γηα έμνδν απφ ηελ ΔΔ. Δπίζεο ζεηηθέο επηδξάζεηο είραλ ε κηθξή απμεηηθή ηάζε ηεο ηηκήο ηνπ πεηξειαίνπ ζε εμαγσγηθέο ρψξεο φπσο ε Βξαδηιία θαη ε Ρσζία, ε ήπηα επεθηαηηθή δεκνζηνλνκηθή πνιηηηθή ζηνλ επξσπατθφ ρψξν, θαη ε ζπλερηδφκελε πνζνηηθή ραιάξσζε πνπ εθαξκφζηεθε απφ ηελ Δπξσπατθή Κεληξηθή Σξάπεδα ζηελ Δπξσδψλε. Ο παγθφζκηνο πιεζσξηζκφο αλακέλεηαη λα απμεζεί κε αξγφ ξπζκφ, δεδνκέλεο ηεο πεξηνξηζκέλεο α- λάθακςεο ησλ δηεζλψλ ηηκψλ ησλ εκπνξεπκάησλ ην 2016 θαη ην 2017, θαη εηδηθφηεξα ησλ ηηκψλ ζηνλ θιάδν ηεο ελέξγεηαο. χκθσλα κε ην ΓΝΣ, ε κέζε ηηκή ηνπ αξγνχ πεηξειαίνπ (UK Brent, Dubai Fateh θαη West Texas Intermediate, πνπ απνηειεί βάζε αλαθνξάο γηα ηε δηακφξθσζε ησλ ηηκψλ) δηακνξθψζεθε ζηα 50,79 δνιάξηα ην βαξέιη ην 2015. Γηα ην 2016 πξνβιέπεηαη κέζε ηηκή ηνπ αξγνχ πεηξειαίνπ ζηα 42,96 δνιάξηα ην βαξέιη θαη ζηα 50,64 δνιάξηα ην βαξέιη γηα ην 2017 2. Ο πιεζσξηζκφο πξνβιέπεηαη ζην 0,8% γηα ην 2016 θαη ζην 1,7% γηα ην 2017 ζηηο πξνεγκέλεο νηθνλνκίεο, θαη ζην 4,5% θαη 4,4% γηα ηηο αλαπηπζζφκελεο νηθνλνκίεο, αληηζηνίρσο. Γηα ηελ Δπξσδψλε, ην ΓΝΣ πξνβιέπεη ζεηηθνχο ξπζκνχο αλάπηπμεο 1,7% ην 2016 θαη 1,5% ην 2017, ελψ νη αληίζηνηρεο πξνβιέςεηο ηεο ΔΚΣ είλαη 1,7% θαη 1,6% 3, έλαληη ξπζκνχ 1,9% ην 2015. Η αλάπηπμε εμαθνινπζεί λα εκθαλίδεηαη αληζνβαξήο κεηαμχ ησλ θξαηψλ-κειψλ, δήηεκα ην νπνίν έγθεηηαη ζηε δηαθνξεηηθή θαηάζηαζε ησλ ηζνδπγίσλ Γεληθήο Κπβέξλεζεο θαη ησλ ηζνδπγίσλ πιεξσκψλ, αιιά θαη ηελ πςειή αλεξγία ζε νξηζκέλα θξάηε-κέιε. Απφ ην 2017, νη αλαδπφκελεο νηθνλνκίεο κε εμαγσγηθφ πξνζαλαηνιηζκφ εθηηκάηαη φηη ζα εληζρπζνχλ απφ ηε ζηαδηαθή αλάθακςε ηεο δηεζλνχο ηηκήο ηνπ πεηξειαίνπ, κε ηελ πξνβιεπφκελε αλάπηπμε ηνπ παγθφζκηνπ εκπνξίνπ λα βειηηψλεη ηελ εμσηεξηθή δήηεζε ηεο Δπξσδψλεο. Παξφια απηά ην πιεφλαζκα ηνπ ηζνδπγίνπ πιεξσκψλ ηεο αλακέλεηαη λα ζπκπηεζζεί ζε ζρέζε κε ην 2016, ιφγσ ηεο ζπγθξηηηθά κεγαιχηεξεο αχμεζεο ησλ εηζαγσγψλ. χκθσλα κε ηελ Δπξσπατθή Κεληξηθή Σξάπεδα (ΔΚΣ) 4, ην επίπεδν ησλ ηηκψλ ζηελ Δπξσδψλε, ην νπνίν παξέκεηλε ακεηάβιεην ην 2015 ζε ζρέζε κε ην 2014 (0,0% έλαληη 0,4%), πξνβιέπεηαη φηη ζα θπκαλζεί γηα κελ ην 2016 νξηαθά πάλσ απφ ην κεδέλ (0,2%), γηα δε ην 2017 εκθαλψο πςειφηεξα (1,2%), ιφγσ θαη ηεο επίδξαζεο ησλ ηηκψλ έηνπο βάζεο, αλ θαη εκθαλψο ρακειφηεξα απφ ην κεζνπξφζεζκν ζηφρν ηνπ 2%. Απμεηηθή πξνβιέπεηαη επίζεο, ζχκθσλα κε ηελ ΔΚΣ, ε πνξεία ησλ κηζζψλ, ιφγσ ησλ βειηηψζεσλ (δνκηθψλ θαη ζπγθπξηαθψλ) ζηελ αγνξά εξγαζίαο. Οη βξαρππξφζεζκεο ζρεηηθέο πξνβιέςεηο παξακέλνπλ ζπγθξαηεκέλα αηζηφδνμεο, κε ην εθηηκψκελν πνζνζηφ αλεξγίαο λα κεηψλεηαη θαηά κηζή πεξίπνπ εθαηνζηηαία κνλάδα αλά έηνο ηα επφκελα δχν ρξφληα (10,1% ην 2016 θαη 9,9% ην 2017), έπεηηα απφ ηε κείσζή ηνπ ην 2015 γηα δεχηεξε ζπλερφκελε ρξνληά, ζην 10,9% ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ. Σν ζχλνιν ησλ παξεκβάζεσλ πνιηηηθήο πνπ έρνπλ εθαξκνζηεί ηα ηειεπηαία έηε ζε θεληξηθφ επξσπατθφ επίπεδν έρνπλ σο ζηφρν ηελ νξηζηηθή εμάιεηςε ησλ παξαηεηακέλσλ επηπηψζεσλ ηεο νηθνλνκηθήο θξίζεο ηνπ 2007-2008, θαη ηελ εδξαίσζε ζπλζεθψλ ηζφξξνπεο, βηψζηκεο θαη εχξσζηεο αλάπηπμεο. Οη παξεκβάζεηο απηέο πεξηιακβάλνπλ: 2 χκθσλα κε ηηο πξνβιέςεηο επηεκβξίνπ 2016 ηεο ΔΚΣ, ε ηηκή ηνπ αξγνχ πεηξειαίνπ Brent εθηηκάηαη φηη ζα θαηέιζεη, απφ ηα 52,4 δνιάξηα ην βαξέιη ην έηνο 2015, ζηα 42,8 δνιάξηα ην βαξέιη ην 2016, πξηλ αλαθάκςεη ζηα 47,4 δνιάξηα ην βαξέιη ην 2017 θαη ζηα 50,6 δνιάξηα ην 2018. 3 ECB staff macroeconomic projections for the euro area, European Central Bank, September 2016 4 Οη αληίζηνηρεο εθηηκήζεηο ησλ Δαξηλψλ Πξνβιέςεσλ ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο (Μαΐνπ 2016) ήηαλ 0,2% γηα ην 2016 θαη 1,4% γηα ην 2017. 12 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1 ηελ εληαία εθαξκνγή ηφζν ησλ πνιηηηθψλ πξνιεπηηθήο επνπηείαο ησλ ζπζηεκηθψλ πηζησηηθψλ η- δξπκάησλ ζην ζχλνιν ηεο Έλσζεο, φζν θαη ηνπ ελνπνηεκέλνπ πιαηζίνπ γηα ηελ εγγχεζε ησλ θαηαζέζεσλ, ηελ αλάθακςε θαη εμπγίαλζε ρξεκαηνδνηηθψλ ηδξπκάησλ 5 εληφο ηεο Έλσζεο, πξνθεηκέλνπ λα αληηκεησπηζηνχλ έγθαηξα ηα θαηάινηπα ηεο ηξαπεδηθήο θξίζεο θαη νη ελδερφκελεο επηκέξνπο παζνγέλεηεο, ην πξφγξακκα αγνξάο πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο (γλσζηφ σο «πνζνηηθή ραιάξσζε»), πνπ ηέζεθε ζε ηζρχ ην Μάξηην ηνπ 2015 θαη επεθηάζεθε έσο ηνλ Μάξηην ηνπ 2017, κέζσ ηνπ νπνίνπ επηδηψθεηαη ε βειηίσζε ησλ ρξεκαηννηθνλνκηθψλ ζπλζεθψλ εληφο ηεο Δπξσδψλεο θαη ε ζηαζεξή πξνζαξκνγή ηεο πνξείαο ηνπ πιεζσξηζκνχ θνληά ζην 2% κεζνπξφζεζκα, ην Δπελδπηηθφ ρέδην ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο γηα ηελ Δπξψπε, ην νπνίν αλακέλεηαη λα πξνζειθχζεη ηδησηηθά επελδπηηθά θεθάιαηα ζε βάζνο ηξηεηίαο, κε ηε ρξήζε εξγαιείσλ κφριεπζεο, θαζψο θαη ε ίδξπζε ηνπ Δπξσπατθνχ Σακείνπ ηξαηεγηθψλ Δπελδχζεσλ κε ζηφρν ηελ ελίζρπζε ηεο αλάπηπμεο θαη ηεο απαζρφιεζεο, θαη ηηο απνθάζεηο ζε θεληξηθφ επξσπατθφ επίπεδν γηα ηελ θαηαλνκή ησλ βαξψλ κεηαμχ θξαηψλ-κειψλ αλαθνξηθά κε ην πξνζθπγηθφ δήηεκα. Πίλαθαο 1.1 Βαζηθά κεγέζε ηεο παγθόζκηαο νηθνλνκίαο (% εηήζηεο κεηαβνιέο, ζηαζεξέο ηηκέο) 2014 2015 2016* 2017** Παγθφζκην ΑΔΠ 3,4 3,2 3,1 3,4 ΑΔΠ Δπξσδψλεο 1,1 2,0 1,7 1,5 ΑΔΠ ΗΠΑ 2,4 2,6 1,6 2,2 Όγθνο παγθφζκηνπ εκπνξίνπ (αγαζά θαη ππεξεζίεο) 3,9 2,6 2,3 3,8 Πιεζσξηζκφο α. Πξνεγκέλεο νηθνλνκίεο 1,4 0,3 0,8 1,7 β. Αλαδπφκελεο θαη αλαπηπζζφκελεο νηθνλνκίεο 4,7 4,7 4,5 4,4 Σηκή πεηξειαίνπ (δνιάξηα ΗΠΑ, κέζε ηηκή UK Brent, Dubai Fateh 96,25 50,79 42,96 50,64 θαη West Texas Intermediate) Πεγή: IMF, World Economic Outlook (Οθηψβξηνο 2016). * Πξνβιέςεηο Η εληαία λνκηζκαηηθή πνιηηηθή θαη νη εμειίμεηο ζηηο αγνξέο θεθαιαίωλ ζηελ Δπξωδώλε Η νηθνλνκηθή δξαζηεξηφηεηα εληζρχζεθε ζηε δψλε ηνπ επξψ, κε απνηέιεζκα ν εηήζηνο ξπζκφο αχμεζεο ηνπ ΑΔΠ λα δηακνξθσζεί ζε 1,7% ην α ηξίκελν θαη 1,6% ην β ηξίκελν ηνπ 2016. Δθηηκάηαη φηη ε νηθνλνκηθή αλάθακςε ζα ζπλερηζζεί ηα ακέζσο επφκελα έηε κε ήπην θαη πεξίπνπ ζηαζεξφ ξπζκφ. Ωζηφζν, νη θίλδπλνη γηα ηηο πξννπηηθέο ηεο αλάπηπμεο ζηε δψλε ηνπ επξψ παξακέλνπλ θαη πξνέξρνληαη θπξίσο απφ ην εμσηεξηθφ ηεο πεξηβάιινλ. Δηδηθφηεξα νη θίλδπλνη απηνί αθνξνχλ ηηο αβεβαηφηεηεο πνπ ζρεηίδνληαη κε ην απνηέιεζκα ηνπ δεκνςεθίζκαηνο ζην Ηλ. Βαζίιεην θαη άιινπο γεσπνιηηηθνχο παξάγνληεο, ηηο πεξηνξηζκέλεο πξννπηηθέο αλάπηπμεο ζηηο αλαδπφκελεο νηθνλνκίεο πνπ επεξεάδνπλ ηε δήηεζε ζηε δψλε ηνπ επξψ, ηελ αλαγθαία πεξαηηέξσ πξνζαξκνγή ησλ ηζνινγηζκψλ ζε νξηζκέλνπο θιάδνπο ηεο νηθνλνκίαο θαη ηε βξαδχηεηα ζηελ εθαξκνγή δηαξζξσηηθψλ κεηαξξπζκίζεσλ ζηε δψλε ηνπ επξψ. Ο ξπζκφο πιεζσξηζκνχ ζηε δψλε ηνπ επξψ παξέκεηλε ην 2016 ζε πνιχ ρακειά επίπεδα, παξνπζηάδνληαο ελαιιαγή κεηαμχ αξλεηηθψλ θαη ζεηηθψλ ηηκψλ ην α εμάκελν ηνπ έηνπο θαη δηαηεξνχκελνο ζε ζεηηθφ έδαθνο ζηε δηάξθεηα ηνπ γ ηξηκήλνπ (Ιαλνπάξηνο 2016: 0,3%, επηέκβξηνο: 0,4%). Δθηηκάηαη φηη απφ ηα ηέιε ηνπ 2016 ν πιεζσξηζκφο ζα παξνπζηάζεη πεξαηηέξσ αχμεζε ε νπνία ζα ε- ληζρπζεί ηα επφκελα έηε, ππνβνεζνχκελε απφ ηελ εμαηξεηηθά δηεπθνιπληηθή θαηεχζπλζε ηεο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο θαη ηελ αλακελφκελε νηθνλνκηθή αλάθακςε. Αλνδηθά αλακέλεηαη λα επεξεαζηεί ν πιεζσξηζκφο ζην άκεζν κέιινλ απφ ηελ άλνδν ηνπ εηήζηνπ ξπζκνχ κεηαβνιήο ησλ ηηκψλ ηεο ελέξγεηαο, ε νπνία ζε κεγάιν βαζκφ νθείιεηαη ζηελ επίδξαζε ηεο πνιχ ρακειήο 5 Κνηλνηηθή Οδεγία 2014/59/ΔΔ (Bank Recovery and ResolutionDirective). ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 13

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1 πεξπζηλήο βάζεο (base effect). πγθεθξηκέλα, ζχκθσλα κε ηηο πιένλ πξφζθαηεο καθξννηθνλνκηθέο πξνβνιέο ηεο Δπξσπατθήο Κεληξηθήο Σξάπεδαο (ΔΚΣ) (επηέκβξηνο 2016), ν εηήζηνο ξπζκφο πιεζσξηζκνχ αλακέλεηαη λα δηακνξθσζεί θαηά κέζν φξν ζηα θξάηε-κέιε ηεο δψλεο ηνπ επξψ ζε 0,2% ην 2016, 1,2% ην 2017 θαη 1,6% ην 2018. Σν 2016, φπσο εμάιινπ θαη ηα πξνεγνχκελα έηε, ην Δπξσζχζηεκα πηνζέηεζε δέζκε λέσλ ζπκβαηηθψλ θαη κε ζπκβαηηθψλ κέηξσλ λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο πξνθεηκέλνπ λα δηαζθαιηζζεί o πξσηαξρηθφο ζηφρνο ηεο ζηαζεξφηεηαο ησλ ηηκψλ φηη δειαδή ν εηήζηνο ξπζκφο πιεζσξηζκνχ ζηε δψλε ηνπ επξψ ζα επαλέιζεη κεζνπξφζεζκα ζε επίπεδα ιίγν ρακειφηεξα ηνπ 2%. Σν Μάξηην ηνπ 2016 ην Γηνηθεηηθφ πκβνχιην ηεο ΔΚΣ εθηίκεζε φηη, αλ θαη ε πηζησηηθή επέθηαζε θαη νη ζπλζήθεο δαλεηζκνχ ησλ επηρεηξήζεσλ θαη ησλ λνηθνθπξηψλ είραλ ζεκεηψζεη ζαθή βειηίσζε απφ ηνλ Ινχλην ηνπ 2014, ε θαηεχζπλζε ηεο εληαίαο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο δελ είρε θαηαζηεί αξθεηά δηεπθνιπληηθή ψζηε λα απνηξαπεί ν θίλδπλνο παξακνλήο ηνπ πιεζσξηζκνχ ζε πνιχ ρακειά επίπεδα γηα κεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα. Ο θαηαγξαθφκελνο πιεζσξηζκφο εμαθνινπζνχζε λα ππνρσξεί θαη ε νηθνλνκηθή δξαζηεξηφηεηα δελ εληζρπφηαλ ζεκαληηθά. πλέρηδε λα δηαγξάθεηαη ν θίλδπλνο νη ρακειέο ηηκέο ηεο ελέξγεηαο λα αζθήζνπλ δεπηεξνγελείο επηδξάζεηο δειαδή θαζνδηθή πίεζε ζηνπο κηζζνχο θαη ηηο ηηκέο ησλ ηειηθψλ πξντφλησλ. Με ην ζθεπηηθφ απηφ ην Γηνηθεηηθφ πκβνχιην ηεο ΔΚΣ απνθάζηζε λα κεηψζεη θαηά 5 κνλάδεο βάζεο ην επηηφθην ζηηο πξάμεηο θχξηαο αλαρξεκαηνδφηεζεο ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο θαη ζηελ πάγηα δηεπθφιπλζε νξηαθήο αλαρξεκαηνδφηεζεο ζε 0% θαη 0,25% αληίζηνηρα. Σν επηηφθην ζηελ πάγηα δηεπθφιπλζε απνδνρήο θαηαζέζεσλ κεηψζεθε θαηά 10 κνλάδεο βάζεο ζε -0,40%. Δπηπξφζζεηα, ην χςνο ησλ κεληαίσλ αγνξψλ ρξενγξάθσλ εθ κέξνπο ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο ζην πιαίζην ηνπ δηεπξπκέλνπ πξνγξάκκαηνο αγνξάο ηίηισλ, απμήζεθε απφ 60 ζε 80 δηζ. επξψ (αξρήο γελνκέλεο απφ ηνλ Απξίιην 2016). Σν Γηνηθεηηθφ πκβνχιην ηεο ΔΚΣ έρεη πνιιέο θνξέο επηβεβαηψζεη ηελ πξφζεζή ηνπ λα ζπλερίζεη ηηο κεληαίεο αγνξέο ζην πιαίζην ηνπ πξνγξάκκαηνο απηνχ ηνπιάρηζηνλ κέρξη ην ηέινο Μαξηίνπ ηνπ 2017. Σν Γηνηθεηηθφ πκβνχιην ηεο ΔΚΣ απνθάζηζε επίζεο λα πξνζαξκφζεη νξηζκέλεο παξακέηξνπο ηνπ πξνγξάκκαηνο αγνξάο ηίηισλ ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα ήηνη: (i) ην αλψηαην φξην ζην πνζνζηφ αλά εθδφηε θαη ζην πνζνζηφ αλά έθδνζε ην νπνίν δχλαηαη λα απνθηήζεη ζην ραξηνθπιάθηφ ηνπ ην Δπξσζχζηεκα γηα ηίηινπο δηεζλψλ νξγαληζκψλ θαη πνιπκεξψλ αλαπηπμηαθψλ ηξαπεδψλ (κέζσ ηνπ πξνγξάκκαηνο αγνξάο ηίηισλ, κέζσ ηεο επέλδπζεο ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ ησλ εζληθψλ θεληξηθψλ ηξαπεδψλ θιπ.) απμήζεθε ζε 50% θαη (ii) απφ ηνλ Απξίιην ηνπ 2016 θαη εμήο, ε νλνκαζηηθή αμία ησλ ηίηισλ δηεζλψλ νξγαληζκψλ θαη πνιπκεξψλ αλαπηπμηαθψλ ηξαπεδψλ, νη νπνίνη ζα απνθηψληαη απφ ην Δπξσζχζηεκα κέζσ ηνπ πξνγξάκκαηνο αγνξάο, ζα πξέπεη λα αλαινγεί ζην 10% (απφ 12% πξνεγνπκέλσο) ηεο ζπλνιηθήο νλνκαζηηθήο αμίαο ησλ ηίηισλ ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα πνπ αγνξάδνληαη θάζε κήλα ζην πιαίζην ηνπ πξνγξάκκαηνο. Δπηπιένλ, ην Γηνηθεηηθφ πκβνχιην ηεο ΔΚΣ απνθάζηζε ηε δεκηνπξγία ελφο λένπ πξνγξάκκαηνο αγνξάο εηαηξηθψλ νκνιφγσλ ζε επξψ επελδπηηθήο βαζκίδαο (investment-grade) πνπ έρνπλ εθδνζεί απφ κε ηξαπεδηθέο επηρεηξήζεηο κε έδξα ζηε δψλε ηνπ επξψ (Corporate Sector Purchase Programme-CSPP). Σα νκφινγα απηά πξέπεη θαηά ην ειάρηζην λα πιεξνχλ ηα θξηηήξηα θαηαιιειφηεηαο γηα εκπνξεχζηκνπο ηίηινπο πνπ γίλνληαη απνδεθηνί ζηηο πξάμεηο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο. Σν ελ ιφγσ πξφγξακκα ηέζεθε ζε εθαξκνγή ηνλ Ινχλην ηνπ 2016. Οη νκνινγηαθνί ηίηινη κε ηξαπεδηθψλ επηρεηξήζεσλ απνθηψληαη απφ ηε δεπηεξνγελή αγνξά ή (εθφζνλ νη εθδφηεο δελ είλαη δεκφζηεο επηρεηξήζεηο) θαη θαηά ηελ έθδνζε. Οη αγνξέο πινπνηνχληαη απφ έμη εζληθέο θεληξηθέο ηξάπεδεο (ηνπ Βειγίνπ, ηεο Γεξκαλίαο, ηεο Ιζπαλίαο, ηεο Γαιιίαο, ηεο Ιηαιίαο θαη ηεο Φηλιαλδίαο), θαζεκία απφ ηηο νπνίεο θαιχπηεη ζπγθεθξηκέλε γεσγξαθηθή πεξηνρή ηεο Ννκηζκαηηθήο Έλσζεο, ππφ ην ζπληνληζκφ ηεο ΔΚΣ. Σέινο, θαζνξίζηεθε αλψηαην φξην 70% ζην πνζνζηφ ηεο ζπλνιηθήο αμίαο θάζε έθδνζεο ηίηισλ ζηελ ελ ιφγσ θαηεγνξία ην νπνίν δχλαηαη λα απνθηήζεη ην Δπξσζχζηεκα κέζσ ηνπ πξνγξάκκαηνο. Σν Γηνηθεηηθφ πκβνχιην ηεο ΔΚΣ επηζήκαλε φηη ε έληαμε ησλ ελ ιφγσ ηίηισλ ζην πξφγξακκα αγνξάο ζηνρεχεη λα δηεπθνιχλεη ηε κεηαθχιηζε ηεο δηεπθνιπληηθήο θαηεχζπλζεο ηεο εληαίαο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο ζην θφζηνο ρξεκαηνδφηεζεο ηεο πξαγκαηηθήο νηθνλνκίαο ζηε δψλε ηνπ επξψ. 14 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1 Δπηπξνζζέησο, ην Γηνηθεηηθφ πκβνχιην ηεο ΔΚΣ δξνκνιφγεζε ηελ αλά ηξίκελν δηεμαγσγή, εθ κέξνπο ησλ εζληθψλ θεληξηθψλ ηξαπεδψλ ζε απνθεληξσκέλε βάζε, απφ ηνλ Ινχλην ηνπ 2016 κέρξη θαη ην Μάξηην ηνπ 2017, ζηνρεπκέλεο πξάμεο πην καθξνπξφζεζκεο αλαρξεκαηνδφηεζεο. Δηδηθφηεξα, πξφθεηηαη λα δηελεξγεζεί λέα ζεηξά ζπλνιηθά ηεζζάξσλ πξάμεσλ (TLTRO-II) δηάξθεηαο ηεζζάξσλ εηψλ ε θαζεκία (κε δπλαηφηεηα πξφσξεο εμφθιεζεο κεηά απφ δχν έηε). Η λέα ζεηξά ζηνρεπκέλσλ πξάμεσλ παξέρεη ηζρπξά θίλεηξα ζηηο εκπνξηθέο ηξάπεδεο γηα λα ζηεξίμνπλ κε ρξεκαηνδφηεζε ηελ νηθνλνκηθή αλάπηπμε ζηε δψλε ηνπ επξψ ελψ παξάιιεια, πξνζηαηεχεη ηηο ηξάπεδεο, νη νπνίεο αληηκεησπίδνπλ κεγάιεο θιίκαθαο εμνθιήζεηο νκνινγηαθψλ ηίηισλ, απφ ηε κεηαβιεηφηεηα ε νπνία επηθξαηεί θαηά θαηξνχο ζηηο δηεζλείο ρξεκαηνπηζησηηθέο αγνξέο. Όζνλ αθνξά ηηο εμειίμεηο ζηελ εληαία αγνξά ρξήκαηνο, ην επηηφθην ΔΟΝΙΑ θαη ην αλακελφκελν ΔΟ- ΝΙΑ (δει. ην ζηαζεξφ επηηφθην ζηηο ζπκθσλίεο αληαιιαγήο 3 κελψλ ηνπ επηηνθίνπ κίαο εκέξαο) πνπ απφ ηα ηέιε ηνπ 2014 έρνπλ δηακνξθσζεί ζε επίπεδα θάησ ηνπ κεδελφο, ππνρψξεζαλ πεξαηηέξσ ην α ηξίκελν ηνπ 2016 ιφγσ ηεο απφθαζεο ηνπ Γ ηεο ΔΚΣ λα κεηψζεη ην επηηφθην ζηε δηεπθφιπλζε απνδνρήο θαηαζέζεσλ ζε -0,40% ην Μάξηην θαη ησλ πξνζδνθηψλ γηα πεξαηηέξσ ραιάξσζε ηεο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο, ελψ ζηε ζπλέρεηα δηαηεξήζεθαλ ελ πνιινίο ζηαζεξά (κέζνο φξνο EONIA, Ιαλνπαξίνπ-20 Οθησβξίνπ 2016: -0,31%). Eπίζεο, ην επηηφθην Euribor 3 κελψλ πνπ απφ ην δεχηεξν ηξίκελν ηνπ 2015 έγηλε αξλεηηθφ, ζπλέρηζε ζηε δηάξθεηα ηνπ 2016 ηελ πησηηθή ηνπ πνξεία (κέζνο φ- ξνο ηξίκελνπ Euribor Ιαλνπαξίνπ-20 Οθησβξίνπ 2016: -0,25%). Οη εμειίμεηο απηέο είλαη ζπλεπείο κε ηελ αχμεζε ηνπ πιενλάζκαηνο ξεπζηφηεηαο ζηελ εληαία αγνξά ρξήκαηνο ζην πιαίζην ηνπ δηεπξπκέλνπ πξνγξάκκαηνο αγνξάο ηίηισλ απφ ην Δπξσζχζηεκα ζε απμεκέλε κάιηζηα θιίκαθα (απφ ηνλ Α- πξίιην ηνπ 2016). Η απφ εηψλ πησηηθή ηάζε ησλ απνδφζεσλ ησλ αληηπξνζσπεπηηθψλ καθξνπξφζεζκσλ (δεθαεηψλ) θξαηηθψλ νκνιφγσλ ζηε δψλε ηνπ επξψ κε ηελ πςειφηεξε πηζηνιεπηηθή δηαβάζκηζε (ΑΑΑ) ζπλερίζζεθε κέρξη ηα κέζα πεξίπνπ ηνπ 2016, νπφηε δηακνξθψζεθαλ ζε αξλεηηθά θαη ηζηνξηθψο ρακειά ε- πίπεδα. Οη εμειίμεηο απηέο αληαλαθινχλ ηελ εμαηξεηηθά δηεπθνιπληηθή θαηεχζπλζε ηεο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο ζηε δψλε ηνπ επξψ θαη ηηο πξνζδνθίεο γηα πεξαηηέξσ ραιάξσζή ηεο θαζψο θαη ηηο αβεβαηφηεηεο πνπ δεκηνχξγεζε ην δεκνςήθηζκα γηα ηελ παξακνλή ηνπ Ηλ. Βαζηιείνπ ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε (Δ.Δ.) ζην β ηξίκελν ηνπ έηνπο. Απφ ηα κέζα Ινπιίνπ ηνπ 2016 νη απνδφζεηο απηέο παξνπζίαζαλ δηαθπκάλζεηο γχξσ απφ ηα πνιχ ρακειά απηά επίπεδα θαη κέρξη ηηο 20 Οθησβξίνπ θαηέγξαςαλ άλνδν θαηά 15 κνλάδεο βάζεο (κέζνο φξνο απφδνζεο 10εηψλ θξαηηθψλ νκνιφγσλ ΑΑΑ ζηε δψλε ηνπ επξψ, πεξηφδνπ Ιαλνπαξίνπ-20 Οθησβξίνπ 2016: 0,15%, πεξηφδνπ επηεκβξίνπ-20 Οθησβξίνπ 2016: - 0,05%), επεξεαδφκελεο απφ ηε βειηίσζε νξηζκέλσλ ζηνηρείσλ γηα ηελ παγθφζκηα νηθνλνκία, θαζψο θαη απφ ηηο αλεζπρίεο ησλ επελδπηψλ δηεζλψο γηα ελδερφκελν πεξηνξηζκφ ηεο πνιχ ραιαξήο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο ησλ θεληξηθψλ ηξαπεδψλ. Αληηζηνίρσο, νη ηηκέο ησλ κεηνρψλ ζηε δψλε ηνπ επξψ, φπσο θαηαγξάθνληαη απφ ην δείθηε Dow Jones EuroStoxx, ζεκείσζαλ πηψζε απφ ηηο αξρέο ηνπ 2016 κέρξη ηα κέζα Φεβξνπαξίνπ (-17,5%) επεξεαδφκελεο θπξίσο απφ ηελ αβεβαηφηεηα γηα ηηο πξννπηηθέο ηεο νηθνλνκίαο ηεο Κίλαο θαη ηε κεγάιε πηψζε ηεο ηηκήο ηνπ πεηξειαίνπ. ηε ζπλέρεηα κέρξη ηηο 20 Οθησβξίνπ αθνινχζεζαλ γεληθά αλνδηθή πνξεία (+16,2%), κε εμαίξεζε ηνλ Ινχλην ηνπ 2016, νπφηε νη αγνξέο κεηνρψλ δηεζλψο επεξεάζηεθαλ αξλεηηθά θαη παξνπζίαζαλ πςειή κεηαβιεηφηεηα, ιφγσ ηνπ δεκνςεθίζκαηνο ζην Ηλ. Βαζίιεην. Οη ηηκέο ησλ κεηνρψλ ζηε δψλε ηνπ επξψ επεξεάζηεθαλ ζεηηθά απφ ηε βειηίσζε ησλ ζπλζεθψλ ζηελ παγθφζκηα νηθνλνκία, ηελ αλάθακςε ησλ ηηκψλ ηνπ πεηξειαίνπ, θαζψο θαη ηελ πεξαηηέξσ ραιάξσζε ηεο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο απφ ηελ ΔΚΣ. 2. Οη νηθνλνκηθέο εμειίμεηο ζηελ Διιάδα 2.1 Γεληθή επηζθόπεζε ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο Σν κίγκα πεξηνξηζηηθήο δεκνζηνλνκηθήο πνιηηηθήο θαη εζσηεξηθήο ππνηίκεζεο πνπ αθνινπζήζεθε απφ ην 2010, πξνθεηκέλνπ λα επηηεπρζεί ε πξνζαξκνγή ησλ δίδπκσλ ειιεηκκάησλ ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο ζε βηψζηκα επίπεδα, επέθεξε ζεκαληηθέο θνηλσληθννηθνλνκηθέο ζπλέπεηεο ζε κία πεξίνδν ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 15

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1 ήδε απμεκέλεο εηζνδεκαηηθήο αληζφηεηαο 6. Σελ πεξίνδν 2007-2011, ην κέζν ειιεληθφ λνηθνθπξηφ αληηκεηψπηζε εηήζηα κείσζε ηνπ θαζαξνχ, πξαγκαηηθνχ δηαζέζηκνπ εηζνδήκαηφο ηνπ άλσ ηνπ 8% 7, ελψ ην 2012 ηα λνηθνθπξηά ζην ρακειφηεξν 20% ηεο εηζνδεκαηηθήο θιίκαθαο θαηείραλ ην 6,4% ηνπ ζπλνιηθνχ εηζνδήκαηνο, ζε αληίζεζε κε ηα λνηθνθπξηά ζην πςειφηεξν 20%, πνπ θαηείραλ ην 40,3% ηνπ ζπλνιηθνχ εηζνδήκαηνο. Αιιειέλδεηεο επηδξάζεηο ηεο εζσηεξηθήο ππνηίκεζεο πνπ εθαξκφζηεθε ηα πξνεγνχκελα ρξφληα ππέβαιαλ ηελ ειιεληθή νηθνλνκία ζε θαζνδηθφ θχθιν κεησκέλεο εγρψξηαο δήηεζεο, απμαλφκελεο αλεξγίαο θαη κεηνχκελνπ δηαζέζηκνπ εηζνδήκαηνο. Η εμέιημε απηή ππήξμε ηδηαίηεξα δπζκελήο γηα ηελ α- γνξά εξγαζίαο, κε ην πνζνζηφ ηεο απαζρφιεζεο λα κεηψλεηαη θαηά 4,6% ζε εηήζηνπο κέζνπο φξνπο κεηαμχ 2010 θαη 2013, θαη ην πνζνζηφ αλεξγίαο λα επηδεηλψλεηαη θαηά 15,8 εθαηνζηηαίεο κνλάδεο ε- ληφο ηνπ ίδηνπ δηαζηήκαηνο 8. Η επηδείλσζε ησλ βαζηθψλ δεηθηψλ ηεο αγνξάο εξγαζίαο, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ απψιεηα ηνπ 65,8% ηνπ φγθνπ ησλ επελδχζεσλ κεηαμχ 2008 θαη 2014 θαη ηε κέζε εηήζηα ζπξξίθλσζε ηεο ηειηθήο εγρψξηαο δήηεζεο θαηά 6,2% κεηαμχ 2009 θαη 2014, νδήγεζαλ ζε ζεκαληηθή κείσζε ην αθαζάξηζην νλνκαζηηθφ δηαζέζηκν εηζφδεκα ησλ λνηθνθπξηψλ θαηά ηε δηάξθεηα ησλ δχν πξψησλ πξνγξακκάησλ νηθνλνκηθήο πξνζαξκνγήο. Σν 2014 εκθαλίζηεθαλ νη πξψηεο ελδείμεηο αλάθακςεο ζηελ αγνξά εξγαζίαο, κε ηε κείσζε ηεο αλεξγίαο θαηά 0,8 πνζνζηηαίεο κνλάδεο, ζην 24,2% ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ 9, ππφ ζπλζήθεο κείσζεο ηνπ κέζνπ κηζζνχ (θαηά 17,2% ζσξεπηηθά απφ ην 2010 θαη θαηά 2,1% εληφο ηνπ έηνπο). Η ζπλεηζθνξά ηνπ εμσηεξηθνχ ηνκέα ζηελ αχμεζε ηνπ ΑΔΠ ππήξμε αξλεηηθή, κε ηνλ νξηαθά ζεηηθφ ξπζκφ αλάπηπμεο λα νθείιεηαη απνθιεηζηηθά ζηελ αχμεζε ηεο πξαγκαηηθήο ηδησηηθήο θαηαλάισζεο. Σν πνζνζηφ απνηακίεπζεο επί ηνπ δηαζέζηκνπ εηζνδήκαηνο ησλ λνηθνθπξηψλ επίζεο ζπλέρηζε λα είλαη αξλεηηθφ, κε επηηαρπλφκελν κάιηζηα ξπζκφ, θαζψο ην επίπεδν ηεο ηδησηηθήο θαηαλάισζεο ππεξέβαηλε απηφ ηνπ δηαζέζηκνπ εηζνδήκαηνο. Η πνξεία ησλ θνηλσληθννηθνλνκηθψλ δεηθηψλ θαηέζηεζε ζηηο αξρέο ηνπ 2015 θαλεξή ηελ αλάγθε λα επαλαπξνζδηνξηζηεί ε νηθνλνκηθή πνιηηηθή, κε ηε δεκηνπξγία δεκνζηνλνκηθψλ δπλαηνηήησλ (fiscal space) θαη ηελ έκθαζε ζηελ εθαξκνγή ησλ δηαξζξσηηθψλ αιιαγψλ. Η εμάκελε πεξίνδνο πνπ αθνινχζεζε ραξαθηεξίζηεθε απφ παξαηεηακέλεο δηαπξαγκαηεχζεηο κε ηνπο Θεζκνχο επί ησλ φξσλ ελφο λένπ πξνγξάκκαηνο ρξεκαηνδφηεζεο. Καηά ην δηάζηεκα απηφ, ε ρξεκαηνδφηεζε ηεο νηθνλνκίαο π- πήξμε ηδηαίηεξα πεξηνξηζκέλε ιφγσ ηεο αχμεζεο ηεο νηθνλνκηθήο αβεβαηφηεηαο, ηεο κεγάιεο εθξνήο θαηαζέζεσλ απφ ην ηξαπεδηθφ ζχζηεκα θαη ηεο απφθαζεο ηεο ΔΚΣ, ηνλ Φεβξνπάξην ηνπ 2015, γηα αλαζηνιή ηεο απνδνρήο ειιεληθψλ νκνιφγσλ κε ρακειή πηζηνιεπηηθή αμηνιφγεζε. Έθηνηε, θαη κέρξη ηηο 29 Ινπλίνπ 2016 νπφηε ε ΔΚΣ έθαλε πάιη απνδεθηά ηα ειιεληθά νκφινγα, νη ειιεληθέο ηξάπεδεο ρξεκαηνδνηνχληαλ κε απμεκέλν θφζηνο δαλεηζκνχ απφ ηνλ Έθηαθην Μεραληζκφ Ρεπζηφηεηαο (ELA), ζχκθσλα κε ηνπο θαλφλεο ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο. Σν λέν ηξηεηέο πξφγξακκα ζηήξημεο ζηαζεξφηεηαο κέζσ ηνπ Δπξσπατθνχ Μεραληζκνχ ηαζεξφηεηαο πνπ ζπκθσλήζεθε κε ηνπο Θεζκνχο άξρηζε λα πινπνηείηαη ηνλ Αχγνπζην ηνπ 2015. Σν λέν πξφγξακκα πεξηιακβάλεη δέζκεο κέηξσλ αλά ηνκέα πνιηηηθήο, κε έκθαζε ζε δηαξζξσηηθέο αιιαγέο αιιά θαη ζε βαζηθνχο θνηλσληθνχο ζηφρνπο, ψζηε λα δξνκνινγεζεί ε ζηαδηαθή απνθαηάζηαζε ησλ θνηλσληθψλ αληζνξξνπηψλ. Η λέα δεκνζηνλνκηθή πξνζαξκνγή, φπσο ζπκθσλήζεθε θαη απνηππψζεθε ζηε χκβαζε Υξεκαηνδνηηθήο Γηεπθφιπλζεο (ΥΓ) κε ηνπο Θεζκνχο, πξνβιέπεη ζηφρνπο πξσηνγελνχο πιενλάζκαηνο -0,25% ηνπ ΑΔΠ γηα ην 2015, 0,5% γηα ην 2016, 1,75% γηα ην 2017 θαη 3,5% γηα ην 2018.Οη ζηφρνη απηνί γηα ηα πξσηνγελή πιενλάζκαηα έσο ην 2018, φληαο ζεκαληηθά ρακειφηεξνη ηνπ πξνεγνχκελνπ πξνγξάκ- 6 ηελ έθζεζή ηνπ «Economic Policy Reforms: Going for growth» (2015), o ΟΟΑ αλαθέξεη φηη ε εηζνδεκαηηθή αληζφηεηα ζηελ ειιεληθή νηθνλνκία απμήζεθε ηελ πεξίνδν 2005-2011, κε ηα λνηθνθπξηά ζην ρακειφηεξν ηκήκα ηεο εηζνδεκαηηθήο θιίκαθαο λα θαηαγξάθνπλ α- πψιεηεο ζπγθξηηηθά κεγαιχηεξεο ελ κέζσ ζπλνιηθά κεηνχκελσλ εηζνδεκάησλ. 7 Έθζεζε «In it Together: Why less Inequality Benefits All, Overview of inequality trends, key findings and policy directions», ΟΟΑ 2015. 8 ηνηρεία εζληθψλ ινγαξηαζκψλ. 9 ηνηρεία εζληθψλ ινγαξηαζκψλ. χκθσλα κε ηελ έξεπλα εξγαηηθνχ δπλακηθνχ ηεο Διιεληθήο ηαηηζηηθήο Αξρήο, ε κείσζε ηεο αλεξγίαο ήηαλ θαηά κία πνζνζηηαία κνλάδα, απφ ην 27,5% ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ ην 2013 ζην 26,5% ην 2014. 16 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1 καηνο, κεηψλνπλ ζεκαληηθά ην χςνο ησλ απαηηνχκελσλ δεκνζηνλνκηθψλ κέηξσλ, απειεπζεξψλνληαο ρψξν γηα ηε ζηαδηαθή αλάθακςε ηεο νηθνλνκίαο θαη απμάλνληαο ηελ αμηνπηζηία ηνπ πξνγξάκκαηνο. Σελ ίδηα ζηηγκή, αχμεζε ηεο αμηνπηζηίαο πξνθχπηεη απφ ηνλ νδηθφ ράξηε γηα ηε δηεπζέηεζε ηνπ δεηήκαηνο ηεο βησζηκφηεηαο ηνπ ειιεληθνχ δεκφζηνπ ρξένπο, ν νπνίνο πηνζεηήζεθε ζηε ζπλεδξίαζε ηνπ Eurogroup ηεο 24 εο Μαΐνπ 2016, κε ζηφρν ηελ νκαινπνίεζε ησλ αθαζάξηζησλ ρξεκαηνδνηηθψλ αλαγθψλ ηεο νηθνλνκίαο. Οη δέζκεο κέηξσλ βξαρππξφζεζκνπ, κεζνπξφζεζκνπ θαη καθξνπξφζεζκνπ ραξαθηήξα πνπ ην πξφγξακκα πεξηιακβάλεη, αλακέλεηαη λα εμεηδηθεπηνχλ πεξαηηέξσ ην επφκελν δηάζηεκα, εληζρχνληαο ην θιίκα εκπηζηνζχλεο θαη δεκηνπξγψληαο επλντθέο πξνυπνζέζεηο γηα καθξνπξφζεζκεο επελδχζεηο ζηε ρψξα. Οη λένη δεκνζηνλνκηθνί ζηφρνη είλαη ζρεδηαζκέλνη ψζηε λα είλαη ζπκβαηνί κε ηνπο αλακελφκελνπο ξπζκνχο αλάπηπμεο ηεο Διιεληθήο νηθνλνκίαο, θαζψο ζα αλαθάκπηεη απφ ηε βαζχηεξε θαη πην παξαηεηακέλε χθεζε ηεο ηζηνξίαο ηεο. Η επίηεπμή ηνπο επηρεηξείηαη κέζσ ελφο ζπλδπαζκνχ: άκεζσλ δεκνζηνλνκηθψλ κεηαξξπζκίζεσλ (ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ ηνπ αλεμάξηεηνπ Γεκνζηνλνκηθνχ πκβνπιίνπ), ηνπ πξνγξάκκαηνο ελίζρπζεο ηεο θνξνινγηθήο ζπκκφξθσζεο θαη ηεο βέιηηζηεο δεκνζηνλνκηθήο δηαρείξηζεο, ηνπ πξνγξάκκαηνο απνθξαηηθνπνηήζεσλ (ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο Διιεληθήο Δηαηξείαο πκκεηνρψλ θαη Πεξηνπζίαο), ησλ δηαξζξσηηθψλ κεηαξξπζκίζεσλ ζηηο αγνξέο πξντφλησλ (Δξγαιεηνζήθε Ι, ΙΙ θαη ΙΙΙ ηνπ ΟΟ- Α) θαη ζηελ εχξπζκε ιεηηνπξγία ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα, ηνπ εθζπγρξνληζκνχ ηνπ ζπζηήκαηνο δεκφζηαο πγείαο θαη θνηλσληθήο πξφλνηαο, ηεο δηαρείξηζεο ηνπ ηδησηηθνχ ρξένπο θαη ηεο εθαξκνγήο δηαξζξσηηθψλ αιιαγψλ κε αλαπηπμηαθή πξννπηηθή (φπσο ε απινπνίεζε ησλ αδεηνδνηήζεσλ γηα επελδχζεηο), ηεο δηαζθάιηζεο επαξθνχο πξνζηαζίαο ησλ επάισησλ θνηλσληθψλ νκάδσλ (φπσο κέζσ ηνπ θνηλσληθνχ εηζνδήκαηνο αιιειεγγχεο θαη ησλ ελεξγψλ εξγαζηαθψλ πνιηηηθψλ 10 ). Γεδνκέλνπ φηη ν θχξηνο φγθνο ησλ δεκφζησλ δαπαλψλ θαηεπζχλεηαη θπξίσο ζε κηζζνχο, ζπληάμεηο θαη δξάζεηο θνηλσληθήο πξνζηαζίαο (κεηαβηβάζεηο ζε νξγαληζκνχο θνηλσληθήο αζθάιηζεο θαη θνξείο ηνπ Γεκνζίνπ), ε δεκνζηνλνκηθή ζηαζεξνπνίεζε επηδηψθεηαη ζε κεγάιν βαζκφ κέζσ ηεο θνξνινγηθήο πνιηηηθήο. Πέξαλ ησλ κέηξσλ πνπ λνκνζεηήζεθαλ ηνλ Αχγνπζην ηνπ 2015, ε ΥΓ ηεο πξψηεο αμηνιφγεζεο ηνπ πξνγξάκκαηνο πξνβιέπεη γηα ηελ πεξίνδν 2016-2018 παξεκβάζεηο γηα ηελ επίηεπμε εμνηθνλφκεζεο πφξσλ χςνπο 3% ηνπ ΑΔΠ ζσξεπηηθά (απφ ηε κεηαξξχζκηζε ηνπ ζπληαμηνδνηηθνχ ζπζηήκαηνο, απφ ηε κεηαξξχζκηζε ηεο θνξνινγίαο εηζνδήκαηνο θπζηθψλ πξνζψπσλ, απφ ηηο αιιαγέο ζηνπο ζπληειεζηέο ΦΠΑ θαη απφ ηελ αλακφξθσζε ησλ κηζζνινγίσλ ζην δεκφζην ηνκέα θαη ηνπο εηδηθνχο θφξνπο θαηαλάισζεο). Η λέα κεηαξξχζκηζε ηεο θνξνινγίαο εηζνδήκαηνο θπζηθψλ πξνζψπσλ θαη ν εθζπγρξνληζκφο ηνπ θνξνινγηθνχ ζπζηήκαηνο ζηνρεχνπλ ζηελ αχμεζε ηεο εηζπξαμηκφηεηαο ησλ θφξσλ θαη γεληθφηεξα ηεο απνηειεζκαηηθφηεηάο ηνπ, κε εηδηθή κέξηκλα γηα ηελ απφ νπδέηεξε έσο θαη επλντθή επίδξαζή ηνπο ζηα ρακεινχ εηζνδήκαηνο λνηθνθπξηά. Δπηπιένλ, δηαηεξνχληαη νη ρακεινί ζπληειεζηέο ηνπ ΦΠΑ ζηα βαζηθά ηξφθηκα, ζηελ χδξεπζε θαη ζηνλ ειεθηξηζκφ πνπ ηππηθά επλννχλ ηα ρακεινχ εηζνδήκαηνο λνηθνθπξηά. εκεηψλεηαη φηη παξά ηηο αξλεηηθέο αλαδηαλεκεηηθέο επηπηψζεηο ηνπ ΦΠΑ, ε θνξνιφγεζε ηεο θαηαλάισζεο θξίλεηαη ιηγφηεξν επηδήκηα γηα ηελ απαζρφιεζε απφ άιιεο θαηεγνξίεο θφξσλ. ηηο δηαξζξσηηθέο κεηαξξπζκίζεηο ηνπ λένπ πξνγξάκκαηνο ζπγθαηαιέγεηαη ε αλακφξθσζε ηνπ ζπληαμηνδνηηθνχ ζπζηήκαηνο ζε έλα καθξνπξφζεζκα βηψζηκν ζρήκα, κε ηνλ πεξηνξηζκφ ησλ δηθαησκάησλ πξφσξεο ζπληαμηνδφηεζεο λα επηηπγράλεη εμνηθνλφκεζε δαπαλψλ ηεο ηάμεο ηνπ 0,5% ηνπ ΑΔΠ ήδε ηελ πεξίνδν κεηαμχ ηεο έλαξμεο ηνπ πξνγξάκκαηνο θαη ηεο πξψηεο αμηνιφγεζεο. Άιιεο δνκηθέο αιιαγέο αθνξνχλ ην ρσξνηαμηθφ ζρεδηαζκφ, ηε λνκνζεηηθή ξχζκηζε ρξήζεσλ γεο, ηελ θαηαπνιέκεζε 10 πκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ βξαρππξφζεζκσλ επθαηξηψλ απαζρφιεζεο γηα 52.000 καθξνρξφληα αλέξγνπο θαη ηεο απαζρφιεζεο 43.000 αλέξγσλ ζε δεκφζηα έξγα ην επφκελν δηάζηεκα. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 17

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1 ηεο δηαθζνξάο, ηελ απνδέζκεπζε ησλ αγνξψλ ελέξγεηαο θαη ηε βειηίσζε ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο ηνπ δηθαζηηθνχ ζπζηήκαηνο. Πξνο ην ζθνπφ ηεο καθξνπξφζεζκεο ρξεκαηνδφηεζεο ηεο αλάπηπμεο απφ ην εγρψξην ηξαπεδηθφ ζχζηεκα, εμέιημε θιεηδί απνηειεί ε ράξαμε ζηξαηεγηθήο γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ πςεινχ απνζέκαηνο κε εμππεξεηνχκελσλ δαλείσλ, 11 ε νπνία ελδπλακψλεη ηα νθέιε ηεο πξφζθαηεο αλαθεθαιαηνπνίεζεο ησλ Σξαπεδψλ θαη ησλ απνθάζεσλ ηεο ΔΚΣ ζην πιαίζην ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο. Δλδεηθηηθά, ζηνλ Κψδηθα Γενληνινγίαο ηεο Σξάπεδαο ηεο Διιάδνο, φπσο απηφο αλαζεσξήζεθε ηνλ Αχγνπζην ηνπ 2016, απνζαθελίδεηαη κηα ζεηξά δηαδηθαζηψλ επηθνηλσλίαο κε ηνπο δαλεηνιήπηεο θαη ιακβάλεηαη εηδηθή κέξηκλα γηα ηηο πνιχ κηθξέο επηρεηξήζεηο, γηα θνηλσληθά εππαζείο νκάδεο θαη γηα πεξηπηψζεηο δαλείσλ κε πνιιαπινχο πηζησηέο. Βξαρππξφζεζκα, ελφζσ ε απφδνζε ησλ δηαξζξσηηθψλ κέηξσλ δελ έρεη γίλεη αθφκα νξαηή, ε ζηξαηεγηθή ελίζρπζεο ηνπ δηθηχνπ θνηλσληθήο πξνζηαζίαο πεξηιακβάλεη ηε ιήςε κέηξσλ θνηλσληθήο πνιηηηθήο, ηα νπνία αληηζηαζκίδνπλ θαηά ην δπλαηφλ ηηο επηπηψζεηο ησλ δεκνζηνλνκηθψλ κέηξσλ πξνζαξκνγήο ζηα αζζελέζηεξα ζηξψκαηα θαη ηα λνηθνθπξηά ζηελ ρακειφηεξε βαζκίδα ηεο εηζνδεκαηηθήο θιίκαθαο. Μεηαμχ απηψλ πνπ έρνπλ αλαθνηλσζεί είλαη ε δεκηνπξγία κνλάδσλ πξσηνβάζκηαο θξνληίδαο πγείαο ζε δήκνπο απφ ην 2017, ε πξνζηαζία ησλ θχξησλ ζπληάμεσλ θαη ηα αληηζηαζκηζηηθά κέηξα γηα ηε ζηήξημε φζσλ επεξεάδνληαη απφ ηε ζηαδηαθή θαηάξγεζε ηνπ Δπηδφκαηνο Κνηλσληθήο Αιιειεγγχεο πληαμηνχρσλ (ΔΚΑ) (κέζσ ηεο πιήξνπο απαιιαγήο απφ ηε θαξκαθεπηηθή δαπάλε, ηεο α- παιιαγήο απφ ηελ παξαθξάηεζε ηνπ 6% γηα ηελ εηζθνξά πγείαο, ηεο έληαμεο ζην πξφγξακκα πξνπιεξσκέλεο Κάξηαο Αιιειεγγχεο θαη ηεο δηαηήξεζεο ηζφπνζεο παξνρήο ζηνπο ρξφληα πάζρνληεο κε πνζνζηφ αλαπεξίαο άλσ ηνπ 80%). Δπηπιένλ, ηδηαίηεξα ζεκαληηθή παξέκβαζε απνηειεί ην Κνηλσληθφ Δηζφδεκα Αιιειεγγχεο, ην νπνίν έρεη αξρίζεη λα θαηαβάιιεηαη ζε πνιίηεο πνπ δνπλ ζε ζπλζήθεο α- θξαίαο θηψρεηαο ζε 30 Γήκνπο θαη αλακέλεηαη λα επεθηαζεί ζε νιφθιεξε ηε ρψξα ζηηο αξρέο ηνπ 2017. Καηά ζπλέπεηα, ε πηνζέηεζε θαη ε ζπλεπήο πινπνίεζε ηνπ λένπ πξνγξάκκαηνο ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο θηλείηαη πξνο ηελ θαηεχζπλζε ηεο δεκνζηνλνκηθήο πξνζαξκνγήο, ζεκειηψλνληαο παξάιιεια: ξεαιηζηηθνχο δεκνζηνλνκηθνχο ζηφρνπο, νη νπνίνη ραξαθηεξίδνληαη απφ επειημία ζηελ πεξίπησζε έθηαθησλ εμσγελψλ δηαηαξαρψλ, δηθιείδεο πνπ δηαζθαιίδνπλ ηελ νκαιή εμππεξέηεζε ησλ ρξεκαηνδνηηθψλ αλαγθψλ ηεο ρψξαο καθξνπξφζεζκα, θαη ζηνρεπκέλα κέηξα ελίζρπζεο ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο. Σα ζεκεία απηά βειηηψλνπλ ζεκαληηθά ηελ αμηνπηζηία ηνπ πξνγξάκκαηνο, γεγνλφο πνπ ζα κπνξνχζε απφ κφλν ηνπ λα εθθηλήζεη έλαλ θχθιν ελίζρπζεο ηεο ζηαζεξφηεηαο, ηνπ επελδπηηθνχ ελδηαθέξνληνο θαη ησλ εξγαζηαθψλ πξννπηηθψλ, ηεο ελεξγνχο δήηεζεο θαη ηεο νηθνλνκηθήο κεγέζπλζεο. 2.2 Οη εμειίμεηο ην 2015 Σν 2015 ππήξμε ρξνληά επαλαπξνζδηνξηζκνχ ησλ ζηφρσλ ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο θαη ησλ κέζσλ επίηεπμήο ηνπο, κε επαλεμέηαζε ηνπ εθαξκνδφκελνπ κίγκαηνο νηθνλνκηθήο πξνζαξκνγήο. Η δηαδηθαζία απηή έιαβε ρψξα ζε κία ρξνληθή ζπγθπξία πςειήο κεηαβιεηφηεηαο ζην εγρψξην θαη ην δηεζλέο πεξηβάιινλ, θαηά ηελ νπνία ζπλππήξραλ ε επηδείλσζε ηεο ξεπζηφηεηαο ζην ειιεληθφ ηξαπεδηθφ ζχζηεκα θαη νη αζζελείο ελδείμεηο αλάθακςεο ηνπ 2014 κε ηελ αχμεζε ηνπ θηλδχλνπ ζηηο δηεζλείο ρξεκαηαγνξέο, ηε ξαγδαία αχμεζε ησλ πξνζθπγηθψλ ξνψλ κέζσ ηεο Διιάδαο ζηελ Δπξψπε, 11 χκθσλα κε ηα ζηνηρεία ηεο Σξάπεδαο ηεο Διιάδνο, ην Γεθέκβξην ηνπ 2015 ε πνηφηεηα ησλ δαλεηαθψλ ραξηνθπιαθίσλ ζηηο ειιεληθέο ηξάπεδεο είρε επηδεηλσζεί ζεκαληηθά, κε ην 44,2% ηνπ ζπλφινπ ησλ αλνηγκάησλ λα ραξαθηεξίδνληαη σο κε εμππεξεηνχκελα, έλαληη ηνπ 39,9% ηνλ Γεθέκβξην ηνπ 2014 (Έθζεζε Ννκηζκαηηθήο Πνιηηηθήο 2015-2016, Ινχληνο 2016). 18 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1 θαη ηηο επξχηεξεο ζπλέπεηεο ζηηο πξννπηηθέο ζηαζεξφηεηαο απφ ηηο γεσπνιηηηθέο εμειίμεηο ζηε Μέζε Αλαηνιή θαη ηελ Αλαηνιηθή Δπξψπε. Η ξεπζηφηεηα ζηηο ειιεληθέο ηξάπεδεο πεξηνξίζηεθε ζεκαληηθά ην πξψην εμάκελν ηνπ 2015, θαζψο ηαρεία εθξνή θαηαζέζεσλ πξνθιήζεθε απφ ηελ αχμεζε ηεο νηθνλνκηθήο αβεβαηφηεηαο θαη ηελ επαλαθεξφκελε ζπδήηεζε επί κίαο ελδερφκελεο εμφδνπ ηεο Διιάδαο απφ ηελ Δπξσδψλε. Η εθαξκνγή ησλ κέηξσλ ειέγρνπ ζηηο ηξαπεδηθέο ζπλαιιαγέο, ηνλ Ινχιην ηνπ 2015, πεξηφξηζε ηηο εθξνέο, δηαζθαιίδνληαο ηε ζπλέρηζε ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ ηξαπεδηθνχ ζπζηήκαηνο θαη επηθέξνληαο πεξηνξηζκέλε κφλν επίπησζε ζην επίπεδν ηεο θαηαλάισζεο ζε ζρέζε κε φ,ηη είρε αξρηθά πξνβιεθζεί. Η αλζεθηηθφηεηα ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο, θαη ηδίσο ηεο ηδησηηθήο θαηαλάισζεο θαη ηνπ εμσηεξηθνχ ηνκέα ηεο, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ επίηεπμε ηεο ζπκθσλίαο κε ηνπο Θεζκνχο γηα ηελ εθαξκνγή ηεο ΥΓ, ηνλ Αχγνπζην ηνπ 2015, ζπλέβαιαλ ζηελ θαηαγξαθή νξηαθψλ κφλν απσιεηψλ πξαγκαηηθνχ πξντφληνο ζην ζχλνιν ηνπ 2015 ζε ζρέζε κε ην 2014 (-0,2%). Σελ εθαξκνγή ηεο ΥΓ αθνινχζεζε, απφ ηνλ επηέκβξην ηνπ 2015, ε βαζκηαία κεηαζηξνθή ησλ δπζκελψλ πξνζδνθηψλ γηα ηελ νηθνλνκία, πνπ είραλ θαηαγξαθεί θπξίσο ζηνπο δχν πξψηνπο κήλεο εθαξκνγήο ησλ πεξηνξηζκψλ ζηελ θίλεζε θεθαιαίσλ 12. χκθσλα κε ηα εηήζηα εζληθνινγηζηηθά ζηνηρεία ηνπ 2015 γηα ηηο ζπληζηψζεο ηνπ πξαγκαηηθνχ ΑΔΠ, φπσο αλαζεσξήζεθαλ πξνο ηα θάησ απφ ηελ Διιεληθή ηαηηζηηθή Αξρή ηνλ Οθηψβξην ηνπ 2016, ν- ξηαθά αξλεηηθή ήηαλ ζην ζχλνιν ηνπ έηνπο ε πνξεία ηεο ηδησηηθήο θαηαλάισζεο (-0,2%), ησλ επελδχζεσλ (-0,2%), 13 θαη ησλ εμαγσγψλ ππεξεζηψλ (-2,4%). Απφ ηελ άιιε πιεπξά, νη εμαγσγέο αγαζψλ εκθάληζαλ δπλακηθή αλάπηπμεο, θαζψο απμήζεθαλ θαηά 8,6% ζε εηήζηα βάζε, ζπληειψληαο έηζη ζηελ αχμεζε ησλ ζπλνιηθψλ εμαγσγψλ αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ θαηά 3,4% 14 ην 2015. Σν επίπεδν ηεο δεκφζηαο θαηαλάισζεο εληφο ηνπ 2015 ζπλδέζεθε κε ηελ θιηκάθσζε ηεο πξνζθπγηθήο θξίζεο, ε νπνία επεξέαζε δπζαλάινγα ηελ Διιάδα σο ρψξα δηέιεπζεο ζε ζρέζε κε ηηο άιιεο επξσπατθέο ρψξεο. πγθεθξηκέλα, ν αξηζκφο ησλ πξνζθχγσλ πνπ πέξαζαλ ζηελ Διιάδα εληφο ηνπ έηνπο έθηαζε ηηο 856.723 (ζχκθσλα κε ηα ζηνηρεία ηεο Ύπαηεο Αξκνζηείαο ησλ Ηλσκέλσλ Δζλψλ). Απηή ε κεγάιε αχμεζε ησλ εηζξνψλ ζε ζρέζε κε ην 2014 (43.500 αθίμεηο), επέθεξε δεκνζηνλνκηθφ θφζηνο ζε φξνπο δαπαλψλ ππνδνρήο θαη πξνζσξηλήο εγθαηάζηαζεο ησλ πξνζθχγσλ, πνπ ζπληέιεζαλ ζηε ζηαζηκφηεηα ηεο πξαγκαηηθήο δεκφζηαο θαηαλάισζεο έλαληη ηνπ 2014. Η ζπξξίθλσζε ησλ εηζαγσγψλ ππεξεζηψλ ην 2015 έθηαζε ην 14,9% ζε εηήζηα βάζε, αιιά αληηζηαζκίζηεθε απφ ηελ ζπλερηδφκελε αχμεζε ησλ εηζαγσγψλ αγαζψλ έλαληη ηνπ 2014 (θαηά 3,2% βάζεη ησλ αλαζεσξεκέλσλ ζηνηρείσλ). Ωο εθ ηνχηνπ, νη ζπλνιηθέο εηζαγσγέο αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ ζπγθξαηήζεθαλ ζε νξηαθά ζεηηθή πνξεία, απμαλφκελεο θαηά 0,3% 15 έλαληη ηνπ 2014. Η εμέιημε απηή θαηαδεηθλχεη, αθελφο, ηελ αλζεθηηθή επίδνζε ηνπ εμσηεξηθνχ ηνκέα σο πξνο ην επίπεδν δξαζηεξηφηεηαο παξά ηνπο ειέγρνπο επί ησλ ηξαπεδηθψλ ζπλαιιαγψλ θαη, αθεηέξνπ, ηε ζπγθξηηηθά κεγαιχηεξε επίπησζε ησλ ειέγρσλ ζηηο εηζαγσγέο ζε ζρέζε κε ηηο εμαγσγέο, ε νπνία νδήγεζε ζηε ζεηηθή ζπλεηζθνξά ηνπ εμσηεξηθνχ ηζνδπγίνπ αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ ζηελ αχμεζε ηνπ ΑΔΠ ην 2015, θαηά 0,9 εθαηνζηηαίεο κνλάδεο. Οη απνπιεζσξηζηηθέο πηέζεηο ζπλερίζηεθαλ εληφο ηνπ 2015, βαίλνληαο φκσο πξνο εμαζζέληζε, κε ηνλ αλαζεσξεκέλν ξπζκφ πιεζσξηζκνχ ηνπ ΑΔΠ ζην -1,0% θαη ηνλ Δλαξκνληζκέλν Γείθηε Σηκψλ Καηαλαισηή ζην -1,1%, έλαληη -1,8% θαη -1,4%, αληίζηνηρα, ην 2014. 12 ην δίκελν Ινπιίνπ Απγνχζηνπ 2015, θαηά κέζν φξν ε ππνρψξεζε ησλ δεηθηψλ νηθνλνκηθνχ θιίκαηνο έθηαζε ζε εηήζηα βάζε ην 30,9% γηα ηηο επηρεηξεκαηηθέο πξνζδνθίεο ζηε βηνκεραλία, ην 53,2% γηα ηηο επηρεηξεκαηηθέο πξνζδνθίεο ζηηο θαηαζθεπέο, ην 29,9% γηα ην Γείθηε Τπεχζπλσλ Πξνκεζεηψλ (PMI) θαη ην 22,9% γηα ην Γείθηε Οηθνλνκηθνχ Κιίκαηνο. 13 Η αλάζρεζε ηεο πησηηθήο πνξείαο ησ λ επελδχζεσλ απνδίδεηαη ζηηο θαηαζθεπέο πιελ θαηνηθηψλ (+6,2% ζε εηήζηα βάζε), ζηνλ ε- μνπιηζκφ κεηαιιηθψλ πξντφλησλ θαη κεραλεκάησλ (+6,0%) θαη ζηα άιια πξντφληα (+2,9%). 14 Έλαληη ηεο πξνεγνχκελεο εθηίκεζεο ηεο ΔΛΣΑΣ γηα ππνρψξεζε ησλ ζπλνιηθψλ εμαγσγψλ αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ θαηά 3,8% ζε εηήζηα βάζε. 15 Έλαληη ηεο πξνεγνχκελεο εθηίκεζεο ηεο ΔΛΣΑΣ γηα ππνρψξεζε ησλ ζπλνιηθψλ εηζαγσγψλ αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ θαηά 6,9% ζε εηήζηα βάζε. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 19

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1 Ο δεκνζηνλνκηθφο ζηφρνο ηνπ 2015 γηα ην πξσηνγελέο πιεφλαζκα, φπσο ζπκθσλήζεθε ζηε ΥΓ (-0,25% ηνπ ΑΔΠ), ππεξθαιχθζεθε απφ ην δεκνζηνλνκηθφ απνηέιεζκα ηνπ πξσηνγελνχο ηζνδπγίνπ Γεληθήο Κπβέξλεζεο, ην νπνίν αλήιζε ζε πιεφλαζκα 0,25% ηνπ ΑΔΠ 16 έλαληη 0,3% ηνπ ΑΔΠ ην 2014 (εμαηξνπκέλεο ηεο ζηήξημεο ησλ ρξεκαηνπηζησηηθψλ ηδξπκάησλ 17 ). Αληίζηνηρα, ην ηζνδχγην ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο δηακνξθψζεθε ζε έιιεηκκα -3,30% ηνπ ΑΔΠ, έλαληη -3,5% ην 2014, θαη ην ρξένο ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο κεηψζεθε θαηά 8,06 δηζ. επξψ ην 2015, ζην 177,4% ηνπ ΑΔΠ έλαληη 179,7% ηνπ ΑΔΠ ην 2014. Σν δε ηζνδχγην ηξερνπζψλ ζπλαιιαγψλ θαηέγξαςε πιεφλαζκα 205,8 εθαη. επξψ ή 0,12% ηνπ ΑΔΠ), έλαληη ειιείκκαηνο 1,6% ηνπ ΑΔΠ ην 2014. Δπνκέλσο, νη βαζηθνί δείθηεο καθξννηθνλνκηθήο αληζνξξνπίαο ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο (ηα «δίδπκα ειιείκκαηα») ζαθψο βειηηψζεθαλ. 2.3 Οη εμειίμεηο ην 2016 Η ελίζρπζε ηεο νηθνλνκηθήο εκπηζηνζχλεο απφ ηελ πηνζέηεζε ηνπ πξνγξάκκαηνο ρξεκαηνδφηεζεο κέζσ ηνπ Δπξσπατθνχ Μεραληζκνχ ηαζεξφηεηαο (ΔΜ), αλακέλεηαη λα δηεπθνιχλεη ηελ αλάθακςε ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο, ηδίσο κεηά ηελ εμάληιεζε ηεο αξλεηηθήο επίδξαζεο (carry over effect) ηνπ 2015 ζην ηξέρνλ έηνο, πνπ εθηηκάηαη φηη ζα επέιζεη ζε ζχληνκν δηάζηεκα απφ ην ηέινο ηνπ πξψηνπ εμακήλνπ 18. Οη δείθηεο Οηθνλνκηθήο πγθπξίαο έδεημαλ ζαθή βειηίσζε εληφο ηνπ 9κήλνπ Ιαλνπαξίνπ επηεκβξίνπ 2016, ζε ζχγθξηζε κε ην αληίζηνηρν 9κελν ηνπ 2015, κε ηνλ δείθηε επηρεηξεκαηηθψλ πξνζδνθηψλ ζηε βηνκεραλία λα αλέξρεηαη ζηηο 91,2 κνλάδεο (έλαληη 81,6), θαη ην δείθηε επηρεηξεκαηηθψλ πξνζδνθηψλ ζην ιηαληθφ εκπφξην ζηηο 97,5 κνλάδεο (έλαληη 81,0). Ο δείθηεο Τπεχζπλσλ Πξνκεζεηψλ πεξηνξίζηεθε ζηηο 49,4 κνλάδεο ην 9κελν ηνπ 2016 έλαληη ησλ σζηφζν ρακειφηεξσλ 44,4 κνλάδσλ ην 8κελν ηνπ 2015. Ο δείθηεο Οηθνλνκηθνχ Κιίκαηνο ην ηξίην ηξίκελν ηνπ 2016 βειηηψζεθε ζεκαληηθά, θζάλνληαο ηηο 91,6 κνλάδεο έλαληη 80,7 κνλάδσλ ην αληίζηνηρν ηξίκελν ηνπ 2015. ε απηφ ζπλέβαιε ε ζηαδηαθή ραιάξσζε ησλ πεξηνξηζκψλ ζηελ θίλεζε θεθαιαίσλ, ε νπνία αλακέλεηαη λα ζπλερηζηεί ην επφκελν δηάζηεκα, έπεηηα θαη απφ ηελ επαλέληαμε ησλ ειιεληθψλ νκνιφγσλ ζηνλ θαηάινγν ησλ επηιέμηκσλ ηίηισλ ζην πιαίζην ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο. Η αλάθακςε ηεο νηθνλνκίαο αλακέλεηαη λα επνδσζεί απφ ην δεχηεξν κηζφ ηνπ έηνπο, ζηε βάζε ηεο ήδε δηαθαηλφκελεο ηάζεο βειηίσζεο ζηελ αγνξά εξγαζίαο θαη ζηελ πξννπηηθή νηθνλνκηθήο ζηαζεξφηεηαο. Η ηειεπηαία εληζρχεηαη απφ ηελ επηηπρή έθβαζε ηεο πξψηεο αμηνιφγεζεο ηνπ πξνγξάκκαηνο ζηήξημεο, θαηφπηλ ηεο ζπκθσλίαο κε ηνπο Θεζκνχο επί ηνπ παθέηνπ πξναπαηηνχκελσλ κέηξσλ πξνζαξκνγήο, ηνλ Ινχλην ηνπ 2016, θαη ηεο ηππηθήο νινθιήξσζεο ηεο αμηνιφγεζεο κε ηελ εθηακίεπζε ηεο ππν-δφζεο ησλ 2,8 δηζ. επξψ ηνπ Οθησβξίνπ. Με ηνλ ηξφπν απηφ: εμαζθαιίζζεθε ε νκαιή ρξεκαηνδφηεζε ηεο νηθνλνκίαο, δεκηνπξγήζεθαλ ζεηηθέο πξνζδνθίεο ζηελ πξαγκαηηθή νηθνλνκία θαη ην επελδπηηθφ θνηλφ ζε ζρέζε κε ηηο πξννπηηθέο νηθνλνκηθήο ζηαζεξφηεηαο, δεκηνπξγήζεθαλ νη αλαγθαίεο ζπλζήθεο γηα ηελ (ήδε πξαγκαηνπνηεζείζα ηελ 29 ε Ινπλίνπ) επαλαθνξά απφ ηελ ΔΚΣ ηεο επηιεμηκφηεηαο ησλ ειιεληθψλ νκνιφγσλ σο ελέρπξν ζηηο πξάμεηο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο, ε νπνία κεηαθξάδεηαη ζε πξφζβαζε ηνπ ειιεληθνχ ηξαπεδηθνχ ζπζηήκαηνο ζε ξεπζηφηεηα ρακειφηεξνπ θφζηνπο, ζπκθσλήζεθε ε παξνρή ξεπζηφηεηαο πξνο ηελ πξαγκαηηθή νηθνλνκία κέζσ ηεο πιεξσκήο ιεμηπξφζεζκσλ νθεηιψλ ηνπ δεκνζίνπ πξνο ηνλ ηδησηηθφ ηνκέα χςνπο 3,5 δηζ. επξψ, ραξάρζεθε ν νδηθφο ράξηεο γηα ηε βησζηκφηεηα ηνπ δεκφζηνπ ρξένπο, κε ηελ έλαξμε ηεο ζπδήηεζεο επί ζπγθεθξηκέλσλ δεζκψλ κέηξσλ γηα ηε δηαζθάιηζε ηεο αδηάιεηπηεο θαη βηψζηκεο εμππεξέηεζήο ηνπ. 16 Βάζεη ηεο δεχηεξεο θνηλνπνίεζεο ηεο Γηαδηθαζίαο Τπεξβάιινληνο Διιείκκαηνο ΓΤΔ (ΔΛΣΑΣ, Οθηψβξηνο 2016) 17 Οη εθάπαμ δαπάλεο γηα ηελ αλαθεθαιαηνπνίεζε ησλ ηξαπεδψλ κέζα ζην 2015 είραλ επίπησζε ηεο ηάμεο ηνπ 4,1% ηνπ ΑΔΠ ζην α- πνηέιεζκα ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο. 18 Όπσο ππνδειψλεη θαη ε βειηίσζε βξαρπρξφλησλ νηθνλνκηθψλ δεηθηψλ ηξίηνπ ηξηκήλνπ 2016. 20 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1 ε απηή ηε βάζε, θαη δεδνκέλνπ φηη ν ξπζκφο κεηαβνιήο ηνπ ΑΔΠ ηνπ 2015 ζε φξνπο φγθνπ δελ κεηαβιήζεθε θαηά ηελ πξφζθαηε αλαζεψξεζε ησλ εηήζησλ εζληθνινγηζηηθψλ ζηνηρείσλ ηεο ΔΛΣΑΣ, ην πξαγκαηηθφ ΑΔΠ ζπλερίδεη λα εθηηκάηαη νξηαθά κεηνχκελν ην 2016, θαηά 0,3%. Ωο πξνο ηηο ζπληζηψζεο ηεο ηειηθήο εγρψξηαο δήηεζεο 19, ε πξαγκαηηθή ηδησηηθή θαη ε δεκφζηα θαηαλάισζε εθηηκάηαη φηη ζα θηλεζνχλ θαζνδηθά ζην ζχλνιν ηνπ έηνπο, ζην -0,6% θαη -1,5% αληίζηνηρα, ελψ ε επελδπηηθή δξαζηεξηφηεηα αλνδηθά, ζην +3,3%. ε ζρέζε κε ηνλ εμσηεξηθφ ηνκέα ηεο νηθνλνκίαο, ε αλαζεψξεζε ησλ εηήζησλ πξαγκαηηθψλ εμαγσγψλ θαη εηζαγσγψλ ηνπ 2015, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ εμέιημε ησλ βξαρπρξφλησλ δεηθηψλ εληφο ηνπ 2016, έρνπλ αλαδηακνξθψζεη ηηο ζρεηηθέο εθηηκήζεηο γηα ην ηξέρνλ έηνο ζην 0,8% θαη ζην 2,7%, α- ληηζηνίρσο. Η ζηαδηαθή πξνζαξκνγή ησλ εηζαγσγψλ θαη ε ραιάξσζε ησλ ειέγρσλ ζηελ θίλεζε θεθαιαίσλ αλακέλεηαη, επνκέλσο, λα νδεγήζεη ην 2016 ζε αξλεηηθή ζπκβνιή ηνπ εμσηεξηθνχ ηνκέα ζηελ αχμεζε ηνπ ΑΔΠ, θαηά -0,64 εθαηνζηηαίεο κνλάδεο. Σέινο, ν απνπιεζσξηζηήο ηνπ ΑΔΠ αλακέλεηαη λα δηακνξθσζεί ζε νξηαθά αξλεηηθφ έδαθνο, ζην -0,2%. Όζνλ αθνξά ηηο πξνζθπγηθέο ξνέο εληφο ηνπ 2016, απηέο εθηηκψληαη ζεκαληηθά κηθξφηεξεο ζε ζρέζε κε ην πξνεγνχκελν έηνο, θαζψο ζχκθσλα κε ηα ζηνηρεία ηεο Ύπαηεο Αξκνζηείαο ησλ Ηλσκέλσλ Δ- ζλψλ έσο ηηο 23 Οθησβξίνπ έρνπλ αλέιζεη ζε 169.243 άηνκα, επηδεηθλχνληαο ζαθή πησηηθή ηάζε κεηά ηελ ππνγξαθή ηεο ζπκθσλίαο κεηαμχ Δπξσπατθήο Έλσζεο θαη Σνπξθίαο. ε γεληθέο γξακκέο, ε επαλαθνξά ηεο νηθνλνκίαο ζε πνξεία αλάθακςεο, έρνληαο σο εθαιηήξην ην δεχηεξν εμάκελν ηνπ 2016, αλακέλεηαη λα γίλεη εκθαλέζηεξε εληφο ηνπ 2017, κε εδξαίσζε πςειψλ ξπζκψλ αλάπηπμεο κεζνπξφζεζκα. Πληθωρισμός - Τιμές Η κείσζε ηεο ηδησηηθήο θαηαλάισζεο θαη ηεο ηειηθήο εγρψξηαο δήηεζεο κεηαμχ 2009 θαη 2013 νδήγεζε ζε απμαλφκελε θαζνδηθή πίεζε γηα ην δείθηε ηηκψλ θαηαλαισηή, κε αξλεηηθφ ξπζκφ πιεζσξηζκνχ λα θαηαγξάθεηαη απφ ην 2013 έσο θαη ην 2015. Καηά ην ίδην δηάζηεκα, ν πιεζσξηζκφο ζηελ Δπξσδψλε επηβξαδπλφηαλ, παξακέλνληαο φκσο ζε ζεηηθφ έδαθνο έσο ην 2015 (νπφηε κεδελίζηεθε). Σν 2014 ππήξμε γηα ηελ Διιάδα ην έηνο κε ηνλ πςειφηεξν ξπζκφ απνπιεζσξηζκνχ ζε φιε ηελ πεξίνδν πξνζαξκνγήο, θηάλνληαο ην -1,4% βάζεη ηνπ Δλαξκνληζκέλνπ ΓΣΚ. Αληίζεηα, ην 2015 ηα κέηξα έκκεζεο θνξνινγίαο πνπ πηνζεηήζεθαλ πεξηφξηζαλ ηελ ππνρψξεζε ηνπ ελαξκνληζκέλνπ δείθηε (-1,1%) θαη ζπλέβαιαλ ζηε δηακφξθσζε ηνπ ελαξκνληζκέλνπ δνκηθνχ πιεζσξηζκνχ (ππξήλαο ΓΓΣΚ) ειαθξψο πάλσ απφ ην κεδέλ (0,1%). Σν γεγνλφο απηφ αληαλαθιά ηελ επίδξαζε ηεο κείσζεο ηεο δηεζλνχο ηηκήο ηνπ πεηξειαίνπ ην 2015, θαηά 37,5% ζε εηήζηα βάζε, ζην γεληθφ δείθηε ηηκψλ. Οη ηηκέο ζπλέρηζαλ λα θηλνχληαη αξλεηηθά ζην πξψην 9κελν ηνπ 2016 θαηά κέζν φξν, κε ηνλ Δλαξκνληζκέλν ΓΣΚ ζην -0,1%, παξά ηελ απμεηηθή ηάζε ηνπ δείθηε κεηαμχ Ινπλίνπ θαη Απγνχζηνπ ζε επίπεδν ειαθξψο πάλσ απφ ην κέζν φξν ηεο Δπξσδψλεο. Ο Δλαξκνληζκέλνο δείθηεο κε ζηαζεξνχο θφξνπο θπκάλζεθε γχξσ απφ ην -1,8% ην ίδην δηάζηεκα, έλαληη -1,5% ζην 9κελν ηνπ 2015. Απηφ ππνδειψλεη φηη ε κέζε θαζνδηθή πίεζε ζηηο ηηκέο ηελ ίδηα πεξίνδν ζρεδφλ εθκεδελίζηεθε απφ ηηο απμήζεηο ζηελ έκκεζε θνξνινγία (ΦΠΑ, εηδηθνί θφξνη θαηαλάισζεο). Δπηπξφζζεηα, ε δηεζλήο ηηκή ηνπ πεηξειαίνπ παξνπζίαζε λέα κείσζε ηνλ Ιαλνπάξην ηνπ 2016, ελψ ζπλέρηζε λα ππνρσξεί θαηά κέζν φξν ην πξψην 9κελν ηνπ 2016 έλαληη ηνπ 2015, παξά ηελ αλάθακςή ηνπ ζε κεληαία βάζε κεηαμχ Μαξηίνπ θαη Ινπλίνπ 2016. Ωο εθ ηνχηνπ, ν Δλαξκνληζκέλνο δνκηθφο πιεζσξηζκφο θηλήζεθε πεξηζζφηεξν απμεηηθά απφ ηνλ Δλαξκνληζκέλν ΓΣΚ, θιείλνληαο ζην 0,9% ην πξψην 9κελν ηνπ έηνπο, έλαληη -0,2% ηελ αληίζηνηρε πεξίνδν ηνπ 2015. 19 Έπεηηα απφ ηελ πξφζθαηε αλαζεψξεζε ησλ εηήζησλ εζληθνινγηζηηθψλ ζηνηρείσλ γηα ην 2015, νη εθηηκήζεηο απηέο ηεινχλ ππφ ηελ αίξεζε ηπρφλ ζεκαληηθψλ απνθιίζεσλ ζηελ ηζηνξηθή ηάζε θαη ηελ επίδξαζε κεηαθνξάο ησλ ελ ιφγσ κεγεζψλ, θαηά ηελ επηθείκελε δεκνζίεπζε ησλ αλαιπηηθψλ ηξηκεληαίσλ ζηνηρείσλ Δζληθψλ Λνγαξηαζκψλ 3 νπ ηξηκήλνπ 2016. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 21

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1 Η αληίζηνηρε ζπκπίεζε ησλ ηηκψλ ζηελ Δπξσδψλε, πνπ μεθίλεζε απφ ην Γεθέκβξην ηνπ 2014, ππήξμε πεξηνξηζκέλε ζε ζρέζε κε ηελ πεξίπησζε ηεο Διιάδαο θαζ φιν ην δηάζηεκα ησλ απνπιεζσξηζηηθψλ πηέζεσλ. Σφζν ζην πξψην 9κελν ηνπ 2015 φζν θαη ζην ζχλνιν ηνπ έηνπο, ν Δλαξκνληζκέλνο δείθηεο θπκάλζεθε θαηά κέζν φξν ζην κεδέλ, ελψ ζην 9κελν ηνπ 2016 θαηέγξαςε κηθξή άλνδν (0,1%). Σν γεγνλφο απηφ ζπλδέεηαη κε ηελ εθαξκνδφκελε επεθηαηηθή λνκηζκαηηθή πνιηηηθή ηεο ΔΚΣ πξνο ηελ επίηεπμε ηνπ καθξνπξφζεζκνπ ζηφρνπ ηνπ 2%. ην ζχλνιν ηνπ 2016, ε ζπληζηακέλε απφ ηελ (ζε εηήζηα βάζε) αξλεηηθή κεηαβνιή ηεο ηηκήο ηνπ πεηξειαίνπ, ηελ νξηαθή ππνρψξεζε ηεο ηειηθήο εγρψξηαο δήηεζεο ζηελ Διιάδα έλαληη ηνπ 2015 (θαηά 0,4%), θαη ηελ επίδξαζε ησλ απμήζεσλ ζηελ έκκεζε θνξνινγία, αλακέλεηαη λα δηαηεξήζεη ηηο ηηκέο ζην ίδην επίπεδν κε ην 2015. Η εθηηκψκελε αλάθακςε ηεο δήηεζεο απφ ην δεχηεξν εμάκελν ηνπ 2016, ζε ζπλδπαζκφ κε ηε ζηαδηαθή άλνδν ηεο ηηκήο ηνπ πεηξειαίνπ απφ ην 2017, αλακέλεηαη απφ ηνλ Ινχλην ηνπ επφκελνπ έηνπο λα αληηθαηαζηήζεη ηελ έκκεζε θνξνινγία σο πεγή απμεηηθήο επίδξαζεο ζηηο ηηκέο, νδεγψληαο ζε ζεηηθνχο ξπζκνχο πιεζσξηζκνχ ζε φιε ηε κεζνπξφζεζκε πεξίνδν. Απασχόληση - Ανεργία Οη βαζηθνί δείθηεο ηεο ειιεληθήο αγνξάο εξγαζίαο ππέζηεζαλ ζεκαληηθή επηδείλσζε απφ ην 2009 έσο ην 2013, κε ηελ απαζρφιεζε ζε ζπλερή κείσζε θαη ηελ αλεξγία λα εθηηλάζζεηαη ζηα πςειφηεξα επίπεδα ηεο Δπξσδψλεο ην 2013 (27,5% ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ), ην 2014 (26,5%) θαη ην 2015 (24,9%) 20. Σν πξψην 7κελν ηνπ 2016, ε αλεξγία θπκάλζεθε θαηά κέζν φξν ζην 23,7% (έλαληη 25,3% ην αληίζηνηρν δηάζηεκα ηνπ 2015 21 ). Σν αλσηέξσ πνζνζηφ απνηειεί επίζεο ηελ εθηίκεζε γηα ηελ α- λεξγία ζην ζχλνιν ηνπ 2016, ρακειφηεξα θαηά 1,2 εθαηνζηηαία κνλάδα έλαληη ηνπ αληίζηνηρνπ πνζνζηνχ ηνπ 2015 22. Ο ξπζκφο κείσζεο ηεο απαζρφιεζεο ζε εζληθνινγηζηηθή βάζε θνξπθψζεθε ην 2011 (-6,9% ζε εηήζηα βάζε), ελψ ελδείμεηο αλάζρεζεο ηεο δπζκελνχο ηάζεο εκθαλίζηεθαλ κφιηο ην 2014, κε ηελ θαηαγξαθή ζηαζηκφηεηαο ζηνλ αξηζκφ ησλ απαζρνινχκελσλ έλαληη ηνπ πξνεγνχκελνπ ρξφλνπ. Σν 2015, παξά ηε κείσζε ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ κε κεγαιχηεξν ξπζκφ έλαληη ηνπ 2014, ε κεηαζηξνθή ηεο πηψζεο ηεο ζπλνιηθήο απαζρφιεζεο ήηαλ επδηάθξηηε (+0,5% ζε εηήζηα βάζε), γεγνλφο ζην νπνίν ζπληέιεζαλ ε κηθξή αχμεζε ζηελ νηθνλνκηθή δξαζηεξηφηεηα (0,4% ζε φξνπο πξαγκαηηθνχ πξντφληνο) ην πξνεγνχκελν έηνο, θαη ε αχμεζε ηεο κηζζσηήο εξγαζίαο εληφο ηνπ 2015. Γηα ην 2016, ηα ζηνηρεία ηεο έξεπλαο εξγαηηθνχ δπλακηθνχ γηα ην πξψην 7κελν δείρλνπλ αχμεζε ηεο απαζρφιεζεο (2,7%) θαη πξνδηαγξάθνπλ ηε βειηίσζή ηεο ζε εζληθνινγηζηηθή βάζε, κε ηελ ζρεηηθή εηήζηα εθηίκεζε λα δηακνξθψλεηαη ζην 1,0%. Βάζεη ησλ ηξηκεληαίσλ (κε επνρηθά δηνξζσκέλσλ) ζηνηρείσλ ηεο έξεπλαο εξγαηηθνχ δπλακηθνχ, θαηά ηελ αξρηθή πεξίνδν ηεο πξνζαξκνγήο ε κείσζε ηεο απαζρφιεζεο ζπλδέζεθε κε ηελ ππνρψξεζε ηφζν ηεο πιήξνπο απαζρφιεζεο φζν θαη ηεο κεξηθήο απαζρφιεζεο. Ωζηφζν, απφ ην δεχηεξν ηξίκελν ηνπ 2012, παξαηεξήζεθαλ ζεηηθνί ξπζκνί κεηαβνιήο ηεο κεξηθήο απαζρφιεζεο, ηε ζηηγκή πνπ ε πιήξεο απαζρφιεζε ζπλέρηζε λα κεηψλεηαη έσο θαη ην δεχηεξν ηξίκελν ηνπ 2014. Έθηνηε, ε πιήξεο απαζρφιεζε παξνπζηάδεη βειηίσζε, ε νπνία εληζρχζεθε απφ ην 2 ν ηξίκελν ηνπ 2015 παξά ηελ πθεζηαθή επίδξαζε ηνπ 2 νπ εμακήλνπ ηνπ 2015 23. Η εμέιημε ηεο καθξνρξφληαο αλεξγίαο είλαη ελδεηθηηθή ηεο δηαξζξσηηθήο θχζεο ηνπ πξνβιήκαηνο ζηελ αγνξά εξγαζίαο. Μεηαμχ 2010 θαη 2014, ην πνζνζηφ ησλ αλέξγσλ πνπ αδπλαηνχζαλ λα βξνπλ λέα εξγαζία γηα πάλσ απφ έλα έηνο απμήζεθε θαηά 64,9% ή 29 εθαηνζηηαίεο κνλάδεο, θηάλνληαο ζην 73,6% ηνπ ζπλνιηθνχ αξηζκνχ ησλ αλέξγσλ. Σν 2015, ην πνζνζηφ ησλ καθξνρξφληα αλέξγσλ ππνρψ- 20 Βάζεη ηεο ηξηκεληαίαο έξεπλαο εξγαηηθνχ δπλακηθνχ ηεο Διιεληθήο ηαηηζηηθήο Αξρήο. 21 χκθσλα κε ηα δηαζέζηκα (επνρηθά δηνξζσκέλα) κεληαία ζηνηρεία έξεπλαο εξγαηηθνχ δπλακηθνχ γηα ην 2016 (ΔΛΣΑΣ). 22 ε εζληθνινγηζηηθή βάζε ε εθηίκεζε θπκαίλεηαη ζην 21,8% ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ, κεηνχκελε θαηά ίζεο κνλάδεο κε ηελ ΔΔΓ έλαληη ηνπ 2015. 23 Σελ πεξίνδν απφ ην δεχηεξν ηξίκελν ηνπ 2015 έσο θαη ην δεχηεξν ηξίκελν ηνπ 2016, ε πιήξεο απαζρφιεζε εκθαλίδεη ζεκαληηθά ζεηηθνχο ξπζκνχο αχμεζεο, κε κέζν φξν 2,7%. Αληίζεηα ε κεξηθή απαζρφιεζε, κεηά απφ ηέζζεξα ηξίκελα κεδεληθήο θαηά κέζν φξν κεηαβνιήο, εκθάληζε αλάθακςε κφιηο ην δεχηεξν ηξίκελν ηνπ 2016 (+5,3% έλαληη ηνπ δεχηεξνπ ηξηκήλνπ 2015). 22 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1 ξεζε νξηαθά (θαηά 0,4 εθαηνζηηαίεο κνλάδεο), δείρλνληαο πεξαηηέξσ ηάζε βειηίσζεο ην πξψην 6κελν ηνπ 2016, θαηά 1,1 εθαηνζηηαία κνλάδα ζε ζρέζε κε ην αληίζηνηρν 6κελν ηνπ 2015. Η αλεξγία ησλ λέσλ άξρηζε λα βειηηψλεηαη γηα πξψηε θνξά ην 2014, θαηά 5,6 εθαηνζηηαίεο κνλάδεο έλαληη ηνπ 2013, ζην σζηφζν πςειφ 52,7% ηνπ λεαληθνχ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ (απφ 21,9% ην 2008). Η βειηησηηθή ηάζε δηαηεξήζεθε ην 2015, σζηφζν επηβξαδπλφκελε, κε ηελ αλεξγία ζηνπο λένπο λα κεηψλεηαη θαηά 2,9 εθαηνζηηαίεο κνλάδεο έλαληη ηνπ 2014, ζην 49,8%. Σα ζηνηρεία ηνπ πξψηνπ 7κήλνπ ηνπ 2016 ππνδειψλνπλ πεξαηηέξσ βειηίσζε ηεο αλεξγίαο ζηνπο λένπο (15-24 εηψλ), δηακνξθψλνληάο ηελ ζην 48,6% απφ 50,4% ην αληίζηνηρν 7κελν ηνπ 2015. Ννκηζκαηηθέο θαη πηζηωηηθέο εμειίμεηο Ο εηήζηνο ξπζκφο κεηαβνιήο ηνπ λνκηζκαηηθνχ κεγέζνπο πνπ απνηειεί ηελ ειιεληθή ζπκβνιή ζην Μ3 ηεο δψλεο ηνπ επξψ (εθηφο ηνπ λνκίζκαηνο ζε θπθινθνξία) αθνχ θαηέγξαςε πξννδεπηηθά απμαλφκελεο αξλεηηθέο ηηκέο ην α εμάκελν ηνπ 2015 ζηε ζπλέρεηα αλέθακςε ζεκαληηθά θαη κεηαζηξάθεθε ζε ζεηηθέο ηηκέο (Αχγνπζηνο ηνπ 2016: 4,4%, Γεθέκβξηνο 2015: -22,0%). Αλαιπηηθφηεξα, ν εηήζηνο ξπζκφο αχμεζεο ησλ θαηαζέζεσλ δηάξθεηαο κίαο εκέξαο αλήιζε ζε 12,2% ηνλ Αχγνπζην ηνπ 2016 απφ 14,9% ην Γεθέκβξην ηνπ 2015, θαη ν εηήζηνο ξπζκφο κεηαβνιήο ησλ θαηαζέζεσλ πξνζεζκίαο έσο 2 εηψλ ππνρψξεζε ζε -6,9% ηνλ Αχγνπζην ηνπ 2016 απφ -49,5% ζην ηέινο ηνπ 2015. Οη ηξαπεδηθέο θαηαζέζεηο ησλ κε ρξεκαηνπηζησηηθψλ επηρεηξήζεσλ θαη ησλ λνηθνθπξηψλ, εκθάληζαλ δηαθπκάλζεηο απφ ην Γεθέκβξην ηνπ 2015 θαζψο ζεηηθέο θαζαξέο ξνέο ελαιιάζζνληαλ κε αξλεηηθέο θαη ε ζπλνιηθή ξνή θαηά ηελ πεξίνδν Ιαλνπαξίνπ 2016-επηεκβξίνπ 2016 αλήιζε ζε 0,6 δηζ. επξψ (έλαληη -38,2 δηζ. επξψ ηελ ίδηα πεξίνδν ηνπ 2015). Μεηά απφ κηα πξψηε πεξίνδν έληνλεο αβεβαηφηεηαο θαηά ηηο αξρηθέο δηαπξαγκαηεχζεηο κε ηνπο ζεζκνχο ην α εμάκελν ηνπ 2015 αθνινχζεζε ζεκαληηθή ζπξξίθλσζε ησλ θαηαζέζεσλ, θαζψο θαη επηβνιή πεξηνξηζκψλ ζηηο αλαιήςεηο κεηξεηψλ θαη ζηηο δηαζπλνξηαθέο κεηαθνξέο θεθαιαίσλ. Η αλαδσνγφλεζε ηεο εκπηζηνζχλεο επαλήιζε κεηά ηε ζχλαςε ηεο ΥΓ κε ηνπο ζεζκνχο ηνλ Αχγνπζην ηνπ 2015 θαη ηελ ππνγξαθή ηνπ ηξίηνπ πξνγξάκκαηνο νηθνλνκηθήο πξνζαξκνγήο κε απνηέιεζκα ηε ζπγθξάηεζε ηεο ππνρψξεζεο ησλ θαηαζέζεσλ. Η εκπηζηνζχλε ησλ θαηαζεηψλ ζηηο πξννπηηθέο ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο θαη ζην ηξαπεδηθφ ζχζηεκα βειηηψζεθε πξννδεπηηθά ζηε ζπλέρεηα κε ηελ αλαθεθαιαηνπνίεζε ησλ ηξαπεδψλ ην Γεθέκβξην ηνπ 2015 θαη ηελ νινθιήξσζε ηεο πξψηεο αμηνιφγεζεο ηνλ Ινχλην ηνπ 2016. Η επηθείκελε νινθιήξσζε ηεο δεχηεξεο αμηνιφγεζεο ηνπ πξνγξάκκαηνο, ε ζηαδηαθή ραιάξσζε ησλ πεξηνξηζκψλ θεθαιαίσλ θαη ε αληηκεηψπηζε ησλ κε εμππεξεηνχκελσλ αλνηγκάησλ ηνπ ηξαπεδηθνχ ζπζηήκαηνο αλακέλεηαη φηη ζα ζπληειέζνπλ ζε κεγαιχηεξε αλάθακςε ησλ θαηαζέζεσλ κε ηελ επηζηξνθή απνζεζαπξηζκέλσλ ηξαπεδνγξακκαηίσλ θαη θεθαιαίσλ απφ ην εμσηεξηθφ. Ο εηήζηνο ξπζκφο κεηαβνιήο ηνπ ππνινίπνπ ηεο ρξεκαηνδφηεζεο πξνο ηνλ ηνκέα ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο απφ ην εγρψξην ηξαπεδηθφ ζχζηεκα ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο Σξαπέδεο ηεο Διιάδνο αθνχ επαλήιζε ζε ζεηηθέο ηηκέο ην 2015, ηελ πεξίνδν Γεθεκβξίνπ 2015-επηεκβξίνπ 2016 εκθάληζε ζπλερφκελα αξλεηηθέο κνλνςήθηεο ηηκέο, κε δηαθπκάλζεηο. Δηδηθφηεξα, ν ξπζκφο απηφο δηακνξθψζεθε ζε -3,3% ην επηέκβξην ηνπ 2016 απφ -5,3% ην Γεθέκβξην ηνπ 2015. Η δηακφξθσζε ηνπ ελ ιφγσ ξπζκνχ ζε αξλεηηθέο ηηκέο ηελ πεξίνδν ππφ επηζθφπεζε αληαλαθιά ηε κηθξή κείσζε ηεο αμίαο ηνπ ραξηνθπιαθίνπ ησλ ηξαπεδψλ ζε ηίηινπο ειιεληθνχ Γεκνζίνπ θαη ηνπο αξλεηηθνχο, σο επί ην πιείζηνλ, εηήζηνπο ξπζκνχο κεηαβνιήο ησλ δαλείσλ ησλ ηξαπεδψλ πξνο ηε Γεληθή Κπβέξλεζε. Όζνλ αθνξά ηελ ηξαπεδηθή ρξεκαηνδφηεζε ηνπ ηδησηηθνχ κε ρξεκαηνπηζησηηθνχ ηνκέα ηεο νηθνλνκίαο, ν εηήζηνο ξπζκφο κείσζεο ησλ ηξαπεδηθψλ πηζηψζεσλ πξνο ηα λνηθνθπξηά (ηδηψηεο-ηδησηηθά κε θεξδνζθνπηθά ηδξχκαηα) θαηά ηνπο πξψηνπο ελλέα κήλεο ηνπ έηνπο παξέκεηλε ζρεδφλ ακεηάβιεηνο θαη δηακνξθψζεθε ζε -3,0% ην επηέκβξην ηνπ 2016 έλαληη -3,1% ην Γεθέκβξην ηνπ 2015. Ο εηήζηνο ξπζκφο κείσζεο ησλ ηξαπεδηθψλ πηζηψζεσλ πξνο ηηο κε ρξεκαηνπηζησηηθέο επηρεηξήζεηο αθνχ εκθάληζε δηαθπκάλζεηο κεηά ηελ επηβνιή ησλ πεξηνξηζκψλ ζηε κεηαθνξά θεθαιαίσλ, ηνπο πξψηνπο ελλέα κήλεο ηνπ έηνπο πεξηνξίζηεθε θαη δηακνξθψζεθε ζε -0,2% ηνλ επηέκβξην ηνπ 2016 έλαληη -1,2% ην Γεθέκβξην ηνπ 2015. Ο πεξηνξηζκφο ηνπ ξπζκνχ κείσζεο ηεο ηξαπεδηθήο ρξεκαηνδφηεζεο πξνο ηηο κε ρξεκαηνπηζησηηθέο επηρεηξήζεηο, απφ ηελ πιεπξά ηεο δήηεζεο, παξά ηελ αξλεηηθή επίδξαζε ηεο νηθν- ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 23

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1 λνκηθήο επηβξάδπλζεο ην α εμάκελν ηνπ 2016 είλαη πηζαλφλ λα ζηεξίρζεθε ζηελ εμνκάιπλζε ησλ ζπλζεθψλ αβεβαηφηεηαο. Απφ ηελ πιεπξά ηεο πξνζθνξάο, ε πξφζθαηε κεηάβαζε ηνπ ξπζκνχ ζπξξίθλσζεο ηεο ρξεκαηνδφηεζεο ζε κεδέλ είλαη ζπλεπήο, πέξα απφ ηελ επλντθή θαη γηα ηηο ηξάπεδεο βειηίσζε ηνπ θιίκαηνο αβεβαηφηεηαο, θαη κε ηελ ελίζρπζε ησλ θεθαιαίσλ ησλ ηξαπεδψλ κεηά ηελ αλαθεθαιαηνπνίεζε ηνπ Γεθεκβξίνπ ηνπ 2015, θαζψο θαη κε ηηο επλντθφηεξεο ζπλζήθεο άληιεζεο πφξσλ πξνο αλαδαλεηζκφ απφ ηε ζπκκεηνρή ηνπο ζηε δηαζπλνξηαθή δηαηξαπεδηθή αγνξά, ζηηο ζηνρεπκέλεο πξάμεηο πην καθξνπξφζεζκεο αλαρξεκαηνδφηεζεο ηεο ΔΚΣ θαζψο θαη ηελ πξφζβαζή ηνπο ζε έθηαθηε ρξεκαηνδφηεζε. εκαληηθφο παξάγνληαο αλαζρεηηθφο ζηελ παξνρή πηζηψζεσλ παξέκεηλε ην π- ςειφ απφζεκα ησλ κε εμππεξεηνχκελσλ αλνηγκάησλ. Σα επηηφθηα ησλ λέσλ ηξαπεδηθψλ θαηαζέζεσλ ζηελ Διιάδα, αθνινχζεζαλ θαζνδηθή πνξεία απφ ηα κέζα ηνπ 2012, ε νπνία αθνχ δηαθφπεθε ην α εμάκελν ηνπ 2015 ιφγσ ησλ εθξνψλ θαηαζέζεσλ ζπλερίζηεθε εθ λένπ κεηά ηελ απφηνκε απνθιηκάθσζή ηνπο ηνλ Ινχιην ηνπ 2015 θαηφπηλ ηεο επηβνιήο ησλ πεξηνξηζκψλ ζηηο αλαιήςεηο απφ ηξαπεδηθέο θαηαζέζεηο. Σν νθηάκελν Ιαλνπαξίνπ-Απγνχζηνπ 2016 ηα επηηφθηα ησλ θαηαζέζεσλ θαηέγξαςαλ ήπηεο πεξαηηέξσ κεηψζεηο. Δηδηθφηεξα, ην επηηφθην ζηε ζεκαληηθφηεξε θαηεγνξία θαηαζέζεσλ, δει. εθείλσλ κε ζπκθσλεκέλε δηάξθεηα έσο 1 έηνο απφ ηα λνηθνθπξηά, θαηέγξαςε ζπλνιηθά κείσζε ζηε δηάξθεηα ηεο εμεηαδφκελεο πεξηφδνπ θαηά 15 κνλάδεο βάζεο θαη ηνλ Αχγνπζην ηνπ 2016 δηακνξθψζεθε ζε 0,87%. Σα επηηφθηα ησλ λέσλ ηξαπεδηθψλ δαλείσλ αθνχ θαηά κέζν φξν θαηέγξαςαλ άλνδν ηνπο κήλεο κεηά ηελ επηβνιή πεξηνξηζκψλ θεθαιαίσλ κέρξη ην ηέινο ηνπ 2015, ζηε ζπλέρεηα άξρηζαλ λα κεηψλνληαη. ηελ αξρηθή εμέιημε ησλ επηηνθίσλ ελδέρεηαη λα ζπλέβαιε ε εθηίκεζε ακέζσο κεηά ηελ επηβνιή ησλ πεξηνξηζκψλ, εθ κέξνπο ησλ ηξαπεδψλ, αλφδνπ ηνπ πηζησηηθνχ θηλδχλνπ, ε νπνία κεηά αλαζεσξήζεθε πξνο επλντθφηεξε θαηεχζπλζε. Αλαιπηηθφηεξα, ην νθηάκελν Ιαλνπαξίνπ-Απγνχζηνπ 2016 ην κέζν επηηφθην ησλ δαλείσλ πξνο ηηο κε ρξεκαηνπηζησηηθέο επηρεηξήζεηο κεηψζεθε θαηά 27 κνλάδεο βάζεο θαη δηακνξθψζεθε ζε 5,04% ηνλ Αχγνπζην ηνπ 2016, ελψ ην αληίζηνηρν επηηφθην ησλ δαλείσλ πξνο ηα λνηθνθπξηά απμήζεθε θαηά 11 κνλάδεο βάζεο ζε 4,78%. Σα ex post πξαγκαηηθά επηηφθηα ησλ ηξαπεδηθψλ δαλείσλ, αθνχ θαηέγξαςαλ ζεκαληηθή κείσζε ιφγσ ηεο επηβξάδπλζεο ηνπ ξπζκνχ ππνρψξεζεο ησλ ηηκψλ, ην εμεηαδφκελν δηάζηεκα θαηά κέζν φξν εκθάληζαλ κηθξή άλνδν. Αλαιπηηθφηεξα, ην κελ πξαγκαηηθφ επηηφθην ησλ δαλείσλ πξνο κε ρξεκαηνπηζησηηθέο επηρεηξήζεηο ππνρψξεζε θαηά 31 κνλάδεο βάζεο ζε 4,61% ηνλ Αχγνπζην ηνπ 2016, ελψ ην αληίζηνηρν επηηφθην ησλ δαλείσλ πξνο ηα λνηθνθπξηά απμήζεθε θαηά 7 κνλάδεο βάζεο ζε 4,35%. Ιζνδύγην ηξερνπζώλ ζπλαιιαγώλ 24 Σν ηζνδχγην ηξερνπζψλ ζπλαιιαγψλ, ηελ πεξίνδν Ιαλνπαξίνπ-επηεκβξίνπ ηνπ 2016 παξνπζίαζε πιεφλαζκα 430 εθαη. επξψ, θαηά 560 εθαη. επξψ κηθξφηεξν απφ εθείλν ηεο ίδηαο πεξηφδνπ ηνπ 2015. Η εμέιημε απηή νθείιεηαη ζηε βειηίσζε ησλ ηζνδπγίσλ ησλ πξσηνγελψλ θαη δεπηεξνγελψλ εηζνδεκάησλ. Σελ ίδηα πεξίνδν ην ζπλνιηθφ ηζνδχγην αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ παξνπζίαζε επηδείλσζε, θαζψο νη εμαγσγέο αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ ζε ηξέρνπζεο ηηκέο πεξηνξίζηεθαλ θαηά 12,0%, ελψ νη αληίζηνηρεο εηζαγσγέο κεηψζεθαλ κε βξαδχηεξν ξπζκφ, θαηά 8,9%. Δηδηθφηεξα, ην πιεφλαζκα ηνπ ηζνδπγίνπ π- πεξεζηψλ παξνπζίαζε πηψζε, ε νπνία αληηζηαζκίζηεθε κφλν ελ κέξεη απφ ηνλ πεξηνξηζκφ ηνπ ειιείκκαηνο ηνπ ηζνδπγίνπ αγαζψλ. Σν ηζνδχγην αγαζψλ, ηελ πεξίνδν Ιαλνπαξίνπ-επηεκβξίνπ ηνπ 2016, εκθάληζε έιιεηκκα 10,7 δηζ. επξψ, θαηά 663 εθαη. επξψ κηθξφηεξν εθείλνπ ηνπ 2015, σο απνηέιεζκα θπξίσο ηεο ζεκαληηθήο κείσζεο ηνπ ειιείκκαηνο ηνπ ηζνδπγίνπ θαπζίκσλ ιφγσ ηεο πηψζεο ησλ δηεζλψλ ηηκψλ ηνπ πεηξειαίνπ. Δπίζεο, πεξηνξίζηεθαλ θαη νη θαζαξέο πιεξσκέο γηα αγνξέο πινίσλ, ελ κέξεη ιφγσ ηεο δηεμαγσγήο ησλ ζρεηηθψλ ζπλαιιαγψλ εθηφο ηνπ εγρσξίνπ ηξαπεδηθνχ ζπζηήκαηνο (ιφγσ ησλ πεξηνξηζκψλ ζηελ 24 Απφ ην κήλα αλαθνξάο Ινχιην 2015, ε Σξάπεδα ηεο Διιάδνο ρξεζηκνπνηεί ηηο ζηαηηζηηθέο εμσηεξηθνχ εκπνξίνπ ηεο ΔΛΣΑΣ ζηε ζέζε ησλ ζηνηρείσλ δηαθαλνληζκνχ ηξαπεδηθψλ ζπλαιιαγψλ (settlements data), πνπ ρξεζηκνπνηνχληαλ έσο θαη ηνλ Ινχλην 2015. Δπίζεο, απφ ην κήλα αλαθνξάο Ιαλνπάξην 2015, ε παξνπζίαζε ηνπ ηζνδπγίνπ πιεξσκψλ βαζίδεηαη ζηελ 6 ε έθδνζε ηνπ Δγρεηξηδίνπ Ι- ζνδπγίνπ Πιεξσκψλ (ΒΡΜ6-Balance of Payments Manual 6 th edition). Πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξίεο κπνξείηε λα βξείηε ζηα ζρεηηθά δειηία ηχπνπ πνπ δεκνζίεπζε ε ΣηΔ ζηηο 21/9/2015 θαη 23/3/2015 αληίζηνηρα. 24 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1 θίλεζε θεθαιαίσλ). Αληίζεηα, ην έιιεηκκα ηνπ ηζνδπγίνπ αγαζψλ ρσξίο θαχζηκα θαη πινία απμήζεθε, θαζψο νη εηζαγσγέο απμήζεθαλ θαηά 4,7% 25 θαη νη αληίζηνηρεο εμαγσγέο κεηψζεθαλ θαηά 1,1%. εκεηψλεηαη φηη, ζε ζηαζεξέο ηηκέο, νη ζπλνιηθέο εμαγσγέο αγαζψλ, ηελ πεξίνδν Ιαλνπαξίνπ- επηεκβξίνπ ηνπ 2016, ζεκείσζαλ άλνδν θαηά 6,1% θπξίσο ιφγσ αχμεζεο ηνπ φγθνπ ησλ εμαγσγψλ θαπζίκσλ. Δηδηθφηεξα, εθηφο απφ ηνλ θιάδν ησλ θαπζίκσλ, ζεκαληηθή άλνδν ζεκείσζαλ νη εμαγσγέο ησλ θιάδσλ ηξνθίκσλ, πνηψλ θαη θαπλνχ, ρεκηθψλ, κε κεηαιιηθψλ νξπθηψλ θαη κεραλεκάησλ θαη εμνπιηζκνχ. Δπίζεο, νη ειιεληθέο εμαγσγέο πξνο ηηο αγνξέο ηεο Δπξσδψλεο θαη ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο απμήζεθαλ, ζε αληίζεζε κε ηηο εμαγσγέο πξνο εθηφο ΔΔ αγνξέο, κε απνηέιεζκα ηελ άλνδν ηνπ πνζνζηνχ ησλ ειιεληθψλ εμαγσγψλ πξνο ηηο ρψξεο ηεο ΔΔ ζε 61% ηεο ζπλνιηθήο αμίαο ηνπο, απφ 55% ηελ ίδηα πεξίνδν ηνπ 2015. Σν ηζνδχγην ππεξεζηψλ ηελ πεξίνδν Ιαλνπαξίνπ-επηεκβξίνπ ηνπ 2016, παξνπζίαζε πιεφλαζκα 10,9 δηζ. επξψ, θαηά 1,9 δηζ. επξψ κηθξφηεξν απφ εθείλν ηεο αληίζηνηρεο πεξηφδνπ ηνπ 2015. Η εμέιημε απηή νθείιεηαη θπξίσο ζηε κείσζε ησλ θαζαξψλ εηζπξάμεσλ απφ κεηαθνξέο. Δπίζεο επηδείλσζε παξνπζίαζε θαη ην ηαμηδησηηθφ ηζνδχγην. Οη εηζπξάμεηο απφ ηαμηδησηηθέο ππεξεζίεο ζεκείσζαλ πηψζε θαηά 7,1%, παξά ηελ άλνδν ησλ αθίμεσλ μέλσλ επηζθεπηψλ θαηά 1,3%, ιφγσ ηεο κείσζεο ηεο κέζεο δαπάλεο αλά ηαμίδη θαηά 9,0%. Η ηειεπηαία νθείιεηαη θπξίσο ζηνλ πεξηνξηζκφ ηεο κέζεο δηάξθεηαο ηνπ ηαμηδηνχ, αιιά θαη ηεο κέζεο δαπάλεο αλά δηαλπθηέξεπζε. Οη εηζπξάμεηο απφ ππεξεζίεο κεηαθνξψλ, θπξίσο ζαιάζζησλ, θαηέγξαςαλ κείσζε θαηά 33,5% ζπγθξηηηθά κε ηελ αληίζηνηρε πεξίνδν ηνπ 2015. Σα έζνδα απφ ζαιάζζηεο κεηαθνξέο επεξεάζηεθαλ αξλεηηθά αθελφο απφ ηελ δηεμαγσγή ησλ ζρεηηθψλ ζπλαιιαγψλ εθηφο ηνπ εγρσξίνπ ηξαπεδηθνχ ζπζηήκαηνο ιφγσ ηεο επηβνιήο ησλ πεξηνξηζκψλ ζηελ θίλεζε θεθαιαίσλ θαη αθεηέξνπ απφ ηελ πηψζε ησλ λαχισλ θαηά 37,3%. Σέινο, ην ηζνδχγην ησλ «ινηπψλ» ππεξεζηψλ παξνπζίαζε βειηίσζε θαηαγξάθνληαο απμεκέλν πιεφλαζκα ζε ζχγθξηζε κε ην 2015, ρσξίο φκσο λα αληηζηαζκίζεη ηηο αλσηέξσ εμειίμεηο. Σνπο πξψηνπο ελλέα κήλεο ηνπ 2016, ην πιεφλαζκα ηνπ ηζνδπγίνπ πξσηνγελψλ εηζνδεκάησλ δηακνξθψζεθε ζε 467 εθαη. επξψ, θαηά 373 εθαη. επξψ κεγαιχηεξν ζε ζρέζε κε ηελ ίδηα πεξίνδν ηνπ 2015 θαη ην έιιεηκκα ηνπ ηζνδπγίνπ δεπηεξνγελψλ εηζνδεκάησλ πεξηνξίζηεθε θαηά 351 εθαη. επξψ θαη δηακνξθψζεθε ζε 162 εθαη. επξψ. Καηά ηελ ίδηα ρξνληθή πεξίνδν ην πιεφλαζκα ηνπ ηζνδπγίνπ θεθαιαίσλ ζεκείσζε άλνδν θαη δηακνξθψζεθε ζε 638 εθαη. επξψ. Οη ζπλνιηθέο θαζαξέο κεηαβηβάζεηο πφξσλ απφ ηελ ΔΔ (εηζπξάμεηο ινηπψλ πξσηνγελψλ εηζνδεκάησλ θαη δεπηεξνγελψλ εηζνδεκάησλ Γεληθήο Κπβέξλεζεο θαη εηζπξάμεηο θεθαιαίσλ κείνλ απνδφζεηο ζηνλ Κνηλνηηθφ Πξνυπνινγηζκφ) δηακνξθψζεθαλ ζε 2,5 δηζ. επξψ έλαληη 2,2 δηζ. επξψ ηελ αληίζηνηρε πεξίνδν ηνπ 2015. 26 Οη ζσξεπηηθέο εηζξνέο ησλ δηαξζξσηηθψλ θνλδπιίσλ απφ ηελ ΔΔ κέρξη ηέινο επηεκβξίνπ 2016 αλήιζαλ ζε πεξίπνπ 1,3 δηζ. επξψ. 25 Η αχμεζε ησλ εηζαγσγψλ αγαζψλ ρσξίο θαχζηκα θαη πινία ζηνπο πξψηνπο νθηψ κήλεο ηνπ 2016 νθείιεηαη θπξίσο ζηελ αχμεζε πνπ ζεκεηψζεθε ηνλ Ινχιην θαη ηνλ Αχγνπζην, ζε ζχγθξηζε κε ηηο εηζαγσγέο ηνπ δηκήλνπ Ινπιίνπ-Απγνχζηνπ ηνπ 2015, νη νπνίεο είραλ ζεκεηψζεη κεγάιε πηψζε ιφγσ ηεο εθαξκνγήο ησλ πεξηνξηζκψλ ζηελ θίλεζε θεθαιαίσλ. 26 Οη εηζπξάμεηο ησλ ινηπψλ πξσηνγελψλ εηζνδεκάησλ θαη ησλ δεπηεξνγελψλ εηζνδεκάησλ ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο πεξηιακβάλνπλ θπξίσο ηηο άκεζεο εληζρχζεηο θαη επηδνηήζεηο ζην πιαίζην ηεο Κνηλήο Αγξνηηθήο Πνιηηηθήο (ΚΑΠ), θαζψο θαη ηηο θαηαβνιέο απφ ην Δπξσπατθφ Κνηλσληθφ Σακείν, ελψ νη πιεξσκέο πεξηιακβάλνπλ θπξίσο ηηο απνδφζεηο πξνο ηνλ Κνηλνηηθφ Πξνυπνινγηζκφ. Οη εηζπξάμεηο θεθαιαίσλ ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο πεξηιακβάλνπλ θπξίσο ηηο απνιήςεηο απφ ηα Γηαξζξσηηθά Σακεία πιελ ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλσληθνχ Σακείνπ. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 25

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1 Πίλαθαο 1.2 Ιζνδύγην πιεξωκώλ (πξνζωξηλά ζηνηρεία) (ζε εθαη. επξώ) Ιαλνπάξηνο-Γεθέκβξηνο Ιαλνπάξηνο-επηέκβξηνο 2013 2014 2015 2014 2015 2016 I. Ιζνδύγην ηξερνπζώλ ζπλαιιαγώλ (Ι.Α+Ι.Β+Ι.Γ+Ι.Γ) -3.687,6-2.912,6 205,8-466,7 990,4 430,4 Ιζνδύγην αγαζώλ θαη ππεξεζηώλ (Ι.Α+Ι.Β) -5.026,6-3.979,0-298,8-1.425,6 1.409,2 125,2 Ι.A Ιζνδύγην αγαζώλ ( I.Α.1 - I.Α.2) -20.776,0-22.252,2-17.231,2-14.370,8-11.395,7-10.732,6 Ιζνδχγην θαπζίκσλ -6.913,5-6.275,4-4.208,1-3.799,5-2.935,9-1.454,1 Ιζνδχγην αγαζψλ ρσξίο θαχζηκα -13.862,5-15.976,8-13.023,1-10.571,3-8.459,7-9.278,5 Ιζνδχγην πινίσλ -1.479,0-2.145,9-431,2-1.758,9-362,8-105,7 Ιζνδχγην αγαζψλ ρσξίο πινία -19.297,0-20.106,3-16.800,0-12.611,8-11.032,9-10.627,0 Ιζνδχγην αγαζψλ ρσξίο θαχζηκα θαη πινία -12.383,6-13.830,9-12.591,9-8.812,4-8.097,0-9.172,8 I.A.1 Δμαγωγέο αγαζώλ 26.895,6 26.788,0 24.787,2 17.648,1 16.626,4 15.629,4 Καχζηκα 9.485,1 9.049,8 6.713,7 6.167,2 4.545,7 3.716,0 Πινία (πσιήζεηο) 443,0 626,0 175,5 411,8 158,3 123,3 Αγαζά ρσξίο θαχζηκα θαη πινία 16.967,6 17.112,1 17.898,0 11.069,1 11.922,4 11.790,2 I.A.2 Δηζαγωγέο αγαζώλ 47.671,6 49.040,2 42.018,4 32.018,9 28.022,1 26.362,0 Καχζηκα 16.398,5 15.325,2 10.921,8 9.966,7 7.481,6 5.170,1 Πινία (αγνξέο) 1.921,9 2.771,9 606,7 2.170,7 521,1 228,9 Αγαζά ρσξίο θαχζηκα θαη πινία 29.351,1 30.943,0 30.489,9 19.881,5 20.019,4 20.963,0 Ι.Β Ιζνδύγην ππεξεζηώλ ( I.Β.1 - I.Β.2) 15.749,4 18.273,2 16.932,4 12.945,2 12.804,9 10.857,9 I.B.1 Δηζπξάμεηο 28.045,8 31.051,3 27.919,2 21.313,1 20.674,3 17.208,2 Σαμηδησηηθφ 12.152,2 13.393,1 14.125,8 9.749,2 10.605,8 9.853,0 Μεηαθνξέο 12.060,9 13.130,8 9.968,3 8.494,6 7.466,1 4.968,1 Λνηπέο ππεξεζίεο 3.832,7 4.527,4 3.825,0 3.069,2 2.602,4 2.387,1 I.B.2 Πιεξωκέο 12.296,4 12.778,1 10.986,8 8.367,9 7.869,4 6.350,4 Σαμηδησηηθφ 1.835,2 2.076,4 2.037,4 1.360,3 1.354,9 1.419,1 Μεηαθνξέο 6.492,2 6.258,6 5.430,0 4.075,5 3.990,8 2.873,2 Λνηπέο ππεξεζίεο 3.969,1 4.443,1 3.519,4 2.932,0 2.523,7 2.058,0 Ι.Γ Ιζνδύγην πξωηνγελώλ εηζνδεκάηωλ (I.Γ.1 - I.Γ.2) -457,0 1.401,2 1.026,2 821,5 94,4 467,1 I.Γ.1 Δηζπξάμεηο 6.458,1 8.458,3 7.519,2 5.336,3 5.151,7 4.819,2 Απφ εξγαζία (ακνηβέο, κηζζνί) 209,3 209,9 153,8 139,4 114,9 86,9 Απφ επελδχζεηο (ηφθνη, κεξίζκαηα, θέξδε) 3.213,7 4.832,4 4.200,8 2.350,4 2.840,1 2.297,7 Λνηπά πξσηνγελή εηζνδήκαηα 3.035,1 3.416,1 3.164,6 2.846,5 2.196,7 2.434,6 I.Γ.2 Πιεξωκέο 6.915,1 7.057,1 6.493,0 4.514,8 5.057,3 4.352,0 Απφ εξγαζία (ακνηβέο, κηζζνί) 453,0 491,7 379,4 294,2 316,5 150,8 Απφ επελδχζεηο (ηφθνη, κεξίζκαηα, θέξδε) 6.097,1 6.202,9 5.814,5 3.979,8 4.517,3 3.908,5 Λνηπά πξσηνγελή εηζνδήκαηα 365,0 362,6 299,1 240,8 223,4 292,8 Ι.Γ Ιζνδύγην δεπηεξνγελώλ εηζνδεκάηωλ (I.Γ.1 - I.Γ.2) 1.796,1-334,7-521,5 137,3-513,2-161,9 I.Γ.1 Δηζπξάμεηο 4.652,8 2.550,7 1.909,7 2.024,4 1.325,4 1.298,4 Γεληθή Κπβέξλεζε 3.375,5 1.441,7 1.054,9 1.251,8 732,2 811,5 Λνηπνί ηνκείο 1.277,3 1.109,0 854,9 772,6 593,2 486,9 I.Γ.2 Πιεξωκέο 2.856,7 2.885,5 2.431,2 1.887,1 1.838,7 1.460,3 Γεληθή Κπβέξλεζε 2.068,1 2.054,7 1.695,0 1.364,5 1.266,1 1.104,4 Λνηπνί ηνκείο 788,6 830,8 736,2 522,6 572,6 355,9 IΙ. Ιζνδύγην θεθαιαίωλ (ΙΙ.1-ΙΙ.2) 3.040,8 2.510,6 1.988,6 1.845,9 614,4 637,9 IΙ.1 Δηζπξάμεηο 3.380,6 2.866,2 2.369,5 2.036,0 827,5 788,1 Γεληθή Κπβέξλεζε 3.298,9 2.789,8 2.319,3 1.987,6 791,9 753,8 Λνηπνί ηνκείο 81,7 76,4 50,2 48,4 35,6 34,2 IΙ.2 Πιεξωκέο 339,8 355,6 380,9 190,1 213,1 150,2 Γεληθή Κπβέξλεζε 9,7 8,8 4,1 7,2 3,7 1,1 Λνηπνί ηνκείο 330,1 346,7 376,8 182,9 209,4 149,0 Ιζνδύγην ηξερνπζώλ ζπλαιιαγώλ θαη θεθαιαίωλ (Ι + ΙΙ) -646,8-402,0 2.194,4 1.379,2 1.604,8 1.068,3 IΙΙ. Ιζνδύγην ρξεκαηννηθνλνκηθ. ζπλ/γώλ (IΙΙ.Α+ΙΙΙ.Β+ΙΙΙ.Γ+ΙΙΙ.Γ) 2.562,5 1.461,7 3.430,3 2.783,9 1.853,5 923,1 IΙΙ.Α Άκεζεο επελδύζεηο* -2.713,6 250,1 889,8-539,0 631,2-2.289,0 Απαηηήζεηο -534,2 2.275,9 1.921,7 409,2 1.315,6-923,3 Τπνρξεψζεηο 2.179,4 2.025,8 1.032,0 948,2 684,3 1.365,7 IΙΙ.Β Δπελδύζεηο ραξηνθπιαθίνπ* 6.583,1 6.978,0 8.348,3 1.102,0 6.657,6 7.669,4 Απαηηήζεηο -1.023,6 8.910,1 6.996,0 5.442,7-3.197,8 5.616,5 Τπνρξεψζεηο -7.606,7 1.932,1-1.352,4 4.340,7-9.855,4-2.052,8 ΙΙΙ.Γ Λνηπέο επελδύζεηο* -1.414,0-6.222,5-6.162,2 1.820,9-5.173,3-5.060,8 Απαηηήζεηο -21.187,9-6.888,7 16.699,8-5.614,1 21.502,5-9.529,9 Τπνρξεψζεηο -19.773,9-666,2 22.861,9-7.434,9 26.675,8-4.469,1 ( Δάνεια γενικής κσβέρνησης ) 30.061,2 4.000,2 11.921,6 7.165,6 6.249,4 4.265,3 ΙΙΙ.Γ Μεηαβνιή ζπλαιιαγκαηηθώλ δηαζεζίκωλ** 107,0 456,0 354,4 400,0-262,0 603,5 ΙV. Σαθηνπνηεηέα ζηνηρεία (Ι+ΙΙ-ΙΙΙ+ΙV=0) 3.209,3 1.863,7 1.235,9 1.404,7 248,7-145,2 Ύςνο ζπλαιιαγκαηηθψλ δηαζεζίκσλ *** 4.172 5.117 5.535 4.978 5.009 6.797 * ( + ) αχμεζε ( - ) κείσζε (ζχκθσλα κε ηε λέα κεζνδνινγία) ** Σα ζπλαιιαγκαηηθά δηαζέζηκα, ζχκθσλα κε ηνλ νξηζκφ ηεο Δπξσπατθήο Κεληξηθήο Σξάπεδαο, πεξηιακβάλνπλ κφλν ην λνκηζκαηηθφ ρξπζφ, ηε «ζπλαιιαγκαηηθή ζέζε» ζην Γηεζλέο Ννκηζκαηηθφ Σακείν, ηα «εηδηθά ηξαβεθηηθά δηθαηψκαηα» θαη ηηο απαηηήζεηο ηεο Σξάπεδαο ηεο Διιάδνο ζε μέλν λφκηζκα έλαληη θαηνίθσλ ρσξψλ εθηφο ηεο δψλεο ηνπ επξψ. Αληίζεηα, δελ πεξηιακβάλνπλ ηηο απαηηήζεηο ζε επξψ έλαληη θαηνίθσλ ρσξψλ εθηφο ηεο δψλεο ηνπ επξψ, ηηο απαηηήζεηο ζε ζπλάιιαγκα θαη ζε επξψ έλαληη θαηνίθσλ ρσξψλ ηεο δψλεο ηνπ επξψ, θαη ηε ζπκκεηνρή ηεο Σξάπεδαο ηεο Διιάδνο ζην θεθάιαην θαη ζηα ζπλαιιαγκαηηθά δηαζέζηκα ηεο ΔΚΣ. Πεγή: Σξάπεδα ηεο Διιάδνο 26 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1 Ιζνδύγην ρξεκαηννηθνλνκηθώλ ζπλαιιαγώλ Σελ πεξίνδν Ιαλνπαξίνπ-επηεκβξίνπ 2016, νη απαηηήζεηο ησλ θαηνίθσλ απφ άκεζεο επελδχζεηο ζην εμσηεξηθφ κεηψζεθαλ θαηά 923 εθαη. επξψ, ελψ νη αληίζηνηρεο ππνρξεψζεηο, νη νπνίεο αληηπξνζσπεχνπλ άκεζεο επελδχζεηο κε θαηνίθσλ ζηελ Διιάδα, παξνπζίαζαλ άλνδν θαηά 1,4 δηζ. επξψ, έλαληη αλφδνπ 684 εθαη. επξψ ηελ ίδηα πεξίνδν ηνπ 2015. ηελ θαηεγνξία ησλ επελδχζεσλ ραξηνθπιαθίνπ, νη απαηηήζεηο ησλ θαηνίθσλ έλαληη ηνπ εμσηεξηθνχ ζεκείσζαλ αχμεζε θαηά 5,6 δηζ. επξψ, νθεηιφκελε θπξίσο ζηελ άλνδν θαηά 7,1 δηζ. επξψ ησλ ηνπνζεηήζεσλ ζε νκφινγα θαη έληνθα γξακκάηηα έθδνζεο κε θαηνίθσλ, ε νπνία αληηζηαζκίζηεθε ελ κέξεη απφ ηε κείσζε θαηά 1,7 δηζ. επξψ ησλ ηνπνζεηήζεσλ θαηνίθσλ ζε κεηνρέο επηρεηξήζεσλ ηνπ εμσηεξηθνχ. Οη ππνρξεψζεηο ησλ θαηνίθσλ έλαληη ηνπ εμσηεξηθνχ κεηψζεθαλ θαηά 2,1 δηζ. επξψ, θπξίσο ιφγσ ηεο κείσζεο ησλ ηνπνζεηήζεσλ ζε νκφινγα θαη έληνθα γξακκάηηα ηνπ Διιεληθνχ Γεκνζίνπ. ηελ θαηεγνξία ησλ ινηπψλ επελδχζεσλ, ε κείσζε ησλ απαηηήζεσλ ησλ θαηνίθσλ έλαληη ηνπ εμσηεξηθνχ θαηά 9,5 δηζ. επξψ αληαλαθιά ζε κεγάιν βαζκφ ηε κείσζε θαηά 6,5 δηζ. επξψ ησλ ηνπνζεηήζεσλ ησλ εγρψξησλ πηζησηηθψλ ηδξπκάησλ θαη ζεζκηθψλ επελδπηψλ ζε θαηαζέζεηο θαη repos ζην ε- μσηεξηθφ θαη ηε ζηαηηζηηθή πξνζαξκνγή πνπ ζπλδέεηαη κε ηελ έθδνζε ηξαπεδνγξακκαηίσλ. 27 ηελ πιεπξά ησλ ππνρξεψζεσλ θαηαγξάθεθε κείσζε θαηά 4,5 δηζ. επξψ, ε νπνία νθείιεηαη ηφζν ζηε κείσζε ησλ θαηαζέζεσλ θαη repos κε θαηνίθσλ ζηελ Διιάδα (ζπκπεξηιακβάλεηαη ν ινγαξηαζκφο TARGET) φζν θαη ζην απνηέιεζκα ηεο ζηαηηζηηθήο πξνζαξκνγήο. Οη θηλήζεηο απηέο αληηζηαζκίζηεθαλ ελ κέξεη απφ ηελ αχμεζε ησλ δαλεηαθψλ ππνρξεψζεσλ ηνπ δεκφζηνπ θαη ηδησηηθνχ ηνκέα πξνο κε θαηνίθνπο. ην ηέινο επηεκβξίνπ 2016, ηα ζπλαιιαγκαηηθά δηαζέζηκα ηεο ρψξαο δηακνξθψζεθαλ ζε 6,8 δηζ. επξψ, έλαληη 5,0 δηζ. επξψ ηνλ Αχγνπζην ηνπ 2015. 2.4 Οη πξννπηηθέο ην 2017 Η ζπλεπήο εθαξκνγή ηνπ λένπ πξνγξάκκαηνο ζηήξημεο ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο, ζε ζπλδπαζκφ κε ηε ζηαδηαθή ραιάξσζε ησλ πεξηνξηζκψλ ζηελ θίλεζε θεθαιαίσλ θαη ηελ πξφνδν ζηνπο ηνκείο δηεπζέηεζεο ησλ κε εμππεξεηνχκελσλ δαλείσλ θαη δνκηθψλ αιιαγψλ, αλακέλεηαη λα νδεγήζεη ζηελ απνθαηάζηαζε ηεο εκπηζηνζχλεο ζηελ ειιεληθή νηθνλνκία. Η αχμεζε ηεο απαζρφιεζεο, θαζψο θαη ε ζεηηθή επίδξαζε κεηαθνξάο ηνπ 2 νπ εμακήλνπ ηνπ 2016 ζην 2017 αλακέλεηαη, αθφκα, λα ζπκβάινπλ ζηελ επαλεθθίλεζε ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο, επηηξέπνληαο ηελ θαηαγξαθή ζεηηθψλ ξπζκψλ αλάπηπμεο απφ ην 2017 θαη δηακνξθψλνληαο ηελ πξφβιεςε γηα ην 2017 ζην 2,7%. Πίλαθαο 1.3 Βαζηθά κεγέζε ηεο Διιεληθήο νηθνλνκίαο (% εηήζηεο κεηαβνιέο, ζηαζεξέο ηηκέο) 2015 2016** 2017** Πξαγκαηηθφ ΑΔΠ -0,2-0,3 2,7 Ιδησηηθή θαηαλάισζε -0,2-0,6 1,8 Γεκφζηα θαηαλάισζε 0,0-1,5-0,3 Αθαζάξηζηνο ζρεκαηηζκφο παγίνπ θεθαιαίνπ -0,2 3,3 9,1 Δμαγσγέο αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ 3,4 0,8 5,3 Δηζαγσγέο αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ 0,3 2,7 3,2 Απνπιεζσξηζηήο ΑΔΠ -1,0-0,2 0,7 Δλαξκνληζκέλνο Γείθηεο Σηκψλ Καηαλαισηή -1,1 0,0 0,6 Απαζρφιεζε* 0,5 1,0 2,0 Πνζνζηφ αλεξγίαο** 22,9 21,8 20,6 Πνζνζηφ αλεξγίαο (Έξεπλα Δξγαηηθνχ Γπλακηθνχ) 24,9 23,7 22,6 ε εζληθνινγηζηηθή βάζε Δθηηκήζεηο/Πξνβιέςεηο 27 Σελ πεξίνδν Ιαλνπαξίνπ-Απγνχζηνπ 2016 θαηαγξάθεθε κείσζε ησλ απαηηήζεσλ θαη ησλ ππνρξεψζεσλ ιφγσ ηεο ζηαηηζηηθήο πξνζαξκνγήο πνπ ζπλδέεηαη κε ηελ έθδνζε ηξαπεδνγξακκαηίσλ, χςνπο 2,8 θαη 3,2 δηζ. επξψ αληίζηνηρα. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 27

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1 Η εμέιημε ησλ βαζηθψλ πξνζδηνξηζηηθψλ κεγεζψλ 28 ηνπ πξαγκαηηθνχ ΑΔΠ ην 2017 πξνβιέπεηαη αλνδηθή, πιελ ηεο νξηαθήο κείσζεο ηεο δεκφζηαο θαηαλάισζεο θαηά 0,3% ζε εηήζηα βάζε σο απνηέιεζκα ηεο ηαπηφρξνλεο αλάγθεο εμνηθνλφκεζεο δεκνζίσλ θαηαλαισηηθψλ δαπαλψλ θαη δηαρείξηζεο ηεο πξνζθπγηθήο θξίζεο. Η ηδησηηθή θαηαλάισζε αλακέλεηαη λα απμεζεί θαηά 1,8% ζε ζηαζεξέο ηηκέο θαη ν αθαζάξηζηνο ζρεκαηηζκφο παγίνπ θεθαιαίνπ θαηά 9,1%, εληζρπφκελνο απφ ηελ αχμεζε ηεο πηζησηηθήο επέθηαζεο ζηελ νηθνλνκία, ηελ αμηνπνίεζε ησλ επξσπατθψλ επελδπηηθψλ πφξσλ θαη ηελ επίδξαζε ηνπ ρακεινχ επηπέδνπ βάζεο ηνπ 2016. Οη ξπζκνί αχμεζεο ησλ πξαγκαηηθψλ εμαγσγψλ θαη ησλ εηζαγσγψλ αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ πξνβιέπνληαη ζην 5,3% θαη ζην 3,2% αληίζηνηρα, κε ηε ζπκβνιή ηνπ εμσηεξηθνχ ηνκέα λα αλαθάκπηεη ζε ζεηηθφ έδαθνο (0,6%) έπεηηα απφ ηελ πνξεία πξνζαξκνγήο ηνπ ην 2016. Η ηάζε ησλ ηηκψλ αλακέλεηαη απμεηηθή ην 2017, νδεγψληαο γηα πξψηε θνξά απφ ην 2012 ζε ζεηηθφ ξπζκφ πιεζσξηζκνχ 0,6% θαη πεξαηηέξσ κείσζε ηεο αλεξγίαο ζην 20,6% ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ ζε εζληθνινγηζηηθή βάζε. Καζνξηζηηθφ ξφιν γηα ηηο εμειίμεηο ην 2017 αλακέλεηαη φηη ζα δηαδξακαηίζεη ε εμέιημε ησλ δηαβνπιεχζεσλ γηα ηελ αλαδηάξζξσζε ηνπ δεκφζηνπ ρξένπο, θαζψο απνηειεί θξίζηκν βήκα γηα ηελ απνθαηάζηαζε ηεο επελδπηηθήο εκπηζηνζχλεο, ηε καθξνπξφζεζκε πηζηνιεπηηθή ηθαλφηεηα θαη αμηνπηζηία ηεο νηθνλνκίαο. Η επίηεπμε ηεο ηειηθήο ζπκθσλίαο θαη ε εθαξκνγή ζπγθεθξηκέλσλ κέηξσλ γηα ηε βησζηκφηεηα ηνπ δεκφζηνπ ρξένπο αλακέλεηαη λα βνεζήζεη ζηελ επαλαθνξά ηεο νηθνλνκίαο ζε πνξεία αλάπηπμεο κεζνπξφζεζκα, εθπέκπνληαο έλα «ζεηηθφ ζήκα» γηα ηελ πξννπηηθή ζηαζεξφηεηαο, ηελ ψζεζε ησλ επελδχζεσλ θαη ηελ ελδπλάκσζε ηεο εγρψξηαο δήηεζεο. 2.5 Μαθξννηθνλνκηθνί θαη δεκνζηνλνκηθνί θίλδπλνη Οη πξνβιέςεηο ηνπ καθξννηθνλνκηθνχ ζελαξίνπ γηα ην ΑΔΠ θαη ηηο ζπληζηψζεο ηνπ ζπλδένληαη κε νξηζκέλνπο παξάγνληεο καθξννηθνλνκηθνχ θηλδχλνπ, νη νπνίνη ζα κπνξνχζαλ λα ζπκπηέζνπλ πξνο ηα θάησ ηελ επίδνζε ηεο νηθνλνκίαο ζην 2 ν εμάκελν ηνπ 2016 θαη πέξαλ απηνχ. Οη θίλδπλνη απηνί αθνξνχλ αθελφο ελδνγελείο παξάγνληεο, φπσο ηελ ηαρχηεηα πξνζαξκνγήο ηεο ε- πελδπηηθήο δξαζηεξηφηεηαο ζηα λέα δεδνκέλα νηθνλνκηθήο ζηαζεξφηεηαο θαη ηε ζπλεπή πινπνίεζε ηνπ ζπκθσλεζέληνο παθέηνπ κέηξσλ. Γηα ηελ αζθαιή κεηάβαζε ζε ζεηηθνχο ξπζκνχο αλάπηπμεο ην 2017 θαη κεζνπξφζεζκα, ε ζηξαηεγηθή πνπ πξέπεη λα εθαξκνζηεί ζε ζρέζε κε απηνχο ηνπο ελδνγελείο παξάγνληεο είλαη: ε απνηειεζκαηηθή αληηκεηψπηζε ηνπ πξνβιήκαηνο ησλ κε εμππεξεηνχκελσλ δαλείσλ, πνπ ζα εμπγηάλεη ηα ραξηνθπιάθηα ησλ ειιεληθψλ ηξαπεδψλ επηηξέπνληαο ηελ αχμεζε ηεο πηζησηηθήο επέθηαζεο πξνο ηελ πξαγκαηηθή νηθνλνκία, ε πινπνίεζε ησλ δνκηθψλ κεηαξξπζκίζεσλ πνπ πξνβιέπνληαη ζην πξφγξακκα ζηήξημεο, κε ζηφρν ηελ αχμεζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ηεο νηθνλνκίαο κε ηξφπνπο πέξαλ ηεο εζσηεξηθήο ππνηίκεζεο, θαζφζνλ απηή έρεη εμαληιήζεη ηα πεξηζψξηα ζπλεηζθνξάο ηεο, ε αμηνπνίεζε ησλ επξσπατθψλ θνλδπιίσλ κε έκθαζε ζηε ζπκκεηνρή ηεο Διιάδαο ζην Δπελδπηηθφ ρέδην γηα ηελ Δπξψπε, ε ζπλέρηζε ησλ δηαβνπιεχζεσλ γηα ηε βησζηκφηεηα ηνπ δεκφζηνπ ρξένπο θαη ε ζηαδηαθή εθαξκνγή ζπγθεθξηκέλσλ βξαρππξφζεζκσλ θαη κέζν/καθξνπξφζεζκσλ κέηξσλ γηα ηελ αλαδηάξζξσζε ησλ αθαζάξηζησλ ρξεκαηνδνηηθψλ αλαγθψλ ηεο ρψξαο, ε παγίσζε ηεο βειηίσζεο ησλ δεκνζηνλνκηθψλ απνηειεζκάησλ, ψζηε λα κελ παξίζηαηαη αλάγθε ελεξγνπνίεζεο ηνπ απηφκαηνπ κεραληζκνχ δεκνζηνλνκηθήο πξνζαξκνγήο, 28 εκεηψλεηαη φηη ε πξνο ηα θάησ αλαζεψξεζε ησλ εθηηκήζεσλ ηεο ΔΛΣΑΣ γηα ηηο ζπληζηψζεο ηνπ ΑΔΠ 2015 (Οθηψβξηνο 2016) θαζηζηά σο πξνυπφζεζε γηα ηελ επαιήζεπζε ηνπ ηξέρνληνο καθξννηθνλνκηθνχ ζελαξίνπ φηη ε δεκνζίεπζε ησλ ηξηκεληαίσλ ζηνηρείσλ 3 νπ ηξηκήλνπ 2016 δελ ζα κεηαβάιεη ζεκαληηθά ηελ ηάζε θαη ηελ επίδξαζε κεηαθνξάο ησλ ζπληζησζψλ ζην 2016. ε αληίζεηε πεξίπησζε, νη παξνχζεο εθηηκήζεηο ελδέρεηαη λα αλαζεσξεζνχλ, ζε ζπλάξηεζε κε ηνλ εθηηκψκελν ξπζκφ αλάθακςεο γηα ην δεχηεξν εμάκελν ηνπ 2016. 28 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1 ε ελίζρπζε ηνπ δηθηχνπ θνηλσληθήο ζπλνρήο, κε ηε ζηήξημε ησλ ρακειφηεξσλ εηζνδεκαηηθψλ ζηξσκάησλ κέζσ δεζκψλ κέηξσλ θνηλσληθήο αιιειεγγχεο, φπσο ζρεδηάδεηαη γηα ην 2017. Αθεηέξνπ, αξθεηνί εμσγελείο παξάγνληεο πνπ επηδξνχλ ην ηειεπηαίν δηάζηεκα ζην δηεζλέο νηθνλνκηθφ πεξηβάιινλ, σζνχλ ζε αχμεζε ηεο αβεβαηφηεηαο θαη δχλαληαη λα επηδξάζνπλ δπζκελψο ζηελ ειιεληθή νηθνλνκία. Σέηνηνη παξάγνληεο είλαη: ε απφθαζε ηνπ Ηλσκέλνπ Βαζηιείνπ γηα έμνδν απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε, κε ηε κεζνπξφζεζκε επίπησζε πνπ απηή δχλαηαη λα έρεη: - ζηηο απνδφζεηο ησλ θξαηηθψλ νκνιφγσλ ησλ πεξηθεξεηαθψλ ρσξψλ κε κεγάινπο δείθηεο δεκφζηνπ ρξένπο, - ζην ΑΔΠ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο θαη θαη επέθηαζε ζηηο εμαγσγέο ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο, - ζηελ αχμεζε ηεο εζσζηξέθεηαο ζε επίπεδν θξαηψλ-κειψλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, - ζε επάισηα ηξαπεδηθά ζπζηήκαηα πνπ απνηεινχλ κέξνο ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο θαη - ζην βαζκφ δηαθπκάλζεσλ θαη απνζηξνθήο ηνπ θηλδχλνπ ζηηο δηεζλείο ρξεκαηαγνξέο, ηπρφλ απφθιηζε απφ ηελ εθαξκνδφκελε ζπκθσλία κεηαμχ Δπξσπατθήο Έλσζεο θαη Σνπξθίαο γηα ηελ πξνζθπγηθή θξίζε, ηπρφλ παξάηαζε ησλ πθηζηάκελσλ γεσπνιηηηθψλ ζπλζεθψλ ζηελ επξχηεξε πεξηνρή ηεο Αλαηνιηθήο Μεζνγείνπ θαη ηεο Μέζεο Αλαηνιήο, κε δπλεηηθά αξλεηηθέο ζπλέπεηεο γηα ηνλ ειιεληθφ ηνπξηζκφ θαη ηηο άκεζεο μέλεο επελδχζεηο ζην κεζνπξφζεζκν δηάζηεκα. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 29

ΕΙΗΓΗΣΙΚΗ ΕΚΘΕΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΓΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 1. Πιαίζην άζθεζεο νηθνλνκηθήο πνιηηηθήο Σν 2016 απνηέιεζε ρξνληά νξφζεκν γηα ηελ ειιεληθή νηθνλνκία θαζψο ζεκαηνδφηεζε ηελ επηζηξνθή ζηελ αλάπηπμε. Γηα δχν ζπλερφκελα ηξίκελα ε νηθνλνκία ζεκείσζε ζεηηθνχο ξπζκνχο κεγέζπλζεο ηνπ Αθαζάξηζηνπ Δγρψξηνπ Πξντφληνο (ΑΔΠ) ελψ πξνβιέπεηαη ε πεξαηηέξσ βειηίσζε ηεο γηα ηα έηε 2017, 2018 θαη 2019 ζε ξπζκνχο κεγέζπλζεο κεηαμχ 2,7% θαη 3,1% (κε νλνκαζηηθνχο φξνπο θνληά ζην 4%). Ζ αλάθακςε νθείιεηαη θαηά θχξην ιφγν ζηε βειηίσζε ηνπ θιίκαηνο ζηαζεξφηεηαο θαη εκπηζηνζχλεο ζηελ ειιεληθή νηθνλνκία, κε ηελ επηηπρή νινθιήξσζε ηεο πξψηεο αμηνιφγεζεο ηνπ Πξνγξάκκαηνο Γεκνζηνλνκηθήο Πξνζαξκνγήο, ηε δεκνζηνλνκηθή επέθηαζε κέζσ ηεο απνπιεξσκήο ιεμηπξφζεζκσλ νθεηιψλ χςνπο 3,5 δηζ. επξψ, αιιά θαη ηελ πξνζδνθία εθθαζάξηζεο ηνπ ζπλφινπ ησλ ιεμηπξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ κέζα ζηνπο επφκελνπο κήλεο, θαζψο θαη ζηελ βαζκηαία, αζθαιή, αιιά θαη ηαρεία, άξζε ησλ πεξηνξηζκψλ ηεο θίλεζεο θεθαιαίσλ. Δπηπιένλ, γηα πξψηε θνξά θαηά ηελ ηειεπηαία εμαεηία επεηεχρζε ε εθπιήξσζε ησλ δεκνζηνλνκηθψλ ζηφρσλ γηα δχν ζπλερφκελα νηθνλνκηθά έηε (2015 θαη 2016), γεγνλφο πνπ ζπκβάιιεη ζηελ απνθαηάζηαζε ηεο εκπηζηνζχλεο ησλ δηεζλψλ αγνξψλ θαη βειηηψλεη ην θαηαλαισηηθφ θαη επελδπηηθφ θιίκα. Ζ ζηαδηαθή βειηίσζε ηνπ νηθνλνκηθνχ θιίκαηνο εμαξηάηαη ζε κεγάιν βαζκφ απφ ηελ εκπέδσζε ηεο νηθνλνκηθήο θαη πνιηηηθήο ζηαζεξφηεηαο, πνπ είλαη θαζνξηζηηθφο παξάγνληαο εμφδνπ ηεο νηθνλνκίαο απφ ηελ θξίζε, πξνζέιθπζεο μέλσλ επελδχζεσλ θαη δεκηνπξγίαο πνηνηηθψλ ζέζεσλ εξγαζίαο ηα επφκελα ρξφληα. Ζ επηφηεξε δεκνζηνλνκηθή πνιηηηθή πνπ εθαξκφζηεθε ιφγσ ηεο επίηεπμεο ζπκθσλίαο γηα κηθξφηεξα πξσηνγελή πιενλάζκαηα επέηξεςε ζπλνιηθά ηε βειηίσζε ηεο πνξείαο ησλ καθξννηθνλνκηθψλ κεγεζψλ, ελψ θαη ηα κεγέζε ησλ δεκφζησλ εζφδσλ απμήζεθαλ ζεκαληηθά ζε ζρέζε κε ην ζηφρν ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ηνπ 2016. Μία ζεηξά επηπιένλ κεηαξξπζκίζεσλ, φπσο είλαη ε εθαξκνγή ηεο επηζθφπεζεο ησλ δαπαλψλ ζε φιε ηελ Κεληξηθή Γηνίθεζε, κεηά ηελ πηινηηθή εθαξκνγή ηεο ζε ηξία Τπνπξγεία (Οηθνλνκηθψλ, Οηθνλνκίαο θαη Αλάπηπμεο θαη Πνιηηηζκνχ θαη Αζιεηηζκνχ), ε αλακφξθσζε ηνπ ζπζηήκαηνο δεκνζηνλνκηθήο επνπηείαο, ν ζρεδηαζκφο θαη ε πινπνίεζε λένπ ζρεδίνπ ινγαξηαζκψλ γηα φιε ηε Γεληθή Κπβέξλεζε, ε θαηάξγεζε ηνπ πξνιεπηηθνχ ειέγρνπ, ην πξφγξακκα εθθαζάξηζεο ησλ ιεμηπξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ εληζρχνπλ ηελ παξαπάλσ πεπνίζεζε θαη ζηαζεξνπνηνχλ ηε ζεηηθή πνξεία ησλ καθξννηθνλνκηθψλ κεγεζψλ. Ζ βαζηθή επηδίσμε ηεο νηθνλνκηθήο πνιηηηθήο θαη γηα ην 2017 είλαη ε δηαηήξεζε θαη ελίζρπζε ηεο δεκνζηνλνκηθήο ηζνξξνπίαο, κε ηαπηφρξνλν δίθαην επηκεξηζκφ ηνπ βάξνπο ηεο δεκνζηνλνκηθήο πξνζαξκνγήο αιιά θαη ηνπ νθέινπο ηεο νηθνλνκηθήο αλάθακςεο πνπ πξνβιέπεηαη. Ο ηειεπηαίνο ζηφρνο επηηπγράλεηαη κέζσ ηεο αλάπηπμεο λέσλ εξγαιείσλ θνηλσληθήο πνιηηηθήο, φπσο είλαη ε ζεζκηθή θαηνρχξσζε θαη επέθηαζε ηνπ θνηλσληθνχ εηζνδήκαηνο αιιειεγγχεο, ε ελίζρπζε ηεο απαζρφιεζεο, ε αλαβάζκηζε ησλ ππεξεζηψλ πγείαο θαη πεξίζαιςεο θαη ε ελδπλάκσζε ηεο εθπαηδεπηηθήο πνιηηηθήο. 2. Γεκνζηνλνκηθέο παξεκβάζεηο Ζ αλάγθε αλακφξθσζεο θαη εθζπγρξνληζκνχ ησλ δεκνζηνλνκηθψλ εξγαιείσλ πξνθεηκέλνπ λα θαηαζηεί επρεξέζηεξε θαη απνηειεζκαηηθφηεξε ε παξαθνινχζεζε θαη ν έιεγρνο ησλ δεκφζησλ δαπαλψλ, νδήγεζε ην Τπνπξγείν Οηθνλνκηθψλ ζε κία ζεηξά απφ δξάζεηο, φπσο είλαη ε αλακφξθσζε ηνπ πιαηζίνπ δεκνζηνλνκηθήο δηαρείξηζεο θαη επνπηείαο, ην λέν εληαίν ινγηζηηθφ ζρέδην, ε πνιηηηθή ειέγρνπ ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 31

ΕΙΗΓΗΣΙΚΗ ΕΚΘΕΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 ησλ δεκνζίσλ δαπαλψλ, ην πξφγξακκα εθθαζάξηζεο ιεμηπξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ θαη ε πξσηνβνπιία γηα ηελ επηζθφπεζε ησλ δαπαλψλ (spending review) ζην ζχλνιν ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο. Δηδηθφηεξα: Αλακόξθωζε πιαηζίνπ δεκνζηνλνκηθήο δηαρείξηζεο θαη επνπηείαο Ζ κεηαβίβαζε ησλ αξκνδηνηήησλ ησλ Τπεξεζηψλ Γεκνζηνλνκηθνχ Διέγρνπ (ΤΓΔ), ζηνπο πξντζηάκελνπο νηθνλνκηθψλ ππεξεζηψλ ησλ Τπνπξγείσλ θαη ησλ ινηπψλ θνξέσλ ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο, ζχκθσλα κε ην άξζξν 69Γ ηνπ λ.4270/2014, φπσο πξνζηέζεθε κε ην άξζξν 10 ηνπ λ.4337/2015, πξνέβιεςε ηελ κεηεμέιημε ησλ ΤΓΔ θαη ησλ Δηδηθψλ Λνγηζηεξίσλ ζε Γεκνζηνλνκηθέο Τπεξεζίεο Δπνπηείαο θαη Διέγρνπ (ΓΤΔΔ) θαη θαζφξηζε ην γεληθφ πιαίζην ησλ λέσλ αξκνδηνηήησλ πνπ απηέο ζα αζθνχλ απφ ηελ 1ε Ηαλνπαξίνπ 2017. Ο πξνζδηνξηζκφο ησλ λέσλ αξκνδηνηήησλ ησλ ΓΤΔΔ απνηειεί ζεκαληηθφ κέξνο ηεο ζπλνιηθφηεξεο κεηαξξχζκηζεο πνπ πξαγκαηνπνηείηαη ζηνλ ηνκέα ηεο δεκνζηνλνκηθήο δηαρείξηζεο, θαζψο ζπκπιεξψλεη ηελ κεηαθνξά ησλ αξκνδηνηήησλ εθθαζάξηζεο, εληαικαηνπνίεζεο θαη πιεξσκήο ζηηο νηθνλνκηθέο ππεξεζίεο ησλ Τπνπξγείσλ θαη ησλ ινηπψλ θνξέσλ κε ηε δεκηνπξγία ελφο απνηειεζκαηηθνχ κεραληζκνχ δεκνζηνλνκηθήο επνπηείαο, ν νπνίνο ζα εθηείλεηαη ζην ζχλνιν ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο θαη ζα αζθείηαη ζηε βάζε ηεο γεσγξαθηθήο θαηαλνκήο ησλ δηαθφξσλ θνξέσλ. πγθεθξηκέλα, νη ΓΤΔΔ ησλ Τπνπξγείσλ ζα είλαη αξκφδηεο γηα ηελ επνπηεία ησλ πξνυπνινγηζκψλ ηφζν ησλ Τπνπξγείσλ απηψλ φζν θαη ησλ επνπηεπφκελσλ θνξέσλ πνπ βξίζθνληαη εληφο ηεο ρσξηθήο αξκνδηφηεηάο ηνπο. Αληίζηνηρα, νη ΓΤΔΔ πνπ ιεηηνπξγνχλ ζηηο έδξεο ησλ πεξηθεξεηαθψλ ελνηήησλ ζα είλαη αξκφδηεο γηα ηελ επνπηεία ησλ πξνυπνινγηζκψλ φισλ ησλ θνξέσλ ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο νη νπνίνη επξίζθνληαη εληφο ησλ γεσγξαθηθψλ νξίσλ ηεο ρσξηθήο ηνπο αξκνδηφηεηαο, αλεμαξηήησο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ Τπνπξγείνπ απφ ην νπνίν επνπηεχνληαη. ην αλσηέξσ πιαίζην, νη λέεο αξκνδηφηεηεο πνπ ζα αζθνχλ νη ΓΤΔΔ πεξηιακβάλνπλ ηνλ έιεγρν ηεο νξζήο ηήξεζεο ηνπ Μεηξψνπ Γεζκεχζεσλ ησλ θνξέσλ εληφο ηεο ρσξηθήο ηνπο αξκνδηφηεηαο, ηε ζπκκεηνρή ηνπο ζηε δηελέξγεηα πξνγξακκαηηζκέλσλ, έθηαθησλ θαη εηδηθψλ ειέγρσλ πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη βάζεη ησλ δηαηάμεσλ ησλ λ.3492/2006, 4151/2013, 4314/2014 θαη ηνπ Π.Γ.111/2014, ηε ζπκκεηνρή ζε ειέγρνπο γηα ηελ νξζή ηήξεζε ηεο κηζζνινγηθήο πνιηηηθήο ζε φινπο ηνπο εκπιεθφκελνπο θνξείο, ηε ζπκκεηνρή ζε ηαθηηθέο επηζθνπήζεηο δαπαλψλ (spending reviews) ησλ θνξέσλ ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο θαη ηε δηελέξγεηα ειέγρσλ γηα ηελ νξζή ηήξεζε ηνπ Μεηξψνπ Πξνζσπηθνχ ησλ θνξέσλ. Δπηπιένλ, νη ΓΤΔΔ επηθνξηίδνληαη, κεηαμχ άιισλ, κε ηελ παξνρή ηερληθήο ππνζηήξημεο ζηηο αξκφδηεο ΓΓΟΤ θαηά ηελ θαηάξηηζε ηνπ ζπλνπηηθνχ θαη ηνπ αλαιπηηθνχ πξνυπνινγηζκνχ ησλ θνξέσλ αξκνδηφηεηάο ηνπο, κε ηνλ έιεγρν επίηεπμεο ηεο ζηνρνζεζίαο πνπ έρεη ηεζεί θαη ηήξεζεο ησλ νξίσλ γηα ην χςνο ησλ κεηαβηβάζεσλ αλά λνκηθφ πξφζσπν, θαζψο θαη κε ηνλ έιεγρν θαη ηε ζπλππνγξαθή ησλ αλαιήςεσλ ππνρξεψζεσλ ησλ θνξέσλ αξκνδηφηεηάο ηνπο ζε πεξηπηψζεηο ζπλερηδφκελσλ απνθιίζεσλ απφ ηνπο ζηφρνπο ή κε ηήξεζεο ησλ θείκελσλ δεκνζηνλνκηθψλ δηαηάμεσλ. Μέζσ ηεο αλάιεςεο ησλ αλσηέξσ αξκνδηνηήησλ, νη ΓΤΔΔ κεηαηξέπνληαη ζε έλαλ απνθεληξσκέλν κεραληζκφ ειέγρνπ θαη επνπηείαο ηεο δεκνζηνλνκηθήο δηαρείξηζεο ηνπ ζπλφινπ ησλ θνξέσλ ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο, κε ζθνπφ ηε δηαζθάιηζε ηεο νξζήο θαη λφκηκεο ρξήζεο ησλ δεκνζηνλνκηθψλ πφξσλ θαη ηελ επηβνιή ηεο ηήξεζεο ησλ δηαηάμεσλ ηνπ Γεκνζίνπ Λνγηζηηθνχ. Νέν ζρέδην ινγαξηαζκώλ γηα όιε ηε Γεληθή Κπβέξλεζε ην πιαίζην ηεο ινγηζηηθήο κεηαξξχζκηζεο ην Τπνπξγείν Οηθνλνκηθψλ έρεη αλαιάβεη ηελ ππνρξέσζε ζχκθσλα κε ηελ παξάγξαθν Γ ππνπαξάγξαθν 2.4.1 ηνπ λ. 4336/2015 λα ζρεδηάζεη κηα λέα ηαμηλφκεζε, πξνθεηκέλνπ λα εθαξκνζηεί γηα ηελ θαηάξηηζε θαη ηελ εθηέιεζε ηνπ Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ. Σν ινγηζηηθφ πιαίζην θαη εηδηθφηεξα ην ζρέδην ινγαξηαζκψλ πξνβιέπεηαη λα έρεη νινθιεξσζεί 32 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΕΙΗΓΗΣΙΚΗ ΕΚΘΕΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 εληφο ηνπ 2017, ψζηε λα εθαξκνζηεί αξρήο γελνκέλεο απφ ηελ θαηάξηηζε ηνπ Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ έηνπο 2018. ήκεξα ζηε Γεληθή Κπβέξλεζε ππάξρνπλ 5 θιαδηθά ινγηζηηθά ζρέδηα (ΠΓ 80/97 ΠΓ 205/98, ΠΓ 315/99, ΠΓ 146/2003 θαη ΠΓ 15/2011) θαη ηξία ζρέδηα ινγαξηαζκψλ πξνυπνινγηζκνχ (ΚΑΔ). Οη ινγαξηαζκνί ηεο ινγηζηηθήο ησλ θιαδηθψλ ινγηζηηθψλ ζρεδίσλ βαζίδνληαη ζην Διιεληθφ Γεληθφ Λνγηζηηθφ ρέδην ην νπνίν απφ ηελ 1 ε Ηαλνπαξίνπ 2015 έρεη αληηθαηαζηαζεί απφ ηα Διιεληθά Λνγηζηηθά Πξφηππα. Οη ινγαξηαζκνί ηνπ πξνυπνινγηζκνχ παξνπζηάδνπλ ζεκαληηθά ελδνγελή πξνβιήκαηα πνπ αθνξνχλ ηνλ αλνξζνινγηθφ ηξφπν αλάπηπμήο ηνπο. Σν λέν ινγηζηηθφ πιαίζην αλαπηχζζεηαη κε ηέηνην ηξφπν ψζηε λα επηηξέπεη ζηνλ θάζε θνξέα ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο ζηαδηαθή κεηάβαζε απφ ηελ πθηζηάκελε θαηάζηαζε ζε πιήξσο δνπιεπκέλε βάζε θαη πεξηιακβάλεη: Σηο βαζηθέο αξρέο ηνπ ινγηζηηθνχ ζπζηήκαηνο, γεληθνχο νξηζκνχο, θαλφλεο γηα ηελ αλαγλψξηζε θαη θαηαγξαθή ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ, ησλ ππνρξεψζεσλ, ησλ εζφδσλ θαη ησλ εμφδσλ θαζψο θαη θαλφλεο γηα ηε ζχληαμε θαη παξνπζίαζε ινγηζηηθψλ θαηαζηάζεσλ. Έλα ζρέδην ινγαξηαζκψλ νξγαλσκέλν κε βάζε ηα δηεζλή πξφηππα ην νπνίν πξνβιέπεη ηαμηλνκήζεηο σο πξνο ηξεηο δηαζηάζεηο θαη εηδηθφηεξα: - Οηθνλνκηθή ηαμηλφκεζε πνπ πεξηιακβάλεη ηε δνκή ινγαξηαζκψλ, ηνπο νξηζκνχο, ηηο ηερληθέο θίλεζεο θαη ηε ζπλδεζκνινγία ηνπο γηα φια ηα ζηνηρεία ελεξγεηηθνχ, ππνρξεψζεσλ, εζφδσλ θαη εμφδσλ κε βάζε ηα πξφηππα ηνπ ΔSA2010 θαη GFSM. - Γηνηθεηηθή ηαμηλφκεζε πνπ αληηζηνηρεί ζε θνηλή θαη εληαία δνκή ησλ ινγαξηαζκψλ γηα φινπο ηνπο θνξείο ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο. - Λεηηνπξγηθή ηαμηλφκεζε ε νπνία αληηζηνηρεί ζε θνηλή θαη εληαία δνκή ησλ ινγαξηαζκψλ βάζεη ηεο ηαμηλφκεζεο ηνπ COFOG κε νξηζκνχο γηα φινπο ηνπο ινγαξηαζκνχο. Ζ ελαξκφληζε ησλ ινγηζηηθψλ πξνηχπσλ ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα αλακέλεηαη λα έρεη πνιιαπιά νθέιε. H ρξήζε ηεο ινγηζηηθήο ηνπ δεδνπιεπκέλνπ ζεσξείηαη ελδεδεηγκέλε εθφζνλ επηηξέπεη ηελ πιήξε θαη α- μηφπηζηε θαηαγξαθή ηεο ρξεκαηννηθνλνκηθήο θαηάζηαζεο θαη απφδνζεο ζην δεκφζην ηνκέα. Απηφ επηηπγράλεηαη κέζσ ηεο θαηαγξαθήο ησλ ζηνηρείσλ ελεξγεηηθνχ (πεξηνπζίαο) θαη ησλ ππνρξεψζεσλ, θαζψο επίζεο θαη ησλ εζφδσλ θαη εμφδσλ ηφζν θαηά ηε δηάξθεηα κηα πεξηφδνπ φζν θαη ηε ζηηγκή πνπ θιείλνπλ νη ινγαξηαζκνί. Με ηνλ ηξφπν απηφ βειηηψλεηαη ε δηαθάλεηα, ε ινγνδνζία θαη ε ζπγθξηζηκφηεηα ησλ ρξεκαηννηθνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ, θαζψο θαη ε βειηίσζε ηεο απνδνηηθφηεηαο θαη ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο ηνπ δεκφζηνπ ειέγρνπ. Πνιηηηθή ειέγρνπ δεκνζίωλ δαπαλώλ Μεηά ηελ αιιαγή ηνπ ξφινπ θαη ησλ αξκνδηνηήησλ ησλ Τπεξεζηψλ Γεκνζηνλνκηθνχ Διέγρνπ (ΤΓΔ), ν θχξηνο κεραληζκφο δεκνζηνλνκηθνχ ειέγρνπ είλαη πιένλ ε Γεληθή Γηεχζπλζε Γεκνζηνλνκηθψλ Δ- ιέγρσλ (ΓΓΓΔ), ζηελ νπνία εληάζζνληαη ε Δπηηξνπή Γεκνζηνλνκηθνχ Διέγρσλ (ΔΓΔΛ) γηα ηα ζπγρξεκαηνδνηνχκελα πξνγξάκκαηα θαη ε Δπηηξνπή πληνληζκνχ Διέγρσλ (ΔΔΛ) γηα ηνπο θνξείο ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο. Πξνγξακκαηηζκόο Γξάζεωλ Σηξαηεγηθή Γηα ην 2017, πξνγξακκαηίδνληαη ηα εμήο: Χο πξνο ηα ζέκαηα αξκνδηφηεηαο ηεο Δπηηξνπήο Γεκνζηνλνκηθψλ Διέγρσλ (ΔΓΔΛ): Ππογπαμμαηική Πεπίοδορ 2007-2013 Οινθιήξσζε δηελέξγεηαο ειέγρσλ Πξάμεσλ ηεο Πξνγξακκαηηθήο Πεξηφδνπ 2007-2013. Τπνβνιή ζηελ ΔΔ, ην αξγφηεξν έσο ηελ 31ε Μαξηίνπ 2017, δήισζεο θιεηζίκαηνο φισλ ησλ ΔΠ ηεο Πξνγξακκαηηθήο Πεξηφδνπ 2007-2013 ζηελ νπνία αμηνινγείηαη ε εγθπξφηεηα ηεο αίηεζεο ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 33

ΕΙΗΓΗΣΙΚΗ ΕΚΘΕΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 πιεξσκήο ηνπ ηειηθνχ ππνινίπνπ θαζψο θαη ε λνκηκφηεηα θαη θαλνληθφηεηα ησλ ζρεηηθψλ ζπλαιιαγψλ πνπ θαιχπηνληαη απφ ηελ ηειηθή θαηάζηαζε δαπαλψλ, ε νπνία ππνζηεξίδεηαη απφ ηελ ηειηθή έθζεζε ειέγρνπ. Νέα Ππογπαμμαηική Πεπίοδορ 2014-2020 Γηα ην ζχλνιν ησλ Δπηρεηξεζηαθψλ Πξνγξακκάησλ (ΔΠ) ηεο λέαο Πξνγξακκαηηθήο Πεξηφδνπ (ΔΠΑ 2014-2020), πνπ ζπγρξεκαηνδνηνχληαη απφ ην Δπξσπατθφ Σακείν Πεξηθεξεηαθήο Αλάπηπμεο (ΔΣ- ΠΑ), ην Δπξσπατθφ Κνηλσληθφ Σακείν (ΔΚΣ) θαη ην Σακείν πλνρήο (Σ), ηα ΔΠ ηεο Δπξσπατθήο Δδαθηθήο πλεξγαζίαο, ηνπ ΔΠ «Αιηεία θαη Θάιαζζα 2014-2020», γηα ηελ πινπνίεζε ηνπ Υξεκαηνδνηηθνχ Μεραληζκνχ (ΥΜ) ηνπ Δπξσπατθνχ Οηθνλνκηθνχ Υψξνπ(ΔΟΥ) γηα ην Μεραληζκφ «Γηεπθφιπλζε πλδένληαο ηελ Δπξψπε», ην Σακείν Δπξσπατθήο Βνήζεηαο γηα ηνπο Απφξνπο: χληαμε θαη επηθαηξνπνίεζε ζηξαηεγηθψλ (ζρεδηαζκφο ειέγρσλ ζπζηεκάησλ θαη πξάμεσλ) γηα φια ηα παξαπάλσ Σακεία. Δπηθαηξνπνίεζε εγρεηξηδίσλ θαη εξσηεκαηνινγίσλ ειέγρνπ. Τπνβνιή ζηελ ΔΔ Δηήζηαο Έθζεζεο Διέγρνπ θαη Γλψκεο (ε νπνία ζπλππνβάιιεηαη κε ηνπο εηήζηνπο ινγαξηαζκνχο, ηηο δειψζεηο δηαρείξηζεο) γηα φια ηα παξαπάλσ Σακεία. Χο πξνο ηα ζέκαηα αξκνδηφηεηαο ηεο Δπηηξνπήο πληνληζκνχ Διέγρσλ (ΔΔΛ): ρεδηαζκφο ησλ ηαθηηθψλ ειέγρσλ ηνπ λ. 3492/2006 γηα ηελ επαιήζεπζε ηεο δηαρείξηζεο ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ηνπο εληφο ηνπ πιαηζίνπ ηεο αζθνχκελεο δεκνζηνλνκηθήο πνιηηηθήο θαη ηεο ε- πάξθεηαο ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ ζπζηεκάησλ δηαρείξηζεο θαη ειέγρνπ απηψλ θαη ηνλ εληνπηζκφ ηπρφλ θαηλνκέλσλ θαθνδηνίθεζεο, θαθνδηαρείξηζεο, θαηάρξεζεο, ζπαηάιεο, απάηεο ή δηαθζνξάο (ειεγθηηθή πεξίνδνο 1.7.2017-30.6.2018). Οινθιήξσζε ηεο δηελέξγεηαο ησλ ειέγρσλ ηνπ εγθεθξηκέλνπ απφ ηελ ΔΔΛ πξνγξακκαηηζκνχ γηα ηελ ειεγθηηθή πεξίνδν 01.07.2016-30.06.2017 (46 έιεγρνη ζπζηήκαηνο θαη δηαρείξηζεο πξνυπνινγηζκνχ). Γηελέξγεηα 7 έθηαθησλ δηαρεηξηζηηθψλ έιεγρσλ. Γηελέξγεηα 85 ειέγρσλ ζε ζπλέρεηα Δηζαγγειηθψλ παξαγγειηψλ. Πξνγξακκαηηζκφο θαη δηελέξγεηα 24 ειέγρσλ θιεξνδνηεκάησλ, πνπ ζα πξαγκαηνπνηεζνχλ ζε φιε ηελ επηθξάηεηα κε ίζε θαηαλνκή (απφ θάζε Απνθεληξσκέλε Γηνίθεζε Κνηλσθειψλ Πεξηνπζηψλ θαη απφ ηε Γηεχζπλζε Κνηλσθειψλ Πεξηνπζηψλ ηεο Γεληθήο Γηεχζπλζεο Γεκφζηαο Πεξηνπζίαο θαη Κνηλσθειψλ Πεξηνπζηψλ). Σρεδηαδόκελν Ννκνζεηηθό Έξγν Γηα ηνπο ειέγρνπο ηεο ΔΓΔΛ θαη γηα ηα Δπηρεηξεζηαθά Πξνγξάκκαηα ηνπ ΔΠΑ 2014-2020, ζρεδηάδεηαη ε έθδνζε ΚΤΑ αλαθνξηθά κε ηε δηαδηθαζία επηβνιήο Γεκνζηνλνκηθψλ Γηνξζψζεσλ θαη αλάθηεζεο αρξεσζηήησο ή παξαλφκσο θαηαβιεζέλησλ πνζψλ. Με ζηφρν ηε βειηίσζε ηεο ιεηηνπξγίαο θαη ηεο απφδνζεο ησλ ηαθηηθψλ θαη εθηάθησλ ειέγρσλ, αλαθνξηθά κε ηε δηαζθάιηζε ηεο ρξεζηήο δεκνζηνλνκηθήο δηαρείξηζεο ηνπ Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ θαη ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ησλ θνξέσλ νη πξνηεηλφκελεο ηξνπνπνηήζεηο ηνπ πθηζηάκελνπ ζεζκηθνχ πιαηζίνπ αλακέλεηαη λα ζπκβάιινπλ πεξαηηέξσ ζηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο ειεγθηηθήο δξαζηεξηφηεηαο: Δπηθαηξνπνίεζε ησλ δηαηάμεσλ ηνπ λ. 3492/2006 ζηα αθφινπζα ζεκεία: - Χο πξνο ην πεδίν εθαξκνγήο ηνπ ειέγρνπ, ψζηε ζην πιαίζην ηαθηηθψλ πξνγξακκαηηζκέλσλ ειέγρσλ λα ειέγρνληαη φινη νη θνξείο ηνπ Μεηξψνπ Φνξέσλ ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο ηεο ΔΛΣΑΣ, θαζψο θαη νη επνπηεπφκελνη απφ απηνχο θνξείο πνπ είλαη εθηφο Μεηξψνπ θαη επηρνξεγνχληαη ή ρξεκαηνδνηνχληαη κε νπνηνλδήπνηε ηξφπν απφ ηνλ Κξαηηθφ Πξνυπνινγηζκφ ή απφ ηνλ πξνυπνινγηζκφ θνξέσλ ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο ζε πνζνζηφ ηνπιάρηζηνλ 50% ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ηνπο, ή είλαη δεκφζηεο επηρεηξήζεηο θαη δεκφζηνη νξγαληζκνί, εμαηξνπκέλσλ 34 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΕΙΗΓΗΣΙΚΗ ΕΚΘΕΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 ησλ ρξεκαηνδνηήζεσλ απφ επξσπατθά πξνγξάκκαηα ή δηεζλείο νξγαληζκνχο πνπ ππάγνληαη ζε άιιεο αξρέο ειέγρνπ. - Πξφβιεςε γηα ηελ έγθξηζε ηεο νξηζηηθνπνίεζεο φισλ ησλ εθζέζεσλ ειέγρσλ απφ ηελ Δπηηξνπή πληνληζκνχ Διέγρσλ (ΔΔΛ) αλεμάξηεηα απφ ηελ ππνβνιή ή κε αληηξξήζεσλ θαη ζχληαμε εθζέζεσλ νξηζηηθψλ απνηειεζκάησλ ειέγρνπ. - Τπνγξαθή ησλ πξάμεσλ θαηαινγηζκνχ θαη δεκνζηνλνκηθψλ δηνξζψζεσλ απφ ηνλ Τπνπξγφ Οηθνλνκηθψλ ή ην εμνπζηνδνηεκέλν απφ απηφλ φξγαλν. πλεξγαζία κε ηηο ζπλαξκφδηεο ππεξεζίεο θαη θνξείο (Γ/λζε Πξνυπνινγηζκνχ Γεληθήο Κπβέξλεζεο, Διεγθηηθφ πλέδξην θ.ιπ.) γηα ηελ επηθαηξνπνίεζε ηεο δηαδηθαζίαο πινπνίεζεο ησλ θαηαινγηζκψλ θαη ησλ δεκνζηνλνκηθψλ δηνξζψζεσλ, ψζηε λα δηαζθαιίδεηαη ε ακεζφηεξε επηζηξνθή ησλ ζρεηηθψλ πνζψλ θαη ε άκεζε θαηαγξαθή ηεο δεκνζηνλνκηθήο επίδξαζήο ηνπο ζηνλ Κξαηηθφ Πξνυπνινγηζκφ. Ννκνζεηηθή ξχζκηζε γηα ηελ επίιπζε ηνπ δεηήκαηνο ησλ εθθξεκψλ θαηαινγηζκψλ ηεο πξψελ Οηθνλνκηθήο Δπηζεψξεζεο, αξκνδηφηεηαο ηεο Γηεχζπλζεο Δθηάθησλ θαη Δηδηθψλ Διέγρσλ θαη ησλ θαηαινγηζκψλ απφ ειέγρνπο πνπ δηελεξγνχληαη θαηφπηλ εηζαγγειηθήο παξαγγειίαο. Σξνπνπνίεζε ηνπ λ.4182/2013 αλαθνξηθά κε ηνλ έιεγρν ησλ Κνηλσθειψλ Πεξηνπζηψλ. Πξνηείλεηαη ε δηελέξγεηα δεηγκαηνιεπηηθνχ ειέγρνπ ζηα θιεξνδνηήκαηα ζχκθσλα κε ηα ηζρχνληα δηεζλψο ειεγθηηθά πξφηππα. Ννκνζεηηθή ξχζκηζε γηα ηελ αμηνιφγεζε θαη ηελ απνηειεζκαηηθή δηαρείξηζε ησλ θαηαγγειηψλ Πξόγξακκα Δθθαζάξηζεο Λεμηπξόζεζκωλ Υπνρξεώζεωλ Σν Γεληθφ Λνγηζηήξην ηνπ Κξάηνπο, ζην πιαίζην ηεο επνπηείαο ησλ νηθνλνκηθψλ ησλ θνξέσλ ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο, ζπιιέγεη θαη δεκνζηεχεη, ζε κεληαία βάζε, ζηνηρεία γηα ηα έζνδα, ηηο δαπάλεο, ηηο ρξεκαηννηθνλνκηθέο ζπλαιιαγέο, ην ρξένο, ηηο εγγπήζεηο αιιά θαη ηηο ιεμηπξφζεζκεο ππνρξεψζεηο πξνο ηξίηνπο (θνξείο εθηφο Γεληθήο Κπβέξλεζεο), γηα ην ζχλνιν ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο. Γηα ηελ νξζή θαηαγξαθή θαη παξαθνινχζεζε ησλ ππνρξεψζεσλ ησλ θνξέσλ ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο, ηελ απνθπγή ζψξεπζεο λέσλ θαη ηελ νκαιή απνπιεξσκή ηνπο έρνπλ ζεζκνζεηεζεί ζεκαληηθέο κεηαξξπζκίζεηο ζην πιαίζην ηεο ρξεζηήο δεκνζηνλνκηθήο δηαρείξηζεο, κε θπξηφηεξε ηε ζέζπηζε ηνπ Μεηξψνπ Γεζκεχζεσλ (λ.3871/2010, ΠΓ 113/2010). Ζ ηήξεζε ηνπ Μεηξψνπ Γεζκεχζεσλ είλαη ππνρξεσηηθή γηα φινπο ηνπο θνξείο ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο. ε ζπλδπαζκφ κε ηε κεληαία ππνβνιή ζηνηρείσλ απφ ηνπο θνξείο ζην Γεληθφ Λνγηζηήξην ηνπ Κξάηνπο, απνηειεί βαζηθφ εξγαιείν γηα ηελ παξαθνινχζεζε, ηνλ έιεγρν θαη ηελ νξζή εθηέιεζε ησλ δαπαλψλ, θαζψο θαη γηα ηελ αθξηβή θαη αμηφπηζηε απνηχπσζε φισλ ησλ ππνρξεψζεσλ ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο. Γηα ηελ θαιχηεξε δπλαηή ηήξεζε ηνπ Μεηξψνπ Γεζκεχζεσλ, έρεη εθδνζεί απφ ην ΓΛΚ ε αξηζ. 2/18993/ΓΠΓΜ/2014 εγθχθιηνο, κε ηελ νπνία θσδηθνπνηήζεθαλ φιεο νη πξνγελέζηεξεο νδεγίεο θαη παξαζρέζεθαλ πξφζζεηεο δηεπθξηλίζεηο. Απφ ηε ζεζκνζέηεζή ηνπ κέρξη ζήκεξα έρεη ζεκεησζεί ζεκαληηθή βειηίσζε, ηφζν σο πξνο ην πνζνζηφ ησλ θνξέσλ πνπ ην ηεξνχλ θαη απνζηέιινπλ ζηνηρεία ζην Γεληθφ Λνγηζηήξην ηνπ Κξάηνπο, φζν θαη σο πξνο ηελ πνηφηεηα ησλ ζηνηρείσλ. Γηα ηε δηαζθάιηζε ηεο νξζήο θαηαγξαθήο θαη παξαθνινχζεζεο ησλ ππνρξεψζεσλ ησλ θνξέσλ ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο, ην 2015 πξαγκαηνπνηήζεθε απφ ην ΓΛΚ δεηγκαηνιεπηηθή ζπιινγή ζηνηρείσλ γηα ηηο ππνρξεψζεηο ηνπο θαη ζηε ζπλέρεηα πξαγκαηνπνηήζεθαλ επηηφπηνη δεηγκαηνιεπηηθνί έιεγρνη, πξνθεηκέλνπ λα επαιεζεπηνχλ ηα ελ ιφγσ ζηνηρεία. Δπίζεο, κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ λ.4270/2014, φπσο ηξνπνπνηήζεθε κε ην λ.4337/2015, πξνβιέπεηαη ε π- πνρξέσζε ησλ θνξέσλ γηα ηελ ππνβνιή κεληαίνπ πξνγξάκκαηνο εθηέιεζεο πξνυπνινγηζκνχ θαη ηνλ θαζνξηζκφ ηξηκεληαίσλ ζηφρσλ, θαζηεξψλνληαο έλα ζχζηεκα ζπλερνχο παξαθνινχζεζεο θαη επηβνιήο θπξψζεσλ ζε πεξίπησζε απνθιίζεσλ. ηφρνο είλαη ε πξνζαξκνγή ησλ δαπαλψλ ζχκθσλα κε ηελ πνξεία ησλ εζφδσλ, ψζηε λα δηαζθαιίδεηαη φηη νη αλαιακβαλφκελεο ππνρξεψζεηο είλαη εληφο ησλ δπλαηνηήησλ ησλ εθηεινχκελσλ πξνυπνινγηζκψλ. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 35

ΕΙΗΓΗΣΙΚΗ ΕΚΘΕΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 Σέινο, βαζηθή κεηαξξχζκηζε είλαη θαη ε ζεζκνζέηεζε απφ ην 2010 Γεληθψλ Γηεπζχλζεσλ Οηθνλνκηθψλ Τπεξεζηψλ (ΓΓΟΤ) ζηα Τπνπξγεία, κε ηνπο πξντζηάκελνπο απηψλ λα έρνπλ ηελ επζχλε γηα ηε δηαζθάιηζε ηεο ρξεζηήο δεκνζηνλνκηθήο δηαρείξηζεο ησλ Τπνπξγείσλ θαη ησλ επνπηεπφκελσλ απφ απηά θνξέσλ. Με ηηο δηαηάμεηο ηνπ λ.4337/2015 εληζρχεηαη πεξαηηέξσ ν ξφινο ηνπο, ελψ πξνβιέπεηαη φηη απφ ην 2017 ζηηο ΓΓΟΤ κεηαθέξνληαη θαη νη ζρεηηθέο κε ηνλ έιεγρν, ηελ εθθαζάξηζε θαη ηελ εμφθιεζε ησλ δεκνζίσλ δαπαλψλ αξκνδηφηεηεο. Ζ εμέιημε ησλ ιεμηπξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ θαη ησλ επηζηξνθψλ θφξσλ πνπ δελ έρνπλ θαηαβιεζεί ζηνπο δηθαηνχρνπο, παξαηίζεηαη ζηνλ πίλαθα 2.1. Πίλαθαο 2.1 Δμέιημε ιεμηπξόζεζκωλ ππνρξεώζεωλ Γεληθήο Κπβέξλεζεο (ζε εθαη. επξώ) Γεθ. 2015 Ιαλ. 2016 Φεβ. 2016 Κραηικός Π/Τ 451 437 584 655 665 676 656 667 464 209 Σοπική Ασηοδιοίκηζη 312 302 314 389 377 368 369 374 380 374 Οργανιζμοί Κοινωνικής Αζθάλιζης (ΟΚΑ) 2.765 2.818 2.931 2.876 2.875 3.067 3.146 3.028 2.849 2.953 εκ ηων οποίων ΤΠΔΥ 586 618 644 663 680 701 726 607 593 575 ΕΟΠΥΥ 1.704 1.748 1.815 1.684 1.650 1.800 1.831 1.849 1.698 1.814 Νοζοκομεία 931 1.028 1.097 1.159 1.119 1.146 1.185 1.123 907 888 Λοιπά Νομικά Πρόζωπα 257 252 499 547 528 556 574 346 335 356 Γεληθή Κπβέξλεζε 4.716 4.837 5.426 5.626 5.564 5.813 5.929 5.538 4.935 4.779 Εκκρεμείς Επιζηροθές Φόρων 1.283 1.152 1.075 1.095 1.184 1.255 1.306 1.352 1.341 1.439 Σύλνιν 5.999 5.988 6.501 6.721 6.748 7.068 7.235 6.890 6.277 6.217 Μαξ. 2016 Απξ. 2016 Μάηνο 2016 Ινπλ. 2016 Ινπι. 2016 Απγ. 2016 Σεπ. 2016 Οη ιεμηπξφζεζκεο ππνρξεψζεηο ηνπ ΔΟΠΤΤ ζπκπεξηιακβάλνπλ πνζά απφ rebate θαη clawback πνπ δελ έρνπλ ζπκςεθηζηεί αθφκα. Οη εθθξεκείο επηζηξνθέο θφξσλ πεξηιακβάλνπλ εθείλεο γηα ηηο νπνίεο έρεη εθδνζεί θαη εθθαζαξηζηεί ην ζρεηηθφ ΑΦΔΚ κέρξη θαη ην ηέινο ηνπ κήλα αλαθνξάο, ελψ απφ ην Γεθέκβξην ηνπ 2015 θαη εθεμήο πεξηιακβάλνπλ εθείλεο γηα ηηο νπνίεο έρεη εθδνζεί ην ζρεηηθφ ΑΦΔΚ (εθθαζαξηζκέλεο θαη κε). Απφ ην ζχλνιν ησλ εθθξεκψλ ππνρξεψζεσλ ησλ θνξέσλ, σο ιεμηπξφζεζκεο νξίδνληαη εθείλεο νη ν- πνίεο δελ έρνπλ εμνθιεζεί κεηά ηελ παξέιεπζε 90 εκεξψλ απφ ηελ εκεξνκελία ππνρξέσζεο εμφθιεζήο ηνπο. Σα ζηνηρεία γηα ηηο εθθξεκείο επηζηξνθέο θφξσλ αλαθέξνληαη ζε εθθξεκείο επηζηξνθέο θφξσλ γηα ηηο νπνίεο έρεη εθδνζεί ην ζρεηηθφ ΑΦΔΚ κέρξη θαη ην ηέινο ηνπ κήλα αλαθνξάο. Ζ εμφθιεζε ησλ ιεμηπξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο απνηειεί βαζηθή πξνηεξαηφηεηα γηα ην Τπνπξγείν Οηθνλνκηθψλ, δεδνκέλνπ φηη ζπκβάιιεη ζηελ ελίζρπζε ηεο αμηνπηζηίαο ησλ θνξέσλ, ζηελ εμπγίαλζε ησλ πξνυπνινγηζκψλ ηνπο, αιιά θαη ζηελ ηφλσζε ηεο ξεπζηφηεηαο ηεο νηθνλνκίαο. Με ηελ πινπνίεζε ηεο χκβαζεο Υξεκαηνδνηηθήο Γηεπθφιπλζεο θαη ηελ νκαιή ξνή ησλ ρξεκαηνδνηήζεσλ απφ ηνλ Δπξσπατθφ Μεραληζκφ ηήξημεο (ΔΜ) θαη εηδηθφηεξα ηεο ρξεκαηνδφηεζεο γηα ηελ εμφθιεζε ιεμηπξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο, αλακέλεηαη αχμεζε ηνπ ξπζκνχ απνπιεξσκήο ησλ ππνρξεψζεσλ απηψλ θαη ζεκαληηθή κείσζή ηνπο εληφο ηνπ 2017. Γηα ην ζθνπφ απηφ απφ ηνλ Ηνχλην ηνπ 2016 πινπνηείηαη πξφγξακκα εθθαζάξηζεο ιεμηπξφζεζκσλ π- πνρξεψζεσλ ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο πξνο ηξίηνπο, κέζσ εηδηθήο ρξεκαηνδφηεζεο απφ ηνλ ΔΜ. Οη εθηακηεχζεηο μεθίλεζαλ ηνλ Ηνχιην ηνπ 2016 θαη ζα πξνζαξκφδνληαη αλάινγα κε ηελ πνξεία ηεο ρξε- 36 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΕΙΗΓΗΣΙΚΗ ΕΚΘΕΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 καηνδφηεζεο απφ ηνλ ΔΜ. Χο απνηέιεζκα, απφ ηνλ Ηνχλην κέρξη ηνλ επηέκβξην παξαηεξείηαη ζηαδηαθή κείσζε ησλ ιεμηπξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ ησλ θνξέσλ χςνπο ζπλνιηθά 1.150 εθαη. επξψ. ην πιαίζην ηεο χκβαζεο Υξεκαηνδνηηθήο Γηεπθφιπλζεο πξνβιέπεηαη επίζεο θαη ε ρξεκαηνδφηεζε απφ ηνλ ΔΜ γηα ηελ εθθαζάξηζε εθθξεκψλ, άλσ ησλ 90 εκεξψλ, αηηήζεσλ ζπληαμηνδφηεζεο. Γηα ην ιφγν απηφ πξνσζείηαη ην απαξαίηεην ζεζκηθφ πιαίζην γηα ηελ έθηαθηε ρξεκαηνδφηεζε ησλ Οξγαληζκψλ Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο γηα ην ζθνπφ απηφ, κε ζηφρν θαη ηελ εθθαζάξηζε εθθξεκψλ αηηήζεσλ ζπληαμηνδφηεζεο απφ ηηο αξρέο ηνπ 2017. Δπηζθόπεζε Γεκνζίωλ Γαπαλώλ Ζ επηζθφπεζε δεκφζησλ δαπαλψλ είλαη ζπληνληζκέλε δξάζε ζην ζχλνιν ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο πνπ απνηειεί έλα απφ ηα βαζηθφηεξα εξγαιεία γηα ηε βειηίσζε ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο, ηελ θαηαγξαθή θαη ηνλ εμνξζνινγηζκφ ησλ δαπαλψλ θαη ηελ αλαθαηαλνκή ηνπο κε απψηεξν ζηφρν ηελ ρξεκαηνδφηεζε θνηλσληθψλ πξνγξακκάησλ. Σα απνηειέζκαηα ηεο επηζθφπεζεο έρνπλ ζπγθεθξηκελνπνηεζεί απφ ηελ αξρή ηεο δξάζεο θαη αθνξνχλ θπβεξλεηηθέο πξνηεξαηφηεηεο: λα ζπκβάινπλ ζηελ πιήξε ρξεκαηνδφηεζε ηνπ Κνηλσληθνχ Δηζνδήκαηνο Αιιειεγγχεο ζε φιε ηελ επηθξάηεηα απφ ην 2017 θαη έπεηηα, λα βνεζήζνπλ ζηε ζηήξημε ησλ θαηψηεξσλ εηζνδεκαηηθά ζηξσκάησλ θαη ζηελ θαηαπνιέκεζε ηεο αλεξγίαο θαη λα δηεπθνιχλνπλ ηελ επαλέληαμε ησλ καθξνρξφληα αλέξγσλ ζηνλ παξαγσγηθφ ηζηφ ηεο ρψξαο. Ζ επηζθφπεζε μεθίλεζε ην επηέκβξε ηνπ 2016 ζε πηινηηθφ επίπεδν ζην Τπνπξγείν Οηθνλνκηθψλ, ζην Τπνπξγείν Οηθνλνκίαο θαη Αλάπηπμεο θαη ζην Τπνπξγείν Πνιηηηζκνχ θαη Αζιεηηζκνχ θαη ζα ε- πεθηαζεί ζην ζχλνιν ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο ην πξψην εμάκελν ηνπ 2017. ηελ επηζθφπεζε πεξηιακβάλνληαη ηα Τπνπξγεία θαη φινη νη επνπηεπφκελνη θνξείο ησλ Τπνπξγείσλ. Ζ δξάζε δελ πεξηνξίδεηαη κφλν ζηελ επηζθφπεζε ησλ δαπαλψλ ηνπ θάζε Τπνπξγείνπ αιιά ζπκπεξηιακβάλεη θαηαγξαθή θαη θνζηνιφγεζε ησλ δξαζηεξηνηήησλ θαη αλάπηπμε δεηθηψλ θαηαγξαθήο ησλ απνηειεζκάησλ ηνπο. Ζ θαηαγξαθή θαη θνζηνιφγεζε δξαζηεξηνηήησλ ζε επίπεδν Τπνπξγείνπ θαη ζηνπο επνπηεπφκελνπο θνξείο απηνχ, επηηξέπεη ηελ αμηνιφγεζε ηεο θάζε δξαζηεξηφηεηαο μερσξηζηά, ηελ ζχγθξηζε θφζηνπονθέινπο κε άιιεο δξάζεηο θαη δξαζηεξηφηεηεο θαη ηελ ηεξάξρεζε δξαζηεξηνηήησλ ηφζν ζε επίπεδν Τπνπξγείνπ φζν θαη ζην ζχλνιν ηεο θπβέξλεζεο. Με απηή ηελ έλλνηα, ε επηζθφπεζε παίξλεη δηπιή κνξθή: πξψηνλ, ελφο εμνλπρηζηηθνχ ινγηζηηθνχ ειέγρνπ δαπαλψλ ζε φια ηα Τπνπξγεία θαη ζηνπο θνξείο ηνπο κε ζθνπφ ηε κείσζε δαπαλψλ, θαη, δεχηεξνλ, ζηελ θαηαγξαθή δξαζηεξηνηήησλ θαη επζπγξάκκηζε ησλ δαπαλψλ ζην ζχλνιν ηεο θπβέξλεζεο κε ηηο πην άκεζεο θπβεξλεηηθέο πξνηεξαηφηεηεο. Ζ θαηαγξαθή ηνκέσλ δξαζηεξηφηεηαο θαη ζπγθεθξηκέλσλ δξάζεσλ αλά Τπνπξγείν ζην πιαίζην ηεο επηζθφπεζεο δαπαλψλ απνηειεί πξνπνκπφ ηεο ζηαδηαθήο κεηάβαζεο ζηελ θαηάξηηζε πξνυπνινγηζκνχ πξνγξακκάησλ, πνπ ζπληζηά ηνλ πιένλ βέιηηζην ηξφπν θαηάξηηζεο πξνυπνινγηζκνχ ζε πνιιά επξσπατθά θξάηε. Λφγσ ηεο αλάγθεο ζπλερνχο ειέγρνπ, είηε επηζθφπεζεο θαηά ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα είηε ζεκαηηθήο επηζθφπεζεο ησλ δεκφζησλ δαπαλψλ, ε θαζηέξσζε ηεο επηζθφπεζεο σο κηαο κφληκεο θαη δηαξθνχο δξάζεο ζην ζχλνιν ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο θαη ζε ζπλδπαζκφ κε ηε ζηαδηαθή κεηάβαζε ζηελ θαηάξηηζε πξνυπνινγηζκνχ πξνγξακκάησλ, ζα ελδπλακψζεη ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα θαη απνδνηηθφηεηά ηνπ θξάηνπο θαη ησλ ππεξεζηψλ ηνπ. Βαζηθνί ζηφρνη: Δθ βάζξσλ επηζθφπεζε ησλ δαπαλψλ ζε φια ηα Τπνπξγεία θαη ζηνπο επνπηεπφκελνπο θνξείο ηνπο. Καηαγξαθή θαη εμνξζνινγηζκφ ησλ δαπαλψλ ζην ζχλνιν ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο. Γεκηνπξγία δεκνζηνλνκηθνχ ρψξνπ πνπ λα επηηξέπεη ηελ αλαθαηαλνκή δαπαλψλ κεηαμχ Τπνπξγείσλ θαη θνξέσλ Γεληθήο Κπβέξλεζεο κε ζθνπφ ηελ ρξεκαηνδφηεζε δξάζεσλ θνηλσληθήο πνιηηηθήο. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 37

ΕΙΗΓΗΣΙΚΗ ΕΚΘΕΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 Βειηίσζε ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο θαη απνδνηηθφηεηαο ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο, κέζσ ηεο θαηαγξαθήο, θνζηνιφγεζεο θαη ηεξάξρεζεο δξάζεσλ θαη δξαζηεξηνηήησλ ζην ζχλνιν ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο. 3. Κνηλωληθή Πνιηηηθή Ζ νηθνλνκηθή θαη θνηλσληθή θξίζε ησλ πεξαζκέλσλ εηψλ, θαηέζηεζαλ επηηαθηηθή ηελ αλάγθε γηα ν- ξηνζέηεζε θαη πινπνίεζε ελφο ζρεδίνπ θνηλσληθήο πξνζηαζίαο, κε γλψκνλα ηνλ ράξηε ηεο επαισηφηεηαο θαη ηα επί κέξνπο ραξαθηεξηζηηθά ηεο. ηφρνο κίαο ηέηνηαο πνιηηηθήο είλαη ε άκβιπλζε ησλ θνηλσληθψλ θαη νηθνλνκηθψλ αληζνηήησλ θαη ηεο απνζηέξεζεο ζηηο αθξαίεο εθδνρέο ηεο θαη ε εμαζθάιηζε ηεο πξνζηαζίαο επάισησλ πιεζπζκψλ θαηά ηε κεηάβαζε απφ ηηο ζπλζήθεο ηεο θξίζεο ζε έλα πγηέο θνηλσληθννηθνλνκηθφ πεξηβάιινλ. Οη ζηξαηεγηθνί άμνλεο ηεο θνηλσληθήο πνιηηηθήο θαζνξίδνληαη απφ ηε ζηνρνζεζία ηεο θπβέξλεζεο γηα ηε ζηήξημε ησλ πην επάισησλ νκάδσλ ηνπ πιεζπζκνχ θαη ηελ αλακφξθσζε ηνπ θξάηνπο πξφλνηαο κε θαιχηεξε νξγάλσζε ησλ επηδνκάησλ, αχμεζε ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ θαη εθζπγρξνληζκφ ησλ δνκψλ. ε απηφ ην πιαίζην, πξνγξακκαηίδνληαη νη εμήο δξάζεηο: Δζληθή εθαξκνγή Κνηλσληθνχ Δηζνδήκαηνο Αιιειεγγχεο (ΚΔΑ) Πηινηηθφ πξφγξακκα κεζφδνπ αμηνιφγεζεο αλαπεξίαο Γηακφξθσζε λένπ πιαηζίνπ γηα ηελ παηδηθή πξνζηαζία - Δπηηξνπεία αλειίθσλ - Πιαίζην αλαδνρήο/πηνζεζίαο - Νέν πιαίζην ιεηηνπξγίαο πξνλνηαθψλ ΝΠΓΓ & ΝΠΗΓ Δζληθφο Μεραληζκφο πληνληζκνχ, Παξαθνινχζεζεο θαη Αμηνιφγεζεο ησλ Πνιηηηθψλ Κνηλσληθήο Έληαμεο θαη Κνηλσληθήο πλνρήο Λεηηνπξγία Δληαίνπ Φνξέα πιεξσκήο θνηλσληθψλ επηδνκάησλ πξνλνηαθνχ ραξαθηήξα Νέν πιαίζην θαηαπνιέκεζεο ηεο έιιεηςεο ζηέγεο επάισησλ νκάδσλ Φνξέαο δηαρείξηζεο αθηλήησλ ην παξαπάλσ πιαίζην κία ζεηξά απφ πξσηνβνπιίεο ζην πεδίν άζθεζεο θνηλσληθήο πνιηηηθήο πινπνηήζεθαλ ην 2016, ελψ ην Κνηλσληθφ Δηζφδεκα Αιιειεγγχεο πνπ ιεηηνχξγεζε πηινηηθά ζε ζπγθεθξηκέλεο πεξηνρέο θαηά ην ηξέρνλ νηθνλνκηθφ έηνο, εληφο ηνπ 2017 ζα επεθηαζεί ζην ζχλνιν ηεο Δπηθξάηεηαο. Δηδηθφηεξα: Αληηκεηώπηζε ηεο θηώρεηαο Με ην λ.4320/2015 ζεζκνζεηήζεθε κηα ζεηξά άκεζσλ κέηξσλ γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηεο αλζξσπηζηηθήο θξίζεο. Γηα ηελ έθηαθηε νηθνλνκηθή ελίζρπζε αηφκσλ θαη λνηθνθπξηψλ πνπ δηαβηνχλ ζε ζπλζήθεο αθξαίαο θηψρεηαο εθαξκφζζεθαλ νη αθφινπζεο εηδηθφηεξεο δξάζεηο: - επηδφηεζε ζίηηζεο, - επηδφηεζε ελνηθίνπ, - δσξεάλ επαλαζχλδεζε θαη παξνρή ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο. Ζ αξρηθή εθαξκνγή ηνπ πξνγξάκκαηνο ην 2015, νδήγεζε ζηε ρξνληθή επέθηαζή ηνπ κέρξη θαη ην ηέινο ηνπ 2016 έηζη ψζηε λα θαιχςεη ηηο αλάγθεο ησλ λνηθνθπξηψλ πνπ δηαβηνχλ ζε ζπλζήθεο απνζηέξεζεο. Δπηζεκαίλεηαη φηη νη αλάγθεο πνπ θαιχπηνληαη απφ ην πξφγξακκα αληηκεηψπηζεο ηεο αλζξσπηζηηθήο θξίζεο, απφ ην 2017 θαη κεηά, ζα ελζσκαησζνχλ θαη ζα θαιχπηνληαη απφ ηελ εθαξκνγή ηνπ 38 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΕΙΗΓΗΣΙΚΗ ΕΚΘΕΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 Κνηλσληθνχ Δηζνδήκαηνο Αιιειεγγχεο ζε εζληθή θιίκαθα, πξνθεηκέλνπ λα κε δεκηνπξγνχληαη επηθαιχςεηο κεηαμχ ησλ δχν πξνγξακκάησλ. Δηδηθφηεξα, ζεκεηψλεηαη φηη απφ ηνλ Πξνυπνινγηζκφ εμφδσλ ηνπ Τπνπξγείνπ Δξγαζίαο, Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο & Κνηλσληθήο Αιιειεγγχεο θαηά ην νηθνλνκηθφ έηνο 2016 αλακέλεηαη λα δηαηεζνχλ ζπλνιηθά πηζηψζεηο χςνπο 263 εθαη. επξψ. Αληηζηαζκηζηηθά κέηξα ΔΚΑΣ Καηφπηλ ηεο ζηαδηαθήο πεξηθνπήο (λ.4387/2016) ηνπ Δπηδφκαηνο Κνηλσληθήο Αιιειεγγχεο πληαμηνχρσλ (ΔΚΑ) κέρξη ην ηέινο ηνπ 2019 ην Τπ. Δξγαζίαο, Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο & Κνηλσληθήο Αιιειεγγχεο έιαβε ζεηξά αληηζηαζκηζηηθψλ κέηξσλ απφ 1/8/2016 κε γλψκνλα ηελ άκβιπλζε ησλ ζπλεπεηψλ γηα ηνπο δηθαηνχρνπο ηνπ επηδφκαηνο απηνχ. πγθεθξηκέλα έρνπλ πξνβιεθζεί πηζηψζεηο γηα ηα έηε 2016 θαη 2017 κε ζθνπφ ηελ εθαξκνγή ησλ παξαθάησ αληηζηαζκηζηηθψλ κέηξσλ πξνο ηνπο δηθαηνχρνπο: Πιήξεο απαιιαγή απφ ηε θαξκαθεπηηθή δαπάλε ζε φζνπο δηθαηνχρνπο απψιεζαλ ηελ παξνρή. Έθηαθηε κεληαία νηθνλνκηθή ελίζρπζε ηζφπνζε κε ηελ παξνρή πνπ θαηαξγήζεθε ζε πξψελ δηθαηνχρνπο κε πνζνζηφ αλαπεξίαο άλσ ηνπ 80%. Έθηαθηε κεληαία νηθνλνκηθή ελίζρπζε ζην/ζηε ζχδπγν κε ην κηθξφηεξν αηνκηθφ εηζφδεκα ζε πεξίπησζε απψιεηαο ηνπ ΔΚΑ θαη απφ ηνπο δχν ζπδχγνπο. Δηδηθφηεξα γηα ην έηνο 2016 ζεζπίζηεθαλ ηα εμήο ζπκπιεξσκαηηθά κέηξα: Aπαιιαγή απφ ηελ θαηαβνιή εηζθνξάο πγεηνλνκηθήο πεξίζαιςεο ζε φζνπο απψιεζαλ παξνρή ΔΚΑ άλσ ησλ ηξηάληα (30) επξψ κεληαίσο. Υνξήγεζε κεληαίαο πξνπιεξσκέλεο θάξηαο ζε ζπληαμηνχρνπο πνπ απψιεζαλ παξνρή πνζνχ 115 επξψ κεληαίσο θαη άλσ ηζφπνζεο κε ην πνζφ πνπ αληηζηνηρεί ζην 30% ηεο απψιεηαο. Κνηλωληθό Δηζόδεκα Αιιειεγγύεο Με ηηο δηαηάμεηο ηνπ λ. 4389/2016 ηέζεθε ζε βαζκηαία εθαξκνγή ην σο άλσ πξφγξακκα αξρηθά ζε ηξηάληα (30) κηθξνχο θαη κεζαίνπο Γήκνπο ηεο ρψξαο θαηά ην ηξέρνλ έηνο 2016 απνξξνθψληαο πηζηψζεηο χςνπο 55 εθαη. επξψ, ελψ γηα ην 2017 έρνπλ πξνβιεθζεί πηζηψζεηο χςνπο 760 εθαη. επξψ κε ζθνπφ ηελ επέθηαζή ηνπ ζε φινπο ηνπο Γήκνπο ηεο ρψξαο. Σν πξφγξακκα απηφ ελζσκαηψλεη θαη ην παιαηφηεξν πξφγξακκα ηνπ «Διάρηζηνπ Δγγπεκέλνπ Δηζνδήκαηνο» πνπ ηέζεθε ζε ιεηηνπξγία ην 2014 θαη ιεηηνχξγεζε κφλν πηινηηθά θαη φρη ζε παλειιαδηθφ επίπεδν. Δίλαη έλα πξφγξακκα ακηγψο πξνλνηαθνχ ραξαθηήξα, απεπζχλεηαη ζε λνηθνθπξηά, πνπ δηαβηνχλ ζε ζπλζήθεο θηψρεηαο θαη ιεηηνπξγεί θαηά ηξφπν ζπκπιεξσκαηηθφ ζην πιαίζην εθαξκνγήο δεκφζησλ πνιηηηθψλ θαηαπνιέκεζεο ηεο θηψρεηαο θαη ηνπ θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ. Πην ζπγθεθξηκέλα, ην πξφγξακκα πεξηιακβάλεη ηξεηο (3) βαζηθνχο ππιψλεο: α) εηζνδεκαηηθή ελίζρπζε, β) πξφζβαζε θαη δηαζχλδεζε ζε ζπκπιεξσκαηηθέο παξνρέο θαη ππεξεζίεο θαη γ) ππεξεζίεο ελεξγνπνίεζεο θαη πξνψζεζεο ησλ δηθαηνχρσλ ζε δξάζεηο, φπσο θάιπςε πξνηεηλφκελεο ζέζεο εξγαζίαο, ζπκκεηνρή ζε πξνγξάκκαηα επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο θαη εκπεηξίαο θαη επηζηξνθή ζην εθπαηδεπηηθφ ζχζηεκα. 4. Δλδπλάκωζε ηεο απαζρόιεζεο θαη ελίζρπζε ηεο θνηλωληθήο επηρεηξεκαηηθόηεηαο Μία απφ ηηο ζεκειηψδεηο πνιηηηθέο πξνηεξαηφηεηεο γηα ην 2017 είλαη θαη ε ελίζρπζε ηνπ ηνκέα ηεο απαζρφιεζεο δηα κέζσ ηεο δξνκνιφγεζεο κίαο ζεηξάο δξάζεσλ πνπ ζα απεπζχλνληαη ζε θαηεγνξίεο ηνπ πιεζπζκνχ πνπ έρνπλ πιεγεί πεξηζζφηεξν απφ ηελ αλεξγία, ε αλαβάζκηζε ηεο δηα βίνπ κάζεζεο ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 39

ΕΙΗΓΗΣΙΚΗ ΕΚΘΕΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 θαη ηεο θαηάξηηζεο ησλ ελειίθσλ θαη ε ζπγθξφηεζε ελφο πγηνχο πιαηζίνπ γηα ηελ θνηλσληθή επηρεηξεκαηηθφηεηα. Δηδηθφηεξα: Δλίζρπζε ηεο απαζρόιεζεο ην πιαίζην ηεο ελίζρπζεο ηεο απαζρφιεζεο ην Τπνπξγείν Δξγαζίαο πινπνίεζε εληφο ηνπ 2016 έμη (6) Πξνγξάκκαηα Απαζρφιεζεο, κε ζπλνιηθφ πξνυπνινγηζκφ 196,2 εθαη. επξψ θαη ζχλνιν 38.237 σθεινχκελσλ. Δλδεηθηηθά αλαθέξνληαη ην Πξφγξακκα Δπαλέληαμεο Μαθξνρξφληα Αλέξγσλ ζηελ Αγνξά Δξγαζίαο (Νέα Γεληά Κνηλσθεινχο Δξγαζίαο) ζε 17 Γήκνπο, ην Πξφγξακκα δεκηνπξγίαο λέσλ ζέζεσλ εξγαζίαο γηα αλέξγνπο άλσ ησλ 50 εηψλ δηάξθεηαο 9 κελψλ θαη ην Πξφγξακκα απφθηεζεο εξγαζηαθήο εκπεηξίαο θαη έληαμεο ζηελ απαζρφιεζε γηα λένπο 25-29 εηψλ. Πεξαηηέξσ, θαηά ην ηειεπηαίν δίκελν ηνπ 2016 θαη εληφο ηνπ 2017, έρνπλ πξνγξακκαηηζζεί νθηψ (8) πξνγξάκκαηα απαζρφιεζεο κε ζπλνιηθφ πξνυπνινγηζκφ 524,5 εθαη. επξψ θαη ζχλνιν 85.837 σθεινχκελσλ. Δλδεηθηηθά αλαθέξνληαη ην Πξφγξακκα Δπαλέληαμεο Μαθξνρξφληα Αλέξγσλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο ζε 274 Γήκνπο, ην Πξφγξακκα πξφζιεςεο Αλέξγσλ ζηνλ θιάδν ηεο Τγείαο θαη ην Πξφγξακκα επηρνξήγεζεο επηρεηξήζεσλ ηεο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο α' θαη β' βαζκνχ θαη άιισλ Γεκφζησλ Φνξέσλ γηα ηελ απαζρφιεζε αλέξγσλ ειηθίαο 55-67 εηψλ Γηα βίνπ κάζεζε θαη θαηάξηηζε ελειίθωλ Σν Τπνπξγείν Δξγαζίαο ζε ζπλεξγαζία κε ην Τπνπξγείν Παηδείαο έρεη ζπγθξνηήζεη δηυπνπξγηθή ε- πηηξνπή γηα ηελ επαλεμέηαζε ηνπ ζεζκηθνχ πιαηζίνπ πηζηνπνίεζεο ησλ παξφρσλ ζπλερηδφκελεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο θαη εηδηθφηεξα ησλ φξσλ θαη ησλ πξνυπνζέζεσλ γηα ηε ρνξήγεζε άδεηαο ί- δξπζεο θαη ιεηηνπξγίαο ησλ Κέληξσλ δηα Βίνπ κάζεζεο θαη ηε δηακφξθσζε λνκνζεηηθήο ξχζκηζεο γηα ηελ αλάπηπμε πζηήκαηνο Πηζηνπνίεζεο πλερηδφκελεο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο απνθνίησλ ησλ Κέληξσλ Γηά Βίνπ Μάζεζεο πνπ έρεη σο ζθνπφ ηε δηαζθάιηζε ηεο αληηθεηκεληθφηεηαο θαη πνηφηεηαο ησλ δηαδηθαζηψλ επηθχξσζεο ησλ απνηειεζκάησλ κάζεζεο πνπ απνθηψληαη κέζσ ηεο ζπλερηδφκελεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο θαη ηελ ελίζρπζε ηνπ ξφινπ ηνπο. Κνηλωληθή επηρεηξεκαηηθόηεηα Σν 2016 έιαβε ρψξα ε ςήθηζε ηνπ λ. 4430/2016 γηα ηελ Κνηλσληθή θαη Αιιειέγγπα Οηθνλνκία (ΚΑΛΟ) θαη ηελ αλάπηπμε ησλ θνξέσλ ηεο, κε βαζηθφ ζηφρν ηε δεκηνπξγία επλντθνχ πεξηβάιινληνο αλάπηπμεο ηεο ΚΑΛΟ, ηε δηάρπζε ηεο ΚΑΛΟ ζε φινπο ηνπο δπλαηνχο ηνκείο νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο θαη ηε ζηήξημε θαη ελίζρπζε ησλ παξαγσγηθψλ εγρεηξεκάησλ απηνδηαρείξηζεο θαη ζπιινγηθήο θνηλσληθήο επηρεηξεκαηηθφηεηαο. Σν 2017 ζα δξνκνινγεζεί ε ζέζπηζε εληαίνπ Σακείνπ πνπ ζα ππνζηεξίδεη ηα εγρεηξήκαηα πνπ δελ έρνπλ πξφζβαζε ζην ηξαπεδηθφ ζχζηεκα (nonbankable). ηφρνο είλαη ε ζπγθέληξσζε φισλ ησλ εηδψλ ρξεκαηνδφηεζεο ζε έλα Σακείν. Δπηπιένλ, βαζηθή πξνηεξαηφηεηα ηνπ Τπνπξγείνπ Δξγαζίαο απνηειεί ε ελνπνίεζε ηεο πλεηαηξηζηηθήο λνκνζεζίαο εληφο ηνπ 2017. ηφρνο είλαη λα αληηκεησπηζηεί ε πνιπδηάζπαζε ηεο λνκνζεζίαο πνπ αθνξά ηνπο ζπλεηαηξηζκνχο ζηελ ειιεληθή έλλνκε ηάμε θαζψο θαη ε δεκηνπξγία κηαο ζχγρξνλεο θαη ζαθνχο γηα ηε δηνίθεζε θαη ηνλ πνιίηε ζπλεηαηξηζηηθήο λνκνζεζίαο, πνπ λα αληαπνθξίλεηαη ζηελ α- λάπηπμε ηεο Κνηλσληθήο θαη Αιιειέγγπαο Οηθνλνκίαο ζε φινπο ηνπο ηνκείο ηεο παξαγσγηθήο δξαζηεξηφηεηαο θαη ηε δεκηνπξγία βηψζηκσλ ζέζεσλ απαζρφιεζεο. Δπηπξφζζεηα εληφο ηνπ 2017 ζα μεθηλήζεη ε δεκηνπξγία νινθιεξσκέλνπ λνκνζεηηθνχ πιαηζίνπ γηα ηελ επαλαιεηηνπξγία πησρεπκέλσλ - εγθαηαιειεηκκέλσλ επηρεηξήζεσλ κέζσ ηεο κεηαηξνπήο ηνπο ζε Φνξείο Κνηλσληθήο θαη Αιιειέγγπαο Οηθνλνκίαο. 40 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΕΙΗΓΗΣΙΚΗ ΕΚΘΕΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 5. Οηθνλνκία-Δλίζρπζε θιίκαηνο εκπηζηνζύλεο Ο πξνγξακκαηηζκφο, νη ζηξαηεγηθέο θαη ην λνκνζεηηθφ έξγν ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκίαο θαη Αλάπηπμεο γηα ην 2017 έρνπλ ζηφρν ηε ζηαζεξνπνίεζε ηεο Διιεληθήο νηθνλνκίαο, ηε δεκηνπξγία ησλ πξνυπνζέζεσλ γηα ηε βηψζηκε αλάπηπμή ηεο θαη ηελ ελδπλάκσζε ηεο δηεζλνχο ζέζεο θαη αμηνπηζηίαο ηεο ρψξαο καο. Σα θπξηφηεξα ζεκεία παξεκβάζεσλ είλαη ηα εμήο: Τινπνίεζε ζηξαηεγηθήο αληηκεηψπηζεο ησλ θφθθηλσλ δαλείσλ κέζσ δχν θχξησλ λνκνζεηηθψλ πξσηνβνπιηψλ: α) Γξάζε Δμσδηθαζηηθνχ Μεραληζκνχ Γηεπζέηεζεο Οθεηιψλ θαη β) χληαμε ηνπ ρεδίνπ Νφκνπ γηα ηελ Τπεξεζία Πίζησζεο θαη Πινχηνπ (ε νπνία ζα έρεη ζπγθεληξσκέλα φια ηα ζηνηρεία ησλ δεκφζησλ θαη ηδησηηθψλ νθεηιψλ ησλ δαλεηνιεπηψλ θαη ζα βαζκνινγεί αληηθεηκεληθά θαη δηάθαλα φζνπο ζέινπλ λα ξπζκίζνπλ ηηο νθεηιέο ηνπο πξνο ηηο ηξάπεδεο θαζψο θη εθείλνπο πνπ επηδηψθνπλ ηε ζχλαςε λένπ δαλείνπ σο πξνο ηε δπλαηφηεηα απνπιεξσκήο ησλ δφζεψλ ηνπο). Δλεξγνπνίεζε ησλ ηεζζάξσλ ππνιεηπνκέλσλ θαζεζηψησλ εληζρχζεσλ ηνπ λένπ αλαπηπμηαθνχ λφκνπ 4399/2016, κε βαζηθνχο ζηφρνπο ηελ αχμεζε ηεο απαζρφιεζεο, ηεο θαηλνηνκίαο, ηεο εμσζηξέθεηαο ησλ επηρεηξήζεσλ, ηεο επαλεθβηνκεράληζεο ηεο ρψξαο, θαη γεληθφηεξα ηελ ππνβνήζεζε ηεο παξαγσγήο πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ πςειφηεξεο πξνζηηζέκελεο αμίαο. Σξνπνπνίεζε ηνπ λ. 3894/2010 πεξί ζηξαηεγηθψλ επελδχζεσλ, ζηελ θαηεχζπλζε δηεχξπλζεο ηνπ πεδίνπ εθαξκνγήο θαη επηηάρπλζεο ησλ δηαδηθαζηψλ θαη δηαζθάιηζε ειέγρσλ πινπνίεζεο ησλ ζηξαηεγηθψλ επελδχζεσλ. Γηακφξθσζε λένπ ζεζκηθνχ πιαηζίνπ γηα ηελ απνηειεζκαηηθή εθαξκνγή ηνπ αλαπηπμηαθνχ πξνγξακκαηηζκνχ ηεο πεξηφδνπ 2014 2020 κέζσ ηνπ Δθαξκνζηηθνχ Νφκνπ 4314/2014 «Γηα ηε δηαρείξηζε, ηνλ έιεγρν θαη ηελ εθαξκνγή αλαπηπμηαθψλ παξεκβάζεσλ γηα ηελ Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδν 2014-2020». Δηζαγσγή ζηε Βνπιή ηνπ λφκνπ γηα ην θαζεζηψο ησλ αδεηνδνηήζεσλ. Πξνζζήθε εηδηθψλ κεξψλ γηα ηνλ ηνκέα ηεο εθνδηαζηηθήο αιπζίδαο θαη γηα ηηο εμνξπθηηθέο δξαζηεξηφηεηεο. Δηζήγεζε γηα λνκνζεηηθή ξχζκηζε γηα ηελ αλακφξθσζε ηνπ πιαηζίνπ Δπνπηείαο ηεο Αγνξάο βηνκεραληθψλ πξντφλησλ ηνπ ελαξκνληζκέλνπ ηνκέα (CE). Τινπνίεζε ηξηψλ δξάζεσλ ζην πιαίζην ηνπ ΔΠΑΝΔΚ: χγρξνλε Μεηαπνίεζε, Αλάπηπμε Δπηρεηξεκαηηθψλ Πάξθσλ ηνπηθήο εκβέιεηαο γηα ηε κεηαπνίεζε θαη ηελ εθνδηαζηηθή αιπζίδα θαη Δλίζρπζε ηεο Πεξηβαιινληηθήο Βηνκεραλίαο. Απινπνίεζε ησλ δηαδηθαζηψλ ζχζηαζεο επηρεηξήζεσλ, κέζσ ηεο αλάπηπμεο δηαδηθηπαθήο πχιεο. Δθζπγρξνληζκφο ηεο επηκειεηεξηαθήο λνκνζεζίαο ψζηε λα εληζρπζεί ν ξφινο ηνπο. ρέδην Γξάζεο γηα ηελ πεξαηηέξσ αλάπηπμε ηνπ Ζιεθηξνληθνχ Δκπνξίνπ θαη ηεο Ζιεθηξνληθήο Δπηρεηξεκαηηθφηεηαο. Αλακφξθσζε ηνπ λνκηθνχ πιαηζίνπ πνπ δηέπεη ηε ιεηηνπξγία ηνπ Διιεληθνχ ήκαηνο, κε ζθνπφ ηελ θαζηέξσζε ηνπ σο έλα ζεκαληηθφ αλαπηπμηαθφ εξγαιείν ησλ ειιεληθψλ επηρεηξήζεσλ. Δθζπγρξνληζκφο ηεο λνκνζεζίαο γηα ην ππαίζξην εκπφξην θαη δεκηνπξγία ειεθηξνληθνχ κεηξψνπ αδεηψλ ππαηζξίνπ εκπνξίνπ. Δθζπγρξνληζκφο ηεο θαηαλαισηηθήο λνκνζεζίαο θαη αλαβάζκηζε ηνπ Παξαηεξεηήξηνπ Σηκψλ. Αλακφξθσζε ηνπ λνκηθνχ πιαηζίνπ ησλ νξγαλσκέλσλ αγνξψλ ρνλδξηθνχ εκπνξίνπ, δεκνζίσλ θαη ηδησηηθψλ. Δθπφλεζε ρεδίνπ Δζληθήο ηξαηεγηθήο γηα ηελ Δηαηξηθή Κνηλσληθή Δπζχλε κε έκθαζε ζην πεδίν ηεο αλεξγίαο, ησλ εξγαζηαθψλ ζπλζεθψλ, ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ, θ.ιπ. 6. Φνξνινγηθή πνιηηηθή Καηά ην έηνο 2016 μεθίλεζε ε δηελέξγεηα δηαξζξσηηθψλ κεηαξξπζκίζεσλ, νη νπνίεο ζα ζπλερηζηνχλ θαηά ην έηνο 2017 θαη ζα ζπκπιεξσζνχλ κε λέεο πξσηνβνπιίεο, κεηαμχ ησλ νπνίσλ: ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 41

ΕΙΗΓΗΣΙΚΗ ΕΚΘΕΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 Δλίζρπζε ηνπ εηζπξαθηηθνύ κεραληζκνύ ηαδηαθή αλάπηπμε ελφο νινθιεξσκέλνπ, πιήξσο απηνκαηνπνηεκέλνπ ζπζηήκαηνο γηα ηε δηαρείξηζε θαη παξαθνινχζεζε ησλ δηαδηθαζηψλ είζπξαμεο ησλ νθεηιψλ (κέζσ λένπ ΔΠΑ 2014-2020). Δπέθηαζε ειεθηξνληθψλ ππεξεζηψλ γηα ηελ ππνζηήξημε ηνπ ππνινγηζκνχ ησλ αζθαιηζηηθψλ εηζθνξψλ απηναπαζρνινχκελσλ θαη ηελ ελζσκάησζε ηεο είζπξαμεο εηζθνξψλ θνηλσληθήο αζθάιηζεο κέζσ ηεο θνξνινγηθήο δηνίθεζεο (έξγν ΔΦΚΑ). Δλίζρπζε ησλ δξάζεσλ θνξνινγηθήο ζπκκφξθσζεο κε ζηφρν ηελ αχμεζε ηεο νηθεηνζεινχο ζπκκφξθσζεο. Γηαζχλδεζε κε ην Πιεξνθνξηαθφ χζηεκα ηνπ Τπνπξγείνπ Δξγαζίαο, Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο θαη Πξφλνηαο ΔΡΓΑΝΖ (ΔΠΔ ΟΑΔΓ ΗΚΑ ΔΣΑΜ). Καηαπνιέκεζε θνξνδηαθπγήο θαη ιαζξεκπνξίνπ Αμηνπνίεζε δηεζλψλ εξγαιείσλ, πιεξνθνξηψλ θαη δξάζεσλ γηα ηελ απνηξνπή θνξνδηαθπγήο απφ ηδηψηεο θαη εηαηξηθέο νκάδεο (CRS, FATCA θ.ιπ.). Γηελέξγεηα πνιπκεξψλ ειέγρσλ, ζε ζπλεξγαζία κε άιιεο ρψξεο. Αλάπηπμε ηνπ e-πεξηνπζηνινγίνπ, κε ζηαδηαθή επέθηαζε ηνπ πθηζηάκελνπ πεξηνπζηνινγίνπ ζε πεξηζζφηεξα αληηθείκελα. Δπέθηαζε ηνπ πζηήκαηνο Μεηξψνπ Σξαπεδηθψλ Λνγαξηαζκψλ θαη Λνηπψλ Πιεξσκψλ (ΜΣΛ&ΛΠ) θαη ζε άιια ρξεκαηννηθνλνκηθά πξντφληα. Αλάπηπμε ηνπ Πιεξνθνξηαθνχ πζηήκαηνο ηεο Γηεχζπλζεο Δπίιπζεο Γηαθνξψλ (ΓΔΓ) κε ζθνπφ ηελ απνηειεζκαηηθή εμσδηθαζηηθή επίιπζε ησλ θνξνινγηθψλ δηαθνξψλ. χζηαζε πξφζζεησλ Κηλεηψλ Οκάδσλ Διέγρνπ (ΚΟΔ) ζε φιε ηελ Δπηθξάηεηα. Αμηνπνίεζε ηνπ πξφζθαηα απνθηεζέληνο απηνθηλνχκελνπ ζπζηήκαηνο (x-ray) αλίρλεπζεο εκπνξεπκαηνθηβσηίσλ (containers) θαη ελίζρπζε ησλ Σεισλεηαθψλ Αξρψλ κε κέζα δίσμεο. χζηαζε πληνληζηηθνχ Δπηρεηξεζηαθνχ Κέληξνπ (ΔΚ) γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ ιαζξεκπνξίνπ ζε πξντφληα πνπ ππφθεηληαη ζε ΔΦΚ. Αλάπηπμε πεξηβάιινληνο αμηνπνίεζεο ησλ ζηνηρείσλ ηνπ ζπζηήκαηνο Δηζνξψλ Δθξνψλ κε ζηφρν ηνλ εληνπηζκφ πεξηπηψζεσλ ιαζξεκπνξίαο θαπζίκσλ. Καζηέξσζε Δληαίνπ Κεληξηθνχ Μεηξψνπ Δθνδηαζηηθήο Αιπζίδαο (ΔΚΜΔΑ) θαπλνχ θαη βηνκεραλνπνηεκέλσλ πξντφλησλ. Δηζαγσγή δηαιεηηνπξγηθνχ ζπζηήκαηνο εληνπηζκνχ θαη παξαθνινχζεζεο θαπληθψλ πξντφλησλ (ηρλειαζηκφηεηα). Βειηίωζε ηωλ παξερόκελωλ ππεξεζηώλ πξνο ηνπο πνιίηεο θαη ελίζρπζε ηεο δηαθάλεηαο Αλαβάζκηζε ηεο δηαδηθηπαθήο πχιεο ελεκέξσζεο θαη επηθνηλσλίαο ηεο Γεληθήο Γξακκαηείαο Γεκνζίσλ Δζφδσλ. Πεξαηηέξσ ειεθηξνληθνπνίεζε δηαδηθαζηψλ κε ζθνπφ ηελ εμππεξέηεζε ηνπ πνιίηε (ελδεηθηηθά ε απηνκαηνπνίεζε επηζηξνθψλ/ζπκςεθηζκψλ, ε ππνβνιή δειψζεσλ Φνξνινγίαο Κεθαιαίνπ). ηαδηαθή πινπνίεζε ηνπ ηξαηεγηθνχ ρεδίνπ Καηαπνιέκεζεο ηεο Γηαθζνξάο. ηαδηαθή εθαξκνγή ηνπ ρεδίνπ Γξάζεο γηα ηε δηεπθφιπλζε ηνπ εμαγσγηθνχ εκπνξίνπ κε έκθαζε ζηελ πινπνίεζε ηεο Δληαίαο Θπξίδαο- Single Window (λ. 4336/2015). Σύγρξνλε θαη επέιηθηε Φνξνινγηθή θαη Τειωλεηαθή Γηνίθεζε χζηαζε Αλεμάξηεηεο Αξρήο Γεκνζίσλ Δζφδσλ (απηνλφκνπ θνξέα) κε ην λ. 4389/2016. πλερήο εθζπγρξνληζκφο ησλ δνκψλ ηεο Αξρήο. Δθαξκνγή ζχγρξνλνπ ζπζηήκαηνο ζηνρνζεζίαο. Δθαξκνγή ζπζηήκαηνο ζπλερνχο επαλεμέηαζεο, αμηνιφγεζεο θαη βειηίσζεο ησλ ιεηηνπξγηθψλ δηαδηθαζηψλ. Παξαγσγηθή ιεηηνπξγία ηεο Φνξνινγηθήο θαη Σεισλεηαθήο Αθαδεκίαο. 42 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΕΙΗΓΗΣΙΚΗ ΕΚΘΕΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 7. Καηαπνιέκεζε ηεο δηαθζνξάο Με ην λ. 4320/2015 ζπζηάζεθε ε Γεληθή Γξακκαηεία γηα ηελ Καηαπνιέκεζε ηεο Γηαθζνξάο (ΓΔ- ΓΚΑΓ), ε νπνία ππάγεηαη ζην Τπνπξγείν Γηθαηνζχλεο, Γηαθάλεηαο θαη Αλζξσπίλσλ Γηθαησκάησλ. Ο θχξηνο ιφγνο ηεο δεκηνπξγίαο ηεο ήηαλ ε αλάγθε ζπληνληζκνχ ησλ αξρψλ θαη ησλ ειεγθηηθψλ ζσκάησλ ησλ ζρεηηθψλ κε ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο δηαθζνξάο, ψζηε λα απνθεχγνληαη νη επηθαιχςεηο θαη λα εληζρπζεί ε ζπλεξγαζία κεηαμχ ηνπο. Ζ Γεληθή Γξακκαηεία έρεη νξηζζεί σο ε αξκφδηα αξρή γηα ην ζπληνληζκφ ηεο θαηαπνιέκεζεο ηεο α- πάηεο (ΑFCOS) θαη σο ην θεληξηθφ ζπληνληζηηθφ φξγαλν θαηαπνιέκεζεο ηεο απάηεο ζηα δηαξζξσηηθά ηακεία. Δληφο ηνπ 2016 έρνπλ νινθιεξσζεί ή πξνγξακκαηηζηεί νη θαησηέξσ δξάζεηο: Αμηνιφγεζε θαη αλαζεψξεζε ηνπ εζληθνχ ζηξαηεγηθνχ ζρεδίνπ γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο δηαθζνξάο. Σν αξρηθφ ζρέδην δεκνζηεχηεθε ηνλ Ηνχιην 2015 θαη βξίζθεηαη ππφ αμηνιφγεζε θαη εηήζηα αλαζεψξεζε. Γεκνζηνπνίεζε ηεο πξψηεο εηήζηαο έθζεζεο ηεο Γεληθήο Γξακκαηείαο γηα ηελ Καηαπνιέκεζε ηεο Γηαθζνξάο, θαζψο θαη ζπιινγήο ζηνηρείσλ απφ ειεγθηηθνχο θαη δησθηηθνχο θνξείο. Δηήζηα αλαζεψξεζε θαη δεκνζίεπζε ηεο ραξηνγξάθεζεο ησλ αξκνδηνηήησλ ησλ αξρψλ. Ζ πξψηε ραξηνγξάθεζε ησλ αξκνδηνηήησλ έρεη ήδε αλαξηεζεί ζηελ ηζηνζειίδα ηεο Γεληθήο Γξακκαηείαο γηα ηελ Καηαπνιέκεζε ηεο Γηαθζνξάο. Γεκηνπξγία ζπζηήκαηνο ππνδνρήο θαηαγγειηψλ πνπ αθνξνχλ ζε ζέκαηα δηαθζνξάο ζηελ ειιεληθή Γηνίθεζε θαζψο θαη ζε ζέκαηα δηαρείξηζεο ησλ θνλδπιίσλ πνπ δηαζέηεη ε ΔΔ ζηελ ρψξα. Αιιαγή λνκνζεηηθνχ πιαηζίνπ δήισζεο πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ (πφζελ έζρεο). Γεκηνπξγία κεραληζκνχ γηα ηνλ ζπληνληζκφ ησλ δησθηηθψλ αξρψλ (νηθνλνκηθψλ εηζαγγειέσλ θαη εηζαγγειέσλ Γηαθζνξάο, ΓΓΓΔ, νηθνλνκηθήο αζηπλνκίαο θ.ιπ.). Αιιαγή λνκνζεηηθνχ πιαηζίνπ γηα ηελ ρξεκαηνδφηεζε ησλ πνιηηηθψλ θνκκάησλ. Δθπξνζψπεζε ηεο ρψξαο ζε δηεζλείο θνξείο θαη νξγαληζκνχο. Δλίζρπζε ηνπ ξφινπ ησλ κνλάδσλ εζσηεξηθνχ ειέγρνπ ησλ Τπνπξγείσλ. χζηαζε νκάδσλ εξγαζηψλ γηα εθπφλεζε ηνκεαθψλ ζηξαηεγηθψλ ζε ηνκείο πςεινχ θηλδχλνπ δηαθζνξάο ζηελ Γεκφζηα Γηνίθεζε. Δπηκνξθψζεηο ζηειερψλ ησλ δηνηθεηηθψλ, δησθηηθψλ θαη δηθαζηηθψλ αξρψλ. Δληφο ηνπ 2017 ζρεδηάδνληαη νη εμήο δξάζεηο: Δλνπνίεζε ειεγθηηθψλ ζσκάησλ. Γεκηνπξγία εηδηθνχ ζψκαηνο επηζηεκφλσλ/εξεπλεηψλ, πξνο δηεπθφιπλζε ηνπ έξγνπ ησλ Δηζαγγειέσλ Γηαθζνξάο θαη Οηθνλνκηθνχ Δγθιήκαηνο. Βειηίσζε λνκνζεηηθνχ πιαηζίνπ γηα ηνλ εζσηεξηθφ έιεγρν. Αιιαγή ηνπ λνκνζεηηθνχ πιαηζίνπ κε ζηφρν ηελ ελίζρπζε ησλ κεραληζκψλ γηα ηελ αλάθηεζε θαη δηαρείξηζε ησλ δεζκεπκέλσλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ Βειηίσζε ησλ ρξνλνδηαγξακκάησλ απνλνκήο ηεο δηθαηνζχλεο θαη σο πξνο ηηο ππνζέζεηο αιιά θαη σο πξνο ηνπο ρξφλνπο παξαγξαθήο ησλ αδηθεκάησλ. Απνηειεζκαηηθφηεξε αμηνπνίεζε ησλ δηνηθεηηθψλ πνηλψλ σο κέζν κείσζεο ηνπ θφξηνπ εξγαζίαο ησλ δηθαζηεξίσλ. Βειηίσζε λνκνζεηηθνχ πιαηζίνπ γηα ην θαζεζηψο καξηχξσλ δεκνζίνπ ζπκθέξνληνο. Δλίζρπζε ηεο πιεξνθφξεζεο ηνπ θνηλνχ θαη ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα γηα ηελ αλάιεςε δξάζεσλ θαηαπνιέκεζεο ηεο δηαθζνξάο. Αιιαγή λνκνζεηηθνχ πιαηζίνπ φζν αθνξά ζηηο πνηλέο πνπ εηζήρζεζαλ κε ην λ. 4312/2014. Δηήζηα αλάιπζε ζηαηηζηηθψλ ζηνηρείσλ ηεο Γηθαηνζχλεο ζε ππνζέζεηο δηαθζνξάο θαη θαζνξηζκφο ησλ ζρεηηθψλ πνιηηηθψλ θαη λνκνζεηηθψλ παξεκβάζεσλ γηα ηελ απνηειεζκαηηθφηεξε ιεηηνπξγία ηεο δηθαηνζχλεο. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 43

ΕΙΗΓΗΣΙΚΗ ΕΚΘΕΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 8. Δζωηεξηθή πνιηηηθή ην πιαίζην αλάπηπμεο ζηξαηεγηθνχ ζρεδηαζκνχ ηα Τπνπξγεία θαη νη επί κέξνπο Γεληθέο Γξακκαηείεο έρνπλ ήδε πξνγξακκαηίζεη λέεο δξάζεηο γηα ην 2017. Δηδηθφηεξα: Παηδεία Σα βαζηθά ζεκεία ζηξαηεγηθνχ ζρεδηαζκνχ ηνπ Τπνπξγείνπ Παηδείαο Έξεπλαο θαη Θξεζθεπκάησλ γηα ην έηνο 2017 είλαη ηα εμήο: Γηάρπζε ησλ ςεθηαθψλ δπλαηνηήησλ εθπαίδεπζεο ζε φιεο ηηο βαζκίδεο Δληαίν πξφγξακκα πνπδψλ Πιεξνθνξηθήο. Γεκηνπξγία ζχγρξνλσλ Δξγαζηεξίσλ Πιεξνθνξηθήο Δθπαίδεπζε παηδηψλ πξνζθχγσλ Δλίζρπζε Νεπηαγσγείνπ (Δπηκφξθσζε - Αλακφξθσζε αλαιπηηθνχ πξνγξάκκαηνο - Γίρξνλν ππνρξεσηηθφ Νεπηαγσγείν - Πξνζιήςεηο βνεζεηηθνχ πξνζσπηθνχ) Δλίζρπζε Δληαίνπ Σχπνπ Οινήκεξνπ Γεκνηηθνχ ρνιείνπ θαη επέθηαζή ηνπ ζηα Οιηγνζέζηα Γεκνηηθά ρνιεία (Δπηκφξθσζε - Αιιαγή αμηνιφγεζεο καζεηψλ - Δθαξκνγή Δπέιηθηεο Εψλεο) Νέν Γπκλάζην (Δληζρπηηθή δηδαζθαιία - Δπέθηαζε δηδαθηηθνχ έηνπο - Δμνξζνινγηζκφο χιεο - Πηινηηθή εθαξκνγή πεξηγξαθηθήο αμηνιφγεζεο) Νέν Λχθεην - Πξφηαζε λένπ ζπζηήκαηνο εηζαγσγήο ζηα Παλεπηζηήκηα Αλαβάζκηζε Δηδηθήο Αγσγήο Αλαβάζκηζε Σερληθήο- Δπαγγεικαηηθήο Δθπαίδεπζεο Δπαλαιεηηνπξγία ρνιηθψλ Βηβιηνζεθψλ χζηαζε Κέληξσλ Τπνζηήξημεο Δθπαηδεπηηθήο Κνηλφηεηαο Οιηζηηθή ζεψξεζε θαη εθζπγρξνληζκφο ηνπ ζπζηήκαηνο Δπαγγεικαηηθήο Δθπαίδεπζεο θαη Καηάξηηζεο, κε ζηφρν λα αληαπνθξίλεηαη ζηηο αλάγθεο ηεο ειιεληθήο θνηλσλίαο θαη νηθνλνκίαο θαη λα ζπλεηζθέξεη ζηελ παξαγσγηθή αλαζπγθξφηεζε ηεο ρψξαο: - Αλάπηπμε επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο (εθζπγρξνληζκφο πξνγξακκάησλ ζπνπδψλ, βηβιίσλ, εξγαζηεξηαθνχ εμνπιηζκνχ, επηκφξθσζε εθπαηδεπηηθψλ). - Αλάπηπμε πξνγξακκάησλ καζεηείαο απνθνίησλ ΔΠΑΛ θαη ζπνπδαζηψλ ΗΔΚ γηα ηελ νκαιή είζνδφ ηνπο ζηελ αγνξά εξγαζίαο. πγθξφηεζε ηνπ Δληαίνπ ρψξνπ ηεο Σξηηνβάζκηαο Δθπαίδεπζεο Έξεπλαο θαη Σερλνινγίαο. Βαζηθά εξγαιεία γηα ηε ζπγθξφηεζε είλαη : - Ζ νξηδφληηα θηλεηηθφηεηα κειψλ ΓΔΠ Παλεπηζηεκίσλ, κειψλ ΔΠ ΣΔΗ θαη εξεπλεηψλ ΔΚ σο κέζνδνο δεκηνπξγίαο θξίζηκσλ καδψλ. - Ζ ζπγθξφηεζε Δηθνληθψλ Ηλζηηηνχησλ (virtual institutes) θαη Κέληξσλ Γεμηφηεηαο (Competence Centers) σο κέζνδνο δηθηχσζεο αθαδεκατθψλ θαη εξεπλεηηθψλ κνλάδσλ. - Οη λένη νξίδνληεο πνπ παξέρεη ε εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε. - Ζ αλάπηπμε εξεπλεηηθψλ ππνδνκψλ θαη ε αλνηρηή πξφζβαζε σο πνιιαπιαζηαζηέο ηεο εξεπλεηηθήο απφδνζεο. - Ζ νκνγελνπνίεζε θαη κεηεμέιημε ηνπ δηνηθεηηθνχ θαζεζηψηνο ησλ εξεπλεηηθψλ θέληξσλ σο φξνο γηα ηε ζπλεθηηθφηεηα θαη ηελ ελζσκάησζή ηνπο ζηνλ Δληαίν Υψξν Δθπαίδεπζεο. - Ζ επαλαμηνιφγεζε θαη ν επαλαπξνζδηνξηζκφο ηνπ ξφινπ ησλ ΑΔΗ ζηελ πνξεία δηακφξθσζεο ηνπ Δληαίνπ Υψξνπ Δθπαίδεπζεο. - Αμηνιφγεζε ησλ ΣΔΗ θαη έληαμή ηνπο ζηνλ Δληαίν Υψξν Δθπαίδεπζεο. - Αμηνιφγεζε ησλ πκβνπιίσλ Ηδξπκάησλ. - Δλίζρπζε ηνπ ξφινπ ηεο Αξρήο Γηαζθάιηζεο θαη Πηζηνπνίεζεο ηεο Πνηφηεηαο ζηελ Αλψηαηε Δθπαίδεπζε (ΑΓΗΠ). 44 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΕΙΗΓΗΣΙΚΗ ΕΚΘΕΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 Άκπλα - Δμνξζνινγηζκφο ησλ δηνηθεηηθψλ πξνβιεκάησλ ησλ ΑΔΗ (πκβνχιηα Ηδξπκάησλ, ζπγθξφηεζε Πξπηαληθψλ πκβνπιίσλ, εθινγηθέο δηαδηθαζίεο γηα εθινγέο πξπηάλεσλ, ζπκκεηνρή θνηηεηψλ ζε φξγαλα θ.ιπ.) - Μεηαπηπρηαθά πξνγξάκκαηα ζπνπδψλ ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ θαη ησλ δηδαθηνξηθψλ ζπνπδψλ. - Αμηνπνίεζε ηεο πεξηνπζίαο ησλ ΑΔΗ. - Οξζνινγηθνπνίεζε ησλ ζπλδξνκψλ ζε δηεζλείο νξγαληζκνχο (CERN, European Space Agency θ.ιπ.). Σν Τπνπξγείν Δζληθήο Άκπλαο (ΤΠΔΘΑ), επαλαμηνινγεί ηηο δξάζεηο ηνπ, ιακβάλνληαο ππφςε ηνπο πθηζηάκελνπο δεκνζηνλνκηθνχο πεξηνξηζκνχο, πξνο επίηεπμε κέγηζηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο ηνπ επηρεηξεζηαθνχ, ακπληηθνχ θαη θνηλσληθνχ ηνπ έξγνπ. ην πιαίζην ηεο πξνζπάζεηαο εμνηθνλφκεζεο πφξσλ θαη εμνξζνινγηζκνχ ησλ δαπαλψλ ηνπ ΤΠΔΘΑ έηνπο 2017, έρνπλ ήδε επηθαηξνπνηεζεί, αλαιεθζεί θαη δξνκνινγεζεί απφ ηα Γεληθά Δπηηειεία δξάζεηο θαη παξεκβάζεηο πνπ αθνξνχλ ζε ζεκαληηθέο δηαξζξσηηθέο κεηαξξπζκίζεηο θαη αλαπηπμηαθέο πξσηνβνπιίεο, νη νπνίεο ζπλνςίδνληαη σο αθνινχζσο: Δλνπνίεζε δηαδηθαζηψλ πξνκεζεηψλ δηαθιαδηθά, κε ζθνπφ ηε θαηάξηηζε ζπκθσληψλ-πιαίζην, πξνο επίηεπμε δεκνζηνλνκηθνχ νθέινπο κε βαζηθή επηδίσμε ηελ επίηεπμε ζεκαληηθψλ νηθνλνκηψλ θιίκαθαο. πκκεηνρή ζηε δηαρείξηζε ησλ κεηαλαζηεπηηθψλ - πξνζθπγηθψλ ξνψλ θαη ινηπψλ ζπγρξεκαηνδνηνχκελσλ απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε πξνγξακκάησλ. πλερήο πξνζπάζεηα αλαδηνξγάλσζεο - αλαδηάηαμεο ησλ ΔΓ κε ζχζηαζε δνκψλ κηθξφηεξσλ, πην επέιηθησλ θαη κε κεγαιχηεξε ηζρχ ππξφο. ηαδηαθή δηάζεζε ησλ νηθνλνκηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ησλ ηξαηησηηθψλ Δθκεηαιιεχζεσλ εμππεξέηεζεο πξνζσπηθνχ ησλ ΔΓ ζε εμσηεξηθνχο θνξείο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ θαη απηψλ ηεο θνηλσληθήο θαη αιιειέγγπαο νηθνλνκίαο ηνπ λ.4430/2016. Δθκεηάιιεπζε ηεο αθίλεηεο πεξηνπζίαο ηνπ ΤΠΔΘΑ απφ ηε λέν-ζχζηαηε Τπεξεζία Αμηνπνίεζεο ηεο Αθίλεηεο Πεξηνπζίαο ησλ Δλφπισλ Γπλάκεσλ (ΤΠΑΑΠΔΓ). Πεξηζηνιή ησλ εζληθψλ ζέζεσλ ζε πξεζβείεο θαη άιινπο δηεζλείο νξγαληζκνχο (ΝΑΣΟ, ΔΔ), θαζψο θαη ησλ κεηαπηπρηαθψλ ζπνπδψλ ζην εμσηεξηθφ, πξνο εμνξζνινγηζκφ απηψλ. Πξνζπάζεηα εθπνίεζεο πιενλάδνληνο ή κε επηρεηξεζηαθά αλαγθαίνπ ζηξαηησηηθνχ εμνπιηζκνχ, θχξηνπ πιηθνχ, νπιηζκνχ, ππξνκαρηθψλ θ.ιπ. Πεξαηηέξσ βειηίσζε ηεο θάιπςεο ησλ αλαγθψλ ησλ Δλφπισλ Γπλάκεσλ κε ηδία κέζα, κέζσ ηεο βέιηηζηεο αμηνπνίεζεο ησλ ηξαηησηηθψλ Δξγνζηαζίσλ θαη ηνπ εμεηδηθεπκέλνπ ζηξαηησηηθνχ θαη πνιηηηθνχ πξνζσπηθνχ θαζψο επίζεο θαη ηεο παξνρήο θηλήηξσλ θαη βειηίσζεο ησλ πξνυπνζέζεσλ ζπλεξγαζίαο κε ηελ κε ακπληηθή εγρψξηα βηνκεραλία κε βάζε ην πθηζηάκελν ζεζκηθφ πιαίζην. Δπαλεμέηαζε ηζρχνληνο θαζεζηψηνο απνζηξαηεηψλ, ψζηε λα πξνθχςνπλ ηξφπνη κείσζεο ηεο ζρεηηδφκελεο απνδεκίσζεο ησλ δηνηθεηηθά απνθαηαζηαζέλησλ. Ηθαλνπνίεζε ιεηηνπξγηθψλ αλαγθψλ, κε ηελ εθαξκνγή πκπξάμεσλ Γεκνζίνπ Ηδησηηθνχ Σνκέα (ΓΗΣ). Δπηηάρπλζε νινθιήξσζεο ησλ δηαδηθαζηψλ πξνκήζεηαο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο θαη θπζηθνχ αεξίνπ ζε δηαθιαδηθφ επίπεδν θαη πινπνίεζε πξνγξακκάησλ εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο, ελεξγεηαθήο α- πνδνηηθφηεηαο, απνηειεζκαηηθήο δηαρείξηζεο απνξξηκκάησλ, πξνψζεζεο αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο θ.ιπ. Αλαδηνξγάλσζε Μνλάδσλ, ζηηο νπνίεο έρνπλ εγθαηαζηαζεί ζχγρξνλα νπιηθά ζπζηήκαηα, ζηελ θαηεχζπλζε ηεο ζχκπηπμεο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ππνζηήξημεο, ηνπ πεξηνξηζκνχ ηνπ πξνζσπηθνχ θαη ηεο βειηηζηνπνίεζεο ηνπ ηξφπνπ παξνρήο ησλ αληίζηνηρσλ ππεξεζηψλ. Μείσζε πξνζιήςεσλ επνρηθνχ πξνζσπηθνχ. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 45

ΕΙΗΓΗΣΙΚΗ ΕΚΘΕΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 Γηθαηνζύλε, Γηαθάλεηα, Αλζξώπηλα δηθαηώκαηα Σν Τπνπξγείν Γηθαηνζχλεο, Γηαθάλεηαο θαη Αλζξσπίλσλ Γηθαησκάησλ θαηά ην 2017 ζρεδηάδεη ηελ εθαξκνγή κηαο ζεηξάο δξάζεσλ κε ζηφρν ηελ: Βειηίσζε θαη αλάπηπμε ησλ ππεξεζηψλ πγείαο, απεμάξηεζεο θαη εθπαίδεπζεο/ επηκφξθσζεο πνπ παξέρνληαη ζηα θαηαζηήκαηα θξάηεζεο. Αλάπηπμε ππεξεζηψλ γηα αλειίθνπο θαη λένπο κε παξαβαηηθή ζπκπεξηθνξά (κνλάδεο κέξηκλαο λέσλ, ππεξεζίεο εθπαίδεπζεο, ελίζρπζε εμσηδξπκαηηθήο κεηαρείξηζεο). Βειηίσζε ησλ ππνδνκψλ θαη θαη επέθηαζε ησλ ζπλζεθψλ θξάηεζεο θαη ελίζρπζε ηνπ επηπέδνπ αζθάιεηαο ζηα θαηαζηήκαηα θξάηεζεο. Γηνηθεηηθή αλαδηνξγάλσζε ηεο ζσθξνληζηηθήο δηνίθεζεο θαη νξζνινγηθή αμηνπνίεζε ηνπ πξνζσπηθνχ. Δπέθηαζε ηεο ρξήζεο ησλ ελαιιαθηηθψλ ηεο θπιάθηζεο κέηξσλ γηα ηε κείσζε ηνπ πιεζπζκνχ ησλ θπιαθψλ θαη ηε κείσζε ηνπ ζπλνιηθνχ θφζηνπο. Αλαδηνξγάλσζε ησλ αγξνηηθψλ θαηαζηεκάησλ θξάηεζεο θαη ησλ παξαγσγηθψλ εξγαζηεξίσλ πνπ ιεηηνπξγνχλ ζηα θαηαζηήκαηα θξάηεζεο, κε ζθνπφ ηελ ελίζρπζε ηεο εξγαζηαθήο έληαμεο κεηά ηελ απνθπιάθηζε θαη ηεο απηνρξεκαηνδφηεζεο ησλ δνκψλ. εκαληηθή ζηήξημε ζηελ πινπνίεζε ησλ πνιηηηθψλ ηνπ Τπνπξγείνπ παξέρεηαη απφ ην λέν ΔΠΑ 2014 2020 ζην νπνίν έρεη εληαρζεί ή έρεη πξνηαζεί γηα έληαμε κηα ζεηξά έξγσλ φπσο: α. Έξγα πνπ έρνπλ εληαρζεί: Οινθιεξσκέλν χζηεκα Γηαρείξηζεο Γηθαζηηθψλ Τπνζέζεσλ Πνιηηηθήο θαη Πνηληθήο Γηαδηθαζίαο Α Φάζε (ΟΓΓΤ - ΠΠ). Σν έξγν πινπνηείηαη κε αλακελφκελε νινθιήξσζε ηνλ Γεθέκβξην ηνπ 2017. Οινθιεξσκέλν χζηεκα Πξαθηηθψλ Γηθαζηεξίσλ (έξγν «χκπξαμε Γεκνζίνπ - Ηδησηηθνχ Σνκέα γηα ηελ Φεθηαθή Καηαγξαθή, Απνζήθεπζε θαη Γηάζεζε Πξαθηηθψλ πλεδξηάζεσλ»). Γξάζεηο Βειηηζηνπνίεζεο ηεο Ρνήο Πνηληθήο, Πνιηηηθήο θαη Γηνηθεηηθήο Γηαδηθαζίαο. Σν έξγν αθνξά ζηε ζρεδίαζε κηαο εληαίαο θαη νινθιεξσκέλεο επηρεηξεζηαθήο αξρηηεθηνληθήο ηεο Πνηληθήο, Πνιηηηθήο θαη Γηνηθεηηθήο δηαδηθαζίαο θαη ησλ δηαδηθαζηψλ δηνηθεηηθήο ππνζηήξημεο ζε φ- ιεο ηηο βαζκίδεο Γηθαζηεξίσλ θαη Δηζαγγειηψλ, κε ζηφρν ηε βειηηζηνπνίεζε ηεο ξνήο ησλ δηαδηθαζηψλ απηψλ. β. Έξγα πνπ έρνπλ πξνηαζεί γηα έληαμε: Οινθιεξσκέλν χζηεκα Γηαρείξηζεο Γηθαζηηθψλ Τπνζέζεσλ γηα ηελ Πνιηηηθή θαη Πνηληθή Γηαδηθαζία Β' Φάζε. Σν έξγν αθνξά ζηελ επέθηαζε ηνπ ζπζηήκαηνο ΟΓΓΤ Α Φάζεο ζηα ππφινηπα δηθαζηήξηα ηεο ρψξαο. Τπεξεζίεο Σειεδηάζθεςεο ζε δηθαζηήξηα θαη ζσθξνληζηηθά θαηαζηήκαηα. Φεθηνπνίεζε Δληχπσλ Αξρείσλ θαη Γεδνκέλσλ Γηθαζηεξίσλ, Αξρείνπ Αλεθηέιεζησλ Απνθάζεσλ, εληχπνπ αξρείνπ ππνζεθνθπιαθείσλ, Φεθηαθέο Τπεξεζίεο Σκήκαηνο Πησρεχζεσλ Πξσηνδηθείνπ Αζελψλ θαη παξνρή ειεθηξνληθψλ ππεξεζηψλ Αλαδηνξγάλσζε ηνπ ηξφπνπ Γηνίθεζεο ησλ θαηαζηεκάησλ θξάηεζεο κε έκθαζε ζηελ αλάπηπμε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ. Αλαβάζκηζε ησλ ππεξεζηψλ πνπ παξέρνληαη απφ ηηο δνκέο πνπ ιεηηνπξγνχλ ππφ ηελ επνπηεία ηεο Γξακκαηείαο Αληεγθιεκαηηθήο Πνιηηηθήο. Οινθιεξσκέλν ζχζηεκα δηαρείξηζεο θαηαγγειηψλ/πιεξνθνξηψλ νηθνλνκηθήο απάηεο θαη δηαθζνξάο. Δπηπιένλ, ζρεδηάδεηαη λα αλαιεθζνχλ λνκνζεηηθέο πξσηνβνπιίεο γηα: Δλαξκφληζε πνηληθψλ θαη δηνηθεηηθψλ κέζσλ γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο θνξνδηαθπγήο Αλακφξθσζε Πνηληθνχ Κψδηθα, Κψδηθα Πνηληθήο Γηθνλνκία, σθξνληζηηθνχ Κψδηθα 46 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΕΙΗΓΗΣΙΚΗ ΕΚΘΕΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 Σξνπνπνίεζε ηνπ λ. 4312/2014 γηα ηελ πνηληθή ζπλδηαιιαγή Αλαζεψξεζε ηνπ Κψδηθα Απαιινηξηψζεσλ Αλακφξθσζε Πησρεπηηθνχ Κψδηθα θαη έθδνζε Πξνεδξηθνχ Γηαηάγκαηνο γηα ηνλ Γηαρεηξηζηή Αθεξεγγπφηεηαο Καηάξηηζε ζρεδίνπ έθηαθηεο αλάγθεο γηα ηελ αληηκεηψπηζε καδηθήο εηζξνήο ππνζέζεσλ εηαηξηθήο αθεξεγγπφηεηαο Θέζπηζε λνκνζεζίαο γηα ηελ ειεθηξνληθή αλαγθαζηηθή εθηέιεζε Αλακφξθσζε λνκνζεζίαο γηα ηε δηακεζνιάβεζε Θέζπηζε λφκνπ γηα ηε Ννκηθή Βνήζεηα Θέζπηζε λφκνπ γηα ηα Σέιε θαη Παξάβνια Καηάξηηζε ζρεδίνπ γηα ηελ επηηάρπλζε ηεο δηνηθεηηθήο θαη πνιηηηθήο δηθαηνζχλεο Αλακφξθσζε ηνπ Κηεκαηνινγίνπ θαη ησλ Τπνζεθνθπιαθείσλ χζηαζε θαη ιεηηνπξγία ηεο Αξρήο Δπίιπζεο Πξνδηθαζηηθψλ Πξνζθπγψλ Αλακφξθσζε λνκνζεηηθνχ πιαηζίνπ γηα αλεμάξηεηεο Αξρέο Σώκα Δπηζεωξεηώλ-Διεγθηώλ Γεκόζηαο Γηνίθεζεο Σν ψκα Δπηζεσξεηψλ-Διεγθηψλ Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, απνηειεί έλαλ απφ ηνπο παιαηφηεξνπο κεραληζκνχο ειέγρνπ ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, ν νπνίνο έρεη γεληθή αξκνδηφηεηα ειέγρνπ ηνπ ζπλφινπ ζρεδφλ ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ. θνπφο ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ ΔΔΓΓ είλαη ε δηαζθάιηζε ηεο εχξπζκεο θαη απνηειεζκαηηθήο ιεηηνπξγίαο ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο. Γηα ην 2017 θαη γηα ηελ πινπνίεζε ηνπ ζθνπνχ ηνπ, ν πξνγξακκαηηζκφο ηνπ πεξηιακβάλεη: δηελέξγεηα επηζεσξήζεσλ - ειέγρσλ θαη εξεπλψλ, δηελέξγεηα πξναλαθξίζεσλ θαη πξνθαηαξθηηθψλ εμεηάζεσλ κεηά απφ παξαγγειία ηνπ αξκφδηνπ εηζαγγειέα, δηελέξγεηα έλνξθσλ δηνηθεηηθψλ εμεηάζεσλ (ΔΓΔ) θαηά ηε δηάξθεηα ή κεηά ην πέξαο ησλ επηζεσξήζεσλ - ειέγρσλ γηα ηε δηαπίζησζε δηάπξαμεο πεηζαξρηθψλ αδηθεκάησλ, έιεγρνο ηεο πεξηνπζηαθήο θαηάζηαζεο ησλ ππαιιήισλ ησλ θνξέσλ πνπ ειέγρνληαη απφ ην Δ- ΔΓΓ. Σν ειεγθηηθφ έξγν ηνπ ΔΔΓΓ ζα εζηηαζζεί ζε θαηλφκελα δηαθζνξάο, θαθνδηνίθεζεο, αδηαθαλψλ δηαδηθαζηψλ, αλαπνηειεζκαηηθφηεηαο, ρακειήο παξαγσγηθφηεηαο θαη ρακειήο πνηφηεηαο παξερφκελσλ ππεξεζηψλ. Πεδία ηεο Διεγθηηθήο Γξάζεο ηνπ ΔΔΓΓ ζα είλαη ην Γεκφζην, νη Οξγαληζκνί Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο πξψηνπ θαη δεχηεξνπ βαζκνχ, θαζψο θαη ησλ επηρεηξήζεσλ ηνπο, ηα Ννκηθά Πξφζσπα Γεκνζίνπ Γηθαίνπ θαη ηα θξαηηθά Ννκηθά Πξφζσπα Ηδησηηθνχ Γηθαίνπ, δεκφζηεο επηρεηξήζεηο θαη επηρεηξήζεηο, ηε δηνίθεζε ησλ νπνίσλ νξίδεη άκεζα ην Γεκφζην κε δηνηθεηηθή πξάμε ή σο κέηνρνο. Αγξνηηθή αλάπηπμε Καηά ην 2016 απφ ην Τπνπξγείν Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο θαη Σξνθίκσλ αλαιήθζεθαλ ζεκαληηθέο πξσηνβνπιίεο κε ζηφρν ηελ αλάπηπμε θαη ηελ βειηίσζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ηεο ειιεληθήο γεσξγίαο. Δηδηθφηεξα: Φεθίζηεθε ν λφκνο ππ αξηζκ. 4351/2016 (ΦΔΚ Α 164) «Βνζθήζηκεο γαίεο Διιάδαο θαη άιιεο δηαηάμεηο» γηα ηελ αμηνπνίεζε θαη δηαλνκή ησλ βνζθήζηκσλ γαηψλ ηεο ρψξαο, κε ζθνπφ ηε ζηήξημε ηεο θηελνηξνθίαο θαη ηελ απνθπγή δεκνζηνλνκηθψλ δηνξζψζεσλ απφ ηελ ΔΔ. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 47

ΕΙΗΓΗΣΙΚΗ ΕΚΘΕΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 Φεθίζηεθε ν λφκνο ππ αξηζ. 4384/2016 (ΦΔΚ Α 78) «Αγξνηηθνί πλεηαηξηζκνί, κνξθέο ζπιινγηθήο νξγάλσζεο ηνπ αγξνηηθνχ ρψξνπ θαη άιιεο δηαηάμεηο» γηα ηελ αλαζπγθξφηεζε θαη εμπγίαλζε ησλ ζπλεηαηξηζκψλ κε ξπζκίζεηο ελίζρπζεο θάζε πξσηνβνπιίαο πνπ ζηεξίδεηαη ζηε βάζε ηεο θνηλσληθήο νηθνλνκίαο θαη ζπιινγηθφηεηαο. Ο λφκνο αθνξά άκεζα δηαθφζηεο ηξηάληα ρηιηάδεο (230.000) ζπλεηαηξηζκέλνπο αγξφηεο θαη ελληαθφζηνπο νγδφληα (980) πεξίπνπ αγξνηηθνχο ζπλεηαηξηζκνχο. Με ην άξζξν 41 ηνπ ηδίνπ αλσηέξσ λφκνπ ηδξχεηαη «Οξγαληζκφο Γηαρείξηζεο Αθηλήησλ Γαηψλ θαη Δμνπιηζκψλ (ΟΓΗΑΓΔ)», ν νπνίνο ηειεί ππφ ηνλ έιεγρν ηνπ Γεκνζίνπ κε ζθνπφ ηελ αλάπηπμε ηεο αγξνηηθήο παξαγσγήο θαη ηελ βειηίσζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ηεο αγξνηηθήο νηθνλνκίαο, ηελ έξεπλα γηα ηελ αλάπηπμε ηεο ππαίζξνπ κέζσ ηεο βειηίσζεο ησλ αγξνηηθψλ εθκεηαιιεχζεσλ θαη ηεο αλαδηάξζξσζεο ηνπ αγξνηηθνχ ηνκέα ηεο νηθνλνκίαο, ηε δηαηήξεζε θαη ηε δεκηνπξγία βηψζηκσλ αγξνηηθψλ εθκεηαιιεχζεσλ θαη ηε βειηίσζε ηεο απφδνζήο ηνπο κε ηελ αλάιεςε θαηάιιεισλ επελδπηηθψλ πξσηνβνπιηψλ θαη ηελ εηζαγσγή ζχγρξνλεο ηερλνινγίαο θαη πξαθηηθψλ δηαρείξηζεο. Οινθιεξψζεθαλ νη δηαδηθαζίεο ιεηηνπξγίαο ηεο Σξάπεδαο Γελεηηθνχ Τιηθνχ γηα ηε ζπιινγή, δηάζσζε, δηαηήξεζε, πξνζηαζία, αλαλέσζε θαη αμηνπνίεζε ηνπ γελεηηθνχ πιηθνχ ηεο ρψξαο άλσ ησλ 14.000 δεηγκάησλ θπηηθνχ γελεηηθνχ πιηθνχ απφ ζπιινγέο ζηηεξψλ, νζπξίσλ, ςπραλζψλ, θεπεπηηθψλ, θαπλνχ, αξσκαηηθψλ θαη θαξκαθεπηηθψλ θπηψλ θαη άιισλ θαιιηεξγνχκελσλ θαη απηνθπψλ ζπγγελψλ, ηεο ζπιινγήο ππαίζξνπ κε ηε κνξθή θισληθνχ πιηθνχ 260 ειιεληθψλ θαη μέλσλ πνηθηιηψλ ακπέινπ θαη ηεο ζπιινγήο άλσ ησλ 800 εγρψξησλ θαη μέλσλ ησλ θπξηφηεξσλ εηδψλ θπιινβνιψλ νπσξνθφξσλ πνπ δηαηεξνχληαη κε θαιιηέξγεηα ζηνλ αγξφ. Ζ πξνζπάζεηα ηνπ Τπνπξγείνπ Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο θαη Σξνθίκσλ γηα ηελ εθαξκνγή δηαξζξσηηθψλ κεηαξξπζκίζεσλ ζηνλ αγξνηηθφ ηνκέα θαη ε αλάιεςε ζρεηηθψλ αλαπηπμηαθψλ πξσηνβνπιηψλ ζα ζπλερηζζεί θαη θαηά ην 2017. Δηδηθφηεξα: α) Διαπθπωηικέρ Μεηαππςθμίζειρ Τινπνίεζε ηεο Δζληθήο Γεσγξαθηθήο Πιεξνθνξηαθήο Βάζεο Γεδνκέλσλ (ΔΓΠΒΓ) κε ηελ νλνκαζία «Βνζθήζηκεο Γαίεο ηεο Διιάδαο», ζχκθσλα κε ηα ραξηνγξαθηθά δεδνκέλα ηνπ Τπνπξγείνπ Πεξηβάιινληνο θαη Δλέξγεηαο θαζψο θαη ηα γεσρσξηθά δεδνκέλα πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηα δηαρεηξηζηηθά ζρέδηα βφζθεζεο, κε ζθνπφ ηελ θαηαγξαθή ησλ βνζθήζηκσλ γαηψλ ηεο ρψξαο γηα ηηο αλάγθεο εθαξκνγήο ησλ θνηλνηηθψλ θαη εζληθψλ πξνγξακκάησλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηε ρξήζε απηψλ. Αλαβάζκηζε ηνπ Οινθιεξσκέλνπ Πιεξνθνξηαθνχ πζηήκαηνο (ΟΠ) ηεο Κηεληαηξηθήο ζηα πιαίζηα ηεο ήκαλζεο θαη Καηαγξαθήο Βννεηδψλ, Αηγνπξνβάησλ θαη Υνίξσλ. Αλαβάζκηζε ηνπ Γηθηχνπ Κηεληαηξηθψλ Δξγαζηεξίσλ θαη εηδηθφηεξα ησλ εζληθψλ εξγαζηεξίσλ αλαθνξάο θαη ησλ επηζήκσλ εξγαζηεξίσλ πνπ είλαη νξηζκέλα ζχκθσλα κε ηνλ Καλνληζκφ (ΔΚ) 882/2004 γηα ηε δηελέξγεηα ησλ επηζήκσλ ειέγρσλ ηεο ζπκκφξθσζεο πξνο ηε λνκνζεζία πεξί δσνηξνθψλ θαη ηξνθίκσλ θαη πξνο ηνπο θαλφλεο γηα ηελ πγεία θαη ηελ θαιή δηαβίσζε ησλ δψσλ. Δθαξκνγή ρεδίνπ Γξάζεο ιήςεο κέηξσλ ζηνλ ηνκέα ηεο θπηνυγείαο γηα ηνλ επηβιαβή νξγαληζκφ θαξαληίλαο Rhynchophorus ferrugineus (Olivier) θφθθηλν ζθαζάξη ησλ θνηληθνεηδψλ. Δλίζρπζε ηεο ζπκβνιήο ηεο έξεπλαο θαη ηεο θαηλνηνκίαο ησλ Ηλζηηηνχησλ θαη Ηδξπκάησλ ηνπ ΤΠΑΑΣ κε ηελ νινθιήξσζε ηεο πξφζιεςεο ησλ 100 εξεπλεηψλ (επηπέδνπ δηδαθηνξηθνχ δηπιψκαηνο) ζηνλ ΔΛΓΟ-Γήκεηξα, γηα ηελ πξφζιεςε ησλ νπνίσλ νη δηαγσληζηηθέο δηαδηθαζίεο έρνπλ ήδε δηελεξγεζεί. β) Αναπηςξιακέρ Ππωηοβοςλίερ Παξέκβαζε ζηνλ ηνκέα ηεο εκπνξίαο γεσξγνθηελνηξνθηθψλ πξντφλησλ θαη αιηεπκάησλ, ηεο βηναζθάιεηαο θαη ηεο πνηνηηθήο ηνπο ηρλειαζηκφηεηαο κε ηελ πξνψζεζε ζρεδίνπ λφκνπ γηα ηε «Γηαθίλεζε θαη Δκπνξία αγξνηηθψλ πξντφλησλ». ηφρνο είλαη ν πεξηνξηζκφο ηεο παξαβαηηθφηεηαο ησλ κεζαδφλησλ ζηελ αγνξά ησλ αγξνηηθψλ πξντφλησλ, ε θαηαπνιέκεζε ηεο καχξεο δηαθίλεζεο ησλ 48 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΕΙΗΓΗΣΙΚΗ ΕΚΘΕΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 πξντφλησλ θαη ε απνθαηάζηαζε ηεο θαζπζηέξεζεο ησλ πιεξσκψλ ησλ παξαγσγψλ, πξσηίζησο ζηηο εκπνξηθέο ζπλαιιαγέο λσπψλ θαη εππαζψλ πξντφλησλ. Θέζπηζε Δζληθνχ πζηήκαηνο Διέγρνπ θαη Δπηβνιήο Αιηείαο (ΔΔΔΑ) κε ηελ πξνψζεζε ζρεδίνπ λφκνπ γηα ηε ζηήξημε ηεο αιηείαο κε κέηξα πνπ ζα εμαζθαιίζνπλ ηελ δπλαηφηεηα δηαηήξεζεο ησλ ηρζπναπνζεκάησλ θαη ηε ζεζκνζέηεζε ελφο νινθιεξσκέλνπ πιαηζίνπ γηα ηελ αεηθνξηθή δηαρείξηζή ηνπο. Υάξαμε κηαο νινθιεξσκέλεο αιηεπηηθήο πνιηηηθήο. Οη βαζηθέο ζηξαηεγηθέο επηινγέο ηεο ρψξαο γηα ηνλ ηνκέα ηεο αιηείαο ζηνρεχνπλ ζηελ ελίζρπζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ησλ επηρεηξήζεσλ ηνπ ηνκέα ηεο αιηείαο θαη ζηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ζηελ πξνψζεζε ηεο απνδνηηθφηεηαο ησλ πφξσλ Ρχζκηζε γηα ηελ «Κηελνηξνθία θαη ηηο Κηελνηξνθηθέο Δγθαηαζηάζεηο» κε ηελ πξνψζεζε ζρεδίνπ λφκνπ γηα ηε κείσζε ησλ δηνηθεηηθψλ θαη νηθνλνκηθψλ επηβαξχλζεσλ γηα ηνλ θηελνηξφθν, κε ηειηθφ ζηφρν ηελ πξνζηαζία ηνπ θπζηθνχ θαη αλζξσπνγελνχο πεξηβάιινληνο, ηε δηαζθάιηζε ηεο δεκφζηαο πγείαο, θαζψο θαη φισλ ησλ αλαγθαίσλ κέηξσλ πνπ πξέπεη λα εθαξκφδνληαη θαηά ηελ θαηαζθεπή θαη ιεηηνπξγία ησλ έξγσλ πνπ αθνξνχλ ηελ θηελνηξνθηθή δξαζηεξηφηεηα. Δλζάξξπλζε ηεο ρξήζεο Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ζηνλ αγξνηηθφ ρψξν θαη κείσζε ηνπ θφζηνπο παξαγσγήο. Βειηίσζε απνδνηηθφηεηαο πφξσλ θαηά ηελ ρξήζε ελέξγεηαο θαη δηαρείξηζεο πδάησλ ζηνλ αγξνηηθφ ρψξν. Με ην δεδνκέλν φηη ε γεσξγία είλαη ν κεγαιχηεξνο θαηαλαισηήο πδαηηθψλ πφξσλ, ην Τ- ΠΑΑΣ πξνσζεί λνκνζεηηθή ξχζκηζε πνπ εζηηάδεη ζηελ αλαδηάξζξσζε ησλ θνξέσλ δηαρείξηζεο ηνπο, κε βάζε ηελ απνηχπσζε ηεο πθηζηάκελεο θαηάζηαζεο αλά πεξηνρή θαη ζηελ επίηεπμε επηκέξνπο ζηφρσλ. Βξαρππξφζεζκν αλαπηπμηαθφ πξφηππν Αγξνδηαηξνθηθήο θαη Σνπξηζηηθήο δηθηχσζεο κηθξήο θιίκαθαο, ζην λεζησηηθφ ρψξν. Νέν Πξφγξακκα Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο (ΠΑΑ) 2014 2020. Πξφθεηηαη γηα έλα πξφγξακκα χςνπο 5,8 δηζ. επξψ δεκφζηαο δαπάλεο (4,7 δηζ. επξψ θνηλνηηθήο ζπκκεηνρήο), πνπ καδί κε ηελ ηδησηηθή ζπκκεηνρή ζα θηλεηνπνηήζεη ζπλνιηθνχο πφξνπο ηεο ηάμεο ησλ 7 δηζ. επξψ. Υγεία Σν Τπνπξγείν Τγείαο επεμεξγάδεηαη ζρέδην λφκνπ γηα ηελ ίδξπζε Δζληθήο Κεληξηθήο Αξρήο γηα ηηο Πξνκήζεηεο ζηε Γεκφζηα Τγεία, ε νπνία ζα ιεηηνπξγεί ππφ ηελ επνπηεία ηνπ θαη ζα αλαιάβεη ηελ π- ινπνίεζε ηνπ ζηξαηεγηθνχ θαη επηρεηξεζηαθνχ ζρεδηαζκνχ ηεο θεληξηθνπνηεκέλεο πινπνίεζεο ηνπ νηθνλνκηθνχ θαη εθνδηαζηηθνχ θχθινπ ηνπ ζπζηήκαηνο πξνκεζεηψλ πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ, θαζψο θαη ηελ παξαθνινχζεζε θαη ηνλ έιεγρν ησλ αλαιψζεψλ ηνπο ζε φιν ην εχξνο ηεο δεκφζηαο πγείαο. Γηα πξψηε θνξά ε ζπγθεθξηκέλε Δζληθή Αξρή ζα πξνβεί ζηελ θεληξηθνπνίεζε δηάζπαξησλ ππεξεζηψλ θαη ηερλνγλσζίαο, πξνθεηκέλνπ λα επηηεπρζνχλ ε δφκεζε θαη ε παγίσζε εληαίαο θαη αδηάζπαζηεο ινγηθήο θαη πξαθηηθήο σο πξνο ηηο πξνκήζεηεο ζηνλ ηνκέα ηεο δεκφζηαο πγείαο, απνζθνπψληαο ζηε δεκηνπξγία νηθνλνκηψλ θιίκαθαο, ηελ αλαζηξνθή ηνπ θιίκαηνο ακθηζβήηεζεο θαη αδηαθάλεηαο, ηελ θαηαπνιέκεζε θαηλνκέλσλ ζπαηάιεο θαη ηελ αλαδηνξγάλσζε ηεο ζηξαηεγηθήο απνζεκάησλ. Ο ελ ιφγσ κεραληζκφο ζα εδξάδεηαη ζε θεληξηθή ειεθηξνληθή πιαηθφξκα («Δληαία Σξάπεδα Γεδνκέλσλ Πξνκεζεηψλ Τγείαο»), ζηελ νπνία ζα έρνπλ πξφζβαζε φινη νη επνπηεπφκελνη Φνξείο απφ ην Τπνπξγείν Τγείαο, κε ζηφρν ηελ αληαιιαγή έγθπξσλ θαη έγθαηξσλ πιεξνθνξηψλ γηα ηελ νξηζηηθνπνίεζε ησλ αλαγθψλ ηνπο. Ζ Δζληθή Κεληξηθή Αξρή ζα αλαιάβεη κε θαζνιηθφ ηξφπν θαη εληαίν πξνζαλαηνιηζκφ ηελ θαηάξηηζε αξρείσλ ηερληθψλ πξνδηαγξαθψλ γηα ηα ηαηξνηερλνινγηθά πξντφληα, ηελ αδηάιεηπηε αμηνιφγεζή ηνπο θαη ηειηθψο ηελ απνηχπσζε, κε κε αλαζηξέςηκν ηξφπν, ηεο εζληθήο ζηξαηεγηθήο ζρεηηθά κε ηα ραξαθηεξηζηηθά θαη ην επίπεδν ηεο ρξεζηκνπνηνχκελεο ηερλνινγίαο θαη θαηλνηνκίαο, εληέιεη δε, ηνπ εθάζηνηε παξακεηξηθά νξζνινγηζηηθνχ πξνζδηνξηζκνχ ησλ αλαγθψλ ηνπ ζπζηήκαηνο δεκφζηαο πγείαο. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 49

ΕΙΗΓΗΣΙΚΗ ΕΚΘΕΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 Ναπηηιία Σν Τπνπξγείν Ναπηηιίαο θαη Νεζησηηθήο Πνιηηηθήο (ΤΝΑΠΝ), σο αξκφδηνο δηνηθεηηθφο θνξέαο, θαηήξηηζε έλα πξφγξακκα δξάζεσλ αλαθνξηθά κε ηηο ζχγρξνλεο πξνθιήζεηο πνπ δηακνξθψλνληαη ζηε δηεζλή λαπηηιηαθή βηνκεραλία πξνο ην ζθνπφ ηεο ππνζηήξημεο ηεο ιεηηνπξγίαο θαη ηεο δηεζλνχο αληαγσληζηηθφηεηαο ηεο ειιεληθήο λαπηηιίαο. Με βάζε ηα αλσηέξσ αιιά θαη ηηο ηδηαηηεξφηεηεο ηεο ρψξαο καο νη νπνίεο πεγάδνπλ απφ ηε γεσπνιηηηθή ηεο ζέζε θαη ηελ λεζησηηθή ηεο ηδηαηηεξφηεηα, ζηνλ πξνγξακκαηηζκφ θαη ηε ζηξαηεγηθή ηνπ ΤΝΑΠΝ εληάζζνληαη: Ζ νξζνινγηθή θαη ζχλλνκε δηαρείξηζε ησλ πξνζθπγηθψλ θαη κεηαλαζηεπηηθψλ ξνψλ πνπ εληνπίδνληαη ζε θαζεκεξηλή βάζε ζηα λεζηά ηνπ Ννηηναλαηνιηθνχ Αηγαίνπ. Οη κεηαλαζηεπηηθέο ξνέο ζηα ζαιάζζηα ζχλνξα ηεο ρψξαο καο, δηακνξθψλνπλ κηα θαηάζηαζε κεγίζηνπ αλζξσπηζηηθνχ ελδηαθέξνληνο πνπ εμειίζζεηαη ζπλερψο πξνθαιψληαο ην παγθφζκην θαη επξσπατθφ ελδηαθέξνλ. Ζ δηαρείξηζε ησλ ζαιαζζίσλ ζπλφξσλ θαη ε ηαπηφρξνλε δηάζσζε κεγάινπ αξηζκνχ αλζξψπσλ απνηεινχλ ζεκαληηθφηαηεο πξνθιήζεηο ζηηο νπνίεο ην Ληκεληθφ ψκα - Διιεληθή Αθηνθπιαθή αληαπνθξίλεηαη κε ην θαιχηεξν δπλαηφ ηξφπν. Ζ βειηίσζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ηεο ειιεληθήο ζεκαίαο θαη ε ελίζρπζε ηεο απαζρφιεζεο ησλ Διιήλσλ λαπηηθψλ, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ πεξαηηέξσ βειηίσζε θαη αλαβάζκηζε ηεο παξερφκελεο λαπηηθήο εθπαίδεπζεο θαη ηελ πξνζέιθπζε λέσλ ζην λαπηηθφ επάγγεικα. Ζ αλάπηπμε θαη ε επξχηεξε δπλαηή δηαζχλδεζε ησλ λαπηηιηαθψλ επηρεηξήζεσλ κε ηελ εζληθή νηθνλνκία. Ζ αλάπηπμε ηεο ιηκεληθήο ππνδνκήο ζηελ Διιάδα, δίλνληαο ηδηαίηεξε έκθαζε ζηελ ελίζρπζε ηνπ ξφινπ ησλ ειιεληθψλ ιηκέλσλ ζην εζληθφ θαη πεξηθεξεηαθφ δηεζλέο κεηαθνξηθφ ζχζηεκα, κε ηνλ νξζνινγηθφ ζρεδηαζκφ ηνπ ιηκεληθνχ ζπζηήκαηνο, ηελ εθηέιεζε έξγσλ ππνδνκψλ, ηελ αλαβάζκηζε ηνπ επηπέδνπ ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ πξνο ηνπο ρξήζηεο, κε ηελ αμηνπνίεζε ησλ εζληθψλ θαη θνηλνηηθψλ πφξσλ γηα επελδχζεηο βειηίσζεο θαη αλάπηπμεο ζηνπο ειιεληθνχο ιηκέλεο. Ζ αλάπηπμε ηνπ ζαιαζζίνπ ηνπξηζκνχ κεγηζηνπνηψληαο ηα νθέιε απφ ηελ θξνπαδηέξα θαη ην yachting. Ο εθζπγρξνληζκφο ηνπ αθηνπιντθνχ ζηφινπ. Ζ δηαθχιαμε ηεο εδαθηθήο ζπλνρήο θαη ηεο δηαζχλδεζεο κεηαμχ ησλ λεζησηηθψλ πεξηνρψλ θαη ηεο ελδνρψξαο, κέζσ ελφο απνηειεζκαηηθνχ ζπζηήκαηνο ησλ αθηνπιντθψλ ζπγθνηλσληψλ. Ζ πξνζηαζία ηνπ ζαιάζζηνπ πεξηβάιινληνο θαη ε αζθάιεηα ηεο αλζξψπηλεο δσήο ζηε ζάιαζζα. Ζ αλαβάζκηζε ησλ παξερνκέλσλ απφ πιεπξάο ΤΝΑΝΠ ππεξεζηψλ κε απνδέθηεο φρη κφλν ηνπο Έιιελεο λαπηηθνχο αιιά θαη ην θνηλσληθφ ζχλνιν γεληθφηεξα. Τνπξηζκόο Ο ηνπξηζκφο απνηειεί έλαλ απφ ηνπο πην δπλακηθνχο ηνκείο ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο κε ζεκαληηθά πεξηζψξηα αλάπηπμεο θαη βειηίσζεο ηεο ζπλεηζθνξάο ηνπ ζηελ κεγέζπλζή ηεο. Γηα ηελ επίηεπμε απηνχ ηνπ ζηφρνπ ην Τπνπξγείν Σνπξηζκνχ ζρεδηάδεη ηελ πινπνίεζε δξάζεσλ φ- πσο: Ζ αλαδηνξγάλσζε θαη ελδπλάκσζε ησλ ππεξεζηαθψλ δνκψλ Τπνπξγείνπ θαη Διιεληθνχ Οξγαληζκνχ Σνπξηζκνχ (ΔΟΣ) κέζσ ηεο επεμεξγαζίαο ησλ νξγαλνγξακκάησλ ηνπο. Ζ αληαγσληζηηθή θαη ζηνρεπκέλε πξνβνιή ηεο ρψξαο ζηηο βαζηθέο θαη λέεο αγνξέο-ζηφρνπο (Ρσζία, ανπδηθή Αξαβία, Δκηξάηα, Αίγππηνο, Καηάξ, Ηλδία, Κίλα, Κνξέα, θ.ιπ.) κε: - ζπλδηαθήκηζε κε ηνπο κεγαιχηεξνπο tour operators γηα ηελ αχμεζε ησλ ηνπξηζηηθψλ παθέησλ πξνο ηελ Διιάδα θαη ηελ ελίζρπζε ηνπ κεξηδίνπ ηνπ ειιεληθνχ ηνπξηζκνχ, - πξνβνιή, επηθνηλσλία θαη πξνψζεζε ζε θάζε ρψξα-ζηφρν ηεο Διιάδαο σο παγθφζκηνπ ειθπζηηθνχ πξννξηζκνχ κε ρξήζε φισλ ησλ κέζσλ πξνβνιήο θαη ηηο βαζηθέο παγθφζκηεο ηαμηδησηηθέο πιαηθφξκεο (google, yahoo, θ.ιπ.), 50 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΕΙΗΓΗΣΙΚΗ ΕΚΘΕΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 - δηνξγάλσζε εθδειψζεσλ πξνβνιήο θαη δεκνζίσλ ζρέζεσλ γηα ελδπλάκσζε ηεο ηνπξηζηηθήο ηαπηφηεηαο (branding ηεο Διιάδαο) θαη ηελ αλάπηπμε ηνπ ζεκαηηθνχ ηνπξηζκνχ, - άλνηγκα λέσλ αγνξψλ κε δξάζεηο επηθνηλσλίαο, δεκνζίσλ ζρέζεσλ θαη δεκνζηφηεηαο, - εληαηηθή εθαξκνγή πξνσζεηηθψλ ελεξγεηψλ κε ηελ δηνξγάλσζε κέζσ ηνπ ΔΟΣ ηαμηδίσλ ε- μνηθείσζεο (famtrips) γηα ηνπο μέλνπο tour operators θαη δεκνζηνγξαθηθψλ ηαμηδίσλ (μέλσλ αγνξψλ θαη πξνο φινπο ηνπο ηνπξηζηηθνχο πξννξηζκνχο. Ζ αλαδηνξγάλσζε θαη αλαβάζκηζε ηεο δεκφζηαο ηνπξηζηηθήο εθπαίδεπζεο κε ηελ επαλαιεηηνπξγία ρνιήο Ξελαγψλ. Ο ζρεδηαζκφο θαη αλάπηπμε ηνπ ζεκαηηθνχ ηνπξηζκνχ (ζηξαηεγηθά, επηρεηξεζηαθά θαη επηθνηλσληαθά). Ζ άκεζε ζεζκνζέηεζε θαη ιεηηνπξγία Δζληθνχ πζηήκαηνο Γνξπθφξσλ Λνγαξηαζκψλ Σνπξηζκνχ Ζ αδεηνδφηεζε θαη ν έιεγρνο ησλ ηνπξηζηηθψλ επηρεηξήζεσλ, θαζψο θαη ε δηαζθάιηζε πνηφηεηαο ηνπ παξερφκελνπ ηνπξηζηηθνχ πξντφληνο. Ζ αλάπηπμε πξσηνβνπιηψλ γηα ηελ πξνζέιθπζε επελδπηψλ ζηνλ ηνκέα ηνπ ηνπξηζκνχ. Ζ ρξεκαηνδφηεζε έξγσλ ππνδνκψλ απφ ηα δηαξζξσηηθά ηακεία ηεο ΔΔ (ΔΠΑ, Interreg). Μεηαλαζηεπηηθή Πνιηηηθή-Υπνδνρή Πξνζθύγωλ Οικονομική διασείπιζη Ήδε απφ ην 2015 παξνπζηάζηεθε ε αλάγθε δηαρείξηζεο κίαο απμαλφκελεο ξνήο πξνζθχγσλ θαη κεηαλαζηψλ. ε απηήλ ηελ πξνζθπγηθή θξίζε ν ξφινο ηεο ρψξαο είλαη θνκβηθφο θαζψο απνηειεί βαζηθή πχιε εηζφδνπ πξνο ηελ Δπξσπατθή Έλσζε. Ζ αληηκεηψπηζε θαη ε δηαρείξηζε ηνπ θαηλνκέλνπ έρεη ζεκαληηθή δεκνζηνλνκηθή δηάζηαζε ιφγσ ησλ πξφζζεησλ αλαγθψλ γηα επηρνξεγήζεηο ηνπ θξάηνπο ζηνπο εκπιεθφκελνπο θνξείο, ησλ δαπαλψλ πξνκεζεηψλ, ηεο αλάιεςεο λέσλ δξαζηεξηνηήησλ θαη δεζκεχζεσλ ζε βάξνο ησλ πηζηψζεσλ ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ησλ θνξέσλ, ηεο αλάγθεο δεκηνπξγίαο λέσλ ππνδνκψλ, θαζψο θαη ηεο παξνρήο επηπιένλ ππεξεζηψλ (αζχινπ, πξψηεο ππνδνρήο, ζηέγαζεο θαη ζίηηζεο, πγεηνλνκηθήο πεξίζαιςεο, θ.ιπ.). Ζ θαζαξή επηβάξπλζε ηνπ πξνυπνινγηζκνχ (δαπάλεο θξαηηθνχ πξνυπνινγηζκνχ κείνλ εηζξνέο απφ ΔΔ) εμαηξείηαη απφ ην πξσηνγελέο απνηέιεζκα ηεο γεληθήο θπβέξλεζεο ζε φξνπο χκβαζεο Υξεκαηνδνηηθήο Γηεπθφιπλζεο. Πολιηικέρ Ππωηοβοςλίερ Καηά ην έηνο 2017, ην λενζπζηαζέλ Τπνπξγείν Μεηαλαζηεπηηθήο Πνιηηηθήο ζα επηθεληξσζεί ζηε βέιηηζηε ζπγθξφηεζε, ελίζρπζε, ζηαζεξνπνίεζε ησλ δηνηθεηηθψλ ηνπ δνκψλ, ζηελ πνηνηηθή αθνκνίσζε ηνπ πξνζσπηθνχ ηνπ θαη ζην ζπζηεκαηηθφηεξν έιεγρν ηεο πνηφηεηαο ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ, κε ζηφρν ηε βέιηηζηε δηεθπεξαίσζε ησλ δεηεκάησλ πνπ αλαθχπηνπλ θαη αθνξνχλ ηηο αλάγθεο ησλ εμππεξεηνχκελσλ πνιηηψλ άιισλ ρσξψλ κε έκθαζε ζε εθείλνπο πνπ πξνέξρνληαη απφ ρψξεο ε- θηφο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. ην πιαίζην απηφ, απμεκέλεο βαξχηεηαο δήηεκα θαη επηδησθφκελνο ζηξαηεγηθφο ζηφρνο ηνπ Τπνπξγείνπ Μεηαλαζηεπηηθήο Πνιηηηθήο, απνηειεί ε άκεζε θαη κε ην βέιηηζην δπλαηφ ηξφπν, ελίζρπζε θαη αλάπηπμε ησλ δνκψλ ηφζν ηεο Τπεξεζίαο Αζχινπ φζν θαη ηεο Τπεξεζίαο Τπνδνρήο θαη Σαπηνπνίεζεο. Βαζηθφο ζηφρνο είλαη ε βειηίσζε ησλ ζπλζεθψλ δηαβίσζεο ησλ πνιηηψλ ηξίησλ ρσξψλ πνπ εηζήιζαλ ζηε ρψξα θαηά ηελ πξφζθαηε πεξίνδν φμπλζεο ηνπ πξνζθπγηθνχ δεηήκαηνο θαη ησλ ζπλεπαθφινπζσλ απμεκέλσλ πξνζθπγηθψλ ξνψλ, ησλ αηηνχλησλ αιιά θαη ησλ δηθαηνχρσλ δηεζλνχο πξνζηαζίαο. Βαζηθή πξνηεξαηφηεηα απνηειεί ε πξνζηαζία ησλ επάισησλ θαηεγνξηψλ θαη ηδηαηηέξσο ησλ αζπλφδεπησλ αλειίθσλ. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 51

ΕΙΗΓΗΣΙΚΗ ΕΚΘΕΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 Δπηπξνζζέησο, εηδηθφ βάξνο ζην ηξέρνλ έηνο ζα δνζεί θαη ζηελ πξνψζεζε πνιηηηθψλ έληαμεο ηφζν ησλ αλαγλσξηζκέλσλ ησλ δηθαηνχρσλ αζχινπ φζν θαη ησλ πνιηηψλ ηξίησλ ρσξψλ πνπ ζα έρνπλ θαηνρπξψζεη δηθαίσκα έληαμεο ζην ζχζηεκα κεηεγθαηάζηαζεο (relocation system) εληφο ησλ ρσξψλ ηεο ΔΔ, πνπ λα αληαλαθινχλ ηηο πξνηεξαηφηεηεο θαη ηελ θάιπςε αλαγθψλ φπσο έρνπλ πξνθχςεη κεηά ηελ πξφζθαηε πξνζθπγηθή θξίζε, δεδνκέλνπ φηη ε ηξαηεγηθή Έληαμεο πνπ ηζρχεη κέρξη ζήκεξα είρε ζπληαρζεί ππφ άιιεο ζπλζήθεο, πνπ δελ αληαπνθξίλνληαη ζηηο πξνηεξαηφηεηεο ηεο παξνχζαο ζπγθπξίαο. ην αλσηέξσ πιαίζην, έρεη πξνγξακκαηηζζεί ε επζπγξάκκηζε ηεο εζληθήο έλλνκεο ηάμεο κε ην ελσζηαθφ δίθαην, ζηα πεδία αξκνδηφηεηαο ηνπ Τπνπξγείνπ Μεηαλαζηεπηηθήο Πνιηηηθήο. Κνηλωληθή Αζθάιηζε ηνλ ηνκέα ηεο Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο ε ζηξαηεγηθή ηεο θπβέξλεζεο επηθεληξψλεηαη ζηελ πιήξε εθαξκνγή ηεο αζθαιηζηηθήο κεηαξξχζκηζεο φπσο θαζνξίδεηαη απφ ηνλ λέν αζθαιηζηηθφ λφκν 4387/2016, θαη ε νπνία ζεζπίδεη έλα Δληαίν χζηεκα Κνηλσληθήο Αζθάιεηαο έρνληαο σο βαζηθφ άμνλα ηελ εμαζθάιηζε αμηνπξεπνχο δηαβίσζεο θαη θνηλσληθήο πξνζηαζίαο κε φξνπο ηζφηεηαο, θνηλσληθήο δηθαηνζχλεο, αλαδηαλνκήο θαη αιιειεγγχεο ησλ γελεψλ. Ζ εθαξκνγή ηεο αζθαιηζηηθήο κεηαξξχζκηζεο κε ηελ νπνία αληηκεησπίδνληαη γηα πξψηε θνξά φιεο νη δνκηθέο παζνγέλεηεο ηνπ ζπζηήκαηνο, εμαζθαιίδεη αλαδηαλνκή θαη άκβιπλζε ησλ θνηλσληθψλ αληζνηήησλ ελψ ηαπηφρξνλα απνθαζηζηά ηελ αμηνπηζηία ηνπ ζπζηήκαηνο ζηηο λεφηεξεο γελεέο. Βαζηθφο επηρεηξεζηαθφο ζηφρνο γηα ηελ εθαξκνγή ηεο αζθαιηζηηθήο κεηαξξχζκηζεο είλαη ε παξαγσγηθή ιεηηνπξγία ηνπ Δληαίνπ Φνξέα Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο (ΔΦΚΑ). Ζ έληαμε φισλ ησλ θνξέσλ θχξηαο αζθάιηζεο ζε απηφλ ζα βειηηψζεη νπζηαζηηθά ηηο παξερφκελεο ππεξεζίεο πξνο αζθαιηζκέλνπο θαη ζπληαμηνχρνπο κε ηνλ εθζπγρξνληζκφ ησλ πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ θαη ηελ δεκηνπξγία θνηλψλ βάζεσλ γηα φινπο ηνπο αζθαιηζκέλνπο θαη ζπληαμηνχρνπο ηεο ρψξαο. Οπζηψδεο παξάκεηξνο ηεο αζθαιηζηηθήο κεηαξξχζκηζεο είλαη ε εθαξκνγή ησλ εληαίσλ θαλφλσλ παξνρψλ γηα παιαηνχο θαη λένπο αζθαιηζκέλνπο κε πξνζηαζία ησλ πην επάισησλ θνηλσληθψλ νκάδσλ φπνπ εθαξκφδνληαη εηδηθφηεξνη θαλφλεο. ην πιαίζην απηφ, κε ηηο αλαγθαίεο δηνηθεηηθέο θαη νξγαλσηηθέο ελέξγεηεο πνπ ήδε πινπνηνχληαη, ε έθδνζε ησλ λέσλ ζπληάμεσλ ζα επηηαρπλζεί ζεκαληηθά θαη ζα απνθαηαζηαζεί ε απξφζθνπηε εμππεξέηεζε ησλ δηθαηνχρσλ ζχληαμεο. Παξάιιεια, ε αλακφξθσζε ησλ θαλφλσλ εηζθνξψλ θαη ε εθαξκνγή εληαίσλ θαλφλσλ γηα φινπο ηνπο αζθαιηζκέλνπο, πέξαλ ηεο εμππεξέηεζεο ησλ θαλφλσλ ηζνλνκίαο, εγγπάηαη έλα απνηειεζκαηηθφηεξν θαη δηθαηφηεξν ζχζηεκα είζπξαμεο εηζθνξψλ. Ζ ιεηηνπξγία ηνπ Δληαίνπ Φνξέα Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο ζα επηηξέςεη ηελ ζπγθξφηεζε ελφο απνδνηηθνχ ζπζηήκαηνο ειέγρνπ ηεο εηζθνξνδηαθπγήο θαη ηελ αλαζθάιηζηεο εξγαζίαο. Σπληνληζκόο Ννκνζεηηθνύ Έξγνπ Γεληθή Γξακκαηεία ηεο Κπβέξλεζεο Σν Γξαθείν πληνληζκνχ, Θεζκηθψλ, Γηεζλψλ θαη Δπξσπατθψλ Θεκάησλ ηεο Γεληθήο Γξακκαηείαο ηεο Κπβέξλεζεο αλαιακβάλεη ηελ αξκνδηφηεηα ηεο ζπζηεκαηηθήο παξαθνινχζεζεο θαη ηνπ ζπληνληζκνχ ηεο πνξείαο πινπνίεζεο ηεο Αηδέληα 2030 γηα ηε Βηψζηκε Αλάπηπμε θαη ησλ ζρεηηθψλ κε απηήλ 17 ηφρσλ(θαη 169 Τπνζηφρσλ) ηεο Βηψζηκεο Αλάπηπμεο (ΒΑ), πνπ πηνζεηήζεθαλ ζην πιαίζην ηεο 70εο Γεληθήο πλέιεπζεο ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ ζηηο 25 επηεκβξίνπ 2015. Γηα ηελ εθαξκνγή ησλ ΒΑ ζε εζληθφ επίπεδν, ε ρψξα καο πξνζαλαηνιίδεηαη ζηελ εθπφλεζε ελφο Δζληθνχ Αλαπηπμηαθνχ ρεδίνπ γηα ηελ εθαξκνγή ησλ ΒΑ θαη ηελ πξνψζεζε ζρεηηθψλ λνκνζεηηθψλ ξπζκίζεσλ, δξάζεσλ θαη πνιηηηθψλ. Ζ πινπνίεζε ησλ ελ ιφγσ πξσηνβνπιηψλ ζα απαηηήζεη, αξρηθά, ηελ απνηχπσζε ηνπ εζληθνχ καο «ζεκείνπ εθθίλεζεο» κέζσ ηεο αλάιεςεο ησλ αθφινπζσλ δξάζεσλ: θαηαγξαθή (ραξηνγξάθεζε) απφ θάζε Φνξέα ησλ ηφρσλ θαη Τπνζηφρσλ (Goals/Targets) αξκνδηφηεηάο ηνπ, 52 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΕΙΗΓΗΣΙΚΗ ΕΚΘΕΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 ηεξάξρεζή ηνπο ζχκθσλα κε ηηο πθηζηάκελεο ζηξαηεγηθέο πξνηεξαηφηεηεο ηνπ θάζε ππνπξγείνπ, θαηαγξαθή αξρηθψλ δξάζεσλ, πνπ είηε έρνπλ ήδε πινπνηεζεί είηε πξνσζνχληαη, θαζψο θαη θαηαγξαθή ησλ παξάιιεισλ δηαδηθαζηψλ, ζηξαηεγηθψλ θαη πξνγξακκάησλ πνπ ζα πξέπεη λα ζπλδεζνχλ κε ηελ πινπνίεζε ησλ ΒΑ, ιακβάλνληαο πάληνηε ππφςε ηελ αλάγθε γηα ηε δηαζθάιηζε ηεο θαηάιιειεο πξνζαξκνγήο ηνπο ζηηο εζληθέο πξνηεξαηφηεηεο θαη αλάγθεο. Παξάιιεια ε Γεληθή Γξακκαηεία ηεο Κπβέξλεζεο αλαιακβάλεη ηελ επζχλε γηα ηε ζχζηαζε γξαθείνπ ππνζηήξημεο ησλ Κπβεξλεηηθψλ πκβνπιίσλ (ΚΤΔΑ, ΚΤΟΗΠ, ΚΤΚΟΗΠ θ.α.) εληφο ηνπ επφκελνπ έηνπο απνζθνπψληαο ζηελ αξηηφηεξε πιεξνθφξεζε ησλ κειψλ ησλ Κπβεξλεηηθψλ πκβνπιίσλ θαη ζηελ έγθπξε θαη έγθαηξε δηεθπεξαίσζε ησλ απνθάζεψλ ηνπο. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 53

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ ΓΔΝΙΚΖ ΚΤΒΔΡΝΖΖ 1. Γεληθά ηνλ Πξνυπνινγηζκφ (Ννέκβξηνο 2015) έηνπο 2016, ην πξσηνγελέο απνηέιεζκα ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο ζε φξνπο χκβαζεο Υξεκαηνδνηηθήο Γηεπθφιπλζεο (ΥΓ), είρε πξνβιεθζεί φηη ζα δηακνξθσζεί ζε πιεφλαζκα 919 εθαη. επξψ ή 0,53% ηνπ ΑΔΠ, ελψ κε βάζε ηε κεζνδνινγία ηνπ Δπξσπατθνχ πζηήκαηνο Λνγαξηαζκψλ (ESA) είρε πξνβιεθζεί ζε πιεφλαζκα 3.126 εθαη. επξψ ή 1,8% ηνπ ΑΔΠ. Με βάζε ηα ζηνηρεία ηεο εθηέιεζεο ηνπ Πξνυπνινγηζκνχ, ην πξσηνγελέο απνηέιεζκα ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο πξνβιέπεηαη φηη ζε φξνπο ΥΓ ζα δηακνξθσζεί ζε 1.907 εθαη. επξψ ή 1,09% ηνπ ΑΔΠ, απμεκέλν έλαληη ηνπ ζηφρνπ θαηά 1.032 εθαη. επξψ ή 0,59% ηνπ ΑΔΠ. Λφγσ ηεο ππέξβαζεο ηνπ ζηφρνπ, ζα εμεηαζζεί άκεζα ε δπλαηφηεηα εθάπαμ δηάζεζεο κέξνπο ηεο π- πέξβαζεο ζε δξάζεηο γηα ηελ ελίζρπζε ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο θαη πξνζηαζίαο. ε φξνπο ESA ην πξσηνγελέο απνηέιεζκα εθηηκάηαη φηη ζα δηακνξθσζεί ζε 2.253 εθαη. επξψ ή 1,3% ηνπ ΑΔΠ. Ζ δεκνζηνλνκηθή ζηξαηεγηθή γηα ην 2016 πεξηειάκβαλε ηελ πινπνίεζε ησλ αλαγθαίσλ γηα ηελ επίηεπμε ηεο ΥΓ δηαξζξσηηθψλ κεηαξξπζκίζεσλ θαη ζεζκηθψλ αιιαγψλ, φπσο: ε αλακφξθσζε ηνπ εληαίνπ κηζζνινγίνπ κε ηελ ελζσκάησζε ζεκαληηθψλ θαηλνηνκηψλ ζε φ,ηη α- θνξά ηε δηαρείξηζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, ε επέθηαζε ησλ εθαξκνδφκελσλ δξάζεσλ γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηεο αλζξσπηζηηθήο θξίζεο, ε εληαηηθνπνίεζε ησλ δξάζεσλ γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ πξνζθπγηθψλ θαη κεηαλαζηεπηηθψλ ξνψλ, ε πινπνίεζε ηνπ ζρεδηαζκνχ γηα ηελ απνξξφθεζε ησλ θνλδπιίσλ ηνπ ΠΓΔ, θαζψο θαη ε επίηεπμε ησλ ζηφρσλ γηα ηελ νινθιήξσζε ησλ πξνγξακκάησλ ηνπ ΔΠΑ 2007-2013, ε πηινηηθή εθαξκνγή ηνπ Κνηλσληθνχ Δηζνδήκαηνο Αιιειεγγχεο, Πίλαθαο 3.1 Απνηειέζκαηα Γεληθήο Κπβέξλεζεο πεξηφδνπ 2015 2017 (ζε εθαη. επξψ) Γεληθή Κπβέξλεζε θαηά ESA αλά ππνηνκέα 2015 Απνινγηζκφο 2016 Δθηίκεζε 2017 Πξφβιεςε 1. Ιζνδχγην Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ (Βνπιή, Τπνπξγεία, Πεξηθεξεηαθέο Τπεξεζίεο Τπνπξγείσλ θαη Απνθεληξσκέλεο Γηνηθήζεηο) -8.780-7.060-3.819 2. Ιζνδχγην Κεληξηθήο Κπβέξλεζεο (Κξάηνο, ΝΠ, ΓΔΚΟ ηαμηλνκεκέλεο εληφο ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο θαη λνζνθνκεία) -13.132-3.851-1.279 3. Ιζνδχγην Οξγαληζκψλ Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο (ΟΣΑ) 458 292 70 4. Ιζνδχγην Οξγαληζκψλ Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο (ΟΚΑ) εθηφο Ννζνθνκείσλ -560-206 -252 5. Ιζνδχγην Γεληθήο Κπβέξλεζεο (2+3+4) -13.234-3.776-1.461 % ηνπ ΑΔΠ -7,5-2,2-0,8 6. Δλνπνηεκέλνη ηφθνη Γεληθήο Κπβέξλεζεο 6.325 6.019 5.941 % ηνπ ΑΔΠ 3,6 3,4 3,3 7. Πξσηνγελέο απνηέιεζκα Γεληθήο Κπβέξλεζεο ζχκθσλα κε ηε κεζνδνινγία ESA (5+6) -6.909 2.253 4.480 % ηνπ ΑΔΠ -3,9 1,3 2,5 8. Πξσηνγελέο απνηέιεζκα Γεληθήο Κπβέξλεζεο ζχκθσλα κε ηε κεζνδνινγία ηεο χκβαζεο Υξεκαηνδνηηθήο Γηεπθφιπλζεο 441 1.907 3.687 % ηνπ ΑΔΠ 0,3 1,1 2,0 9. Δλνπνηεκέλν Υξένο Γεληθήο Κπβέξλεζεο 311.673 315.400 319.200 % ηνπ ΑΔΠ 177,4% 180,3% 176,5% ΑΔΠ 175.697 174.908 180.817 εκείσζε: Σπρφλ δηαθνξέο πνζψλ θαη πνζνζηψλ ζηνπο πίλαθεο πνπ αθνινπζνχλ νθείινληαη ζε ζηξνγγπινπνηήζεηο. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 55

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 νη παξνρέο γηα ηελ αληηζηάζκηζε ησλ ζπλεπεηψλ απφ ηελ απψιεηα ηνπ ΔΚΑ, ε εθαξκνγή, απφ ηνλ Ηνχιην 2016, ηνπ πξνγξάκκαηνο εμφθιεζεο ιεμηπξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ ησλ θνξέσλ ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο πνπ αθνξνχλ ζε επηζηξνθέο θφξσλ θαη νθεηιέο ζε ηξίηνπο κε ηδηαίηεξα ζεηηθέο ζπλέπεηεο ζηελ πξαγκαηηθή νηθνλνκία (ηφλσζε ηεο ξεπζηφηεηαο, αχμεζε ηεο απαζρφιεζεο, βειηίσζε ησλ καθξννηθνλνκηθψλ δεηθηψλ). Σαπηφρξνλα, ζπλερίδεηαη ε πινπνίεζε ησλ δξάζεσλ γηα ηελ επηηάρπλζε ησλ δηαξζξσηηθψλ κεηαξξπζκίζεσλ ζηελ νηθνλνκία, ησλ ζεζκηθψλ αιιαγψλ ζηνλ δεκφζην ηνκέα, αιιά θαη ηεο θνηλσληθήο πξνζηαζίαο γηα ηνπο νηθνλνκηθά αζζελέζηεξνπο. Οη αλσηέξσ δξάζεηο εθηηκάηαη φηη δηαζθαιίδνπλ ηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ ηεο ΥΓ γηα ην έηνο 2016. 2. Κξαηηθφο πξνυπνινγηζκφο 2016 ε δεκνζηνλνκηθή βάζε ηα έζνδα ηνπ Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ εθηηκάηαη φηη ζα δηακνξθσζνχλ ζε 51.312 εθαη. επξψ παξνπζηάδνληαο αχμεζε θαηά 6,1%, ζε ζρέζε κε ηα αληίζηνηρα έζνδα ηνπ 2015. 2.1 Σαθηηθφο πξνυπνινγηζκφο Έζνδα Σα θαζαξά έζνδα ηνπ Σαθηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ (ζε ηακεηαθή βάζε), κεηά ηε κείσζε ησλ επηζηξνθψλ θφξσλ, εθηηκάηαη φηη ζα δηακνξθσζνχλ ζηα 48.103 εθαη. επξψ, παξνπζηάδνληαο αξλεηηθή απφθιηζε θαηά 1.131 εθαη. επξψ ή 2,3% έλαληη ηνπ ζηφρνπ ηνπ Πξνυπνινγηζκνχ ηνπ 2016. Ζ απφθιηζε απηή νθείιεηαη θπξίσο ζηα: έζνδα απφ ANFAs θαη SMPs πνπ ζα δηακνξθσζνχλ ζε 375 εθαη. επξψ (πνζφ πνπ απνδφζεθε απφ ηελ ΣηΔ), ελψ ζηνλ Πξνυπνινγηζκφ ηνπ 2016 είρε πξνβιεθζεί ην πνζφ ησλ 1.691 εθαη. επξψ (απφθιηζε 1.316 εθαη. επξψ), έζνδα απφ απνθξαηηθνπνηήζεηο πνπ ζα δηακνξθσζνχλ ζε 123 εθαη. επξψ, ελψ ζηνλ Πξνυπνινγηζκφ 2016 είρε πξνβιεθζεί πνζφ χςνπο 1.802 εθαη. επξψ (απφθιηζε 1.679 εθαη. επξψ). Ζ απφθιηζε απηή νθείιεηαη θπξίσο ζηελ πξνβιεπφκελε κεηαθνξά είζπξαμεο ηνπ ηηκήκαηνο απφ ηελ πψιεζε ησλ πεξηθεξεηαθψλ αεξνδξνκίσλ χςνπο 1.234 εθαη. επξψ ζην 2017, έζνδα απφ ηελ ηειεπηαία δφζε ηνπ Δληαίνπ Φφξνπ Ηδηνθηεζίαο Αθηλήησλ (ΔΝΦΗΑ), εθηηκψκελνπ πνζνχ 323 εθαη. επξψ, ιφγσ κεηαθχιηζεο ηεο ηειεπηαίαο δφζεο ηνπ 2016 ζηνλ Ηαλνπάξην ηνπ 2017. Ζ ζπλνιηθή απφθιηζε, εμαηηίαο ησλ παξαπάλσ γεγνλφησλ, χςνπο 3.318 εθαη. επξψ, πεξηνξίδεηαη ζηα 1.131 εθαη. επξψ ιφγσ ηεο ππεξαπφδνζεο ησλ ινηπψλ θαηεγνξηψλ εζφδσλ θαηά 2.187 εθαη. επξψ. ηηο εθηηκήζεηο ησλ εζφδσλ έρνπλ ιεθζεί ππφςε θαη νη απνδφζεηο ησλ λέσλ παξεκβάζεσλ πνπ ζεζκνζεηήζεθαλ θαη εθαξκφζζεθαλ ζην 2016, φπσο: - ε αλακφξθσζε ηνπ Κψδηθα Φνξνινγίαο Δηζνδήκαηνο, - ε αλακφξθσζε ησλ ζπληειεζηψλ θαη ε ρξνληθή επέθηαζε ηεο εηδηθήο εηζθνξάο αιιειεγγχεο, - ε αχμεζε ηνπ ζπληειεζηή ΦΠΑ, - ε αλακφξθσζε ηεο θνξνινγίαο νρεκάησλ, - ε αλακφξθσζε ηνπ Δηδηθνχ Φφξνπ Καηαλάισζεο (ΔΦΚ) επί ησλ ελεξγεηαθψλ πξντφλησλ, - ην ηέινο ζηε ζπλδξνκεηηθή ηειεφξαζε, - ε αχμεζε ηεο ζπκκεηνρήο ηνπ Γεκνζίνπ ζηα κηθηά θέξδε απφ ηπρεξά παίγληα, - ε αχμεζε ηνπ Δηδηθνχ Φφξνπ Καηαλάισζεο (ΔΦΚ) ζην δχζν, - νη θνξνινγηθέο απαιιαγέο απφ ην λέν επελδπηηθφ λφκν. Λακβάλνληαο ππφςε θαη ηηο εζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο, ηα έζνδα ηνπ Σαθηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ, ζε δεκνζηνλνκηθή βάζε, εθηηκάηαη φηη ζα δηακνξθσζνχλ ζηα 47.568 εθαη. επξψ, απμεκέλα θαηά 483 εθαη. επξψ έλαληη ηνπ ζηφρνπ. 56 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Πίλαθαο 3.2 Ιζνδχγην Γεληθήο Κπβέξλεζεο ζχκθσλα κε ηε κεζνδνινγία European System of Accounts (ESA) (ζε εθαη. επξψ) 2015 2016 2017 ΓΤΔ 1 Πξνυπνινγηζκφο 2 Δθηίκεζε Πξφβιεςε Ι. Έζνδα (1+2) 51.593 53.653 52.479 54.529 1. Καζαξά έζνδα ηαθηηθνχ πξνυπνινγηζκνχ (α+β-γ+δ+ε) 46.761 49.233 48.103 50.374 α. Σαθηηθά έζνδα (1+2+3+4) 47.792 48.431 50.477 51.001 1. Άκεζνη θφξνη 19.936 20.028 20.711 20.415 2.Έκκεζνη θφξνη 23.781 24.738 25.108 26.443 3. Απνιήςεηο απφ ΔΔ 428 325 400 523 4. Με θνξνινγηθά έζνδα 3 3.646 3.340 4.258 3.620 β. Με ηαθηηθά έζνδα 1.533 578 415 273 γ. Δπηζηξνθέο θφξσλ 3.108 3.268 3.287 3.289 δ. Έζνδα απνθξαηηθνπνηήζεσλ 254 1.802 123 2.044 ε. Μεηαθνξά εζφδσλ απφ ANFA 291 1.691 375 345 2. Έζνδα ΠΓΔ (α+β) 4.832 4.420 4.376 4.155 α. Δηζξνέο απφ ΔΔ 3.900 4.170 4.196 3.975 β. Ίδηα έζνδα 932 250 180 180 ΙΙ. Γαπάλεο Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ (1+2) 55.921 57.180 57.767 56.286 1. Γαπάλεο Σαθηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ (α+β) 49.544 50.430 51.017 49.536 α. Πξσηνγελείο δαπάλεο (1+2+3+4+5+6+7+8+9+10) 43.744 44.500 45.416 43.986 1. Μηζζνί θαη ζπληάμεηο 4 18.359 18.162 18.085 12.337 2. Αζθάιηζε, Πεξίζαιςε θαη Κνηλσληθή Πξνζηαζία 4 14.715 14.246 15.033 20.210 3. Λεηηνπξγηθέο θαη άιιεο δαπάλεο 4 5.469 5.200 5.700 5.754 4. Απνδφζεηο πξνο ηξίηνπο 2.786 3.254 3.255 3.119 5. Απνζεκαηηθφ 0 1.000 400 1.000 6. Γαπάλεο αλάιεςεο δαλείσλ απφ ηνλ Δπξσπατθφ Μεραληζκφ ηήξημεο (ΔΜ) θαη παξάιιειεο δαπάλεο δεκνζίνπ ρξένπο 178 80 55 75 7. Γαπάλεο αλάιεςεο ρξεψλ θνξέσλ 5 0 187 554 0 8. Δγγπήζεηο γηα θνξείο εληφο Γεληθήο Κπβέξλεζεο 3 1.619 1.622 1.607 876 9. Δγγπήζεηο γηα θνξείο εθηφο Γεληθήο Κπβέξλεζεο 53 152 141 141 10. Γαπάλεο εμνπιηζηηθψλ πξνγξακκάησλ 565 598 586 475 β. Σφθνη 5.800 5.930 5.600 5.550 2. ΠΓΔ (α+β) 6.377 6.750 6.750 6.750 α. πγρξεκαηνδνηνχκελν ζθέινο 5.717 6.000 6.000 5.750 β. Δζληθφ ζθέινο 660 750 750 1.000 ΙΙΙ. Σακεηαθφ Ιζνδχγην Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ (Ι - ΙΙ) -4.328-3.527-5.288-1.757 % ΑΔΠ -2,5% -2,0% -3,0% -1,0% ΙΙΙ.α. Σακεηαθφ Πξσηνγελέο απνηέιεζκα Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ (ΙΙΙ + II.1β) 1.472 2.403 312 3.793 % ΑΔΠ 0,8% 1,4% 0,2% 2,1% ΙV. Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο θεληξηθήο δηνίθεζεο (1+2) -4.452-2.846-1.772-2.062 1. Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο - Έζνδα -3.210-2.701-1.166-1.925 Δπηζηξνθέο Φνξνινγηθψλ εζφδσλ -540-180 -230 0 Δληαίνο Φφξνο Ιδηνθηεζίαο Αθηλήησλ (ΔΝΦΙΑ) 79-957 -401-323 Φνξνινγηθά έζνδα -73 75-47 125 Γηαθνξά ηακεηαθψλ - δεδνπιεπκέλσλ απφ ζρήκα ζηήξημεο Σξαπεδψλ -16 0 0 0 Μεηαθνξά εζφδσλ απφ κεηαθνξά απνδφζεσλ απφ ηε δηαθξάηεζε Οκνιφγσλ ηνπ Διιεληθνχ Γεκνζίνπ ζηα ραξηνθπιάθηα Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο -236-19 0 0 (ANFA) Γηαθνξά απαηηήζεσλ εηζπξάμεσλ απφ ΔΔ -23 218 474-213 Πξνθαηαβνιέο απφ ΔΔ -902-772 -1.106-42 Άιιεο πξνζαξκνγέο -76 44 28-121 Έζνδα απνθξαηηθνπνηήζεσλ -45-1.111 115-1.351 Αλαθεθαιαηνπνίεζε Σξαπεδψλ -1.378 0 0 0 2. Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο - Γαπάλεο -1.242-144 -606-137 Δμνπιηζηηθά πξνγξάκκαηα ηνπ Τπνπξγείνπ Δζληθήο Άκπλαο (δηαθνξά θπζηθψλ παξαιαβψλ πιεξσκψλ) -466 8 106-238 Γηαθνξά απιήξσησλ νθεηιψλ Κξάηνπο ζε ζρέζε κε ηελ 31/12 ηνπ πξνεγνχκελνπ έηνπο -401 0 0 40 Δμνηθνλφκεζε απφ αλαδηάξζξσζε πξνζσπηθνχ ιφγσ αλαγθαζηηθψλ απνρσξήζεσλ 0 32 8 24 Αηαθηνπνίεηεο πξνθαηαβνιέο 17 0 0 0 Τπφινηπν ινγαξηαζκψλ εθηφο πξνυπνινγηζκνχ 53 0 0 0 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 57

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Πίλαθαο 3.2 Ιζνδχγην Γεληθήο Κπβέξλεζεο ζχκθσλα κε ηε κεζνδνινγία European System of Accounts (ESA) (ζε εθαη. επξψ) 2015 2016 2017 ΓΤΔ 1 Πξνυπνινγηζκφο 2 Δθηίκεζε Πξφβιεςε Γεδνπιεπκέλνη ηφθνη (δηαθνξά δεδνπιεπκέλσλ ηακεηαθψλ ηφθσλ) -1.012-1.000-750 -700 Μεηαβνιή ππνινίπνπ ινγαξηαζκψλ Θεζαπξνθπιαθίνπ ζε ζρέζε κε ηελ 31/12 ηνπ πξνεγνχκελνπ έηνπο 258 180 300 300 ΔΛΔΓΔΠ 117-25 -314 90 πκκεηνρή ζε απμήζεηο κεηνρηθνχ θεθαιαίνπ (θεθαιαηαθέο κεηαβηβάζεηο) -7-60 -50-20 Πξνζαξκνγή ζην έιιεηκκα εγγπεκέλσλ δαλείσλ (ΟΓΙΔ) 16 16 53 0 Πνιπηεθληθά ΟΓΑ -9 0 0 0 Πιεξσκέο (-) ζηελ / Δπηζηξνθέο (+) απφ ΔΔ -5 0 0 0 Αλαδξνκηθά δηθαζηηθψλ 2003-2007 27 0 0 13 Αλαδξνκηθά δηθαζηηθψλ θαη ελζηφισλ 2012-2014 147 149 149 149 Παξεκβάζεηο ηνπ ΤΠΔΘΑ 0 336 0 88 Αζθαιηζηηθή κεηαξξχζκηζε ζπληάμεσλ Γεκνζίνπ 0 200 0 0 Πεξηνξηζκφο κε κηζζνινγηθψλ δαπαλψλ θνξέσλ Γεληθήο Κπβέξλεζεο 0 9 9 9 πλεηζθνξά πξνο ηελ ΔΔ γηα ηε δηαρείξηζε πξνζθπγηθψλ ξνψλ 0 0-18 11 πλεηζθνξά πξνο ηελ ΔΔ ιφγσ αλαζεψξεζεο βάζεσλ 0 0-97 97 Λνηπέο πξνζαξκνγέο 23 10 0 0 Έζνδα Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ θαηά ESA (Ι + IV.1) 48.383 50.952 51.312 52.604 Γαπάλεο Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ θαηά ESA (IΙ - IV.2) 57.163 57.325 58.372 56.423 V. Πξσηνγελέο απνηέιεζκα Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ θαηά ESA -1.968 557-710 2.431 % ΑΕΠ -1,1% 0,3% -0,4% 1,3% V.α. Ιζνδχγην Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ θαηά ESA (III + IV) -8.780-6.373-7.060-3.819 % ΑΕΠ -5,0% -3,7% -4,0% -2,1% 0 Ιζνδχγην Ννκηθψλ Πξνζψπσλ θαη ΑΚΑΓΔ (θαηά ESA) -5.054 1.105 1.129 1.436 Ιζνδχγην επαλαηαμηλνκεκέλσλ ΓΔΚΟ (θαηά ESA) 3, 5 942 1.847 1.648 619 Ιζνδχγην Ννζνθνκείσλ ΠΔΓΤ (θαηά ESA) -240 455 431 486 Σακεηαθφ ηζνδχγην 82 32 61-137 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο -322 423 371 623 VI. Ιζνδχγην Κεληξηθήο Κπβέξλεζεο θαηά ESA -13.132-2.966-3.851-1.279 Ιζνδχγην ΟΣΑ (θαηά ESA) 458 315 292 70 Σακεηαθφ ηζνδχγην 495 244 348 95 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο -37 71-57 -25 Ιζνδχγην ΟKΑ (εθηφο Ννζνθνκείσλ) (θαηά ESA) -560-1.044-206 -252 Σακεηαθφ ηζνδχγην -54-2.121-704 -661 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο -506 1.077 498 409 VII. Ιζνδχγην Γεληθήο θπβέξλεζεο θαηά ESA -13.234-3.695-3.766-1.461 % ΑΔΠ -7,5% -2,1% -2,2% -0,8% Δλνπνηεκέλνη Σφθνη Γεληθήο Κπβέξλεζεο 6.325 6.821 6.019 5.941 % ΑΔΠ 3,6% 3,9% 3,4% 3,3% VIII. Πξσηνγελέο απνηέιεζκα Γεληθήο Κπβέξλεζεο θαηά ESA -6.909 3.126 2.253 4.480 % ΑΔΠ -3,9% 1,8% 1,3% 2,5% ΑΔΠ 175.697 174.438 174.908 180.817 1 ΓΤΔ: Γηαδηθαζία Τπεξβνιηθνχ Διιείκκαηνο 2 Πξνυπνινγηζκφο 2016 ζχκθσλα κε ηε ζηήιε Πξνβιέςεηο 2016 ηνπ Πίλαθα 3.2 ηεο Δηζεγεηηθήο Έθζεζεο Πξνυπνινγηζκνχ 2016 (Ννέκβξηνο 2015). 3 Σα πνζά πνπ αθνξνχλ ηα έζνδα θαζψο θαη ηηο δαπάλεο απφ θαηαπηψζεηο εγγπήζεσλ ζε θνξείο εληφο ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο είλαη ζε αθαζάξηζηε βάζε. 4 Γηα ιφγνπο ζπγθξηζηκφηεηαο, ζηηο πιεξσκέο έηνπο 2015 θαη ζηνλ πξνυπνινγηζκφ έηνπο 2016 νη επηρνξεγήζεηο ζε θνξείο γηα δαπάλεο κηζζνδνζίαο απφ ηνλ ηαθηηθφ πξνυπνινγηζκφ εκθαλίδνληαη ζηηο «Λεηηνπξγηθέο θαη άιιεο δαπάλεο». Οη δαπάλεο γηα εθεκεξίεο ηαηξψλ ΔΤ θαη ΔΚΑΒ εκθαλίδνληαη ζηελ θαηεγνξία «Αζθάιηζε, Πεξίζαιςε θαη Κνηλσληθή Πξνζηαζία» θαη ζηηο «Λεηηνπξγηθέο θαη άιιεο δαπάλεο», αληίζηνηρα. Δπίζεο, ζην έηνο 2017, πεξηιακβάλεηαη θαη πνζφ χςνπο 300 εθαη. επξψ γηα δξάζεηο ζηνπο ηνκείο ηεο πγείαο, ηεο θνηλσληθήο πξνζηαζίαο θαη ηεο παηδείαο. 5 ηε ζηήιε Πξνβιέςεηο ηνπ έηνπο 2016 ζηνλ Πίλαθα 3.2 ηεο Δηζεγεηηθήο Έθζεζεο ηνπ Πξνυπνινγηζκνχ 2016 (Ννέκβξηνο 2015) δελ είρε πεξηιεθζεί πνζφ αλάιεςεο ρξένπο χςνπο 187 εθαη. επξψ, ην νπνίν είλαη δεκνζηνλνκηθά νπδέηεξν ζε φξνπο Γεληθήο Κπβέξλεζεο. Γηα ηα έηε 2016 θαη 2017, δελ πεξηιακβάλεηαη πξφγξακκα εμφθιεζεο ιεμηπξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ πξνο ηξίηνπο εθηφο γεληθήο θπβέξλεζεο, ην νπνίν είλαη δεκνζηνλνκηθά νπδέηεξν ζε φξνπο Γεληθήο Κπβέξλεζεο. 58 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Πίλαθαο 3.3 Πξσηνγελέο απνηέιεζκα Γεληθήο Κπβέξλεζεο ζχκθσλα κε ηε κεζνδνινγία ηεο χκβαζεο Υξεκαηνδνηηθήο Γηεπθφιπλζεο (ζε εθαη. επξψ) 2015 2016 2017 ΓΤΔ Πξνυπνινγηζκφο Δθηίκεζε Πξφβιεςε 1. Πξσηνγελέο απνηέιεζκα Γεληθήο θπβέξλεζεο ζχκθσλα κε ηε κεζνδνινγία ESA (κεηαθνξά απφ πίλαθα 3.2) -6.909 3.126 2.253 4.480 Πξνζαξκνγέο χκβαζεο Υξεκαηνδνηηθήο Γηεπθφιπλζεο 7.350-2.207-347 -792 Μεηαθνξά εζφδσλ απφ ANFA θαη SMP (ζε δεκνζηνινγηζηηθή βάζε) -55-1.672-375 -345 Δπηπηψζεηο απφ αλαθεθαιαηνπνίεζε θαη πξφγξακκα ζηήξημεο ρξεκαηνπηζησηηθψλ η- δξπκάησλ 7.431 0 0 0 Έζνδα απνθξαηηθνπνηήζεσλ -26-551 -44-469 Γηαθνξά θπζηθψλ παξαιαβψλ θαη παξαιαβψλ θαηά EDP ησλ εμνπιηζηηθψλ δαπαλψλ 0 15 0 0 Γαπάλεο κεηαλαζηεπηηθψλ ξνψλ κε αληηθξηδφκελεο 0 0 71 21 2. Πξσηνγελέο απνηέιεζκα Γεληθήο θπβέξλεζεο ζχκθσλα κε ηε κεζνδνινγία ηεο χκβαζεο Υξεκαηνδνηηθήο Γηεπθφιπλζεο 441 919 1.907 3.687 % ΑΔΠ 0,25% 0,53% 1,09% 2,0% 3. ηφρνο χκβαζεο Υξεκαηνδνηηθήο Γηεπθφιπλζεο -439 872 875 3.164 % ΑΔΠ -0,25% 0,50% 0,50% 1,75% 4. Γεκνζηνλνκηθφ Πιεφλαζκα (+) ή Κελφ (-) χκβαζεο Υξεκαηνδνηηθήο Γηεπθφιπλζεο 880 47 1.032 523 % ΑΔΠ 0,50% 0,03% 0,59% 0,3% ΑΔΠ 175.697 174.438 174.908 180.817 Πην ζπγθεθξηκέλα: Άκεζνη θόξνη Απφ ηελ άκεζε θνξνινγία εθηηκάηαη φηη ζα εηζπξαρζνχλ 20.711 εθαη. επξψ, απμεκέλα θαηά 683 ε- θαη. επξψ ζε ζρέζε κε ηηο πξνβιέςεηο ζηνλ Πξνυπνινγηζκφ 2016. Δηδηθφηεξα: Ο θφξνο εηζνδήκαηνο εθηηκάηαη φηη ζα δηακνξθσζεί ζηα 12.676 εθαη. επξψ, απμεκέλνο θαηά 651 ε- θαη. επξψ απφ ην ζηφρν. Ζ αχμεζε απηή πξνέξρεηαη θαηά 177 εθαη. επξψ απφ ηε θνξνινγία ησλ θπζηθψλ πξνζψπσλ θαη θαηά 533 εθαη. επξψ απφ ηε θνξνινγία ησλ λνκηθψλ πξνζψπσλ. Αληηζέησο, ν θφξνο εηζνδήκαηνο εηδηθψλ θαηεγνξηψλ εθηηκάηαη φηη ζα είλαη κεησκέλνο θαηά 59 εθαη. επξψ. Οη θφξνη πεξηνπζίαο αλακέλεηαη λα δηακνξθσζνχλ ζηα 3.533 εθαη. επξψ, κεησκέλνη θαηά 255 εθαη. επξψ απφ ην ζηφρν ηνπ Πξνυπνινγηζκνχ 2016, ιφγσ ηεο κεηαθχιηζεο θαηαβνιήο ηεο ηειεπηαίαο δφζεο ηνπ ΔΝΦΗΑ 2016 ηνλ Ηαλνπάξην 2017. Οη άκεζνη θφξνη παξειζφλησλ νηθνλνκηθψλ εηψλ (ΠΟΔ) αλακέλεηαη λα δηακνξθσζνχλ ζηα 1.623 ε- θαη. επξψ, απμεκέλνη θαηά 244 εθαη. επξψ, θπξίσο ιφγσ ηεο απμεκέλεο ζπκκεηνρήο ησλ θνξνινγνπκέλσλ ζηα ζρήκαηα ξχζκηζεο νθεηιψλ, πξνθεηκέλνπ λα ηαθηνπνηήζνπλ νθεηιέο πξνεγνχκελσλ εηψλ. Σέινο, νη ινηπνί άκεζνη θφξνη αλακέλεηαη λα δηακνξθσζνχλ ζηα 2.879 εθαη. επξψ, απμεκέλνη θαηά 43 εθαη. επξψ. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 59

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Πίλαθαο 3.4 Έζνδα Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ (ζε εθαη. επξψ) 2015 2016 2017 Μεηαβνιή % Πξαγκ/ζεηο Πξνυπνινγηζκφο Δθηηκήζεηο πξαγκ/ζεσλ Πξνβιέςεηο 2016/2015 2017/2016 Α. Σαθηηθά έζνδα (Ι+ ΙΙ + ΙΙΙ + IV) 47.792 48.431 50.477 51.001 5,6 1,0 Ι. Άκεζνη θφξνη 19.936 20.028 20.711 20.415 3,9-1,4 Φφξνο εηζνδήκαηνο 12.148 12.025 12.676 13.659 4,3 7,8 Φπζηθψλ πξνζψπσλ 7.872 7.834 8.011 9.172 1,8 14,5 Ννκηθψλ πξνζψπσλ 2.895 2.945 3.478 3.236 20,1-7,0 Δηδηθψλ θαηεγνξηψλ 1.381 1.246 1.187 1.251-14,1 5,4 Φφξνη ζηελ πεξηνπζία 3.180 3.788 3.533 3.132 11,1-11,4 Άκεζνη θφξνη ΠΟΔ 1.700 1.379 1.623 1.291-4,5-20,5 Λνηπνί άκεζνη θφξνη 2.909 2.836 2.879 2.333-1,0-19,0 ΙΙ. Έκκεζνη θφξνη 23.781 24.738 25.108 26.443 5,6 5,3 Φφξνη ζπλαιιαγψλ 14.262 14.875 15.209 15.985 6,6 5,1 ΦΠΑ 13.629 14.376 14.707 15.476 7,9 5,2 πεηξειαηνεηδψλ 1.754 1.747 1.594 1.879-9,1 17,9 θαπλνχ 662 686 644 663-2,7 3,0 ινηπψλ 11.213 11.943 12.469 12.934 11,2 3,7 Λνηπνί θφξνη ζπλαιιαγψλ 633 499 502 509-20,7 1,4 (κεηαβίβαζε θεθαιαίσλ) 310 195 222 225-28,5 1,4 (ραξηφζεκν) 318 299 277 281-13,0 1,4 Φφξνη θαηαλάισζεο 8.760 9.102 8.835 9.547 0,9 8,1 Φφξνο αζθαιίζηξσλ 313 378 393 384 25,6-2,3 Σέινο ηαμηλφκεζεο νρεκάησλ 110 112 172 165 55,9-4,1 ΔΦΚ ελεξγεηαθψλ πξντφλησλ 4.175 4.124 4.126 4.510-1,2 9,3 Λνηπνί ΔΦΚ (θαπλνχ θ.ιπ.) 2.752 2.872 2.747 3.013-0,2 9,7 Σέιε θπθινθνξίαο νρεκάησλ 1.123 1.088 1.092 1.106-2,8 1,3 Λνηπνί θφξνη θαηαλάισζεο 286 528 305 369 6,7 21,0 Έκκεζνη θφξνη ΠΟΔ 450 385 717 549 59,3-23,4 Λνηπνί έκκεζνη 310 376 347 362 12,0 4,3 χλνιν θνξνινγηθψλ εζφδσλ (Ι+ΙΙ) 43.718 44.766 45.819 46.858 4,8 2,3 ΙΙΙ. Απνιήςεηο απφ ΔΔ 428 325 400 523-6,6 30,8 ΙV. Λνηπά κε θνξνινγηθά έζνδα 3.646 3.340 4.258 3.620 16,8-15,0 χλνιν κε θνξνινγηθψλ εζφδσλ (III+IV) 4.074 3.665 4.658 4.143 14,3-11,0 B. Με ηαθηηθά έζνδα 1.824 2.269 790 618-56,7-21,8 Έζνδα θαηαξγεζέλησλ εηδηθψλ ινγαξηαζκψλ 332 278 299 273-10,1-8,7 Έζνδα πξνγξάκκαηνο ελίζρπζεο ηεο ξεπζηφηεηαο ιφγσ ηεο ρξεκαηνπηζησηηθήο θξίζεο 1.165 300 83 0-92,9-100,0 Μεηαθνξά απνδφζεσλ απφ ηε δηαθξάηεζε νκνιφγσλ ηνπ ΔΓ ζηα ραξηνθπιάθηα ησλ Κεληξηθψλ 291 1.691 375 345-77,8-8,0 Σξαπεδψλ ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο Έζνδα απφ ΝΑΣΟ 35 0 33 0-5,4-100,0 Γ. Έζνδα απνθξαηηθνπνηήζεσλ 254 1.802 123 2.044-51,5 1.561,4 Γ. Γεληθφ ζχλνιν εζφδσλ (Α + Β + Γ) 49.869 52.501 51.390 53.663 3,0 4,4 Δ. Δπηζηξνθέο εζφδσλ 3.108 3.268 3.287 3.289 5,8 0,1 Σ. Καζαξά έζνδα (Γ-Δ) 46.761 49.233 48.103 50.374 2,9 4,7 Ε. Έζνδα Πξνυπνινγηζκνχ Γεκφζησλ Δπελδχζεσλ (1+2) 4.832 4.420 4.376 4.155-9,4-5,1 1. Δηζξνέο απφ ηελ ΔΔ 3.900 4.170 4.196 3.975 7,6-5,3 2. Ίδηα έζνδα 932 250 180 180-80,7 0,0 χλνιν εζφδσλ Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ (Σ +Ε) 51.593 53.653 52.479 54.529 1,7 3,9 60 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

Έζνδα ζε εθαη. ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Πίλαθαο 3.5 Δμέιημε θαη ζχλζεζε ησλ εζφδσλ ηνπ ΣΠ 2007-2017 (ζε εθαη. επξψ) Έηνο Άκεζνη θφξνη Έκκεζνη θφξνη χλνιν θνξνινγηθψλ εζφδσλ Έζνδα απφ ΔΔ Λνηπά κε θνξνινγηθά έζνδα χλνιν κε θνξνινγηθψλ εζφδσλ χλνιν εζφδσλ ΣΠ 2007 19.832 28.573 48.405 170 3.202 3.372 51.777 2008 20.863 30.222 51.085 579 3.670 4.249 55.334 2009 21.432 28.293 49.725 264 3.454 3.718 53.443 2010 20.224 31.042 51.266 320 4.592 4.912 56.178 2011 20.318 28.632 48.951 274 6.217 6.491 55.441 2012 21.096 26.083 47.179 246 4.072 4.318 51.497 2013 20.058 24.556 44.614 183 2.367 2.550 47.164 2014 20.664 23.784 44.448 196 3.373 3.569 48.017 2015 19.936 23.781 43.718 428 3.646 4.074 47.792 2016* 20.711 25.108 45.819 400 4.258 4.658 50.477 2017** 20.415 26.443 46.858 523 3.620 4.143 51.001 πκκεηνρή ζην ζχλνιν αλά θαηεγνξία (%) 2007 38,3 55,2 93,5 0,3 6,2 6,5 100,0 2008 37,7 54,6 92,3 1,0 6,6 7,7 100,0 2009 40,1 52,9 93,0 0,5 6,5 7,0 100,0 2010 36,0 55,3 91,3 0,6 8,2 8,7 100,0 2011 36,6 51,6 88,3 0,5 11,2 11,7 100,0 2012 41,0 50,6 91,6 0,5 7,9 8,4 100,0 2013 42,5 52,1 94,6 0,4 5,0 5,4 100,0 2014 43,0 49,5 92,6 0,4 7,0 7,4 100,0 2015 41,7 49,8 91,5 0,9 7,6 8,5 100,0 2016* 41,0 49,7 90,8 0,8 8,4 9,2 100,0 2017** 40,0 51,8 91,9 1,0 7,1 8,1 100,0 Χο πνζνζηφ ηνπ ΑΔΠ (%) 2007 8,5 12,3 20,8 0,1 1,4 1,4 22,3 2008 8,6 12,5 21,1 0,2 1,5 1,8 22,9 2009 9,0 11,9 20,9 0,1 1,5 1,6 22,5 2010 8,9 13,7 22,7 0,1 2,0 2,2 24,9 2011 9,8 13,8 23,6 0,1 3,0 3,1 26,8 2012 11,0 13,6 24,7 0,1 2,1 2,3 26,9 2013 11,1 13,6 24,7 0,1 1,3 1,4 26,1 2014 11,6 13,4 25,0 0,1 1,9 2,0 27,0 2015 11,3 13,5 24,9 0,2 2,1 2,3 27,2 2016* 11,8 14,4 26,2 0,2 2,4 2,7 28,9 2017** 11,3 14,6 25,9 0,3 2,0 2,3 28,2 * Δθηηκήζεηο ** Πξνβιέςεηο Γηάγξακκα 3.1 Δμέιημε εζφδσλ ΣΠ 2007-2017 60.000 50.000 40.000 Άκεζνη θφξνη Έκκεζνη θφξνη 30.000 χλνιν θνξνινγηθψλ εζφδσλ Έζνδα απφ Δ.Δ. 20.000 Mε θνξνινγηθά έζνδα χλνιν κε θνξνινγηθψλ εζφδσλ 10.000 χλνιν εζφδσλ Σ.Π. 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016* 2017** Έηε ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 61

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Πίλαθαο 3.6 χλζεζε θνξνινγηθψλ εζφδσλ θαηά θαηεγνξία * Δθηηκήζεηο ** Πξνβιέςεηο Έηνο Άκεζνη θφξνη (%) Έκκεζνη θφξνη (%) Λφγνο έκκεζσλ/άκεζσλ θφξσλ 2007 41,0 59,0 1,44 2008 40,8 59,2 1,45 2009 43,1 56,9 1,32 2010 39,4 60,6 1,53 2011 41,5 58,5 1,41 2012 44,7 55,3 1,24 2013 45,0 55,0 1,22 2014 46,5 53,5 1,15 2015 45,6 54,4 1,19 2016* 45,2 54,8 1,21 2017** 43,6 56,4 1,30 Γηάγξακκα 3.2 Λφγνο έκκεζσλ/άκεζσλ θφξσλ 1,60 1,55 1,50 1,45 1,40 1,35 1,30 1,25 1,20 1,15 1,10 1,05 1,00 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016* 2017** 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Άκεζνη θφξνη % Έκκεζνη θφξνη % Λφγνο έκκεζσλ/άκεζσλ θφξσλ * Δθηηκήζεηο ** Πξνβιέςεηο 62 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Έκκεζνη θόξνη Απφ ηνπο έκκεζνπο θφξνπο αλακέλεηαη λα εηζπξαρζνχλ 25.108 εθαη. επξψ, πνζφ απμεκέλν θαηά 370 εθαη. επξψ έλαληη ηνπ ζηφρνπ ηνπ 2016. Δηδηθφηεξα: Σα έζνδα απφ ΦΠΑ αλακέλεηαη λα δηακνξθσζνχλ ζηα 14.707 εθαη. επξψ, απμεκέλα θαηά 331 εθαη. επξψ έλαληη ηνπ ζηφρνπ. Πην ζπγθεθξηκέλα, ν ΦΠΑ ινηπψλ πξντφλησλ είλαη απμεκέλνο θαηά 526 ε- θαη. επξψ, ελψ κεησκέλνη εκθαλίδνληαη ηφζν ν ΦΠΑ πεηξειαηνεηδψλ θαηά 153 εθαη. επξψ, σο απνηέιεζκα ηεο κείσζεο ηεο ηηκήο ηνπ πεηξειαίνπ δηεζλψο, φζν θαη ν ΦΠΑ ζηα θαπληθά πξντφληα θαηά 42 εθαη. επξψ. Σα έζνδα απφ θφξνπο θαηαλάισζεο εθηηκάηαη φηη ζα αλέιζνπλ ζηα 8.835 εθαη. επξψ, κεησκέλα θαηά 267 εθαη. επξψ έλαληη ηνπ ζηφρνπ πνπ είρε ηεζεί ζηνλ Πξνυπνινγηζκφ ηνπ 2016. Ζ κείσζε απηή πξνέξρεηαη θπξίσο απφ ηνπο ινηπνχο θφξνπο θαηαλάισζεο, νη νπνίνη είλαη κεησκέλνη έλαληη ηνπ ζηφρνπ θαηά 223 εθαη. επξψ, ιφγσ ηεο κε εθαξκνγήο επηβνιήο εηδηθνχ ηέινπο αλά ζηήιε θάζε παηγλίνπ ηνπ ΟΠΑΠ. Σέινο, νη έκκεζνη θφξνη παξειζφλησλ νηθνλνκηθψλ εηψλ (ΠΟΔ) αλακέλεηαη λα δηακνξθσζνχλ ζηα 717 εθαη. επξψ, απμεκέλνη θαηά 332 εθαη. επξψ, σο απνηέιεζκα ηεο απμεκέλεο ζπκκεηνρήο γηα ηελ ηαθηνπνίεζε νθεηιψλ πξνεγνχκελσλ εηψλ. Με θνξνινγηθά έζνδα Σα κε θνξνινγηθά έζνδα εθηηκάηαη φηη ζα δηακνξθσζνχλ ζηα 4.258 εθαη. επξψ, απμεκέλα θαηά 918 εθαη. επξψ. Ζ αχμεζε απηή νθείιεηαη θπξίσο: (α) ζην απμεκέλν, θαηά 325 εθαη. επξψ, πνζφ απφ ηε ζπκκεηνρή ηνπ Γεκνζίνπ ζηα θέξδε ηεο Σξάπεδαο ηεο Διιάδνο, (β) ζε ινηπέο παξεκβάζεηο, φπσο ε αχμεζε ηνπ πνζνζηνχ ζπκκεηνρήο ηνπ Γεκνζίνπ επί ησλ κεηθηψλ θεξδψλ απφ ηα ηπρεξά παίγληα θαη (γ) ζηελ είζπξαμε θφξσλ κε ηαπηφηεηα νθεηιήο, κέζσ ησλ πηζησηηθψλ ηδξπκάησλ. Δηδηθφηεξα, νξηζκέλεο θαηεγνξίεο θνξνινγηθψλ εζφδσλ θαηαρσξνχληαη πξνζσξηλά ζε κε θνξνινγηθφ θσδηθφ εζφδνπ θαη ζηε ζπλέρεηα, κεηά απφ έιεγρν ησλ ΓΟΤ, θαηαρσξνχληαη ζηηο θαηεγνξίεο εζφδσλ πνπ αληηζηνηρνχλ, εκθαληδφκελεο παξάιιεια θαη σο επηζηξνθέο αρξεσζηήησο εηζπξαρζέλησλ εζφδσλ. Με ηαθηηθά έζνδα Σα κε ηαθηηθά έζνδα (έζνδα πξνγξάκκαηνο ελίζρπζεο ηεο ξεπζηφηεηαο ιφγσ ηεο ρξεκαηνπηζησηηθήο θξίζεο, έζνδα απφ θαηαξγεζέληεο εηδηθνχο ινγαξηαζκνχο θαη έζνδα απφ ΝΑΣΟ) εθηηκάηαη φηη ζα δηακνξθσζνχλ ζην πνζφ ησλ 415 εθαη. επξψ, παξνπζηάδνληαο κείσζε θαηά 163 εθαη. επξψ έλαληη ηνπ ζηφρνπ ηνπ Πξνυπνινγηζκνχ. Ζ κείσζε απηή νθείιεηαη θπξίσο ζηα κεησκέλα έζνδα απφ ηηο πξνκήζεηεο, πνπ θαηαβάιινπλ ηα πηζησηηθά ηδξχκαηα γηα ηελ παξνρή ηεο εγγχεζεο ηνπ Διιεληθνχ Γεκνζίνπ (λ.3723/2008), πξνθεηκέλνπ λα ιάβνπλ ρξεκαηνδφηεζε απφ ηελ ΔΚΣ, χζηεξα απφ ηελ αλαθεθαιαηνπνίεζή ηνπο. Μεηαθνξά απνδόζεωλ από ηε δηαθξάηεζε νκνιόγωλ ηνπ Ειιεληθνύ Δεκνζίνπ ζηα ραξηνθπιάθηα Κεληξηθώλ Σξαπεδώλ ηνπ Επξωζπζηήκαηνο (ANFA) Απφ ηε κεηαθνξά απνδφζεσλ απφ ηε δηαθξάηεζε νκνιφγσλ ηνπ Διιεληθνχ Γεκνζίνπ ζηα ραξηνθπιάθηα ησλ Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο (ANFAs), θαζψο θαη απφ ην Πξφγξακκα Αγνξάο Οκνιφγσλ (SMPs), ηεο Δπξσπατθήο Κεληξηθήο Σξάπεδαο (ΔΚΣ), πξνβιέπνληαη έζνδα χςνπο 375 εθαη. επξψ. εκεηψλεηαη φηη, ηα έζνδα απηά θαηαηίζεληαη απεπζείαο ζηνλ εηδηθφ ινγαξηαζκφ εμππεξέηεζεο ηνπ δεκφζηνπ ρξένπο (Segregated Account) θαη δελ ππνινγίδνληαη ζην απνηέιεζκα ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο, ζχκθσλα κε ηνπο φξνπο ηεο χκβαζεο Υξεκαηνδνηηθήο Γηεπθφιπλζεο. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 63

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Επηζηξνθέο αρξεωζηήηωο εηζπξαρζέληωλ εζόδωλ Οη ηακεηαθέο επηζηξνθέο αρξεσζηήησο εηζπξαρζέλησλ εζφδσλ αλακέλεηαη λα δηακνξθσζνχλ ζηα 3.287 εθαη. επξψ, απμεκέλεο θαηά 19 εθαη. επξψ έλαληη ηνπ ζηφρνπ ηνπ Πξνυπνινγηζκνχ ηνπ 2016. Έζνδα ΠΔΕ Σα έζνδα ηνπ ΠΓΔ, ζε ηακεηαθή βάζε, εθηηκάηαη φηη ζα θζάζνπλ ζηα 4.376 εθαη. επξψ, κεησκέλα θαηά 44 εθαη. επξψ ζε ζρέζε κε ην ζηφρν ηνπ Πξνυπνινγηζκνχ, σο απνηέιεζκα ηεο κείσζεο ησλ ηδίσλ εζφδσλ θαηά 70 εθαη. επξψ θαη ηεο αχμεζεο ησλ εηζξνψλ απφ ηελ ΔΔ θαηά 26 εθαη. επξψ. ε δεδνπιεπκέλε βάζε, ηα έζνδα ζα δηακνξθσζνχλ ζηα 3.744 εθαη. επξψ, κεησκέλα θαηά 122 εθαη. επξψ έλαληη ηνπ ζηφρνπ, σο απνηέιεζκα ηεο αχμεζεο ησλ απνζβέζεσλ ησλ πξνθαηαβνιψλ, ιφγσ ηξνπνπνίεζεο ηεο θαηαγξαθήο ηνπο. Γαπάλεο Οη ζπλνιηθέο δαπάλεο ηνπ Σαθηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ γηα ην 2016 εθηηκάηαη φηη ζα δηακνξθσζνχλ ζηα 51.017 εθαη. επξψ (ρσξίο λα πεξηιακβάλνληαη νη δαπάλεο γηα ηελ πινπνίεζε ηνπ πξνγξάκκαηνο εμφθιεζεο ιεμηπξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ), απμεκέλεο θαηά 586 εθαη. επξψ ζε ζρέζε κε ην ζηφρν ηνπ Πξνυπνινγηζκνχ, ιφγσ θπξίσο ηεο ρξεκαηνδφηεζεο δξάζεσλ απφ εηδηθά έζνδα θαη ηεο επηρνξήγεζεο ηνπ ΔΦΚΑ γηα ηελ πιεξσκή ησλ ζπληάμεσλ Ηαλνπαξίνπ 2017 (νπδέηεξν ζε φξνπο Γεληθήο Κπβέξλεζεο). Οη πξσηνγελείο δαπάλεο (πιελ ηφθσλ) ηνπ Σαθηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ εθηηκάηαη φηη ζα δηακνξθσζνχλ ζε 45.416 εθαη. επξψ, απμεκέλεο θαηά 916 εθαη. επξψ έλαληη ηνπ Πξνυπνινγηζκνχ 2016. Αλάιπζε δαπαλώλ θαηά κείδνλα θαηεγνξία Απνδνρέο θαη ζπληάμεηο Οη δαπάλεο απνδνρψλ θαη ζπληάμεσλ εθηηκάηαη φηη ζα δηακνξθσζνχλ ζηα 17.797 εθαη. επξψ, κεησκέλεο θαηά 78 εθαη. επξψ έλαληη ηνπ ζηφρνπ ηνπ Πξνυπνινγηζκνχ 2016. Οη δαπάλεο απηέο πεξηιακβάλνπλ ηελ πιεξσκή ησλ ζπληάμεσλ ηνπ Γεκνζίνπ, πνπ εθηηκάηαη φηη ζα εκθαλίζνπλ κείσζε ζε ζρέζε κε ην ζηφρν, θπξίσο ιφγσ ηνπ ζεκαληηθά κεησκέλνπ αξηζκνχ ησλ εθηηκψκελσλ απνρσξήζεσλ. Παξάιιεια, ιφγσ ηεο εθηηκψκελεο κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ απνρσξήζεσλ, νη δαπάλεο γηα ηελ θαηαβνιή κηζζψλ εθηηκάηαη φηη ζα παξνπζηάζνπλ αχμεζε, ε νπνία αληηζηαζκίδεηαη απφ ηε κείσζε θαηά έλα ζεκαληηθφ κέξνο ηεο δαπάλεο γηα πιεξσκή ζπληάμεσλ. Πίλαθαο 3.7 Αξηζκφο ζπληαμηνχρσλ ηνπ Γεκνζίνπ (ζηνηρεία Ννεκβξίνπ) Καηεγνξία 2012 2013 2014 2015 2016 Πνιηηηθνί 244.073 258.069 273.070 283.517 288.562 ηξαηησηηθνί 119.939 120.345 122.927 122.929 122.632 ρεηηδφκελνη κε πνιέκνπο 17.378 14.749 13.583 12.376 11.320 ΟΔ 5.523 5.024 4.661 4.247 3.920 Γεκνηηθνί-θνηλνηηθνί 32.114 33.841 35.824 37.222 37.583 Δζληθή αληίζηαζε 15.226 13.496 12.086 10.328 9.007 Κιεξηθνί 5.429 5.335 5.330 5.241 5.144 χλνιν 439.682 450.859 467.481 475.860 478.168 64 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Πξφζζεηεο θαη παξεπφκελεο παξνρέο Οη δαπάλεο ηεο θαηεγνξίαο απηήο εθηηκάηαη φηη ζα δηακνξθσζνχλ ζηα 346 εθαη. επξψ, ζηα επίπεδα ηνπ ζηφρνπ ηνπ Πξνυπνινγηζκνχ 2016 (340 εθαη. επξψ). Καηαλαισηηθέο θαη ζχλζεηεο δαπάλεο Οη δαπάλεο απηέο εθηηκάηαη φηη ζα δηακνξθσζνχλ ζε 1.983 εθαη. επξψ, απμεκέλεο θαηά 371 εθαη. επξψ έλαληη ηνπ ζηφρνπ, γεγνλφο πνπ απνδίδεηαη θπξίσο ζηηο δαπάλεο γηα ηελ απνηειεζκαηηθή δηαρείξηζε ησλ πξνζθπγηθψλ ξνψλ θαη ηελ εμφθιεζε ππνρξεψζεσλ ζε εθηέιεζε ηειεζίδηθσλ θαη ακεηάθιεησλ δηθαζηηθψλ απνθάζεσλ. Οη δαπάλεο απηέο θαιχθζεθαλ θπξίσο απφ ην απνζεκαηηθφ ηνπ θξαηηθνχ πξνυπνινγηζκνχ. Μεηαβηβαζηηθέο πιεξσκέο Οη δαπάλεο ηεο θαηεγνξίαο απηήο εθηηκάηαη φηη ζα δηακνξθσζνχλ ζηα 16.166 εθαη. επξψ, απμεκέλεο θαηά 829 εθαη. επξψ, έλαληη ηνπ ζηφρνπ. Ζ αχμεζε απηή νθείιεηαη: ζηελ επηπιένλ ελίζρπζε ηνπ Δληαίνπ Φνξέα Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο (ΔΦΚΑ), γηα ηελ πιεξσκή ησλ ζπληάμεσλ ηνπ Γεκνζίνπ κελφο Ηαλνπαξίνπ 2017, κε πνζφ χςνπο 580 εθαη. επξψ θαη ζηελ ελίζρπζε ησλ ζρεηηθψλ πηζηψζεσλ απφ ην απνζεκαηηθφ, πξνθεηκέλνπ λα πξαγκαηνπνηεζνχλ απμεκέλεο δαπάλεο γηα ηελ πινπνίεζε ησλ παξαθάησ δξάζεσλ θνηλσληθνχ ραξαθηήξα, φπσο: - ε βαζκηαία πηινηηθή εθαξκνγή ηνπ πξνγξάκκαηνο "Κνηλσληθφ Δηζφδεκα Αιιειεγγχεο" ζε 30 δήκνπο ηεο ρψξαο θαη - ε επέθηαζε ηεο εθαξκνγήο ησλ δξάζεσλ γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηεο αλζξσπηζηηθήο θξίζεο. Πιεξσκέο πνπ αληηθξίδνληαη απφ πξαγκαηνπνηνχκελα έζνδα Οη δαπάλεο πνπ αληηθξίδνληαη απφ πξαγκαηνπνηνχκελα έζνδα εθηηκάηαη φηη ζα αλέιζνπλ ζηα 4.920 εθαη. επξψ, απμεκέλεο θαηά 54 εθαη. επξψ έλαληη ηνπ ζηφρνπ, θπξίσο γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ απμεκέλσλ απνδφζεσλ πξνο ηελ Δπξσπατθή Έλσζε (ΔΔ), ιφγσ ηεο αλαζεψξεζεο ησλ κεγεζψλ ηνπ Κνηλνηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ, θαζψο θαη ηελ θαηαβνιή πξνζηίκσλ γηα ηνπο ρψξνπο δηαρείξηζεο απνβιήησλ. Απνζεκαηηθφ ην 2016 είραλ πξνβιεθζεί πηζηψζεηο χςνπο 1,0 δηζ. επξψ γηα ηελ αληηκεηψπηζε έθηαθησλ θαη επεηγνπζψλ δαπαλψλ, απφ ηηο νπνίεο κέρξη θαη ηα ηέιε επηεκβξίνπ είραλ θαηαλεκεζεί πηζηψζεηο χςνπο 600 εθαη. επξψ. Ζ ρξήζε ηνπ απνζεκαηηθνχ έγηλε θπξίσο γηα: ηε δηαρείξηζε ησλ πξνζθπγηθψλ ξνψλ, ηελ εθηέιεζε ηειεζίδηθσλ θαη ακεηάθιεησλ δηθαζηηθψλ απνθάζεσλ, ηελ αληηκεηψπηζε ησλ απμεκέλσλ απνδφζεσλ πξνο ηελ Δπξσπατθή Έλσζε (ΔΔ), θπξίσο ιφγσ ηεο αλαζεψξεζεο ηνπ Κνηλνηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ, θαζψο θαη ηελ θαηαβνιή πξνζηίκσλ γηα ηνπο ρψξνπο δηαρείξηζεο απνβιήησλ, ηελ ελίζρπζε ηνπ ΗΝΔΓΗΒΗΜ γηα ηε κηζζνδνζία ησλ δεκνζίσλ ΗΔΚ, ηελ πξαγκαηνπνίεζε ηεο βαζκηαίαο εζληθήο εθαξκνγήο ηνπ πξνγξάκκαηνο «Κνηλσληθφ Δηζφδεκα Αιιειεγγχεο», ηελ επέθηαζε ηεο εθαξκνγήο ησλ δξάζεσλ γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηεο αλζξσπηζηηθήο θξίζεο. Οη πηζηψζεηο πνπ απνκέλνπλ ζα θαιχςνπλ δαπάλεο έθηαθηνπ ραξαθηήξα. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 65

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Πίλαθαο 3.8 Γαπάλεο Σαθηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ θαηά κείδνλα θαηεγνξία (ζε εθαη. επξψ) Καηεγνξία δαπάλεο 2015 2016 2017 Μεηαβνιή % Πξαγκαηνπνηήζεηο Πξνυπνινγηζκφο Δθηηκήζεηο Πξνβιέςεηο 2016/15 2017/16 1. Απνδνρέο θαη πληάμεηο (0100, 0200, 0300, 0400, 0600, 0900) 1 18.072 17.875 17.797 12.057-1,5-32,3 2. Πξφζζεηεο θαη παξεπφκελεο παξνρέο (0500) 343 340 346 337 0,8-2,4 3. Καηαλαισηηθέο θαη ζχλζεηεο δαπάλεο (0700, 0800, 1000, 5000) πιελ απνζεκαηηθνχ 1 1.548 1.612 1.983 2.023 28,0 2,0 3.i. Aπνζεκαηηθφ 0 1.000 400 1.000 150,0 4. Μεηαβηβαζηηθέο πιεξσκέο (2000) 16.080 15.337 16.166 21.305 0,5 31,8 5. Πιεξσκέο πνπ αληηθξίδνληαη απφ πξαγκαηνπνηνχκελα έζνδα (3000) 4.427 4.866 4.920 5.079 11,1 3,2 6. Γαπάλεο ΝΑΣΟ (4000) 56 36 67 36 19,5-45,4 7. Γαπάλεο εμππεξέηεζεο ηεο Γεκφζηαο πίζηεο (6000) 7.i. Γαπάλεο εμππεξέηεζεο ηεο Γεκφζηαο πίζηεο (6000) πιελ ηφθσλ, ρξενιπζίσλ, πξνκεζεηψλ ηξαπεδψλ θαη ινηπψλ δαπαλψλ δεκνζίνπ ρξένπο, θαηαπηψζεσλ εγγπήζεσλ, αλάιεςεο ρξεψλ θνξέσλ Γεληθήο Κπβέξλεζεο, 222 215 215 1-3,3-99,5 εμνπιηζηηθψλ πξνγξακκάησλ θαη ηαθηνπνίεζεο ππνρξεψ- ζεσλ ΠΟΔ θνξέσλ Γεληθήο Κπβέξλεζεο 7.ii. Γαπάλεο εμππεξέηεζεο ηεο Γεκφζηαο πίζηεο (6000)-Καηαπηψζεηο εγγπήζεσλ (αθαζάξηζηε βάζε) 1.671 1.773 1.748 1.017 4,6-41,8 7.iii. Γαπάλεο εμππεξέηεζεο ηεο Γεκφζηαο πίζηεο (6000)-Πξνκήζεηεο ηξαπεδψλ, πξνκήζεηεο EFSF θαη ινηπέο δαπάλεο δεκνζίνπ ρξένπο 178 80 55 75-69,1 36,4 7.iv. Δμνπιηζηηθά πξνγξάκκαηα (6910) 565 598 586 475 3,6-19,0 7.v. Γαπάλεο εμππεξέηεζεο ηεο Γεκφζηαο πίζηεο (6000) -Aλάιεςε ρξένπο θνξέσλ Γεληθήο Κπβέξλεζεο 0 187 554 0-100,0 7.vi. Γαπάλεο εμππεξέηεζεο ηεο Γεκφζηαο πίζηεο (6000) -Σαθηνπνίεζε ππνρξεψζεσλ Π.Ο.Δ. θνξέσλ Γεληθήο Κπβέξλεζεο 0 5.500 3.000 4.500 50,0 8. Απαιινηξηψζεηο, αγνξέο αθηλήησλ, θαηαζθεπέο, ζπκκεηνρέο (7000) πιελ ζπκκεηνρήο ζε αχμεζε ΜΚ. 580 581 581 581 0,1 0,0 I. χλνιν πξσηνγελψλ δαπαλψλ ηαθηηθνχ πξνυπνινγηζκνχ (1+2+3+3i+4+5+6+7i+7ii+7iii+7iv+7v+7vi+8) 2 43.744 50.000 48.416 48.486 10,7 0,1 9. Γαπάλεο εμππεξέηεζεο ηεο Γεκφζηαο πίζηεο (6000)-Tφθνη (θαζαξή βάζε) 5.800 5.930 5.600 5.550-3,4-0,9 II. χλνιν δαπαλψλ ηαθηηθνχ πξνυπνινγηζκνχ πιελ ρξενιπζίσλ θαη ζπκκεηνρψλ (Ι+9) 49.544 55.930 54.017 54.036 9,0 0,0 10. Γαπάλεο εμππεξέηεζεο ηεο Γεκφζηαο πίζηεο (6000)-Υξενιχζηα κεζνκαθξνπξφζεζκνπ δαλεηζκνχ (θαζαξή βάζε) 27.154 7.240 7.513 9.920-72,3 32,0 11. Γαπάλεο εμππεξέηεζεο ηεο Γεκφζηαο πίζηεο (6000)-Υξενιχζηα βξαρππξφζεζκνπ δαλεηζκνχ 740.497 520.000 540.990 550.000-26,9 1,7 12. Απαιινηξηψζεηο, αγνξέο αθηλήησλ, θαηαζθεπέο, ζπκκεηνρέο (7000)- πκκεηνρή ζην ΜΚ ηεο Δπξσπατθήο Σξάπεδαο Δπελδχζεσλ 30 0 0 0-100,0 13. Απαιινηξηψζεηο, αγνξέο αθηλήησλ, θαηαζθεπέο, ζπκκεηνρέο (7000)- πκκεηνρή ζην ΜΚ ηνπ Δπξσπατθνχ Σακείνπ Υξεκαηνπηζησηηθήο ηαζεξφηεηαο 5.426 0 0 0-100,0 14. Απαιινηξηψζεηο, αγνξέο αθηλήησλ, θαηαζθεπέο, ζπκκεηνρέο (7000)- πκκεηνρή ζην ΜΚ ινηπψλ εηαηξεηψλ θ.ιπ. 13 112 112 112 736,1 0,3 III. χλνιν δαπαλψλ ηαθηηθνχ πξνυπνινγηζκνχ (II+10+11+12+13+14) 822.665 583.282 602.632 614.068-26,7 1,9 1 Γηα ιφγνπο ζπγθξηζηκφηεηαο κε ην έηνο 2017, ζηα έηε 2015 θαη 2016 νη θσδηθνί 5113,5114 θαη 5116 πεξηιακβάλνληαη ζηελ θαηεγνξία "Απνδνρέο θαη πληάμεηο". 2 Πεξηιακβάλνληαη θαη νη πηζηψζεηο γηα ηελ εμφθιεζε ιεμηπξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ, πνπ δελ πεξηιακβάλνληαη ζηνλ πίλαθα 3.2. Γαπάλεο ηφθσλ Οη ηακεηαθέο δαπάλεο γηα ηφθνπο, εθηηκάηαη φηη ζα δηακνξθσζνχλ ζηα 5.600 εθαη. επξψ, κεησκέλεο θαηά 330 εθαη. επξψ, έλαληη ηνπ Πξνυπνινγηζκνχ 2016. Γαπάλεο γηα ηελ πινπνίεζε εμνπιηζηηθψλ πξνγξακκάησλ Τπνπξγείνπ Δζληθήο Άκπλαο Οη ηακεηαθέο δαπάλεο γηα ηελ πινπνίεζε εμνπιηζηηθψλ πξνγξακκάησλ ηνπ Τπνπξγείνπ Δζληθήο Άκπλαο εθηηκάηαη φηη ζα δηακνξθσζνχλ ζηα 586 εθαη. επξψ, κεησκέλεο θαηά 12 εθαη. επξψ έλαληη ηνπ ζηφρνπ. 66 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Γαπάλεο αλάιεςεο δαλείσλ απφ ηνλ Δπξσπατθφ Μεραληζκφ ηήξημεο (ΔΜ) θαη παξάιιειεο δαπάλεο εμππεξέηεζεο δεκνζίνπ ρξένπο Οη δαπάλεο ηεο θαηεγνξίαο απηήο εθηηκάηαη φηη ζα δηακνξθσζνχλ ζε 55 εθαη. επξψ, κεησκέλεο θαηά 25 εθαη. επξψ ζε ζρέζε κε ην ζηφρν ηνπ Πξνυπνινγηζκνχ. Καηαπηψζεηο εγγπήζεσλ Σν ζπλνιηθφ χςνο ησλ δαπαλψλ γηα θαηαπηψζεηο εγγπήζεσλ πξνο θνξείο εληφο (ζε αθαζάξηζηε βάζε) θαη εθηφο Γεληθήο Κπβέξλεζεο εθηηκάηαη φηη ζα δηακνξθσζεί ζηα 1.748 εθαη. επξψ, κεησκέλν θαηά 25 εθαη. επξψ ζε ζρέζε κε ην ζηφρν. Αλαιήςεηο ρξεψλ θνξέσλ Οη δαπάλεο ηεο θαηεγνξίαο απηήο, πνπ εθηηκάηαη φηη ζα δηακνξθσζνχλ ζε 554 εθαη. επξψ, αθνξνχλ αλαιήςεηο ρξεψλ θνξέσλ θπξίσο εληφο ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο θαη ζηελ πεξίπησζε απηή, ζε δεκνζηνινγηζηηθή βάζε είλαη νπδέηεξεο γηα ην πξσηνγελέο απνηέιεζκα ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο, ηφζν ζε φξνπο ESA, φζν θαη ζε φξνπο ΥΓ. Πίλαθαο 3.9 Μεηαβηβάζεηο Σαθηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ ζε θνξείο εληφο θαη εθηφο ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο (ζε εθαη. επξψ) ΔΠΙΥΟΡΖΓΖΔΙ ΦΟΡΔΧΝ απφ ΣΑΚΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2015 2016 2017 Μεηαβνιή % Δθηηκήζεηο Πξαγκ/ζεηο Πξνβιέςεηο 2016/15 2017/16 πξαγκαη/ζεσλ 1. Δπηρνξεγήζεηο ζε ΟΣΑ 220 69 55-68,7-20,0 2. Δπηρνξεγήζεηο ζε ΔΦΚΑ 11.031 11.172 15.989 1,2 4,3 3. Δπηρνξεγήζεηο ζε ΔΟΠΠΤ 526 526 326 0,0-38,1 4. Δπηρνξεγήζεηο ζε ΑΚΑΓΔ 454 470 505 3,5 7,4 5. Δπηρνξεγήζεηο ζε Ννζνθνκεία 1.289 1.301 1.301 0,9 0,0 6. Δπηρνξεγήζεηο ζε Ννζνθνκεία γηα εθεκεξίεο ηαηξψλ θαη πξφζζεηεο παξνρέο ινηπνχ λνζειεπηηθνχ πξνζσπηθνχ 326 321 321-1,5 0,0 7. Δπηρνξεγήζεηο ζε ΓΔΚΟ (πιελ ζπγθνηλσληαθψλ θνξέσλ) 106 94 75-11,1-20,9 8. Δπηρνξεγήζεηο ζε ζπγθνηλσληαθνχο θνξείο 317 281 193-11,3-31,6 9.Δπηρνξεγήζεηο ζε ΝΠ εληφο Γεληθήο Κπβέξλεζεο 658 650 644-1,2-1,0 10.Δπηρνξεγήζεηο ζε ΝΠ εθηφο Γεληθήο Κπβέξλεζεο 154 148 229-4,3 55,3 Ι. χλνιν επηρνξεγήζεσλ Σαθηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ (1+2+3+4+5+6+7+8+9+10) 15.081 15.032 19.636-0,3 30,6 ΑΠΟΓΙΓΟΜΔΝΟΙ ΠΟΡΟΙ ΦΟΡΔΧΝ απφ ΣΑΚΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 1. Απνδηδφκελνη πφξνη ζε ΟΣΑ 2.711 3.160 2.982 16,6-5,6 2. Απνδφζεηο ζε Αζθαιηζηηθά Σακεία 17 27 28 59,1 7,1 3. Απνδφζεηο ζε ΓΔΚΟ 11 5 26-51,2 374,1 4. Απνδφζεηο ζε ΝΠ εληφο Γεληθήο Κπβέξλεζεο 20 19 20-7,1 4,9 5. Απνδφζεηο ζε ΝΠ εθηφο Γεληθήο Κπβέξλεζεο 3 7 7 139,8 0,0 ΙΙ. χλνιν Απνδηδφκελσλ Πφξσλ Σαθηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ (1+2+3+4+5) 2.761 3.218 3.062 16,5-4,8 III. χλνιν Μεηαβηβάζεσλ Σαθηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ (Ι+ΙΙ) 17.842 18.250 22.699 2,3 24,4 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 67

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 2.2 Πξφγξακκα Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ Ο βαζηθφο ζηφρνο ηνπ ΠΓΔ γηα ην 2016 εληάζζεηαη ζην γεληθφηεξν ζρέδην δεκνζηνλνκηθήο ζηαζεξφηεηαο, νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο θαη ζηήξημεο ηεο πξαγκαηηθήο νηθνλνκίαο. Παξάιιεια, επηδηψθεηαη ε κέγηζηε απνξξφθεζε ησλ πξνβιεπφκελσλ πφξσλ, κε ηνπο νπνίνπο ε Δπξσπατθή Έλσζε ζπγρξεκαηνδνηεί επελδπηηθά πξνγξάκκαηα ηεο ρψξαο. Ο ζηφρνο απηφο εμεηδηθεχεηαη αθελφο ζηελ επηηπρή δηαρεηξηζηηθή νινθιήξσζε ηεο πξνεγνχκελεο πξνγξακκαηηθήο πεξηφδνπ 2007-2013 θαη αθεηέξνπ ζηελ ηαρεία πινπνίεζε ησλ έξγσλ ηεο λέαο πεξηφδνπ 2014-2020. εκαληηθή επίζεο είλαη θαη ε πινπνίεζε ησλ έξγσλ πνπ ρξεκαηνδνηνχληαη ακηγψο απφ εζληθνχο πφξνπο (εζληθφ ζθέινο) ηνπ ΠΓΔ, γηα ηελ πξνψζεζε αλαπηπμηαθψλ πξσηνβνπιηψλ ζπκπιεξσκαηηθά κε ηα ζπγρξεκαηνδνηνχκελα έξγα. Οη πιεξσκέο ηνπ ΠΓΔ κέρξη ην ηέινο ηνπ 2016 εθηηκάηαη φηη ζα αλέιζνπλ ζε 6.750 εθαη. επξψ. Απφ ηε δαπάλε απηή, πνζφ 6.000 εθαη. επξψ αθνξά δαπάλεο έξγσλ ζπγρξεκαηνδνηνχκελσλ απφ πφξνπο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, ελψ 750 εθαη. επξψ αθνξνχλ δαπάλεο γηα έξγα πνπ ρξεκαηνδνηνχληαη ακηγψο απφ εζληθνχο πφξνπο. Απφ ην ζχλνιν ησλ πφξσλ γηα ζπγρξεκαηνδνηνχκελα έξγα, χςνπο 6.000 εθαη. επξψ, αλακέλεηαη λα δηαηεζνχλ 3.100 εθαη. επξψ πεξίπνπ, γηα ηελ έλαξμε θαη πινπνίεζε έξγσλ ΔΠΑ 2014-2020, πνζά χςνπο 2.100 εθαη. επξψ γηα ηελ νινθιήξσζε ησλ έξγσλ θαη ην θιείζηκν ησλ πξνγξακκάησλ ΔΠΑ 2007-2013 θαη ηέινο 800 εθαη. επξψ γηα ινηπά ζπγρξεκαηνδνηνχκελα πξνγξάκκαηα πνπ αθνξνχλ θαη ηηο δχν πεξηφδνπο. 3. Κξαηηθφο Πξνυπνινγηζκφο 2017 Βαζηθή πξνηεξαηφηεηα ηεο δεκνζηνλνκηθήο ζηξαηεγηθήο θαη γηα ην έηνο 2017 είλαη ε ζχδεπμε ηεο δεκνζηνλνκηθήο ηζνξξνπίαο κε ηελ επίηεπμε ησλ δεκνζηνλνκηθψλ ζηφρσλ πνπ πεξηιακβάλνληαη ζηε χκβαζε Υξεκαηνδνηηθήο Γηεπθφιπλζεο πξνσζψληαο ηνλ θνηλσληθά δίθαην επηκεξηζκφ ηνπ βάξνπο ηεο δεκνζηνλνκηθήο πξνζαξκνγήο, πνπ επηηπγράλεηαη κε ηε ζεκαληηθή ελίζρπζε ησλ κεηαβηβαζηηθψλ πιεξσκψλ πξνο ηηο επάισηεο πιεζπζκηαθέο θαηεγνξίεο. Πξνυπφζεζε γηα ηελ επηηπρή ζχδεπμε ησλ δχν παξαπάλσ ζηφρσλ απνηειεί ε επίηεπμε βηψζηκσλ ξπζκψλ νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο κε ηελ εδξαίσζε θιίκαηνο εκπηζηνζχλεο πνπ ζα ελζαξξχλεη καθξνπξφζεζκεο νηθνλνκηθέο επελδχζεηο. Ζ δεκνζηνλνκηθή πξνζαξκνγή, πξνβιέπεη ζηφρν πξσηνγελνχο πιενλάζκαηνο 1,75%, ζεκαληηθά ρακειφηεξν απφ απηφλ πνπ είρε ηεζεί ζην πξνεγνχκελν πξφγξακκα, απειεπζεξψλνληαο έηζη δεκνζηνλνκηθφ ρψξν γηα ηε ζηαδηαθή αλάθακςε ηεο νηθνλνκίαο, δίλνληαο παξάιιεια έκθαζε ζηελ ελίζρπζε ησλ θνηλσληθψλ ζηφρσλ γηα ηε ζηαδηαθή απνθαηάζηαζε ησλ θνηλσληθψλ αληζνξξνπηψλ. Ζ επίηεπμε ηνπ ζηφρνπ απηνχ επηρεηξείηαη κέζσ ελφο ζπλδπαζκνχ δξάζεσλ φπσο: αλαβάζκηζε θαη εθζπγρξνληζκφο ησλ δεκνζηνλνκηθψλ θαλφλσλ πνπ εμαζθαιίδνπλ ηε δηαθάλεηα θαη ινγνδνζία ζηε δηαρείξηζε ηνπ δεκφζηνπ ρξήκαηνο, ελίζρπζε ηεο θνξνινγηθήο ζπκκφξθσζεο, πξφγξακκα απνθξαηηθνπνηήζεσλ, δηαξζξσηηθέο κεηαξξπζκίζεηο ζηηο αγνξέο πξντφλησλ θαη ζηε ιεηηνπξγία ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα, εθζπγρξνληζκφο ηνπ ζπζηήκαηνο δεκφζηαο πγείαο θαη θνηλσληθήο πξφλνηαο, δηαρείξηζε ηνπ ηδησηηθνχ ρξένπο θαη εθαξκνγή δηαξζξσηηθψλ αιιαγψλ κε αλαπηπμηαθή πξννπηηθή, δηαζθάιηζε ηεο πξνζηαζίαο ησλ επάισησλ θνηλσληθψλ νκάδσλ (κέζσ ηνπ θνηλσληθνχ εηζνδήκαηνο αιιειεγγχεο), ηελ εηδηθή πξφβιεςε γηα ηελ ελίζρπζε ησλ ηνκέσλ ηεο πγείαο, ηεο θνηλσληθήο πξνζηαζίαο θαη ηεο παηδείαο, πνζνχ χςνπο 300 εθαη. επξψ, 68 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 ηε ζπλέρηζε ηεο πινπνίεζεο ηνπ πξνγξάκκαηνο εμφθιεζεο ιεμηπξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ ησλ θνξέσλ ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο πξνο ηελ πξαγκαηηθή νηθνλνκία κε ρξεκαηνδφηεζε απφ ην Πξφγξακκα ηήξημεο θαη ηελ αλακφξθσζε ηεο λνκνζεζίαο γηα ηα εηδηθά κηζζνιφγηα. 3.1 Βαζηθά κεγέζε Πξνυπνινγηζκνχ χκθσλα ηε κεζνδνινγία ηεο ΥΓ ην πξσηνγελέο πιεφλαζκα ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο πξνβιέπεηαη λα δηακνξθσζεί ζε 3.687 εθαη. επξψ ή 2,0% ηνπ ΑΔΠ, παξνπζηάδνληαο αχμεζε έλαληη ηνπ ζηφρνπ θαηά 523 εθαη. ή 0,3% ηνπ ΑΔΠ. Με βάζε ηε κεζνδνινγία θαηά ESA, ην πξσηνγελέο απνηέιεζκα ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο πξνβιέπεηαη φηη ζα δηακνξθσζεί ζε πιεφλαζκα χςνπο 4.480 εθαη. επξψ ή 2,5% ηνπ ΑΔΠ, ελψ ην ηζνδχγην ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο πξνβιέπεηαη λα εκθαλίζεη έιιεηκκα χςνπο 1.461 εθαη. επξψ ή 0,8% ηνπ ΑΔΠ. 3.2 Σαθηηθφο Πξνυπνινγηζκφο Έζνδα Σα θαζαξά έζνδα ηνπ Σαθηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ, ζε ηακεηαθή βάζε, πξνβιέπεηαη λα δηακνξθσζνχλ ζηα 50.374 εθαη. επξψ, απμεκέλα θαηά 2.271 εθαη. επξψ έλαληη ηνπ 2016. Ζ εμέιημε απηή αλακέλεηαη λα πξνέιζεη, θπξίσο, απφ: Σηο αλακελφκελεο απνδφζεηο ησλ ζεζκνζεηεκέλσλ παξεκβάζεσλ πνπ εθαξκφζζεθαλ ήδε απφ ην 2016, φζν θαη απηψλ ησλ νπνίσλ ε εθαξκνγή ζα μεθηλήζεη ην 2017 θαη εηδηθφηεξα απφ: - ηελ αλακφξθσζε ηεο θνξνινγίαο εηζνδήκαηνο, φζνλ αθνξά ζηελ παξαρψξεζε εηαηξηθψλ ν- ρεκάησλ, - ηελ αλακφξθσζε ηεο θνξνινγίαο ζηνπο νξγαληζκνχο ζπιινγηθψλ επελδχζεσλ, - ηελ επηβνιή ηέινπο ζπλδξνκεηψλ ζηε ζηαζεξή ηειεθσλία, - ηελ αχμεζε ηνπ θφξνπ θαηαλάισζεο επί ησλ ηζηγάξσλ θαη ηνπ θαπλνχ (ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ ειεθηξνληθψλ ηζηγάξσλ), - ηελ επηβνιή θφξνπ θαηαλάισζεο ζηνλ θαθέ. Σα απμεκέλα έζνδα ιφγσ ηεο είζπξαμεο ηεο ηειεπηαίαο δφζεο ηνπ ΔΝΦΗΑ 2016 ηνλ Ηαλνπάξην 2017, εθηηκψκελνπ πνζνχ 323 εθαη. επξψ. Χζηφζν ην πνζφ απηφ, ζε δεκνζηνλνκηθή βάζε, ζα θαηαγξαθεί ζην έηνο 2016. Σν ηίκεκα απφ ηελ πψιεζε ησλ πεξηθεξεηαθψλ αεξνδξνκίσλ, χςνπο 1.234 εθαη. επξψ. Άκεζνη θόξνη Οη άκεζνη θφξνη πξνβιέπεηαη φηη ζα δηακνξθσζνχλ ζηα 20.415 εθαη. επξψ, κεησκέλνη θαηά 296 εθαη. επξψ, έλαληη ηνπ 2016. Δηδηθφηεξα: Ο θφξνο εηζνδήκαηνο θπζηθψλ πξνζψπσλ, αλακέλεηαη λα δηακνξθσζεί ζηα 9.172 εθαη. επξψ, απμεκέλνο θαηά 1.161 εθαη. επξψ έλαληη ηνπ 2016, ιφγσ θπξίσο ηεο αλακφξθσζεο ηεο θνξνινγίαο εηζνδήκαηνο. Ο θφξνο εηζνδήκαηνο λνκηθψλ πξνζψπσλ πξνβιέπεηαη λα παξνπζηάζεη κείσζε θαηά 242 εθαη. επξψ έλαληη ηνπ 2016 θαη λα δηακνξθσζεί ζηα 3.236 εθαη. επξψ, ιφγσ ηεο επίδξαζεο ηνπ απμεκέλνπ πνζνζηνχ πξνθαηαβνιήο ην 2016. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 69

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Οη θφξνη πεξηνπζίαο πξνβιέπεηαη λα θζάζνπλ ζηα 3.132 εθαη. επξψ, ζεκεηψλνληαο κείσζε θαηά 401 εθαη. επξψ, έλαληη ηνπ 2016, ιφγσ ηεο δηαθνξνπνίεζεο είζπξαμεο ησλ δφζεσλ ΔΝΦΗΑ. Πην ζπγθεθξηκέλα ην 2016 εηζπξάρζεθαλ δχν δφζεηο ηνπ ΔΝΦΗΑ 2015, ελψ ην 2017 ζα εηζπξαρζεί κία δφζε ηνπ ΔΝΦΗΑ 2016. Οη άκεζνη θφξνη ΠΟΔ αλακέλεηαη λα δηακνξθσζνχλ ζηα 1.291 εθαη. επξψ, κεησκέλνη θαηά 332 εθαη. επξψ έλαληη ηνπ 2016, ελψ νη ινηπνί άκεζνη θφξνη ζα δηακνξθσζνχλ ζηα 2.333 εθαη. επξψ, κεησκέλνη θαηά 546 εθαη. επξψ έλαληη ηνπ 2016. Ζ κείσζε απηή νθείιεηαη θπξίσο ζην γεγνλφο φηη ην πνζφ ησλ εηζθνξψλ ησλ εξγαδνκέλσλ ζην Γεκφζην, εθηηκψκελνπ χςνπο 664 εθαη. επξψ, απφ ην 2017 θη εθεμήο ζα απνηειεί πφξν ηνπ ΔΦΚΑ, ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ λ.4387/2016. Έκκεζνη θόξνη Οη έκκεζνη θφξνη πξνβιέπεηαη λα δηακνξθσζνχλ ζηα 26.443 εθαη. επξψ, παξνπζηάδνληαο αχμεζε θαηά 1.335 εθαη. επξψ έλαληη ηνπ 2016. Δηδηθφηεξα: Σα έζνδα απφ ΦΠΑ αλακέλεηαη λα αλέιζνπλ ζηα 15.476 εθαη. επξψ απμεκέλα θαηά 769 εθαη. επξψ έλαληη ηνπ 2016. Ζ αχμεζε απηή νθείιεηαη ηφζν ζηελ εθαξκνγή ηεο αχμεζεο ησλ ζπληειεζηψλ ζε πιήξεο έηνο, φζν θαη ζηελ πξνβιεπφκελε αχμεζε ηεο ηηκήο ηνπ πεηξειαίνπ δηεζλψο. Οη θφξνη θαηαλάισζεο ζα δηακνξθσζνχλ ζηα 9.547 εθαη. επξψ απμεκέλνη θαηά 712 εθαη. επξψ έλαληη ηνπ 2016, ιφγσ θπξίσο ησλ λέσλ παξεκβάζεσλ (αλακφξθσζε ηνπ ΔΦΚ ησλ ελεξγεηαθψλ θαη ησλ θαπληθψλ πξντφλησλ, επηβνιή θφξνπ θαηαλάισζεο ζηνλ θαθέ, ηέινο ζπλδξνκεηψλ ζηαζεξήο ηειεθσλίαο). Οη έκκεζνη θφξνη ΠΟΔ ζα δηακνξθσζνχλ ζηα 549 εθαη. επξψ, κεησκέλνη θαηά 168 εθαη. επξψ έλαληη ηνπ 2016. Με θνξνινγηθά έζνδα Οη απνιήςεηο ηνπ Σαθηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ απφ ηελ ΔΔ πξνβιέπεηαη λα θζάζνπλ ζηα 523 εθαη. επξψ, ζεκαληηθφ κέξνο ησλ νπνίσλ (236,3 εθαη. επξψ) αθνξά απνιήςεηο απφ ην Δπξσπατθφ Γεσξγηθφ Σακείν Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο (ΔΓΣΑΑ) γηα ηε ρξεκαηνδφηεζε κέηξσλ θαη δξάζεσλ αγξνηηθήο αλάπηπμεο. Σα έζνδα απφ ηηο κεηαλαζηεπηηθέο ξνέο αλακέλεηαη λα αλέιζνπλ ζηα 100 εθαη. επξψ, ελψ πνζφ 130 εθαη. επξψ ζα πξνέιζεη απφ ηελ αλαζεψξεζε ηνπ θνηλνηηθνχ πξνυπνινγηζκνχ, ην νπνίν φκσο δεκνζηνλνκηθά ζα εκθαληζηεί ζην έηνο 2016. Σέινο, ηα ινηπά κε θνξνινγηθά έζνδα αλακέλεηαη λα δηακνξθσζνχλ ζηα 3.620 εθαη. επξψ, κεησκέλα θαηά 638 εθαη. επξψ έλαληη ηνπ 2016. Με ηαθηηθά έζνδα Σα έζνδα ησλ θαηαξγεζέλησλ εηδηθψλ ινγαξηαζκψλ αλακέλεηαη λα δηακνξθσζνχλ ζε 273 εθαη. επξψ, κεησκέλα θαηά 26 εθαη. επξψ έλαληη ηνπ 2016. Μεηαθνξά απoδόζεωλ από ηε δηαθξάηεζε νκνιόγωλ ηνπ Ειιεληθνύ Δεκνζίνπ ζηα ραξηνθπιάθηα Κεληξηθώλ Σξαπεδώλ ηνπ Επξωζπζηήκαηνο (ANFA) Απφ ηε κεηαθνξά απνδφζεσλ απφ ηε δηαθξάηεζε νκνιφγσλ ηνπ Διιεληθνχ Γεκνζίνπ ζηα ραξηνθπιάθηα ησλ Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο (ANFAs), θαζψο θαη απφ ην Πξφγξακκα Αγνξάο Οκνιφγσλ (SMPs), ηεο Δπξσπατθήο Κεληξηθήο Σξάπεδαο (ΔΚΣ), αλακέλεηαη λα εηζπξαρζνχλ 345 εθαη. επξψ. 70 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Επηζηξνθέο αρξεωζηήηωο εηζπξαρζέληωλ εζόδωλ Οη επηζηξνθέο αρξεσζηήησο εηζπξαρζέλησλ εζφδσλ πξνβιέπεηαη λα δηακνξθσζνχλ ζηα 3.289 εθαη. επξψ. Έζνδα Πξνγξάκκαηνο Δεκνζίωλ Επελδύζεωλ Σα έζνδα ηνπ ΠΓΔ ζην 2017 πξνβιέπεηαη λα δηακνξθσζνχλ ζηα 4.155 εθαη. επξψ ζε ηακεηαθή βάζε, θαη ζηα 3.900 εθαη. επξψ ζε δεδνπιεπκέλε βάζε. Γαπάλεο Οη ζπλνιηθέο δαπάλεο ηνπ Σαθηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ εθηηκάηαη φηη ζα δηακνξθσζνχλ ζηα 49.536 ε- θαη. επξψ, κεησκέλεο θαηά 1.481 εθαη. επξψ, έλαληη ηεο εθηίκεζεο γηα ην έηνο 2016, θπξίσο ιφγσ ηεο κείσζεο ησλ δαπαλψλ γηα θαηαπηψζεηο εγγπήζεσλ ζε αθαζάξηζηε βάζε ζε θνξείο εληφο Γεληθήο Κπβέξλεζεο, ζηελ πξνβιεπφκελε κείσζε ησλ δαπαλψλ (ζε ηακεηαθή βάζε) γηα εμνπιηζηηθά πξνγξάκκαηα, θαζψο θαη ζηε κε πξφβιεςε δαπαλψλ γηα αλαιήςεηο ρξεψλ. Οη πξσηνγελείο δαπάλεο ηνπ Σαθηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ εθηηκάηαη φηη ζα δηακνξθσζνχλ ζηα 43.986 εθαη. επξψ, κεησκέλεο θαηά 1.431 εθαη. επξψ, έλαληη ηεο εθηίκεζεο γηα ην έηνο 2016, γηα ηνπο παξαπάλσ ιφγνπο. Αλάιπζε δαπαλώλ θαηά κείδνλα θαηεγνξία Απνδνρέο θαη ζπληάμεηο Οη δαπάλεο απνδνρψλ θαη ζπληάμεσλ πξνβιέπεηαη λα αλέιζνπλ ζηα 12.057 εθαη. επξψ, κεησκέλεο θαηά 5.740 εθαη. επξψ ζε ζρέζε κε ην 2016. ηε δηακφξθσζε ησλ δαπαλψλ απηψλ έρνπλ ιεθζεί ππφςε: ε κείσζε ηνπ αξηζκνχ απνρσξήζεσλ ιφγσ ζπληαμηνδφηεζεο, ε αλάιεςε ηεο θαηαβνιήο ησλ ζπληάμεσλ ηνπ Γεκνζίνπ απφ ηνλ Δληαίν Φνξέα Κνηλσληθήο Α- ζθάιηζεο (ΔΦΚΑ), ν νπνίνο ζα επηρνξεγείηαη γηα ην ζθνπφ απηφ απφ ηνλ ηαθηηθφ πξνυπνινγηζκφ, ε θαηαβνιή απφ 1/1/2017 εξγνδνηηθήο εηζθνξάο θαη απφ ην θξάηνο, σο εξγνδφηε, ππέξ ηνπ ΔΦΚΑ, θαη ε αιιαγή ηνπ θαλφλα πξνζιήςεσλ ζε 1 πξνο 4, απφ 1 πξνο 5 πνπ ίζρπε γηα ην 2016. Πξφζζεηεο θαη παξεπφκελεο παξνρέο Οη δαπάλεο ηεο θαηεγνξίαο απηήο πξνβιέπεηαη λα αλέιζνπλ ζηα 337 εθαη. επξψ, ζην ίδην χςνο πεξίπνπ κε ην έηνο 2016. Καηαλαισηηθέο θαη ζχλζεηεο δαπάλεο Οη δαπάλεο απηέο πξνβιέπεηαη λα δηακνξθσζνχλ ζηα 2.023 εθαη. επξψ, θαιχπηνληαο θπξίσο: ηηο θαηαλαισηηθνχ ραξαθηήξα δαπάλεο ιεηηνπξγίαο ησλ θνξέσλ ηνπ θξάηνπο, ηηο δαπάλεο γηα πξνκήζεηα αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ θαη ηηο δαπάλεο κεηαθίλεζεο ηνπ πξνζσπηθνχ γηα εθηέιεζε ππεξεζίαο. εκεηψλεηαη φηη ζηελ θαηεγνξία απηή πεξηιακβάλεηαη θαη πνζφ χςνπο 300 εθαη. επξψ γηα δξάζεηο ζηνπο ηνκείο ηεο πγείαο, ηεο θνηλσληθήο πξνζηαζίαο θαη ηεο παηδείαο. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 71

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Μεηαβηβαζηηθέο πιεξσκέο Οη δαπάλεο ηεο θαηεγνξίαο απηήο πξνβιέπεηαη λα δηακνξθσζνχλ ζηα 21.305 εθαη. επξψ θαη ζα θαιχςνπλ θπξίσο αλάγθεο επηρνξήγεζεο ηεο θνηλσληθήο αζθάιηζεο, ησλ λνζειεπηηθψλ ηδξπκάησλ θαη ησλ δαπαλψλ γηα ηελ θνηλσληθή πξνζηαζία (επηδφκαηα πνιπηέθλσλ, επίδνκα ζέξκαλζεο, επηρνξήγεζε ζην ΑΚΑΓΔ, θαζψο θαη άιιεο δαπάλεο θνηλσληθνχ ραξαθηήξα). ηηο παξαπάλσ δαπάλεο πεξηιακβάλνληαη θαη νη δξάζεηο γηα: ηελ πιήξε εθαξκνγή ηνπ Κνηλσληθνχ Δηζνδήκαηνο Αιιειεγγχεο (χςνπο 760 εθαη. επξψ), ηελ επηρνξήγεζε ηνπ ΔΦΚΑ γηα ηελ πιεξσκή ησλ ζπληάμεσλ ηνπ Γεκνζίνπ θαη ηε ζπλεηζθνξά ηνπ Γεκνζίνπ γηα ηελ πξνζηαζία ηεο θχξηαο θαηνηθίαο ησλ ππεξρξεσκέλσλ λνηθνθπξηψλ. Πιεξσκέο πνπ αληηθξίδνληαη απφ πξαγκαηνπνηνχκελα έζνδα Οη πηζηψζεηο ηεο θαηεγνξίαο απηήο αθνξνχλ απνδφζεηο πφξσλ ζε ηξίηνπο θ.ιπ. ηελ θαηεγνξία απηή πεξηιακβάλνληαη θπξίσο νη απνδφζεηο πφξσλ ζηνπο ΟΣΑ θαη νη απνδφζεηο ζηελ ΔΔ. Οη δαπάλεο απηέο πξνβιέπεηαη λα δηακνξθσζνχλ ζηα 5.079 εθαη. επξψ. Απνζεκαηηθφ Γηα ηελ αληηκεηψπηζε απξφβιεπησλ θαη έθηαθηνπ ραξαθηήξα δαπαλψλ έρνπλ πξνβιεθζεί πηζηψζεηο χςνπο 1.000 εθαη. επξψ φπσο θαη ην 2016. Γαπάλεο ηφθσλ Οη δαπάλεο γηα ηφθνπο πξνβιέπνληαη ζηα 5.550 εθαη. επξψ, έλαληη ησλ 5.600 εθαη. επξψ ηνπ 2016. Γαπάλεο γηα ηελ πινπνίεζε εμνπιηζηηθψλ πξνγξακκάησλ Τπνπξγείνπ Δζληθήο Άκπλαο Οη ηακεηαθέο δαπάλεο ηεο θαηεγνξίαο απηήο πξνβιέπεηαη λα δηακνξθσζνχλ ζηα 475 εθαη. επξψ, κεησκέλεο θαηά 112 εθαη. επξψ ζε ζρέζε κε ην 2016. Γαπάλεο πξνκεζεηψλ ηξαπεδψλ, Δπξσπατθνχ Μεραληζκνχ ηαζεξφηεηαο θαη ινηπέο δαπάλεο δεκφζηνπ ρξένπο Οη δαπάλεο απηέο πξνβιέπνληαη ζηα 75 εθαη. επξψ, απμεκέλεο θαηά 20 εθαη. επξψ ζε ζρέζε κε ην έ- ηνο 2016. Καηαπηψζεηο εγγπήζεσλ Σν ζπλνιηθφ χςνο ησλ δαπαλψλ γηα θαηαπηψζεηο εγγπήζεσλ πξνο θνξείο εληφο (ζε αθαζάξηζηε βάζε) θαη εθηφο Γεληθήο Κπβέξλεζεο, εθηηκάηαη φηη ζα δηακνξθσζεί ζηα 1.017 εθαη. επξψ, κεησκέλν θαηά 731 εθαη. επξψ ζε ζρέζε κε ηε ζρεηηθή εθηίκεζε γηα ην έηνο 2016. Ζ κείσζε απηή ζα πξνέιζεη απφ ηηο θαηαπηψζεηο εγγπήζεσλ ζε θνξείο εληφο ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο. Δαπάλεο θαηά Τπνπξγείν ηνλ πξνυπνινγηζκφ θάζε Τπνπξγείνπ πξνβιέπνληαη πηζηψζεηο γηα λα θαιπθζνχλ δαπάλεο απνδνρψλ ησλ ππαιιήισλ κε νπνηαδήπνηε ζρέζε εξγαζίαο, ησλ δεκφζησλ ιεηηνπξγψλ, ησλ ζηειερψλ ησλ Δλφπισλ Γπλάκεσλ θαη ησλ σκάησλ Αζθαιείαο, ησλ δηπισκαηψλ, ησλ ηαηξψλ ηνπ ΔΤ, ησλ αξρηεξέσλ θ.ιπ. 72 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Πίλαθαο 3.10 Αλψηαηα φξηα δαπαλψλ θνξέσλ Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ ζε ηακεηαθή θαη δεδνπιεπκέλε βάζε ζχκθσλα κε ηε κεζνδνινγία ηνπ ESA γηα ηα έηε 2015-2017 (ζε εθαη. επξψ) 2015 2016 2017 Φνξείο Πξαγκαηνπνηήζεηο Πξνυπνινγηζκφο 1 Δθηηκήζεηο Πξνβιέςεηο 1 Πξνεδξία ηεο Γεκνθξαηίαο ΣΠ 3 3 3 3 ΠΓΔ 0 0 0 0 Σακεηαθό ύλνιν 3 3 3 3 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 0 0 ύλνιν θαηά ESA 3 3 3 3 2 Βνπιή ησλ Διιήλσλ ΣΠ 132 136 136 133 ΠΓΔ 0 2 1 1 Σακεηαθό ύλνιν 133 138 137 134 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 0 0 ύλνιν θαηά ESA 133 138 137 134 3 Τπνπξγείν Δζσηεξηθψλ ΣΠ 5.212 5.177 5.209 5.006 ΠΓΔ 335 200 247 216 Σακεηαθό ύλνιν 5.546 5.377 5.456 5.222 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 30 30 30 30 ύλνιν θαηά ESA 5.516 5.347 5.426 5.192 Πξψελ Τπνπξγείν Δζσηεξηθψλ ΣΠ 3.361 3.273 3.258 3.055 ΠΓΔ 255 112 135 147 Σακεηαθό ύλνιν 3.616 3.385 3.393 3.202 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 0 0 ύλνιν θαηά ESA 3.616 3.385 3.393 3.202 Πξψελ Τπνπξγείν Γεκ. Σάμεο θαη Πξνζηαζίαο ηνπ Πνιίηε ΣΠ 1.846 1.900 1.946 1.946 ΠΓΔ 77 86 106 67 Σακεηαθό ύλνιν 1.924 1.986 2.052 2.013 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 30 30 30 30 ύλνιν θαηά ESA 1.894 1.956 2.022 1.983 Πξψελ Τπνπξγείν Μαθεδνλίαο θαη Θξάθεο ΣΠ 4 5 5 5 ΠΓΔ 2 2 6 2 Σακεηαθό ύλνιν 6 7 11 7 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 0 0 ύλνιν θαηά ESA 6 7 11 7 4 Τπνπξγείν Οηθνλνκίαο θαη Αλάπηπμεο ΣΠ 40 45 47 148 ΠΓΔ 1.697 2.025 2.000 2.198 Σακεηαθό ύλνιν 1.737 2.070 2.047 2.346 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 0 0 ύλνιν θαηά ESA 1.737 2.070 2.047 2.346 5 Τπνπξγείν Φεθηαθήο Πνιηηηθήο, Σειεπηθνηλσληψλ & Δλεκέξσζεο 4 Σ.Π. 30 37 36 35 ΠΓΔ 68 0 2 3 Σακεηαθό ύλνιν 98 37 38 38 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 0 0 ύλνιν θαηά ESA 98 37 38 38 6 Τπνπξγείν Δζληθήο Άκπλαο ΣΠ 3.224 3.185 3.275 3.149 (εθ ησλ νπνίσλ Δμνπιηζηηθά πξνγξάκκαηα ηακεηαθή βάζε) 565 598 586 475 ΠΓΔ 10 16 10 14 Σακεηαθό ύλνιν 3.234 3.201 3.285 3.163 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο -422 388 150-106 ύλνιν θαηά ESA 3.656 2.813 3.135 3.269 7 Τπνπξγείν Παηδείαο, Έξεπλαο θαη Θξεζθεπκάησλ ΣΠ 4.346 4.286 4.382 4.518 ΠΓΔ 708 590 590 615 Σακεηαθό ύλνιν 5.054 4.876 4.972 5.133 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 0 0 ύλνιν θαηά ESA 5.054 4.876 4.972 5.133 8 Τπνπξγείν Δξγαζίαο, Κνηλ. Αζθάιηζεο θαη Κνηλ. Αιιειεγγχεο ΣΠ 12.387 11.972 12.768 17.559 ΠΓΔ 496 380 415 380 Σακεηαθό ύλνιν 12.883 12.352 13.183 17.939 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο -9 0 0 0 ύλνιν θαηά ESA 12.892 12.352 13.183 17.939 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 73

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Πίλαθαο 3.10 Αλψηαηα φξηα δαπαλψλ θνξέσλ Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ ζε ηακεηαθή θαη δεδνπιεπκέλε βάζε ζχκθσλα κε ηε κεζνδνινγία ηνπ ESA γηα ηα έηε 2015-2017 (ζε εθαη. επξψ) 2015 2016 2017 Φνξείο Πξαγκαηνπνηήζεηο Πξνυπνινγηζκφο 1 Δθηηκήζεηο Πξνβιέςεηο 9 Τπνπξγείν Δμσηεξηθψλ ΣΠ 273 258 256 270 εθ ησλ νπνίσλ (Σόθνη ζε θαζαξή βάζε) 0 0 0 0 ΠΓΔ 2 9 6 6 Σακεηαθό ύλνιν 275 267 262 276 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 0 0 ύλνιν θαηά ESA 275 267 262 276 10 Τπνπξγείν Γηθαηνζχλεο, Γηαθάλεηαο θαη Αλζξσπ. Γηθαησκάησλ ΣΠ 574 578 585 608 ΠΓΔ 22 12 10 12 Σακεηαθό ύλνιν 596 590 595 620 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 43 16 16 29 ύλνιν θαηά ESA 553 574 579 591 11 Οηθνλνκηθψλ (πιελ Γεληθψλ Κξαηηθψλ Γαπαλψλ) ΣΠ 592 609 624 643 ΠΓΔ 7 15 2 7 Σακεηαθό ύλνιν 599 624 626 650 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 1 1 1 1 ύλνιν θαηά ESA 598 623 625 649 12 Γεληθέο Κξαηηθέο Γαπάλεο ΣΠ 16.292 17.709 17.100 11.130 Δθ ησλ νπνίσλ (Σόθνη -ζε θαζαξή βάζε) 5.800 5.930 5.600 5.550 (Γαπάλεο αλάιεςεο δαλείσλ από ηελ Δπξσπατθό Μεραληζκό ηήξημεο - ΔΜ- θαη παξάιιεισλ δαπαλώλ δεκόζηνπ ρξένπο ) 178 80 55 75 (Καηαπηώζεηο εγγπήζεσλ - ζε αθαζάξηζηε βάζε) 1.671 1.773 1.748 1.017 (Αλαιήςεηο ρξεώλ θνξέσλ Γεληθήο Κπβέξλεζεο) 0 187 554 0 ΠΓΔ 0 0 0 0 Σακεηαθό ύλνιν 16.292 17.709 17.100 11.130 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο -1.316-738 -791-485 ύλνιν θαηά ESA 17.609 18.447 17.891 11.615 13 Τπνπξγείν Τγείαο ΣΠ 4.317 4.317 4.351 4.198 ΠΓΔ 99 80 26 70 Σακεηαθό ύλνιν 4.415 4.397 4.377 4.268 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 0 0 ύλνιν θαηά ESA 4.415 4.397 4.377 4.268 14 Τπνπξγείν Γηνηθεηηθήο Αλαζπγθξφηεζεο ΣΠ 54 57 66 44 ΠΓΔ 96 140 80 140 Σακεηαθό ύλνιν 150 197 146 184 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 0 0 ύλνιν θαηά ESA 150 197 146 184 15 Τπνπξγείν Πνιηηηζκνχ θαη Αζιεηηζκνχ ΣΠ 270 281 290 296 ΠΓΔ 151 102 102 96 Σακεηαθό ύλνιν 420 383 392 392 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 0 0 ύλνιν θαηά ESA 420 383 392 392 16 Τπνπξγείν Πεξηβάιινληνο θαη Δλέξγεηαο ΣΠ 46 54 55 55 ΠΓΔ 437 410 410 390 Σακεηαθό ύλνιν 483 464 465 445 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 0 0 ύλνιν θαηά ESA 483 464 465 445 17 Τπνπξγείν Τπνδνκψλ θαη Μεηαθνξψλ ΣΠ 648 568 626 533 ΠΓΔ 1.440 2.093 2.148 1.922 Σακεηαθό ύλνιν 2.088 2.661 2.774 2.455 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 0 0 ύλνιν θαηά ESA 2.088 2.661 2.774 2.455 18 Τπνπξγείν Μεηαλαζηεπηηθήο Πνιηηηθήο 4 ΣΠ 7 12 18 39 ΠΓΔ 0 0 20 25 Σακεηαθό ύλνιν 7 12 38 64 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 0 0 ύλνιν θαηά ESA 7 12 38 64 74 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Πίλαθαο 3.10 Αλψηαηα φξηα δαπαλψλ θνξέσλ Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ ζε ηακεηαθή θαη δεδνπιεπκέλε βάζε ζχκθσλα κε ηε κεζνδνινγία ηνπ ESA γηα ηα έηε 2015-2017 (ζε εθαη. επξψ) 2015 2016 2017 Φνξείο Πξαγκαηνπνηήζεηο Πξνυπνινγηζκφο 1 Δθηηκήζεηο Πξνβιέςεηο 19 Τπνπξγείν Ναπηηιίαο θαη Νεζησηηθήο Πνιηηηθήο ΣΠ 292 321 360 325 ΠΓΔ 54 37 37 37 Σακεηαθό ύλνιν 346 358 397 362 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 3 3 3 3 ύλνιν θαηά ESA 343 355 394 359 20 Τπνπξγείν Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο θαη Σξνθίκσλ ΣΠ 625 632 634 627 ΠΓΔ 715 603 607 582 Σακεηαθό ύλνιν 1.340 1.235 1.241 1.209 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 117-25 -314 90 ύλνιν θαηά ESA 1.223 1.260 1.555 1.119 21 Τπνπξγείν Σνπξηζκνχ ΣΠ 18 23 23 44 ΠΓΔ 42 36 38 36 Σακεηαθό ύλνιν 60 59 61 80 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 0 0 ύλνιν θαηά ESA 60 59 61 80 22 Απνθεληξσκέλεο Γηνηθήζεηο ΣΠ 162 168 172 172 ΠΓΔ 0 0 0 0 Σακεηαθό ύλνιν 162 168 172 172 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 0 0 ύλνιν θαηά ESA 162 168 172 172 Ι. TAMEIAKO ΤΝΟΛΟ ΓΑΠΑΝΧΝ ΚΠ (Α+Β) 55.921 57.180 57.767 56.286 Α. Γαπάλεο ΣΠ (1+2+3+4+5+6) 49.544 50.430 51.017 49.536 1 Πξσηνγελείο δαπάλεο 43.744 44.500 45.416 43.986 εθ ησλ νπνίσλ Γαπάλεο αλάιεςεο δαλείσλ από ηνλ Δπξσπατθό Μεραληζκό ηήξημεο (ΔΜ) θαη παξάιιεισλ δαπαλώλ δεκόζηνπ ρξένπο 178 80 55 75 Δμνπιηζηηθά πξνγξάκκαηα -ηακεηαθή βάζε 565 598 586 475 Καηαπηώζεηο εγγπήζεσλ (ζε αθαζάξηζηε βάζε) 1.671 1.773 1.748 1.017 Αλαιήςεηο ρξεώλ θνξέσλ Γεληθήο Κπβέξλεζεο 0 187 554 0 2 Σφθνη (ζε θαζαξή βάζε) 5.800 5.930 5.600 5.550 Β. ΠΓΔ 6.377 6.750 6.750 6.750 Γ. Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 2, 3-1.553-325 -906-437 ΙΙ. χλνιν δαπαλψλ Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ θαηά ESA (Ι -Γ) 57.475 57.505 58.672 56.723 1 χκθσλα κε ηελ εηζεγεηηθή έθζεζε Πξνυπνινγηζκνχ 2016 2 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο: (+) κείσζε δαπαλψλ / (-) αχμεζε δαπαλψλ. 3 ηηο εζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο δελ έρνπλ πεξηιεθζεί νη πξνζαξκνγέο πνπ αθνξνχλ ζην ππφινηπν ησλ ινγαξηαζκψλ ζεζαπξνθπιαθίνπ θαη εθηφο πξνυπνινγηζκνχ. 4 Γηα ιφγνπο ζπγθξηζηκφηεηαο νη δαπάλεο ησλ εηψλ 2015 θαη 2016 ησλ λενζχζηαησλ ππνπξγείσλ αλαθέξνληαη ζηηο κεηαθεξφκελεο ζε απηά Γεληθέο Γξακκαηείεο θαη Τπεξεζίεο. Πεξαηηέξσ ν πξνυπνινγηζκφο θάζε Τπνπξγείνπ θαιχπηεη ηηο δαπάλεο κεηαθίλεζεο ησλ ππαιιήισλ, ηηο ιεηηνπξγηθέο δαπάλεο ελνηθίσλ, θσηηζκνχ, χδξεπζεο, ηειεπηθνηλσληψλ, ηηο αλάγθεο γηα ζπληήξεζε ηνπ πάζεο θχζεσο εμνπιηζκνχ, ηηο πξνκήζεηεο αλαισζίκσλ θαη θεθαιαηνπρηθψλ αγαζψλ θ.ιπ. Πέξαλ ηεο θάιπςεο ησλ παξαπάλσ δαπαλψλ, πνπ γηα θάζε Τπνπξγείν απνηειεί αλαγθαία πξνυπφζεζε γηα ηελ νκαιή ιεηηνπξγία ηνπ, πξνβιέπνληαη θαη πηζηψζεηο γηα εηδηθέο δξάζεηο νη νπνίεο αλαπηχζζνληαη είηε απφ ηα ίδηα ηα Τπνπξγεία, είηε απφ ηνπο επνπηεπφκελνπο θνξείο ηνπο νη νπνίεο θαηά θχξην ιφγν θαιχπηνληαη κε επηρνξήγεζε απφ ηα αξκφδηα Τπνπξγεία. Σέηνηεο δξαζηεξηφηεηεο αλαθέξνληαη, γηα θάζε Τπνπξγείν αλαιπηηθά, σο αθνινχζσο: ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 75

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Τπνπξγείν Εζωηεξηθώλ Πξψελ Τπνπξγείν Δζσηεξηθψλ Οη πηζηψζεηο ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ηνπ Τπνπξγείνπ ζα θαιχςνπλ δαπάλεο γηα ηελ Σνπηθή Απηνδηνίθεζε (Γήκνη-Πεξηθέξεηεο), κέζσ ηεο κεηαβίβαζεο πφξσλ, πνπ ζα πξνέιζνπλ απφ: ηελ απφδνζε ησλ Κεληξηθψλ Απηνηειψλ Πφξσλ (ΚΑΠ), ηελ εηδηθή επηρνξήγεζε γηα ηελ ελίζρπζε ησλ ΟΣΑ (θάιπςε κηζζνδνζίαο δεκνηηθψλ αζηπλνκηθψλ, θαζψο θαη ηελ θάιπςε ηνπ θφζηνπο θαζαξηζκνχ ησλ ζρνιηθψλ κνλάδσλ). Δπηπιένλ, νη δαπάλεο ηνπ Τπνπξγείνπ θαιχπηνπλ θαη ηε ρξεκαηνδφηεζε ησλ πνιηηηθψλ θνκκάησλ. Πξψελ Τπνπξγείν Γεκφζηαο Σάμεο θαη Πξνζηαζίαο ηνπ Πνιίηε Έρνπλ πξνβιεθζεί πηζηψζεηο πνπ ζα θαιχςνπλ δαπάλεο γηα: ηε ιεηηνπξγία ησλ αζηπλνκηθψλ επηρεηξεζηαθψλ κνλάδσλ γηα ηελ αζηπλφκεπζε θαη πξνζηαζία ησλ πνιηηψλ, ηελ πξνκήζεηα ζχγρξνλσλ θαη απνηειεζκαηηθψλ κέζσλ πξνζηαζίαο ηνπ πξνζσπηθνχ, ηε ζπληήξεζε, πξνκήζεηα αληαιιαθηηθψλ θαη ηερληθή ππνζηήξημε ησλ ππεξεζηαθψλ νρεκάησλ θαη εμνπιηζκνχ, ηελ πξνζηαζία ησλ δαζψλ απφ ππξθαγηέο κε ηε ρξήζε επίγεησλ κνλάδσλ, αιιά θαη κε ηε κίζζσζε, ηελ πηεηηθή θαη ηερληθή ππνζηήξημε ζχγρξνλσλ ειηθνπηέξσλ δαζνππξφζβεζεο ηνπ Ππξνζβεζηηθνχ ψκαηνο, ηε ζίηηζε, πεξίζαιςε θαη δηακνλή ησλ αιινδαπψλ ζηα πξναλαρσξεζηαθά θέληξα ηεο επηθξάηεηαο, ζε ελαξκφληζε κε ηηο δηεζλψο επηθξαηνχζεο ζπλζήθεο, ηελ αληηκεηψπηζε ησλ ζπλεπεηψλ ησλ έθηαθησλ θπζηθψλ θαηαζηξνθψλ. Πξψελ Τπνπξγείν Μαθεδνλίαο θαη Θξάθεο Οη πηζηψζεηο ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ηνπ Τπνπξγείνπ ζα θαιχςνπλ, θπξίσο, δαπάλεο γηα ηελ επηρνξήγεζε ησλ επνπηεπφκελσλ λνκηθψλ πξνζψπσλ «Κέληξν Γηαθχιαμεο Αγηνξείηηθεο Κιεξνλνκηάο (ΚΔΓΑΚ)» θαη «Αιεμάλδξεηα Εψλε Καηλνηνκίαο ΑΔ». Τπνπξγείν Οηθνλνκίαο θαη Αλάπηπμεο Οη εγγεγξακκέλεο πηζηψζεηο πξνβιέπεηαη λα θαιχςνπλ θπξίσο δαπάλεο γηα: ηελ ελίζρπζε ηεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο, ηελ πξνζέιθπζε παξαγσγηθψλ ηδησηηθψλ επελδχζεσλ θαη ηε βειηίσζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ηεο νηθνλνκίαο, ηε δεκηνπξγία θαηάιιεινπ επηρεηξεκαηηθνχ πεξηβάιινληνο γηα ηελ αλάπηπμε ηεο θαηλνηνκίαο, ηεο βηνκεραλίαο θαη ησλ κεζαίσλ, κηθξψλ θαη πνιχ κηθξψλ επηρεηξήζεσλ, ηελ εμαζθάιηζε ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ βηνκεραληθψλ θαη βηνηερληθψλ δξαζηεξηνηήησλ θαη άζθεζεο ησλ ηερληθψλ επαγγεικάησλ, θαζψο θαη ηελ ελίζρπζε ηεο αζθάιεηαο θαη ηεο πνηφηεηαο ησλ βηνκεραληθψλ πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ, ηε ράξαμε ζηξαηεγηθήο δηεζλνχο εκπνξίνπ, ηελ αλάπηπμε ησλ δηεζλψλ εκπνξηθψλ θαη νηθνλνκηθψλ ζρέζεσλ θαη ηεο δηεζλνχο ζπλεξγαζίαο γηα ηελ πξνψζεζε ησλ ειιεληθψλ πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ ζηε δηεζλή αγνξά, ηελ πξνζέιθπζε, ππνζηήξημε θαη δηαηήξεζε επελδχζεσλ ζηελ Διιάδα, ηελ αλάπηπμε θαη πξνψζεζε ησλ εμαγσγψλ, ηε δηαζθάιηζε ηεο εχξπζκεο ιεηηνπξγίαο ηεο αγνξάο πξνο φθεινο ησλ θαηαλαισηψλ θαη ηνπ π- γηνχο αληαγσληζκνχ ησλ επηρεηξήζεσλ, θαζψο θαη ηελ πξνάζπηζε ησλ δηθαησκάησλ ησλ θαηαλαισηψλ, ηελ πιεξνθφξεζε θαη ελεκέξσζή ηνπο, ηε ιεηηνπξγία ηεο Αλεμάξηεηεο Αξρήο ηνπ πλεγφξνπ ηνπ Καηαλαισηή, 76 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 ηε ζπλεηζθνξά ηνπ Διιεληθνχ Γεκνζίνπ γηα ηελ πξνζηαζία ηεο θχξηαο θαηνηθίαο ησλ ππεξρξεσκέλσλ λνηθνθπξηψλ θαη ηε ιεηηνπξγία ηεο λενζχζηαηεο Δηδηθήο Γξακκαηείαο Γηαρείξηζεο Ηδησηηθνχ Υξένπο. Τπνπξγείν Ψεθηαθήο Πνιηηηθήο, Σειεπηθνηλωληώλ θαη Ελεκέξωζεο ηνλ πξνυπνινγηζκφ ηνπ λενζχζηαηνπ Τπνπξγείνπ Φεθηαθήο Πνιηηηθήο, Σειεπηθνηλσληψλ θαη Δλεκέξσζεο, πεξηιακβάλνληαη νη πηζηψζεηο γηα ηε Γεληθή Γξακκαηεία Δλεκέξσζεο θαη Δπηθνηλσλίαο, ηε Γεληθή Γξακκαηεία Σειεπηθνηλσληψλ θαη Σαρπδξνκείσλ θαη ηε Γεληθή Γξακκαηεία Φεθηαθήο Πνιηηηθήο θαζψο επίζεο θαη νη πηζηψζεηο γηα ην Δζληθφ Ραδηνηειενπηηθφ πκβνχιην. Τπνπξγείν Εζληθήο Άκπλαο Έρνπλ πξνβιεθζεί πηζηψζεηο πνπ ζα θαιχςνπλ δαπάλεο γηα: ηελ ηκεκαηηθή θαηαβνιή ησλ αλαδξνκηθψλ απνδνρψλ ησλ ελζηφισλ, ρξνληθήο πεξηφδνπ 01/08/2012 έσο 30/6/2014, ηελ πεξίζαιςε ησλ ζηειερψλ ησλ Δλφπισλ Γπλάκεσλ, ηελ εθπαίδεπζε θαη θαηάξηηζε ηνπ πξνζσπηθνχ, ηε ζπκκεηνρή ησλ Δλφπισλ Γπλάκεσλ ζε εηξελεπηηθέο απνζηνιέο, ηελ πξνκήζεηα θαπζίκσλ θαη πγεηνλνκηθνχ πιηθνχ γηα ηα ζηξαηησηηθά λνζνθνκεία, ηηο εζληθέο ππνρξεψζεηο πνπ απνξξένπλ απφ ηε ζπκκεηνρή ηεο Διιάδαο ζην ΝΑΣΟ, ηηο εηζθνξέο ηεο Δζληθήο Μεηεσξνινγηθήο Τπεξεζίαο ζε Γηεζλείο Οξγαληζκνχο θαη ηηο ππνρξεψζεηο πνπ απνξξένπλ απφ ηελ πινπνίεζε εμνπιηζηηθψλ πξνγξακκάησλ. Τπνπξγείν Παηδείαο, Έξεπλαο θαη Θξεζθεπκάηωλ ηνλ πξνυπνινγηζκφ ηνπ Τπνπξγείνπ έρνπλ πξνβιεθζεί νη απαξαίηεηεο πηζηψζεηο γηα: ηε ζπλέρηζε ηνπ πξνγξάκκαηνο εληζρπηηθήο δηδαζθαιίαο γηα ηε δεπηεξνβάζκηα εθπαίδεπζε, ηε ζπλέρηζε ηνπ πξνγξάκκαηνο ελίζρπζεο θνηηεηψλ πνπ ζπνπδάδνπλ καθξηά απφ ηνλ ηφπν θαηνηθίαο ηνπο, ηελ απξφζθνπηε ιεηηνπξγία ησλ επηρνξεγνχκελσλ απφ ην Τπνπξγείν θνξέσλ (ΑΔΗ, ΣΔΗ θ.ιπ.), πξνθεηκέλνπ λα αλαπηχμνπλ ηηο δξάζεηο ηνπο, ηε ζηήξημε ησλ εξεπλεηηθψλ θνξέσλ θαη ηε ρξεκαηνδφηεζε ηνπ λενζχζηαηνπ Διιεληθνχ Ηδξχκαηνο Έξεπλαο θαη Καηλνηνκίαο, ηελ θαηαβνιή ησλ εηζθνξψλ ζε δηεζλείο νξγαληζκνχο, θπξίσο γηα ηελ θάιπςε ππνρξεψζεσλ ηεο Γεληθήο Γξακκαηείαο Έξεπλαο θαη Σερλνινγίαο, ηελ θάιπςε ιεηηνπξγίαο ησλ δεκφζησλ ΗΔΚ, ηε δηαζθάιηζε ηεο πνηφηεηαο ζηελ πξσηνβάζκηα θαη ζηε δεπηεξνβάζκηα εθπαίδεπζε, ηελ θάιπςε δηαθνξάο θνκίζηξνπ απφ ηελ παξνρή ηνπ δηθαηψκαηνο κεησκέλεο κεηαθίλεζεο θνηηεηψλ ΑΔΗ θαη ΣΔΗ ηεο ρψξαο, ηελ πξνκήζεηα θνηηεηηθψλ ζπγγξακκάησλ. Οη πηζηψζεηο θαιχπηνπλ πνιηηηθέο θαη δξάζεηο ηνπ Τπνπξγείνπ Παηδείαο, Έξεπλαο θαη Θξεζθεπκάησλ γηα ην ζχλνιν ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζπζηήκαηνο (3 βαζκίδεο), αιιά θαη γηα ηνπο ηνκείο ηεο Γηα Βίνπ Μάζεζεο θαη ηεο Έξεπλαο θαη Σερλνινγίαο. Τπνπξγείν Εξγαζίαο, Κνηλωληθήο Αζθάιηζεο θαη Κνηλωληθήο Αιιειεγγύεο Σν κεγαιχηεξν κέξνο ησλ πηζηψζεσλ ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ηνπ Τπνπξγείνπ πξνβιέπεηαη λα δηαηεζεί ζε Οξγαληζκνχο Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο (ΟΚΑ) γηα ηε ζηήξημε ηνπ αζθαιηζηηθνχ ζπζηήκαηνο ηεο ρψξαο. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 77

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Παξάιιεια νη εγγεγξακκέλεο πηζηψζεηο πξφθεηηαη λα θαιχςνπλ αλάγθεο φπσο: ε εθαξκνγή ηνπ πξνγξάκκαηνο «Κνηλσληθφ Δηζφδεκα Αιιειεγγχεο - ΚΔΑ» ζε παλειιαδηθή θιίκαηα, ε ρξεκαηνδφηεζε ησλ Κέληξσλ Κνηλσληθήο Πξφλνηαο, ε θαηαβνιή ησλ νηθνγελεηαθψλ επηδνκάησλ, ε ελίζρπζε ησλ δαπαλψλ θνηλσληθήο πξνζηαζίαο, φπσο δξάζεηο γηα ηε δηεπθφιπλζε κεηαθίλεζεο επάισησλ θνηλσληθψλ νκάδσλ (ΑκεΑ, άλεξγνη, θ.ά) κε ζπγθνηλσληαθά κέζα, ε ζπλέρηζε ηεο νκαιήο ρξεκαηνδφηεζεο ηνπ πξνγξάκκαηνο ππνβνήζεζεο ζπληαμηνχρσλ θαη ειηθησκέλσλ αηφκσλ «Βνήζεηα ζην πίηη», ε ζπλερηδφκελε πξνζπάζεηα κείσζεο ηνπ πνζνζηνχ αλεξγίαο εηδηθά ζηηο λεφηεξεο ειηθηαθά νκάδεο ηνπ πιεζπζκνχ κέζσ ηεο εθαξκνγήο πξνγξακκάησλ ελεξγεηηθήο πνιηηηθήο γηα ηελ αχμεζε ηεο απαζρφιεζεο απφ ηνλ Οξγαληζκφ Απαζρφιεζεο Δξγαηηθνχ Γπλακηθνχ (ΟΑΔΓ), ε άκβιπλζε ησλ ζπλεπεηψλ ηεο ζηαδηαθήο θαηάξγεζεο ηνπ ΔΚΑ κέζσ ηεο εθαξκνγήο αληηζηαζκηζηηθψλ κέηξσλ. Τπνπξγείν Εμωηεξηθώλ Οη πηζηψζεηο ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ηνπ Τπνπξγείνπ ζα θαιχςνπλ ππνρξεψζεηο γηα: ηηο εηζθνξέο ζε δηεζλείο νξγαληζκνχο, θαζψο θαη ηε ζπκκεηνρή ηεο ρψξαο ζηηο δαπάλεο ησλ εηξελεπηηθψλ απνζηνιψλ ηνπ ΟΖΔ, ηηο ιεηηνπξγηθέο δαπάλεο ησλ αξρψλ εμσηεξηθήο ππεξεζίαο θαη ηηο δξάζεηο ζηνλ ηνκέα ηεο παξνρήο δηκεξνχο αλαπηπμηαθήο βνήζεηαο πξνο ηξίηεο ρψξεο. Τπνπξγείν Δηθαηνζύλεο, Δηαθάλεηαο θαη Αλζξωπίλωλ Δηθαηωκάηωλ Οη πηζηψζεηο ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ζα θαιχςνπλ εθηφο ησλ άιισλ θαη δαπάλεο γηα ηε ιεηηνπξγία ησλ Αλεμάξηεησλ Αξρψλ (Αξρή Πξνζηαζίαο Γεδνκέλσλ Πξνζσπηθνχ Υαξαθηήξα, Αξρή Γηαζθάιηζεο ηνπ Απνξξήηνπ ησλ Δπηθνηλσληψλ, θαζψο ηεο Αξρήο Δμέηαζεο Πξνδηθαζηηθψλ Πξνζθπγψλ). Δπίζεο πξνβιέπνληαη πηζηψζεηο γηα ηελ ηκεκαηηθή θαηαβνιή ησλ αλαδξνκηθψλ απνδνρψλ ησλ δηθαζηηθψλ, γηα ηελ πεξίνδν απφ 1/8/2012 έσο 30/6/2014. Τπνπξγείν Οηθνλνκηθώλ ηνλ πξνυπνινγηζκφ ηνπ Τπνπξγείνπ, πέξαλ ησλ πηζηψζεσλ πνπ έρνπλ πξνβιεθζεί γηα ηε ιεηηνπξγία ησλ ππεξεζηψλ ηνπ, πεξηιακβάλνληαη πηζηψζεηο θαη γηα ηε Γεληθή Γξακκαηεία ηεο Κπβέξλεζεο, ηε Γεληθή Γξακκαηεία ηνπ Πξσζππνπξγνχ, ην πνιηηηθφ γξαθείν ηνπ Αληηπξνέδξνπ ηεο Κπβέξλεζεο, ηα πνιηηηθά γξαθεία ησλ Τπνπξγψλ Δπηθξαηείαο, ην πνιηηηθφ γξαθείν ηνπ Τθππνπξγνχ ζηνλ Πξσζππνπξγφ, ηε Γεληθή Γξακκαηεία πληνληζκνχ, ην Ννκηθφ πκβνχιην ηνπ Κξάηνπο, ηελ Δζληθή Δπηηξνπή γηα ηα Γηθαηψκαηα ηνπ Αλζξψπνπ, θαζψο θαη ηελ Αξρή Καηαπνιέκεζεο ηεο Ννκηκνπνίεζεο Δζφδσλ απφ Δγθιεκαηηθέο Γξαζηεξηφηεηεο θαη ηεο Υξεκαηνδφηεζεο ηεο Σξνκνθξαηίαο θαη Διέγρνπ ησλ Γειψζεσλ Πεξηνπζηαθήο Καηάζηαζεο. ηνλ πξνυπνινγηζκφ ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκηθψλ πεξηιακβάλνληαη νη πηζηψζεηο γηα ηε λενζχζηαηε Αλεμάξηεηε Αξρή Γεκνζίσλ Δζφδσλ, φπσο επίζεο θαη νη επηρνξεγήζεηο θπξίσο ζηελ ΔΛΣΑΣ θαη ζηνλ ΟΓΓΖΥ. Αλεμάξηεηε Αξρή Γεκνζίσλ Δζφδσλ Απφ 1/1/2017 (Ν. 4389/16/ ΦΔΚ 94 Α ) θαηαξγείηαη ε Γεληθή Γξακκαηεία Γεκνζίσλ Δζφδσλ θαη ζπληζηάηαη Αλεμάξηεηε Γηνηθεηηθή Αξρή κε ηελ νλνκαζία «Αλεμάξηεηε Αξρή Γεκνζίσλ Δζφδσλ», ηεο νπνίαο ν πξνυπνινγηζκφο ζπκπεξηιακβάλεηαη ζηνλ Κξαηηθφ Πξνυπνινγηζκφ θαη εηδηθφηεξα ζηνλ πξνυπνινγηζκφ ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκηθψλ. 78 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 ην πιαίζην απηφ, ζηνλ πξνυπνινγηζκφ ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκηθψλ, ζε εηδηθνχο θνξείο ηεο θεληξηθήο ηνπ ππεξεζίαο θαη ησλ πεξηθεξεηαθψλ ηνπ ππεξεζηψλ (εηδηθφο θνξέαο 23-180 θαη εηδηθνί θνξείο 231 θαη 233 ησλ Ννκψλ θαη Ννκαξρηψλ) έρνπλ πξνβιεθζεί νη ζρεηηθέο πηζηψζεηο. Γηα ηελ απξφζθνπηε εθηέιεζε ηνπ ζθνπνχ ηεο, ην ζπλνιηθφ χςνο ησλ πηζηψζεσλ πνπ έρνπλ πξνβιεθζεί αλέξρεηαη ζηα 412 εθαη. επξψ. Λακβάλνληαο ππφςε ηε ζρεηηθή εγθχθιην θαηάξηηζεο ηνπ πξνυπνινγηζκνχ Γεληθήο Κπβέξλεζεο νηθνλνκηθνχ έηνπο 2017, ηα αηηήκαηα ηεο Γεληθήο Γξακκαηείαο Γεκνζίσλ Δζφδσλ γηα εγγξαθή επηπιένλ πηζηψζεσλ θαη ηελ ηειηθή ηεο πξφηαζε, πνπ ππνβιήζεθε κέζσ ηεο Κχξηαο Κεληξηθήο Οηθνλνκηθήο Τπεξεζίαο ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκηθψλ γηα ην έηνο 2017, έρνπλ πξνβιεθζεί πηζηψζεηο γηα ηελ Αλεμάξηεηε Αξρή Γεκνζίσλ Δζφδσλ ζπλνιηθνχ χςνπο 412 εθαη. επξψ έλαληη ηεο ηειηθήο πξφηαζεο ηεο Γεληθήο Γξακκαηείαο Γεκνζίσλ Δζφδσλ γηα ην έηνο 2017 ζπλνιηθνχ χςνπο 401 εθαη. επξψ. Ζ δηαθνξά νθείιεηαη ζηελ εγγξαθή επηπξφζζεησλ πηζηψζεσλ ζηε κείδνλα θαηεγνξία «Απνδνρέο θαη ζπληάμεηο» κεηά απφ επαλεθηίκεζε ηνπ χςνπο ησλ απαξαίηεησλ πηζηψζεσλ γηα ηηο απνδνρέο ηνπ πξνζσπηθνχ ηεο Αξρήο γηα ην έηνο 2017. Τπνπξγείν Τγείαο Οη πηζηψζεηο ηνπ πξνβιέπεηαη λα δηαηεζνχλ γηα ηελ νκαιή θαη εχξπζκε ιεηηνπξγία ηνπ ζπζηήκαηνο παξνρήο ππεξεζηψλ πξσηνβάζκηαο θαη δεπηεξνβάζκηαο θξνληίδαο πγείαο, θαζψο θαη γηα ηηο κεηαβηβάζεηο πξνο ηα λνζειεπηηθά ηδξχκαηα, ηηο κνλάδεο πγείαο ηνπ Πξσηνβάζκηνπ Δζληθνχ Γηθηχνπ Τγείαο (ΠΔΓΤ) θαη ηνλ ΔΟΠΤΤ. Δπηπξφζζεηα, νη πηζηψζεηο πξννξίδνληαη γηα ηελ θάιπςε ησλ πάζεο θχζεσο αλαγθψλ ησλ επνπηεπφκελσλ θνξέσλ ηνπ Τπνπξγείνπ (ιεηηνπξγηθέο δαπάλεο, κηζζνδνζία, εμεηδηθεπκέλεο δξαζηεξηφηεηεο θαηά ηνκέα), απνζθνπψληαο, κεηαμχ άιισλ, ζηελ απξφζθνπηε ζπλέρηζε ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ κνλάδσλ ςπρηθήο πγείαο, ησλ δξάζεσλ γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ησλ λαξθσηηθψλ θαη ηελ ελ γέλεη πξνζηαζία θαη ζσξάθηζε ηεο δεκφζηαο πγείαο, θαζψο επίζεο θαη γηα ηελ αληηκεηψπηζε έθηαθησλ πεξηζηαηηθψλ θαη απξφβιεπησλ πγεηνλνκηθψλ θαηαζηάζεσλ. Τπνπξγείν Μεηαλαζηεπηηθήο Πνιηηηθήο ηνλ πξνυπνινγηζκφ ηνπ πεξηιακβάλνληαη νη πηζηψζεηο γηα ηε Γεληθή Γξακκαηεία Μεηαλαζηεπηηθήο Πνιηηηθήο, ηε Γεληθή Γξακκαηεία Τπνδνρήο θαη ηηο απηνηειείο ππεξεζίεο (Τπεξεζία Αζχινπ, Αξρή Πξνζθπγψλ θαη Γηεχζπλζε Οηθνλνκηθψλ Τπεξεζηψλ Μεηαλαζηεπηηθήο Πνιηηηθήο). Αξκνδηφηεηεο πνπ πινπνηεί ην λενζχζηαην Τπνπξγείν είλαη κεηαμχ άιισλ ε ζπκβνιή ζην ζρεδηαζκφ θαη ηε δηακφξθσζε ηεο εζληθήο πνιηηηθήο αζχινπ, ε κειέηε θαη ν ζρεδηαζκφο ηεο πνιηηηθήο ππνδνρήο αηηνχλησλ δηεζλνχο πξνζηαζίαο θαη αζπλφδεπησλ αλήιηθσλ, ε εθαξκνγή ηεο λνκνζεζίαο πεξί αζχινπ θαη ινηπψλ κνξθψλ δηεζλνχο πξνζηαζίαο ησλ αιινδαπψλ θαη αληζαγελψλ, θαζψο θαη ε απνηειεζκαηηθή δηελέξγεηα δηαδηθαζηψλ ππνδνρήο θαη ηαπηνπνίεζεο ησλ πνιηηψλ ηξίησλ ρσξψλ ή αληζαγελψλ πνπ εηζέξρνληαη ζηε ρψξα ρσξίο ηηο λφκηκεο δηαηππψζεηο. Τπνπξγείν Δηνηθεηηθήο Αλαζπγθξόηεζεο Οη πηζηψζεηο ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ηνπ Τπνπξγείνπ πξνβιέπνληαη λα θαιχςνπλ δαπάλεο γηα: ηελ επηρνξήγεζε ηνπ Δζληθνχ Κέληξνπ Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη Απηνδηνίθεζεο (ΔΚΓΓΑ), ηελ παξνρή ππεξεζηψλ Γηαδηθηπαθήο Πχιεο ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο ηνπ ζπζηήκαηνο ΔΡΜΖ- Κέληξν Δμππεξέηεζεο Πνιηηψλ (ΚΔΠ) - Δληαία Κέληξα Δμππεξέηεζεο, θαζψο θαη ηεο γξακκήο ηειεθσληθήο ππνζηήξημεο (Call-Center) 1500. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 79

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 ηνλ πξνυπνινγηζκφ ηνπ Τπνπξγείνπ πεξηιακβάλνληαη επίζεο πηζηψζεηο γηα ηηο δαπάλεο ηνπ Γεληθνχ Δπηζεσξεηή Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, θαζψο θαη ησλ Αλεμάξηεησλ Αξρψλ ηνπ Αλσηάηνπ πκβνπιίνπ Δπηινγήο Πξνζσπηθνχ (ΑΔΠ) θαη ηνπ πλεγφξνπ ηνπ Πνιίηε. Τπνπξγείν Πνιηηηζκνύ θαη Αζιεηηζκνύ Οη πηζηψζεηο ηνπ Τπνπξγείνπ Πνιηηηζκνχ θαη Αζιεηηζκνχ ζα θαιχςνπλ θπξίσο δαπάλεο: ζπληήξεζεο, δηακφξθσζεο θαη πξνζηαζίαο ησλ αξραηνινγηθψλ ρψξσλ θαη κνπζείσλ, κε ζηφρν ηελ πξνζηαζία θαη ηελ αλάδεημε ηεο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο, επηρνξεγήζεσλ θνξέσλ πνπ πξνάγνπλ ηνλ πνιηηηζκφ θαη ηνλ αζιεηηζκφ, θάιπςεο πνιηηηζηηθψλ εθδειψζεσλ, ζπλεδξίσλ θαη πξνγξακκάησλ δηάδνζεο ηνπ ειιεληθνχ πνιηηηζκνχ γηα ηε δηαηήξεζε ηεο ρψξαο καο σο πξννξηζκνχ πνιηηηζηηθνχ ραξαθηήξα. Τπνπξγείν Πεξηβάιινληνο θαη Ελέξγεηαο Οη πηζηψζεηο ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ηνπ Τπνπξγείνπ ζα θαιχςνπλ θπξίσο: ηελ επηρνξήγεζε ησλ επνπηεπφκελσλ απφ ην Τπνπξγείν θνξέσλ (ΗΓΜΔ, ΔΚΠΑΑ, ΚΑΠΔ), ηηο απνδφζεηο εζφδσλ ζην Πξάζηλν Σακείν θαη ηε ρξεκαηνδφηεζε πξνγξακκάησλ πξνζηαζίαο ηνπ δαζηθνχ πινχηνπ ηεο ρψξαο. Τπνπξγείν Τπνδνκώλ θαη Μεηαθνξώλ Οη πηζηψζεηο ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ηνπ Τπνπξγείνπ πξνβιέπεηαη, κεηαμχ άιισλ, λα θαιχςνπλ δαπάλεο γηα: ηελ επηρνξήγεζε ησλ ζπγθνηλσληαθψλ θνξέσλ, ηελ επηρνξήγεζε ησλ ινηπψλ θνξέσλ επνπηείαο ηνπ, φπσο Κηηξηαθέο Τπνδνκέο ΑΔ, Δηαηξεία Παγίσλ ΔΤΓΑΠ, ΔΤΑΘ Παγίσλ, ηε ιεηηνπξγία ηεο Ρπζκηζηηθήο Αξρήο ηδεξνδξφκσλ, ηεο Δπηηξνπήο Γηεξεχλεζεο Αηπρεκάησλ θαη Αζθάιεηαο Πηήζεσλ, θαζψο θαη ηεο Δπηηξνπήο Γηεξεχλεζεο ηδεξνδξνκηθψλ Αηπρεκάησλ θαη πκβάλησλ θαη ηνλ εμνπιηζκφ, ηελ θαηαζθεπή έξγσλ, ηε ζπληήξεζε, ηε βειηίσζε θαη επέθηαζε ησλ εγθαηαζηάζεσλ ησλ αεξνιηκέλσλ. Τπνπξγείν Ναπηηιίαο θαη Νεζηωηηθήο Πνιηηηθήο Οη πηζηψζεηο ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ηνπ ζα θαιχςνπλ θπξίσο δαπάλεο γηα: ηελ ηκεκαηηθή θαηαβνιή αλαδξνκηθψλ απνδνρψλ ηνπ πξνζσπηθνχ ηνπ Ληκεληθνχ ψκαηνο, ρξνληθήο πεξηφδνπ 1/8/2012 έσο 30/6/2014, ηελ απξφζθνπηε κεηαθίλεζε ηνπ επηβαηηθνχ θνηλνχ ζηε λεζησηηθή επηθξάηεηα κε ηελ επηδφηεζε ησλ άγνλσλ γξακκψλ, ηε θχιαμε ησλ ζαιαζζίσλ νδψλ εηζφδνπ ζηε ρψξα, ηελ θάιπςε ησλ αλαγθψλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηηο κεηαλαζηεπηηθέο θαη πξνζθπγηθέο ξνέο, ηηο δξάζεηο πνπ ζπλδένληαη κε ηε βειηίσζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ζηνλ ηνκέα ηεο λαπηηιίαο, ηελ εθπαίδεπζε ησλ ζηειερψλ ηνπ Ληκεληθνχ ψκαηνο - Διιεληθήο Αθηνθπιαθήο θαη ηε λαπηηθή εθπαίδεπζε, ηελ αζθάιεηα ηεο λαπζηπινΐαο θαη ηελ αζθάιεηα ηεο αλζξψπηλεο δσήο ζηε ζάιαζζα θαη ηηο δξάζεηο πνπ ζπλδένληαη κε ηνλ πνιηηηζκφ, ηνλ αζιεηηζκφ, ηελ πξνζηαζία ηεο εζληθήο θιεξνλνκηάο θαη ηεο αξρηηεθηνληθήο ησλ λεζησηηθψλ πεξηνρψλ. 80 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Τπνπξγείν Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο θαη Σξνθίκωλ εκαληηθφ κέξνο ησλ πηζηψζεσλ ηνπ Τπνπξγείνπ ζα δηαηεζεί γηα ηελ θάιπςε δαπαλψλ: θαηαβνιήο επηδνηήζεσλ γηα ηελ πινπνίεζε αγξνπεξηβαιινληηθψλ πξνγξακκάησλ θαη άιισλ πξνγξακκάησλ, φπσο ε πξφσξε ζπληαμηνδφηεζε αγξνηψλ, ε εμπγίαλζε ηνπ δσηθνχ θεθαιαίνπ ηεο ρψξαο θ.ιπ., ρνξήγεζεο εληζρχζεσλ απφ εζληθνχο πφξνπο, ζην πιαίζην πινπνίεζεο πξνγξακκάησλ Πνιηηηθήο ρεδίαζεο Έθηαθηεο Αλάγθεο (ΠΔΑ), θαηνρχξσζεο ηεο κέγηζηεο δπλαηήο αζθάιεηαο ησλ παξαγνκέλσλ θαη ησλ εηζαγφκελσλ ηξνθίκσλ ζηε ρψξα, θάιπςεο ηνπ ειιείκκαηνο ηνπ Δηδηθνχ Λνγαξηαζκνχ Δγγπήζεσλ Γεσξγηθψλ Πξντφλησλ (ΔΛΔΓΔΠ). Τπνπξγείν Σνπξηζκνύ Οη πηζηψζεηο γηα ηνλ ηνπξηζκφ ζα θαιχςνπλ θπξίσο δαπάλεο γηα: ηελ πξνβνιή ηεο ρψξαο ζην εμσηεξηθφ θαη ηε δηαηήξεζή ηεο σο ειθπζηηθνχ ηνπξηζηηθνχ πξννξηζκνχ, ηελ ηνπξηζηηθή εθπαίδεπζε θαη θαηάξηηζε, ηελ επαλαιεηηνπξγία ησλ ρνιψλ Ξελαγψλ, ηελ αδεηνδφηεζε θαη έιεγρν ησλ ηνπξηζηηθψλ επηρεηξήζεσλ, θαζψο θαη ηε δηαζθάιηζε πνηφηεηαο ηνπ παξερφκελνπ ηνπξηζηηθνχ πξντφληνο, θαη ηελ αλάπηπμε πξσηνβνπιηψλ πξνζέιθπζεο επελδπηψλ ζηνλ ηνκέα ηνπ ηνπξηζκνχ. Απνθεληξωκέλεο Δηνηθήζεηο Οη πηζηψζεηο ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ησλ Απνθεληξσκέλσλ Γηνηθήζεσλ πξνβιέπεηαη, κεηαμχ άιισλ, λα θαιχςνπλ δαπάλεο γηα: ηελ εηζνδεκαηηθή ελίζρπζε λνηθνθπξηψλ νξεηλψλ θαη κεηνλεθηηθψλ πεξηνρψλ κε ρακειά εηζνδήκαηα, ηηο ππεξεζίεο πνπ αθνξνχλ ζέκαηα πνιηηηθήο αιινδαπψλ θαη κεηαλάζηεπζεο, ηε ρσξνηαμία, ηελ πεξηβαιινληηθή πνιηηηθή θαη ηα δάζε. 3.3 Πξφγξακκα Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ Σν χςνο ησλ δαπαλψλ ηνπ ΠΓΔ γηα ην 2017 πξνβιέπεηαη λα αλέιζεη ζηα 6.750 εθαη. επξψ, ζην ίδην χςνο κε απηφ ηνπ 2016. Οη δαπάλεο απηέο, πνπ αληηπξνζσπεχνπλ ην 3,7% ηνπ πξνβιεπφκελνπ ΑΔΠ ηεο ρψξαο, θαηαλέκνληαη ζε 5.750 εθαη. επξψ γηα ηα έξγα πνπ ζα ζπγρξεκαηνδνηεζνχλ απφ πφξνπο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο θαη ζε 1.000 εθαη. επξψ γηα ηα έξγα πνπ ζα ρξεκαηνδνηεζνχλ απνθιεηζηηθά απφ εζληθνχο πφξνπο. Αλαιπηηθφηεξα, ε ζπλνιηθή δαπάλε ηνπ ζπγρξεκαηνδνηνχκελνπ ζθέινπο ζα θαηαλεκεζεί ζε 3.950 εθαη. επξψ πεξίπνπ γηα ηελ έλαξμε θαη πινπνίεζε έξγσλ ΔΠΑ 2014-2020, ζε 800 εθαη. επξψ γηα ηελ νινθιήξσζε ησλ έξγσλ θαη ην θιείζηκν ησλ πξνγξακκάησλ ΔΠΑ 2007-2013, ελψ 1.000 εθαη. επξψ ζα δηαηεζνχλ γηα ινηπά ζπγρξεκαηνδνηνχκελα πξνγξάκκαηα θαη ησλ δχν πεξηφδσλ. Σν ΠΓΔ, σο βαζηθφ εξγαιείν αλαπηπμηαθήο πνιηηηθήο, ζπλνδεχεη ηε δεκνζηνλνκηθή πξνζπάζεηα κε αλαπηπμηαθέο δξάζεηο, ζπκβάιινληαο ζηελ ελίζρπζε ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο θαη ηαπηφρξνλα ηε ζηήξημε ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο, πξνθεηκέλνπ λα επηηεπρζεί ην κέγηζην δπλαηφ αλαπηπμηαθφ απνηέιεζκα. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 81

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Δηδηθφηεξα, νη αλαπηπμηαθνί ηνκείο πνπ εληζρχνληαη απφ ην ΠΓΔ είλαη θπξίσο: α) κεηαθνξέο θαη πεξηβάιινλ κε έξγα θπξίσο ππνδνκψλ, β) επηρεηξεκαηηθφηεηα θαη ελίζρπζε ησλ ηδησηηθψλ επελδχζεσλ γ) αλάπηπμε αλζξψπηλνπ θεθαιαίνπ θαη ελίζρπζε ηεο θνηλσλίαο ηεο γλψζεο, δ) ελέξγεηα θαη αμηνπνίεζε ησλ ελεξγεηαθψλ πφξσλ θαη ε) απηνδηνίθεζε κε ζηήξημε ησλ επελδπηηθψλ ηεο πξνγξακκάησλ. Δπηπιένλ, κε ηελ αμηνπνίεζε εζληθψλ πφξσλ εληζρχνληαη πνιηηηθέο γηα ζπληήξεζε θαη επέθηαζε θνηλσληθψλ ππνδνκψλ, ηθαλνπνίεζε έθηαθησλ αλαγθψλ θαη ινηπέο δξάζεηο. Με ην ΠΓΔ ηνπ 2017 ζπλερίδεηαη ε πξνζπάζεηα γηα ηελ ππνζηήξημε ησλ κεγάισλ δηαξζξσηηθψλ αιιαγψλ ζην θξάηνο θαη ηελ νηθνλνκία, ζχκθσλα θαη κε ηηο ππνρξεψζεηο ηεο ρψξαο βάζεη ηεο ΥΓ. Βαζηθή πεγή εζφδσλ γηα ηελ ρξεκαηνδφηεζε ησλ έξγσλ ηνπ ΠΓΔ απνηεινχλ νη εηζξνέο απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε ζην πιαίζην ηεο ζπγρξεκαηνδφηεζεο ησλ επελδπηηθψλ, αλαπηπμηαθψλ θαη άιισλ δξάζεσλ ησλ θξαηψλ-κειψλ, πνπ ελαξκνλίδνληαη κε ηηο θνηλέο πνιηηηθέο. Πξνηεξαηφηεηα γηα ην 2017 είλαη ε εληαηηθνπνίεζε ησλ ελεξγεηψλ γηα ην θιείζηκν ησλ πξνγξακκάησλ ηνπ ΔΠΑ ηεο πεξηφδνπ 2007-2013, κε ηελ ζπκκεηνρή φισλ ησλ έξγσλ ζηελ ηειηθή έθζεζε νινθιήξσζεο ησλ πξνγξακκάησλ ηνλ Μάξηην ηνπ 2017, θαζψο θαη ε επίζπεπζε ηεο πινπνίεζεο ησλ πξνγξακκάησλ ηεο λέαο πεξηφδνπ 2014-2020. Μέζα απφ ηηο δξάζεηο ηνπ λένπ ΔΠΑ, ζα δνζεί ηδηαίηεξε έκθαζε ζηνπο ηνκείο ησλ ππνδνκψλ, ηεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο, ηνπ αλζξσπίλνπ θεθαιαίνπ, ηεο απαζρφιεζεο, ηεο απηνδηνίθεζεο, ηεο εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο, ηεο πγείαο θαη πξφλνηαο, ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ηεο δηνηθεηηθήο κεηαξξχζκηζεο. ε φ,ηη αθνξά ην κέξνο ηνπ ΠΓΔ πνπ ρξεκαηνδνηείηαη απνθιεηζηηθά απφ εζληθνχο πφξνπο, ην ζπλνιηθφ πνζφ γηα ην 2017, ζε ζρέζε κε ην αληίζηνηρν ηνπ 2016, είλαη απμεκέλν θαηά 250 εθαη. επξψ. Πξνβιέπεηαη λα ρξεκαηνδνηεζνχλ δξάζεηο, κε βαζηθά θξηηήξηα ηελ θάιπςε αλειαζηηθψλ ππνρξεψζεσλ θαη επηηαθηηθψλ αλαγθψλ πνπ αθνξνχλ ηελ θνηλσληθή ζπλνρή, ηε ζπλέξγεηα ζε ζπγρξεκαηνδνηνχκελα έξγα απφ ηελ ΔΔ θαη ηε ζπκπιεξσκαηηθφηεηα. Οη δξάζεηο πνπ αλακέλεηαη λα ρξεκαηνδνηεζνχλ αθνξνχλ θπξίσο πξνγξάκκαηα ελίζρπζεο ηεο απαζρφιεζεο, ηεο εθπαίδεπζεο, ζπληήξεζεο ππνδνκψλ, απνθαηάζηαζεο δεκηψλ ζε ππνδνκέο απφ ζεηζκνχο, ππξθαγηέο θαη άιιεο θπζηθέο θαηαζηξνθέο, κε ελίζρπζε ησλ πιεγέλησλ απφ απηέο. Σέινο, ζα ρξεκαηνδνηεζνχλ θνηλσληθά πξνγξάκκαηα γηα ηηο πιένλ επάισηεο νκάδεο ηνπ πιεζπζκνχ, θαζψο θαη πξνγξάκκαηα γηα ηελ νξζνινγηθή νξγάλσζε θαη ηνλ εθζπγρξνληζκφ ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο. ηνλ πίλαθα πνπ αθνινπζεί παξνπζηάδεηαη ε δηαρξνληθή εμέιημε ηνπ ΠΓΔ απφ ην 2004 έσο θαη ην 2017. Πίλαθαο 3.11 Γηαρξνληθή εμέιημε δαπαλψλ ΠΓΔ (2004-2017) (ζε εθαη. επξψ) ΠΓΔ Έηε Λνηπνί εζληθνί πφξνη πγρξεκαηνδνηνχκελν χλνιν 2004 4.639 4.883 9.522 2005 2.569 4.955 7.524 2006 2.673 5.511 8.184 2007 2.763 6.046 8.809 2008 2.559 7.065 9.624 2009 2.455 7.133 9.588 2010 2.218 6.236 8.454 2011 1.885 4.722 6.608 2012 1.412 4.710 6.122 2013 783 5.867 6.650 2014 710 5.882 6.592 2015 681 5.725 6.406 2016 750 6.000 6.750 2017 1.000 5.750 6.750 Πεγή: Γηεχζπλζε Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ, Τπνπξγείν Οηθνλνκίαο θαη Αλάπηπμεο. 82 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 πγρξεκαηνδνηνχκελα πξνγξάκκαηα ΠΓΔ Κχξηα πεγή εζφδσλ γηα ηελ ρξεκαηνδφηεζε ησλ έξγσλ ηνπ ΠΓΔ απνηεινχλ νη εηζξνέο απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε. Βαζηθφο ζηφρνο είλαη αθελφο ε ηαρεία ελεξγνπνίεζε ησλ πφξσλ ηνπ ΔΠΑ 2014-2020 θαη αθεηέξνπ ε ειαρηζηνπνίεζε ησλ πξφζζεησλ εζληθψλ πφξσλ πνπ ζα απαηηεζνχλ πξνθεηκέλνπ λα νινθιεξσζνχλ έξγα ηνπ ΔΠΑ 2007-2013. ΔΠΑ 2007-2013 / Οινθιήξσζε Δπηρεηξεζηαθψλ Πξνγξακκάησλ Πξόνδνο πινπνίεζεο Οη πφξνη πνπ δηαηέζεθαλ κέζσ ηνπ ΔΠΑ 2007-2013, ζε φξνπο ελσζηαθήο ζπλδξνκήο αλέξρνληαη ζπλνιηθά ζε 24,3 δηζ. επξψ, εθ ησλ νπνίσλ: 20,4 δηζ. επξψ ζπγρξεκαηνδνηνχληαη απφ ηα Γηαξζξσηηθά Σακεία θαη ην Σακείν πλνρήο θαη 3,9 δηζ. επξψ απφ ην Δπξσπατθφ Γεσξγηθφ Σακείν Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο (ΔΓΣΑΑ) θαη ην Δπξσπατθφ Σακείν Αιηείαο (ΔΣΑ). Με βάζε ηα ηειεπηαία ζηνηρεία ηνπ 2016, ζε φ,ηη αθνξά ηα πξνγξάκκαηα ΔΠΑ 2007-2013 πνπ ρξεκαηνδνηνχληαη απφ ηα Γηαξζξσηηθά Σακεία θαη ην Σακείν πλνρήο, ε ζπγρξεκαηνδνηνχκελε δεκφζηα δαπάλε ησλ εληαγκέλσλ έξγσλ αλέξρεηαη ζε 31,3 δηζ. επξψ, ε αληίζηνηρε ησλ λνκηθψλ δεζκεχζεσλ ζε 28,6 δηζ. επξψ θαη ην ζχλνιν ησλ δαπαλψλ πξνο πηζηνπνίεζε ζηελ ΔΔ ζε 22,7 δηζ. επξψ, πνζφ πνπ αληηζηνηρεί ζε πνζνζηφ απνξξφθεζεο 106,3%. Με δεδνκέλν φηη, ηα Δπηρεηξεζηαθά Πξνγξάκκαηα (ΔΠ) ηνπ ΔΠΑ 2007-2013 νινθιεξψζεθαλ ζην ηέινο ηνπ 2015, κηα απφ ηηο βαζηθέο πξνηεξαηφηεηεο ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκίαο θαη Αλάπηπμεο απνηειεί ην επηηπρέο θιείζηκν ηνπ ζπλφινπ ησλ πξνγξακκάησλ ηεο πεξηφδνπ. Πξνο ηελ θαηεχζπλζε απηή αλαιήθζεθαλ πξσηνβνπιίεο θαη πξαγκαηνπνηήζεθαλ ζπληνληζκέλεο ελέξγεηεο πνπ πεξηγξάθνληαη παξαθάησ. Δηαδηθαζία εμπγίαλζεο / Κιείζηκν Επηρεηξεζηαθώλ Πξνγξακκάηωλ Κχξηνο ζθνπφο ηεο δηαδηθαζίαο εμπγίαλζεο ήηαλ λα εμαζθαιηζηεί ε απνηειεζκαηηθή δηαρείξηζε θαη ην νξζνινγηθφ θιείζηκν θάζε ΔΠ κε ειαρηζηνπνίεζε ηνπ θηλδχλνπ απψιεηαο πφξσλ θνηλνηηθήο ζπλδξνκήο θαη ηεο επηβάξπλζεο ησλ εζληθψλ πφξσλ. Σαπηφρξνλα, θνηλφ ζηφρν απνηειεί θαη ε δεκηνπξγία ησλ θαηάιιεισλ ζπλζεθψλ γηα ηελ ελεξγνπνίεζε ησλ ΔΠ ηεο πεξηφδνπ 2014-2020 κε ελέξγεηεο πξνγξακκαηηζκνχ θαη έληαμεο ψξηκσλ έξγσλ. ην πιαίζην απηφ, ηα έηε 2014-2015 εληαηηθνπνηήζεθε ε δηαδηθαζία εμπγίαλζεο ησλ ΔΠ ηνπ ΔΠΑ 2007-2013 κε ηελ εθαξκνγή ελεξγεηψλ εμπγίαλζεο, νη νπνίεο απνηππψζεθαλ ζην ζρέδην εμπγίαλζεο θάζε ΔΠ. Ζ δηαδηθαζία εμπγίαλζεο ησλ ΔΠ πεξηειάβαλε: απεληάμεηο έξγσλ, κεηαθνξά έξγσλ ζε άιια ΔΠ ηεο ηξέρνπζαο πεξηφδνπ ή ηεο επφκελεο πεξηφδνπ θαη επηκεξηζκφ ηνπ θπζηθνχ θαη ηνπ νηθνλνκηθνχ αληηθεηκέλνπ ησλ έξγσλ κεηαμχ ησλ 2 πξνγξακκαηηθψλ πεξηφδσλ (ηκεκαηνπνηεκέλα έξγα). Με ηε ιήμε ηεο επηιεμηκφηεηαο ησλ δαπαλψλ ηνπ ΔΠΑ 2007-2013 ζηηο 31/12/2015, ε δηαδηθαζία εμπγίαλζεο κεηεμειίρζεθε ζε δηαδηθαζία θιεηζίκαηνο ησλ ΔΠ, ελζσκαηψλνληαο επηπιένλ ζηνηρεία ζρεηηθά κε ηνλ βαζκφ νινθιήξσζεο ησλ πξάμεσλ, ψζηε λα απνηππσζεί ε ξεαιηζηηθή εηθφλα πινπνίεζεο ησλ ΔΠ. Ζ θαηεγνξηνπνίεζε απηή νδήγεζε ζηελ θαηαγξαθή ησλ έξγσλ πνπ ζα ζπκβάινπλ ζην «θιείζηκν» θάζε ΔΠ, θαζψο θαη ζηελ επεμεξγαζία ζελαξίσλ θιεηζίκαηνο κε δηαθνξεηηθνχο βαζκνχο ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 83

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 επηθηλδπλφηεηαο, αλαδεηθλχνληαο ηα Πξνγξάκκαηα γηα ηα νπνία απαηηείηαη ε αλάιεςε πξφζζεησλ ε- λεξγεηψλ. Γηα ηελ πξνεηνηκαζία θαη ην ζπληνληζκφ ησλ αλσηέξσ δηαδηθαζηψλ, ε Δζληθή Αξρή πληνληζκνχ εμέδσζε ζεηξά νδεγηψλ ζρεηηθά κε ηε δηαρείξηζε ησλ έξγσλ ηνπ ΔΠΑ 2007-2013, ηελ εθαξκνγή θαη παξαθνινχζεζε ησλ ελεξγεηψλ εμπγίαλζεο θαη ηηο δηαδηθαζίεο θιεηζίκαηνο ησλ ΔΠ. Μεγάια έξγα ΕΠΑ 2007-2013 Δμαθνινπζεί λα πινπνηείηαη επηηπρψο ε εηδηθή δηαδηθαζία γηα ηελ έγθξηζε θαη παξαθνινχζεζε ησλ κεγάισλ έξγσλ ΔΠΑ. Ζ παξνχζα νχησο ή άιισο δπλακηθή θαηάζηαζε ησλ κεγάισλ έξγσλ ΔΠΑ 2007-2013 έρεη σο εμήο: κέρξη 31/12/2013 είραλ ππνβιεζεί 64 θάθεινη κεγάινπ έξγνπ, κε ζπλνιηθφ θφζηνο 11,9 δηζ. επξψ (επηιέμηκν 7,9 δηζ. επξψ). 80 θάθεινη κεγάινπ έξγνπ (αξρηθήο θαη ηξνπνπνηεηηθήο ππνβνιήο) έρνπλ Δγθξηηηθή Απφθαζε Δ- πηηξφπνπ. 16 ηξνπνπνηεηηθνί θάθεινη κεγάινπ έξγνπ είλαη ελεξγνί ζε ζηάδην δηαβνχιεπζεο κε ηελ ΔΔ, απφ ηνπο νπνίνπο, νη 10 είλαη ζε εθθξεκφηεηα γηα ελέξγεηα απφ ηελ ΔΔ θαη νη ινηπνί 6 ζε εθθξεκφηεηα γηα ελέξγεηα απφ ηηο αξκφδηεο Δηδηθέο Τπεξεζίεο Γηαρείξηζεο (ΔΤΓ). ΔΠΑ 2014-2020 / Έλαξμε πινπνίεζεο θαη επηηάρπλζε Ζ Διιάδα θαηάθεξε λα εμαζθαιίζεη έλα πνιχ ζεκαληηθφ ζπλνιηθφ πξνυπνινγηζκφ χςνπο 19,9 δηζ. επξψ πεξίπνπ (ζε φξνπο ελσζηαθήο ζπλδξνκήο θαη ηξέρνπζεο ηηκέο) γηα ηελ πεξίνδν 2014-2020. Σν Δηαηξηθφ χκθσλν γηα ην Πιαίζην Αλάπηπμεο (ΔΠΑ) 2014-2020 εγθξίζεθε ηνλ Μάην ηνπ 2014 θαη αλαζεσξήζεθε ηνλ επηέκβξην ηνπ ίδηνπ ρξφλνπ γηα λα πεξηιάβεη θαη ηνλ πξνυπνινγηζκφ ηνπ Δπξσπατθνχ Σακείνπ Θάιαζζαο θαη Αιηείαο. Δπηπιένλ εθηηκάηαη φηη, απφ ηελ ελδηάκεζε Αλαζεψξεζε ηνπ Πνιπεηνχο Γεκνζηνλνκηθνχ Πιαηζίνπ 2014-2020 πνπ ζπκθσλήζεθε λα πξαγκαηνπνηεζεί ην 2016 κε ζηνηρεία ΑΔΠ ησλ εηψλ 2011-2014, ε ρψξα ζα σθειεζεί κε επηπιένλ πφξνπο χςνπο 1 δηζ. επξψ. Ζ απφθαζε απηή ζα νδεγήζεη ζηε 2 ε αλαζεψξεζε ηνπ ΔΠΑ 2014-2020 θαη ησλ Πξνγξακκάησλ ηνπ εληφο ηνπ 2017. Πξόνδνο πινπνίεζεο ζε κεγέζε Σν 2015 ε Διιάδα ελεξγνπνίεζε ηα ΔΠ ηνπ ΔΠΑ 2014-2020 πξηλ απφ θάζε άιιε ρψξα ηεο ΔΔ θαη κέρξη ην ηέινο ηνπ 2016 αλακέλεηαη απηά λα έρνπλ ελεξγνπνηεζεί ζε πνζνζηφ 50%. Σα δχν απηά έηε δφζεθε έκθαζε ζηελ επηηάρπλζε ηεο εμεηδίθεπζεο θαη ελεξγνπνίεζεο φισλ ησλ ΔΠ κε ζηφρν ηελ έ- ληαμε λέσλ, ψξηκσλ έξγσλ, ιακβάλνληαο ππφςε ηηο απαηηνχκελεο ελέξγεηεο γηα ηελ εθπιήξσζε ησλ εθ ησλ πξνηέξσλ αηξεζηκνηήησλ ή/θαη ηηο ηπρφλ ζρεηηθέο «απηνδεζκεχζεηο». Δηδηθφηεξα, κε βάζε πξφζθαηα ζηνηρεία πινπνίεζεο: Γηα ην ζχλνιν ησλ ΔΠ έρνπλ δεκνζηεπζεί πξνζθιήζεηο χςνπο 8,3 δηζ. επξψ. Οη δξάζεηο πνπ έρνπλ ελεξγνπνηεζεί είλαη χςνπο 5,6 δηζ. επξψ ζηα ηνκεαθά ΔΠ, 2,5 δηζ. επξψ ζηα πεξηθεξεηαθά θαη 176 εθαη. επξψ ζηα πξνγξάκκαηα Δπξσπατθήο Δδαθηθήο πλεξγαζίαο. Ζ ζπγρξεκαηνδνηνχκελε δεκφζηα δαπάλε ησλ εληαγκέλσλ έξγσλ γηα ην ζχλνιν ηνπ ΔΠΑ αλέξρεηαη ζηα 3,3 δηζ. επξψ, εθ ησλ νπνίσλ 1,9 δηζ. επξψ αθνξνχλ ηα ηνκεαθά ΔΠ θαη 1,4 δηζ. επξψ ηα πεξηθεξεηαθά ΔΠ. Ζ ζπγρξεκαηνδνηνχκελε δεκφζηα δαπάλε ησλ λνκηθψλ δεζκεχζεσλ γηα ην ζχλνιν ηνπ ΔΠΑ α- λέξρεηαη ζηα 1,7 δηζ. επξψ, εθ ησλ νπνίσλ 1,2 δηζ. επξψ αθνξνχλ ηα ηνκεαθά ΔΠ θαη 538 εθαη. επξψ ηα πεξηθεξεηαθά ΔΠ. 84 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Γηα ην έηνο 2016, ν εηήζηνο ζηφρνο δαπαλψλ γηα ην ζχλνιν ησλ ΔΠ ηνπ ΔΠΑ 2014-2020 αλέξρεηαη ζε 2,28 δηζ. επξψ ζε φξνπο ελσζηαθήο ζπλδξνκήο. Δπηζεκαίλεηαη φηη πξφζζεηνο ζεκαληηθφο ζηφρνο είλαη ε ππνβνιή έσο 31/12/2016 αηηεκάησλ πιεξσκήο χςνπο θαη ειάρηζηνλ ίζνπ κε ην πνζφ ηεο πξφζζεηεο αξρηθήο πξνρξεκαηνδφηεζεο χςνπο 7% πνπ δφζεθε ζηελ Διιάδα, θαη εθαξκνγή ηνπ Καλνληζκνχ (ΔΔ) 1839/2015 θαη αληηζηνηρεί ζε 1,26 δηζ. επξψ ζε φξνπο ζπγρξεκαηνδνηνχκελεο δεκφζηαο δαπάλεο, πξνθεηκέλνπ λα απνθεπρζεί ε ππνρξέσζε επηζηξνθήο ησλ πνζψλ απηψλ. Τινπνηνύκελεο δξάζεηο ΕΠΑ 2014-2020 Ζ ελεξγνπνίεζε ησλ ΔΠ ηνπ ΔΠΑ 2014-2020 αλακέλεηαη λα δψζεη ψζεζε ζηελ αλάπηπμε ησλ επηκέξνπο θιάδσλ ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο, κέζσ ζπγθεθξηκέλσλ δξάζεσλ, νη νπνίεο έρνπλ ήδε εμεηδηθεπζεί ζε κεγάιν βαζκφ ζε θάζε ΔΠ. Σα Πεξηθεξεηαθά Δπηρεηξεζηαθά Πξνγξάκκαηα έρνπλ ελεξγνπνηήζεη δξάζεηο ζπλνιηθνχ πξνυπνινγηζκνχ 2,53 δηζ. επξψ, απφ ηηο νπνίεο: - 2,17 δηζ. επξψ αθνξνχλ ζπγρξεκαηνδνηνχκελεο δξάζεηο ηνπ ΔΣΠΑ γηα έξγα ππνδνκψλ, - 360 εθαη. επξψ αθνξνχλ δξάζεηο ηνπ ΔΚΣ γηα ηε ρξεκαηνδφηεζε δνκψλ αληηκεηψπηζεο ηεο θηψρεηαο θαη ηνπ θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ, - νη εληάμεηο αλέξρνληαη ζε 1,3 δηζ. επξψ, - νη λνκηθέο δεζκεχζεηο ζε 538 εθαη. επξψ, - νη δεισζείζεο δαπάλεο ζε 180 εθαη. επξψ. Μεηαμχ ησλ δξάζεσλ πνπ έρνπλ ελεξγνπνηεζεί είλαη: - δξάζεηο ζηνλ ηνκέα ηνπ πεξηβάιινληνο, χςνπο 743 εθαη. επξψ, - δξάζεηο ζηνλ ηνκέα ησλ κεηαθνξψλ, ζπλνιηθνχ πξνυπνινγηζκνχ 819 εθαη. επξψ, - δξάζεηο γηα θνηλσληθέο θαη εθπαηδεπηηθέο δνκέο, χςνπο 456 εθαη. επξψ θαη - δξάζεηο πξναγσγήο ηεο θνηλσληθήο έληαμεο θαη θαηαπνιέκεζεο ηεο θηψρεηαο, χςνπο 350 εθαη. επξψ. Σν ΔΠ «Αληαγσληζηηθφηεηα, Δπηρεηξεκαηηθφηεηα, Καηλνηνκία» θαηέρεη θεληξηθή ζέζε ζηελ πξνζπάζεηα ηεο ρψξαο γηα ηελ ζηήξημε θαη ελίζρπζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο θαη ηε δεκηνπξγία βηψζηκσλ ζέζεσλ απαζρφιεζεο. Δηδηθφηεξα: - Ζ εμεηδίθεπζε ηνπ ΔΠ θαιχπηεη πεξίπνπ ην 55% ηνπ πξνυπνινγηζκνχ δεκφζηαο δαπάλεο θαη αλέξρεηαη ζε 2,56 δηζ. επξψ. - Έρνπλ δεκνζηεπηεί πξνζθιήζεηο ζπλνιηθνχ χςνπο 680 εθαη. επξψ, εληζρχνληαο ζεκαληηθνχο αλαπηπμηαθνχο ηνκείο ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο (επηρεηξεκαηηθφηεηα, ελέξγεηα, ηνπξηζκφο, πνιηηηζκφο, θαηάξηηζε, ΣΠΔ θ.ιπ.). - Δθδφζεθαλ πξνζθιήζεηο γηα 4 δξάζεηο ελίζρπζεο ηεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο, κε ζπλνιηθφ πξνυπνινγηζκφ ζηνλ Α Κχθιν 322 εθαη. επξψ, ελψ κέρξη ην ηέινο ηνπ έηνπο, αλακέλεηαη ε δεκνζίεπζε ηνπ Β Κχθινπ γηα ηηο 3 εθ ησλ 4 αλσηέξσ δξάζεσλ ελίζρπζεο ηεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο ζπλνιηθνχ πξνυπνινγηζκνχ 168 εθαη. επξψ. - Έρεη ελεξγνπνηεζεί ε δξάζε γηα ηελ «Καηάξηηζε θαη πηζηνπνίεζε γλψζεσλ θαη δεμηνηήησλ ησλ εξγαδνκέλσλ ζηνλ Ηδησηηθφ Σνκέα» ζπλνιηθνχ πξνυπνινγηζκνχ 30 εθαη. επξψ. - Σν πξνζερέο δηάζηεκα αλακέλεηαη ε ελεξγνπνίεζε επηπιένλ δξάζεσλ (ίδξπζε λέσλ ή επέθηαζε πθηζηάκελσλ ηνπξηζηηθψλ κνλάδσλ, αλαβάζκηζε εηαηξεηψλ franchising, δηθηχσζε ησλ επηρεηξήζεσλ κε ηε δεκηνπξγία clusters, meta-clusters, ζπκπξάμεηο επηρεηξήζεσλ κε εξεπλεηηθνχο θνξείο θ.ά.). Σν ΔΠ «Τπνδνκέο Μεηαθνξψλ, Πεξηβάιινλ θαη Αεηθφξνο Αλάπηπμε» έρεη εμεηδηθεχζεη ην 83,9% ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ηνπ, ήηνη πνζφ χςνπο 4,35 δηζ. επξψ, θαη έρεη ελεξγνπνηήζεη δξάζεηο ζπλνιηθνχ πξνυπνινγηζκνχ 2,95 δηζ. επξψ. Μεηαμχ ησλ δξάζεσλ πνπ έρνπλ ελεξγνπνηεζεί είλαη θαη νη εμήο: ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 85

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 - δξάζεηο πξνψζεζεο ησλ θαζαξψλ αζηηθψλ θαη πξναζηηαθψλ κεηαθνξψλ, χςνπο 1,15 δηζ. επξψ, - δξάζεηο νινθιεξσκέλεο δηαρείξηζεο απνξξηκκάησλ, χςνπο 270 εθαη. επξψ, - δξάζεηο νινθιήξσζεο ησλ ππνδνκψλ ζπιινγήο θαη επεμεξγαζίαο αζηηθψλ ιπκάησλ, χςνπο 199 εθαη. επξψ, - έξγα κείσζεο δηαξξνψλ δηθηχσλ χδξεπζεο, χςνπο 30 εθαη. επξψ, - απνθαηάζηαζε ξππαζκέλσλ ρψξσλ, χςνπο 13 εθαη. επξψ, - θαηαζθεπή απηνθηλεηφδξνκσλ ζην Γηεπξσπατθφ Οδηθφ Γίθηπν, χςνπο 513,3 εθαη. επξψ, - θαηαζθεπή ζηδεξνδξνκηθψλ θαη νδηθψλ ζπλδέζεσλ κε ιηκάληα, χςνπο 41 εθαη. επξψ, - εγθαηάζηαζε ειεθηξνθίλεζεο θαη ζχγρξνλσλ ζπζηεκάησλ ζεκαηνδφηεζεο θαη ηειεπηθνηλσληψλ ζε ηκήκαηα ηνπ ζηδεξνδξνκηθνχ δηθηχνπ, χςνπο 215 εθαη. επξψ. Μέρξη ην ηέινο ηνπ έηνπο ε ελεξγνπνίεζε αλακέλεηαη λα αλέιζεη ζην πνζφ ησλ 3,72 δηζ. επξψ. Σν ΔΠ «Αλάπηπμε Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ, Δθπαίδεπζε θαη Γηα Βίνπ Μάζεζε», κε ζπγρξεκαηνδφηεζε ηνπ ΔΚΣ θαη ηεο Πξσηνβνπιίαο γηα ηελ Απαζρφιεζε ησλ Νέσλ, πεξηιακβάλεη παξεκβάζεηο πνπ αθνξνχλ ζηελ αλάπηπμε θαη ηελ αμηνπνίεζε ηθαλνηήησλ ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ θαη ζηελ ελεξγφ θνηλσληθή ελζσκάησζε. Σν ΔΠ έρεη εμεηδηθεχζεη ην 72% ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ηνπ πνπ αληηζηνηρεί ζε 1,93 δηζ. επξψ θαη αθνξά δξάζεηο θαηαπνιέκεζεο ηεο αλεξγίαο, ζηήξημεο ηεο θνηλσληθήο νηθνλνκίαο, ελαξκφληζεο νηθνγελεηαθήο θαη επαγγεικαηηθήο δσήο, ζηήξημεο ησλ λέσλ επηζηεκφλσλ, απφθηεζεο αθαδεκατθήο δηδαθηηθήο εκπεηξίαο, πξαθηηθήο άζθεζεο θνηηεηψλ, ζηήξημε ηνπ ζρνιείνπ γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο ζρνιηθήο δηαξξνήο, δηα βίνπ κάζεζεο θαη επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο. Δηδηθφηεξα: - έρνπλ δεκνζηεπηεί πξνζθιήζεηο ζπλνιηθνχ χςνπο 1,31 δηζ. επξψ, - έρνπλ εληαρζεί πξάμεηο χςνπο 1,05 δηζ. επξψ, - νη λνκηθέο δεζκεχζεηο αλέξρνληαη ζε 565 εθαη. επξψ, - νη δεισζείζεο δαπάλεο ζε 220 εθαη. επξψ, - ζηνλ ηνκέα ηεο εξγαζίαο έρνπλ ελεξγνπνηεζεί δξάζεηο χςνπο πεξίπνπ 900 εθαη. επξψ, - ζηνλ ηνκέα ηεο παηδείαο έρνπλ ελεξγνπνηεζεί δξάζεηο χςνπο 378 εθαη. επξψ, - ην επφκελν δηάζηεκα, αλακέλεηαη λα ελεξγνπνηεζνχλ κεηαμχ άιισλ δξάζεηο γηα αλέξγνπο (18-29 εηψλ), δξάζεηο πξνψζεζεο ηεο λεαληθήο επηρεηξεκαηηθφηεηαο, δξάζεηο πξνψζεζεο ηεο απαζρφιεζεο κέζσ πξνγξακκάησλ θνηλσθεινχο ραξαθηήξα εηψλ θ.ιπ. Σν ΔΠ «Μεηαξξχζκηζε Γεκφζηνπ Σνκέα» έρεη σο ζηφρν λα εληζρχζεη ηελ νξγαλσηηθή, ζεζκηθή θαη επηρεηξεζηαθή ηθαλφηεηα ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο θαη ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο, λα πξνσζήζεη ηελ ειεθηξνληθή δηαθπβέξλεζε ζηνλ Γεκφζην Σνκέα, λα αλαπηχμεη ην αλζξψπηλν δπλακηθφ ηνπ. Έρνπλ ελεξγνπνηεζεί δξάζεηο ζπλνιηθνχ πξνυπνινγηζκνχ 176 εθαη. επξψ, νη νπνίεο αθνξνχλ ζε: - δξάζεηο γηα ηε ζηήξημε ηεο κεηαξξχζκηζεο ηνπ αζθαιηζηηθνχ ζπζηήκαηνο, - δξάζεηο γηα ηε ζηήξημε ηεο πνιηηηθήο γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ πξνβιήκαηνο ησλ θφθθηλσλ δαλείσλ, - δξάζεηο γηα ηε ζηήξημε ηεο κεηαξξχζκηζεο ζην ρψξν ηεο Τγείαο κε έκθαζε ζηελ Πξσηνβάζκηα Τγεία, - δξάζεηο γηα ηε ζηήξημε ησλ επηηειηθψλ ιεηηνπξγηψλ ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, - δξάζεηο ζηήξημεο ηεο κεηαξξχζκηζεο ζηελ Σνπηθή Απηνδηνίθεζε (δεχηεξε θάζε Καιιηθξάηε). Μέρξη ζήκεξα έρνπλ εληαρζεί πξάμεηο πνπ αλέξρνληαη ζε 84,4 εθαη. επξψ, έρνπλ γίλεη λνκηθέο δεζκεχζεηο 76,39 εθαη. επξψ θαη 25,14 εθαη. επξψ δαπάλεο. ΔΠ «Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο - ΔΠ Αιηείαο θαη Θάιαζζαο»: Σα πξνγξάκκαηα ζηνρεχνπλ ζηε κεηάβαζε ζε έλα ηζρπξφ αγξνδηαηξνθηθφ ζχζηεκα, ζηελ αχμεζε ηεο πξνζηηζέκελεο αμίαο, ζηελ παξαγσγή θαη ηε κεηαπνίεζε γηα ηε δεκηνπξγία πνηνηηθψλ πξντφλησλ θαη ζηελ νινθιεξσκέλε αλάπηπμε ηνπ αγξνηηθνχ ρψξνπ. Σν πξφγξακκα ηεο Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο δηαζέηεη πξνυπνινγηζκφ 5,4 δηζ. επξψ θαη ην πξφγξακκα Θάιαζζα θαη Αιηεία πξνυπνινγηζκφ 523 εθαη. επξψ. πλνιηθά, έ- ρνπλ εθδνζεί πξνζθιήζεηο γηα δξάζεηο πνπ αθνξνχλ: 86 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 - κέηξα ελίζρπζεο ησλ παξαγσγψλ ζε νξεηλέο θαη κεηνλεθηηθέο πεξηνρέο γηα ην έηνο 2016, χ- ςνπο 150 εθαη. επξψ, - επηινγή ησλ Οκάδσλ Σνπηθήο Γξάζεο θαη ησλ Σνπηθψλ Πξνγξακκάησλ ζην πιαίζην ηνπ λένπ Leader (CLLD-πνιπηνκεαθφ θαη πνιπηακεηαθφ), χςνπο 322 εθαη. επξψ γηα ην ΠΑΑ θαη 54 εθαη. επξψ γηα ην ΔΠΑΛΘ, - ππνβνιή πξνηάζεσλ γηα αιηεπηηθά θαηαθχγηα - ηρζπφζθαιεο, χςνπο 9 εθαη. επξψ ζην ΔΠΑΛΘ, - πξνδεκνζίεπζε ηνπ κέηξνπ ησλ Νέσλ Γεσξγψλ, ψζηε λα πξνθεξπρζεί άκεζα κε ζπλνιηθφ πξνυπνινγηζκφ 300 εθαη. επξψ. Σν επφκελν δηάζηεκα, βαζηθφ ζηφρν απνηειεί ε ελεξγνπνίεζε δξάζεσλ πνπ αθνξνχλ: - ηε κεηαπνίεζε θαη ηνλ εμαγσγηθφ πξνζαλαηνιηζκφ ησλ γεσξγηθψλ πξντφλησλ, χςνπο 170 ε- θαη. επξψ, - ηε βηνινγηθή γεσξγία θαη θηελνηξνθία, χςνπο 555 εθαη. επξψ, - ηα ζρέδηα βειηίσζεο, χςνπο 360 εθαη. επξψ, - ηελ θαηάξηηζε ησλ λέσλ γεσξγψλ, χςνπο 70 εθαη. επξψ, - ηελ πδαηνθαιιηέξγεηα, χςνπο 90 εθαη. επξψ, - ηε κεηαπνίεζε - εκπνξία αιηεπηηθψλ πξντφλησλ, χςνπο 78 εθαη. επξψ. Πξνγξάκκαηα Δπξσπατθήο Δδαθηθήο πλεξγαζίαο: Απφ ηα 435 εθαη. επξψ ζπλνιηθά δηαζέζηκα, έρνπλ εθδνζεί πξνζθιήζεηο 175,8 εθαη. επξψ πνπ αθνξνχλ ηα δηαζπλνξηαθά πξνγξάκκαηα κε Κχπξν, Βνπιγαξία, FYROM, Αιβαλία, Ηηαιία θαη ην δηαθξαηηθφ πξφγξακκα ζπλεξγαζίαο Βαιθαληθήο-Μεζνγείνπ. Μεγάια Έξγα: Μεηά θαη ηελ νινθιήξσζε ησλ Δπηηξνπψλ Παξαθνινχζεζεο ησλ ΔΠ ΔΠΑ 2014-2020 ηνλ Οθηψβξην ηνπ 2016, ηα πξνβιεπφκελα πξνο ππνβνιή κεγάια έξγα είλαη 38, δχν απφ ηα νπνία δελ είλαη πιένλ κεγάια έξγα ππφ ηελ έλλνηα ηνπ Καλνληζκνχ 1303/2013. Πξφθεηηαη γηα 21 λέα έξγα θαη 17 έξγα πνπ απνηεινχλ ηε Φάζε Β ησλ ηκεκαηνπνηεκέλσλ (phased) έξγσλ ηνπ ΔΠΑ 2007-2013. Θεζκηθέο παξεκβάζεηο Γηα ηελ απνηειεζκαηηθή εθαξκνγή ηνπ αλαπηπμηαθνχ πξνγξακκαηηζκνχ ηεο πεξηφδνπ 2014-2020 ην Τπνπξγείν Οηθνλνκίαο θαη Αλάπηπμεο δηακνξθψλεη ην λέν ζεζκηθφ πιαίζην, φπνπ απνηππψλνληαη νη εζληθέο επηινγέο θαη ελζσκαηψλνληαη νη απαηηήζεηο ησλ λέσλ επξσπατθψλ θαλνληζκψλ γηα ηα Γηαξζξσηηθά Σακεία, παξαθνινπζεί ηελ εθαξκνγή απηνχ ηνπ πιαηζίνπ θαη πξνβαίλεη ζηηο απαηηνχκελεο πξνζαξκνγέο ηνπ. Κχξην ζηνηρείν απνηειεί ε ελεξγνπνίεζε θαη ε ελζσκάησζε ησλ πξνβιέςεσλ ηνπ λ. 4314/2014 «Γηα ηελ Γηαρείξηζε, ηνλ έιεγρν θαη ηελ εθαξκνγή Αλαπηπμηαθψλ Παξεκβάζεσλ γηα ηελ Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδν 2014-2020», φπνπ θαζνξίδεηαη ε αξρηηεθηνληθή (δνκέο θαη ιεηηνπξγία) ηνπ ζπζηήκαηνο ε- θαξκνγήο ηνπ ΔΠΑ 2014-2020, κε ζθνπφ ηε κεγηζηνπνίεζε ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο ησλ πξνσζνχκελσλ παξεκβάζεσλ. Έρεη νινθιεξσζεί ε έθδνζε ησλ απαξαίηεησλ θαλνληζηηθψλ πξάμεσλ γηα ηελ αλαδηάξζξσζε ησλ π- πεξεζηψλ πνπ πξνβιέπνληαη ζην λ. 4314/2014 θαη έρεη ήδε νινθιεξσζεί ην ζχλνιν ησλ δηαδηθαζηψλ ηνπ πζηήκαηνο Γηαρείξηζεο θαη Διέγρνπ ησλ ζπγρξεκαηνδνηνχκελσλ πξάμεσλ (ΓΔ), ην νπνίν αμηνινγήζεθε απφ ηελ ΔΓΔΛ ην Ννέκβξην ηνπ 2015. πγθεθξηκέλα, ε Διιάδα έγηλε, ε πξψηε ρψξα ηεο ΔΔ κε εγθεθξηκέλν χζηεκα Γηαρείξηζεο θαη Διέγρνπ γηα ην ζχλνιν ησλ πξνγξακκάησλ ηνπ λένπ ΔΠΑ 2014-2020, γεγνλφο πνπ επηηξέπεη ηελ ππνβνιή αηηεκάησλ πιεξσκήο ηεο Αξρήο Πηζηνπνίεζεο ζηελ ΔΔ. Σν πξνζερέο δηάζηεκα αλακέλεηαη λα νξηζηηθνπνηεζνχλ νη αληίζηνηρεο ζεζκηθέο πξνβιέςεηο γηα ηα Υξεκαηνδνηηθά Δξγαιεία, θαζψο θαη ην ΓΔ γηα ην Δπηρεηξεζηαθφ Πξφγξακκα Αιηείαο θαη Θάιαζ- ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 87

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 ζαο. Σαπηφρξνλα, πξφθεηηαη λα εηζαρζνχλ ζην πθηζηάκελν πιαίζην νη απαξαίηεηεο πξνζαξκνγέο, πνπ ζα πξνθχςνπλ απφ ηα απνηειέζκαηα ηεο πξψηεο εθαξκνγήο ησλ ζρεηηθψλ πξνβιέςεσλ ηνπ ΓΔ, ελψ ζα δηακνξθσζνχλ εξγαιεία ππνζηήξημεο (νδεγίεο, εθπαηδεπηηθά ζεκηλάξηα θ.ιπ.) ησλ Γηαρεηξηζηηθψλ Αξρψλ. Μεραληζκόο «πλδένληαο ηελ Επξώπε» / Connecting Europe Facility (CEF) 2014-2020 Οη δξάζεηο ησλ Γηεπξσπατθψλ Γηθηχσλ (ΓΔΓ) ζπκβάιινπλ ζηε δεκηνπξγία θαη ηελ αλάπηπμε έξγσλ ππνδνκήο, ζηνπο ηνκείο ησλ Μεηαθνξψλ, ηεο Δλέξγεηαο θαη ησλ Σειεπηθνηλσληψλ θαη απνζθνπνχλ ζηελ πξνψζεζε ηεο δηαζχλδεζεο θαη ηεο δηαιεηηνπξγηθφηεηαο ησλ εζληθψλ δηθηχσλ, ηεο πξφζβαζεο ζε απηά ηα δίθηπα θαζψο θαη ζηελ αλάγθε λα ζπλδεζνχλ νη λεζησηηθέο, νη κεζφγεηεο θαη νη πεξηθεξεηαθέο πεξηνρέο κε ηηο θεληξηθέο πεξηνρέο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. ε φ,ηη αθνξά ζηα έξγα πνπ ρξεκαηνδνηνχληαη ζηε ρψξα καο, απηά αθνξνχλ θπξίσο έξγα ηνπ ηνκέα ησλ κεηαθνξψλ ζπλνιηθνχ πξνυπνινγηζκνχ 775 εθαη. επξψ, κε ζπγρξεκαηνδφηεζε απφ ην CEF χ- ςνπο 524 εθαη. επξψ, θαη έξγα ηνπ ηνκέα ελέξγεηαο ζπλνιηθνχ πξνυπνινγηζκνχ 21 εθαη. επξψ, κε ζπγρξεκαηνδφηεζε απφ ην CEF χςνπο 10 εθαη. επξψ. Με βάζε ηηο εθδνζείζεο θαη ππφ έθδνζε απνθάζεηο, ε αλαινγνχζα γηα ηε ρψξα καο ελσζηαθή ζπλδξνκή, πνπ πξνέξρεηαη απφ ην Σακείν πλνρήο, χςνπο 580 εθαη. επξψ έρεη δεζκεπηεί θαη έρεη εθηακηεπηεί πξνθαηαβνιή χςνπο 155 εθαη. επξψ. ΠΓΔ 2017 ρξεκαηνδνηνχκελν ακηγψο απφ εζληθνχο πφξνπο Σν ΠΓΔ, πνπ ρξεκαηνδνηείηαη απνθιεηζηηθά απφ εζληθνχο πφξνπο (εζληθφ ζθέινο ΠΓΔ), ην 2017 ζα αλέιζεη ζην χςνο ησλ 1.000 εθαη. επξψ. Σν πνζφ απηφ αληηζηνηρεί ζην 14,8% ηνπ ζπλνιηθνχ ΠΓΔ ηνπ έηνπο 2017 θαη είλαη απμεκέλν θαηά 250 εθαη. επξψ, ήηνη θαηά 33% έλαληη ηνπ αληίζηνηρνπ πνζνχ πνπ είρε πξνυπνινγηζζεί θαη εθηηκάηαη φηη ζα δαπαλεζεί ην 2016. Οη θαηεγνξίεο έξγσλ πνπ ζα ρξεκαηνδνηεζνχλ πεξηιακβάλνπλ θπξίσο επελδπηηθέο δξαζηεξηφηεηεο ησλ ΟΣΑ β βαζκνχ ζε φιε ηε ρψξα, ζπληεξήζεηο ππνδνκψλ, εληζρχζεηο ησλ ηδησηηθψλ επελδχζεσλ ζην πιαίζην πινπνίεζεο ησλ αλαπηπμηαθψλ λφκσλ, δαπάλεο γηα ηελ απνθαηάζηαζε δεκηψλ ζε έξγα ππνδνκήο απφ ζεηζκνχο, ππξθαγηέο θαη άιιεο θπζηθέο θαηαζηξνθέο. Δπίζεο, πέξαλ ηεο ρξεκαηνδφηεζεο ησλ παξαπάλσ ηνκέσλ, ην εζληθφ ζθέινο ΠΓΔ αλακέλεηαη λα ζπκβάιεη ζην πιαίζην ηεο αζθνχκελεο θνηλσληθήο πνιηηηθήο θαη ζηελ ππνβνήζεζε θνηλσληθψλ νκάδσλ κε ηδηαίηεξα πξνβιήκαηα δηαζέηνληαο απνθιεηζηηθά εζληθνχο πφξνπο γηα ηελ θνηλσληθή πξφλνηα, ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο αλεξγίαο, ηε δσξεάλ θξαηηθή αξσγή ζε πιεγέληεο απφ θπζηθέο θαηαζηξνθέο θ.ιπ. Θα πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη ζηε βάζε ηεο ζπλνιηθήο κεηαξξχζκηζεο ηνπ πιαηζίνπ πινπνίεζεο ησλ δεκνζίσλ επελδχζεσλ ην 2016 δξνκνινγήζεθαλ θαη ζπλερίδνληαη γηα ην 2017 ζρέδηα δξάζεο πξνο ελίζρπζε ησλ δηαδηθαζηψλ αμηνιφγεζεο ηνπ εζληθνχο ζθέινπο ηνπ ΠΓΔ, κε ηελ ηαπηφρξνλε ελεξγνπνίεζε ζεζκνζεηεκέλσλ δνκψλ ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκίαο θαη Αλάπηπμεο. Με δεδνκέλν ην πεξηνξηζκέλν κέγεζνο ηνπ εζληθνχ πξνγξάκκαηνο είλαη ζεκαληηθφ νη πφξνη ηνπ λα ρξεκαηνδνηνχλ ηηο πιένλ επηηαθηηθέο αλαπηπμηαθέο αλάγθεο. Πξνο ην ζθνπφ απηφλ, εληζρχεηαη ν κεραληζκφο πξνηεξαηνπνίεζεο ησλ αλαγθψλ κε πξψην θξηηήξην ηελ θάιπςε αλειαζηηθψλ ππνρξεψζεσλ πνπ αθνξνχλ ζηελ θνηλσληθή ζπλνρή. Σέινο, βαζηθφ θξηηήξην γηα ηε ρξεκαηνδφηεζε ησλ έξγσλ ηνπ εζληθνχ ζθέινπο ηνπ ΠΓΔ ζα είλαη θαη ην 2017 ε ζπκπιεξσκαηηθφηεηα, νη ζπλέξγεηεο θαη ε ζθνπηκφηεηα ησλ δξάζεσλ απηψλ, ζε ζρέζε κε ηελ εθηέιεζε έξγσλ ζπγρξεκαηνδνηνχκελσλ απφ ηελ ΔΔ. 88 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Υξεκαηνδνηνχκελεο δξάζεηο Φνξέσλ πνιηηηθήο Γξάζεηο αξκνδηφηεηαο ηνπ Τπνπξγείνπ Τπνδνκψλ θαη Μεηαθνξψλ Ζ ζεκαληηθή ζπκβνιή ηνπ ΠΓΔ ζηελ νηθνλνκηθή αλάπηπμε ηεο ρψξαο απνηππψλεηαη ζηα κεγάια έξγα ππνδνκψλ πνπ πινπνηεί ην Τπνπξγείν Τπνδνκψλ θαη Μεηαθνξψλ. Οη θχξηεο θαηεγνξίεο παξεκβάζεσλ ζηνλ ηνκέα απηφ αθνξνχλ ζηελ αλάπηπμε θαη ηνλ εθζπγρξνληζκφ ησλ ππνδνκψλ θαη ησλ κεηαθνξψλ, κε ζηφρν ηελ νπζηαζηηθή βειηίσζε ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ. Σν πινπνηνχκελν πξφγξακκα είλαη ζεκαληηθφ εξγαιείν γηα ηε δηακφξθσζε ζπλζεθψλ, πνπ εληζρχνπλ ηελ αληαγσληζηηθφηεηα θαη παξαγσγηθφηεηα ηεο νηθνλνκίαο, απμάλνπλ ηελ απαζρφιεζε, ελδπλακψλνπλ ηελ επελδπηηθή θαη εκπνξηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ηέινο, βειηηψλνπλ ηελ πνηφηεηα δσήο ησλ πνιηηψλ. Σν πξφγξακκα πεξηιακβάλεη δξάζεηο πνπ αθνξνχλ ζηελ θαηαζθεπή ησλ εζληθψλ νδηθψλ αμφλσλ, ζηελ θαηαζθεπή ησλ έξγσλ Μεηξφ, ζηελ θαηαζθεπή λένπ ζηδεξνδξνκηθνχ δηθηχνπ θαη ζηελ επέθηαζε ηνπ ήδε ππάξρνληνο, ζηελ θαηαζθεπή ηεο επέθηαζεο ηνπ Πξναζηηαθνχ ηδεξνδξφκνπ Αζελψλ, ζηα ιηκεληθά έξγα θαη ζηα έξγα γηα ηα αεξνδξφκηα, ζηα εγγεηνβειηησηηθά έξγα θαζψο θαη ζηα έξγα ηνπ ζπλνιηθνχ εζληθνχ θαη επαξρηαθνχ νδηθνχ δηθηχνπ ηεο ρψξαο. Δπίζεο, πεξηιακβάλνληαη έξγα θηηξηαθψλ ππνδνκψλ πνπ ζπκβάιινπλ ζεκαληηθά ζηε βειηίσζε ησλ ηνκέσλ ηεο πγείαο, παηδείαο θαη δηθαηνζχλεο (λνζνθνκεία, ζρνιεία, ζσθξνληζηηθά θαηαζηήκαηα), θαζψο θαη έξγα γηα ηε βειηίσζε ησλ ππνδνκψλ χδξεπζεο θαη απνρέηεπζεο. Γηα ην ζθνπφ απηφ δεζκεχνληαη πηζηψζεηο 1.922 εθαη. επξψ, νη νπνίεο απνηεινχλ ην 28,5% πεξίπνπ ηνπ ζπλφινπ ησλ πηζηψζεσλ ηνπ 2017. Γξάζεηο αξκνδηφηεηαο ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκίαο θαη Αλάπηπμεο Σν ΠΓΔ ζην πιαίζην πνιηηηθψλ ελίζρπζεο ησλ ηδησηηθψλ επελδχζεσλ ρξεκαηνδνηεί ζρεηηθέο δξάζεηο βηνκεραλίαο, βηνηερλίαο, ηνπξηζκνχ, πξνζηαζίαο ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ηνπ πξσηνγελή ηνκέα. Σν ζεκαληηθφηεξν εξγαιείν γηα ηελ πινπνίεζε ησλ πνιηηηθψλ απηψλ απνηεινχλ νη αλαπηπμηαθνί λφκνη, πνπ ζηεξίδνπλ ηελ αλάπηπμε ηφζν ησλ λέσλ, φζν θαη ησλ πθηζηάκελσλ βηνκεραληθψλ, βηνηερληθψλ θαη μελνδνρεηαθψλ επηρεηξήζεσλ, ησλ κνλάδσλ γεσξγηθήο θαη θηελνηξνθηθήο παξαγσγήο, ηνλ εθζπγρξνληζκφ ηνπο, ηελ πξνψζεζε ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ θαη ηεο θαηλνηνκίαο, ηε ζπλέξγεηα θαη ηε δηθηχσζε ησλ επηρεηξήζεσλ, ηελ απαζρφιεζε θαη ηελ αλάπηπμε ηεο πεξηθέξεηαο. Δπίζεο, κέζα απφ ηελ πινπνίεζε ηνπ ΠΓΔ ην Τπνπξγείν Οηθνλνκίαο θαη Αλάπηπμεο παξεκβαίλεη γηα ηελ ζηήξημε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο θαη ηεο εμσζηξέθεηαο ησλ επηρεηξήζεσλ, κε πινπνίεζε πξνγξακκάησλ ελίζρπζεο κηθξνκεζαίσλ επηρεηξήζεσλ, πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζηνπο ηνκείο ηεο κεηαπνίεζεο, ηνπξηζκνχ, εκπνξίνπ θαη ππεξεζηψλ. Δπηπιένλ, γηα ηελ αλάπηπμε θαη ελίζρπζε ησλ ππεξεζηψλ εκπνξίνπ εληζρχνληαη δξάζεηο πνπ αθνξνχλ ηνλ εθζπγρξνληζκφ ρεξζαίσλ εκπνξεπκαηηθψλ θαη νδηθψλ κεηαθνξψλ, παξεκβάζεηο γεληθφηεξνπ νηθνλνκηθνχ ζρεδηαζκνχ, δξάζεηο γηα ηελ ηερληθή ππνζηήξημε εθαξκνγήο ηνπ πξνγξάκκαηνο θαη έξγα πεξηθεξεηαθνχ επηπέδνπ. Γηα ην ζθνπνχο απηνχο δεζκεχνληαη πηζηψζεηο 1.018 εθαη. επξψ, νη νπνίεο απνηεινχλ ην 15,1% ηνπ ζπλφινπ ησλ πηζηψζεσλ ηνπ 2017. Θα πξέπεη επίζεο λα ηνληζηεί φηη ε δηνρέηεπζε ησλ πφξσλ γηα ηε ρξεκαηνδφηεζε ησλ Πεξηθεξεηαθψλ Πξνγξακκάησλ ηνπ ΠΓΔ πξαγκαηνπνηείηαη κέζσ ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκίαο θαη Αλάπηπμεο (λ. 4270/2014, άξζξν 80, παξ. 4), ηφζν γηα ηα ζπγρξεκαηνδνηνχκελα, φζν θαη γηα ηα έξγα πνπ ρξεκαηνδνηνχληαη απφ ακηγψο εζληθνχο πφξνπο. Γηα ην ιφγν απηφ, έρνπλ πξνυπνινγηζζεί ην 2017 πηζηψζεηο χςνπο 1.180 εθαη. επξψ, πξνθεηκέλνπ λα ρξεκαηνδνηεζεί ε πινπνίεζε έξγσλ ζην πιαίζην ησλ Πξνγξακκάησλ ησλ 13 αηξεηψλ Πεξηθεξεηψλ ηεο ρψξαο. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 89

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Γξάζεηο αξκνδηφηεηαο ηνπ Τπνπξγείνπ Παηδείαο, Έξεπλαο θαη Θξεζθεπκάησλ θαη ηνπ Τπνπξγείνπ Πνιηηηζκνχ θαη Αζιεηηζκνχ Οη επελδπηηθέο δαπάλεο γηα ηελ Παηδεία, ηελ Έξεπλα, ηνλ Πνιηηηζκφ θαη ηνλ Αζιεηηζκφ απνηεινχλ ζεκαληηθφ κέξνο ηνπ ΠΓΔ κέζα απφ ηελ ζηήξημε δξάζεσλ πνπ ζπκβάιινπλ ζηελ πλεπκαηηθή, πνιηηηζηηθή θαη θνηλσληθή αλάπηπμε. Ζ εθπαίδεπζε, ε επηζηεκνληθή έξεπλα, ε ηερλνινγία θαη ε θαηλνηνκία, σο βαζηθά ζηνηρεία ηεο νηθνλνκίαο ηεο γλψζεο, ζπκβάιινπλ ζεκαληηθά ζηελ αχμεζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο θαη ζηελ ελίζρπζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο. Δηδηθφηεξα, ζην ηνκέα ηεο Παηδείαο θαηαβάιιεηαη πξνζπάζεηα γηα ηνλ εθζπγρξνληζκφ ησλ ππνδνκψλ θαη ηε δηάρπζε ηεο γλψζεο ζηνπο λένπο. Σα ζρεηηθά έξγα πεξηιακβάλνπλ ππνδνκέο, θηεξηαθέο εγθαηαζηάζεηο θαη εμνπιηζκφ ησλ ΑΔΗ θαη ησλ ΣΔΗ, θαζψο θαη ησλ ζρνιηθψλ κνλάδσλ πξσηνβάζκηαο θαη δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο. Ζ ηαρχηεηα ησλ ηερλνινγηθψλ θαη νξγαλσηηθψλ αιιαγψλ ζηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία δεκηνπξγεί ζπλερψο ηελ αλάγθε απφθηεζεο λέσλ γλψζεσλ θαη αλάπηπμεο πνηθίισλ δεμηνηήησλ ζην θνηλσληθφ ζχλνιν. Ζ επίηεπμε απηνχ ηνπ ζηφρνπ επηηπγράλεηαη, κέζσ ησλ δξάζεσλ ησλ ζπγρξεκαηνδνηνχκελσλ πξνγξακκάησλ ηνπ ΔΠΑ, πνπ αθνξνχλ ζηελ Δθπαίδεπζε θαη Γηα Βίνπ Μάζεζε, ην κεγαιχηεξν κέξνο ηνπ νπνίνπ πινπνηεί ην Τπνπξγείν Παηδείαο, Έξεπλαο θαη Θξεζθεπκάησλ. Σν ΠΓΔ ρξεκαηνδνηεί επίζεο δξάζεηο γηα ηελ έξεπλα θαη ηελ ηερλνινγία, γηα πξνγξάκκαηα αλάπηπμεο βηνκεραληθψλ εξεπλψλ, θαζψο θαη γηα πξνγξάκκαηα ελίζρπζεο εξεπλεηηθνχ δπλακηθνχ. εκαληηθή είλαη θαη ε ζπκκεηνρή ηνπ ΠΓΔ γηα έξγα πνιηηηζκνχ, φπσο ε θαηαζθεπή επηζθεπή κνπζείσλ, ε ζπληήξεζε κλεκείσλ θαη αξραηνινγηθψλ ρψξσλ, φπσο θαη ε ζπλνιηθή αλάδεημή ηνπο. πλνιηθά νη πξνβιεπφκελεο πηζηψζεηο γηα ηηο αλσηέξσ δξάζεηο αλέξρνληαη ζε 711 εθαη. επξψ, νη ν- πνίεο αληηζηνηρνχλ ζην 10,5% ηνπ ζπλφινπ ηνπ ΠΓΔ. Γξάζεηο αξκνδηφηεηαο ηνπ Τπνπξγείνπ Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο θαη Σξνθίκσλ Σα έξγα ηνπ γεσξγηθνχ ηνκέα ζπληζηνχλ κηα άιιε ζεκαληηθή θαηεγνξία έξγσλ, πνπ ρξεκαηνδνηνχληαη απφ ην ΠΓΔ 2017. Πεξηιακβάλνληαη έξγα ππνδνκψλ γηα ηε βειηίσζε ζπλζεθψλ κεηαπνίεζεο θαη εκπνξίαο γεσξγηθψλ πξντφλησλ, νηθνλνκηθέο εληζρχζεηο γεσξγηθψλ πξνγξακκάησλ, θαηαζθεπαζηηθέο βειηηψζεηο θαη εμνπιηζκφο θηεληαηξηθψλ εξγαζηεξίσλ ζε αθξηηηθέο πεξηνρέο, εγγεηνβειηησηηθά έξγα, έξγα ελίζρπζεο ηεο αιηείαο θ.ιπ. Γηα ηα έξγα απηά, δεζκεχνληαη πηζηψζεηο 582 εθαη. επξψ πνπ αληηπξνζσπεχνπλ ην 8,6% πεξίπνπ ηνπ ζπλνιηθνχ ΠΓΔ. Γξάζεηο αξκνδηφηεηαο Τπνπξγείνπ Δξγαζίαο Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο θαη Κνηλσληθήο Αιιειεγγχεο, θαζψο θαη ηνπ Τπνπξγείνπ Τγείαο ην πιαίζην ηνπ ππάξρνληνο δπλακηθνχ θαη επκεηάβιεηνπ εξγαζηαθνχ πεξηβάιινληνο, δξάζεηο πνπ αθνξνχλ ζηελ πξνψζεζε ηεο απαζρφιεζεο, ηελ ελίζρπζε ηεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο θαη ηελ θαηαπνιέκεζε ηνπ θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ θξίλνληαη ζεκαληηθέο. Ο ξφινο ηεο θαηάξηηζεο θαη ηεο εθπαίδεπζεο θαζίζηαηαη πξσηαξρηθφο, ηφζν γηα ηνπο άλεξγνπο, φζν θαη γηα ηνπο εξγαδφκελνπο θαη κε ηδηαίηεξε βαξχηεηα ζηνπο λένπο θαη ηηο γπλαίθεο, ζηνλ ηνκέα ηεο ελίζρπζεο ησλ πξννπηηθψλ απαζρφιεζεο, αιιά θαη ηεο επαγγεικαηηθήο αλέιημεο αληίζηνηρα. Σν ΠΓΔ ζηεξίδεη ηηο παξαπάλσ δξάζεηο κέζσ ρξεκαηνδνηηθψλ εληζρχζεσλ γηα ηελ αλάιεςε επηρεηξεκαηηθψλ πξσηνβνπιηψλ ζε φινπο ζρεδφλ ηνπο ηνκείο νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο, κε πξνηεξαηφηεηα ζε θιάδνπο θαη ηνκείο ηεο νηθνλνκίαο πνπ ελζσκαηψλνπλ ηελ θαηλνηνκία. Θεκαηηθά εξγαζηήξηα, ππεξεζίεο θαζνδήγεζεο, ελδπλάκσζε ηεο επηρεηξεκαηηθήο ππνζηήξημεο, θαζψο θαη παξνρή ζπκβνπιεπηηθήο ππνζηήξημεο ησλ λέσλ, απνηεινχλ θάπνηα απφ ηα κέζα επίηεπμεο ησλ παξαπάλσ ζηφρσλ. Δηδηθά γηα ηνπο λένπο, εληζρχνληαη ζπζηεκαηηθά πξνγξάκκαηα κεηάβαζεο απφ ηελ εθπαίδεπζε 90 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 ζηελ εξγαζία, ψζηε λα ππνζηεξηρζεί ε απφθηεζε πξψηεο εξγαζηαθήο εκπεηξίαο, θαζψο θαη ε πξνψζεζε ηεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο. ηηο δαπάλεο γηα ηελ Τγεία-Πξφλνηα πεξηιακβάλνληαη, κεηαμχ άιισλ, δαπάλεο γηα εμνπιηζκφ ησλ λνζνθνκείσλ, γηα ιεηηνπξγία παηδηθψλ ζηαζκψλ θαη γεξνθνκείσλ, γηα δεκηνπξγία δνκψλ απναζπινπνίεζεο ςπρηθά αζζελψλ, φπσο θαη δνκψλ παξνρήο θξνληίδαο ςπρηθήο πγείαο, θαζψο θαη δαπάλεο γηα ηελ αληηκεηψπηζε εθηάθησλ αλαγθψλ. Σέινο, ζεκαληηθή παξάκεηξνο απνηειεί ε ζπλέξγεηα κε δξάζεηο άιισλ Τπνπξγείσλ, κε ζθνπφ ην ζπληνληζκφ θαη ηε ζπκπιεξσκαηηθφηεηα ησλ δξάζεσλ, ψζηε λα παξαρζνχλ πνιιαπιαζηαζηηθά απνηειέζκαηα. πλνιηθά, νη πξνβιεπφκελεο πηζηψζεηο γηα ηηο αλσηέξσ δξάζεηο αλέξρνληαη ζε 450 εθαη. επξψ, πνπ αληηζηνηρνχλ ζην 6,7% ηνπ ζπλφινπ ηνπ ΠΓΔ. Γξάζεηο αξκνδηφηεηαο ηνπ Τπνπξγείνπ Πεξηβάιινληνο θαη Δλέξγεηαο εκαληηθή είλαη θαη ε ζπκκεηνρή ηνπ ΠΓΔ γηα έξγα πνπ ζπκβάιινπλ ζηελ πξνζηαζία θαη αλαβάζκηζε ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ηελ βηψζηκε νηθηζηηθή αλάπηπμε, θαζψο θαη ηελ πξνζηαζία ησλ δαζψλ. Γηα ηνπο ζθνπνχο απηνχο πξνβιέπεηαη λα δηαηεζνχλ 390 εθαη. επξψ, πνζφ πνπ αληηζηνηρεί ζην 5,8% πεξίπνπ ηνπ ζπλφινπ ηνπ ΠΓΔ 2017. ηηο δαπάλεο γηα ελέξγεηα πεξηιακβάλνληαη νη επηρνξεγήζεηο ζε ελδηάκεζνπο θνξείο (φπσο ην Κέληξν Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο-ΚΑΠΔ) γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε ηδησηηθψλ επελδχζεσλ αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο. Γξάζεηο αξκνδηφηεηαο ηνπ Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθψλ, ηνπ Τπνπξγείνπ Γηνηθεηηθήο Αλαζπγθξφηεζεο θαη ηνπ Τπνπξγείνπ Γηθαηνζχλεο, Γηαθάλεηαο θαη Αλζξσπίλσλ Γηθαησκάησλ εκαληηθά θνλδχιηα ζα δηαηεζνχλ ην 2017 γηα ηνλ εθζπγρξνληζκφ θαη ηε βειηίσζε ηεο ιεηηνπξγίαο ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο. ην πιαίζην απηφ ρξεκαηνδνηνχληαη δξάζεηο γηα ηε βειηίσζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο θαη πνηφηεηαο ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ, γηα ηελ άξζε δηνηθεηηθψλ εκπνδίσλ, γηα ηελ απνθπγή δεκηνπξγίαο ζπλζεθψλ απνθιεηζκνχ απφ ηελ θνηλσλία ηεο γλψζεο, γηα ηε δηνηθεηηθή δηαθάλεηα θαη ηε θαηαπνιέκεζε ηεο δηαθζνξάο, γηα ηελ αλάπηπμε ηεο ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο, γηα ηελ δηα βίνπ κάζεζε θαη εθπαίδεπζε ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ, γηα ηελ ελίζρπζε ηεο δηαπεξηθεξεηαθήο ζπλεξγαζίαο θαη γηα ηε κεηαηξνπή ησλ ΚΔΠ ζε θέληξα νινθιεξσκέλσλ ζπλαιιαγψλ. Αλακέλεηαη επίζεο λα ρξεκαηνδνηεζνχλ δξάζεηο, πνπ αθνξνχλ ζηελ ελίζρπζε ππνδνκψλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ δεκφζηα ηάμε, ηελ απνλνκή ηεο δηθαηνζχλεο θαη ηα αλζξψπηλα δηθαηψκαηα. Σα πνζά πνπ δεζκεχνληαη αλέξρνληαη ζηα 368 εθαη. επξψ θαη αθνξνχλ θπξίσο ζε έξγα ησλ ηνκέσλ ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη ηεο Φεθηαθήο χγθιηζεο, πνπ αληηζηνηρνχλ ζην 5,5% ηνπ ζπλφινπ ηνπ ΠΓΔ 2017. Γξάζεηο ινηπψλ θνξέσλ Σέινο, ην ΠΓΔ ρξεκαηνδνηεί δξάζεηο αξκνδηφηεηαο ησλ Τπνπξγείσλ Δμσηεξηθψλ, Φεθηαθήο Πνιηηηθήο, Σειεπηθνηλσληψλ θαη Δλεκέξσζεο, Δζληθήο Άκπλαο, Οηθνλνκηθψλ, Μεηαλαζηεπηηθήο Πνιηηηθήο, Ναπηηιίαο θαη Νεζησηηθήο Πνιηηηθήο, Σνπξηζκνχ, θαζψο θαη ηεο Βνπιήο ησλ Διιήλσλ, γηα ηηο νπνίεο πξνβιέπνληαη λα δαπαλεζνχλ ζπλνιηθά 129 εθαη. επξψ, πνζφ πνπ αληηζηνηρεί ζην 2% πεξίπνπ ηνπ ζπλφινπ ηνπ ΠΓΔ 2017. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 91

πκκεηνρή % πκκεηνρή % πκκεηνρή % ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Πίλαθαο 3.12 Γαπάλεο ΠΓΔ θαηά θνξέα 2015-2017 (λέα δνκή) (ζε εθαη. επξψ) 2015* 2016 2017 Πξαγκαηνπνηήζεηο Δθηηκήζεηο Πξαγκ/ζεσλ Πξνυπνινγηζκφο Τπνπξγείν - Φνξέαο Λνηπέο Λνηπέο Λνηπέο απφ απφ απφ πγρξ/λεο χλνιν πγρξ/λεο χλνιν πγρξ/λεο εζληθνχο εζληθνχο εζληθνχο χλνιν πφξνπο πφξνπο πφξνπο Βνπιή ησλ Διιήλσλ 0,00 1 1 0,01 1 1 0,01 Δζσηεξηθψλ 317 18 335 5,23 215 32 247 3,66 190 26 216 3,20 Οηθνλνκηθψλ 8 8 0,12 1 1 2 0,03 4 3 7 0,10 Δμσηεξηθψλ 0 1 2 0,03 3 3 6 0,09 3 3 6 0,09 Δζληθήο Άκπλαο 9 1 10 0,15 2 8 10 0,15 10 4 14 0,21 Οηθνλνκίαο θαη Αλάπηπμεο 1.341 356 1.697 26,49 1.690 310 2.000 29,63 1.704 494 2.198 32,56 εθ ησλ νπνίσλ Πεξηθεξεηαθά πξνγξάκκαηα 1.029 250 1.279 19,97 1.040 150 1.190 17,63 1.020 160 1.180 17,48 Τπνδνκψλ θαη Μεηαθνξψλ 1.296 144 1.440 22,47 1.979 169 2.148 31,81 1.723 199 1.922 28,47 Πεξηβάιινληνο θαη Δλέξγεηαο 424 13 437 6,83 400 10 410 6,07 370 20 390 5,78 Παηδείαο, Έξεπλαο θαη Θξεζθεπκάησλ 614 94 708 11,06 455 135 590 8,74 455 160 615 9,11 Πνιηηηζκνχ θαη Αζιεηηζκνχ 160 18 178 2,78 81 21 102 1,51 71 25 96 1,42 Δξγαζίαο, Κνηλ. Αζθάιηζεο θαη Κνηλ.Αιιει. 489 7 496 7,75 390 25 415 6,15 360 20 380 5,63 Τγείαο 96 3 99 1,54 20 6 26 0,39 60 10 70 1,04 Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο θαη Σξνθίκσλ 710 5 715 11,16 600 7 607 8,99 575 7 582 8,62 Γηθαηνζχλεο, Γηαθάλεηαο θαη Αλζξσπίλσλ 22 1 22 0,35 9 1 10 0,15 9 3 12 0,18 Γηθαησκάησλ Ναπηηιίαο θαη Νεζησηηθήο Πνιηηηθήο 42 12 54 0,84 25 12 37 0,55 25 12 37 0,55 Γηνηθεηηθήο Αλαζπγθξφηεζεο 96 96 1,49 80 80 1,19 140 140 2,07 Σνπξηζκνχ 35 8 42 0,66 28 10 38 0,56 28 8 36 0,53 Φεθηαθήο Πνιηηηθήο, Σειεπηθνηλσληψλ θαη Δλεκέξσζεο 68 68 1,06 1 1 2 0,02 2 1 3 0,04 Μεηαλαζηεπηηθήο Πνιηηηθήο 20 20 0,30 20 5 25 0,37 χλνιν 5.725 681 6.406 100,00 6.000 750 6.750 100,00 5.750 1.000 6.750 100,00 * Οη δαπάλεο γηα ην 2015 έρνπλ πεξηιεθζεί κε βάζε ηα ζηνηρεία εθηέιεζεο ΠΓΔ απφ ην Τπνπξγείν Οηθνλνκίαο θαη Αλάπηπμεο. Υξεκαηνδφηεζε Έξγσλ Πεξηθεξεηαθψλ Πξνγξακκάησλ Σν ΠΓΔ ζπκβάιιεη ζεκαληηθά ζηελ νηθνλνκηθή θαη θνηλσληθή αλάπηπμε ησλ Πεξηθεξεηψλ, αθνχ ρξεκαηνδνηεί ην ζεκαληηθφηεξν ηκήκα ηνπ αλαπηπμηαθνχ ζρεδηαζκνχ θαη ησλ 13 αηξεηψλ πεξηθεξεηψλ ηεο ρψξαο. χκθσλα κε ην ζρεηηθφ ζεζκηθφ πιαίζην (λ. 4270/2014, άξζξν 80, παξ. 4), ε δηάζεζε ησλ πφξσλ γηα ηε ρξεκαηνδφηεζε ησλ Πεξηθεξεηαθψλ Πξνγξακκάησλ πξαγκαηνπνηείηαη, κέζσ ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκίαο θαη Αλάπηπμεο, ηφζν γηα ζπγρξεκαηνδνηνχκελα φζν, θαη γηα ηα έξγα πνπ ρξεκαηνδνηνχληαη απφ ακηγψο εζληθνχο πφξνπο. Οη πηζηψζεηο πνπ εγγξάθνληαη ζηνλ Πξνυπνινγηζκφ ηνπ 2017 γηα έξγα πεξηθεξεηαθψλ πξνγξακκάησλ αλέξρνληαη ζην πνζφ ησλ 1.180 εθαη. επξψ (1.020 εθαη. επξψ γηα έξγα ζπγρξεκαηνδνηνχκελα απφ ηελ ΔΔ θαη 160 εθαη. επξψ γηα έξγα ρξεκαηνδνηνχκελα ακηγψο απφ εζληθνχο πφξνπο), έλαληη 1.190 εθαη. επξψ πνπ εθηηκάηαη φηη ζα δαπαλεζνχλ ην 2016. ηνλ πίλαθα 3.13 παξνπζηάδνληαη ζηνηρεία γηα ηε ρξεκαηνδφηεζε απφ ην ΠΓΔ ησλ έξγσλ ησλ Πξνγξακκάησλ ησλ Πεξηθεξεηψλ γηα ηελ πεξίνδν 2015-2017. 92 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Πίλαθαο 3.13 Υξεκαηνδφηεζε έξγσλ ΠΓΔ Πεξηθεξεηαθψλ Πξνγξακκάησλ (ζε εθαη. επξψ) Υξεκαηνδνηήζεηο έξγσλ πεξηθέξεηαο κε θνηλνηηθή ζπκκεηνρή Υξεκαηνδνηήζεηο έξγσλ πεξηθέξεηαο απφ εζληθνχο πφξνπο 2015 Πιεξσκέο 2016 Δθηηκήζεηο πιεξσκψλ 2017 Πξνβιέςεηο Μεηαβνιή (%) 2016/2015 Μεηαβνιή (%) 2017/2016 1.029 1.040 1.020 1,11-1,92 250 150 160-40,11 6,67 χλνιν 1.279 1.190 1.180-6,96-0,84 Πεγή: Γηεχζπλζε Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ, Τπνπξγείν Οηθνλνκίαο θαη Αλάπηπμεο. Πεγέο Υξεκαηνδφηεζεο ηνπ ΠΓΔ - Έζνδα Βαζηθή πεγή εζφδσλ γηα ηελ ρξεκαηνδφηεζε ησλ έξγσλ ηνπ ΠΓΔ απνηεινχλ νη εηζξνέο απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε θαη εηδηθφηεξα απφ ην Δπξσπατθφ Σακείν Πεξηθεξεηαθήο Αλάπηπμεο (ΔΣΠΑ), ην Δπξσπατθφ Γεσξγηθφ Σακείν Δγγπήζεσλ (ΔΓΣΔ), ην Δπξσπατθφ Κνηλσληθφ Σακείν (ΔΚΣ), ην Σακείν πλνρήο, ην Δπξσπατθφ Γεσξγηθφ Σακείν Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο (ΔΓΣΑΑ), ην Δπξσπατθφ Σακείν Αιηείαο, θαζψο θαη ηα Σακεία Αζχινπ, Μεηαλάζηεπζεο, Έληαμεο θαη Δζσηεξηθήο Αζθάιεηαο. Σα έζνδα ηνπ ΠΓΔ γηα ην 2016 εθηηκάηαη φηη ζα αλέιζνπλ ζηα 4.376 εθαη. επξψ, εθ ησλ νπνίσλ ην ζεκαληηθφηεξν κέξνο απηψλ (4.196 εθαη. επξψ) αθνξνχλ εηζξνέο πφξσλ απφ ηελ ΔΔ. Σν 2017 ηα έζνδα πξνβιέπεηαη λα αλέιζνπλ ζηα 4.155 εθαη. επξψ, εθ ησλ νπνίσλ ηα 3.975 εθαη. επξψ αθνξνχλ εηζξνέο πφξσλ απφ ηελ ΔΔ. Πίλαθαο 3.14 Πεγέο ρξεκαηνδφηεζεο ΠΓΔ (ζε εθαη. επξψ) Πεγέο εζφδσλ 2015 2016 2017 Πξαγκαη/ζεηο Δθηηκήζεηο Πξνβιέςεηο Έζνδα δεκφζησλ επελδχζεσλ 4.832 4.376 4.155 Ίδηα έζνδα 931 180 180 Δπηρνξεγήζεηο ΔΔ 3.901 4.196 3.975 - ΔΣΠΑ (2.146) (1.573) (1.720) - Σακείν πλνρήο (584) (591) (763) - ΔΚΣ (735) (1.352) (872) - Λνηπά (43) (60) (51) - Σακείν Αιιειεγγχεο θαη Γηαρείξηζεο Μεηαλαζηεπηηθψλ Ρνψλ (32) (47) (42) - ΔΓΣΔ (ΔΓΣΠΔ Σκήκα Δγγπήζεσλ) (10) (12) (13) - ΔΓΣΑΑ (ΔΓΣΠΔ Σκήκα Πξνζαλαηνιηζκνχ) (295) (520) (460) - ΔΣΘΑ (ΔΣΑ θαη ΥΜΠΑ) (57) (41) (55) Πηζησηηθά έζνδα θαη αχμεζε ζηνηρείσλ ελεξγεηηθνχ 1.574 2.374 2.595 χλνιν 6.406 6.750 6.750 Πεγέο: Δηδηθή Τπεξεζία Αξρή Πιεξσκήο, ΓΛΚ, ΟΠΔΚΔΠΔ. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 93

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 3.4 Υξεκαηνδνηηθέο αλάγθεο Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ 2017 ηνλ πίλαθα 3.15 εκθαλίδνληαη νη ηακεηαθέο ρξεκαηνδνηηθέο αλάγθεο ηνπ Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ 2017, νη νπνίεο πξνβιέπεηαη λα θζάζνπλ ζηα 1.869 εθαη. επξψ. Αλ ιεθζεί ππφςε θαη ε ρξεκαηνδφηεζε απφ ηνλ ΔΜ, γηα ηελ εμφθιεζε ησλ ιεμηπξνζέζκσλ νθεηιψλ ησλ θνξέσλ ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο ζε ηξίηνπο θαη ε πψιεζε κεηνρψλ ηφηε, ν θαζαξφο δαλεηζκφο ηνπ Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ ζα δηακνξθσζεί ζηα 5.730 εθαη. επξψ. Πίλαθαο 3.15 Υξεκαηνδνηηθέο αλάγθεο Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ 2017 (ζε εθαη. επξψ) Υξεκαηνδνηηθέο αλάγθεο Έιιεηκκα Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ (ηακεηαθφ) 1.757 Απμήζεηο ΜΚ εηαηξεηψλ 112 Υξεκαηνδφηεζε παιαηψλ ππνρξεψζεσλ 4.500 Πψιεζε κεηνρψλ θ.ιπ. -639 Καζαξφο δαλεηζκφο 5.730 Υξενιχζηα κεζνκαθξνπξφζεζκνπ ρξένπο 9.920 Μεξηθφ ζχλνιν 15.650 Πξφβιεςε εμφθιεζεο βξαρππξνζέζκνπ ρξένπο * 550.000 χλνιν ρξεκαηνδνηηθψλ αλαγθψλ 565.650 Υξεκαηνδφηεζε Βξαρππξφζεζκνο δαλεηζκφο * 550.000 Μεζνκαθξνπξφζεζκνο δαλεηζκφο 15.650 χλνιν δαλεηζκνχ 565.650 Πεγή: ΟΓΓΗΥ * Τπνινγίζζεθε φηη ζα γίλεη επαλέθδνζε ησλ ιήμεσλ ηνπ βξαρππξφζεζκνπ ρξένπο (έληνθα γξακκάηηα θαη repos). Σν χςνο ηνπ βξαρππξφζεζκνπ ρξένπο ηφζν γηα ην 2016 φζν θαη γηα ην 2017 αλέξρεηαη ζε 26.880 εθαη. επξψ. 94 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 3.5 Μεληαία θαηαλνκή εζφδσλ-δαπαλψλ Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ 2017 ηνλ πίλαθα 3.16 παξαηίζεηαη ελδεηθηηθή θαηαλνκή θαηά κήλα ησλ εζφδσλ θαη ησλ δαπαλψλ ηνπ Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ γηα ην έηνο 2017 ζε ζσξεπηηθή βάζε. Πίλαθαο 3.16 Μεληαία θαηαλνκή εζφδσλ-δαπαλψλ Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ έηνπο 2017 ζε ζσξεπηηθή βάζε (ζε εθαη. επξψ) Ιαλ. Φεβξ. Μαξ. Απξ. Μάηνο Ινπλ. Ινπι. Απγ. επ. Οθη. Ννεκ. Γεθ. I. Έζνδα Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ (1+2) 3.992 8.135 12.415 16.127 19.068 22.557 28.724 33.755 38.777 43.860 47.973 54.529 1. Καζαξά έζνδα Σαθηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ (α+β+γ-δ) 3.716 7.572 11.629 14.719 17.656 21.134 26.609 31.636 36.644 40.728 44.814 50.374 α. Έζνδα πξν επηζηξνθψλ θφξσλ 3.981 7.730 10.692 13.986 17.137 20.869 26.581 31.783 37.020 41.411 45.881 51.274 β. Έζνδα απνθξαηηθνπνηήζεσλ 32 42 1.354 1.367 1.380 1.393 1.405 1.417 1.429 1.451 1.472 2.044 γ. Έζνδα απφ ANFA 0 345 345 345 345 345 345 345 345 345 345 345 δ. Δπηζηξνθέο θφξσλ 296 545 762 978 1.206 1.472 1.721 1.908 2.150 2.478 2.884 3.289 2. Έζνδα Πξνγξάκκαηνο Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ 276 563 786 1.408 1.412 1.423 2.115 2.119 2.133 3.132 3.159 4.155 II. Γαπάλεο Κξαηηθφ Πξνυπνινγηζκνχ (1+2) 3.462 8.940 13.823 18.170 22.160 26.753 31.623 35.728 39.763 44.334 49.057 56.286 1. Γαπάλεο Σαθηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ (Α+Β) 3.317 8.570 13.172 17.066 20.697 24.686 29.142 32.780 36.482 40.517 44.548 49.536 A. Πξσηνγελείο δαπάλεο Σαθηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ (i+ii+iii+iv+v+vi+vii+viii) 3.177 6.900 10.772 14.226 17.641 21.190 24.792 28.009 31.662 35.377 39.188 43.986 i. Απνδνρέο θαη ζπληάμεηο 1.027 2.054 3.081 4.108 5.135 6.162 7.191 8.220 9.249 10.278 11.308 12.337 ii. Αζθάιηζε, πεξίζαιςε θαη θνηλσληθή πξνζηαζία 1.451 3.135 4.738 6.418 8.025 9.759 11.566 13.060 14.695 16.404 17.940 20.210 iii. Λεηηνπξγηθέο θαη άιιεο δαπάλεο θαη απνδφζεηο πξνο ηξίηνπο 672 1.617 2.340 2.916 3.595 4.215 4.884 5.452 6.329 7.042 8.034 8.873 iv. Απνζεκαηηθφ 15 45 75 150 200 250 300 370 450 650 850 1.000 v. Γαπάλεο αλάιεςεο δαλείσλ απφ ηνλ Δπξσπατθφ Μεραληζκφ ηήξημεο (ΔΜ) θαη παξάιιειεο δαπάλεο δεκφζηνπ 0 20 20 30 30 35 50 50 50 70 70 75 ρξένπο vi. Δγγπήζεηο γηα θνξείο εληφο Γεληθήο Κπβέξλεζεο 0 6 474 526 549 629 629 654 654 664 687 876 vii. Δγγπήζεηο γηα θνξείο εθηφο Γεληθήο Κπβέξλεζεο 12 23 34 48 59 70 82 93 105 118 129 141 viii. Γαπάλεο εμνπιηζηηθψλ πξνγξακκάησλ 0 0 10 30 50 70 90 110 130 150 170 475 B. Σφθνη 140 1.670 2.400 2.840 3.055 3.495 4.350 4.770 4.820 5.140 5.360 5.550 2. Γαπάλεο Πξνγξάκκαηνο Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ 145 370 651 1.104 1.463 2.067 2.481 2.948 3.281 3.817 4.509 6.750 III. Σακεηαθφ Ιζνδχγην Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ (I+II) 530-806 -1.408-2.042-3.092-4.195-2.898-1.972-986 -473-1.084-1.757 IV. Σακεηαθφ Πξσηνγελέο απνηέιεζκα Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ (IIΙ + Β) 670 864 992 798-37 -700 1.452 2.798 3.834 4.667 4.276 3.793 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 95

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 4. Υξεκαηνξνέο κεηαμχ Διιάδαο θαη Δπξσπατθήο Έλσζεο Οη ρξεκαηνξνέο κεηαμχ Διιάδαο θαη Δπξσπατθήο Έλσζεο θαηά ηα έηε 2015-2017 παξνπζηάδνληαη ζηνλ πίλαθα 3.17. Απφ ηε ζχγθξηζε απνιήςεσλ θαη απνδφζεσλ πξνθχπηεη φηη ην ηακεηαθφ φθεινο ηεο Διιάδαο απφ ηνλ πξνυπνινγηζκφ ηεο ΔΔ γηα ην έηνο 2015 δηακνξθψζεθε ζηα 4.492 εθαη. επξψ, ελψ γηα ην 2016 εθηηκάηαη ζε 4.657 εθαη. επξψ, αληηπξνζσπεχνληαο ην 2,5% θαη ην 2,7% ηνπ ΑΔΠ αληίζηνηρα. Tν έηνο 2017 ην ηακεηαθφ φθεινο πξνβιέπεηαη ζε 4.601 εθαη. επξψ ή πνζνζηφ 2,6% ηνπ ΑΔΠ. Ζ ζρέζε απνιήςεσλ-απνδφζεσλ αλακέλεηαη λα δηακνξθσζεί ζε 3,5/1 θαη 3,4/1 γηα ηα έηε 2016 θαη 2017. Σν κεγαιχηεξν κέξνο ησλ επξσπατθήο ρξεκαηνδφηεζεο πξνέξρεηαη απφ ηνπο πφξνπο ησλ δηαξζξσηηθψλ ηακείσλ (ΔΣΠΑ, ΔΚΣ) θαη ηνπ Σακείνπ πλνρήο θαη θαηεπζχλεηαη ζε ηνκείο αλαπηπμηαθήο πνιηηηθήο, πνπ ζπκβάιινπλ θπξίσο ζηε ζηήξημε ηνπ ζηφρνπ ηεο νηθνλνκηθήο θαη θνηλσληθήο ζπλνρήο, ζηελ ελίζρπζε ηεο απαζρφιεζεο θαη ζηε βειηίσζε ησλ ππνδνκψλ θαη ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο. Δηδηθφηεξα, ε κεηαθνξά πφξσλ απφ ηελ ΔΔ ζηελ ειιεληθή νηθνλνκία ζπκβάιιεη ζηελ ελίζρπζε ησλ κεγάισλ έξγσλ ππνδνκψλ, θπξίσο ζηνπο ηνκείο κεηαθνξψλ, πεξηβάιινληνο θαη ελέξγεηαο, θνηλσληθήο πνιηηηθήο θαη πεξηθεξεηαθήο αλάπηπμεο, επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο, έξεπλαο, θαηλνηνκίαο θαη επηρεηξεκαηηθφηεηαο. Δπίζεο, έλα ζεκαληηθφ κέξνο επξσπατθψλ πφξσλ θαηεπζχλεηαη ζην γεσξγηθφ ηνκέα, αθελφο κέζσ ησλ εηζνδεκαηηθψλ εληζρχζεσλ απφ ην Δπξσπατθφ Γεσξγηθφ Σακείν Δγγπήζεσλ (ΔΓΣΔ) θαη αθεηέξνπ κέζσ ησλ πξνγξακκάησλ γηα ηελ αγξνηηθή αλάπηπμε απφ ην Δπξσπατθφ Γεσξγηθφ Σακείν Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο (ΔΓΣΑΑ). 4.1 Υξεκαηνξνέο κεηαμχ Διιάδαο θαη Δπξσπατθήο Έλσζεο ην 2016 Απνιήςεηο Οη ζπλνιηθέο εηζξνέο απφ ηελ ΔΔ θαηά ην έηνο 2016 εθηηκάηαη φηη ζα δηακνξθσζνχλ ζε 6.527 εθαη. επξψ, παξνπζηάδνληαο αχμεζε θαηά 3% ζε ζρέζε κε ην 2015. Δηδηθφηεξα, ην έηνο 2016 αλά ηνκέα πξνυπνινγηζκνχ αλακέλνληαη ηα αθφινπζα: Σαθηηθόο Πξνϋπνινγηζκόο Οη απνιήςεηο ηνπ ΣΠ αθνξνχλ, θαηά θχξην ιφγν, ζηελ παξνρή θνηλνηηθψλ εληζρχζεσλ γηα ηε ζηήξημε ηνπ γεσξγηθνχ εηζνδήκαηνο θαη ζηελ πινπνίεζε πξνγξακκάησλ θαη δξάζεσλ αγξνηηθήο αλάπηπμεο, φπσο αγξνπεξηβαιινληηθά κέηξα (βηνινγηθή γεσξγία, καθξνρξφληα παχζε, θηελνηξνθία), ζηήξημε νξεηλψλ θαη κεηνλεθηηθψλ πεξηνρψλ, δάζσζε θ.ιπ. Δπηπιένλ, ζπκπεξηιακβάλνληαη θαη θνηλνηηθέο ε- ληζρχζεηο πξνο ελίζρπζε δξάζεσλ ηνπ Τπνπξγείνπ Δζληθήο Άκπλαο ζην πεδίν ησλ κεηαλαζηεπηηθψλ ξνψλ. Μέζσ ηνπ ΣΠ αλακέλεηαη λα εηζξεχζνπλ ζπλνιηθά 400 εθαη. επξψ, εθ ησλ νπνίσλ ηα 242 εθαη. επξψ αθνξνχλ απνιήςεηο απφ ην ΔΓΣΑΑ θαη ηα 100 εθαη. επξψ αθνξνχλ ηηο δξάζεηο ηνπ Τπνπξγείνπ Δ- ζληθήο Άκπλαο αλαθνξηθά κε ηηο κεηαλαζηεπηηθέο ξνέο. Πξνϋπνινγηζκόο Δεκνζίωλ Επελδύζεωλ Μέζσ ηνπ ΠΓΔ εθηηκψληαη εηζξνέο χςνπο 4.196 εθαη. επξψ, πνπ αληηπξνζσπεχνπλ ην 64% ηνπ ζπλφινπ ησλ απνιήςεσλ. Οη εηζξνέο ηνπ ΠΓΔ αθνξνχλ ηα δηαξζξσηηθά ηακεία ΔΣΠΑ θαη ΔΚΣ, ην Σακείν πλνρήο, θαζψο θαη ην Δπξσπατθφ Γεσξγηθφ Σακείν Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο (ΔΓΣΑΑ). ηηο εθηηκψκελεο εηζξνέο ηνπ ΠΓΔ ζπκπεξηιακβάλνληαη θαη νη απνιήςεηο απφ ην Γεληθφ Πξφγξακκα ηεο ΔΔ «Αιιειεγγχε θαη Γηαρείξηζε Μεηαλαζηεπηηθψλ Ρνψλ». εκεηψλεηαη φηη, νη εηζξνέο ΠΓΔ ηνπ έηνπο 96 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 2016 αθνξνχλ θπξίσο ηελ πινπνίεζε ησλ πξνγξακκάησλ θαη έξγσλ ηεο πξνγξακκαηηθήο πεξηφδνπ 2014-2020, θαζψο θαη ηηο ηειεπηαίεο απνιήςεηο ησλ πξνγξακκάησλ ηεο πεξηφδνπ 2007-2013. Πξνϋπνινγηζκόο ΕΛΕΓΕΠ Οη απνιήςεηο ηνπ ηνκέα εγγπήζεσλ γεσξγηθψλ πξντφλησλ, πνπ πεξηιακβάλνληαη ζηνλ πξνυπνινγηζκφ ΔΛΔΓΔΠ (ΔΓΣΔ/Δγγπήζεηο), ρξεκαηνδνηνχλ ηε ζηήξημε ηνπ εηζνδήκαηνο ηνπ αγξνηηθνχ πιεζπζκνχ θαη ηελ αλάπηπμε ηεο ππαίζξνπ. Οη εηζξνέο απφ ην Δπξσπατθφ Γεσξγηθφ Σακείν Δγγπήζεσλ (ΔΓΣΔ) αλακέλεηαη λα αλέιζνπλ ζην χςνο ησλ 1.931 εθαη. επξψ γηα ην έηνο 2016, αληηπξνζσπεχνληαο ην 30% ηνπ ζπλφινπ ησλ απνιήςεσλ απφ ηελ ΔΔ. Απνδφζεηο Οη ζπλνιηθέο ζπλεηζθνξέο ηεο Διιάδαο ζηνλ Κνηλνηηθφ Πξνυπνινγηζκφ θαηά ην έηνο 2016, εθηηκάηαη φηη ζα αλέιζνπλ ζε 1.871 εθαη. επξψ, ην κεγαιχηεξν κέξνο ησλ νπνίσλ πξνέξρεηαη απφ ηηο ζπλεηζθνξέο βάζεη ΑΔΔ. Σακεηαθφ απνηέιεζκα Σν θαζαξφ φθεινο (ηακεηαθή βάζε) ηεο Διιάδαο απφ ηηο ρξεκαηηθέο ξνέο κε ηελ ΔΔ θαηά ην 2015 ε- θηηκάηαη φηη ζα αλέιζεη ζε 4.657 εθαη. επξψ. 4.2 Υξεκαηνξνέο κεηαμχ Διιάδαο θαη Δπξσπατθήο Έλσζεο ην 2017 Οη πξνβιέςεηο ησλ ρξεκαηνξνψλ κε ηελ Δπξσπατθή Έλσζε γηα ην έηνο 2017 βαζίδνληαη, θπξίσο, ζην ζρέδην πξνυπνινγηζκνχ ηεο ΔΔ ηνπ έηνπο απηνχ, ζηελ πξφνδν πινπνίεζεο ησλ ζπγρξεκαηνδνηνχκελσλ πξνγξακκάησλ θαη ζηηο εηζξνέο πνπ αλακέλνληαη ζηνλ πξνυπνινγηζκφ ΔΛΔΓΔΠ. Απνιήςεηο Σν ζχλνιν ησλ εηζξνψλ ηεο Διιάδαο απφ ηελ ΔΔ θαηά ην έηνο 2017 εθηηκάηαη φηη ζα αλέιζεη ζην πνζφ ησλ 6.542 εθαη. επξψ, παξνπζηάδνληαο νξηαθή αχμεζε έλαληη ηνπ 2016. Δηδηθφηεξα, αλά ηνκέα πξνυπνινγηζκνχ πξνβιέπνληαη ηα εμήο: Σαθηηθόο Πξνϋπνινγηζκόο Οη πξνβιεπφκελεο εηζξνέο γηα ηνλ ΣΠ αλέξρνληαη ζπλνιηθά ζε 523 εθαη. επξψ, ην κεγαιχηεξν κέξνο ησλ νπνίσλ αθνξά απνιήςεηο απφ ην ΔΓΣΑΑ γηα ηε ρξεκαηνδφηεζε κέηξσλ θαη δξάζεσλ αγξνηηθήο αλάπηπμεο. Πιένλ, ζπκπεξηιακβάλνληαη θαη θνηλνηηθέο εληζρχζεηο πξνο ελίζρπζε δξάζεσλ ηνπ Τ- πνπξγείνπ Δζληθήο Άκπλαο ζην πεδίν ησλ κεηαλαζηεπηηθψλ ξνψλ, θαζψο θαη επηζηξνθέο απφ ηελ ΔΔ ζε ζπλέρεηα δηνξζσηηθψλ πξνυπνινγηζκψλ. Πξνϋπνινγηζκόο Δεκνζίωλ Επελδύζεωλ Οη απνιήςεηο απφ ην ΠΓΔ πξνβιέπεηαη λα δηακνξθσζνχλ ζην χςνο ησλ 3.975 εθαη. επξψ θαη παξνπζηάδνπλ κείσζε θαηά 5,3%, ζε ζρέζε κε ην 2016. Πξνϋπνινγηζκόο ΕΛΕΓΕΠ Οη απνιήςεηο ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ηνπ ΔΛΔΓΔΠ κέζσ ηνπ ΔΓΣΔ γηα ην 2017 πξνβιέπεηαη φηη ζα α- λέιζνπλ ζε 2.044 εθαη. επξψ. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 97

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Απνδφζεηο Οη ζπλεηζθνξέο ηεο ρψξαο καο ζηνλ θνηλνηηθφ πξνυπνινγηζκφ γηα ην νηθνλνκηθφ έηνο 2017 πξνβιέπεηαη φηη ζα αλέιζνπλ ζην πνζφ ησλ 1.941 εθαη. επξψ. Σακεηαθφ απνηέιεζκα Σν θαζαξφ φθεινο (ηακεηαθή βάζε) γηα ην έηνο 2017 πξνβιέπεηαη φηη ζα αλέιζεη ζηα 4.601 εθαη. επξψ. Πίλαθαο 3.17 Υξεκαηνξνέο κεηαμχ Διιάδαο θαη ΔΔ 2015-2017 (ζε εθαη. επξψ) 2015 2016 2017 2016/15 2017/16 Πξαγκ/ζεηο Πξνυπ/ζκφο Δθηηκήζεηο Πξνβιέςεηο Μεηαβνιή % Απνδφζεηο ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε (Ι) 1.848 1.818 1.871 1.941 1,2 3,8 Ίδηνη θνηλνηηθνί πφξνη 1.747 1.745 1.754 1.865 0,4 6,4 Γαζκνί ΚΔΓ θαη αληηληάκπηγθ 181 184 184 184 1,6 0,0 Δηζθνξέο δάραξεο θαη ηζνγιπθφδεο 2 2 2 2 5,0 0,0 πλεηζθνξέο βάζεη ΦΠΑ 362 300 338 357-6,7 5,8 πλεηζθνξέο βάζεη ΑΔΔ 1.203 1.259 1.230 1.322 2,3 7,5 Λνηπέο ζπλεηζθνξέο-επηζηξνθέο 50 20 64 16 27,8-74,7 Πξφζζεηεο έθηαθηεο ζπλεηζθνξέο 40 10 22 6-45,2-71,8 Δπηζηξνθέο απφ αλεθηέιεζηα πξνγξάκκαηα 10 10 42 10 324,2-76,2 Λνηπέο ζπλεηζθνξέο εθηφο πξνυπνινγηζκνχ ΔΔ 51 53 53 60 4,7 13,2 πκκεηνρή ζην Δπξσπατθφ Σακείν Αλάπηπμεο 50 53 53 60 5,4 13,2 Λνηπέο απνδφζεηο Απνιήςεηο απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε (ΙΙ) 6.339 6.508 6.527 6.542 3,0 0,2 Σαθηηθφο Πξνυπνινγηζκφο 428 325 400 523-6,6 30,8 Έμνδα είζπξαμεο ηδίσλ πφξσλ 46 47 40 37-12,5-7,0 Δπηζηξνθέο απφ ΔΔ 293 130-100,0 Απνιήςεηο ΔΓΣΑΑ 70 264 242 236 243,6-2,4 Λνηπέο απνιήςεηο 19 14 18 20-5,5 11,1 Δηζξνέο απφ δξάζεηο πνπ αθνξνχλ κεηαλαζηεπηηθέο ξνέο 100 100 Πξνυπνινγηζκφο Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ 3.900 4.170 4.196 3.975 7,6-5,3 Πξνυπνινγηζκφο ΔΛΔΓΔΠ 2.011 2.013 1.931 2.044-4,0 5,8 Απνιήςεηο απφ ΔΓΣΔ 2.011 2.013 1.931 2.044-4,0 5,8 Σακεηαθφ απνηέιεζκα ( ΙΙ-Ι ) 4.492 4.690 4.657 4.601 3,7-1,2 98 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 5. Ννκηθά Πξφζσπα πιελ ΓΔΚΟ Ο πξνυπνινγηζκφο ησλ ινηπψλ λνκηθψλ πξνζψπσλ ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο πιελ ΓΔΚΟ απεηθνλίδεηαη ζηνπο πίλαθεο 3.18, 3.19, 3.20 θαη 3.21. Πίλαθαο 3.18 Δλνπνηεκέλνο Πξνυπνινγηζκφο λνκηθψλ πξνζψπσλ Γεληθήο Κπβέξλεζεο (πεξηιακβάλνληαη νη ΑΓΑ θαη ην ΑΚΑΓΔ) (ζε εθαη. επξψ) 2016 2017 Δθηηκήζεηο Πξνβιέςεηο Έζνδα (ΝΠ θαη ΑΓΑ) 3.827 4.279 Έζνδα ππέξ ηξίησλ 59 70 Πσιήζεηο 446 459 Έζνδα απφ ηφθνπο 416 337 Μεηαβηβάζεηο απφ Σαθηηθφ Πξνυπνινγηζκφ 667 663 Μεηαβηβάζεηο απφ ΠΓΔ 357 321 Λνηπά έζνδα 1.881 2.429 Γαπάλεο (ΝΠ θαη ΑΓΑ) 3.659 3.756 Γαπάλεο απνδνρψλ πξνζσπηθνχ 536 562 Απνδφζεηο εζφδσλ ππέξ ηξίησλ 63 76 Λνηπέο κεηαβηβάζεηο 148 167 Σφθνη 153 153 Γαπάλεο επελδχζεσλ 310 431 Λνηπέο δαπάλεο 2.448 2.366 Ιζνδχγην (ΝΠ θαη ΑΓΑ) 167 523 Μεηαβνιή αλεμφθιεησλ ππνρξεψζεσλ 5 9 Λνηπέο εζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 21 21 Ιζνδχγην θαηά ESA (ΝΠ θαη ΑΓΑ) 193 553 Έζνδα ΑΚΑΓΔ 1.371 1.318 Γαπάλεο ΑΚΑΓΔ 435 435 Ιζνδχγην ΑΚΑΓΔ 936 883 Ιζνδχγην θαηά ESA (ΝΠ, ΑΓΑ θαη ΑΚΑΓΔ) 1.129 1.436 Με βάζε ηελ πνξεία εμέιημεο ησλ κεγεζψλ ησλ πξνυπνινγηζκψλ (εζφδσλ-εμφδσλ) ησλ λνκηθψλ πξνζψπσλ γηα ην 2016, ην ηζνδχγην εθηηκάηαη φηη ζα δηακνξθσζεί ζε πιεφλαζκα χςνπο 1.129 εθαη. επξψ, ελψ γηα ην έηνο 2017 πξνβιέπεηαη φηη ζα αλέιζεη ζηα 1.436 εθαη. επξψ, βειηησκέλν θαηά 307 εθαη. επξψ ζε ζρέζε κε ην 2016. Ζ βειηίσζε απηή νθείιεηαη, θπξίσο, ζην απνηέιεζκα ηνπ εηδηθνχ ινγαξηαζκνχ «Αλαλεψζηκεο Πεγέο Δλέξγεηαο - πκπαξαγσγή Ζιεθηξηθήο Δλέξγεηαο θαη Θεξκφηεηαο Τ- ςειήο Απφδνζεο» (ΑΠΔ-ΖΘΤΑ), ηνλ νπνίν δηαρεηξίδεηαη ε εηαηξεία «Λεηηνπξγφο ηεο Αγνξάο Ζιεθηξηθήο Δλέξγεηαο (ΛΑΓΖΔ) ΑΔ». ηνλ πίλαθα 3.19 εκθαλίδνληαη ηα απνηειέζκαηα (ζηφρνη), πνπ αλακέλεηαη λα πεηχρνπλ νη θνξείο γηα ην έηνο 2017. Δπηπιένλ, πεξηιακβάλνληαη νη πξνζαξκνγέο (θαηά ESA), θαζψο θαη ε κεηαβνιή ησλ απιήξσησλ ππνρξεψζεσλ ησλ λνκηθψλ πξνζψπσλ επνπηείαο θάζε Τπνπξγείνπ. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 99

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Πίλαθαο 3.19 Ιζνδχγην λνκηθψλ πξνζψπσλ Γεληθήο Κπβέξλεζεο (εθηφο ΑΓΑ θαη ΑΚΑΓΔ) αλά Τπνπξγείν (ζε εθαη. επξψ) 2016 2017 Δθηηκήζεηο Πξνβιέςεηο 1 Τπνπξγείν Δζσηεξηθψλ 1 0 Ιζνδύγην 1 0 Μεηαβνιή αλεμόθιεησλ ππνρξεώζεσλ 0 0 Λνηπέο εζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 1α πξψελ Τπνπξγείν Δζσηεξηθψλ 0 0 Ιζνδύγην 0 0 Μεηαβνιή αλεμόθιεησλ ππνρξεώζεσλ 0 0 Λνηπέο εζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 1β πξψελ Τπνπξγείν Γεκφζηαο Σάμεο θαη Πξνζηαζίαο ηνπ Πνιίηε 0 0 Ιζνδύγην 0 0 Μεηαβνιή αλεμόθιεησλ ππνρξεώζεσλ 0 0 Λνηπέο εζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 1γ πξψελ Τπνπξγείν Μαθεδνλίαο θαη Θξάθεο 1 0 Ιζνδύγην 1 0 Μεηαβνιή αλεμόθιεησλ ππνρξεώζεσλ 0 0 Λνηπέο εζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 2 Τπνπξγείν Οηθνλνκίαο θαη Αλάπηπμεο -30 4 Ιζνδύγην -30 4 Μεηαβνιή αλεμόθιεησλ ππνρξεώζεσλ 0 0 Λνηπέο εζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 3 Τπνπξγείν Φεθηαθήο Πνιηηηθήο, Σειεπηθνηλσληψλ θαη Δλεκέξσζεο 0 0 Ιζνδύγην 0 0 Μεηαβνιή αλεμόθιεησλ ππνρξεώζεσλ 0 0 Λνηπέο εζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 4 Τπνπξγείν Δζληθήο Άκπλαο 1 1 Ιζνδύγην 1 1 Μεηαβνιή αλεμόθιεησλ ππνρξεώζεσλ 0 0 Λνηπέο εζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 5 Τπνπξγείν Παηδείαο, Έξεπλαο θαη Θξεζθεπκάησλ 13 44 Ιζνδύγην 6 41 Μεηαβνιή αλεμόθιεησλ ππνρξεώζεσλ 7 3 Λνηπέο εζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 6 Τπνπξγείν Δξγαζίαο, Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο θαη Κνηλσληθήο Αιιειεγγχεο 2 9 Ιζνδύγην 2 8 Μεηαβνιή αλεμόθιεησλ ππνρξεώζεσλ 1 1 Λνηπέο εζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 7 Τπνπξγείν Δμσηεξηθψλ 0 0 Ιζνδύγην 0 0 Μεηαβνιή αλεμόθιεησλ ππνρξεώζεσλ 0 0 Λνηπέο εζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 8 Τπνπξγείν Γηθαηνζχλεο, Γηαθάλεηαο θαη Αλζξσπίλσλ Γηθαησκάησλ 14 5 Ιζνδύγην 14 5 Μεηαβνιή αλεμόθιεησλ ππνρξεώζεσλ 0 0 Λνηπέο εζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 9 Τπνπξγείν Οηθνλνκηθψλ 251 170 Ιζνδύγην 251 170 Μεηαβνιή αλεμόθιεησλ ππνρξεώζεσλ 0 0 Λνηπέο εζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 10 Τπνπξγείν Τγείαο 29 8 Ιζνδύγην 31 3 Μεηαβνιή αλεμόθιεησλ ππνρξεώζεσλ -2 5 Λνηπέο εζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 11 Τπνπξγείν Γηνηθεηηθήο Αλαζπγθξφηεζεο 2 0 Ιζνδύγην 2 0 Μεηαβνιή αλεμόθιεησλ ππνρξεώζεσλ 0 0 Λνηπέο εζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 12 Τπνπξγείν Πνιηηηζκνχ θαη Αζιεηηζκνχ 34 44 Ιζνδύγην 13 24 Μεηαβνιή αλεμόθιεησλ ππνρξεώζεσλ 0 0 Λνηπέο εζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 21 21 13 Τπνπξγείν Πεξηβάιινληνο θαη Δλέξγεηαο -194 206 Ιζνδύγην -194 206 Μεηαβνιή αλεμόθιεησλ ππνρξεώζεσλ 0 0 Λνηπέο εζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 100 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Πίλαθαο 3.19 Ιζνδχγην λνκηθψλ πξνζψπσλ Γεληθήο Κπβέξλεζεο (εθηφο ΑΓΑ θαη ΑΚΑΓΔ) αλά Τπνπξγείν (ζε εθαη. επξψ) 2016 2017 Δθηηκήζεηο Πξνβιέςεηο 14 Τπνπξγείν Τπνδνκψλ θαη Μεηαθνξψλ 38 42 Ιζνδύγην 38 42 Μεηαβνιή αλεμόθιεησλ ππνρξεώζεσλ 0 0 Λνηπέο εζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 15 Τπνπξγείν Ναπηηιίαο θαη Νεζησηηθήο Πνιηηηθήο 4 5 Ιζνδύγην 4 5 Μεηαβνιή αλεμόθιεησλ ππνρξεώζεσλ 0 0 Λνηπέο εζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 16 Τπνπξγείν Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο θαη Σξνθίκσλ 18 12 Ιζνδύγην 18 12 Μεηαβνιή αλεμόθιεησλ ππνρξεώζεσλ 0 0 Λνηπέο εζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 χλνιν Τπνπξγείσλ θαηά ESA 184 551 Ιζνδχγην 158 521 Μεηαβνιή αλεμφθιεησλ ππνρξεψζεσλ 5 9 Λνηπέο εζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 21 21 (1) Σν αξλεηηθφ πξφζεκν ζεκαίλεη έιιεηκκα. (2) Σν ζεηηθφ πξφζεκν ζηε κεηαβνιή ησλ αλεμφθιεησλ ππνρξεψζεσλ ζεκαίλεη βειηίσζε ηνπ απνηειέζκαηνο. Ννκηθά πξφζσπα αλά Τπνπξγείν πιελ ΑΓΑ θαη ΑΚΑΓΔ Τπνπξγείν Εζωηεξηθώλ ην ελ ιφγσ ππνπξγείν πεξηιακβάλεηαη ν θνξέαο Κέληξν Θεκάησλ Ηζφηεηαο (ΚΔΘΗ) (ζην πξψελ Τ- πνπξγείν Δζσηεξηθψλ), ην Κέληξν Μειεηψλ Αζθάιεηαο (ΚΔΜΔΑ) (ζην πξψελ Τπνπξγείν Γεκνζίαο Σάμεο θαη Πξνζηαζίαο ηνπ Πνιίηε), θαζψο επίζεο ε Αιεμάλδξεηα Εψλε Καηλνηνκίαο ΑΔ θαη ην Κέληξν Γηαθχιαμεο Αγηνξείηηθεο Κιεξνλνκίαο (ζην πξψελ Τπνπξγείν Μαθεδνλίαο θαη Θξάθεο). Τπνπξγείν Οηθνλνκίαο θαη Αλάπηπμεο ηα λνκηθά πξφζσπα ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκίαο θαη Αλάπηπμεο, κεηαμχ άιισλ, πεξηιακβάλνληαη ην Δζληθφ Σακείν Δπηρεηξεκαηηθφηεηαο θαη Αλάπηπμεο (ΔΣΔΑΝ) ΑΔ, πνπ έρεη σο βαζηθφ ζθνπφ ηελ πξνψζεζε ηεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο θαη εηδηθφηεξα ηελ ελίζρπζε ηεο πξφζβαζεο ζηε ρξεκαηνδφηεζε γηα ηελ ίδξπζε λέσλ θαη θαηλνηφκσλ επηρεηξήζεσλ, θαζψο θαη ε Διιεληθή Δηαηξεία Δπελδχζεσλ θαη Δμσηεξηθνχ Δκπνξίνπ ΑΔ, κε θχξην ζηφρν ηελ πξνζέιθπζε, ηελ ππνδνρή θαη ηε δηαηήξεζε επελδχζεσλ ζηελ Διιάδα θαζψο θαη ηελ πξνψζεζε θαη αλάπηπμε θάζε είδνπο εμαγσγψλ αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ. ηνπο επνπηεπφκελνπο θνξείο ηνπ Τπνπξγείνπ πεξηιακβάλνληαη θαη νη θνξείο ηνπ Κεθ. Α ηνπ λ. 3429/2005, ΔΒΔΣΑΜ ΑΔ, ΔΤΠ, ΟΒΗ, ΚΔΠΔ, ΚΓΔΟΓ, θαζψο θαη ε ΣΑΝΔΟ ΑΔ. Πξνβιέπεηαη φηη ην ζχλνιν ησλ λνκηθψλ πξνζψπσλ ζα παξνπζηάζεη ην 2017 πιεφλαζκα χςνπο 4 ε- θαη. επξψ. Τπνπξγείν Ψεθηαθήο Πνιηηηθήο, Σειεπηθνηλωληώλ θαη Ελεκέξωζεο ηα λνκηθά πξφζσπα Γεληθήο Κπβέξλεζεο πνπ επνπηεχνληαη απφ ην Τπνπξγείν Φεθηαθήο Πνιηηηθήο, Σειεπηθνηλσληψλ θαη Δλεκέξσζεο, πεξηιακβάλεηαη ην Αζελατθφ Πξαθηνξείν Δηδήζεσλ - Μαθεδνληθφ Πξαθηνξείν Δηδήζεσλ (ΑΠΔ-ΜΠΔ) ΑΔ, ν πξνυπνινγηζκφο ηνπ νπνίνπ πξνβιέπεηαη λα είλαη ηζνζθειηζκέλνο ζην έηνο 2017. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 101

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Τπνπξγείν Εζληθήο Άκπλαο ηελ επνπηεία ηνπ Τπνπξγείνπ πεξηιακβάλνληαη ζπλνιηθά έμη (6) λνκηθά πξφζσπα δεκνζίνπ δηθαίνπ, ην απνηέιεζκα ησλ νπνίσλ εθηηκάηαη ζε 1 εθαη. επξψ πεξίπνπ. Σν κεγαιχηεξν κέξνο ησλ εζφδσλ ησλ λνκηθψλ πξνζψπσλ πξνέξρεηαη απφ έζνδα ίδηαο επηρεηξεκαηηθήο δξαζηεξηφηεηαο ησλ θνξέσλ, ελψ νη δαπάλεο ηνπο αθνξνχλ θπξίσο πιεξσκέο γηα ππεξεζίεο θαη γηα επελδχζεηο. Τπνπξγείν Παηδείαο, Έξεπλαο θαη Θξεζθεπκάηωλ Οη επνπηεπφκελνη θνξείο ηνπ Τπνπξγείνπ αθνξνχλ λνκηθά πξφζσπα δεκνζίνπ δηθαίνπ (ΑΔΗ-ΣΔΗβηβιηνζήθεο-εξεπλεηηθά θέληξα) θαη ηδησηηθνχ δηθαίνπ (Δηδηθνχο Λνγαξηαζκνχο Κνλδπιίσλ Έξεπλαο - εξεπλεηηθά θέληξα), θαζψο θαη λνκηθά πξφζσπα ηνπ Κεθ. Α ηνπ λ. 3429/2005. Ο πξνυπνινγηζκφο ησλ επνπηεπφκελσλ θνξέσλ ηνπ Τπνπξγείνπ αλακέλεηαη λα παξνπζηάζεη ζεηηθφ απνηέιεζκα χςνπο 44 εθαη. επξψ. Σν απνηέιεζκα απηφ πξνβιέπεηαη λα πξνθχςεη θπξίσο απφ ηνπο εηδηθνχο ινγαξηαζκνχο θνλδπιίσλ έξεπλαο, ηα ινηπά λνκηθά πξφζσπα ηδησηηθνχ δηθαίνπ θαη απφ ηα λνκηθά πξφζσπα δεκνζίνπ δηθαίνπ (ΑΔΗ θαη ΣΔΗ). Κχξηα πεγή ησλ εζφδσλ γηα ηα ΑΔΗ, ηα ΣΔΗ θαη ηηο Βηβιηνζήθεο απνηεινχλ νη κεηαβηβάζεηο απφ ηνλ Κξαηηθφ Πξνυπνινγηζκφ, θαζψο θαη νη πφξνη απφ ζπγρξεκαηνδνηνχκελα πξνγξάκκαηα απφ ηελ ΔΔ. Τπνπξγείν Εξγαζίαο, Κνηλωληθήο Αζθάιηζεο θαη Κνηλωληθήο Αιιειεγγύεο Οη επνπηεπφκελνη θνξείο ηνπ Τπνπξγείνπ Δξγαζίαο, Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο θαη Κνηλσληθήο Αιιειεγγχεο, πνπ απνηεινχληαη θπξίσο απφ ηα Κέληξα Κνηλσληθήο Πξφλνηαο (ΝΠΓΓ), αλακέλεηαη λα παξνπζηάζνπλ ην 2017 ζεηηθφ ηζνδχγην χςνπο 9 εθαη. επξψ πεξίπνπ. Τπνπξγείν Εμωηεξηθώλ Ο επνπηεπφκελνο θνξέαο ηνπ Τπνπξγείνπ είλαη ην λνκηθφ πξφζσπν «Διιεληθή Δζληθή Δπηηξνπή γηα ηελ UNESCO», κε νπδέηεξν δεκνζηνλνκηθφ απνηέιεζκα. Τπνπξγείν Δηθαηνζύλεο, Δηαθάλεηαο θαη Αλζξωπίλωλ Δηθαηωκάηωλ Σν απνηέιεζκα ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ηνπ επνπηεπφκελνπ λνκηθνχ πξνζψπνπ ΣΑΥΓΗΚ, πξνβιέπεηαη λα είλαη ζεηηθφ (5 εθαη. επξψ), ελψ ην απνηέιεζκα ηνπ λνκηθνχ πξνζψπνπ ΔΠΑΝΟΓΟ πξνβιέπεηαη λα είλαη νπδέηεξν. Τπνπξγείν Οηθνλνκηθώλ ηα επνπηεπφκελα λνκηθά πξφζσπα απφ ην Τπνπξγείν Οηθνλνκηθψλ πεξηιακβάλνληαη, κεηαμχ άιισλ, ν Οξγαληζκφο Γηαρείξηζεο Γεκνζίνπ Υξένπο (ΟΓΓΖΥ), ην Δηδηθφ Σακείν Διέγρνπ, Παξαγσγήο θαη Πνηφηεηαο Αιθνφιεο θαη Αιθννινχρσλ Πνηψλ (ΔΣΔΠΠΑΑ), ην Σακείν Υξεκαηνπηζησηηθήο ηαζεξφηεηαο, ην Σακείν Αμηνπνίεζεο Ηδησηηθήο Πεξηνπζίαο ηνπ Γεκνζίνπ ΑΔ (ΣΑΗΠΔΓ), ην Σακείν Παξαθαηαζεθψλ θαη Γαλείσλ θαη ην Σακείν Δγγχεζεο Καηαζέζεσλ θαη Δπελδχζεσλ. Δθηηκάηαη φηη ην ζπλνιηθφ απνηέιεζκα ησλ θνξέσλ ηνπ Τπνπξγείνπ ζα αλέιζεη ζην πνζφ ησλ 170 εθαη. επξψ γηα ην έηνο 2017. 102 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Τπνπξγείν Τγείαο Σα λνκηθά πξφζσπα επνπηείαο ηνπ Τπνπξγείνπ Τγείαο, ζηα νπνία ζπκπεξηιακβάλνληαη, κεηαμχ άιισλ, ην ΔΚΑΒ, ε ΑΔΜΤ ΑΔ, ν ΟΚΑΝΑ, ην ΚΔΘΔΑ, ην ΔΚΔΦΤΔ, ην ΔΚΔΑ, ν ΔΟΦ, αλακέλεηαη λα εκθαλίζνπλ ζεηηθφ απνηέιεζκα χςνπο 8 εθαη. επξψ ζην 2017. Τπνπξγείν Δηνηθεηηθήο Αλαζπγθξόηεζεο Σν απνηέιεζκα ηνπ Πξνυπνινγηζκνχ ηνπ επνπηεπφκελνπ λνκηθνχ πξνζψπνπ Δζληθφ Κέληξν Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη Απηνδηνίθεζεο (ΔΚΓΓΑ), πξνβιέπεηαη λα είλαη νπδέηεξν γηα ην έηνο 2017. Τπνπξγείν Πνιηηηζκνύ θαη Αζιεηηζκνύ ε φ,ηη αθνξά ην ζπλνιηθφ απνηέιεζκα ησλ πξνυπνινγηζκψλ ησλ λνκηθψλ πξνζψπσλ πνπ επνπηεχνληαη απφ ην Τπνπξγείν, πξνβιέπεηαη φηη απφ ηε δξαζηεξηφηεηά ηνπο ζα πξνθχςεη ζεηηθφ απνηέιεζκα χςνπο πεξίπνπ 44 εθαη. επξψ. Σν κεγαιχηεξν κέξνο ζα πξνέιζεη απφ ην Σακείν Αξραηνινγηθψλ Πφξσλ θαη Απαιινηξηψζεσλ, ιφγσ ζπγθεθξηκέλσλ δξάζεσλ, φπσο ε βειηίσζε ηεο δηαρείξηζεο έθδνζεο ησλ εηζηηεξίσλ ζε ειεθηξνληθή κνξθή θαη ε πξνψζεζε αληηηχπσλ πξντφλησλ πνιηηηζηηθήο ζεκαηνινγίαο ζε κνπζεία θαη αξραηνινγηθνχο ρψξνπο. ην ζεηηθφ απνηέιεζκα ηνπ Τπνπξγείνπ πεξηιακβάλνληαη θαη ηα έζνδα απφ θαηαπηψζεηο εγγπήζεσλ ηνπ Οξγαληζκνχ Μεγάξνπ Μνπζηθήο Αζελψλ (ΟΜΜΑ), γηα ηα έηε 2016 θαη 2017, χςνπο 21 εθαη. επξψ θαη έηνο. Τπνπξγείν Πεξηβάιινληνο θαη Ελέξγεηαο Σν ηζνδχγην ηνπ ππνηνκέα ηνπ Τπνπξγείνπ αλακέλεηαη λα δηακνξθσζεί ζε ζεηηθφ απνηέιεζκα χςνπο 206 εθαη. επξψ. ην απνηέιεζκα απηφ πεξηιακβάλεηαη θαη ην ηζνδχγην ηνπ Δηδηθνχ ινγαξηαζκνχ ΑΠΔ-ΖΘΤΑ, ηνλ νπνίν δηαρεηξίδεηαη ν ΛΑΓΖΔ, πνπ πξνβιέπεηαη λα αλέιζεη ζηα 257 εθαη. επξψ. Αληίζεηα, ην απνηέιεζκα ηνπ ΝΠΗΓ «Κέληξν Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ θαη Δμνηθνλφκεζεο Δλέξγεηαο - ΚΑΠΔ» πξνβιέπεηαη λα παξνπζηάζεη αξλεηηθφ απνηέιεζκα χςνπο 0,6 εθαη. επξψ. εκεηψλεηαη, φηη ζηνπο επνπηεπφκελνπο θνξείο πεξηιακβάλνληαη θαη νη θνξείο ηνπ Κεθ. Α ηνπ Ν. 3429/2005 «Ηλζηηηνχην Γεσινγηθψλ θαη Μεηαιιεπηηθψλ Δξεπλψλ (ΗΓΜΔ)», ε εηαηξεία «Λεηηνπξγφο Αγνξάο Ζιεθηξηθήο Δλέξγεηαο (ΛΑΓΖΔ) ΑΔ», θαζψο θαη ην «Δζληθφ Κηεκαηνιφγην θαη Υαξηνγξάθεζε ΑΔ (ΔΚΥΑ ΑΔ)», ην νπνίν πξνβιέπεηαη λα παξνπζηάζεη αξλεηηθφ απνηέιεζκα χςνπο 51 εθαη. επξψ. Τπνπξγείν Τπνδνκώλ θαη Μεηαθνξώλ ηα λνκηθά πξφζσπα ηνπ Τπνπξγείνπ πεξηιακβάλεηαη ν Δηδηθφο Λνγαξηαζκφο Κνλδπιίσλ Έξεπλαο ΟΑΠ (ΟΑΠ-ΔΛΚΔ), ν Οξγαληζκφο Αληηζεηζκηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Πξνζηαζίαο (ΟΑΠ), ε Δηαηξεία Παγίσλ ΔΤΓΑΠ, ν Οξγαληζκφο Αλάπηπμεο Κξήηεο ΑΔ (ΟΑΚ ΑΔ), ε εηαηξεία Κηηξηαθέο Τπνδνκέο ΑΔ (ΚηΤπ ΑΔ), ε νπνία απνηειεί ηνλ εληαίν θαηαζθεπαζηηθφ θνξέα ηνπ Διιεληθνχ Γεκνζίνπ, θαζψο θαη ην ΗΔΚΔΜ-ΣΔΔ. Σν αλακελφκελν ζεηηθφ απνηέιεζκα ησλ παξαπάλσ θνξέσλ, πξνβιέπεηαη λα αλέιζεη ζηα 42 εθαη. επξψ. Τπνπξγείν Ναπηηιίαο θαη Νεζηωηηθήο Πνιηηηθήο Σν ζπλνιηθφ απνηέιεζκα ησλ επνπηεπφκελσλ θνξέσλ πξνβιέπεηαη φηη ζα δηακνξθσζεί ζε πιεφλαζκα 5 εθαη. επξψ πεξίπνπ. ηνπο παξαπάλσ θνξείο πεξηιακβάλνληαη 12 Ληκεληθά Σακεία, θχξηα δξάζε ησλ νπνίσλ είλαη ε εθκεηάιιεπζε, θαηαζθεπή θαη ζπληήξεζε ησλ ιηκεληθψλ ππνδνκψλ, ησλ αιηεπηηθψλ θαηαθπγίσλ θαη ιηκελίζθσλ ησλ πεξηνρψλ αξκνδηφηεηάο ηνπο. Γηα ηελ πινπνίεζε ησλ έξγσλ, ζην πιαίζην επίηεπμεο ηνπ ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 103

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 ζθνπνχ ηεο ίδξπζήο ηνπο, επηρνξεγνχληαη απφ ην Πξφγξακκα Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ. Οη πφξνη ηνπο είλαη θπξίσο έζνδα απφ ην ηέινο ρξήζεο ιηκέλσλ ζηα εηζηηήξηα ή λαχινπο, έζνδα απφ ηέιε πξφζδεζεο, πξχκλεζεο πινίσλ θαη ειιηκεληζκνχ ζθαθψλ. Σν απνηέιεζκα ησλ θνξέσλ ηνπ ελ ιφγσ Τπνπξγείνπ πξνέξρεηαη απνθιεηζηηθά απφ ηνπο έληεθα (11) Οξγαληζκνχο Ληκέλσλ, πνπ πεξηιακβάλνληαη ζηνπο θνξείο ηνπ Κεθ. Α ηνπ λ. 3429/2005. Τπνπξγείν Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο θαη Σξνθίκωλ Σν Τπνπξγείν έρεη ππφ ηελ επνπηεία ηνπ λνκηθά πξφζσπα, ηφζν δεκνζίνπ, φζν θαη ηδησηηθνχ δηθαίνπ, κεηαμχ ησλ νπνίσλ ν Δληαίνο Φνξέαο Διέγρνπ Σξνθίκσλ (ΔΦΔΣ), κε βαζηθή απνζηνιή ηνπ ηε δηαζθάιηζε ηεο εηζαγσγήο, παξαγσγήο θαη δηαθίλεζεο πγηεηλψλ ηξνθίκσλ, κε ζηφρν ηελ πξνζηαζία ηνπ θαηαλαισηή θαη ν Διιεληθφο Γεσξγηθφο Οξγαληζκφο "ΓΖΜΖΣΡΑ" (ΔΛΓΟ-ΓΖΜΖΣΡΑ), ν νπνίνο δηαζθαιίδεη ηελ πνηφηεηα ηνπ γάιαθηνο, ζχκθσλα κε ηελ ειιεληθή θαη θνηλνηηθή λνκνζεζία, θαη κεξηκλά γηα ηελ πηζηνπνίεζε ησλ αγξνηηθψλ πξντφλησλ θαη ηελ πξναγσγή ηεο έξεπλαο θαη ηεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο ζηνλ ηνκέα ηεο γεσξγίαο. Σα λνκηθά πξφζσπα επνπηείαο ηνπ ΤΠΑΑΣ πξνβιέπεηαη λα εκθαλίζνπλ ην 2017 πιεφλαζκα χςνπο 12 εθαη. επξψ. Αλεμάξηεηεο Γηνηθεηηθέο Αξρέο (ΑΓΑ) ην ηζνδχγην ηνπ ππνηνκέα ησλ ινηπψλ λνκηθψλ πξνζψπσλ ζπκπεξηιακβάλεηαη θαη ην απνηέιεζκα ησλ Αλεμάξηεησλ Γηνηθεηηθψλ Αξρψλ (ΑΓΑ), πνπ έρνπλ λνκηθή πξνζσπηθφηεηα θαη είλαη νη αθφινπζεο: Επηηξνπή Αληαγωληζκνύ Ζ Δπηηξνπή Αληαγσληζκνχ έρεη σο βαζηθή απνζηνιή ηελ εχξπζκε ιεηηνπξγία ηεο αγνξάο θαη ηελ ε- θαξκνγή ηνπ δηθαίνπ ηνπ αληαγσληζκνχ, πνπ νδεγεί ζε κείσζε ησλ ηηκψλ, βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο θαη ηνπ εχξνπο ησλ παξερνκέλσλ πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ, δηεχξπλζε ησλ επηινγψλ γηα ηνπο θαηαλαισηέο θαη αχμεζε ηεο αγνξαζηηθήο ηνπο δχλακεο, θαζψο θαη ζηελ ελίζρπζε ηεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο θαη ηελ αλάπηπμε ηεο νηθνλνκίαο. Σν αξλεηηθφ απνηέιεζκα ηεο Αξρήο γηα ηα έηε 2016 θαη 2017 νθείιεηαη ζηελ απφδνζε κεξίζκαηνο ζην Διιεληθφ Γεκφζην χςνπο 2,3 εθαη. επξψ ην 2016 θαη 4,0 εθαη. επξψ ην 2017, αληίζηνηρα. Εζληθή Επηηξνπή Σειεπηθνηλωληώλ θαη Σαρπδξνκείωλ (EETT) Ζ Αξρή απηή απνηειεί ηνλ εζληθφ ξπζκηζηή πνπ επνπηεχεη θαη ειέγρεη ηελ αγνξά ειεθηξνληθψλ επηθνηλσληψλ, ζηελ νπνία δξαζηεξηνπνηνχληαη νη εηαηξίεο ζηαζεξήο θαη θηλεηήο ηειεθσλίαο, αζχξκαησλ επηθνηλσληψλ θαη δηαδηθηχνπ, θαζψο θαη ηελ ηαρπδξνκηθή αγνξά, ζηελ νπνία δξαζηεξηνπνηνχληαη νη εηαηξίεο παξνρήο ηαρπδξνκηθψλ ππεξεζηψλ θαη ππεξεζηψλ ηαρπκεηαθνξάο. Δπηπιένλ, ε ΔΔΣΣ αζθεί αξκνδηφηεηεο επηηξνπήο αληαγσληζκνχ ζηηο ελ ιφγσ αγνξέο. Γηα ην 2017 πξνβιέπεηαη ζεηηθφ απνηέιεζκα χςνπο 1,1 εθαη. επξψ. Ρπζκηζηηθή Αξρή Ελέξγεηαο (ΡΑΕ) Ζ Ρπζκηζηηθή Αξρή Δλέξγεηαο (ΡΑΔ) έρεη γλσκνδνηηθέο αξκνδηφηεηεο ζηνλ ηνκέα ηεο ελέξγεηαο. Πην ζπγθεθξηκέλα παξαθνινπζεί θαη επνπηεχεη ηε ιεηηνπξγία ηεο αγνξάο ελέξγεηαο ζε φινπο ηνπο ηνκείο ηεο θαη γλσκνδνηεί ζηνλ Τπνπξγφ Πεξηβάιινληνο θαη Δλέξγεηαο, θαζψο θαη ζηηο αξκφδηεο Αξρέο γηα ηε ιήςε ησλ αλαγθαίσλ κέηξσλ, πνπ αθνξνχλ ηελ ηήξεζε ησλ θαλφλσλ ηνπ αληαγσληζκνχ θαη ηελ πξνζηαζία ησλ θαηαλαισηψλ. 104 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Ο πξνυπνινγηζκφο ηεο ΡΑΔ γηα ην έηνο 2017 πξνβιέπεηαη λα εκθαλίζεη ζεηηθφ απνηέιεζκα χςνπο 1,7 εθαη. επξψ. Εζληθή Αλαινγηζηηθή Αξρή Οη αξκνδηφηεηεο ηεο Αξρήο, κεηαμχ άιισλ, πεξηιακβάλνπλ ηε ζχληαμε αλαινγηζηηθψλ εθζέζεσλ ζρεηηθά κε ηε βησζηκφηεηα ηνπ πζηήκαηνο Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο, ηνλ έιεγρν ηεο νηθνλνκηθήο ιεηηνπξγίαο θαη βησζηκφηεηαο ησλ ηακείσλ επαγγεικαηηθήο αζθάιηζεο αλαθνξηθά κε ην πξφγξακκα παξνρψλ θαη επελδχζεσλ, ηε γλσκνδφηεζε γηα εηδηθφηεξα ζέκαηα αλαινγηζηηθήο απνηίκεζεο αζθαιηζηηθψλ νξγαληζκψλ θ.ιπ. Γηα ην έηνο 2017 ην ηζνδχγην ηεο Αξρήο εθηηκάηαη φηη ζα αλέιζεη ζε πιεφλαζκα χςνπο 0,5 εθαη. επξψ. Επηηξνπή Επνπηείαο θαη Ειέγρνπ Παηγλίωλ (ΕΕΕΠ) Ζ Δπηηξνπή Δπνπηείαο θαη Διέγρνπ Παηγλίσλ έρεη σο απνζηνιή ηε ξχζκηζε, ηελ επνπηεία θαη ηνλ έ- ιεγρν ησλ αγνξψλ παξνρήο ππεξεζηψλ δηεμαγσγήο παηγλίσλ, ηε κέξηκλα γηα ηελ πξνζηαζία ησλ παηθηψλ θαη ηνπ θνηλσληθνχ ζπλφινπ, εηδηθφηεξα δε ησλ αλειίθσλ θαη ησλ επάισησλ νκάδσλ ηνπ πιεζπζκνχ. Σν απνηέιεζκα ηεο Δπηηξνπήο γηα ην έηνο 2016 εθηηκάηαη φηη ζα δηακνξθσζεί ζε έιιεηκκα πεξίπνπ 2 εθαη. επξψ, ιακβάλνληαο ππφςε θαη ηελ απφδνζε ζην Διιεληθφ Γεκφζην πιενλάζκαηνο ηεο ΔΔΔΠ πξνεγνχκελσλ εηψλ χςνπο 5,0 εθαη. επξψ. Γηα ην 2017, πξνβιέπεηαη πιεφλαζκα χςνπο 2,6 εθαη. επξψ. Ειιεληθή ηαηηζηηθή Αξρή (ΕΛΣΑΣ) Ζ Διιεληθή ηαηηζηηθή Αξρή έρεη σο ζθνπφ ηε ζπζηεκαηηθή παξαγσγή επίζεκσλ ζηαηηζηηθψλ, θαζψο θαη ηε δηελέξγεηα επηζηεκνληθψλ εξεπλψλ θαη ηελ θαηάξηηζε κειεηψλ νη νπνίεο: α) αθνξνχλ φ- ινπο ηνπο ηνκείο ηεο δξαζηεξηφηεηαο ηνπ δεκφζηνπ θαη ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα, β) ππνζηεξίδνπλ ηε δηαδηθαζία ιήςεο απνθάζεσλ, ράξαμεο θαη αμηνιφγεζεο πνιηηηθψλ ηεο Κπβέξλεζεο θαη ησλ θνξέσλ ηνπ Γεκνζίνπ (δείθηεο αμηνιφγεζεο), γ) ππνβάιινληαη ζε δηεζλείο θνξείο ζχκθσλα κε ηηο ππνρξεψζεηο ηεο ρψξαο θαη δ) αθνξνχλ ζην γεληθφ θνηλφ ή θαηεγνξίεο ρξεζηψλ ζηαηηζηηθψλ ζηνηρείσλ ζην εζσηεξηθφ ή ζην εμσηεξηθφ. Σν ηζνδχγην ηνπ θνξέα γηα ην έηνο 2017 είλαη ηζνζθειηζκέλν. Εληαία Αλεμάξηεηε Αξρή Δεκνζίωλ πκβάζεωλ (ΕΑΑΔΗΤ) Ζ Δληαία Αλεμάξηεηε Αξρή Γεκνζίσλ πκβάζεσλ έρεη σο βαζηθφ ξφιν ηε δηαζθάιηζε ηεο δηαθάλεηαο, ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο, ηεο ζπλνρήο θαη ελαξκφληζεο ησλ δηαδηθαζηψλ αλάζεζεο θαη εθηέιεζεο ησλ δεκνζίσλ ζπκβάζεσλ, ζχκθσλα κε ην εζληθφ θαη επξσπατθφ δίθαην, ηε δηαξθή βειηίσζε ηνπ λνκηθνχ πιαηζίνπ ησλ δεκνζίσλ ζπκβάζεσλ, θαζψο θαη ηνλ έιεγρν ηεο ηήξεζεο ησλ αλσηέξσ απφ ηηο αλαζέηνπζεο αξρέο. Σν απνηέιεζκα ηεο Αξρήο γηα ην 2017 ζα δηακνξθσζεί ζε έιιεηκκα 0,8 εθαη. επξψ, ιφγσ ηεο πξνβιεπφκελεο απφδνζεο ζην Διιεληθφ Γεκφζην κεξίζκαηνο, χςνπο 1,0 εθαη. επξψ πεξίπνπ. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 105

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Πίλαθαο 3.20 Ιζνδχγην Αλεμάξηεησλ Γηνηθεηηθψλ Αξρψλ (ΑΓΑ) (ζε εθαη. επξψ) 2016 Δθηηκήζεηο 2017 Πξνβιέςεηο Δπηηξνπή Αληαγσληζκνχ -2-3 Δζληθή Δπηηξνπή Σειεπηθνηλσληψλ θαη Σαρπδξνκείσλ 9 1 Ρπζκηζηηθή Αξρή Δλέξγεηαο 2 2 Δζληθή Αλαινγηζηηθή Αξρή 1 1 Δπηηξνπή Δπνπηείαο θαη Διέγρνπ Παηγλίσλ -2 3 Διιεληθή ηαηηζηηθή Αξρή 1 0 Δληαία Αλεμάξηεηε Αξρή Γεκνζίσλ πκβάζεσλ 0-1 Ιζνδχγην 9 2 Αζθαιηζηηθφ Κεθάιαην Αιιειεγγχεο Γελεψλ (ΑΚΑΓΔ) Σν ΑΚΑΓΔ ζπζηάζεθε κε ην άξζξν 149 ηνπ λ. 3655/2008 κε βαζηθφ ζθνπφ ηε δεκηνπξγία απνζεκαηηθψλ γηα ηε ρξεκαηνδφηεζε ησλ θιάδσλ ζχληαμεο ησλ Φνξέσλ Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο (ΦΚΑ), ζην πιαίζην ηεο δηαζθάιηζεο ησλ ζπληάμεσλ ησλ λέσλ γελεψλ. Οη βαζηθέο πεγέο εζφδσλ είλαη ε εηήζηα επηρνξήγεζε απφ ηνλ Κξαηηθφ Πξνυπνινγηζκφ, θαζψο θαη ηα έζνδα απφ ηελ Δηζθνξά Αιιειεγγχεο πληαμηνχρσλ. Σα ζπγθεθξηκέλα έζνδα ηεξνχληαη ζε ινγαξηαζκνχο κε νηθνλνκηθή θαη ινγηζηηθή απηνηέιεηα. Πίλαθαο 3.21 Πξνυπνινγηζκφο ΑΚΑΓΔ (ζε εθαη. επξψ) 2016 Δθηηκήζεηο 2017 Πξνβιέςεηο Έζνδα 1.371 1.318 Δηζθνξά αιιειεγγχεο ζπληαμηνχρσλ (θχξηα ζχληαμε) 620 556 Δηζθνξά αιιειεγγχεο ζπληαμηνχρσλ (επηθνπξηθή ζχληαμε) 108 64 Έζνδα απφ αζθαιηζηηθή εηζθνξά (λ.4186/13) 3 3 Έζνδα απφ επηρεηξεκαηηθή δξαζηεξηφηεηα (έζνδα απφ ηφθνπο) 170 190 Δηήζηα επηρνξήγεζε κέζσ πηζηψζεσλ ηνπ θξαηηθνχ πξνυπνινγηζκνχ (λ. 4254/14) 470 505 Γαπάλεο 435 435 Δπηρνξεγήζεηο ζε ΦΚΑ γηα θάιπςε ειιεηκκάησλ 395 395 Δπηρνξεγήζεηο γηα ην Πξφγξακκα "Βνήζεηα ζην ζπίηη" 40 40 Ιζνδχγην (απνηέιεζκα) 936 883 Σν απνηέιεζκα ηνπ ΑΚΑΓΔ γηα ην 2016 αλακέλεηαη λα δηακνξθσζεί ζε πιεφλαζκα χςνπο 936 εθαη. επξψ, ελψ ε αληίζηνηρε πξφβιεςε γηα ην 2017 αλέξρεηαη ζε 883 εθαη. επξψ, κεησκέλε θαηά 53 εθαη. επξψ. Σν απνηέιεζκα απηφ απνδίδεηαη θπξίσο ζηα κεησκέλα έζνδα απφ ηελ εηζθνξά αιιειεγγχεο ζπληαμηνχρσλ (θχξηα θαη επηθνπξηθή ζχληαμε). 106 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 6. Κνηλσληθφο πξνυπνινγηζκφο Ο θνηλσληθφο πξνυπνινγηζκφο, γηα ην 2017, ραξαθηεξίδεηαη θπξίσο απφ ηελ εθαξκνγή ηνπ λένπ α- ζθαιηζηηθνχ λφκνπ θαη ηηο αιιαγέο πνπ επηθέξεη. Ζ αζθαιηζηηθή κεηαξξχζκηζε, πνπ ζεζκνζεηήζεθε κε ηνπο λφκνπο 4336/15 θαη 4387/16, έζεζε ηηο βάζεηο γηα ηε καθξνπξφζεζκε βησζηκφηεηα ηνπ αζθαιηζηηθνχ ζπζηήκαηνο. Ζ πξνζπάζεηα άκβιπλζεο ησλ θνηλσληθψλ ζπλεπεηψλ απφ ηελ ηξέρνπζα νηθνλνκηθή θξίζε ζηνλ επαίζζεην ηνκέα ηεο απαζρφιεζεο θαη ηεο αλάζρεζεο ηεο αλεξγίαο απνηειεί βαζηθφ άμνλα ησλ ελεξγεηηθψλ πνιηηηθψλ πνπ ζρεδηάδνληαη θαη εθαξκφδνληαη απφ ηνλ ΟΑΔΓ. ηνλ ηνκέα ηεο πγείαο νη πξνζπάζεηεο επηθεληξψλνληαη θπξίσο ζηελ νξζνινγηθνπνίεζε ησλ δαπαλψλ θαη ζηε ζπγθξάηεζή ηνπο, ζηελ εμφθιεζε απιήξσησλ ππνρξεψζεσλ, ζηελ ελίζρπζε ησλ δηαξζξσηηθψλ δξάζεσλ πνπ έρνπλ δξνκνινγεζεί, πξνθεηκέλνπ λα εμαζθαιηζηεί ε βειηίσζε ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ πξνο ηνπο αζθαιηζκέλνπο, θαζψο θαη ζηελ παξνρή ηαηξνθαξκαθεπηηθήο θαη λνζνθνκεηαθήο πεξίζαιςεο ζηνπο αλαζθάιηζηνπο πνιίηεο. Παξάιιεια, ζπλερίδεηαη ε πξνζπάζεηα εμαζθάιηζεο ηεο νκαιήο ξνήο κεηαθνξάο ησλ πξνυπνινγηζζεηζψλ αζθαιηζηηθψλ εηζθνξψλ απφ ηα αζθαιηζηηθά ηακεία, θπξίσο πξνο ηνλ ΔΟΠΤΤ, γεγνλφο πνπ ζηνρεχεη ζηελ θαλνληθή εμππεξέηεζε ησλ πιεξσκψλ ηνπ θνξέα γηα ηηο παξερφκελεο ππεξεζίεο ζηνπο αζθαιηζκέλνπο ηνπ, ηα δεκφζηα λνζνθνκεία, αιιά θαη ηνπο ηδηψηεο παξφρνπο ππεξεζηψλ πγείαο. Πίλαθαο 3.22 Δλνπνηεκέλνο θνηλσληθφο πξνυπνινγηζκφο ζε ηακεηαθή βάζε (ζε εθαη. επξψ) 2016 Δθηηκήζεηο 2017 Πξνβιέςεηο Έζνδα 34.365 40.237 Αζθαιηζηηθέο εηζθνξέο 18.768 20.071 Έζνδα απφ ηφθνπο 230 230 Λνηπά έζνδα 1.422 1.421 Μεηαβηβάζεηο απφ Σαθηηθφ Πξνυπνινγηζκφ 13.354 17.964 εθ ησλ νπνίσλ κεηαβηβάζεηο γηα ηελ θαηαβνιή ζπληάμεσλ Γεκνζίνπ Ιαλνπαξίνπ 2017 580 Μεηαβηβάζεηο απφ ΠΓΔ 196 156 Μεηαβηβάζεηο απφ άιινπο θνξείο Γεληθήο Κπβέξλεζεο 395 395 Έμνδα 35.008 41.036 Ακνηβέο πξνζσπηθνχ 812 820 πληάμεηο 23.466 29.211 Λνηπέο κεηαβηβάζεηο 7.465 7.521 Γηνηθεηηθέο θαη ινηπέο δαπάλεο (2) 3.252 3.471 Μεηαβηβάζεηο ζε ινηπνχο θνξείο ΓΚ εθηφο θνηλσληθνχ πξνυπνινγηζκνχ (3) 12 12 Ιζνδχγην (1) -643-799 (1) Πεξηιακβάλεηαη ην ηζνδχγην ησλ ΟΚΑ, λνζνθνκείσλ θαη ΠΔΓΤ. (2) Πεξηιακβάλνληαη θαη νη δαπάλεο πξνκεζεηψλ αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ ησλ δεκφζησλ λνζνθνκείσλ. (3) Αθνξνχλ κεηαβηβάζεηο πξνο ην ΔΚΑΒ. Σα ζπλνιηθά έζνδα ηνπ ελνπνηεκέλνπ θνηλσληθνχ πξνυπνινγηζκνχ ην 2017 πξνβιέπνληαη απμεκέλα θαηά 5.872 εθαη. επξψ, ζε ζρέζε κε ην 2016, θπξίσο ιφγσ ηεο ελζσκάησζεο ηεο θξαηηθήο επηρνξήγεζεο θαη ησλ εηζθνξψλ εξγαδνκέλσλ πνπ αθνξνχλ ηνπο αζθαιηζκέλνπο έσο 31/12/2010 ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα, ζηνπο νπνίνπο νη ζπληάμεηο θαηαβάιινληαλ απφ ηνλ ηαθηηθφ πξνυπνινγηζκφ, ελψ πιένλ ζα θαηαβάιινληαη απφ ηνλ Δληαίν Φνξέα Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο (ΔΦΚΑ). Αληίζηνηρα, ηα έμνδά ηνπ ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 107

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 πξνβιέπνληαη απμεκέλα θαηά 6.028 εθαη. επξψ ζε ζρέζε κε ηηο εθηηκήζεηο ηνπ 2016, θπξίσο ιφγσ ηεο αχμεζεο πνπ επέθεξε ε ελζσκάησζε ηεο ζπληαμηνδνηηθήο δαπάλεο ηνπ Γεκνζίνπ. Γηα ην 2016 ην ηακεηαθφ ηζνδχγην ησλ Οξγαληζκψλ Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο (Αζθαιηζηηθά Σακεία, Οξγαληζκνί Απαζρφιεζεο, ΔΟΠΤΤ) θαη ησλ Ννζνθνκείσλ - ΠΔΓΤ εθηηκάηαη φηη ζα δηακνξθσζεί ζε έιιεηκκα χςνπο 643 εθαη. επξψ, έλαληη πξφβιεςεο ζηφρνπ γηα έιιεηκκα χςνπο 2.089 εθαη. επξψ. Χζηφζν, ζε δεκνζηνλνκηθή βάζε, ην απνηέιεζκα γηα ην 2016 εθηηκάηαη ζε πιεφλαζκα χςνπο 225 ε- θαη. επξψ, έλαληη πξφβιεςεο ειιείκκαηνο χςνπο 589 εθαη. επξψ. Ζ εμέιημε απηή νθείιεηαη θπξίσο ζηελ αχμεζε ησλ κεηαβηβάζεσλ απφ ηνλ Σαθηηθφ Πξνυπνινγηζκφ χςνπο 580 εθαη. επξψ, γηα ηελ θαηαβνιή ηεο ζπληαμηνδνηηθήο δαπάλεο ηνπ Γεκνζίνπ ηνπ Ηαλνπαξίνπ 2017. Γηα ην έηνο 2017, ην δεκνζηνλνκηθφ απνηέιεζκα εθηηκάηαη φηη ζα δηακνξθσζεί ζε πιεφλαζκα χςνπο 233 εθαη. επξψ, σο απφξξνηα θπξίσο ηεο εθηηκψκελεο βειηίσζεο ησλ απιήξσησλ ππνρξεψζεσλ θαηά 1.032 εθαη. επξψ γηα ην ζχλνιν ησλ νξγαληζκψλ θνηλσληθήο αζθάιηζεο θαη ησλ λνζνθνκείσλ - ΠΔΓΤ. Αζθαιηζηηθά Σακεία Γηα ην 2017 ην δεκνζηνλνκηθφ απνηέιεζκα ησλ αζθαιηζηηθψλ ηακείσλ αλακέλεηαη λα δηακνξθσζεί απφ κεηαβνιέο ζην ζθέινο ησλ εζφδσλ θαη ησλ εμφδσλ σο εμήο: Πξνβιέπεηαη αχμεζε ησλ αζθαιηζηηθψλ εηζθνξψλ (πεξηιακβαλνκέλσλ θαη ησλ ξπζκίζεσλ νθεηιψλ) θαηά 1.371 εθαη. επξψ, ε νπνία νθείιεηαη ηφζν ζηελ αχμεζε ησλ εηζθνξψλ ζε θαηεγνξίεο απηναπαζρνινχκελσλ θαη αγξνηψλ, φζν θαη ζηελ θαηαβνιή απφ 1/1/2017 εξγνδνηηθήο εηζθνξάο απφ ην Γεκφζην θαη ησλ εηζθνξψλ εξγαδνκέλσλ πξνο ηνλ ΔΦΚΑ. Οη κεηαβηβάζεηο απφ ηνλ θξαηηθφ πξνυπνινγηζκφ ζα δηακνξθσζνχλ ζηα 14.669 εθαη. επξψ έλαληη 10.083 εθαη. επξψ ζην 2016, ιφγσ θπξίσο ηεο απμεκέλεο επηρνξήγεζεο πξνο ηνλ ΔΦΚΑ γηα ηελ θαηαβνιή θαη ησλ ζπληάμεσλ ηνπ Γεκνζίνπ, πνπ κέρξη ηψξα απνηεινχζαλ δαπάλε ηνπ ηαθηηθνχ πξνυπνινγηζκνχ. Χο πξνο ην ζθέινο ησλ εμφδσλ ε ζπληαμηνδνηηθή δαπάλε αλακέλεηαη λα αλέιζεη ζηα 29.211 εθαη. επξψ ην 2017, έλαληη 23.466 εθαη. επξψ ην 2016, ήηνη απμεκέλε θαηά 5.745 εθαη. επξψ, ιφγσ ηεο θαηαβνιήο ησλ θχξησλ ζπληάμεσλ ηνπ Γεκνζίνπ απφ ηνλ ΔΦΚΑ απφ ηελ 1/1/2017. Αζθαιηζηηθή κεηαξξχζκηζε Με ην λ. 4336/15 ελαξκνλίζηεθαλ νη πξνυπνζέζεηο ζπληαμηνδφηεζεο κεηαμχ ησλ αζθαιηζκέλσλ, φ- ζνλ αθνξά ζηα φξηα ειηθίαο θαη ζηνπο αληίζηνηρνπο ρξφλνπο αζθάιηζεο, απνηξέπνληαο ηαπηφρξνλα ζε κεζνπξφζεζκν θαη καθξνπξφζεζκν νξίδνληα ηελ αχμεζε ηεο ζπληαμηνδνηηθήο δαπάλεο ιφγσ πξφσξσλ ζπληαμηνδνηήζεσλ. Παξάιιεια, κε ην λ.4387/16 ξπζκίζηεθαλ ζέκαηα πνπ αθνξνχλ ζηελ απνθαηάζηαζε ηεο ηζνλνκίαο κεηαμχ παιαηψλ αζθαιηζκέλσλ, αιιά θαη κεηαμχ παιαηψλ θαη λέσλ αζθαιηζκέλσλ, θαζψο θαη ζηελ ελίζρπζε ηνπ θνηλσληθνχ θαη αλαδηαλεκεηηθνχ ραξαθηήξα ηνπ αζθαιηζηηθνχ ζπζηήκαηνο. Οη ζεκαληηθφηεξνη άμνλεο ηεο αζθαιηζηηθήο κεηαξξχζκηζεο έρνπλ σο εμήο: Δλνπνηνχληαη νη πθηζηάκελνη θνξείο θχξηαο αζθάιηζεο ζηνλ ΔΦΚΑ, ζηνλ νπνίν ζπκπεξηιακβάλνληαη πιένλ θαη νη ζπληάμεηο ηνπ Γεκνζίνπ, ελψ παξάιιεια νη θνξείο επηθνπξηθήο αζθάιηζεο θαη ηα ηακεία πξφλνηαο ελζσκαηψλνληαη ζην ΔΣΔΑΔΠ. Με ηνλ ηξφπν απηφ επηδηψθεηαη ε ξηδηθή α- πινπνίεζε ηνπ ζπζηήκαηνο θαη ε βειηίσζε ηεο απνηειεζκαηηθφηεηάο ηνπ. Δλαξκνλίδνληαη νη θαλφλεο εηζθνξψλ θαη παξνρψλ γηα ην ζχλνιν ησλ αζθαιηζκέλσλ ηδησηηθνχ θαη δεκφζηνπ ηνκέα, θαζηεξψλνληαο θαλφλεο ηζνλνκίαο κεηαμχ ησλ αζθαιηζκέλσλ. Γεκηνπξγνχληαη δηαθξηηά φξηα κεηαμχ αζθαιηζηηθψλ θαη πξνλνηαθψλ παξνρψλ θαη γίλεηαη πξνζπάζεηα λα αληηκεησπηζηνχλ ζηαδηαθά νη πθηζηάκελεο δνκηθέο αδπλακίεο ηνπ αζθαιηζηηθνχ ζπζηήκαηνο. 108 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Δπηδηψθεηαη ε πιήξεο ρξεκαηνδφηεζε ηνπ αληαπνδνηηθνχ κέξνπο ησλ παξνρψλ απφ ηηο αζθαιηζηηθέο εηζθνξέο. Δμαζθαιίδεηαη ε απινπνίεζε ησλ δηαδηθαζηψλ, κέζσ ηεο εθαξκνγήο εληαίσλ θαλφλσλ γηα φινπο ηνπο αζθαιηζκέλνπο, ζηνηρείν πνπ αλακέλεηαη λα επηηαρχλεη ηε δηνηθεηηθή απνηειεζκαηηθφηεηα ηνπ ζπζηήκαηνο, λα εληζρχζεη ηε δηαθάλεηα, λα κεηψζεη ην γξαθεηνθξαηηθφ θφζηνο θαη λα επηηξέςεη ηελ επθνιφηεξε θαη ηαρχηεξε απνλνκή ησλ ζπληάμεσλ. ην πιαίζην απηφ πινπνηνχληαη ελέξγεηεο θαη παξεκβάζεηο φπσο : Τηνζεηνχληαη εληαία πνζνζηά αλαπιήξσζεο γηα ην αληαπνδνηηθφ ηκήκα ηεο ζχληαμεο γηα φινπο ηνπο αζθαιηζκέλνπο, ιακβάλνληαο ππφςε ηηο εθάζηνηε δηακνξθνχκελεο νηθνλνκηθέο ζπλζήθεο ζηε ρψξα. Δπηδηψθεηαη ε κείσζε ηεο θηψρεηαο ησλ ειηθησκέλσλ, κε ηελ πηνζέηεζε ηεο εζληθήο ζχληαμεο θαη ζεζκνζεηείηαη ξήηξα αλάπηπμεο πνπ ζπλδέεηαη κε ηελ πνξεία ηεο νηθνλνκίαο ηεο ρψξαο. Δθαξκφδνληαη εληαίνη αζθαιηζηηθνί θαλφλεο γηα φινπο. Πξνβιέπεηαη ε δηαηήξεζε ηεο πξνζσπηθήο δηαθνξάο γηα ηνπο πθηζηάκελνπο ζπληαμηνχρνπο. Λνηπέο δξάζεηο Ζ δαπάλε ηνπ επηδφκαηνο θνηλσληθήο αιιειεγγχεο ζπληαμηνχρσλ (ΔΚΑ) αλακέλεηαη λα δηακνξθσζεί ζε 751 εθαη. επξψ γηα ην 2016 θαη ζε 320 εθαη. επξψ γηα ην 2017. Πξνθεηκέλνπ λα ακβιπλζνχλ νη ζπλέπεηεο ηεο πεξηθνπήο ηνπ ελ ιφγσ επηδφκαηνο, έρεη πξνβιεθζεί ε εθαξκνγή αληηζηαζκηζηηθψλ κέηξσλ πξνο ηνπο δηθαηνχρνπο. Δπηηαρχλνληαη νη δηαδηθαζίεο εθθαζάξηζεο εθθξεκψλ αηηήζεσλ (απφ ην 2013 θαη κεηά) ζηα Αζθαιηζηηθά Σακεία γηα ηηο εθάπαμ παξνρέο, δεδνκέλνπ φηη ν αζθαιηζηηθφο λφκνο 4387/2016 θαζφξηζε ην λέν ηξφπν ππνινγηζκνχ ηνπο. πλερίδνληαη νη δξάζεηο εληφο ηνπ 2017 κε ζηφρν ηε βειηίσζε ηεο εηζπξαμηκφηεηαο ησλ αζθαιηζηηθψλ εηζθνξψλ θαη νθεηιψλ, ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο αδήισηεο-αλαζθάιηζηεο εξγαζίαο κέζσ θαη ηεο ζπκβνιήο ηνπ ψκαηνο Δπηζεψξεζεο Δξγαζίαο (ΔΠΔ), θαζψο θαη ηελ ελίζρπζε ηεο ζπκκφξθσζεο ησλ εξγνδνηψλ θαη ησλ αζθαιηζκέλσλ ζηηο αζθαιηζηηθέο ππνρξεψζεηο ηνπο. Παξάιιεια πξνσζείηαη ε ελνπνίεζε ηεο δηαδηθαζίαο είζπξαμεο ησλ αζθαιηζηηθψλ εηζθνξψλ αξρηθά ζην πιαίζην ηνπ ΔΦΚΑ θαη καθξνπξφζεζκα ζε ζπλεξγαζία κε ηε θνξνινγηθή δηνίθεζε, γεγνλφο πνπ αλακέλεηαη λα βειηηψζεη ηελ εηζπξαμηκφηεηα. Ζ δεκηνπξγία ελφο ελνπνηεκέλνπ κεηξψνπ εηζθεξφλησλ, θαζψο θαη ε ελαξκφληζε ησλ εηζπξαθηηθψλ δηαδηθαζηψλ εθηηκάηαη φηη ζα ζπκβάινπλ ζηελ απνηειεζκαηηθφηεξε δηαρείξηζε ηνπ ζπλφινπ ησλ αζθαιηζηηθψλ εηζθνξψλ. Οξγαληζκνί Απαζρφιεζεο Γηα ην 2017 ην ηακεηαθφ ηζνδχγην ηνπ Οξγαληζκνχ Απαζρφιεζεο Δξγαηηθνχ Γπλακηθνχ (ΟΑΔΓ) α- λακέλεηαη λα παξνπζηάζεη πιεφλαζκα χςνπο 177 εθαη. επξψ, ελψ ζε δεκνζηνλνκηθή βάζε εθηηκάηαη ζε πιεφλαζκα 182 εθαη. επξψ, έλαληη εθηηκψκελνπ ηακεηαθνχ πιενλάζκαηνο 317 εθαη. επξψ θαη δεκνζηνλνκηθνχ απνηειέζκαηνο 322 εθαη. επξψ γηα ην 2016 αληίζηνηρα. Δηδηθφηεξα, ε δαπάλε γηα ηα επηδφκαηα αλεξγίαο αλακέλεηαη λα παξακείλεη ζηα ίδηα επίπεδα κε ην 2016, δειαδή ζην χςνο ησλ 887 εθαη. επξψ, ελψ πξνβιέπεηαη απμεκέλε δαπάλε θαηά 104 εθαη. επξψ ζην 2017 κε ζθνπφ ηελ εθαξκνγή ησλ ζρεδηαδφκελσλ ελεξγεηηθψλ πνιηηηθψλ γηα ηελ ηφλσζε ηεο α- παζρφιεζεο κέζσ ησλ δηαθφξσλ πξνγξακκάησλ ελίζρπζεο, θαηάξηηζεο θαη επαλέληαμεο ζηελ αγνξά εξγαζίαο, θαζψο θαη ησλ πξνγξακκάησλ θνηλσθεινχο εξγαζίαο. Παξάιιεια ν Οξγαληζκφο αλακέλεηαη λα ιάβεη ζεκαληηθή ρξεκαηνδφηεζε απφ ηνλ Σαθηηθφ Πξνυπνινγηζκφ, θαζψο θαη απφ ην Πξφγξακκα Γεκνζίσλ Δπελδχζεσλ (ΠΓΔ) χςνπο 505 θαη 130 εθαη. επξψ αληίζηνηρα, γηα ηελ πινπνίεζε ησλ πξναλαθεξφκελσλ δξάζεσλ. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 109

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Δζληθφο Οξγαληζκφο Παξνρήο Τπεξεζηψλ Τγείαο (ΔΟΠΤΤ) To ηακεηαθφ απνηέιεζκα ηνπ ΔΟΠΤΤ γηα ην 2016 αλακέλεηαη λα δηακνξθσζεί ζε έιιεηκκα χςνπο 268 εθαη. επξψ, έλαληη ζηφρνπ ειιείκκαηνο 139 εθαη. επξψ, ελψ ζε δεκνζηνλνκηθή βάζε ν Οξγαληζκφο αλακέλεηαη λα παξνπζηάζεη πιεφλαζκα χςνπο 498 εθαη. επξψ, απνηππψλνληαο ηελ πξνζπάζεηά ηνπ λα επηηαρχλεη ηηο πιεξσκέο, κε ζθνπφ ηε κείσζε ησλ απιήξσησλ ππνρξεψζεσλ πξνο ηξίηνπο. Παξάιιεια, βξίζθεηαη ζε εμέιημε ην πξφγξακκα απνπιεξσκήο ιεμηπξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ (λ. 4281/2014), ην νπνίν αλακέλεηαη λα ζπκβάιεη ζεκαληηθά ζηε βειηίσζε ηεο νηθνλνκηθήο ζέζεο ηνπ θνξέα. Αληίζηνηρα, γηα ην 2017 ην ηακεηαθφ απνηέιεζκα εθηηκάηαη φηη ζα δηακνξθσζεί ζε έιιεηκκα χςνπο 151 εθαη. επξψ, ελψ ζε δεκνζηνλνκηθή βάζε ην απνηέιεζκα ηνπ Οξγαληζκνχ εθηηκάηαη ζε πιεφλαζκα χςνπο 314 εθαη. επξψ. Καηά ζπλέπεηα, ε κείσζε ηεο θξαηηθήο επηρνξήγεζεο θαηά 200 εθαη. επξψ ζε ζρέζε κε ην 2016, α- ληαλαθιά ηελ αλακελφκελε βειηίσζε ησλ νηθνλνκηθψλ κεγεζψλ ηνπ ΔΟΠΤΤ, πνπ ζηεξίδεηαη θπξίσο ζηα έζνδα απφ ηηο απμεκέλεο αζθαιηζηηθέο εηζθνξέο γηα πγεηνλνκηθή πεξίζαιςε (λ.4334/2015) θαη ζηελ αλακελφκελε κείσζε ησλ απιήξσησλ ππνρξεψζεσλ. Πξέπεη σζηφζν λα ζεκεησζεί φηη απαξαίηεηε πξνυπφζεζε γηα ηελ νκαιή ιεηηνπξγία ηνπ Οξγαληζκνχ απνηειεί ε δηαζθάιηζε ηεο απφδνζεο ζε ηαθηηθή βάζε ησλ πξνβιεπφκελσλ εηζθνξψλ πνπ εηζπξάηηνληαη απφ ηα ηακεία θνηλσληθήο αζθάιηζεο. Αλαθνξηθά κε ηηο δαπάλεο, ε ζπγθξάηεζε ηεο θαξκαθεπηηθήο δαπάλεο ζε δεδνπιεπκέλε βάζε απνηειεί ζηφρν ηνπ ΔΟΠΤΤ γηα ην 2017, δεδνκέλνπ φηη παξαηεξνχληαη απμεηηθέο ηάζεηο, ηφζν ιφγσ ηεο απμεκέλεο ηηκήο ησλ λέσλ ζπληαγνγξαθνχκελσλ ζθεπαζκάησλ, φζν θαη ηεο αλάγθεο θάιπςεο ησλ αλαζθάιηζησλ πνιηηψλ. Αλάινγε πξνζπάζεηα ζπγθξάηεζεο ηεο δαπάλεο ζε δεδνπιεπκέλε βάζε πξνβιέπεηαη λα πξαγκαηνπνηεζεί θαη ζηελ θαηεγνξία ησλ παξφρσλ πγείαο (ηδησηηθέο θιηληθέο, δηαγλσζηηθά, θπζηθνζεξαπείεο θ.ά.). Κχξην εξγαιείν γηα ηελ επίηεπμε ησλ αλσηέξσ ζηφρσλ απνηεινχλ νη κεραληζκνί απηφκαησλ επηζηξνθψλ (clawback) θαη θιηκαθνχκελνπ πνζνζηνχ επηζηξνθήο (rebate). Παξάιιεια, θχξην κέιεκα ηνπ ΔΟΠΤΤ απνηειεί ε φζν ην δπλαηφλ ηαρχηεξε είζπξαμε ή / θαη ν ζπκςεθηζκφο ησλ νθεηιφκελσλ επηζηξνθψλ απφ ηνπο κεραληζκνχο rebate θαη clawback, πξνζπάζεηα πνπ αλακέλεηαη λα νδεγήζεη ζε πεξαηηέξσ κείσζε ηνπ χςνπο ησλ απιήξσησλ ππνρξεψζεσλ ηνπ Οξγαληζκνχ. Πξνο ηελ θαηεχζπλζε απηή δίλεηαη ηδηαίηεξε έκθαζε ζηελ θαζηέξσζε ηνπ κεληαίνπ ππνινγηζκνχ θαη ηεο απηφκαηεο «είζπξαμεο» ηνπ rebate γηα ηελ θαηεγνξία ησλ ινηπψλ παξφρσλ πγείαο (πιελ θαξκαθεπηηθψλ εηαηξηψλ θαη ηδησηηθψλ θαξκαθείσλ), κέζσ ππνβνιήο ησλ δαπαλψλ ησλ παξφρσλ ζην ειεθηξνληθφ ζχζηεκα ηνπ Οξγαληζκνχ. Απνζθνπψληαο ζηνλ έιεγρν θαη ηνλ εμνξζνινγηζκφ ησλ δαπαλψλ ηνπ θνξέα, δξνκνινγνχληαη ηα παξαθάησ δηαξζξσηηθά κέηξα θαη παξεκβάζεηο: Δμνξζνινγηζκφο ηνπ πξνγξάκκαηνο πιεξσκψλ ησλ παξφρσλ. Έλαξμε δηαδηθαζίαο εθθαζάξηζεο ησλ ππνβνιψλ ησλ παξφρσλ πγείαο κε ηε κέζνδν ηεο δεηγκαηνιεςίαο. Έιεγρνο παξαβαηηθφηεηαο κε ηε ρξήζε πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ ζε φιν ην θάζκα ησλ ιεηηνπξγηψλ θαη ππεξεζηψλ. Γεκηνπξγία Καλφλσλ Οξζήο πληαγνγξαθηθήο Πξαθηηθήο Γηαγλσζηηθψλ Δμεηάζεσλ. ΟΓΑ ΝΑΣ, Οξγαληζκνί κε-αζθαιηζηηθώλ παξνρώλ ην λ.4387/2016 πξνβιέθζεθε ε δηαηήξεζε ηεο απηνηεινχο λνκηθήο πξνζσπηθφηεηαο ησλ νξγαληζκψλ ΝΑΣ θαη ΟΓΑ θαη κεηά ηελ έλαξμε ιεηηνπξγίαο ηνπ ΔΦΚΑ, γηα ηελ άζθεζε ησλ κεαζθαιηζηηθψλ αξκνδηνηήησλ ηνπο. 110 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Πίλαθαο 3.23 Πξνυπνινγηζκνί θνξέσλ θνηλσληθήο αζθάιηζεο θαη λνζνθνκείσλ ΠΔΓΤ (ζε εθαη. επξψ) 2016 Δθηηκήζεηο 2017 Πξνβιέςεηο Ι. Φνξείο θνηλσληθήο αζθάιηζεο α) ΔΦΚΑ, ΔΣΔΑΔΠ θ.ιπ. Έζνδα 35.808 42.014 Αζθαιηζηηθέο εηζθνξέο 11.342 12.848 Ρχζκηζε νθεηιψλ 1.013 878 Μεηαβηβάζεηο απφ ΑΚΑΓΔ 395 395 Κνηλσληθνί πφξνη 706 662 Μεηαβηβάζεηο απφ ηαθηηθφ πξνυπνινγηζκφ 10.083 14.669 εθ ησλ νπνίσλ κεηαβηβάζεηο γηα ηελ θαηαβνιή ζπληάμεσλ Γεκνζίνπ Ιαλνπαξίνπ 2017 580 Αληηθξηδφκελα έζνδα 27 28 Απφδνζε πεξηνπζίαο 911 911 Δηζπξάμεηο ππέξ Γεκνζίνπ θαη ηξίησλ 11.095 11.362 Λνηπά έζνδα 236 260 Έμνδα 36.561 42.701 πληάμεηο 23.466 29.211 Κύξηαο αζθάιηζεο 19.788 25.780 Δπηθνπξηθήο αζθάιηζεο 3.678 3.431 Λνηπέο παξνρέο αζζέλεηαο 192 192 Πξνλνηαθέο παξνρέο 1.250 1.395 Λνηπέο κεηαβηβάζεηο ζε ηξίηνπο 78 78 Απφδνζε εηζπξάμεσλ ηξίησλ 11.095 11.362 Λνηπέο δαπάλεο 228 224 Γαπάλεο πξνζσπηθνχ 233 219 Γηνηθεηηθέο δαπάλεο 19 19 Σακεηαθφ ηζνδχγην -753-687 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο -273-61 Ιζνδχγην θαηά ESA -1.026-748 β) ΟΑΔΓ,ΟΔΔ,ΟΔΚ Έζνδα 2.758 2.729 Αζθαιηζηηθέο εηζθνξέο 1.671 1.736 Ρχζκηζε νθεηιψλ 226 184 Μεηαβηβάζεηο απφ ηαθηηθφ πξνυπνινγηζκφ 517 505 Μεηαβηβάζεηο απφ ΠΓΔ 170 130 Απφδνζε πεξηνπζίαο 34 34 Δηζπξάμεηο ππέξ Γεκνζίνπ θαη ηξίησλ 137 137 Λνηπά έζνδα 3 3 Έμνδα 2.441 2.552 Δπηδφκαηα αλεξγίαο 887 887 Πξνγξάκκαηα απαζρφιεζεο 500 604 Λνηπέο πξνλνηαθέο παξνρέο 135 135 Μεηαβηβάζεηο ζην ΙΚΑ 551 555 Απφδνζε εηζπξάμεσλ ηξίησλ 137 137 Γαπάλεο πξνζσπηθνχ 96 99 Λνηπέο δαπάλεο 135 135 Σακεηαθφ ηζνδχγην 317 177 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 5 5 Ιζνδχγην θαηά ESA 322 182 γ) ΔΟΠΤΤ Έζνδα 5.538 5.252 Αζθαιηζηηθέο εηζθνξέο 4.391 4.323 Ρχζκηζε νθεηιψλ 125 102 Κνηλσληθνί πφξνη 3 3 Μεηαβηβάζεηο απφ ηαθηηθφ πξνυπνινγηζκφ 526 326 Απφδνζε πεξηνπζίαο 49 49 Δηζπξάμεηο ππέξ Γεκνζίνπ θαη ηξίησλ 394 394 Λνηπά έζνδα 50 55 Έμνδα 5.806 5.403 Φαξκαθεπηηθή δαπάλε 2.500 2.270 Λνηπέο παξνρέο αζζέλεηαο 1.923 1.750 Απφδνζε εηζπξάμεσλ ηξίησλ 394 394 Γαπάλεο πξνζσπηθνχ 32 32 Γηνηθεηηθέο δαπάλεο 57 57 Μεηαβηβάζεηο πξνο θνξείο Γεληθήο Κπβέξλεζεο 900 900 εθ ησλ νπνίσλ ζε λνζνθνκεία 888 888 Δθθαζάξηζε απιήξσησλ ππνρξεψζεσλ απφ εηδηθή πίζησζε Σακεηαθφ ηζνδχγην -268-151 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 766 465 Ιζνδχγην θαηά ESA 498 314 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 111

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Πίλαθαο 3.23 Πξνυπνινγηζκνί θνξέσλ θνηλσληθήο αζθάιηζεο θαη λνζνθνκείσλ ΠΔΓΤ (ζε εθαη. επξψ) 2016 Δθηηκήζεηο 2017 Πξνβιέςεηο δ) ΟΓΑ, ΝΑΣ (κε αζθαιηζηηθέο αξκνδηφηεηεο) Έζνδα 0 235 Μεηαβηβάζεηο απφ ηαθηηθφ πξνυπνινγηζκφ 235 Έμνδα 0 235 Παξνρή ζε αλαζθάιηζηνπο ππεξήιηθεο 130 Δπίδνκα αλαζθάιηζησλ ππεξειίθσλ 80 Γαπάλεο πξνζσπηθνχ 15 Γηνηθεηηθέο δαπάλεο 10 Σακεηαθφ ηζνδχγην 0 0 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 Ιζνδχγην θαηά ESA 0 0 πλνιηθφ ηακεηαθφ ηζνδχγην ΦΚΑ -704-661 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 498 409 πλνιηθφ ηζνδχγην ΦΚΑ θαηά ESA -206-252 ΙΙα. Ννζνθνκεία Έζνδα 2.717 2.732 Ίδηα έζνδα 117 120 Μεηαβηβάζεηο απφ Σαθηηθφ Πξνυπνινγηζκφ 1.493 1.500 Μεηαβηβάζεηο απφ θνξείο θνηλσληθήο αζθάιηζεο 888 888 Μεηαβηβάζεηο απφ ΠΓΔ 13 13 Αληηθξηδφκελα έζνδα 206 212 Έμνδα 2.656 2.869 Αγαζά 1.651 1.814 εθ ησλ νπνίσλ Φάξκαθν 707 690 Τγεηνλνκηθφ πιηθφ 505 575 Οξζνπεδηθφ πιηθφ 118 178 Αληηδξαζηήξηα 187 217 Λνηπέο θαηεγνξίεο 134 154 Γαπάλεο πξνζσπηθνχ 403 413 Τπεξεζίεο 383 418 Γαπάλεο γηα επελδχζεηο 13 13 Αληηθξηδφκελα έμνδα 206 212 Σακεηαθφ ηζνδχγην 61-137 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 371 623 Ιζνδχγην θαηά ESA 432 486 ΙΙβ.ΤΠΔ ΠΔΓΤ Έζνδα 177 171 Ίδηα έζνδα 20 21 Μεηαβηβάζεηο απφ Σαθηηθφ Πξνυπνινγηζκφ 129 122 Μεηαβηβάζεηο απφ θνξείο θνηλσληθήο αζθάιηζεο Μεηαβηβάζεηο απφ ΠΓΔ 13 13 Αληηθξηδφκελα έζνδα 15 16 Έμνδα 177 171 Αγαζά 73 73 εθ ησλ νπνίσλ Φάξκαθν 23 23 Τγεηνλνκηθφ πιηθφ 20 20 Οξζνπεδηθφ πιηθφ 1 1 Αληηδξαζηήξηα 15 15 Λνηπέο θαηεγνξίεο 14 14 Γαπάλεο πξνζσπηθνχ 48 42 Τπεξεζίεο 28 28 Γαπάλεο γηα επελδχζεηο 13 13 Αληηθξηδφκελα έμνδα 15 16 Σακεηαθφ ηζνδχγην 0 0 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 Ιζνδχγην θαηά ESA 0 0 Σακεηαθφ ηζνδχγην λνζνθνκείσλ ΠΔΓΤ 61-137 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο λνζνθνκείσλ ΠΔΓΤ 371 623 Ιζνδχγην λνζνθνκείσλ ΠΔΓΤ θαηά ESA 431 486 πλνιηθφ ηακεηαθφ ηζνδχγην θνηλσληθνχ πξνυπνινγηζκνχ -643-799 πλνιηθέο εζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο θνηλσληθνχ πξνυπνινγηζκνχ 869 1.032 πλνιηθφ ηζνδχγην θνηλσληθνχ πξνυπνινγηζκνχ θαηά ESA 225 233 112 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Δηδηθφηεξα, ν ΟΓΑ αλαιακβάλεη ηελ θαηαβνιή ηνπ Δπηδφκαηνο Κνηλσληθήο Αιιειεγγχεο Αλαζθάιηζησλ Τπεξειίθσλ θαη ηεο παξνρήο ζε αλαζθάιηζηνπο ππεξήιηθεο. Γηα ηελ θαηαβνιή ησλ αλσηέξσ ζα ιάβεη ην 2017 θξαηηθή επηρνξήγεζε χςνπο 210 εθαη. επξψ, ελψ παξάιιεια πξνβιέπεηαη θαη ε επηρνξήγεζή ηνπ γηα ιεηηνπξγηθά έμνδα θαη κηζζνδνζία. Σν ηζνδχγην ησλ πξνυπνινγηζκψλ ηνπ ΟΓΑ θαη ηνπ ΝΑΣ αλακέλεηαη λα είλαη ηζνζθειηζκέλν, ηφζν ζε ηακεηαθή φζν θαη ζε δεκνζηνλνκηθή βάζε. Ννζνθνκεία Πξωηνβάζκην Εζληθό Δίθηπν Τγείαο (ΠΕΔΤ) Σα λνζνθνκεία θαη ην ΠΔΓΤ αλακέλεηαη ζην ηέινο ηνπ 2016 λα εκθαλίζνπλ ζεηηθφ δεκνζηνλνκηθφ απνηέιεζκα χςνπο 431 εθαη. επξψ, έλαληη ζηφρνπ 455 εθαη. επξψ, ιφγσ ηεο ζεκαληηθήο κεηαβνιήο ησλ απιήξσησλ ππνρξεψζεψλ ηνπο. ε θάζε πεξίπησζε ν πξνυπνινγηζκφο ηφζν ζην ζθέινο ησλ εζφδσλ φζν θαη ζην αληίζηνηρν ησλ εμφδσλ, αλακέλεηαη λα θηλεζεί εληφο ησλ νξίσλ ηνπ αξρηθνχ ζρεδηαζκνχ, ζεκεηψλνληαο φηη δελ ππήξμε αλάγθε ελίζρπζεο κέζσ πξφζζεησλ κεηαβηβάζεσλ απφ ηνλ Κξαηηθφ Πξνυπνινγηζκφ, θαηά ην 2016. Δπηζεκαίλεηαη φηη ζην ζχλνιν ησλ δεκφζησλ λνζνθνκείσλ πεξηιακβάλεηαη γηα πξψηε θνξά θαη ην Χλάζεην Καξδηνρεηξνπξγηθφ Κέληξν (ΧΚΚ). Δπηπξφζζεηα, ζην 2016 εθαξκφζηεθε ν κεραληζκφο απηφκαησλ επηζηξνθψλ (clawback) γηα ηε θαξκαθεπηηθή δαπάλε ησλ δεκφζησλ λνζνθνκείσλ ηεο ρψξαο, πξνθεηκέλνπ λα πθίζηαηαη απνηειεζκαηηθφηεξνο έιεγρφο ηεο. Σέινο, ζεκεηψλεηαη φηη ην απμεκέλν χςνο κεηαβηβάζεσλ απφ ηνλ Σαθηηθφ Πξνυπνινγηζκφ νθείιεηαη ζηελ αιιαγή ηνπ ηξφπνπ θαηαβνιήο εθεκεξηψλ θαη ινηπψλ πξφζζεησλ ακνηβψλ κέζσ επηρνξήγεζεο (λ. 4316/2014). ηνλ πξνυπνινγηζκφ ηνπ 2017 αλακέλεηαη ε εκθάληζε ζεηηθνχ δεκνζηνλνκηθνχ απνηειέζκαηνο, χ- ςνπο 486 εθαη. επξψ. χκθσλα κε ηνπο ζρεδηαζκνχο ηνπ Τπνπξγείνπ Τγείαο, αιιά θαη κε ηα νξηδφκελα ζηηο δηαηάμεηο ηνπ λ. 4336/2015, αλακέλεηαη ε πξνψζεζε ή ε πεξαηηέξσ ζπλέρηζε ησλ πξνζπαζεηψλ γηα ηελ πινπνίεζε ζηνρεπκέλσλ παξεκβάζεσλ, πξνθεηκέλνπ λα επηηεπρζεί ε ζπγθξάηεζε ησλ δαπαλψλ ησλ λνζνθνκείσλ θαη ν πιεξέζηεξνο έιεγρφο ηνπο, θαζψο θαη επξχηεξα ε απνηειεζκαηηθφηεξε θαη απνδνηηθφηεξε δηαρείξηζε θαη ιεηηνπξγία ηνπο. ην έηνο 2017 αλακέλνληαη, κεηαμχ άιισλ, ε ζπλέρηζε θαη ε νινθιήξσζε ζεηξάο δηαξζξσηηθψλ παξεκβάζεσλ θαη ελεξγεηψλ γηα ηελ απνηειεζκαηηθφηεξε ιεηηνπξγία ηνπ ηνκέα ηεο ςπρηθήο πγείαο, γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε πξνζιήςεσλ ηνπ απαξαίηεηνπ πξνζσπηθνχ ζηηο λνζνθνκεηαθέο κνλάδεο, φπσο επίζεο θαη γηα ην ζρεδηαζκφ θαη ηε ιεηηνπξγία θεληξηθνπνηεκέλνπ ζπζηήκαηνο πξνκεζεηψλ, πνπ ζα αλαθέξεηαη ζην ζχλνιν ηνπ ηνκέα ηεο δεκφζηαο πγείαο θαη ζα είλαη ηθαλφ λα εμαζθαιίδεη επάξθεηα σο πξνο ηνλ εθνδηαζκφ ησλ πιηθψλ, ηαπηφρξνλα κε ηελ επίηεπμε ζεκαληηθψλ νηθνλνκηψλ θιίκαθαο θαη θαη επέθηαζε ππνινγίζηκσλ εμνηθνλνκήζεσλ ζηε δεκφζηα δαπάλε πγείαο. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 113

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 7. Οξγαληζκνί Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο (ΟΣΑ) Οη Οξγαληζκνί Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο (ΟΣΑ) απνηεινχλ ππνηνκέα ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο. Ο ελ ιφγσ ππνηνκέαο απνηειείηαη απφ ηνπο Γήκνπο (ΟΣΑ α βαζκνχ), ηηο Πεξηθέξεηεο (ΟΣΑ β βαζκνχ) θαη ηα λνκηθά πξφζσπα απηψλ πνπ αλήθνπλ ζηνπο θνξείο Γεληθήο Κπβέξλεζεο. Γηα ηελ εθπιήξσζε ηεο απνζηνιήο θαη ηεο άζθεζεο ησλ αξκνδηνηήησλ ηνπο κεηαθέξνληαη πφξνη απφ ηνλ Κξαηηθφ Πξνυπνινγηζκφ νη νπνίνη είλαη αλαγθαίνη γηα ηελ εχξπζκε ιεηηνπξγία ηνπο. Κεληξηθνί Απηνηειείο Πφξνη (ΚΑΠ) θαη επηρνξεγήζεηο απφ ηνλ Σαθηηθφ Πξνυπνινγηζκνχ ηνπ Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθψλ ζηνπο ΟΣΑ α θαη β βαζκνχ Ζ βαζηθφηεξε πεγή εζφδσλ ησλ ΟΣΑ α θαη β βαζκνχ είλαη νη Κεληξηθνί Απηνηειείο Πφξνη (ΚΑΠ). Οη ΚΑΠ απνδίδνληαη κέζσ ηνπ Σαθηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ ηνπ Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθψλ, θαη πξνζδηνξίδνληαη βάζεη ζρεηηθψλ δηαηάμεσλ, κε ζθνπφ ηελ θάιπςε ιεηηνπξγηθψλ θαη επελδπηηθψλ δαπαλψλ ηνπο. Γηα ηνπο Γήκνπο, ην 2016, νη ΚΑΠ εθηηκάηαη φηη ζα αλέιζνπλ ζηα 2.331 εθαη. επξψ θαη γηα ην 2017, πξνβιέπνληαη ζηα 2.311 εθαη. επξψ (πίλαθαο 3.24). Αληίζηνηρα, γηα ηηο πεξηθέξεηεο, ην 2016 εθηηκάηαη φηη ζα αλέιζνπλ ζηα 616 εθαη. επξψ θαη γηα ην 2017 πξνβιέπνληαη ζηα 671 εθαη. επξψ (πίλαθαο 3.25). Πίλαθαο 3.24 Πφξνη Γήκσλ (ΟΣΑ α βαζκνχ) απφ ηνλ Σαθηηθφ Πξνυπνινγηζκφ ηνπ Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθψλ (ζε εθαη. επξψ) Καηεγνξία 2016 2017 Δθηηκήζεηο Πξνβιέςεηο Ι. Κεληξηθνί Απηνηειείο Πφξνη (ΚΑΠ) Γήκσλ (Α+Β+Γ) 2.331 2.311 Α. Απφδνζε ζηνπο Γήκνπο πνζνζηνχ επί ηνπ θφξνπ πξνζηηζέκελεο αμίαο 967 900 Β. Απφδνζε ζηνπο Γήκνπο πνζνζηνχ επί ησλ θαζαξψλ ζπλνιηθψλ εηήζησλ εηζπξάμεσλ ηνπ θφξνπ εηζνδήκαηνο θπζηθψλ θαη λνκηθψλ πξνζψπσλ 1.203 1.252 Γ. Απφδνζε ζηνπο Γήκνπο πνζνζηνχ επί ηνπ ΔΝΦΙΑ 162 159 ΙΙ. Δηδηθή επηρνξήγεζε ζε ΟΣΑ α βαζκνχ 22 37 ΙΙΙ. Απφδνζε ζηνπο Γήκνπο απφ ηε ξχζκηζε ησλ νθεηιφκελσλ παξειζφλησλ εηψλ 214 IV. Γεληθφ ζχλνιν (I + II + III) 2.567 2.347 Πίλαθαο 3.25 Πφξνη Πεξηθεξεηψλ (ΟΣΑ β βαζκνχ) απφ ηνλ Σαθηηθφ Πξνυπνινγηζκφ ηνπ Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθψλ (ζε εθαη. επξψ) Καηεγνξία 2016 2017 Δθηηκήζεηο Πξνβιέςεηο I. Κεληξηθνί Απηνηειείο Πφξνη (ΚΑΠ) Πεξηθεξεηψλ (A + B) 616 671 A. Απφδνζε ζηηο Πεξηθέξεηεο πνζνζηνχ επί ησλ θαζαξψλ ζπλνιηθψλ εηήζησλ εηζπξάμεσλ ηνπ θφξνπ εηζνδήκαηνο θπζηθψλ θαη λνκηθψλ πξνζψπσλ 387 318 B. Απφδνζε ζηηο Πεξηθέξεηεο πνζνζηνχ επί ηνπ θφξνπ πξνζηηζεκέλεο αμίαο 228 353 II. Δηδηθή επηρνξήγεζε ζε ΟΣΑ β βαζκνχ 30 III. Γεληθφ χλνιν (I + II) 646 671 114 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Δθηφο απφ ηνπο ΚΑΠ πξνβιέπνληαη πηζηψζεηο εηδηθήο επηρνξήγεζεο ησλ ΟΣΑ. Ζ εηδηθή επηρνξήγεζε γηα ηνπο Γήκνπο, ην 2016, ζα αλέιζεη ζηα 22 εθαη. επξψ θαη ε νπνία αθνξά ηε δαπάλε κηζζνδνζίαο απφ ηελ επαλαζχζηαζε ηεο δεκνηηθήο αζηπλνκίαο, θαη γηα ηηο Πεξηθέξεηεο αλέξρεηαη ζηα 30 εθαη. επξψ. Γηα ην 2017, πξνβιέπεηαη εηδηθή επηρνξήγεζε ζηνπο Γήκνπο χςνπο 37 εθαη. επξψ, εθ ησλ ν- πνίσλ, 22 εθαη. επξψ αθνξνχλ ηε κηζζνινγηθή δαπάλε ηεο δεκνηηθήο αζηπλνκίαο θαη 15 εθαη. επξψ ην θφζηνο απαζρφιεζεο ηνπ πξνζσπηθνχ θαζαξηφηεηαο ησλ ζρνιηθψλ κνλάδσλ, θαηά ην ζρνιηθφ έηνο 2017-2018 (επηεκβξίνπ-γεθεκβξίνπ 2017). Οη ζπλνιηθνί πφξνη πνπ ζα κεηαβηβαζηνχλ ζηνπο ΟΣΑ απφ ηνλ Σαθηηθφ Πξνυπνινγηζκφ ηνπ Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθψλ, γηα ηνπο δήκνπο, ην 2016, αλέξρνληαη ζηα 2.567 εθαη. επξψ ελψ, γηα ην 2017, πξνβιέπεηαη φηη ζα αλέιζνπλ ζηα 2.347 εθαη. επξψ, κεησκέλνη θαηά 220 εθαη. επξψ. Ζ κείσζε απηή νθείιεηαη ζηε ιήμε ηνπ πξνγξάκκαηνο ξχζκηζεο ησλ νθεηιψλ ηνπ Γεκνζίνπ πξνο ηνπο ΟΣΑ (λ. 3756/2009), ε ηειεπηαία δφζε ηνπ νπνίνπ δφζεθε ην 2016. Αληίζηνηρα, γηα ηηο πεξηθέξεηεο, ην 2016 ην χςνο ησλ ζπλνιηθψλ κεηαβηβάζεσλ εθηηκάηαη ζε 646 εθαη. επξψ θαη γηα ην 2017 πξνβιέπεηαη λα α- λέιζνπλ ζηα 671 εθαη. επξψ. Δλνπνηεκέλνο Πξνυπνινγηζκφο ΟΣΑ Ο ελνπνηεκέλνο Πξνυπνινγηζκφο ησλ ΟΣΑ πεξηιακβάλεη ηνπο ΟΣΑ α θαη β βαζκνχ, θαζψο θαη ηα λνκηθά πξφζσπα απηψλ πνπ αλήθνπλ ζηνπο θνξείο Γεληθήο Κπβέξλεζεο. Σν ηζνδχγην ηνπ ελνπνηεκέλνπ πξνυπνινγηζκνχ ησλ ΟΣΑ (θαηά ESA) πξνθχπηεη απφ ηνλ ζπλππνινγηζκφ ηνπ ηακεηαθνχ ηζνδπγίνπ ησλ ΟΣΑ α θαη β βαζκνχ, ηεο κεηαβνιήο ησλ αλεμφθιεησλ ππνρξεψζεσλ ησλ ΟΣΑ πξνο ηξίηνπο θαη απφ ην δεδνπιεπκέλν ηζνδχγην ησλ λνκηθψλ πξνζψπσλ απηψλ. Σν ηακεηαθφ ηζνδχγην ησλ ΟΣΑ α θαη β βαζκνχ δηαξζξψλεηαη ζε έζνδα θαη έμνδα. Σα έζνδα δηαθξίλνληαη ζε ηαθηηθά θαη έθηαθηα, εθ ησλ νπνίσλ θπξηφηεξεο πεγέο εζφδσλ απνηεινχλ νη Κεληξηθνί Απηνηειείο Πφξνη (ΚΑΠ), νη νπνίνη απνδίδνληαη κέζσ ηνπ Σαθηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ, νη επηρνξεγήζεηο ΠΓΔ θαη ηα ινηπά ίδηα έζνδα. Αληίζηνηρα, ηα έμνδα δηαθξίλνληαη ζε ακνηβέο πξνζσπηθνχ, πξνλνηαθά επηδφκαηα, δαπάλεο γηα επελδχζεηο θαη ινηπέο δαπάλεο. Δθηηκήζεηο 2016 Σν ηζνδχγην ηνπ ελνπνηεκέλνπ πξνυπνινγηζκνχ ησλ ΟΣΑ (θαηά ESA) εθηηκάηαη λα δηακνξθσζεί ζηα 292 εθαη. επξψ, έλαληη ζηφρνπ Πξνυπνινγηζκνχ χςνπο 315 εθαη. επξψ. Ζ κείσζε απηή νθείιεηαη ζηελ αχμεζε ησλ αλεμφθιεησλ ππνρξεψζεψλ ηνπο ζε ηξίηνπο. Σν ηζνδχγην ησλ λνκηθψλ πξνζψπσλ ησλ ΟΣΑ αλακέλεηαη λα δηακνξθσζεί ζηα 20 εθαη. επξψ, απμεκέλν θαηά 4 εθαη. επξψ, έλαληη ηνπ ζηφρνπ 2016. Σν ηακεηαθφ ηζνδχγην ηνπ ελνπνηεκέλνπ πξνυπνινγηζκνχ ησλ ΟΣΑ α θαη β βαζκνχ εθηηκάηαη λα δηακνξθσζεί ζηα 348 εθαη. επξψ, απμεκέλν θαηά 104 εθαη. επξψ, έλαληη ηνπ απνηειέζκαηνο ηνπ 2016. Σα ζπλνιηθά έζνδα ηεο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο (ΟΣΑ α θαη β βαζκνχ) εθηηκάηαη φηη ζα αλέιζνπλ ζηα 7.552 εθαη. επξψ, απμεκέλα θαηά 755 εθαη. επξψ, έλαληη ηνπ ζηφρνπ. Ζ αχμεζε ησλ εζφδσλ ν- θείιεηαη θπξίσο ζηηο απμεκέλεο επηρνξεγήζεηο απφ ην ΠΓΔ θαηά 441 εθαη. επξψ, ζε έζνδα απεπζείαο απφ ηελ ΔΔ θαηά 16 εθαη. επξψ θαη ζηα ινηπά έζνδα, θαηά 233 εθαη. επξψ. Οη ζπλνιηθέο δαπάλεο ηεο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο εθηηκάηαη φηη ζα αλέιζνπλ ζηα 7.203 εθαη. επξψ, απμεκέλεο θαηά 650 εθαη. επξψ ζε ζρέζε κε ην ζηφρν. Ζ αχμεζε ησλ δαπαλψλ νθείιεηαη ζηηο απμεκέλεο δαπάλεο γηα επελδχζεηο, θαηά 466 εθαη. επξψ, θαζψο θαη ζηηο ινηπέο δαπάλεο θαηά 121 εθαη. επξψ. Πξνβιέςεηο 2017 Σν ηζνδχγην ηνπ ελνπνηεκέλνπ πξνυπνινγηζκνχ ησλ ΟΣΑ (θαηά ESA) πξνβιέπεηαη λα δηακνξθσζεί ζηα 70 εθαη. επξψ κεησκέλν θαηά 222 εθαη. επξψ ζε ζρέζε κε ηηο εθηηκήζεηο ηνπ 2016. Ζ δηαθνξά ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 115

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 απηή νθείιεηαη ζηε ιήμε ηνπ πξνγξάκκαηνο ξχζκηζεο ησλ νθεηιψλ ηνπ Διιεληθνχ Γεκνζίνπ πξνο ηνπο ΟΣΑ (λ. 3756/2009), ε ηειεπηαία δφζε ηνπ νπνίνπ δφζεθε ην 2016 χςνπο 214 εθαη. επξψ. Ζ κεηαβνιή ησλ αλεμφθιεησλ ππνρξεψζεσλ ησλ ΟΣΑ πξνο ηξίηνπο πξνβιέπεηαη λα είλαη κεησκέλε ζε ζρέζε κε ην 2016 θαηά 22 εθαη. επξψ. Σν ηζνδχγην ησλ λνκηθψλ πξνζψπσλ ησλ ΟΣΑ πξνβιέπεηαη λα αλέιζεη ζηα 30 εθαη. επξψ απμεκέλν θαηά 10 εθαη. επξψ ζε ζρέζε κε ην 2016. Σν ηακεηαθφ ηζνδχγην ησλ ΟΣΑ α θαη β βαζκνχ γηα ην 2017 πξνβιέπεηαη λα δηακνξθσζεί ζηα 95 εθαη. επξψ, κεησκέλν θαηά 253 εθαη. επξψ. Δηδηθφηεξα, ηα έζνδα ηνπ ελνπνηεκέλνπ πξνυπνινγηζκνχ ζα αλέιζνπλ ζηα 7.562 εθαη. επξψ θαη ζα είλαη απμεκέλα θαηά 10 εθαη. επξψ, έλαληη ηνπ 2016. Οη ζπλνιηθέο δαπάλεο ηεο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο πξνβιέπεηαη λα αλέιζνπλ ζηα 7.466 εθαη. επξψ, απμεκέλεο θαηά 263 εθαη. επξψ ζε ζρέζε κε ηηο εθηηκήζεηο ηνπ 2016. εκαληηθή αχμεζε εκθαλίδνπλ νη δαπάλεο γηα επελδχζεηο θαηά 180 εθαη. επξψ. Πίλαθαο 3.26 Δλνπνηεκέλνο πξνυπνινγηζκφο ΟΣΑ (ζε εθαη. επξψ) Καηεγνξία 2016 2017 Πξνυπ/ζκφο Δθηηκήζεηο Πξνβιέςεηο Α Έζνδα (1+2+3+4+5+6+7) 6.797 7.552 7.562 1 Μεηαβηβάζεηο απφ Σαθηηθφ Πξνυπνινγηζκφ 3.256 3.229 3.037 2 Δπηρνξεγήζεηο απφ ΠΓΔ (πεξηιακβαλνκέλσλ ησλ εζφδσλ απφ ΔΠΑ) 835 1.276 1.404 3 Σφθνη 34 44 44 4 Έζνδα απφ πξνγξάκκαηα ηεο ΔΔ 1 17 17 5 Λνηπά έζνδα 2.041 2.274 2.317 - Έζνδα από αληαπνδνηηθά ηέιε θαη δηθαηώκαηα 969 1.105 1.122 - Έζνδα από θόξνπο, ινηπά ηέιε, δηθαηώκαηα θαη παξνρή ππεξεζηώλ 445 461 472 - Λνηπά ίδηα έζνδα 224 289 292 - Έζνδα ΠΟΔ 403 420 431 6 Δηζπξάμεηο ππέξ Γεκνζίνπ θαη ηξίησλ 630 711 743 Β Έμνδα (1+2+3+4+5+6+7) 6.553 7.203 7.466 1 Ακνηβέο πξνζσπηθνχ 1.811 1.801 1.840 2 Πξνλνηαθά επηδφκαηα 737 737 734 3 Σφθνη 60 74 74 4 Γαπάλεο γηα επελδχζεηο πξν απνζβέζεσλ 1.177 1.643 1.823 5 Λνηπέο δαπάλεο 2.090 2.211 2.225 - Πιεξσκέο ΠΟΔ 493 378 422 - Μεηαβηβάζεηο ζε ηξίηνπο 540 599 600 - Λνηπέο ιεηηνπξγηθέο δαπάλεο 1.157 1.234 1.204 6 Απνδφζεηο εζφδσλ ππέξ Γεκνζίνπ θαη ηξίησλ 678 738 770 Γ Σακεηαθφ ηζνδχγην θαηά ESA (Α-Β) 244 348 95 Γ Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 71-57 -25 1 Μεηαβνιή αλεμφθιεησλ ππνρξεψζεσλ πξνο ηξίηνπο 55-77 -55 2 Γεδνπιεπκέλν ηζνδχγην ησλ ΝΠ ησλ ΟΣΑ 16 20 30 Δ Ιζνδχγην θαηά ESA 315 292 70 (1) Σν αξλεηηθφ πξφζεκν ζεκαίλεη έιιεηκκα. (2) Σν ζεηηθφ πξφζεκν ζηε κεηαβνιή ησλ αλεμφθιεησλ ππνρξεψζεσλ ζεκαίλεη βειηίσζε ηνπ απνηειέζκαηνο. 116 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 8. Γεκφζηεο Δπηρεηξήζεηο θαη Οξγαληζκνί Γεληθήο Κπβέξλεζεο ηνλ ππνηνκέα απηφλ πεξηιακβάλνληαη νη πξνυπνινγηζκνί ησλ επαλαηαμηλνκεκέλσλ Γεκφζησλ Δπηρεηξήζεσλ θαη Οξγαληζκψλ, πνπ είλαη θνξείο ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο. Οη θνξείο απηνί αλά Τπνπξγείν εκθαλίδνληαη ζηνλ πίλαθα 3.27. Πίλαθαο 3.27 ΓΔΚΟ αλά Τπνπξγείν 1 Τπνπξγείν Οηθνλνκίαο θαη Αλάπηπμεο Μνλάδα Οξγάλσζεο ηεο Γηαρείξηζεο Αλαπηπμηαθώλ Πξνγξακκάησλ (ΜΟΓ) ΑΔ 2 Τπνπξγείν Φεθηαθήο Πνιηηηθήο, Σειεπηθνηλσληψλ θαη Δλεκέξσζεο Διιεληθή Ραδηνθσλία Σειεόξαζε (ΔΡΣ) ΑΔ 3 Τπνπξγείν Δζληθήο Άκπλαο Διιεληθά Ακπληηθά πζηήκαηα (ΔΑ) ΑΒΔΔ 4 Τπνπξγείν Οηθνλνκηθψλ Διιεληθή Αεξνπνξηθή Βηνκεραλία (ΔΑΒ) ΑΔ Ηιεθηξνκεραληθή Κύκεο ΔΠΔ 5 Τπνπξγείν Τγείαο Κέληξν Διέγρνπ θαη Πξόιεςεο Ννζεκάησλ (ΚΔΔΛΠΝΟ) 6 Τπνπξγείν Γηνηθεηηθήο Αλαζπγθξφηεζεο Κνηλσλία ηεο Πιεξνθνξίαο (ΚηΠ) ΑΔ 7 Τπνπξγείν Πεξηβάιινληνο θαη Δλέξγεηαο Πξάζηλν Σακείν 8 Τπνπξγείν Τπνδνκψλ θαη Μεηαθνξψλ ΑΣΣΙΚΟ ΜΔΣΡΟ ΑΔ ΟΔ ΑΔ ΔΡΓΟΔ ΑΔ TΡΑΙΝΟΔ ΑΔ Διιεληθή Δηαηξεία πληήξεζεο ηδεξνδξνκηθνύ Σξνραίνπ Τιηθνύ (ΔΔΣΤ) ΑΔ Οξγαληζκόο Αζηηθώλ πγθνηλσληώλ Αζελώλ (ΟΑΑ) ΑΔ Οδηθέο πγθνηλσλίεο (ΟΤ) ΑΔ ηαζεξέο πγθνηλσλίεο (ΣΑΤ) ΑΔ ΔΓΝΑΣΙΑ ΟΓΟ ΑΔ Οξγαληζκόο Αζηηθώλ πγθνηλσληώλ Θεζζαινλίθεο (ΟΑΘ) πκβάζεηο παξαρώξεζεο απηνθηλεηνδξόκσλ 9 Τπνπξγείν Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο θαη Σξνθίκσλ Οξγαληζκόο Διιεληθώλ Γεσξγηθώλ Αζθαιίζεσλ (ΔΛΓΑ) Οξγαληζκόο Πιεξσκώλ θαη Διέγρνπ Κνηλνηηθώλ Δληζρύζεσλ Πξνζαλαηνιηζκνύ θαη Δγγπήζεσλ (ΟΠΔΚΔΠΔ) 10 Τπνπξγείν Σνπξηζκνχ Διιεληθόο Οξγαληζκόο Σνπξηζκνύ (ΔΟΣ) ηνλ πίλαθα 3.28 απνηππψλνληαη ηα ζπλνιηθά νηθνλνκηθά κεγέζε ησλ πξνυπνινγηζκψλ ησλ επαλαηαμηλνκεκέλσλ ΓΔΚΟ γηα ηα έηε 2016 θαη 2017, ελψ ζηνλ πίλαθα 3.29 απεηθνλίδεηαη ην ηζνδχγηφ ηνπο αλά ππνπξγείν, ζχκθσλα κε ηελ κεζνδνινγία ΔSΑ. Πίλαθαο 3.28 Δλνπνηεκέλνο Πξνυπνινγηζκφο ΓΔΚΟ Γεληθήο Κπβέξλεζεο (ζε εθαη. επξψ) 2016 Δθηηκήζεηο 2017 Πξνβιέςεηο Έζνδα 3.890 2.939 Έζνδα απφ πσιήζεηο 1.281 1.322 Έζνδα απφ ηφθνπο 78 73 Μεηαβηβάζεηο απφ Σαθηηθφ Πξνυπνινγηζκφ 382 294 Μεηαβηβάζεηο απφ ΠΓΔ 1.360 987 Λνηπά έζνδα** 789 263 Γαπάλεο 3.828 3.175 Γαπάλεο απνδνρψλ πξνζσπηθνχ 634 588 Σφθνη 399 411 Γαπάλεο επελδχζεσλ 1.628 1.052 Λνηπέο δαπάλεο 1.167 1.124 Ιζνδχγην (πξν θαηαπηψζεσλ εγγπήζεσλ) 62-236 Έζνδα απφ ην θξάηνο* 1.586 855 Καηαπηψζεηο εγγπήζεσλ 1.586 855 Ιζνδχγην θαηά ESA κεηά θαηαπηψζεσλ εγγπήζεσλ θαη απμήζεσλ κεηνρηθνχ θεθαιαίνπ 1.648 619 * Κεθαιαηαθέο κεηαβηβάζεηο. Σα πνζά πνπ αθνξνχλ ηα έζνδα, θαζψο θαη νη δαπάλεο απφ θαηαπηψζεηο εγγπήζεσλ ζε θνξείο εληφο ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο είλαη ζε αθαζάξηζηε βάζε. ** ηα ινηπά έζνδα ηνπ έηνπο 2016, πεξηιακβάλεηαη αλάιεςε ρξένπο 500,6 εθαη. επξψ απφ ην Διιεληθφ Γεκφζην, εθ ησλ νπνίσλ πνζφ 315 εθαη. επξψ αθνξά ζε ππνθαηάζηαζε ηνπ ΟΔ έλαληη ζπκβάζεσλ κε ηελ Eurofima θαη πνζφ 185,6 εθαη. επξψ αθνξά ζηελ αλάιεςε δαλεηαθψλ ππνρξεψζεσλ ηνπ ΚΔΔΛΠΝΟ. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 117

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Πίλαθαο 3.29 Ιζνδχγην ΓΔΚΟ αλά Τπνπξγείν (ζε εθαη. επξψ) 2016 Δθηηκήζεηο 2017 Πξνβιέςεηο 1 Τπνπξγείν Οηθνλνκίαο θαη Αλάπηπμεο 0 0 Ιζνδύγην 0 0 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 2 Τπνπξγείν Φεθηαθήο Πνιηηηθήο, Σειεπηθνηλσληψλ θαη Δλεκέξσζεο 20 32 Ιζνδύγην 20 32 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 3 Τπνπξγείν Δζληθήο Άκπλαο 52 55 Ιζνδύγην -16-11 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 68 66 4 Τπνπξγείν Οηθνλνκηθψλ 1 52 Ιζνδύγην -4 8 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 5 45 5 Τπνπξγείν Τγείαο 186 0 Ιζνδύγην 186 0 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 6 Τπνπξγείν Γηνηθεηηθήο Αλαζπγθξφηεζεο 0 0 Ιζνδύγην 0 0 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 7 Τπνπξγείν Πεξηβάιινληνο θαη Δλέξγεηαο 217 173 Ιζνδύγην 217 173 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 8 Τπνπξγείν Τπνδνκψλ θαη Μεηαθνξψλ 1.192 295 Ιζνδύγην -322-449 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 1.514 744 9 Τπνπξγείν Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο θαη Σξνθίκσλ -15 9 Ιζνδύγην -15 9 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 10 Τπνπξγείν Σνπξηζκνχ -4 2 Ιζνδύγην -4 2 Δζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 0 0 χλνιν Τπνπξγείσλ θαηά ESA 1.648 619 Ιζνδχγην 62-236 Λνηπέο εζληθνινγηζηηθέο πξνζαξκνγέο 1.586 855 Όπσο πξνθχπηεη απφ ηα ζηνηρεία ηνπ αλσηέξσ πίλαθα 3.29, ην ηζνδχγην ησλ ΓΔΚΟ, πξν θαηαπηψζεσλ εγγπήζεσλ, πξνβιέπεηαη ζε έιιεηκκα χςνπο 236 εθαη. επξψ ζην 2017, έλαληη πιενλάζκαηνο χ- ςνπο 62 εθαη. επξψ ησλ εθηηκήζεσλ ηνπ έηνπο 2016. Δάλ φκσο δελ ιεθζεί ππφςε ζην ηζνδχγην ησλ εθηηκήζεσλ ηνπ έηνπο 2016, ε ζεηηθή επίδξαζε απφ ηελ αλάιεςε απφ ην Διιεληθφ Γεκφζην, ρξένπο χςνπο 500,6 εθαη. επξψ, ηφηε ην ηζνδχγην ηνπ έηνπο 2016 δηακνξθψλεηαη ζε έιιεηκκα χςνπο 439 ε- θαη. επξψ. Ζ βειηίσζε ηνπ ηζνδπγίνπ θαηά 203 εθαη. επξψ, νθείιεηαη θπξίσο ζην θαιχηεξν απνηέιεζκα ησλ ζπκβάζεσλ παξαρψξεζεο ησλ πέληε (5) απηνθηλεηνδξφκσλ, ιφγσ ηεο ζηαδηαθήο νινθιήξσζεο ησλ έξγσλ. Κχξηα πεγή εζφδσλ ησλ αλσηέξσ θνξέσλ, απνηεινχλ ηα έζνδα απφ πσιήζεηο ππεξεζηψλ θαη δεπηεξεπφλησο, νη επηρνξεγήζεηο ηνπ ΠΓΔ γηα ηελ πινπνίεζε επελδπηηθψλ δαπαλψλ, ηδηαίηεξα ζηνπο ηνκείο ησλ κεηαθνξψλ θαη ηεο θνηλσλίαο ηεο πιεξνθνξίαο. Ζ δηαθνξνπνίεζε ησλ κεγεζψλ ηφζν ζην ζθέινο ησλ εζφδσλ, φζν θαη ζε απηφ ησλ δαπαλψλ νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη, απφ ηελ 1/1/2017 δελ πεξηιακβάλνληαη ζηηο επαλαηαμηλνκεκέλεο ΓΔΚΟ, νη εηαηξείεο ΣΡΑΗΝΟΔ ΑΔ θαη ΔΔΣΤ ΑΔ, ηα νηθνλνκηθά κεγέζε ησλ νπνίσλ έρνπλ ιεθζεί ππφςε ζηηο εθηηκήζεηο ηνπ έηνπο 2016, παξφηη δελ είραλ πεξηιεθζεί ζηνλ πξνυπνινγηζκφ, θαζφζνλ αλακέλεηαη ε νινθιήξσζε ηεο απνθξαηηθνπνίεζήο ηνπο εληφο ηνπ 2017. Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη, ε κείσζε ησλ θαηαπηψζεσλ εγγπήζεσλ θαηά 731 εθαη. επξψ ζην έηνο 2017, επηθέξεη ηζφπνζε κείσζε ησλ δαπαλψλ ηνπ Σαθηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ, κε νπδέηεξν δεκνζηνλνκηθφ απνηέιεζκα ζε επίπεδν Γεληθήο Κπβέξλεζεο. 118 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Ζ αλάιπζε ησλ ΓΔΚΟ αλά Τπνπξγείν, έρεη σο εμήο: - ηνλ ππνηνκέα ησλ ΓΔΚΟ ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκίαο θαη Αλάπηπμεο, πεξηιακβάλεηαη ε Μνλάδα Οξγάλσζεο ηεο Γηαρείξηζεο Αλαπηπμηαθψλ Πξνγξακκάησλ ΑΔ (ΜΟΓ ΑΔ), κε απνζηνιή ηε ζηήξημε θαη ελίζρπζε ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο γηα ηελ απνηειεζκαηηθή δηαρείξηζε θαη εθαξκνγή ησλ ζπγρξεκαηνδνηνχκελσλ απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε Δπηρεηξεζηαθψλ Πξνγξακκάησλ, θαιχπηνληαο θπξίσο, αλάγθεο ζε εμεηδηθεπκέλν αλζξψπηλν δπλακηθφ, ζπζηήκαηα, εξγαιεία θαη δηαδηθαζίεο, κεηαθνξά ηερλνγλσζίαο θαη πιηθνηερληθή ππνδνκή. Ζ ΜΟΓ ΑΔ πξνβιέπεηαη φηη ζα παξνπζηάζεη κεδεληθφ απνηέιεζκα ζην έηνο 2017. - ην Τπνπξγείν Φεθηαθήο Πνιηηηθήο, Σειεπηθνηλσληψλ θαη Δλεκέξσζεο επνπηεπφκελνο θνξέαο είλαη ε «Διιεληθή Ραδηνθσλία Σειεφξαζε (ΔΡΣ) ΑΔ», ζηφρνο ηεο νπνίαο, κεηαμχ άιισλ, είλαη ε παξαγσγή ζην έηνο 2017 ηνπ λένπ πξνγξάκκαηνο γηα ηελ θάιπςε φισλ ησλ δνκψλ ηεο, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο θαη ηεο νινθιήξσζεο ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ δεθαελλέα (19) πεξηθεξεηαθψλ ζηαζκψλ, θαζψο θαη ε αγνξά θαη ηνπνζέηεζε ςεθηαθψλ πνκπνδεθηψλ. Σν δεκνζηνλνκηθφ απνηέιεζκα ηεο ΔΡΣ γηα ην έηνο 2017, πξνβιέπεηαη ζην πνζφ ησλ 31,5 εθαη. επξψ, έλαληη ηνπ πνζνχ ησλ 20,0 ε- θαη. επξψ ηνπ έηνπο 2016. ηε βειηίσζε απηή ζπκβάιιεη ε εθηηκψκελε απφδνζε κεξίζκαηνο ππέξ ηνπ Διιεληθνχ Γεκνζίνπ, πνζνχ χςνπο 23,5 εθαη. επξψ γηα ηελ νηθνλνκηθή ρξήζε ηνπ έηνπο 2016, έλαληη απφδνζεο κεξίζκαηνο πνζνχ χςνπο 39,9 εθαη. επξψ ζην έηνο 2016, ην νπνίν αθνξνχζε ζσξεπηηθά ηα έηε 2014 θαη 2015. - ην Τπνπξγείν Δζληθήο Άκπλαο, πεξηιακβάλνληαη νη εηαηξείεο «Διιεληθά Ακπληηθά πζηήκαηα (ΔΑ) ΑΒΔΔ» θαη «Ζιεθηξνκεραληθή Κχκεο ΔΠΔ», γηα ηελ νπνία δελ έρνπλ πεξηιεθζεί ζηνηρεία ζηνλ πξνυπνινγηζκφ ηνπ έηνπο 2017, θαζφζνλ αλακέλεηαη ε ιήςε απνθάζεσλ ζρεηηθά κε ηελ ιεηηνπξγία ηεο. Ζ ΔΑ ΑΒΔΔ πξνβιέπεηαη λα εκθαλίζεη βειηησκέλν ην αξλεηηθφ απνηέιεζκα ζην έηνο 2017, κε κείσζε ηνπ ειιείκκαηνο θαηά 5 εθαη. επξψ, έλαληη ηνπ έηνπο 2016. - ην Τπνπξγείν Οηθνλνκηθψλ, πεξηιακβάλνληαη νη θνξείο «Διιεληθή Αεξνπνξηθή Βηνκεραλία ΑΔ (ΔΑΒ) ΑΔ» θαη «Διιεληθή Βηνκεραλία Ορεκάησλ (ΔΛΒΟ) ΑΔ», ηα νηθνλνκηθά κεγέζε ηεο νπνίαο δελ έρνπλ ζπκπεξηιεθζεί ζηνλ πξνυπνινγηζκφ ηνπ έηνπο 2017, ιφγσ ηνπ γεγνλφηνο φηη βξίζθεηαη ζε θαζεζηψο εηδηθήο εθθαζάξηζεο, κε αλακελφκελε νινθιήξσζε ηελ 31/12/2016. Σν ηζνδχγην ηεο ΔΑΒ ΑΔ ζην έηνο 2017 πξνβιέπεηαη λα δηακνξθσζεί ζε πιεφλαζκα χςνπο 8 εθαη. επξψ, έλαληη ειιείκκαηνο χςνπο 4 εθαη. επξψ ησλ εθηηκήζεσλ ηνπ έηνπο 2016. - ην Τπνπξγείν Τγείαο επνπηεπφκελε ΓΔΚΟ είλαη ην «Κέληξν Διέγρνπ θαη Πξφιεςεο Ννζεκάησλ (ΚΔΔΛΠΝΟ)», κε βαζηθφ ζθνπφ ηελ πξνζηαζία θαη ηελ πξναγσγή ηεο δεκφζηαο πγείαο, ηελ επηδεκηνινγηθή επηηήξεζε ινηκσδψλ λνζεκάησλ, ηε ιεηηνπξγία κνλάδσλ εηδηθψλ ινηκψμεσλ, ηελ α- ληηκεηψπηζε έθηαθησλ θηλδχλσλ γηα ηε δεκφζηα πγεία, θαζψο θαη ηελ ππνζηήξημε εηδηθψλ θαη επαίζζεησλ θνηλσληθψλ νκάδσλ ηνπ πιεζπζκνχ. εκεηψλεηαη φηη ην απνηέιεζκα ηνπ ΚΔΔΛΠΝΟ ζην έηνο 2016, χςνπο 185,6 εθαη. επξψ, νθείιεηαη απνθιεηζηηθά ζηελ αλάιεςε ησλ δαλεηαθψλ ηνπ ππνρξεψζεσλ απφ ην Διιεληθφ Γεκφζην. - ην Τπνπξγείν Γηνηθεηηθήο Αλαζπγθξφηεζεο, επνπηεπφκελε ΓΔΚΟ είλαη ε «Κνηλσλία ηεο Πιεξνθνξίαο (ΚηΠ) ΑΔ», ε νπνία αλακέλεηαη λα δηαδξακαηίζεη ζεκαληηθφ ξφιν ζην πιαίζην ηεο πξνγξακκαηηθήο πεξηφδνπ 2014-2020, δξαζηεξηνπνηνχκελε ζε έξγα Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο, ζηε ζπλέρηζε έξγσλ ηνπ Πξνγξάκκαηνο Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο 2014-2020 (RURAL), θαζψο θαη ζε δξάζεηο Κξαηηθψλ Δληζρχζεσλ. Ζ εηαηξεία παξνπζηάδεη ηζνζθειηζκέλν πξνυπνινγηζκφ ζηα έηε 2016 θαη 2017. - ην Τπνπξγείν Πεξηβάιινληνο θαη Δλέξγεηαο πεξηιακβάλεηαη ν θνξέαο «Πξάζηλν Σακείν», ηα έ- ζνδα ηνπ νπνίνπ πξνέξρνληαη θπξίσο απφ ηε ξχζκηζε απζαηξέησλ θηηζκάησλ, ηα ηέιε δηαδηθαζηψλ πεξηβαιινληηθήο αδεηνδφηεζεο θαη ινηπά πξφζηηκα. Σν απνηέιεζκα ηνπ Πξάζηλνπ Σακείνπ πξνβιέπεηαη κεησκέλν ην 2017 ζε ζρέζε κε ην 2016, ιφγσ κείσζεο ζηελ αλακελφκελε εηζξνή πφξσλ απφ ηε λνκηκνπνίεζε απζαηξέησλ θηηζκάησλ, εμαηηίαο ηεο παξάηαζεο πνπ δφζεθε ζηελ θαηαιεθηηθή πξνζεζκία ππνβνιήο αηηήζεσλ ππαγσγήο ησλ ηδηνθηεηψλ απζαηξέησλ ζηηο δηαηάμεηο ηνπ λ. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 119

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 4178/2013. Σν γεγνλφο απηφ, επέδξαζε αξλεηηθά ζηελ πξνζέιεπζε ησλ πνιηηψλ γηα ηελ ηαθηνπνίεζε ησλ απζαηξέησλ θηηζκάησλ κε πιεξσκή ησλ ζρεηηθψλ πξνζηίκσλ εθάπαμ ή ζε δφζεηο. - ην Τπνπξγείν Τπνδνκψλ θαη Μεηαθνξψλ, πεξηιακβάλνληαη νη θνξείο: ΑΣΣΗΚΟ ΜΔΣΡΟ ΑΔ, Οξγαληζκφο ηδεξνδξφκσλ Διιάδνο (ΟΔ) ΑΔ, ΔΡΓΟΔ ΑΔ, Οξγαληζκφο Αζηηθψλ πγθνηλσληψλ Αζελψλ (ΟΑΑ) ΑΔ, Οδηθέο πγθνηλσλίεο (ΟΤ) ΑΔ, ηαζεξέο πγθνηλσλίεο (ΣΑΤ) ΑΔ, Οξγαληζκφο Αζηηθψλ πγθνηλσληψλ Θεζζαινλίθεο (ΟΑΘ), ΔΓΝΑΣΗΑ ΟΓΟ ΑΔ, νη ζπκβάζεηο παξαρψξεζεο πέληε (5) απηνθηλεηνδξφκσλ, TΡΑΗΝΟΔ ΑΔ θαη ΔΔΣΤ ΑΔ. Σα νηθνλνκηθά κεγέζε ησλ δχν ηειεπηαίσλ εηαηξεηψλ δελ πεξηιακβάλνληαη ζηνλ πξνυπνινγηζκφ έηνπο 2017, ιφγσ ηεο επηθείκελεο νινθιήξσζεο ηεο απνθξαηηθνπνίεζήο ηνπο, ελψ νη ζπκβάζεηο παξαρψξεζεο ησλ πέληε (5) απηνθηλεηνδξφκσλ, ζπκπεξηειήθζεζαλ, ιφγσ ηεο πξφζθαηεο έληαμήο ηνπο ζηνπο θνξείο ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο. Σν ηζνδχγην ησλ θνξέσλ ηνπ ελ ιφγσ ππνπξγείνπ θαηά ην έηνο 2017, πξνβιέπεηαη αξλεηηθφ χςνπο 449 εθαη. επξψ, έλαληη ειιείκκαηνο 322 εθαη. επξψ ησλ εθηηκήζεσλ ηνπ έηνπο 2016. Δλ ηνχηνηο θαη δεδνκέλνπ φηη ην απνηέιεζκα ηνπ έηνπο 2016, πξν ηεο α- λάιεςεο ηνπ ρξένπο ησλ 315 εθαη. επξψ ηνπ ΟΔ, δηακνξθψλεηαη ζε έιιεηκκα χςνπο 637 εθαη. επξψ, αλακέλεηαη βειηίσζή ηνπ θαηά 188 εθαη. επξψ ζην έηνο 2017, ή ζε πνζνζηφ 30% πεξίπνπ. - ην Τπνπξγείν Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο θαη Σξνθίκσλ, ππάγνληαη ν «Διιεληθφο Οξγαληζκφο Γεσξγηθψλ Αζθαιίζεσλ (ΔΛΓΑ)», ν νπνίνο απνηειεί θεληξηθφ θνξέα αζθαιηζηηθήο θάιπςεο ησλ γεσξγηθψλ εθκεηαιιεχζεσλ ζηελ Διιάδα θαη ν «Οξγαληζκφο Πιεξσκψλ θαη Διέγρνπ Κνηλνηηθψλ Δληζρχζεσλ Πξνζαλαηνιηζκνχ θαη Δγγπήζεσλ (ΟΠΔΚΔΠΔ)», κε ζθνπφ ηε δηαρείξηζε ησλ εηζξνψλ απφ ην Δπξσπατθφ Γεσξγηθφ Σακείν Δγγπήζεσλ (ΔΓΣΔ), ην Δπξσπατθφ Γεσξγηθνχ Σακείν Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο (ΔΓΣΑΑ) θαη ην Δπξσπατθφ Σακείν Θάιαζζαο θαη Αιηείαο (ΔΣΘΑ). Ζ δηακφξθσζε ηνπ απνηειέζκαηνο ζην πνζφ ησλ 9 εθαη. επξψ ζην έηνο 2017, έλαληη αξλεηηθνχ ηζνδπγίνπ χςνπο 15 εθαη. επξψ ηνπ έηνπο 2016, νθείιεηαη ζηε βειηίσζε ηνπ απνηειέζκαηνο ηνπ ΔΛΓΑ, ην έιιεηκκα ηνπ νπνίνπ επηβαξχλζεθε ηδηαίηεξα θαηά ην έηνο 2016, ιφγσ απμεκέλεο θαηαβνιήο απνδεκηψζεσλ ζηνπο αγξφηεο, γηα ηηο δεκηέο ζην θπηηθφ θαη ην δσηθφ θεθάιαην. - Σέινο ζηνλ ππνηνκέα ΓΔΚΟ ηνπ Τπνπξγείν Σνπξηζκνχ, πεξηιακβάλεηαη ν «Διιεληθφο Οξγαληζκφο Σνπξηζκνχ (ΔΟΣ)». Ζ θπξηφηεξε δξάζε ηνπ ΔΟΣ είλαη ε δηαθήκηζε θαη πξνβνιή ηεο ρψξαο ζην εζσηεξηθφ θαη εμσηεξηθφ σο ηνπξηζηηθνχ πξννξηζκνχ. Σα έζνδα ηνπ ΔΟΣ πξνέξρνληαη θπξίσο απφ ηελ απφδνζε πνζνζηνχ επί ησλ κηθηψλ θεξδψλ ηνπ Γεκνζίνπ ησλ Καδίλν Κέξθπξαο θαη Πάξλεζαο, θαζψο θαη απφ ηελ ελίζρπζή ηνπ απφ ηνλ Κξαηηθφ Πξνυπνινγηζκφ, γηα θάιπςε ηφζν ησλ ιεηηνπξγηθψλ, φζν θαη ησλ επελδπηηθψλ δαπαλψλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο θαη ηεο αλαθεξφκελεο αλσηέξσ θχξηαο δξαζηεξηφηεηαο. Ζ νηθνλνκηθή επίδνζε ηνπ νξγαληζκνχ, γηα ην 2017, πξνβιέπεηαη λα δηακνξθσζεί ζην πνζφ ησλ 2,3 εθαη. επξψ, έλαληη εθηηκψκελεο επίδνζεο -4,4 εθαη. επξψ ην 2016. 120 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 9. Λεμηπξφζεζκεο ππνρξεψζεηο ην πιαίζην ηεο χκβαζεο Υξεκαηνδνηηθήο Γηεπθφιπλζεο απφ ηνλ Δπξσπατθφ Μεραληζκφ ηαζεξφηεηαο (ΔΜ) πξνβιέπεηαη ε απνπιεξσκή ησλ ιεμηπξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο πξνο ηξίηνπο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ θαη ησλ εθθξεκψλ επηζηξνθψλ θφξσλ, θαζψο θαη ε εθθαζάξηζε θαη απνπιεξσκή εθθξεκψλ αηηήζεσλ ζπληαμηνδφηεζεο. Γηα ην ιφγν απηφ, πξνβιέπεηαη εηδηθή ρξεκαηνδφηεζε απφ ηνλ ΔΜ απνθιεηζηηθά γηα ηελ απνπιεξσκή ησλ αλσηέξσ ππνρξεψζεσλ, ζπλνιηθνχ πνζνχ χςνπο 6.600 εθαη. επξψ γηα ηα έηε 2016-2017. Γηα ην ζθνπφ απηφ, πινπνηείηαη απφ ην Τπνπξγείν Οηθνλνκηθψλ πξφγξακκα εθθαζάξηζεο ιεμηπξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ ησλ θνξέσλ ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο, κέζσ ηεο ελίζρπζεο ησλ πξνυπνινγηζκψλ ησλ θνξέσλ. Με απφθαζε ηνπ Αλαπιεξσηή Τπνπξγνχ Οηθνλνκηθψλ θαζνξίζηεθαλ νη πξνυπνζέζεηο, ε δηαδηθαζία θαη νη ινηπέο ιεπηνκέξεηεο. Παξάιιεια, ζπζηάζεθε ινγαξηαζκφο ηνπ Διιεληθνχ Γεκνζίνπ ζηελ Σξάπεδα ηεο Διιάδνο, ν νπνίνο πηζηψλεηαη κε ην πξντφλ ηεο εηδηθήο ρξεκαηνδφηεζεο απφ ηνλ ΔΜ. ην ηέινο ηνπ κελφο Ηνπλίνπ ηνπ 2016 εθηακηεχηεθε ε πξψηε δφζε απφ ηνλ ΔΜ χςνπο 1.800 εθαη. επξψ θαη ε πινπνίεζε ηνπ πξνγξάκκαηνο μεθίλεζε απφ ηα κέζα ηνπ κελφο Ηνπιίνπ. πλνιηθά, κέρξη ην ηέινο επηεκβξίνπ κεηαθέξζεθαλ πηζηψζεηο ζηνπο πξνυπνινγηζκνχο ησλ Τπνπξγείσλ θαη ησλ ινηπψλ θνξέσλ ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο, ζπλνιηθνχ χςνπο 1.966,3 εθαη. επξψ θαη απφ απηέο εθθαζαξίζηεθαλ ιεμηπξφζεζκεο ππνρξεψζεηο πξνο ηξίηνπο χςνπο 1.767,0 εθαη. επξψ. ηα αλσηέξσ πνζά ζπκπεξηιακβάλεηαη θαη πνζφ χςνπο 420 εθαη. επξψ, ην νπνίν ζπκςεθίζζεθε ζην ζχλνιφ ηνπ κε νθεηιέο ηξίησλ πξνο ην Γεκφζην, ρσξίο λα απαηηεζεί αληίζηνηρε ρξεκαηνδφηεζε. Αληίζηνηρα, ζην δηάζηεκα Ηνπιίνπ - επηεκβξίνπ ηνπ 2016 δφζεθε ρξεκαηνδφηεζε χςνπο 152 εθαη. επξψ γηα ηελ απνπιεξσκή εθθξεκψλ επηζηξνθψλ θφξσλ θαη εμνθιήζεθαλ επηζηξνθέο θφξσλ χςνπο 107,3 εθαη. επξψ. Πίλαθαο 3.30 Πξφγξακκα εμφθιεζεο ιεμηπξφζεζκσλ νθεηιψλ Ινχιηνο 2016 έσο επηέκβξηνο 2016 (ζε εθαη. επξψ) Δληζρχζεηο πηζηψζεσλ - Δπηρνξεγήζεηο Πιεξσκέο Κξάηνο (Τπνπξγεία) 474,4 459,5 Οξγαληζκνί Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο 39,0 11,4 Οξγαληζκνί Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο 557,8 455,2 εθ ησλ νπνίσλ ΔΟΠΤΤ 361,6 282,6 Ννζνθνκεία 636,8 587,4 Ννκηθά Πξφζσπα 258,3 253,5 χλνιν Γεληθήο Κπβέξλεζεο 1.966,3 1.767,0 Δπηζηξνθέο θφξσλ 152,0 107,3 χλνιν 2.118,3 1.874,3 Οη ιεμηπξφζεζκεο ππνρξεψζεηο ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο ηελ 30/6/2016 αλέξρνληαλ ζε 5.929 εθαη. επξψ, ελψ ηελ 30/9/2016 πεξηνξίζζεθαλ ζηα 4.779 εθαη. επξψ. πλνιηθά, νη ιεμηπξφζεζκεο ππνρξεψζεηο ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ θαη ησλ εθθξεκψλ επηζηξνθψλ θφξσλ, ηελ 30/6/2016 αλέξρνληαλ ζε 7.235 εθαη. επξψ, ελψ ηελ 30/9/2016 δηακνξθψζεθαλ ζηα 6.217 εθαη. επξψ. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 121

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Μεηά ηε ζεηηθή αμηνιφγεζε ηεο πνξείαο ηνπ πξνγξάκκαηνο σο θαη ηνλ επηέκβξην ηνπ ηξέρνληνο έ- ηνπο, εθηακηεχηεθε απφ ηνλ ΔΜ επηπιένλ πνζφ 1.700 εθαη. επξψ ζην ηέινο Οθησβξίνπ. Σν κεγαιχηεξν κέξνο ηεο ρξεκαηνδφηεζεο απηήο αλακέλεηαη λα απνδνζεί ζηνπο θνξείο ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο εληφο ηνπ 2016. Οη εθηακηεχζεηο ηνπ πξνγξάκκαηνο ζα πξνζαξκφδνληαη αλάινγα κε ηελ πνξεία ηεο ρξεκαηνδφηεζεο απφ ηνλ ΔΜ. Με ηε ζπλέρηζε ηεο νκαιήο ρξεκαηνδφηεζεο απφ ηνλ ΔΜ, αλακέλεηαη ζεκαληηθή κείσζε ησλ ιεμηπξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο εληφο ηνπ 2017. Παξάιιεια, α- λακέλεηαη εληαηηθνπνίεζε ηεο εθθαζάξηζεο θαη απνπιεξσκήο ησλ εθθξεκψλ επηζηξνθψλ θφξσλ. Δπηπιένλ, σο ην ηέινο ηνπ 2016 ζρεδηάδεηαη λα θαζνξηζηνχλ νη ιεπηνκέξεηεο γηα ηελ έθηαθηε επηρνξήγεζε ησλ Οξγαληζκψλ Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο γηα ηελ εθθαζάξηζε θαη απνπιεξσκή εθθξεκψλ αηηήζεσλ ζπληαμηνδφηεζεο, κε ζηφρν ηελ έλαξμε ηεο ρξεκαηνδφηεζήο ηνπο ζηηο αξρέο ηνπ 2017. Σα πνζά ρξεκαηνδνηήζεσλ γηα εμφθιεζε ιεμηπξνζέζκσλ ππνρξεψζεσλ εθηακηεχνληαη απφ ηνλ Κξαηηθφ Πξνυπνινγηζκφ θαη εκθαλίδνληαη ζηνπο πξνυπνινγηζκνχο ησλ ινηπψλ θνξέσλ ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο, κε ηζφπνζε αχμεζε ησλ εζφδσλ ηνπο (είζπξαμε επηρνξεγήζεσλ απφ ην θξάηνο) θαη αχμεζε ησλ δαπαλψλ ηνπο γηα εμφθιεζε ιεμηπξφζεζκσλ ππνρξεψζεψλ ηνπο. ε δεκνζηνλνκηθή βάζε ε- πέξρεηαη αληίζηνηρε κείσζε ησλ ιεμηπξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο πξνο ηδηψηεο. Χο απνηέιεζκα, ε επίπησζε ηνπ πξνγξάκκαηνο θαζίζηαηαη δεκνζηνλνκηθά νπδέηεξε. εκεηψλεηαη φηη, ηφζν ζηηο εθηηκήζεηο γηα ην έηνο 2016, φζν θαη ζηηο πξνβιέςεηο γηα ην έηνο 2017, ζηα δεκνζηνλνκηθά κεγέζε (έζνδα, δαπάλεο θαη κεηαβνιή απιήξσησλ ππνρξεψζεσλ) ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο δελ έρεη ελζσκαησζεί ε επίπησζε ηνπ πξνγξάκκαηνο εθθαζάξηζεο ιεμηπξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ πξνο ηξίηνπο. 122 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 10. Γεκνζηνλνκηθέο παξεκβάζεηο ηεο χκβαζεο Υξεκαηνδνηηθήο Γηεπθφιπλζεο γηα ηα έηε 2016-2017 Ζ χκβαζε Υξεκαηνδνηηθήο Γηεπθφιπλζεο πεξηιακβάλεη κηα ζεηξά δεκνζηνλνκηθέο παξεκβάζεηο, θπξίσο ζηα θνξνινγηθά έζνδα θαη ζην αζθαιηζηηθφ ζχζηεκα, νη επηπηψζεηο ησλ νπνίσλ έρνπλ ελζσκαησζεί ζηηο εθηηκήζεηο γηα ην 2016 αιιά θαη ζηηο πξνβιέςεηο γηα ην 2017. Πην ζπγθεθξηκέλα, νη δεκνζηνλνκηθέο απηέο παξεκβάζεηο πεξηιακβάλνληαη ζπλνπηηθά θαη αλαιπηηθά ζηνπο πίλαθεο 3.31 θαη 3.32 αληίζηνηρα. Πίλαθαο 3.31 Γεκνζηνλνκηθέο παξεκβάζεηο χκβαζεο Υξεκαηνδνηηθήο Γηεπθφιπλζεο 2016-2017, ζπλνπηηθά θαη αλά θαηεγνξία παξέκβαζεο (πνζά ζε αθαζάξηζηε ζσξεπηηθή βάζε θαη ζε εθαη. επξψ) 2016 2017 χλνιν Παξεκβάζεσλ Γεληθήο Κπβέξλεζεο 1.410,6 4.011,4 1 Μηζζνινγηθέο παξεκβάζεηο θαη κε κηζζνινγηθέο παξνρέο 0,6 81,5 2 πληαμηνδνηηθέο παξεκβάζεηο 153,1 716,7 3 Παξεκβάζεηο ζε εηζθνξέο θνηλσληθήο αζθάιηζεο θαη θνηλσληθά επηδφκαηα 648,2 56,6 4 Γαπάλεο Τπνπξγείνπ Δζληθήο Άκπλαο 5,1 93,1 5 Αχμεζε εζφδσλ επνπηεπφκελσλ λνκηθψλ πξνζψπσλ, θνξέσλ ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο 0,0 12,5 6 Παξεκβάζεηο ζην ζθέινο ησλ εζφδσλ Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ 603,6 3.051,0 Παξαηήξεζε: ην ζθέινο ησλ δαπαλψλ, ην ζεηηθφ πξφζεκν δειψλεη κείσζε (εμνηθνλφκεζε) δαπάλεο, ελψ ην αξλεηηθφ πξφζεκν δειψλεη αχμεζε δαπάλεο. ην ζθέινο ησλ εζφδσλ, ην ζεηηθφ πξφζεκν ζεκαίλεη αχμεζε εζφδσλ θαη ην αξλεηηθφ πξφζεκν δειψλεη κείσζε εζφδσλ. Πίλαθαο 3.32 Γεκνζηνλνκηθέο παξεκβάζεηο χκβαζεο Υξεκαηνδνηηθήο Γηεπθφιπλζεο 2016-2017, αλαιπηηθά θαη αλά ππνηνκέα ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο (πνζά ζε αθαζάξηζηε ζσξεπηηθή βάζε θαη ζε εθαη. επξψ) 2016 2017 χλνιν Παξεκβάζεσλ (A+B) 1 1.410,6 4.011,4 Α χλνιν Παξεκβάζεσλ Γεληθήο Κπβέξλεζεο ζην ζθέινο ησλ Γαπαλψλ (1+2+3) 807,0 960,4 1 χλνιν Παξεκβάζεσλ Γαπαλψλ Κεληξηθήο Γηνίθεζεο (1.1+1.2+1.3) -0,2-728,4 1.1 Μηζζνινγηθέο παξεκβάζεηο θαη παξεκβάζεηο ινηπψλ κε κηζζνινγηθψλ παξνρψλ -5,4 49,5 i Αιιαγή θαλφλα πξνζιήςεσλ γηα ηα έηε 2017-2019 0,0 36,5 ii Πξνζιήςεηο επηπιένλ ηνπ γεληθνχ θαλφλα πξνζιήςεσλ -5,4-10,7 iii Αλακφξθσζε εηδηθψλ κηζζνινγίσλ 0,0 23,8 1.2 Κνηλσληθά Δπηδφκαηα 0,0-871,0 i Δηζφδεκα Κνηλσληθήο Αιιειεγγχεο 0,0-571,0 ii Παξεκβάζεηο ελίζρπζεο θνηλσληθψλ δξάζεσλ 0,0-300,0 1.3 Γαπάλεο Τπνπξγείνπ Δζληθήο Άκπλαο 5,1 93,1 i Μείσζε ηακεηαθψλ ακπληηθψλ θαη ινηπψλ δαπαλψλ ηνπ Τπνπξγείνπ Δζληθήο Άκπλαο 27,1 5,1 ii Παξεκβάζεηο ηνπ ΤΠΔΘΑ 0,0 88,0 iii Μείσζε θπζηθψλ παξαιαβψλ εμνπιηζηηθψλ σο απνηέιεζκα κείσζεο ηζφπνζσλ αλαιήςεσλ ππνρξεψζεσλ ην 2016-22,0 0,0 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 123

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Πίλαθαο 3.32 Γεκνζηνλνκηθέο παξεκβάζεηο χκβαζεο Υξεκαηνδνηηθήο Γηεπθφιπλζεο 2016-2017, αλαιπηηθά θαη αλά ππνηνκέα ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο (πνζά ζε αθαζάξηζηε ζσξεπηηθή βάζε θαη ζε εθαη. επξψ) 2016 2017 2 χλνιν Παξεκβάζεσλ Οξγαληζκψλ Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο (2.1+2.2+2.3) 2 801,3 1.644,3 2.1 πληάμεηο (πιελ Γεκνζίνπ) 138,4 575,4 i Αζθαιηζηηθή Μεηαξξχζκηζε ζην ΔΣΔΑ (λένη ζπληαμηνχρνη) 0,0 26,9 ii Αζθαιηζηηθή Μεηαξξχζκηζε 13,9 76,9 iii Αλαπξνζαξκνγή επηθνπξηθψλ ζπληάμεσλ ΔΣΔΑ (πθηζηάκελνη ζπληαμηνχρνη) 114,6 348,5 iv Δμνξζνινγηζκφο ζπληάμεσλ ιφγσ ζαλάηνπ 5,5 38,6 v Δθαξκνγή αλψηαηνπ νξίνπ (πιαθφλ) ζπληάμεσλ 0,0 43,1 vi Δμνξζνινγηζκφο νηθνγελεηαθψλ επηδνκάησλ 1,8 12,4 vii Αλαπξνζαξκνγή παξνρψλ ΔΣΑΣ 2,7 29,1 2.2 πληάμεηο Γεκνζίνπ 3 14,7 141,3 i Αζθαιηζηηθή Μεηαξξχζκηζε 8,5 31,9 ii Δμνξζνινγηζκφο ζπληάμεσλ ιφγσ ζαλάηνπ 6,2 20,1 iii Δθαξκνγή αλψηαηνπ νξίνπ (πιαθφλ) ζπληάμεσλ 0,0 89,3 2.3 Δηζθνξέο Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο θαη Κνηλσληθά Δπηδφκαηα 648,2 927,6 i Αλαπξνζαξκνγή ησλ εθάπαμ παξνρψλ 161,1 5,1 ii ηαδηαθή αχμεζε εηζθνξψλ αζθαιηζκέλσλ ζηνλ ΟΓΑ 95,3 92,7 iii ηαδηαθή κείσζε δηθαηνχρσλ παξνρήο ΔΚΑ (αλαπξνζαξκνγή εηήζησλ εηζνδεκαηηθψλ θξηηεξίσλ) 165,0 586,3 iv Δλαξκφληζε ησλ πνζνζηψλ εηζθνξψλ ππέξ θιάδνπ ζχληαμεο κε απηέο ηνπ ΙΚΑ_ΔΣΑΜ 0,0-2,5 v Δπίδνκα θνηλσληθήο αιιειεγγχεο πξνο αλαζθάιηζηνπο ππεξήιηθεο 0,0-80,0 vi Αλαπξνζαξκνγή ησλ παξνρψλ ηνπ ΜΣΠΤ 207,0 207,5 vii Καηάξγεζε απφ 1/1/2016 ηεο εηδηθήο πξνζαχμεζεο ηνπ ΣΜΔΓΔ/ΔΣΑΑ θαη ηνπ θιάδνπ κνλνζπληαμηνχρσλ ηνπ ΣΑΤ/ΔΣΑΑ -52,8-52,8 viii Αχμεζε αζθαιηζηηθψλ εηζθνξψλ ππέξ επηθνπξηθήο ζχληαμεο θαηά 1,0% γηα ηα έηε 2016-2018 θαη θαηά 0,5% γηα ηα έηε 2019-2022 172,1 349,9 ix. Νένο ηξφπνο ππνινγηζκνχ ησλ αζθαιηζηηθψλ εηζθνξψλ ησλ απηναπαζρνινχκελσλ θαη ειεχζεξσλ επαγγεικαηηψλ βάζεη ηνπ πξαγκαηηθνχ ηνπο εηζνδήκαηνο 0,0 49,0 x. Δλαξκφληζε ησλ πνζνζηψλ εηζθνξψλ πγείαο γηα ηνπο αζθαιηζκέλνπο ΟΓΑ & απηναπαζρνινχκελσλ -1,4 3,0 xi Δθαξκνγή εληαίνπ ηξφπνπ παξαθξάηεζεο ηεο εηζθνξάο ππέξ πγείαο ζηνπο ζπληαμηνχρνπο -25,1-120,8 xii. Παξεκβάζεηο ζε κε αληαπνδνηηθέο ρξεψζεηο -52,0-102,7 xiii. Αχμεζε εηζθνξψλ ιφγσ θαηάξγεζεο αληαπνδνηηθψλ ρξεψζεσλ 4,1 9,9 xiv. Αληηζηαζκηζηηθά κέηξα ΔΚΑ -25,0-17,0 3 χλνιν Παξεκβάζεσλ ζηνπο ινηπνχο ππνηνκείο ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο (3.1+3.2) 6,0 44,5 3.1 Μηζζνινγηθέο παξεκβάζεηο θαη παξεκβάζεηο ινηπψλ κε κηζζνινγηθψλ παξνρψλ 6,0 32,0 i Αιιαγή θαλφλα πξνζιήςεσλ γηα ηα έηε 2017-2019 0,0 14,5 ii Λνηπέο κηζζνινγηθέο παξεκβάζεηο 6,0 17,5 3.2 Αχμεζε εζφδσλ επνπηεπφκελσλ Ννκηθψλ Πξνζψπσλ, θνξέσλ ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο 0,0 12,5 i Νέα ηηκνινγηαθή πνιηηηθή ΟΑΘ 0,0 12,5 Β χλνιν Παξεκβάζεσλ ζην ζθέινο ησλ Δζφδσλ ηνπ Κξαηηθνχ Πξνυπνινγηζκνχ 603,6 3.051,0 1 Αλακφξθσζε Κψδηθα Φνξνινγίαο Δηζνδήκαηνο 250,0 966,0 2 Αλακφξθσζε ζπληειεζηψλ θαη ρξνληθή επέθηαζε ηεο εηδηθήο εηζθνξάο αιιειεγγχεο 35,7 704,2 3 Αχμεζε ζπληειεζηή Φ.Π.Α. (απφ 23% ζε 24%) 218,6 437,0 4 Αλακφξθσζε θνξνινγίαο νρεκάησλ 17,5 30,0 5 Φφξνο εηζνδήκαηνο ζηα εηαηξηθά απηνθίλεηα 0,0 91,0 6 Αλακφξθσζε Δηδηθνχ Φφξνπ Καηαλάισζεο (ΔΦΚ) ελεξγεηαθψλ πξντφλησλ -17,6 422,0 7 Αλακφξθσζε θνξνινγίαο ζηα επελδπηηθά νρήκαηα 0,0 19,3 8 Σέινο ζηε ζπλδξνκεηηθή ηειεφξαζε 10,4 25,0 9 Σέινο ζπλδξνκεηψλ ζηαζεξήο ηειεθσλίαο 0,0 54,2 10 Αχμεζε ζπκκεηνρήο Γεκνζίνπ ζηα κηθηά θέξδε απφ ηπρεξά παίγληα 56,8 56,8 11 Αχμεζε Δηδηθνχ Φφξνπ Καηαλάισζεο (ΔΦΚ) ζην δχζν 36,2 62,0 12 Αχμεζε θφξνπ θαηαλάισζεο επί ησλ ηζηγάξσλ θαη ηνπ θαπλνχ (ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ ειεθηξνληθψλ ηζηγάξσλ) 0,0 142,0 13 Φφξνο επί ηνπ θαθέ 0,0 62,0 14 Φνξνινγηθέο απαιιαγέο απφ ην λέν επελδπηηθφ λφκν -4,0-20,4 Παξαηεξήζεηο: 1 ην ζθέινο ησλ δαπαλψλ, ην ζεηηθφ πξφζεκν δειψλεη κείσζε (εμνηθνλφκεζε) δαπάλεο, ελψ ην αξλεηηθφ πξφζεκν δειψλεη αχμεζε δαπάλεο. ην ζθέινο ησλ εζφδσλ, ην ζεηηθφ πξφζεκν ζεκαίλεη αχμεζε εζφδσλ θαη ην αξλεηηθφ πξφζεκν δειψλεη κείσζε εζφδσλ. 2 Η πνζνηηθνπνίεζε ησλ κέηξσλ πνπ αθνξνχλ ζηηο ζπληάμεηο θαη ινηπέο παξεκβάζεηο ησλ ΟΚΑ βαζίδεηαη ζε ζηνηρεία ηνπ Τπνπξγείνπ Δξγαζίαο, Κνηλσληθήο Αζθάιηζεο θαη Κνηλσληθήο Αιιειεγγχεο. 3 Οη απνδφζεηο ησλ παξεκβάζεσλ ζηηο ζπληάμεηο Γεκνζίνπ εκθαλίδνληαη έσο θαη ην έηνο 2016 ζηελ Κεληξηθή Γηνίθεζε. 124 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 4 ΓΗΜΟΙΟ ΥΡΔΟ ΔΓΓΤΗΔΙ ΓΗΜΟΙΟ ΥΡΔΟ Οη απνθάζεηο ηνπ Eurogroup ηεο 25 εο Μαΐνπ 2016 επηβεβαίσζαλ ηελ ηζρπξή βνχιεζε ησλ ζεζκψλ γηα ηε ζηαδηαθή εθαξκνγή ελφο παθέηνπ εμεηδηθεπκέλσλ κέηξσλ ειάθξπλζεο ηνπ ειιεληθνχ ρξένπο πξνθεηκέλνπ λα εληζρπζεί ε βησζηκφηεηά ηνπ, ε νπνία ζα αμηνινγείηαη πιένλ κε ηνλ δείθηε ησλ κηθηψλ ρξεκαηνδνηηθψλ αλαγθψλ ( GFN - Gross Financing Needs- ratio ). Με βάζε ηνλ δείθηε απηφ, νη εηήζηεο κηθηέο ρξεκαηνδνηηθέο αλάγθεο πξέπεη λα παξακέλνπλ θάησ ηνπ 15% σο πνζνζηφ ηνπ ΑΔΠ ζε κεζνπξφζεζκν ρξνληθφ νξίδνληα θαη θάησ ηνπ 20% καθξνπξφζεζκα. Τα κέηξα ειάθξπλζεο ηνπ ρξένπο, βξαρπρξφληα, εζηηάδνληαη θπξίσο ζηελ εμνκάιπλζε ησλ ιήμεσλ ησλ δαλείσλ ηνπ European Financial Stability Facility (EFSF) θαη ηε κείσζε ηνπ επηηνθηαθνχ ηνπο θηλδχλνπ, ελψ πξνβιέπεηαη ε εθαξκνγή επηπιένλ παθέηνπ κέηξσλ κεζνπξφζεζκα, εθφζνλ θξηζεί α- παξαίηεην γηα ηε δηαζθάιηζε ηεο βησζηκφηεηαο ηνπ ρξένπο. Τα επηπιένλ κέηξα πξνβιέπνπλ ηελ πιήξε θαηάξγεζε απφ ην 2018 ηνπ πεξηζσξίνπ ηνπ δαλείνπ γηα ηελ επαλαγνξά ρξένπο ηνπ 2012, ηε ρξεζηκνπνίεζε απφ ην 2017 ησλ θεξδψλ ηνπ 2014 απφ ηα ειιεληθά νκφινγα, ANFA θαη "SMP, γηα ηε κείσζε ησλ κηθηψλ ρξεκαηνδνηηθψλ αλαγθψλ, ηε κεξηθή απνπιεξσκή δαλείσλ ηνπ EFSF κέζσ ηνπ European Stability Mechanism (ESM) θαη ηελ επηπιένλ εμνκάιπλζε ησλ ιήμεσλ ησλ δαλείσλ ηνπ EFSF κε επηκήθπλζε ηεο κέζεο ζηαζκηθήο ηνπο δηάξθεηαο, ζηαζεξνπνίεζε ησλ επηηνθίσλ ηνπο θαη αλαβνιή πιεξσκήο ηφθσλ. Οη ρξεκαηνδνηηθέο αλάγθεο ηνπ Διιεληθνχ Γεκνζίνπ θαηά ην ελλεάκελν ηνπ 2016 θαιχθζεθαλ σο επί ην πιείζηνλ κε βξαρππξφζεζκν εζσηεξηθφ δαλεηζκφ: κεληαίεο εθδφζεηο εληφθσλ γξακκαηίσλ ηξίκελεο θαη εμάκελεο δηάξθεηαο θαη πξάμεηο δηαρείξηζεο ηακεηαθήο ξεπζηφηεηαο ππφ ηε κνξθή repo agreements, ηηο νπνίεο ζπλάπηεη ν Οξγαληζκφο Γηαρείξηζεο Γεκνζίνπ Χξένπο (ΟΓΓΖΧ) θπξίσο κε ηνπο θνξείο ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο. Δπηπιένλ, ζην πιαίζην ηεο ζχκβαζεο ρξεκαηνδφηεζεο κε ηνλ ESM, εθηακηεχηεθε ζηαδηαθά ην ζχλνιν ηεο δεχηεξεο δφζεο ζπλνιηθνχ χςνπο 10.300 εθαη. επξψ, 7.500 εθαη. επξψ ηνλ Ηνχλην θαη 2.800 εθαη. επξψ ηνλ Οθηψβξην. Σηηο 30/09/2016, ην ζχλνιν ησλ επξσπατθψλ δαλείσλ ηνπ πξψηνπ, ηνπ δεχηεξνπ θαη ηνπ ηξίηνπ πξνγξάκκαηνο ζηήξημεο (GLF, EFSF, ESM) αλήιζε ζε 212.711,5 εθαη. επξψ, ελψ ηα αλεμφθιεηα δάλεηα πξνο ην Γηεζλέο Ννκηζκαηηθφ Τακείν δηακνξθψζεθαλ ζε 12.941,7 εθαη. επξψ. 1. Υξένο Κεληξηθήο Γηνίθεζεο θαη Γεληθήο Κπβέξλεζεο Τν ρξένο ηεο Κεληξηθήο Γηνίθεζεο εθηηκάηαη φηη ζα αλέιζεη ζηα 326.570 εθαη. επξψ ή 186,7% σο πνζνζηφ ηνπ ΑΔΠ ζην ηέινο ηνπ 2016, έλαληη 321.332 εθαη. επξψ ή 182,9% σο πνζνζηφ ηνπ ΑΔΠ ην 2015. Τν 2017 ην χςνο ηνπ ρξένπο ηεο Κεληξηθήο Γηνίθεζεο πξνβιέπεηαη φηη ζα δηακνξθσζεί ζηα 330.070 εθαη. επξψ ή 182,5% σο πνζνζηφ ηνπ ΑΔΠ, παξνπζηάδνληαο κείσζε 4,2 πνζνζηηαίεο κνλάδεο έλαληη ηνπ 2016 (πίλαθαο 4.1). Τν ρξένο ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο εθηηκάηαη φηη ζα αλέιζεη ζηα 315.400 εθαη. επξψ ή 180,3% σο πνζνζηφ ηνπ ΑΔΠ ζην ηέινο ηνπ 2016, έλαληη 311.673 εθαη. επξψ ή 177,4% σο πνζνζηφ ηνπ ΑΔΠ ην 2015. Τν 2017, ην ρξένο ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο πξνβιέπεηαη φηη ζα δηακνξθσζεί ζηα 319.200 εθαη. επξψ ή 176,5% σο πνζνζηφ ηνπ ΑΔΠ, παξνπζηάδνληαο κείσζε 3,8 πνζνζηηαίεο κνλάδεο έλαληη ηνπ 2016 (πίλαθαο 4.2). ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 125

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 4 Πίλαθαο 4.1 ύλζεζε ρξένπο Κεληξηθήο Γηνίθεζεο (ζε εθαη. επξώ) 2014 2015 2016* 2017** Α. Οκόινγα 66.560 59.819 56.738 48.738 Οκόινγα ζηελ αγνξά εζσηεξηθνύ 63.792 57.112 54.353 46.979 Οκόινγα ζηηο αγνξέο εμσηεξηθνύ 2.631 2.594 2.299 1.700 Σηηινπνηήζεηο ζην εμσηεξηθό 137 113 86 59 Β. Βξαρππξόζεζκνη Σίηινη 14.529 14.880 14.880 14.880 Έληνθα Γξακκάηηα 14.412 14.832 14.880 14.880 Έληνθα Γξακκάηηα ζε θπζηθνύο ηίηινπο 117 48 0 0 Γ. Γάλεηα 234.434 236.633 242.952 254.452 Γάλεηα Σξαπέδεο Διιάδνο 4.264 3.792 3.323 2.851 Λνηπά Γάλεηα Δζσηεξηθνύ 112 109 189 150 Δηδηθά θαη Γηαθξαηηθά Γάλεηα 7.097 7.423 7.100 6.800 Γάλεηα Μεραληζκνύ ηήξημεο 217.925 220.431 227.640 240.351 Λνηπά Γάλεηα Δμσηεξηθνύ 5.036 4.878 4.700 4.300 Γ. Βξαρππξόζεζκα δάλεηα 8.605 10.000 12.000 12.000 Πώιεζε ηίηισλ κε ζύκθσλν επαλαγνξάο (repos) 8.605 10.000 12.000 12.000 Δ. ύλνιν ρξένπο Κεληξηθήο Γηνίθεζεο (Α+Β+Γ+Γ) 324.128 321.332 326.570 330.070 (σο % ηνπ ΑΔΠ) 182,2% 182,9% 186,7% 182,5% ΑΔΠ 177.941 175.697 174.908 180.817 * Δθηηκήζεηο **Πξνβιέςεηο Πεγή: ΟΓΓΗΥ Πίλαθαο 4.2 Υξένο Γεληθήο Κπβέξλεζεο (ζε εθαη. επξώ) 2014 2015 2016* 2017** Α. Υξένο Κεληξηθήο Γηνίθεζεο 324.128 321.332 326.570 330.070 Β Υξένο ΝΠΓΓ, θέξκαηα θ.ιπ. κείνλ επελδύζεηο ζε ηίηινπο ΔΓ 5.837 1.981 930 1.130 Γ. Υξένο Κεληξηθήο Κπβέξλεζεο θαηά ESA (A+B) 329.965 323.313 327.500 331.200 Δ Υξένο ΟΣΑ, OKA κείνλ ελδνθπβεξλεηηθό ρξένο -10.236-11.640-12.100-12.000 Ε. Υξένο Γεληθήο Κπβέξλεζεο (Γ+Γ) 319.729 311.673 315.400 319.200 (σο % ηνπ ΑΔΠ) 179,7% 177,4% 180,3% 176,5% ΑΔΠ 177.941 175.697 174.908 180.817 * Δθηηκήζεηο ** Πξνβιέςεηο Πεγή: ΟΓΓΗΥ 126 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 4 2. Δμέιημε δεκόζηνπ ρξένπο Γεληθήο Κπβέξλεζεο Τν ρξένο ηεο γεληθήο θπβέξλεζεο απφ 31/12/2015 κέρξη 31/12/2016 εθηηκάηαη φηη ζα απμεζεί θαηά 3.727 εθαη. επξψ, ελψ γηα ην δηάζηεκα απφ 31/12/2016 κέρξη 31/12/2017 ην ρξένο ηεο γεληθήο θπβέξλεζεο πξνβιέπεηαη φηη ζα απμεζεί θαηά 3.800 εθαη. επξψ. Οη απμήζεηο απηέο νθείινληαη θπξίσο ζηελ θάιπςε ησλ ειιεηκκάησλ ηνπ πξνυπνινγηζκνχ θαη ηε ρξεκαηνδφηεζε ιεμηπξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ (πίλαθαο 4.3). Πίλαθαο 4.3 Δμέιημε δεκόζηνπ ρξένπο Γεληθήο Κπβέξλεζεο (ζε εθαη. επξώ) 2016* 2017** Γηαθνξά 2017-2016 (1) (2) (3)=(2)-(1) Σακεηαθό απνηέιεζκα Γεληθήο Κπβέξλεζεο 2.489-15 -2.504 Αποτέλεσμα Γενικής Κσβέρνησης κατά ESA 3.766 1.461-2.305 Εθνικολογιστικές προσαρμογές Γενικής Κσβέρνησης -1.277-1.476-199 Δμόθιεζε ιεμηπξόζεζκσλ ππνρξεώζεσλ 3.000 4.500 1.500 Απμήζεηο ΜΚ εηαηξεηώλ, θ.ιπ. 112 112 0 Πώιεζε κεηνρώλ -471-547 -76 Έζνδα από επελδύζεηο ζε ηίηινπο θνξέσλ Γεληθήο Κπβέξλεζεο -1.117-92 1.025 Πξνζαξκνγέο ζην άξηην, ινηπέο πξνζαξκνγέο -286-158 128 Μεηαβνιή από πξνεγνύκελν έηνο 3.727 3.800 73 Υξένο Γεληθήο Κπβέξλεζεο 315.400 319.200 3.800 Υξένο Γεληθήο Κπβέξλεζεο σο % ηνπ ΑΔΠ 180,3% 176,5% -3,8% ΑΔΠ 174.908 180.817 * Δθηηκήζεηο **Πξνβιέςεηο Πεγή: ΟΓΓΗΥ 3. Γνκή θαη ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ρξένπο Κεληξηθήο Γηνίθεζεο Ο ρξνληθφο νξίδνληαο ησλ ιήμεσλ ηνπ ρξένπο ηεο Κεληξηθήο Γηνίθεζεο ζηηο 30/09/2016 εθηείλεηαη κέρξη ην έηνο 2059. Ζ αδπλακία πξνζθπγήο γηα δαλεηζκφ ζηηο αγνξέο απφ ην Μάην ηνπ 2010, κε εμαίξεζε ηελ έθδνζε πεληαεηνχο θαη ηξηεηνχο νκνιφγνπ ην 2014, είρε σο απνηέιεζκα ηε δξαζηηθή κείσζε ησλ νκνιφγσλ θαη ηελ αληηθαηάζηαζή ηνπο κε δάλεηα (δηάγξακκα 4.1). Ζ αλαινγία απηή αλακέλεηαη λα αληηζηξαθεί ηα επφκελα έηε κε ηε ζηαδηαθή επάλνδν ηνπ Διιεληθνχ Γεκνζίνπ ζηηο αγνξέο γηα δανειζμό. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 127

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 4 Γηάγξακκα 4.1 Υξνλνδηάγξακκα ιήμεο ρξένπο ηεο Κεληξηθήο Γηνίθεζεο ηελ 30/9/2016 (ζε εθαη. επξώ) 28.000 26.000 24.000 22.000 20.000 18.000 16.000 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 Έληνθα Repos Οκόινγα Γάλεηα Πεγή: ΟΓΓΗΥ Δπηζεκαίλεηαη φηη ζηηο 30/09/2016 ην χςνο ησλ νκνιφγσλ ηνπ Διιεληθνχ Γεκνζίνπ πεξηνξίζηεθε ζην 16,8% ηνπ ρξένπο Κεληξηθήο Γηνίθεζεο (έλαληη 91% ην 2009) θαη αληηθαηαζηάζεθε κε δάλεηα πνπ ειήθζεζαλ απφ ηνλ Μεραληζκφ Σηήξημεο, ηα νπνία απνηεινχλ πιένλ ην 69,5% ηνπ ρξένπο Κεληξηθήο Γηνίθεζεο (δηάγξακκα 4.2). Γηάγξακκα 4.2 ύλζεζε ρξένπο Κεληξηθήο Γηνίθεζεο ηελ 30/9/2016 Λνηπά Γάλεηα Δμσηεξηθνύ 1,4% Repos 3,6% Οκόινγα Δζσηεξηθνύ 16,8% Οκόινγα Δμσηεξηθνύ & Σηηινπνηήζεηο 0,8% Έληνθα Γξακκάηηα 4,6% Γαλ. Σξ. Διιάδνο & Λνηπά 1,1% Δηδηθά & Γηαθξαηηθά Γάλεηα 2,2% Γάλεηα Μερ/ζκνύ ηήξημεο 69,5% Πεγή: ΟΓΓΗΥ 128 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 4 Ζ κέζε ππνιεηπφκελε θπζηθή δηάξθεηα ηνπ ρξένπο ηεο Κεληξηθήο Γηνίθεζεο ήηαλ 6,3 έηε ην 2011, ελψ, ζηηο 30/9/2016, έρεη ζρεδφλ ηξηπιαζηαζηεί θαη δηακνξθψζεθε ζηα 16,67 έηε (Πίλαθαο 4.4). Πίλαθαο 4.4 Μέζε ππνιεηπόκελε θπζηθή δηάξθεηα ρξένπο Κεληξηθήο Γηνίθεζεο Πεγή: ΟΓΓΗΥ Ηκεξνκελία Υξένο ζε επξώ Μέζε Γηάξθεηα ζε έηε Υξένο εθηόο δώλεο επξώ πλνιηθό ρξένο 31/12/2011 6,28 3,21 6,3 31/12/2012 15,72 2,36 15,29 31/12/2013 16,54 3,76 16,02 31/12/2014 16,70 4,2 16,16 31/12/2015 17,21 4,28 16,76 30/09/2016 17,08 3,93 16,67 Σηηο 30/09/2016, πνζνζηφ 80,3% ηνπ ρξένπο Κεληξηθήο Γηνίθεζεο είρε ππνιεηπφκελε θπζηθή δηάξθεηα κεγαιχηεξε ησλ πέληε εηψλ, ιφγσ ηεο επηκήθπλζεο ησλ δαλείσλ ηνπ Μεραληζκνχ Σηήξημεο θαη ηεο έθδνζεο λέσλ νκνιφγσλ ηνπ Διιεληθνχ Γεκνζίνπ ζην πιαίζην ηεο αληαιιαγήο νκνιφγσλ (PSI) (Πίλαθαο 4.5). Πίλαθαο 4.5 Υξένο Κεληξηθήο Γηνίθεζεο σο πξνο ηελ ππνιεηπόκελε θπζηθή δηάξθεηα Γηάξθεηα 30/09/2016 Βξαρππξόζεζκν (κέρξη 1 έηνο) 11,3% Μεζνπξόζεζκν (1 έσο 5 έηε) 8,4% Μαθξνπξόζεζκν (άλσ ησλ 5 εηώλ) 80,3% ύλνιν 100,0% Πεγή: ΟΓΓΗΥ 4. Γαπάλεο εμππεξέηεζεο ρξένπο Κεληξηθήο Γηνίθεζεο Οη δαπάλεο εμππεξέηεζεο ηνπ ρξένπο ηεο Κεληξηθήο Γηνίθεζεο ην 2016 εθηηκάηαη φηη ζα δηακνξθσζνχλ ζε 13.216 εθαη. επξψ, έλαληη 33.201 εθαη. επξψ ην έηνο 2015 (Πίλαθαο 4.6). ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 129

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 4 Πίλαθαο 4.6 Γαπάλεο εμππεξέηεζεο ρξένπο Κεληξηθήο Γηνίθεζεο (ζε εθαη. επξώ) Υξενιύζηα Σόθνη Παξάιιειεο Σόθνη θαη Έηνο πλαι. Δζλ. λνκ. ύλνιν πλαι. Δζλ. λνκ. ύλνιν δαπάλεο παξαι. δαπάλεο Γεληθό ζύλνιν (1) (2) (3) (2+3) (1+2+3) 1995 1.952 5.955 7.907 1.214 7.884 9.098 307 9.405 17.312 1996 1.894 8.369 10.263 1.263 8.378 9.641 339 9.980 20.243 1997 3.057 7.088 10.145 1.348 7.461 8.809 308 9.117 19.262 1998 3.550 6.132 9.682 1.625 7.393 9.018 170 9.188 18.870 1999 2.682 6.569 9.251 1.532 7.758 9.290 101 9.391 18.642 2000 4.640 8.491 13.131 1.922 7.577 9.499 58 9.557 22.688 2001 2.566 9.052 11.618 719 8.570 9.289 39 9.328 20.946 2002 2.397 17.883 20.280 391 8.144 8.535 59 8.594 28.874 2003 1.204 19.559 20.763 180 9.028 9.208 70 9.278 30.041 2004 667 17.777 18.444 85 9.198 9.283 72 9.355 27.799 2005 751 19.628 20.379 108 9.508 9.616 71 9.687 30.066 2006 65 16.524 16.589 92 9.349 9.441 56 9.497 26.086 2007 43 22.152 22.195 74 9.583 9.657 71 9.728 31.923 2008 424 25.822 26.246 82 11.052 11.134 72 11.206 37.452 2009 375 28.760 29.135 39 12.145 12.184 141 12.325 41.460 2010 159 19.390 19.549 104 12.873 12.977 246 13.223 32.772 2011-129 28.976 28.847 372 15.758 16.130 218 16.348 45.195 2012-1.353 25.261 23.908 603 11.530 12.133 631 12.764 36.672 2013 2.110 10.647 12.757 848 5.173 6.021 150 6.171 18.928 2014 2.367 22.453 24.820 955 4.573 5.528 82 5.610 30.430 2015 3.242 23.981 27.223 760 5.040 5.800 178 5.978 33.201 2016* 1.160 6.401 7.561 430 5.170 5.600 55 5.665 13.216 * Δθηηκήζεηο εκεηώζεηο: α) Από ην 2008 θαη έπεηηα πεξηιακβάλνληαη θαη νη δαπάλεο πξνζαξκνγώλ ESA 95. β) Γελ πεξηιακβάλνληαη εμνθιήζεηο βξαρππξόζεζκνπ ρξένπο (έληνθα γξακκάηηα ηδησηηθνύ ηνκέα, βξαρππξόζεζκνη ηίηινη εμσηεξηθνύ, ηακεηαθέο δηεπθνιύλζεηο θαη repos) νη νπνίεο εκθαλίδνληαη ζηνλ Πίλαθα 4.7. γ) Από ην 2012 ζηηο παξάιιειεο δαπάλεο πεξηιακβάλνληαη θαη πξνκήζεηεο εθηακίεπζεο δαλείσλ από ην ΔΣΥ. Πεγή: ΟΓΓΗΥ Οη δαπάλεο γηα εμφθιεζε βξαρππξφζεζκσλ ηίηισλ ηνπ Διιεληθνχ Γεκνζίνπ, νη νπνίεο απφ ην 2011 έσο ην 2013 πεξηιακβάλνπλ κφλν έληνθα γξακκάηηα ηδησηηθνχ ηνκέα, ελψ απφ ην 2014 πεξηιακβάλνπλ θαη repos, εθηηκάηαη φηη ην 2016 ζα δηακνξθσζνχλ ζε 540.941 εθαη. επξψ, έλαληη 740.428 εθαη. επξψ ην 2015 (πίλαθαο 4.7). Σεκεηψλεηαη φηη νη δαπάλεο εμφθιεζεο εληφθσλ γξακκαηίσλ θαη repos αθνξνχλ ηηο ζπλνιηθέο εηήζηεο εμνθιήζεηο νη νπνίεο αλαρξεκαηνδνηνχληαη κε λέεο αληίζηνηρεο εθδφζεηο, δεδνκέλνπ φηη ην πθηζηάκελν ζπλνιηθφ χςνο ησλ ΔΓΔΓ δελ μεπεξλά ηα 15.000 εθαη. επξψ θαη ην πθηζηάκελν ππφινηπν ησλ repos δελ μεπεξλά ηα 12.000 εθαη. επξψ. Πίλαθαο 4.7 Δμνθιήζεηο βξαρππξόζεζκνπ ρξένπο (ζε εθαη. επξώ) Έληνθα γξακκάηηα Βξαρππξόζεζκνη ηίηινη εμσηεξηθνύ Έηνο (1) ύλνιν ηδησηηθνύ ηνκέα Βξαρππξόζεζκα δάλεηα (2) 2008 1.733 23.941 25.674 2009 8.902 28.002 36.904 2010 17.974 4.627 22.601 2011 33.395 0 33.395 2012 47.008 0 47.008 2013 44.703 0 44.703 2014 40.558 88.549 129.107 2015 40.457 699.971 740.428 2016* 40.941 500.000 540.941 * Δθηηκήζεηο (1) Euro Commercial Paper (ECP) (2) Από ην 2008 πεξηιακβάλνληαη νη βξαρππξόζεζκεο ηακεηαθέο δηεπθνιύλζεηο θαη από ην 2014 repos. Πεγή: ΟΓΓΗΥ 130 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 4 Όπσο θαίλεηαη ζηνλ πίλαθα, νη δαπάλεο γηα ηφθνπο ηνπ ρξένπο ηεο Κεληξηθήο Γηνίθεζεο, κεηά ην 2012, δηακνξθψλνληαη ζηα επίπεδα ησλ 5.500-6.000 εθαη. επξψ, κεησκέλεο ην 2013 θαηά 50% πεξίπνπ ζε ζρέζε κε ην 2012. Αληίζηνηρεο κεηψζεηο παξνπζηάδνπλ θαη σο πνζνζηφ ηνπ ΑΔΠ (Πίλαθαο 4.8). Ζ κείσζε απηή νθείιεηαη ζηε κείσζε ηνπ χςνπο ηνπ δεκφζηνπ ρξένπο κεηά ηελ αληαιιαγή ησλ νκνιφγσλ (PSI) ηνπ Μαξηίνπ 2012 θαη ηελ επαλαγνξά ηνπ Γεθεκβξίνπ 2012, ηε κείσζε ησλ επηηνθίσλ ησλ δαλείσλ ηνπ κεραληζκνχ ζηήξημεο θαη ηελ αλαβνιή θαηαβνιήο ηφθσλ γηα ηα δάλεηα πνπ ρνξεγήζεθαλ απφ ην Δπξσπατθφ Τακείν Χξεκαηνπηζησηηθήο Σηαζεξφηεηαο (Πίλαθαο 4.8, Γηάγξακκα 4.3). Πίλαθαο 4.8 Ύςνο δαπαλώλ γηα ηόθνπο ρξένπο Κεληξηθήο Γηνίθεζεο (πνζά ζε εθαη. επξώ) 2012 2013 2014 2015 2016* 2017** Σόθνη 12.133 6.021 5.528 5.800 5.600 5.550 σο % ηνπ ΑΔΠ 6,3% 3,3% 3,1% 3,3% 3,2% 3,1% * Δθηηκήζεηο ** Πξνβιέςεηο Πεγή: ΟΓΓΗΥ Γηάγξακκα 4.3 Γαπάλεο γηα ηόθνπο ρξένπο Κεληξηθήο Γηνίθεζεο (% ηνπ ΑΔΠ) 7,0% 6,0% 5,0% 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% 2012 2013 2014 2015 2016* 2017** σο % ηνπ ΑΔΠ * Δθηηκήζεηο ** Πξνβιέςεηο Πεγή: ΟΓΓΗΥ 5. Η ελνπνηεκέλε αγνξά επξσνκνιόγσλ To πξφγξακκα πνζνηηθήο ραιάξσζεο (quantitative easing) πνπ μεθίλεζε απφ ηελ Δπξσπατθή Κεληξηθή Τξάπεδα ηνλ Μάξηην ηνπ 2015 αλακέλεηαη λα ζπλερηζηεί ηνπιάρηζηνλ έσο ηνλ Μάξηην ηνπ 2017, ελψ νη αγνξέο θξαηηθψλ ρξενγξάθσλ έρνπλ ήδε μεπεξάζεη ην 1 ηξηζ. επξψ. Οη απνδφζεηο ησλ πεξηζζφηεξσλ επξσπατθψλ θξαηηθψλ ηίηισλ εμαθνινπζνχλ θαη ην ηξέρνλ έηνο λα θηλνχληαη ζε ηζηνξηθά ρακειά επίπεδα, ελψ γηα αξθεηέο ρψξεο ηεο επξσδψλεο, φπσο ε Γεξκαλία, ε Γαιιία, ε Οιιαλδία, ην Βέιγην, ε Απζηξία θαη ε Φηλιαλδία, ην ζχλνιν ζρεδφλ ηνπ βξαρππξφζεζκνπ θαη κεζνπξφζεζκνπ ρξένπο ηνπο δηαπξαγκαηεχεηαη κε αξλεηηθέο απνδφζεηο. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 131

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 4 6. Αγνξά ηίηισλ ηνπ Διιεληθνύ Γεκνζίνπ Tν βξαρπρξφλην θφζηνο δαλεηζκνχ ηνπ Διιεληθνχ Γεκνζίνπ, φπσο απηφ απνηππψλεηαη ζηηο δεκνπξαζίεο εληφθσλ γξακκαηίσλ 13 θαη 26 εβδνκάδσλ, παξακέλεη ζηαζεξφ ζε ζρέζε κε ην πξνεγνχκελν έηνο. Σηηο δεκνπξαζίεο ηνπ Σεπηεκβξίνπ ηνπ 2016 ηα επηηφθηα δηακνξθψζεθαλ εθ λένπ ζην 2,97% γηα ηα εμάκελα θαη 2,70% γηα ηα ηξίκελα έληνθα γξακκάηηα. Ζ θακπχιε απνδφζεσλ ηνπ Διιεληθνχ Γεκνζίνπ έρεη ζεηηθή θιίζε (steepening curve) γηα βξαρππξφζεζκεο δηάξθεηεο κέρξη 3 έηε, ελψ γηα κεζνπξφζεζκεο θαη καθξνπξφζεζκεο δηάξθεηεο παξνπζηάδεη ε- ιαθξά θαζνδηθή θιίζε (δηάγξακκα 4.4). Γηάγξακκα 4.4 Κακπύιε απνδόζεσλ ηίηισλ Διιεληθνύ Γεκνζίνπ 10,0% 9,0% 8,0% 7,0% 6,0% 5,0% 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 3Μ 6Μ 1Δ 3Δ 10Δ 15Δ 20Δ 25Δ Πεγή: ΟΓΓΗΥ Ζ δηαθνξά απφδνζεο (yield spread) κεηαμχ ηνπ 10-εηνχο ειιεληθνχ θαη ηνπ αληίζηνηρνπ γεξκαληθνχ νκνιφγνπ αλαθνξάο παξνπζίαζε έληνλε κεηαβιεηφηεηα, κε ζπλερείο απμνκεηψζεηο θαζ φιε ηε δηάξθεηα ηνπ 2016. Απφ ηα ηέιε ηνπ Απγνχζηνπ ην πεξηζψξην απφδνζεο ππνρσξεί ζηαδηαθά έλαληη ηνπ γεξκαληθνχ θάησ απφ ηηο 900 κνλάδεο θαη δηακνξθψλεηαη ζηα ηξέρνληα επίπεδα ησλ 850 κνλάδσλ βάζεο. Αληίζηνηρε κεηαβιεηφηεηα παξνπζηάδνπλ θαη νη απνδφζεηο ησλ ειιεληθψλ νκνιφγσλ κε ηελ ηξέρνπζα απφδνζε ηνπ δεθαεηνχο νκνιφγνπ λα δηακνξθψλεηαη γχξσ ζην 8,3%. Καηά ηε δηάξθεηα ηνπ 2016 νη απνδφζεηο ησλ 10εηψλ θξαηηθψλ ηίηισλ ησλ ππφινηπσλ ρσξψλ ηνπ λφηνπ ηεο επξσδψλεο, φπσο ε Ηηαιία, ην Βέιγην, ε Πνξηνγαιία, ε Ηζπαλία, ε Ηξιαλδία θαη ε Γαιιία, ε- μαθνινπζνχλ λα θηλνχληαη θνληά ζηα ηζηνξηθά ρακειά ηνπο επίπεδα (δηάγξακκα 4.5). 132 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 4 Γηάγξακκα 4.5 Απνδόζεηο 10εηώλ θξαηηθώλ ηίηισλ (εκεξήζηα ζηνηρεία απνδόζεηο) 25 20 15 10 % 5 0 Πεγή: ΟΓΓΗΥ ΒΔΛΓΙΟ ΓΑΛΛΙΑ ΔΛΛΑΓΑ ΙΡΛΑΝΓΙΑ ΙΣΑΛΙΑ ΠΟΡΣΟΓΑΛΙΑ ΙΠΑΝΙΑ Πξσηνγελήο αγνξά ηίηισλ Καηά ην έηνο 2016 δελ ππήξμε νπνηαδήπνηε έθδνζε νκνιφγσλ κέζσ δεκνπξαζίαο ή θνηλνπξαμίαο ζηελ πξσηνγελή αγνξά. Καηά ηε δηάξθεηα ηνπ έηνπο ην Διιεληθφ Γεκφζην ζπλέρηζε λα εθδίδεη ηίηινπο βξαρππξφζεζκεο δηάξθεηαο. Ζ βξαρππξφζεζκε ρξεκαηνδφηεζε πξαγκαηνπνηήζεθε κε κεληαίεο εθδφζεηο εληφθσλ γξακκαηίσλ δηάξθεηαο 13 θαη 26 εβδνκάδσλ θαη ζχλαςε ζπκθσληψλ repos θπξίσο κε ηνπο θνξείο ηεο Γεληθήο Κπβέξλεζεο. Σηηο 30/09/2016 ην αλεμφθιεην ππφινηπν ησλ ΔΓΔΓ αλεξρφηαλ ζε 14.873,3 εθαη. επξψ θαη ππφ ηηο παξνχζεο ζπλζήθεο αλακέλεηαη λα παξακείλεη ζε απηά ηα επίπεδα θαη ην επφκελν έηνο, ελψ ηα repos αλήιζαλ ζε 11.502,4 εθαη. επξψ. Ο κεζνζηαζκηθφο ζπληειεζηήο θάιπςεο ησλ δεκνπξαζηψλ ΔΓΔΓ δηακνξθψζεθε ζην 1,33. Τν κέζν ζηαζκηθφ επηηφθην λένπ δαλεηζκνχ, ην νπνίν δηακνξθψζεθε απφ ηηο εθδφζεηο εληφθσλ γξακκαηίσλ θαη ηα δάλεηα πνπ ρνξεγήζεθαλ απφ ηνλ Δπξσπατθφ Μεραληζκφ Σηαζεξφηεηαο (ESM), έσο 30/09/2016 δηακνξθψζεθε ζην 2,44%, ελψ ε κέζε θπζηθή δηάξθεηα ηνπ λένπ δαλεηζκνχ δηακνξθψζεθε ζε 10,8 έηε έλαληη 12,3 έηε ηελ αληίζηνηρε πεξπζηλή πεξίνδν. Γεπηεξνγελήο αγνξά ηίηισλ Ζ ζπλνιηθή αμία ησλ ζπλαιιαγψλ πνπ θαηαγξάθεθε ζην Σχζηεκα Άπισλ Τίηισλ ηεο Τξάπεδαο ηεο Διιάδνο, ε νπνία πεξηιακβάλεη ηηο αγνξαπσιεζίεο ηίηισλ θαη ηηο ζπκθσλίεο επαλαγνξάο ζηελ εμσρξεκαηηζηεξηαθή αγνξά (over-the-counter) θαη ηηο ειεθηξνληθέο πιαηθφξκεο δηαπξαγκάηεπζεο, δηακνξθψζεθε ζε 263,70 δηζ. επξψ ην γ ηξίκελν ηνπ 2016 έλαληη 279,78 δηζ. επξψ ην β ηξίκελν ηνπ 2016, ελψ ην α ηξίκελν ηνπ 2016 είρε δηακνξθσζεί ζε 132,06 δηζ. επξψ. Καηά ην ηξίην ηξίκελν ηνπ 2016, ην 71% ηεο ζπλαιιαθηηθήο δξαζηεξηφηεηαο ζηελ Ζιεθηξνληθή Γεπηεξνγελή Αγνξά Τίηισλ (ΖΓΑΤ) επηθεληξψζεθε ζηνπο βξαρππξφζεζκνπο ηίηινπο κε δηάξθεηα έσο 3 έηε, ην 14% ζηνπο κεζνπξφζεζκνπο ηίηινπο κε δηάξθεηα έσο 10 έηε θαη ην 15% ζε καθξνπξφζεζκνπο ηίηινπο κε δηάξθεηα έσο 30 έηε. ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017 133

ΔΙΗΓΗΣΙΚΗ ΔΚΘΔΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 4 Ζ θαηαλνκή ηεο αμίαο ησλ ζπλαιιαγψλ ηεο ΖΓΑΤ αλάινγα κε ηελ ελαπνκέλνπζα δηάξθεηα ησλ ηίηισλ, θαηά ην ηξίην ηξίκελν ηνπ 2016, παξνπζηάδεηαη ζην δηάγξακκα 4.6. Γηάγξακκα 4.6 Αμία ζπλαιιαγώλ ζηελ ΗΓΑΣ γ ηξίκελν 2016 (κε βάζε ηελ ελαπνκέλνπζα δηάξθεηα ησλ ηίηισλ) Έσο 10 έηε 14,0% 10-15 έηε 13,0% 15-30 έηε 2,0% Έληνθα Γξακκάηηα 38,0% Έσο 3 έηε 33,0% Πεγή: Σξάπεδα Διιάδνο, ΗΓΑΣ Τν ελλεάκελν ηνπ 2016 ε ζπλαιιαθηηθή δξαζηεξηφηεηα ζηελ Ζιεθηξνληθή Γεπηεξνγελή Αγνξά Τίηισλ (ΖΓΑΤ) θηλήζεθε ζε ρακειά επίπεδα. Ζ εμέιημε ηεο αμίαο ησλ ζπλαιιαγψλ πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε ζηελ ΖΓΑΤ γηα ηα ελλεάκελα ησλ εηψλ 2015 θαη 2016, αλά κήλα, παξνπζηάδεηαη ζην δηάγξακκα 4.7. Γηάγξακκα 4.7 Μεληαίνο όγθνο ζπλαιιαγώλ επί ηίηισλ ηνπ Γεκνζίνπ ζηελ ΗΓΑΣ (ζε εθαη. επξώ) 750 500 250 0 Ιαλ Φεβ Μαξ Απξ Ματ Ινπλ Ινπι Απγ επ Πεγή: Σξάπεδα Διιάδνο, ΗΓΑΣ 2015 2016 Ζ ζχλζεζε ηεο νκάδαο ησλ βαζηθψλ δηαπξαγκαηεπηψλ αγνξάο θαηά ην ηξέρνλ έηνο απνηειείηαη απφ 4 ειιεληθά θαη 18 δηεζλή πηζησηηθά ηδξχκαηα. 134 ΚΡΑΣΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΜΟ 2017