ΚΑΙΝΟΤΟΜΟΣ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΜΕΣΩ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΘΑΛΑΜΩΝ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΙΕΣΗΣ Α. Καραγιαννίδης, Γ. Περκουλίδης, Ν. Μουσιόπουλος Τµήµα Μηχανολόγων Μηχανικών, Πολυτεχνική Σχολή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης, 540 06 Θεσσαλονίκη, e-mail: makis@aix.meng.auth.gr Γ. Τάντσης T.A.B. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Α.Ε., Πυλαία, Θεσσαλονίκη ΠΕΡΙΛΗΨΗ Στην εργασία αυτή παρουσιάζεται µία κατοχυρωµένη ευρεσιτεχνία που αφορά σε ένα σύστηµα θαλάµων συλλογής και συµπίεσης απορριµµάτων, ως µία σαφής µετεξέλιξη του συµβατικού, απλού κάδου προσωρινής αποθήκευσης. Αρχικά σχολιάζεται ο παραπάνω συµβατικός κάδος και ορισµένες σηµερινές προτάσεις από τον διεθνή χώρο που αφορούν µετεξέλιξη και ανασκευή του, σύµφωνα µε τις σύγχρονες επιταγές της ορθολογικής διαχείρισης απορριµµάτων. Ακολούθως περιγράφεται το εδώ παρουσιαζόµενο καινοτόµο σύστηµα και αναλύεται η αρχή λειτουργίας του, η οποία έγκειται στην εισαγωγή των απορριµµάτων (σύµµικτων ή προδιαλεγµένων) στους επιµέρους θαλάµους της συσκευής µέσω ειδικής θυρίδας, στην συµπίεση και απολύµανσή τους, όπως επίσης και στην εκκένωση του συστήµατος µέσω µηχανισµού ανύψωσης που ενεργοποιείται από τον υπάλληλο της υπηρεσίας καθαριότητας. Τέλος παρουσιάζονται ορισµένα λειτουργικά και οικονοµικά στοιχεία και δεδοµένα του συστήµατος, ενώ διενεργείται και µία αξιολόγησή του στην βάση και της ως σήµερα εφαρµογής του στην χώρα µας. 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το κόστος προσωρινής αποθήκευσης των απορριµµάτων µαζί µε τα κόστη συλλογής και µεταφοράς τους αντιστοιχούν στην χώρα µας συνήθως στο 70% του συνολικού κόστους διαχείρισης [1]. Οι χρησιµοποιούµενοι συµβατικοί κάδοι προσωρινής αποθήκευσης των απορριµµάτων στους Ελληνικούς Οργανισµούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) είναι συνήθως των 1.100 και των 750 λίτρων, ενώ η εφαρµογή τους έχει καθιερωθεί κατά την τελευταία 15-ετία, εντός του ευρύτερου εκσυγχρονισµού της αποκοµιδής και της καθαριότητας των Ελληνικών πόλεων, ο οποίος καθιέρωσε µέχρι στιγµής την τοποθέτηση κάδων στα άκρα των δρόµων ή σε εσοχές πεζοδροµίων και την περιοδική τους εκκένωση από διερχόµενο απορριµµατοφόρο (συνήθως) οπίσθιας φόρτωσης. Στα πλαίσια αυτά, ο σχεδιασµός των συµβατικών κάδων έχει γίνει µέχρι σήµερα περισσότερο λεπτοµερειακός: Αναφορικά µε το υλικό κατασκευής, αυτό είναι είτε µέταλλο (γαλβανισµένη λαµαρίνα) είτε πλαστικό (πολυπροπυλένιο), ενώ υπάρχουν και υβριδικά σχήµατα (π.χ. µεταλλικός κάδος µε πλαστικό καπάκι για ευκολότερο άνοιγµα στην περίπτωση αυτή- µε ποδοµοχλό). Το καπάκι είναι είτε συρόµενο είτε ανυψούµενο, υπάρχει ενίοτε ποδόφρενο και σχεδόν πάντοτε αποχετευτική οπή. Οι διαστάσεις των κάδων είναι τυποποιηµένες µεταξύ των διαφόρων κατασκευαστών, ώστε να προσαρµόζονται στους διαθέσιµους µηχανισµούς ανύψωσης των απορριµµατοφόρων, ενώ η αντοχή τους σε µηχανική καταπόνηση, διάβρωση και φωτιά είναι αυξηµένη για να ανταπεξέλθει στις «σκληρές» συνθήκες λειτουργίας τους.
Είναι αξιοσηµείωτο ότι η χρήση των κάδων αυτών και η ευρύτερη παροχή υπηρεσιών αποκοµιδής δεν χρεώνεται σήµερα στην χώρα µας άµεσα, αλλά κοστολογείται έµµεσα µέσω της έκτασης του ακινήτου (πολλαπλασιαζόµενης µε έναν συντελεστή που αποφασίζεται από το οικείο ηµοτικό Συµβούλιο του εκάστοτε ΟΤΑ) και εισπράττεται µέσω του λογαριασµού της ΕΗ, ως συνολικά (ανταποδοτικά) δηµοτικά τέλη. Οι κάδοι αυτοί είναι εύκολα προσπελάσιµοι στον καθένα και έχουν συχνά µετατραπεί σε εστίες δυσοσµίας και µόλυνσης. Τέλος, θα πρέπει να σηµειωθεί ότι, παράλληλα µε τους κάδους, έχει αρχίσει και εφαρµόζεται και η τοποθέτηση απορριµµατοκιβωτίων (απλών-ανοικτών ή κλειστών τύπου πρέσσας) ιδιαίτερα σε σηµεία µε µεγάλες ποσότητες στερεών αποβλήτων (βιοµηχανικές περιοχές, εµπορικά κέντρα, κ.λπ.), ενώ αναγκαίο συµπλήρωµα στο σύστηµα προσωρινής αποθήκευσης απορριµµάτων αποτελούν τα καλαθάκια και καδάκια που προορίζονται να παραλάβουν τα µικροαπορρίµµατα και να περιορίσουν το φαινόµενο του littering στους δρόµους και τα πεζοδρόµια. 2. ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΜΕΤΕΞΕΛΙΞΗΣ ΚΑ ΩΝ Στην διεθνή βιβλιογραφία έχουν αναφερθεί αρκετές περιπτώσεις µετεξέλιξης των συµβατικών κάδων, κυρίως προκειµένου να προωθηθεί η εφαρµογή της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει» στον υπολογισµό των τελών καθαριότητας, καθώς εκτιµάται ότι θα πρέπει να γίνουν προσεκτικές επεµβάσεις τόσο στο σύστηµα αποκοµιδής όσο και στο µηχανισµό κοστολόγησης και είσπραξης των υπηρεσιών αυτών, ιδιαίτερα σε περιοχές µε πολυκατοικίες [2, 3]. Αναφορικά µε τα συστήµατα συλλογής, έχουν ήδη αρχίσει σε αρκετές χώρες να υλοποιούνται σχετικές µετατροπές των συµβατικών κάδων ως προς την ακόλουθη διαφοροποίηση [4]: Απλά µηχανικά συστήµατα, Ηλεκτροµηχανικά συστήµατα. Φυσικά υπάρχει καταρχάς το κοινό σύστηµα, σύµφωνα µε το οποίο το κάθε νοικοκυριό διαθέτει τον δικό του κάδο, ενώ το τέλος καθαριότητας υπολογίζεται βάσει του µεγέθους του κάδου και της συχνότητας των υπηρεσιών αποκοµιδής ή του αριθµού των εκκενώσεων (κατόπιν ιδιαίτερης σύµβασης του συγκεκριµένου νοικοκυριού µε τον ΟΤΑ). Η εφαρµοσιµότητα αυτού του συστήµατος εκτιµάται ότι είναι πολύ περιορισµένη, ιδιαίτερα σε πυκνοκατοικηµένες Ελληνικές περιοχές µε πολυκατοικίες, για λόγους χώρου και αισθητικής. 2.1. Απλά µηχανικά συστήµατα Τα συστήµατα αυτά βασίζονται στους συνήθεις κάδους των 1100 λίτρων, οι οποίοι θα πρέπει να υποστούν τροποποίηση. Οι κάδοι αυτοί µπορούν να εκκενωθούν από συνήθη απορριµµατοφόρα, βασικά χωρίς τροποποιήσεις στον µηχανισµό ανύψωσης. Τα απλά µηχανικά συστήµατα λειτουργούν χωρίς ηλεκτρισµό. Ακολούθως περιγράφονται ορισµένα συστήµατα εξ αυτών: SULO: Κάδος των 1100 λίτρων χωρίστηκε σε 12 ξεχωριστά διαµερίσµατα, το κάθε ένα από τα οποία είναι προσβάσιµο από µία θυρίδα που κλείνει απ έξω. Τα διαµερίσµατα είχαν όγκο 60, 80 και 120 λίτρων. Ένα νοικοκυριό µπορεί να διαλέξει µεταξύ των διαφόρων διαµερισµάτων ανάλογα µε τον όγκο των απορριµµάτων προς αποθήκευση. IBP/IOMEGA: Για το σύστηµα αυτό τοποθετήθηκε µία κλειδαριά ορισµένου όγκου στο επάνω µέρος ενός κάδου 1100 λίτρων. Προκειµένου να διέλθει µία ποσότητα απορριµµάτων από την κλειδαριά, θα πρέπει να εισαχθεί από τον χρήστη µία κάρτα αποκοµµάτων. Κάθε φορά που η κλειδαριά ανοίγει, αφαιρείται ένα αντίστοιχο απόκοµµα.
STABE: Και το σύστηµα αυτό λειτουργεί µε κλειδαριά που ανοίγει από τον χρήστη µε ειδικό νόµισµα-κέρµα που κατακρατείται από το σύστηµα. 2.2. Ηλεκτροµηχανικά συστήµατα Και τα συστήµατα αυτά βασίζονται στους συνήθεις κάδους των 1100 λίτρων, οι οποίοι θα πρέπει να υποστούν τροποποίηση. Και στην περίπτωση αυτοί, οι κάδοι µπορούν να εκκενωθούν από συνήθη απορριµµατοφόρα, βασικά χωρίς τροποποιήσεις στον µηχανισµό ανύψωσης. Ορισµένες κατηγορίες τέτοιων συστηµάτων είναι: Ογκοµετρικού κλειδώµατος (volume lock): CSL: Αποτελείται από ένα κουτί όπου µπορούν να τοποθετηθούν συνήθεις κάδοι των 1100 λίτρων, οι οποίοι εξοπλίζονται µε κλειδαριές διαφορετικής χωρητικότητας που επιτρέπουν την διέλευση συγκεκριµένου όγκου απορριµµάτων (5, 10 ή 20 λίτρα), κατόπιν αναγνώρισης από αισθητήρα (transponder). Η χρέωση θα καθορίζεται ανάλογα µε την συχνότητα απόρριψης και την χωρητικότητα της χρησιµοποιούµενης κλειδαριάς. WESOMA: Η κλειδαριά στο σύστηµα αυτό µπορεί να ανοίξει µε κάρτα εφοδιασµένη µε µικροτσίπ, ενώ η χρέωση καταχωρείται απευθείας στην κάρτα (όπως µε την τηλεκάρτα). Ζυγίσµατος (weighting): GMT: Αποτελείται από µία σειρά δοχείων για σύµµεικτα απορρίµµατα, οργανικά, ελαφρά συσκευασία, χαρτί-χαρτόνι και γυαλί. Το κάθε δοχείο έχει διαφορετικό χρώµα. Η χρήση του συστήµατος γίνεται µε ειδικό κλειδί. Το γυαλί θρυµµατίζεται και ταξινοµείται ανάλογα µε το χρώµα. Ζύγιση πραγµατοποιείται κυρίως για τα σύµµεικτα απορρίµµατα και στην βάση αυτής γίνεται η σχετική χρέωση. HKW: Χρησιµοποιούνται δύο κάδοι των 1100 λίτρων µε καταπακτή κατά το πλήρες µήκος του καθενός. Για την χρήση του απαιτείται κλειδί (µέσω του οποίου προσδιορίζεται ο χρήστης), ενώ ακολούθως καταβάλλονται τα τέλη ανάλογα µε το ζυγιζόµενο βάρος των εισαγόµενων απορριµµάτων. UFB/GMV: Αποτελείται από συστοιχία µε συνήθεις κάδους. Η κλειδαριά του ανοίγει µε µαγνητική κάρτα, στην οποία γίνεται και η χρέωση ανάλογα µε τις ζυγιζόµενες κάθε φορά ποσότητες απορριµµάτων. Ογκοµέτρησης (volume measuring): 4USE: Αποτελείται από σύστηµα αναγνώρισης µε κάδους των 1100 λίτρων. Μετά την είσοδο των απορριµµάτων, µετράται ο όγκος και υπολογίζεται η αντίστοιχη χρέωση. 3. ΘΑΛΑΜΟΙ ΣΥΜΠΙΕΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ Η καινοτόµος κατασκευή θαλάµων συµπίεσης που παρουσιάζεται παρακάτω, εντάσσεται ως εναλλακτική λύση στο ευρύτερο πλαίσιο της συλλογής, του διαχωρισµού και της συµπίεσης των απορριµµάτων, τόσο για την αποκοµιδή των υπολειπόµενων σύµµεικτων απορριµµάτων, όσο και για την διαλογή στην πηγή των προδιαλεγµένων κλασµάτων προς ανακύκλωση. Μέσω των θαλάµων συµπίεσης, η διαδικασία της συλλογής και της µεταφοράς µπορεί να απαλλαχθεί από τα προβλήµατα της δυσοσµίας και της ρύπανσης, δίνοντας έτσι µια σύγχρονη και ολοκληρωµένη λύση στο µείζον πρόβληµα της συλλογής αλλά και των υπολοίπων σταδίων της διαχείρισης απορριµµάτων. Οι θάλαµοι συµπίεσης και ανακύκλωσης απορριµµάτων αποτελούν µία καταχωρηµένη ευρεσιτεχνία της ΤΑΒ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Α.Ε. στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (µε αριθµό διπλώµατος ευρεσιτεχνίας 1003568 του Οργανισµού Βιοµηχανικής Ιδιοκτησίας). Μέρος του σχεδιασµού του συστήµατος αυτού έλαβε χώρα στο Τµήµα Μηχανολόγων Μηχανικών του ΑΠΘ, στα πλαίσια διπλωµατικής εργασίας του τελευταίου από τους συγγραφείς [5]. Ο
πρώτος αποδεκτής και υποστηρικτής της νέας εφεύρεσης στην Ελλάδα είναι ο ήµος Καλαµαριάς στο Νοµό Θεσσαλονίκης. Η αρχή λειτουργίας της συσκευής είναι απλή και συνοψίζεται στο ότι οι πολίτες, αφού πρώτα διαχωρίσουν τα απορρίµµατά τους, τα τοποθετούν στους ειδικούς θαλάµους, ανοίγοντας εύκολα τα παράθυρα της συσκευής [6, 7]. 3.1. Χαρακτηριστικά λειτουργίας Η λειτουργία του κάθε θαλάµου συµπίεσης στηρίζεται στη µείωση του όγκου των απορριµµάτων, η οποία επιτυγχάνεται µε τη χρήση κατάλληλων µηχανικών και ηλεκτροµαγνητικών διατάξεων (βλ. εικ. 1): Άνω τµήµα του θαλάµου συµπίεσης. Υπάρχει εγκατεστηµένη υδραυλική πρέσα και µέρος του ηλεκτρολογικού συστήµατος αυτοµατισµού. Ο µηχανισµός πίεσης περιλαµβάνει το έµβολο, στο κάτω άκρο του οποίου βρίσκεται η πλάκα συµπίεσης. Η ασφάλεια κατά τη λειτουργία (δηλ. εξασφάλιση της παρεµπόδισης περαιτέρω γεµίσµατος της συσκευής σε περίπτωση πλήρωσής της) παρέχεται µέσω µηχανικών και ηλεκτρονικών διατάξεων. Παράθυρο πλήρωσης. Από το παράθυρο πλήρωσης εισέρχονται τα απορρίµµατα στον κυρίως θάλαµο. Μετά το κλείσιµό του παραθύρου πλήρωσης πραγµατοποιείται αυτόµατα η συµπίεση των συστατικών των απορριµµάτων και, ταυτόχρονα, λαµβάνει χώρα ψεκασµός τους. Το παράθυρο για τα σύµµεικτα απορρίµµατα είναι µεγαλύτερο από αυτό για το χαρτί (προώθηση της ανακύκλωσης) Κυρίως θάλαµος συµπίεσης απορριµµάτων. Στον θάλαµο αυτό αποθηκεύονται και συµπιέζονται τα απορρίµµατα. Για τη διευκόλυνση της συλλογής του πακέτου, ο θάλαµος αυτός παρουσιάζει µία µικρή κλίση ως προς το κατακόρυφο. Στο πίσω µέρος του υπάρχει εγκατεστηµένο ένα ειδικό φίλτρο για την αποφυγή των οσµών και την ανανέωση του αέρα στο εσωτερικό του. Ο βαθµός πλήρωσης από απορρίµµατα ελέγχεται µέσω µίας φωτεινής ένδειξης στο εµπρόσθιο τµήµα του. Κατώτερο τµήµα θαλάµου συµπίεσης. Στον χώρο αυτό συσκευάζονται τα απορρίµµατα. Συγκεκριµένα, τα συµπιεσµένα απορρίµµατα δεµατοποιούνται και συσκευάζονται εδώ σε ανθεκτικές πλαστικές σακούλες (ή και χαρτοκιβώτια). Η αποδέσµευση και αποκοµιδή των συστατικών πραγµατοποιείται µε µηχανισµό κλείστρου. Εικόνα 1: Χαρακτηριστικά τµήµατα (πρέσα και αυτοµατισµοί, Παράθυρο πλήρωσης, κυρίως θάλαµος και κατώτερο τµήµα) της συσκευής. Εικόνα 2: ιάταξη δύο συσκευών συµπίεσης απορριµµάτων. Στην περίπτωση πλήρωσης του θαλάµου (α) η εξυπηρέτηση γίνεται µέσω του διπλανού θαλάµου (β).
3.2. Τοποθέτηση και εκκένωση των θαλάµων συµπίεσης απορριµµάτων Ο λόγος συµπίεσης λειτουργίας του θαλάµου ρυθµίζεται σύµφωνα µε την ποιοτική και ποσοτική σύσταση των απορριµµάτων. Για παράδειγµα, στην περίπτωση χαµηλής πυκνότητας υλικών (π.χ. χαρτοκιβώτια) η απαιτούµενη πίεση για τη συσκευασία τους θα είναι µικρότερη από την αντίστοιχη για συστατικά µε υψηλή πυκνότητα (π.χ. γυαλί). Η τοποθέτηση των θαλάµων συµπίεσης πραγµατοποιείται σε δυάδες, τετράδες (περίπτωση εικόνας 2) και εξάδες. Μετά την πλήρωση του θαλάµου (εικ. 2.α), λαµβάνει χώρα ενηµέρωση µέσω φωτεινής ένδειξης για την ανάγκη εκκένωσης του ιδίου και χρήσης του διπλανού θαλάµου. Στο χρονικό αυτό διάστηµα, η λειτουργία του θαλάµου διακόπτεται, το παράθυρο πλήρωσης ασφαλίζει και η εξυπηρέτηση γίνεται από το διπλανό θάλαµο (εικ. 2.β). Για την εκκένωση των απορριµµάτων απαιτείται ανύψωση της συσκευής, η οποία πραγµατοποιείται µε τη βοήθεια υδραυλικού µηχανισµού ανύψωσης (εικ. 3). Η απαιτούµενη ισχύς παρέχεται από ηλεκτροκινητήρα, χωρίς να προκαλείται ηχορύπανση. Μετά την παραλαβή της συσκευασµένης σακούλας απορριµµάτων από τον υπάλληλο καθαριότητας, ο θάλαµος συµπίεσης απορριµµάτων επανέρχεται στην αρχική του θέση και η συσκευή είναι έτοιµη προς περαιτέρω λειτουργία (εικ. 4). Η παραπάνω ηχοµόνωση της συσκευής συµπίεσης επιτυγχάνεται µε κατάλληλα υλικά, ενώ η αεροστεγής κατασκευή της συµπιεσµένης συσκευασίας των απορριµµάτων επιτρέπει την πλήρη αποµόνωσή τους από τον περιβάλλοντα χώρο. Εικόνα 3: Ανύψωση της συσκευής µέσω κατάλληλου µηχανισµού για την παραλαβή της συσκευασµένης σακούλας των απορριµµάτων ή των συστατικών αυτών. Εικόνα 4: Μετά την αντικατάσταση µε κενές σακούλες η συσκευή συνεχίζει τη λειτουργία της, ενώ οι γεµάτες συσκευασµένες σακούλες αναµένουν την αποκοµιδή τους. Το σύστηµα έχει 4 θαλάµους, 2 εκ των οποίων παραλαµβάνουν σύµµεικτα απορρίµµατα (εικ. 5), ένας προορίζεται για ανακύκλωση κυτίων αλουµινίου (εικ. 6), ενώ ένας για ανακύκλωση χαρτιού (εικ. 7). Τα κυτία αλουµινίου συµπιέζονται στο επάνω µέρος του θαλάµου και συλλέγονται στο κατώτερο µέρος του. Ο καθαρισµός της συσκευής συµπίεσης των απορριµµάτων µπορεί να πραγµατοποιηθεί µε κοινό υγρό απολύµανσης και χρήση βούρτσας από το παράθυρο πλήρωσης (βλ. εικ. 1), µε συχνότητα µικρότερη από την αντίστοιχη που αφορά στον καθαρισµό των συνηθισµένων
κάδων προσωρινής αποθήκευσης των απορριµµάτων. Οι δραστηριότητες καθαρισµού υλοποιούνται από τον υπεύθυνο των θαλάµων (π.χ. οδοκαθαριστής του δήµου µε περιοχή ευθύνης όπου υπάρχουν τοποθετηµένοι θάλαµοι), ο οποίος φροντίζει κάθε θάλαµο ανά τακτά χρονικά διαστήµατα. Τα διαστήµατα αυτά εξαρτώνται από την εξυπηρετούµενη ποσότητα των απορριµµάτων και τη δυναµικότητα του συστήµατος αποκοµιδής. Ενίοτε, λαµβάνει χώρα και ειδικός καθαρισµός που πραγµατοποιείται από το κάτω µέρος της συσκευής (εικ. 3). Ο έλεγχος του εµβόλου και του αυτοµατισµού πραγµατοποιείται µέσω του αφαιρέσιµου άνω τµήµατος της συσκευής από τον υπεύθυνο ελέγχου, ο οποίος θα πρέπει να γνωρίζει πλήρως τα µέρη του µηχανολογικού και ηλεκτρολογικού εξοπλισµού και να µπορεί να επισκευάσει οποιαδήποτε εµφανιζόµενη δυσλειτουργία του συστήµατος. Εικόνα 5: Απόρριψη σύµµεικτων απορριµµάτων. Εικόνα 6: Ανακύκλωση κυτίων αλουµινίου. Εικόνα 7: Ανακύκλωση χαρτιού. 4. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ Το σύστηµα συµπίεσης απορριµµάτων και ανακύκλωσης µε 4 θαλάµους χωρητικότητας 96 λίτρων ο καθένας (διαστάσεις θαλάµου: 40 cm Χ 40 cm Χ 60 cm) κοστίζει 6.000 ευρώ. Ήδη από το 2000 έχουν τοποθετηθεί 3 τέτοιες συσκευές στο ήµο Καλαµαριάς, στα πλαίσια της εφαρµογής ενός πιλοτικού προγράµµατος, το οποίο προβλέπεται να επεκταθεί στο εγγύτερο µέλλον αφού έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον και από άλλους ΟΤΑ. Για τη λειτουργία του θαλάµου χρησιµοποιείται µονοφασικός ηλεκτροκινητήρας ισχύος 1 ίππου, µέσω της οποίας η επιτυγχανόµενη συµπίεση για τα σύµµεικτα απορρίµµατα είναι 3:1, ενώ για το αλουµίνιο 8:1. Ο θάλαµος συµπίεσης τοποθετείται σε πεζοδρόµια και όχι σε δρόµους. Αποτέλεσµα αυτού είναι η απελευθέρωση θέσεων για τη στάθµευση των αυτοκινήτων και η µείωση των κυκλοφοριακών προβληµάτων. Ο κατασκευαστής έχει προνοήσει ακόµη και για την τοποθέτηση φωτεινών διαφηµιστικών πινακίδων στα πλάγια της συσκευής (εικ. 8, 9), ώστε η χρήση της σε κεντρικούς δρόµους και πλατείες να αποφέρει έσοδα στις δηµοτικές αρχές. 5. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Ο θάλαµος συµπίεσης απορριµµάτων αποτελεί αξιόλογο παράδειγµα Ελληνικής εφευρετικότητας και εγχώριας προστιθέµενης αξίας στην ιδιαιτέρως αυξανόµενη αγορά των συσκευών προσωρινής αποθήκευσης απορριµµάτων, οι οποίες φιλοδοξούν να ανταγωνιστούν τους συµβατικούς κάδους. Ο θάλαµος µπορεί να χρησιµοποιηθεί για την προσωρινή αποθήκευση και αποκοµιδή των σύµµεικτων απορριµµάτων ή και για ανακύκλωση επιµέρους συστατικών τους (χαρτί,
αλουµίνιο, πλαστικό), ενώ έχει γενικά απλή χρήση και λειτουργία, τόσο από τον πολίτηχρήστη όσο και από το προσωπικό καθαριότητας (εκκένωση, καθαρισµός, συντήρηση). Λόγω της πλήρους στεγανοποίησης του θαλάµου και της διενεργούµενης απολύµανσης των απορριµµάτων, εξαλείφεται η δυσοσµία και ελαχιστοποιείται το ενδεχόµενο µόλυνσης του περιβάλλοντος κατά το στάδιο της προσωρινής αποθήκευσης των απορριµµάτων, όπως επίσης διασφαλίζεται η υγεία των πολιτών αλλά και των εργαζοµένων στις υπηρεσίες καθαριότητας. Το όχηµα που θα µεταφέρει τα συµπιεσµένα συσκευασµένα πακέτα (συνήθως σακούλες, ή και χαρτοκιβώτια) µπορεί να είναι κατά πολύ µικρότερο από τα συνηθισµένα απορριµµατοφόρα των δήµων, προσδίδοντας έτσι µια διαφορετική εικόνα στη διαδικασία της αποκοµιδής, η οποία απ-εµπλέκεται έτσι από φαινόµενα σταµατηµένων απορριµµατοφόρων και προκαλούµενης κυκλοφοριακής συµφόρησης. Σηµειώνεται εδώ ότι η συλλογή των συσκευασµένων σακούλων απορριµµάτων από τους θαλάµους µπορεί να συνδυαστεί ακόµη και µε την διαδικασία του σαρώµατος και του οδοκαθαρισµού (χωρίς δηλαδή πρόσθετα δροµολόγια συλλογής), βελτιώνοντας έτσι ακόµη περισσότερο την οικονοµικότητά της. Η εν εξελίξει ολοκληρωµένη οικονοµική αξιολόγηση της εφαρµογής του συστήµατος στο ήµο Καλαµαριάς αναµένεται να καταδείξει συγκεκριµένα ποσοτικά αποτελέσµατα σε αυτό το θέµα. Η δυνατότητα κατασκευής και προσθήκης επιπλέον θαλάµων συµπίεσης προσδίδει τη δυνατότητα επέκτασης για τη συλλογή, προσωρινή αποθήκευση και αποκοµιδή διαφόρων υλικών-στόχων (π.χ. γυαλί). Επίσης, θα πρέπει να υπογραµµισθεί η εύκολη και άµεση επεκτασιµότητα του συστήµατος σε θέµατα «ο-ρυπαίνων-πληρώνει» και «pay-as-youthrow», καθώς είναι άµεσα υλοποιήσιµη η δυνατότητα περιορισµένης πρόσβασης σε αυτήν και ελεγχόµενου ανοίγµατος των παραθύρων της (π.χ. µέσω κάρτας, κέρµατος, κ.λπ.). Τέλος, στα πλαίσια της ολοκληρωµένης αξιολόγησης της οικονοµικότητας του συστήµατος, δεν θα πρέπει να αµεληθεί ότι η δυνατότητα τοποθέτησής του σε πλατείες και κεντρικούς δρόµους προσφέρει την ικανότητα γρηγορότερης απόσβεσης της αρχικής επένδυσης µέσω αξιοποίησης διαφηµιστικών πινακίδων, για τις οποίες έχουν προβλεφθεί θέσεις τοποθέτησης στις πλευρές της συσκευής. Εικόνα 8: Τοποθέτηση του συστήµατος σε πεζοδρόµιο πλατείας (αξιοποίηση των διαφηµιστικών πινακίδων στις πλευρές). Εικόνα 9: Τοποθέτηση του συστήµατος σε πεζοδρόµιο κοντά σε παραγωγό χαρτιού (τράπεζα) για ενίσχυση της ανακύκλωσης.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Κητής Κ., Ντόντης Χ. και Παναγιωτακόπουλος. (2002) Συναρτήσεις κόστους για προσωρινή αποθήκευση, διαχωρισµό στην πηγή, συλλογή και µεταφορά αστικών στερεών αποβλήτων, Πρακτικά 1 ου Συνεδρίου ιαχείρισης Στερεών Αποβλήτων για Βιώσιµη Ανάπτυξη στον 21 ο αιώνα, Αθήνα, 28.02-01.03 (http://eedsa.duth.gr). 2. Καραγιαννίδης Α., Ξηρογιαννοπούλου Α. και Μουσιόπουλος Ν. (2002) PAY-AS-YOU- THROW": Ένα καινοτόµο σύστηµα για τη µεταβλητή κοστολόγηση της αποκοµιδής απορριµµάτων, Πρακτικά 1 ου Συνεδρίου ιαχείρισης Στερεών Αποβλήτων για Βιώσιµη Ανάπτυξη στον 21 ο αιώνα, Αθήνα, 28.02-01.03 (http://eedsa.duth.gr). 3. Καραγιαννίδης Α., Ξηρογιαννοπούλου Α. και Μουσιόπουλος Ν. (2002) Πλαίσιο Σχεδιασµού και Ανάλυση Περιπτώσεων Εφαρµογής για Συστήµατα Μεταβλητής Χρέωσης των Υπηρεσιών Αποκοµιδής Αστικών Απορριµµάτων, Tεχνικά Χρονικά, Β (υπό έκδοση) 4. Apitz B. and Kuegler T. (1999) PAYT-principle for waste charges in appartment and multistorey residential block buildings Test results and technical solutions, Technical Report, Intecus Dresden GmbH. 5. Τάντσης Γ. (1999) Καινοτόµο σύστηµα συλλογής στην ολοκληρωµένη διαχείριση απορριµµάτων, ιπλωµατική εργασία, Εργαστήριο Μετάδοσης Θερµότητας και Περιβαλλοντικής Μηχανικής, Τµήµα Μηχανολόγων Μηχανικών, ΑΠΘ, αρµόδιοι παρακολούθησης: Α. Καραγιαννίδης, Γ. Περκουλίδης. 6. Εφηµερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» (2000) Μια οικολογική εφεύρεση από τη δηµοσίευση στο ένθετο «Ζω στη Θεσσαλονίκη», Σάββατο 19 Φεβρουαρίου. 7. Εφηµερίδα «ΜΑΚΕ ΟΝΙΑ» (2000) Χώρος υγειονοµικής ταφής απορριµµάτων στη γειτονιά, Τάσεις προτάσεις, σελ. 9, Τετάρτη 2 Φεβρουαρί