Διδακτικές Προσεγγίσεις και Εργαλεία για τη Διδασκαλία της Πληροφορικής. Χαρούλα Αγγελή-Βαλανίδη Πανεπιστήμιο Κύπρου

Σχετικά έγγραφα
Διδακτικές Τεχνικές (Στρατηγικές)

Φύλλα Δραστηριότητας L1 - Εύκολες L2 - Μέτριες L3 - Δύσκολες. Κωδικός Τίτλος Κωδικός Τίτλος Κωδικός Τίτλος. Κατασκευή Ιστοεξερεύν ησης.

Μέρος B: Εισαγωγή στις έννοιες παιδαγωγικής αξιοποίησης των ΤΠΕ με εφαρμογή στη διδακτική της Πληροφορικής Οργάνωση και Σχεδίαση Μαθήματος

Αναζητήσεις στο Διαδίκτυο

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ

Αναζητήσεις στο Διαδίκτυο

Διδακτική της Πληροφορικής

Εκπαιδευτικό Σενάριο 2

ιαδικτυακές Εξερευνήσεις (Ιστοεξερευνήσεις) (Web Quest) Μάθηση η βασισμένη σε Πηγές Resource-based Learning

Επιμόρφωση εκπαιδευτικών ΠΕ70. Όλγα Κασσώτη

Εννοιολογική χαρτογράφηση. Τ. Α. Μικρόπουλος

Μαθησιακές δραστηριότητες με υπολογιστή

Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων

3 βήματα για την ένταξη των ΤΠΕ: 1. Εμπλουτισμός 2. Δραστηριότητα 3. Σενάριο Πέτρος Κλιάπης-Όλγα Κασσώτη Επιμόρφωση εκπαιδευτικών

Εννοιολογική χαρτογράφηση: Διδακτική αξιοποίηση- Αποτελέσματα για το μαθητή

Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή

Παρακολούθηση Διδασκαλίας στη βάση του Δυναμικού Μοντέλου Εκπαιδευτικής Αποτελεσματικότητας. Μαργαρίτα Χριστοφορίδου 28 Νοεμβρίου 2013

Αναγκαιότητα - Χρησιμότητα

Διδακτικές προσεγγίσεις στην Πληροφορική. Η εποικοδομιστική προσέγγιση για τη γνώση. ως ενεργητική και όχι παθητική διαδικασία

Σενάριο Διδασκαλίας του Εσωτερικού του Ηλεκτρονικού Υπολογιστή

Διδακτική της Πληροφορικής

Οι εννοιολογικοί χάρτες και οι εφαρμογές τους στη διδασκαλία με τη βοήθεια της τεχνολογίας

ΠΡΟΣ: ΚΟΙΝ. ΘΕΜΑ: Οδηγίες για τη διδασκαλία μαθημάτων του Γενικού και του Εσπερινού Γενικού Λυκείου

Μέρος B: Εισαγωγή στις έννοιες παιδαγωγικής αξιοποίησης των ΤΠΕ με εφαρμογή στη διδακτική της Πληροφορικής Η Πληροφορική στο Γυμνάσιο

ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ. Σκεπτικό της δραστηριότητας Βασική ιδέα του σεναρίου

Διδακτικό σενάριο με χρήση ΤΠΕ

Μαθησιακά Αντικείμενα για το μάθημα ΤΠΕ-Πληροφορική: Παιδαγωγική αξιοποίηση στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση

λογισμικό Κidspiration Εννοιολογικοί Χάρτες και οι εφαρμογές τους στη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών

Εφαρμογές Εκπαιδευτικού Λογισμικού για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση

Εφαρμογές Προσομοίωσης

Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι

Διδάσκοντας Φυσικές Επιστήμες με την υποστήριξη των ΤΠΕ. Καθηγητής T. A. Μικρόπουλος Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΑΣ ΤΟΥ ΟΡΙΟΥ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ

Αξιοποιώντας τον Εννοιολογικό Χάρτη ως Εργαλείο ιδασκαλίας και Αξιολόγησης στο Μάθηµα Πληροφορικής Γυµνασίου

ΕΝΙΑΙΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Ε ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ «Ο ΚΥΚΛΟΣ» Νικόλαος Μπαλκίζας Ιωάννα Κοσμίδου

Η παρατήρηση. Δρ Δημήτριος Γκότζος

ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΠΣ) Χρίστος Δούκας Αντιπρόεδρος του ΠΙ


Μελέτη Περιβάλλοντος και Συνεργατική οργάνωση του μαθήματος

Διαδικασία μετασχηματισμού του Προγράμματος Σπουδών σε μιντιακές δράσεις. Λοΐζος Σοφός

Εκπαίδευση και ΤΠΕ: από την ιδέα στην πράξη. Δρ. Ι. Καραβασίλης Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης Ιονίων Νήσων

Α. Στόχοι σε επίπεδο γνώσεων και δεξιοτήτων

Γνώσεις και πρότερες ιδέες ή γνώσεις των μαθητών : Γνωρίζουν τα ονόματα των πλανητών,ότι κινούνται γύρω από τον Ήλιο και ότι φωτίζονται από αυτόν.

ΑΥΘΕΝΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ. Κατερίνα Κασιμάτη Επίκ. Καθηγήτρια, Γενικό Τμήμα Παιδαγωγικών Μαθημάτων Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.

Ο Εννοιολογικός Χάρτης ως Εργαλείο ιδασκαλίας

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ. Τεχνολογίες Κοινωνικής Δικτύωσης στην Εκπαίδευση

Απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή: εργαστήριο πληροφορικής, διαδραστικός πίνακας Μέσα: ιστολόγιο

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Παιδαγωγικό εργαστήριο Σχεδιάζοντας ένα χάρτη εννοιών για τον Εθνικό Δρυμό Σουνίου

Συλλογή υλικού και παρουσίαση: Τζούλια Φορτούνη

... Τεχνολογία Επικοινωνιών Τεχνολογικής Κατεύθυνσης

Τρίτη 24 και Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2017

ΦΟΡΜΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΥΝΘΕΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ ΣΤΟ MYPROJECT

ΦΥΣΙΚΑ Ε & Στ ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΡΑΣΣΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Η/Υ

Διαμορφωτική Αξιολόγηση στο μάθημα της Οικιακής Οικονομίας. Σεμινάρια Σεπτέμβρη 2016

Σύγχρονες θεωρήσεις για τη μάθηση

Η Εκπαίδευση στην εποχή των ΤΠΕ

O φάκελος μαθητή/-τριας

ΔΙΔΑΚΤΙΚΉ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ

Τομέας Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου ATS2020 ΤΟΜΕΙΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΜΕ ΣΤΟΧΟΥΣ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ

Σύγχρονες απόψεις για τη μάθηση και θέματα αξιολόγησης. Άννα Κουκά

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ 1. Τίτλος Γράψτε ένα τίτλο για το σενάριο ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΑΓΩΓΟΥΣ ΚΑΙ ΜΟΝΩΤΕΣ. «ΝΑ ΠΕΡΑΣΩ Ή ΌΧΙ» 2. Εµπλεκόµενες γνωστικές περι

Η διδασκαλία του μαθήματος της Τεχνολογίας στο Λύκειο

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β. ΑΙΓΑΙΟΥ / ΜΥΤΙΛΗΝΗ Ετήσιο Πρόγραμμα Παιδαγωγικής Κατάρτισης Ε.Π.ΠΑΙ.Κ.

Εκπαίδευση Ενηλίκων: Εμπειρίες και Δράσεις ΑΘΗΝΑ, Δευτέρα 12 Οκτωβρίου 2015

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ

Π ε ρ ι ε χ ό μ ε ν α

Η διάρκεια πραγματοποίησης της ανοιχτής εκπαιδευτικής πρακτικής ήταν 2 διδακτικές ώρες

Παιδαγωγικές εφαρμογές Η/Υ. Μάθημα 1 ο

Οδηγίες για την Πιλοτική Εφαρμογή των μαθημάτων και των Βιωματικών Δράσεων στο Γυμνάσιο

Τεχνολογία Επικοινωνιών Τεχνολογικής Κατεύθυνσης (Β Ημερησίου και Γ Εσπερινού Γενικού Λυκείου)

Επιμέλεια: Ελισάβετ Λαζαράκου Σχολική Σύμβουλος, 28 η Περιφέρεια Δημοτικής Εκπαίδευσης Αττικής

Περίληψη. Διδακτικοί Στόχοι. Α) Ως προς το γνωστικό αντικείμενο:

Γουλή Ευαγγελία. 1. Εισαγωγή. 2. Παρουσίαση και Σχολιασµός των Εργασιών της Συνεδρίας

Τα Διδακτικά Σενάρια και οι Προδιαγραφές τους. του Σταύρου Κοκκαλίδη. Μαθηματικού


, 3. : ( inspiration). 2. ( GoogleEarth ). 3. ( powerpoint ). 4. (word ). 5. ( HotPotatoes).

ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ «Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ»

Εφαρµοσµένη ιδακτική των Φυσικών Επιστηµών (Πρακτικές Ασκήσεις Β Φάσης)

Αυθεντικό πλαίσιο μάθησης και διδασκαλίας για ένα σχολείο που μαθαίνει. Κατερίνα Κασιμάτη Επικ. Καθηγήτρια Παιδαγωγικού Τμήματος ΑΣΠΑΙΤΕ

ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ της ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ

Από τη σχολική συμβατική τάξη στο νέο υβριδικό μαθησιακό περιβάλλον: εκπαίδευση από απόσταση για συνεργασία και μάθηση

Γνωστικοί στόχοι: Μετά το τέλος της πρακτικής, οι μαθητές πρέπει να μπορούν να:

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ 1. Τίτλος ΟΙ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣ 2. Εµπλεκόµενες γνωστικές περιοχές Γεωγραφία, Γλώσσα 3. Γνώσεις και πρότερες ιδέες ή αντιλήψεις τ

ΠΩΣ ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ 12 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ

Εφαρμογές των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στη διδασκαλία και τη μάθηση

Εκπαιδευτική Τεχνολογία - Πολυμέσα. Ελένη Περιστέρη, Msc, PhD

Η ανάπτυξη της Εποικοδομητικής Πρότασης για τη διδασκαλία και τη μάθηση του μαθήματος της Χημείας. Άννα Κουκά

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΟΥ 1 ΟΥ ΥΠΟ ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΟΧΟΥ «ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ» ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

Το μάθημα Διδακτική Μαθημάτων Ειδικότητας φέρνει τους φοιτητές σε επαφή με τα επιστημονικά, επιστημολογικά και διδακτικά χαρακτηριστικά της κάθε

Γενική οργάνωση σεναρίου. 1. Προαπαιτούμενες γνώσεις και πρότερες γνώσεις των μαθητών

«Οι Εννοιολογικοί Χάρτες ως Διδακτικό Εργαλείο στην Εκπαιδευτική Πράξη» Επιμόρφωση ΠΕ Μάρτιος 2013

Οδηγίες για την Πιλοτική Εφαρμογή των μαθημάτων και των Βιωματικών Δράσεων στο Γυμνάσιο

Ιστοεξερευνήσεις Στοχοθετημένη διερεύνηση στο Διαδίκτυο. Τ. Α. Μικρόπουλος

Οργάνωση Διδασκαλίας 9/10/2017

ΈΝΤΥΠΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ 1

Κίνητρο και εμψύχωση στη διδασκαλία: Η περίπτωση των αλλόγλωσσων μαθητών/τριών

Transcript:

Διδακτικές Προσεγγίσεις και Εργαλεία για τη Διδασκαλία της Πληροφορικής Χαρούλα Αγγελή-Βαλανίδη Πανεπιστήμιο Κύπρου

Το Τρίγωνο της Διδακτικής ΓΝΩΣΕΙΣ (διδακτικός μετασχηματισμός) ΜΑΘΑΙΝΩ ΔΙΔΑΣΚΩ ΜΑΘΗΤΕΣ (προϋπάρχουσες γνώσεις) ΕΚΠΑΙΔΕΥΩ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ (εκπαιδευτικές πρακτικές)

Συμπεριφορισμός (Skinner) ΔΑΣΚΑΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑ ΜΑΘΗΤΗΣ πρακτική ανατροφοδότηση

Εφαρμογή στην Εκπαίδευση Η έμφαση είναι στο πώς ο εκπαιδευτικός παρουσιάζει πληροφορίες στους μαθητές. Ο μαθητής είναι εντελώς παθητικός (απλώς αντιδρά ή απαντά). Το περιεχόμενο χωρίζεται σε μικρές ενότητες και παρουσιάζεται στους μαθητές με μια προκαθορισμένη χρονολογική σειρά (γραμμικά).

Εφαρμογή στην Εκπαίδευση Οι διδακτικές προσεγγίσεις είναι μηχανικής φύσεως: παρουσίαση περιεχομένου επίδειξη παραδείγματα ασκήσεις (για εξάσκηση) ανατροφοδότηση

Εφαρμογή στην Εκπαίδευση Ο δάσκαλος δίνει ερεθίσματα ερωτά επεξηγεί παρουσιάζει ενότητες προσφέρει πληροφορίες είναι η συνεχής πηγή αναφοράς είναι ο «μεσάζων» μεταξύ γνωστικού αντικειμένου και μαθητή Είναι αυθεντία

Εφαρμογή στην Εκπαίδευση Ο μαθητής απαντά ακούει Το μαθησιακό περιβάλλον τεχνητό, μακριά από την πραγματικότητα έμφαση στη διδασκαλία (μετάδοση της πληροφορίας και όχι στην οικοδόμηση της γνώσης από το μαθητή)

Σύγχρονες Θεωρίες Μάθησης (οικοδομιστικές/μαθητοκεντρικές)- Πώς μαθαίνουν οι μαθητές; 1. Ενεργός συμμετοχή Η μάθηση απαιτεί την ενεργό και εποικοδομητική συμμετοχή του μαθητή. Προτάσεις για τον εκπαιδευτικό: Αποφύγετε τις καταστάσεις όπου οι μαθητές παραμένουν παθητικοί ακροατές για πολλή ώρα. Εμπλουτίστε την παράδοση με πρακτικές δραστηριότητες, όπως εργαστήρια, παρατηρήσεις, συνθετικές εργασίες, κλπ. Ενθαρρύνετε τη συμμετοχή σε συζητήσεις μέσα στην τάξη και σε άλλες συνεργατικές δραστηριότητες. Αφήστε τους μαθητές να αναλάβουν κάποιον έλεγχο της δικής τους μάθησης. Αυτό σημαίνει ότι ο εκπαιδευτικός σε ορισμένες στιγμές πρέπει να αφήσει τον μαθητή να αποφασίσει για το τι πρέπει να μάθει και πως να το μάθει. Βοηθήστε τους μαθητές να δημιουργήσουν μαθησιακούς στόχους που είναι συναφείς με τα ενδιαφέροντά τους και τα σχέδιά τους για το μέλλον.

Πώς μαθαίνουν οι μαθητές; 2. Κοινωνική αλληλεπίδραση Η μάθηση είναι πρωτίστως μία κοινωνική δραστηριότητα. Η έρευνα έχει δείξει ότι η συνεργασία μπορεί να βελτιώσει τις επιδόσεις των μαθητών, υπό τον όρο ότι τα είδη των αλληλεπιδράσεων που ενθαρρύνονται συμβάλλουν στη μάθηση. Οι μαθητές δουλεύουν πιο πολύ για να βελτιώσουν την ποιότητα των παραγόμενων εργασιών τους όταν ξέρουν ότι θα τις δουν και άλλοι μαθητές.

Πώς μαθαίνουν οι μαθητές; Προτάσεις για εφαρμογή από τους εκπαιδευτικούς: Να αναθέσουν στους μαθητές να εργαστούν σε ομάδες. Να δημιουργήσουν συνθήκες όπου οι μαθητές αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, για να εκφράσουν τη γνώμη τους και να αξιολογήσουν τα επιχειρήματα των άλλων μαθητών.

Πώς μαθαίνουν οι μαθητές; 3. Δραστηριότητες που έχουν νόημα Οι άνθρωποι μαθαίνουν καλύτερα όταν συμμετέχουν σε δραστηριότητες που θεωρούν χρήσιμες για την πραγματική ζωή. Πολλές σχολικές δραστηριότητες δεν έχουν καμία σκοπιμότητα για τους μαθητές επειδή δεν καταλαβαίνουν για ποιο λόγο τις κάνουν, ποιος είναι ο σκοπός τους και η χρησιμότητά τους. Προτάσεις για εφαρμογή: Οι σχολικές δραστηριότητες να διεξάγονται μέσα σε ένα πραγματικό και αυθεντικό περιβάλλον. Παράδειγμα ενός αυθεντικού πλαισίου είναι το περιβάλλον μέσα στο οποίο η δραστηριότητα αυτή συνήθως χρησιμοποιείται στην πραγματική ζωή.

Πώς μαθαίνουν οι μαθητές; 4. Σύνδεση των νέων πληροφοριών με τις προϋπάρχουσες γνώσεις Οι νέες γνώσεις δομούνται πάνω στη βάση των όσων ήδη καταλαβαίνουμε και πιστεύουμε. Η έρευνα δείχνει ότι η μάθηση ενισχύεται όταν οι εκπαιδευτικοί αποδίδουν μεγάλη προσοχή στην προϋπάρχουσα γνώση του μαθητή, και την χρησιμοποιούν ως σημείο αφετηρίας για τη διδασκαλία. Η ιδέα ότι η ικανότητα των ανθρώπων να μαθαίνουν κάτι καινούριο συνδέεται με το τι ξέρουν ήδη είναι σχετικά παλιά, αλλά τα πιο πρόσφατα ερευνητικά πορίσματα δείχνουν ότι είναι καθοριστικής σημασίας για να υπάρξει μάθηση. Δεν είναι δυνατό να κατανοήσει, να θυμηθεί ή να μάθει κανείς κάτι που του είναι τελείως ξένο. Χρειάζονται κάποιες προϋπάρχουσες γνώσεις για να κατανοήσουμε το νόημα της εισερχόμενης πληροφορίας.

Πώς μαθαίνουν οι μαθητές; 5. Βοήθεια για να μάθουν οι μαθητές να εφαρμόζουν τις γνώσεις τους Οι μαθητές συνήθως δε μπορούν να εφαρμόσουν ό,τι μαθαίνουν στο σχολείο για να λύσουν προβλήματα του πραγματικού κόσμου και δεν καταφέρνουν να διαπιστώσουν πώς εφαρμόζονται στις πραγματικές συνθήκες ζωής. Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να βελτιώσουν την ικανότητα των μαθητών τους να εφαρμόζουν όσα έχουν μάθει στο σχολείο αν: 1. επιμείνουν στην εις βάθος κατανόηση του περιεχομένου. 2. βοηθήσουν τους μαθητές να συνειδητοποιήσουν τη σημασία που έχει η μεταφορά των πληροφοριών που μαθαίνουν σε άλλες περιπτώσεις. 3. εφαρμόσουν όσα έχουν μάθει σε ένα γνωστικό πεδίο σε άλλα πεδία με τα οποία μπορεί να υπάρχει κάποια σχέση ούτως ώστε η γνώση να μη μένει αδρανής.

1. Προσανατολισμός Διέγερση ενδιαφέροντος Μοντέλο διδασκαλίας με βάση μαθητοκεντρικές προσεγγίσεις 2. Έκφραση αρχικών ιδεών- Καταγραφή Παρανοήσεων 3. Αποσταθεροπ οίηση αρχικών ιδεών- Οικοδόμηση νέων γνώσεων ( δομών) 6. Σύγκριση με αρχικές ιδέες 4. Εφαρμογή νέων γνώσεων ( δομών) 5. Ανασκόπ ηση των αλλαγών

Τι είναι ένας Εννοιολογικός Χάρτης (χαρτογράφηση εννοιών) Ο εννοιολογικός χάρτης είναι μια διαγραμματική αναπαράσταση συνδέσεων μεταξύ δύο ή περισσοτέρων εννοιών προβάλλοντας και αναδεικνύοντας τις συνδέσεις και τις σχέσεις μεταξύ των εννοιών.

Βασικά συστατικά στοιχεία κατασκευής ενός εννοιολογικού χάρτη Οι κόμβοι αναπαριστούν τις έννοιες (αντικείμενα, συμβάντα ή γεγονότα). Οι σύνδεσμοι προσδιορίζουν τις σχέσεις μεταξύ των εννοιών. Ένας σύνδεσμος περιγράφει πώς μια έννοια συνδέεται με μια άλλη. Η τριάδα Έννοια-Σύνδεσμος-Έννοια δημιουργεί μια πρόταση.

Η δομή ενός ενδεικτικού εννοιολογικού χάρτη

Χαρακτηριστικά ενός εννοιολογικού χάρτη Ιεραρχική δομή Οι έννοιες αναπαρίστανται σε μιαν ιεραρχική δομή με τις πιο γενικές, σημαντικές, και αόριστες έννοιες στην κορυφή του χάρτη ενώ σε κατώτερα επίπεδα τοποθετούνται οι έννοιες που τις αναλύουν /συγκεκριμενοποιούν και οι οποίες είναι πιο ειδικές και λιγότερο γενικές.

Χαρακτηριστικά ενός εννοιολογικού χάρτη Ύπαρξη παραδειγμάτων Η ύπαρξη παραδειγμάτων αντικειμένων ή γεγονότων ουσιαστικά συγκεκριμενοποιεί/διευκρινίζει το νόημα της συγκεκριμένης έννοιας. Ύπαρξη σύνθετων συνδέσεων (cross-links) μεταξύ των εννοιών Οι σύνθετες συνδέσεις αναπαριστούν τις σχέσεις μεταξύ εννοιών που βρίσκονται σε διαφορετικές περιοχές/πεδία του εννοιολογικού χάρτη και δείχνουν πώς μια έννοια ενός πεδίου γνώσης που απεικονίζεται στο χάρτη συνδέεται με μιαν άλλη έννοια ενός διαφορετικού πεδίου γνώσης που απεικονίζεται στο χάρτη.

Στάδια κατασκευής ενός εννοιολογικού χάρτη 1ο Στάδιο: Αναγνώριση των σημαντικότερων εννοιών που θα συμπεριληφθούν στο χάρτη Στόχος είναι η εύρεση των «εννοιών-λέξεων κλειδιών» ενός κειμένου ή ενός γνωστικού πεδίου ή γενικότερα του προς εξέταση θέματος. Επομένως, αρχικά θα πρέπει να προσδιοριστούν οι έννοιες που συνδέονται με το προς εξέταση θέμα. Το θέμα του οποίου ζητείται να κατασκευαστεί ο εννοιολογικός χάρτης είναι η κεντρική έννοια. Δεν μπορεί να υπάρχουν έννοιες σε ανώτερο επίπεδο από την κεντρική έννοια.

Στάδια κατασκευής ενός εννοιολογικού χάρτη 2ο Στάδιο: Ομαδοποίηση των εννοιών Οι έννοιες που έχουν αναγνωριστεί στο 1ο στάδιο θα πρέπει να ομαδοποιηθούν σε γενικές κατηγορίες και να ταξινομηθούν από τις πιο γενικές και αόριστες στις πιο συγκεκριμένες και ειδικές. Θα πρέπει για κάθε «έννοια-λέξη κλειδί» να εντοπιστούν εκείνες οι έννοιες που τη συγκεκριμενοποιούν και την αναλύουν. Η ομαδοποίηση των εννοιών εναλλακτικά μπορεί να γίνει βάσει της σχέσης που έχουν οι πιο σχετικές έννοιες περικλείονται στην ίδια ομάδα. Θα πρέπει να αποφεύγετε ο μεγάλος αριθμός εννοιών κάτω από μια έννοια.

Στάδια κατασκευής ενός εννοιολογικού χάρτη 3ο Στάδιο: Καθορισμός των σχέσεων μεταξύ των εννοιών Μετά την ομαδοποίηση των εννοιών θα πρέπει να καθοριστούν οι σχέσεις που συνδέουν τις διάφορες έννοιες μεταξύ τους. Επειδή κάθε έννοια ορίζεται από τις σχέσεις της με τις άλλες έννοιες μέσα στο θέμα, χρήζει ιδιαίτερης προσοχής η «κατεύθυνση» των σχέσεων (τόξων) και η ετικέτα που περιγράφει τη σχέση. Η σχέση μεταξύ δύο εννοιών μπορεί να δηλώνει: (i) ότι η μία έννοια περικλείει την άλλη, ή ότι η μία έννοια αποτελεί στιγμιότυπο της άλλης, (ii) μία αιτία/ένα αποτέλεσμα, (iii) μία διαδικασία, (iv) μία ιδιότητα/χαρακτηριστικό της έννοιας, (v) την ομοιότητα/ ανομοιότητα μεταξύ των εννοιών, (vi) την ποσοτική τους σχέση, κ.α.

Στάδια κατασκευής ενός εννοιολογικού χάρτη 3ο Στάδιο: Καθορισμός των σχέσεων μεταξύ των εννοιών Ο καθορισμός των σχέσεων μεταξύ δύο εννοιών γίνεται αρχικά κατά ιεραρχίες από την πιο γενική έννοια ενός επιπέδου στην πιο ειδική έννοια του κατώτερου επιπέδου. Καθώς τοποθετούνται οι έννοιες στο χάρτη, μπορούν να καταγράφονται και οι σχέσεις μεταξύ εννοιών που βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο ή σε διαφορετικά επίπεδα αλλά δεν υπάρχει ιεραρχική σχέση μεταξύ τους (crosslinks). Οι διασυνδέσεις μεταξύ εννοιών που μπορεί να βρίσκονται σε διαφορετικές περιοχές του χάρτη, είτε στο ίδιο επίπεδο ή σε άλλο, είτε είναι υπο-έννοιες κάτω από διαφορετικές έννοιες καλούνται cross-links.

Στάδια κατασκευής ενός εννοιολογικού χάρτη 4ο Στάδιο:Χρήση οπτικών σχημάτων Για την οπτική αναπαράσταση των εννοιών χρησιμοποιούνται κύκλοι ή σχήματα ελλείψεων (ένα σχήμα περικλείει μια έννοια). Για την οπτική αναπαράσταση των σχέσεων χρησιμοποιούνται γραμμές με τόξα (μιας κατεύθυνσης ή χωρίς κατεύθυνση). Κάθε γραμμή συνδέει μόνο δύο έννοιες. Δεν υπάρχει περιορισμένος αριθμός συνδέσεων που προέρχονται από μιαν έννοια. 5ο Στάδιο:Αναπαράσταση συγκεκριμένων παραδειγμάτων Συχνά στο τέρμα της διακλάδωσης χρησιμοποιούνται παραδείγματα που επεξηγούν την τελευταία έννοια. 6ο Στάδιο: Έλεγχος εννοιολογικού χάρτη

Παράδειγμα Ι κατασκευής εννοιολογικού χάρτη Να κατασκευάσετε έναν εννοιολογικό χάρτη που αφορά στην κεντρική έννοια «Εφαρμογές Πολυμέσων». Στο χάρτη θα πρέπει να αναπαρίστανται οι παρακάτω έννοιες: Πληροφορίες Μέσα Ήχος Διανυσματικά Γραφικά Στατική Εικόνα Βίντεο Ηχεία Βάθος Χρώματος Μικρόφωνο Κινούμενη Εικόνα Γραφικά Ανάλυση Ψηφιογραφικά Γραφικά Εικονοστοιχεία Οθόνη Κάρτα Οθόνης/Γραφικών

Παράδειγμα ΙΙ κατασκευής εννοιολογικού χάρτη Να μελετήσετε το ακόλουθο κείμενο και να κατασκευάσετε έναν εννοιολογικό χάρτη που να απεικονίζει την κεντρική έννοια «Κάρτα Οθόνης/Γραφικών». ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Η κάρτα οθόνης είναι μια κάρτα επέκτασης η οποία συνδέεται στον υπολογιστή και του δίνει τη δυνατότητα να παρουσιάζει και να διαχειρίζεται εικόνες, γραφήματα, σχέδια κ.λπ σε μια οθόνη. Η κάρτα οθόνης καθορίζει τη μέγιστη ανάλυση (ποιότητα εικόνας) και το μέγιστο αριθμό χρωμάτων που μπορούν σταλούν στην οθόνη (θα πρέπει και η οθόνη να έχει τη δυνατότητα να παρουσιάσει την ανάλυση και τα χρώματα της κάρτας). Η κάρτα γραφικών έχει δική της μνήμη με εξαιρετικά υψηλή ταχύτητα λειτουργίας, στην οποία αναπαρίστανται οι εικόνες που θα εμφανιστούν στην οθόνη. Η μνήμη αυτή αποκαλείται Video RAM (VRAM). Όσο περισσότερη μνήμη διαθέτει η κάρτα οθόνης, τόσο πιο καλή και πιστή εικόνα μπορεί να εξασφαλίσει, ιδιαίτερα στην πιστότητα των χρωμάτων. Στη συνέχεια, η αναπαράσταση μιας εικόνας στη μνήμη της κάρτας γραφικών μετατρέπεται σε ηλεκτρικά σήματα τα οποία καταλαβαίνει η οθόνη, η οποία θα τα λάβει και θα τα εμφανίσει. Πολλές φορές, οι κάρτες γραφικών έχουν δικούς τους επεξεργαστές, οι οποίοι διευκολύνουν και επιταχύνουν την επεξεργασία των εικόνων.

Δραστηριότητες Εννοιολογικής Χαρτογράφησης Ανάλογα με τα προσδοκώμενα αποτελέσματα που επιδιώκεται να επιτευχθούν, οι δραστηριότητες μπορεί να αφορούν σε εργασίες, όπως: κατασκευή ενός χάρτη από τους μαθητές που αφορά σε μιαν κεντρική έννοια. αξιολόγηση/διόρθωση ενός χάρτη που δίνεται στους μαθητές (π.χ., τροποποιήσεις, διαγραφές στις έννοιες που απεικονίζονται και στις μεταξύ τους συνδέσεις/σχέσεις). επέκταση ενός χάρτη, δηλαδή οι μαθητές καλούνται να προσθέσουν στο δοσμένο χάρτη νέες έννοιες/συνδέσμους. συμπλήρωση ενός χάρτη, δηλαδή οι μαθητές καλούνται να συμπληρώσουν ένα δομημένο και ημισυμπληρωμένο χάρτη με έννοιες ή/και με συνδέσμους. συνδυασμός των παραπάνω π.χ., αξιολόγηση /διόρθωση και επέκταση ενός δοσμένου χάρτη.

Αξιοποίηση του Εννοιολογικού Χάρτη στην Εκπαιδευτική Πράξη Ο εννοιολογικός χάρτης στην εκπαιδευτική πράξη μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως: εργαλείο διδασκαλίας εμπλουτίζοντας τη διδακτική προσέγγιση του διδάσκοντα, εργαλείο αξιολόγησης τόσο στη φάση της διαγνωστικής αξιολόγησης για τη διερεύνηση των πρότερων αντιλήψεων των μαθητών, όσο και στις φάσεις της διαμορφωτικής και της τελικής αξιολόγησης εργαλείο μάθησης από τους ίδιους τους μαθητές

Ο Εννοιολογικός Χάρτης ως Διδακτικό Εργαλείο 1. Ως εισαγωγικός χάρτης μιας ενότητας, 2. Ως οργανωτής προώθησης (advance organizer) ο εννοιολογικός χάρτης λειτουργεί ως γνωστική γέφυρα, περιλαμβάνοντας έννοιες που ήδη γνωρίζουν οι μαθητές και σταδιακά εμπλουτίζεται με νέες έννοιες επιτρέποντας τη σύνδεση της νέας γνώσης με την παλιά), 3. Ως επαναληπτικός χάρτης για τη σύνοψη των βασικότερων/σημαντικότερων εννοιών της ενότητας.

Ο Εννοιολογικός Χάρτης ως Εργαλείο Αξιολόγησης Διαγνωστική Αξιολόγηση: Η γραφική αναπαράσταση των εννοιών στο χάρτη δίνει τη δυνατότητα στο διδάσκοντα να διερευνήσει τις έννοιες που γνωρίζει ο μαθητής, τις έννοιες που δε γνωρίζει, τις σχέσεις των εννοιών που έχει κατανοήσει καθώς και τις σχέσεις των εννοιών που αγνοεί ή έχει παρανοήσει. Διαμορφωτική Αξιολόγηση: Η ποιοτική ανάλυση διαδοχικών χαρτών των μαθητών μπορεί να αποδώσει το βαθμό κατανόησης των εννοιών από τους μαθητές καθώς και την εννοιολογική τους αλλαγή. Τελική Αξιολόγηση: Η ποσοτική ανάλυση των χαρτών μπορεί να αποδώσει πληροφορίες χρήσιμες για την τελική αξιολόγηση που αφορά στην επίδοση των μαθητών.

Λογισμικό χαρτογράφησης εννοιών Inspiration www.inspiration.com

Ιστοεξερευνήσεις (WebQuests) Για το στάδιο της οικοδόμησης της γνώσης. Μία Ιστοεξερεύνηση αποτελεί ένα σενάριο κατευθυνόμενης διερεύνησης που χρησιμοποιεί πηγές από τον Παγκόσμιο Ιστό και μια αυθεντική αποστολή για να κινητοποιήσει τους μαθητές να διερευνήσουν ανοιχτά ερωτήματα, να επεκτείνουν την προσωπική τους εμπειρία, και να συμμετέχουν σε μια ομαδική διαδικασία που υποστηρίζει την οικοδόμηση της γνώσης. Το Διαδίκτυο χρησιμοποιείται ως η βασική πηγή άντλησης πληροφορίας.

Ιστοεξερευνήσεις (WebQuests) Κάθε ιστοεξερεύνηση αποτελείται από τη σελίδα του Μαθητή και τη σελίδη του Καθηγητή. Συγκεκριμένα δομικά πεδία της Σελίδας Μαθητή είναι: Εισαγωγή, Εργασία, Διαδικασία, Πηγές, Αξιολόγηση, Συμπέρασμα. Η Σελίδα Καθηγητή απευθύνεται σε καθηγητές και περιλαμβάνει οδηγίες για την εφαρμογή της Ιστοεξερεύνησης μέσα στην τάξη.

ΣΕΛΙΔΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΤΗ Εισαγωγή Στόχος Διαδικασία Αξιολόγηση Συμπέρασμα Σελίδα Εκπαιδευτικού Αναφορές

ΣΕΛΙΔΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ Εισαγωγή Μαθητές Αναλυτικό Πρόγραμμα Διαδικασία Πηγές Αξιολόγηση Σελίδα μαθητή Αναφορές

Ιστοεξερευνήσεις (WebQuests) Σελίδα Μαθητή Η Εισαγωγή στοχεύει να λειτουργήσει ως αφόρμηση. Η Εισαγωγή θα πρέπει: (1) να ορίζει τη σκηνή, το πλαίσιο του σεναρίου, (2) να προκαλεί την προσοχή των μαθητών και να τους καλεί να προβληματιστούν στα θέματα και ερωτήματα του σεναρίου και (3) να παρέχει γενικές πληροφορίες σχετικές με το θέμα του σεναρίου. Για παράδειγμα, στην Ιστοεξερεύνηση για το Διαδίκτυο ( The Internet : προσβάσιμη στη διεύθυνση http://www.scs.sk.ca/edf/info/gpa9/internet%20webquest.htm#t op) οι μαθητές καλούνται να υποστηρίξουν μία τοπική επιχείρηση η οποία προσπαθεί να πείσει πελάτες της που δε γνωρίζουν και φοβούνται τις επιπτώσεις της τεχνολογίας, να χρησιμοποιήσουν το Διαδίκτυο στη μεταξύ τους συνεργασία. Οι μαθητές καλούνται να διερευνήσουν και να ετοιμάσουν μια παρουσίαση για διάφορες όψεις του Διαδικτύου και του Παγκόσμιου Ιστού.

Ιστοεξερευνήσεις (WebQuests) Σελίδα Μαθητή Στην Εργασία ή Αποστολή (Task) περιγράφεται ο ρόλος των μαθητών στο σενάριο και ορίζεται η εργασία που πρόκειται να αναλάβουν. Συχνά προωθείται η ομαδική εργασία με στόχο την καλλιέργεια δεξιοτήτων συνεργασίας αναθέτοντας ρόλους σε επίπεδο ομάδας ή ατόμου ή και τα δύο Η Εργασία θα πρέπει: (1) να θέτει το σκοπό της εργασίας των μαθητών και (2) να περιγράφει με λεπτομέρεια τα αναμενόμενα προϊόντα της εργασίας των μαθητών και τα διαθέσιμα εργαλεία/πηγές για την πραγματοποίησή τους.

Ιστοεξερευνήσεις (WebQuests) Σελίδα Μαθητή Στη Διαδικασία (Process) περιγράφεται ο προτεινόμενος τρόπος εργασίας των μαθητών προκειμένου να επιτελέσουν το ρόλο τους. Η περιγραφή πρέπει να περιλαμβάνει ξεκάθαρα βήματα, την οργάνωση των ρόλων των μαθητών (εφόσον προβλέπονται), προτεινόμενες πηγές και συγκεκριμένα εργαλεία για την αναζήτηση και οργάνωση της πληροφορίας. Οι μαθητές αναλαμβάνουν την αναζήτηση πληροφορίας στους προτεινόμενους δικτυακούς τόπους, την αξιολόγηση και επιλογή της κατάλληλης πληροφορίας, και την αξιοποίησή της με βάση τους στόχους του σεναρίου.

Ιστοεξερευνήσεις (WebQuests) Σελίδα Μαθητή Η Διαδικασία θα πρέπει: (1) να περιγράφει με ακρίβεια και σαφήνεια, βήμα προς βήμα, τι θα πρέπει οι μαθητές να κάνουν για να ολοκληρώσουν την εργασία τους. Στην περίπτωση ανάθεσης ρόλων σε ατομικό ή ομαδικό επίπεδο, θα πρέπει να περιγράφεται ο τρόπος οργάνωσης των μαθητών, οι φάσεις ατομικής ή ομαδικής εργασίας και οι στόχοι τους, (2) να προτείνει πηγές προς διερεύνηση υποστηρίζοντας κάθε βήμα της εργασίας των μαθητών. Στην περίπτωση των προτεινόμενων πηγών από το Διαδίκτυο είναι σημαντικό να δίνονται πληροφορίες στους μαθητές για το περιεχόμενο των πηγών σε σχέση με το προϊόν της εργασίας τους και τον τρόπο που θα τις εντοπίσουν.

Ιστοεξερευνήσεις (WebQuests) Σελίδα Μαθητή Στην Αξιολόγηση (Evaluation) περιγράφεται ο τρόπος αξιολόγησης των στόχων του μαθήματος και τα κριτήρια αξιολόγησης της δράσης των μαθητών και των προϊόντων της. Συχνά αξιοποιείται η προσέγγιση της περιγραφικής αξιολόγησης (rubrics) σύμφωνα με την οποία ο εκπαιδευτικός ορίζει τα βασικά κριτήρια αξιολόγησης των επιδιωκόμενων στόχων με ακριβείς περιγραφές των διαβαθμίσεων της κλίμακας αξιολόγησης. Η συγκεκριμένη προσέγγιση μπορεί να υποστηρίξει και την αυτοαξιολόγηση των μαθητών εφόσον τους κοινοποιηθεί στη διάρκεια εκπόνησης του σεναρίου. Επίσης η περιγραφική αξιολόγηση μπορεί να υποστηρίξει ένα πλαίσιο αξιολόγησης μεταξύ ομότιμων όπου οι μαθητές αξιολογούν τους συμμαθητές τους ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο την εμπλοκή των μαθητών και προωθώντας τον αναστοχασμό στην δική τους εργασία και δράση.

Ιστοεξερευνήσεις (WebQuests) Ιστοεξερευνήσεις για Πληροφορική: Διαδίκτυο (The Internet). Διαθέσιμη στη διεύθυνση http://www.scs.sk.ca/edf/info/gpa9/internet%20webquest. Κακόβουλο λογισμικό (Malicious Code, A WebQuest about viruses, worms, and Trojan Horses). Διαθέσιμη στη διεύθυνση http://www.purplenote.com/mcode/introduction.htm Υπολογιστές και πως λειτουργούν (Computers and how they work) Διαθέσιμη στη διεύθυνση http://www.timjansen.com/lessons_misc/how_comput ers_work_webquest/process.htm Ιστορία των υπολογιστών μέσω Διαδικτύου (Computer History through the Internet). Διαθέσιμη στη διεύθυνση http://coe.west.asu.edu/students/gdelph/webquest.ht

Ιστοεξερευνήσεις (WebQuests) Εργαλεία Powerpoint Frontpage Filamentality http://www.kn.pacbell.com/wired/fil/index.html

Ευχαριστώ! Για επικοινωνία cangeli@ucy.ac.cy