Ενότητα 5 Πληροφορία, Διοίκηση και Λήψη Αποφάσεων Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 5-1 Στόχοι και αντικείμενο ενότητας Αξιολόγηση τριών «σχολών» διοίκησης Περιβάλλοντα λήψης αποφάσεων Χαρακτηριστικά Τύποι προβλημάτων Υποστήριξη στη λήψη αποφάσεων Πληροφοριακά Συστήματα για βοήθεια στη λήψη των αποφάσεων Συστήματα Υποστήριξης Αποφάσεων Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 5-2
Ι. Σχολές Διοίκησης Τεχνική / Ορθολογιστική (Technical / Rational) Η κλασσική σχολή Έμφαση στο σαφή προσδιορισμό καθηκόντων Οργάνωση καθηκόντων σε εργασίες (jobs) Οργάνωση εργασιών σε παραγωγικά συστήματα «Βασισμένη στη συμπεριφορά» (Behavioral) Έμφαση στην προσαρμογή της επιχείρησης στο εξωτερικό και εσωτερικό περιβάλλον της «Βασισμένη στην κατανόηση» (Cognitive) Έμφαση στη μάθηση και στην εφαρμογή know-how γνώσης Έμφαση στη σωστή ανάλυση / απόδοση νέων καταστάσεων από τους managers Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 5-3 ΙΙ. Περιβάλλοντα Λήψης Αποφάσεων Γνώση ολική, μερική, ασαφής, ανακριβής, αντιφατική, Αριθμός ατόμων που εμπλέκονται Ενδιαφέροντα και στόχοι των ληπτών αποφάσεων Περιβάλλοντα Συνεργασίας Ανταγωνιστικά Διαπραγματεύσεων Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 5-4
Περιβάλλοντα Λήψης Αποφάσεων (συν.) Πολλαπλά κριτήρια Σύνθεση κριτηρίων Εναλλακτικές λύσεις Υπάρχουσες λύσεις / Ιδανική λύση Απόκλιση Επιχειρήματα Υπέρ και Κατά Προτιμήσεις Περιορισμοί Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 5-5 Περιβάλλοντα Λήψης Αποφάσεων (συν.) Επίπεδα Στρατηγικό Στόχοι, πόροι και πολιτική μιας επιχείρησης Ελέγχου διαχείρισης Χρήση πόρων, απόδοση λειτουργικών μονάδων Γνώσης Αξιολόγηση ιδεών για νέα προϊόντα / υπηρεσίες, διάχυση πληροφορίας και γνώσης Ελέγχου λειτουργίας Διεκπεραίωση συγκεκριμένων καθηκόντων Τύποι αποφάσεων Δομημένες Επαναλαμβανόμενες (αποφάσεις ρουτίνας), με σαφώς καθορισμένες διαδικασίες για τη λήψη τους Μη δομημένες Αποφάσεις που απαιτούν προσωπικές εκτιμήσεις, κρίση και αξιολόγηση εναλλακτικών λύσεων Ημιδομημένες Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 5-6
Περιβάλλοντα Λήψης Αποφάσεων και ΠΣ Τύποι Αποφάσεων Επίπεδο Οργάνωσης Στρατηγικό Διοικητικό Γνωστικό Λειτουργικό Δομημένες Ημιδομημένες Μη δομημένες Προετοιμασία budget Χρονικός προγραμματισμός Διαχείριση οφειλών TPS MIS OAS Εγκατάσταση νέας παραγωγικής μονάδας DSS ESS KWS Νέα προϊόντα, νέες αγορές Σχεδιασμός προϊόντος Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 5-7 Τύποι Προβλημάτων Κριτήρια Ενοίκιο Εμβαδόν Περιοχή Θέα Ηλικία Εναλλακτικές Γοργύρας 45 35,5 32 καλή καλή 8 Κορίνθου 3 45 40 καλή μέτρια 12 Ερμού 12 52 60 μέτρια κακή 20 Γερμανού 23 60 70 καλή καλή 10 Συντελεστές βαρύτητας 0,5 0,15 0,2 0,1 0,05 Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 5-8
Τύποι Προβλημάτων (συν.) A1: I am writing to you about the choice of a videoconferencing tool to be purchased for the purposes of our consortium. A3: Here is a list of questions I have in order to identify the needs in a more accurate way. A2: I remind you that the budget is around 30 KECUs and that the choice has to be made by February 15, 1998 A4: Please send your answers and comments before January 25, 1998. A5: Which kind of technology (ISDN, MBONE,...)? A6: How many people to be simultaneously connected? A7: Which platforms? (I guess PC) B1: For better quality, ISDN is preferred. Nice experiences with MBONE if enough bandwidth is available. C1: We are definitely going for MBONE. D1: ISDN is obviously the safest way to take contacts. It also allows multipoint conferences. A8: Here is a list of potential products I have already identified. B2: 2 or 3 C2: Given MBONE, the question doesn t apply. B3: Sun Solaris or Silicon IRIX are preferred. C3: The problem is not with the hardware but with the operating system. Unix/Linux might have small or no problems. For Windows and MacOS it is a little more problematic. A9: Could you please (i) send me additional suggestions of products that either you have heard about or you have experimented yourself (ii) send me any comments about these products. A10: DialView from Chalco 11 International Inc. A11: LiveLAN 3.0 from PictureTel Corp. A12: TriniCom 5100 from Sony. A13: RSVP system from INRIA. A14: NTE tool from UCL. E4: We have also some recent experience with videoconferencing tools from the MERCI suite. We identified different meeting types and the appropriate types of tools as part of the MANICORAL project. I can give you further details if required. E1: LiveLAN 3.0 has got some good reviews. D2: PictureTel and Sony products may be the best videoconferencing systems. E2: I have also noticed that RSVP from INRIA has been updated recently, and might be worth evaluating. E3: I would suggest that you don't look at the NTE tool from UCL; we tried to use this, but didn't get anywhere. A15: Yes please. I'm very interested in any experience you may have. Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 5-9 Διαδικασία λήψης απόφασης Αρχικές πληροφορίες Καθορισμός Καθορισμός προβλήματος προβλήματος Εναλλακτικές Εναλλακτικές λύσεις λύσεις Αξιολόγηση Αξιολόγηση λύσεων λύσεων Επιλογή Επιλογή λύσης λύσης Επαναπληροφόρηση Αξιολόγηση αποτελέσματος Εφαρμογή Εφαρμογή λύσης λύσης Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 5-10
ΙΙΙ. Υποστήριξη στη Λήψη Αποφάσεων Γλώσσα Επικοινωνίας Συλλογή Πληροφοριών Αναγνώριση Προβλήματος Ανάλυση Αποθηκευμένη Πληροφορία (Δεδομένα) για το πρόβλημα Μοντελοποίηση Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 5-11 Υποστήριξη στη λήψη αποφάσεων (συν.) Αναπαράσταση Γνώσης Επικοινωνία Χρηστών με το Σύστημα Επιχειρησιακή Έρευνα Τεχνητή Νοημοσύνη Διαχείριση Βάσεων Δεδομένων Λογική Επεξεργασία Φυσικού Λόγου Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 5-12
Σύστημα Υποστήριξης Αποφάσεων Ένα Σύστημα Υποστήριξης Αποφάσεων (ΣΥΑ) είναι ένα βασισμένο σε Η/Υ Πληροφοριακό Σύστημα που (σχεδιάστηκε να) επηρεάζει το πώς οι άνθρωποι λαμβάνουν αποφάσεις Υποστήριξη Το σύστημα βοηθά τους λήπτες αποφάσεων να ασκήσουν κρίση κατά τη διαδικασία Το σύστημα δεν παίρνει την απόφαση Ένα ΣΥΑ δεν αντικαθιστά τους λήπτες αποφάσεων Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 5-13 Δομικά στοιχεία ενός ΣΥΑ Βάση Δεδομένων τρέχοντα και παλιά δεδομένα από διάφορες πηγές οργάνωση hardware, software και δεδομένων Αρχιτεκτονική Δίκτυο User User interface Μοντέλα μαθηματικά και αναλυτικά εργαλεία ειδικής χρήσης σύνδεση και ολοκλήρωση όλων των δομικών στοιχείων το πιο βασικό στοιχείο Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 5-14
Πλαίσιο ανάπτυξης ενός ΣΥΑ Πηγή: D. J. Power, Decision Support Systems: Concepts and Resources Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 5-15 Χαρακτηριστικά ενός ΣΥΑ Σωστή πληροφορία στο σωστό χρόνο στο σωστό format με το σωστό κόστος Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 5-16
Λήπτες αποφάσεων ΣΥΑ «Παθητικός» Ρόλος ΣΥΑ «Ενεργητικός» Ρόλος Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 5-17 Ομαδική λήψη αποφάσεων Λήπτες αποφάσεων Εναλλακτικές λύσεις Επιχειρήματα (υπέρ και κατά) Προτιμήσεις Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 5-18
Βήματα ελέγχου ενός ΣΥΑ Πηγή: Laudon & Laudon, 1999 Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 5-19 Προκλήσεις Ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας Τι θα χρησιμοποιηθεί; Ρόλος του manager Χρήστης και πελάτης ταυτόχρονα Βασικά θέματα Τι πρέπει να μηχανογραφηθεί; Τι δεδομένα θα χρησιμοποιηθούν; Πως θα επεξεργαστούν και παρουσιαστούν; Πως θα επιτευχθεί καλύτερα η υποστήριξη στη λήψη αποφάσεων; Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης Ι Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης 5-20