ENERTECH 2010 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΓΟΡΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Γ.Ε.Κουτζούκος Greek Electricity Market Overview 1
Χονδρεμπορική Αγορά
Προτάσεις ΡΑΕ 29.07.2010 Απόφαση ΡΑΕ 1250/2010, μετά από τη διεξαγωγή δύο δημόσιων διαβουλεύσεων αναφορικά με την επανεξέταση των ρυθμιστικών μέτρων και κανόνων που διέπουν τη λειτουργία της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Οι προτάσεις αφορούσαν: Τροποποιήσεις του ΚΔΣΣΗΕ σχετικά με: Το κατώτερο όριο προσφοράς ενέργειας στον ΗΕΠ Τα κίνητρα ή/και αντικίνητρα που επιβάλλονται στους Συμμετέχοντες για την τήρηση του ΚΔΣΣΗΕ Τα μέτρα που σχετίζονται με τη διαχείριση των υδάτινων πόρων. Λήψη ειδικών ρυθμιστικών μέτρων με σκοπό την άμβλυνση των υφιστάμενων ασυμμετριών και τη δημιουργία ανταγωνιστικού περιβάλλοντος στην εγχώρια αγορά ηλεκτρικής ενέργειας Greek Electricity Market Overview 3
Τροποποίηση ΚΔΣΣΗΕ 28.09.2010 Μεγάλο τμήμα των προτάσεων της ΡΑΕ, σχετικά με τον ΚΔΣΣΗΕ, έγινε αποδεκτό από το ΥΠΕΚΑ, Κυριότερες τροποποιήσεις : Το πραγματικό κόστος CO2 (έλλειμμα δικαιωμάτων) πρέπει να συνυπολογίζεται στο Ελάχιστο Μεταβλητό Κόστος των Μονάδων Το Μεταβλητό Κόστος των ΥΗΣ αναπροσαρμόζεται μηνιαίως βάσει μεθοδολογίας που λαμβάνει υπόψη τα πραγματικά αποθέματα των ταμιευτήρων τους Το εβδομαδιαίο πρόγραμμα των υποχρεωτικών νερών γίνεται δεσμευτικό Καθορίζεται ανώτατο ημερήσιο όριο στην ενέργεια που μπορεί να εγχυθεί από τους ΥΗΣ Ο Μηχανισμός Κάλυψης Μεταβλητού Κόστους μεταφέρεται από τις μεταβατικές στις μόνιμες διατάξεις και εντάσσεται στη Διαδικασία Εκκαθάρισης Αποκλίσεων Greek Electricity Market Overview 4
Τροποποίηση ΚΔΣΣΗΕ 28.09.2010 Άλλες Τροποποιήσεις: Ρυθμιστικά μέτρα για βελτίωση της συμπεριφοράς των Συμμετεχόντων: Πρόστιμα για συστηματικές αποκλίσεις στα πραγματικά τεχνικά χαρακτηριστικά των μονάδων σε σχέση με τα Δηλωνόμενα Χαρακτηριστικά τους Συστηματικός έλεγχος από ΡΑΕ των στοιχείων κόστους που χρησιμοποιούνται από τους Συμμετέχοντες κατά την υποβολή των προσφορών τους, Παράταση Ισχύος Μεταβατικού Μηχανισμού Διασφάλισης Επαρκούς Ισχύος και διόρθωση της μεθοδολογίας υπολογισμού του Συντελεστή Εξομάλυνσης, Λοιπές απαραίτητες διορθώσεις του ΚΔΣΣΗΕ, Greek Electricity Market Overview 5
Μετά την Πέμπτη Ημέρα Αναφοράς Λήξη της Μεταβατικής Περιόδου, τελικής διάρκειας 5 ημερολογιακών ετών (αντί 2 ετών και 3 μηνών που είχε προβλεφθεί αρχικά) Βασικές αλλαγές σε σχέση με το προηγούμενο καθεστώς της αγοράς: Εκκαθάριση ΗΕΠ και Εκκαθάριση Αποκλίσεων, Αγορά Επικουρικών Υπηρεσιών στα πλαίσια του ΗΕΠ, για Πρωτεύουσα και Δευτερεύουσα Εφεδρεία, Πρόβλεψη Χρεώσεων Μη Συμμόρφωσης, δηλ. αυτόματων προστίμων σε περίπτωση που δεν τηρούνται συγκεκριμένες διατάξεις του ΚΔΣΣΗΕ Greek Electricity Market Overview 6
Μετά την Πέμπτη Ημέρα Αναφοράς Βασικές προβλεπόμενες αλλαγές σε σχέση με το προηγούμενο καθεστώς της αγοράς (συνέχεια): Αυξημένη διαφάνεια Εντολές Κατανομής ως αποτέλεσμα της επίλυσης του λογισμικού Κατανομής ελαχιστοποίηση ανθρώπινων παρεμβάσεων Λογαριασμοί Προσαυξήσεων, διακριτοί για κάθε υπηρεσία Έναρξη ισχύος των Εγχειριδίων, όπου καθορίζεται μεγάλος αριθμός λεπτομερειών εφαρμογής και διαδικασιών/μεθοδολογιών που εφαρμόζει ο ΔΕΣΜΗΕ Greek Electricity Market Overview 7
Εκκρεμότητες ΚΔΣΣΗΕ Διατάξεις που θα ενεργοποιηθούν το προσεχές διάστημα, βάσει του Άρθρου 335 Μεταβατικός τρόπος καθορισμού εγγυήσεων για συμμετοχή στον ΗΕΠ (μέχρι τη δημιουργία Φορέα Κάλυψης), Νέος Τρόπος Υπολογισμού Μεταβλητού Κόστους ΥΗΣ, Συνυπολογισμός Μέσου Ειδικού Κόστους Εκπομπών στο Μεταβλητό Κόστος των Θερμικών Μονάδων, Επανεξέταση επίλυσης ΗΕΠ με Διαζωνικούς Περιορισμούς, Παύση ισχύος του Μεταβατικού Μηχανισμού Διασφάλισης Επαρκούς Ισχύος Greek Electricity Market Overview 8
Εκκρεμότητες ΚΔΣΣΗΕ Διατάξεις που έχουν ουσιαστικά «παγώσει», βάσει του Άρθρου 335, μέχρι να προετοιμαστεί κατάλληλα ο ΔΕΣΜΗΕ. Ποινή για Απόκλιση Δήλωσης Φορτίου, Καθορισμός Φορέα Εκκαθάρισης/Φορέα Κάλυψης, Χρηματοοικονομικό Κόστος Κάλυψης / Εγγυήσεις Συμμετοχής στον ΗΕΠ, Χρονοδιαγράμματα Εκκαθάρισης ΗΕΠ, Αποκλίσεων, Επικουρικών και ΛΠ, Συλλογή μετρήσεων εντός τεσσάρων ημερών, Συνυπολογισμός συντελεστών απωλειών κατά τη Διαδικασία Εκκαθάρισης Αποκλίσεων Greek Electricity Market Overview 9
Λιανεμπορική Αγορά
Τιμολόγια Ρυθμιστικού Ελέγχου Διαχωρισμός επιμέρους χρεώσεων, Μείωση του αριθμού κατηγοριών πελατών και άρση των στρεβλώσεων μεταξύ των κατηγοριών (εμπορικοί επιδοτούν βιομηχανικούς και αγροτικούς) ή και εντός των ίδιων κατηγοριών (π.χ. οικιακοί πελάτες), Τα τιμολόγια για κάθε κατηγορία πελατών αντανακλούν το κόστος προμήθειας της κατηγορίας αυτής, Δίνονται κίνητρα για την ορθολογική χρήση ενέργειας μέσω ορθολογικών και απλοποιημένων τιμολογιακών δομών, Δημιουργία συνθηκών υγιούς ανταγωνισμού, περιορισμός δυνατότητας free ride λόγω στρεβλώσεων Παραδείγματα Greek Electricity Market Overview 11
Τιμολόγια Οικιακοί Πελάτες Οι ευάλωτοι πελάτες προστατεύονται με το Κοινωνικό Τιμολόγιο, Οι Πελάτες με χαμηλή κατανάλωση που δεν εντάσσονται στην κατηγορία των ευάλωτων Πελατών παύουν να επιδοτούνται επιτρέποντας μειώσεις στον λογαριασμό περίπου 0,5 εκ. οικιακών Πελατών Παραδείγματα: Οικιακός Πελάτης με τετραμηνιαία κατανάλωση 500 kwh, που εντάσσεται στο ΚΟΤ: μείωση 11 % (5 το τετράμηνο) Οικιακός Πελάτης με τετρ. κατανάλωση 750 kwh, που δεν εντάσσεται στο ΚΟΤ: αύξηση 10 % (8 το τετράμηνο) Οικιακός Πελάτης με τετρ. κατανάλωση 2500 kwh: μείωση 4,6 % (20 το τετράμηνο) Greek Electricity Market Overview 12
Τιμολόγια Λοιποί Πελάτες Ο λογαριασμός ηλεκτρικής ενέργειας για σχεδόν 1 εκατομμύριο μικρές επιχειρήσεις καθώς και τα κοινόχρηστα πολυκατοικιών, θα έχει μειώσεις της τάξης του 5-18% Αυξήσεις κοντά στα επίπεδα του πληθωρισμού για τους πελάτες αγροτικής και βιομηχανικής χρήσης Παραδείγματα: Εμπορικός Πελάτης (Β1) με μηνιαία κατανάλωση 50 MWh: μείωση 9,8 % (566 ) Βιομηχανικός Πελάτης (Β1Β) με μηνιαία κατανάλωση 70 MWh: αύξηση 4,2 % (256 ) Αγροτικός Πελάτης με τετραμηνιαία κατανάλωση 5 MWh: αύξηση 4,9% (16 ) Greek Electricity Market Overview 13
Τιμολόγια Απελευθέρωση Το ανταγωνιστικό σκέλος των τιμολογίων προμήθειας πρέπει να αναπροσαρμόζεται ώστε να αντανακλά το κόστος της χονδρεμπορικής αγοράς, Τα τιμολόγια ΥΤ είναι ήδη απελευθερωμένα, ώστε να εφαρμόζεται η εξατομικευμένη τιμολόγηση (διακριτά για το ανταγωνιστικό σκέλος των χρεώσεων) βάσει των χαρακτηριστικών φορτίου του κάθε πελάτη, Μεταβατική περίοδος δύο ετών για τα Τιμολόγια Ρυθμιστικού Ελέγχου ΜΤ και ΧΤ ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις των αυξήσεων σε ορισμένες κατηγορίες πελατών, Μετά το τέλος της μεταβατικής περιόδου και σύμφωνα με την Οδηγία 72/2009, τα τιμολόγια δεν θα ρυθμίζονται. Θα κοινοποιούνται στη ΡΑΕ για έλεγχο ενδεχόμενης καταχρηστικής συμπεριφοράς είτε προς τον καταναλωτή είτε προς τον ανταγωνισμό Greek Electricity Market Overview 14
Τρίτη Δέσμη εξελίξεις 15
Τρίτη Δέσμη : Νέο Πλαίσιο Συνεργασίας Ρυθμιστών Διαχειριστών Καλοκαίρι 2009 : Τα κράτη μέλη της ΕΕ καταλήγουν σε συμφωνία για την Τρίτη δέσμη νομοθετικών μέτρων για την ενέργεια 2009 Ήδη έχει τεθεί σε λειτουργία η θεσμοποιημένη συνεργασία των νέων συλλογικών οργάνων, ρυθμιστών και διαχειριστών, με σκοπό τη την ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας. 16
Αρμοδιότητες ΟΣΡΑΕ Τομείς Ηλεκτρικής Ενέργειας και Φυσικού Αερίου: Κατευθυντήριες Γραμμές (σε 8 περιοχές) Διασυνοριακές Αποζημιώσεις μεταξύ Διαχειριστών (ITC) Γνώμη για Διευρωπαϊκούς Κώδικες Διαχείρισης Συστημάτων Δεκαετή Προγράμματα ανάπτυξης (TYNDP) Διατομεακές Αρμοδιότητες Εποπτεία εσωτερικής αγοράς ενέργειας και έκδοση έκθεσης αξιολόγησης Εποπτεία και αξιολόγηση των Περιφερειακών Πρωτοβουλιών για την Ενέργεια Εποπτεία Ενώσεων Διαχειριστών (γνώμη επι του Καταστατικού και των Ετησίων Προγραμμάτων των Διαχειριστών) 17
Συγκρότηση και σταδιακή έναρξη της λειτουργίας του ΟΣΡΑΕ Συγκροτήθηκαν σε Σώμα το Board of Regulators και το Administrative Board του ΟΣΡΑΕ, Ορίσθηκε και ανέλαβε ο Διευθυντής του ΟΣΡΑΕ και είναι σε εξέλιξη η διαδικασία στελέχωσής του Το Συμβούλιο Ευρωπαίων Ρυθμιστών Ενέργειας (CEER) και η Ευρωπαϊκή Ομάδα Ρυθμιστικών Αρχών Ηλεκτρικής Ενέργειας και Φυσικού Αερίου (ERGEG) ήδη εργάζονται για τη κατάρτιση του προγράμματος εργασιών του ΟΣΡΑΕ για το 2011 και την οργάνωση των ομάδων εργασίας του. Το πρόγραμμα εργασιών του ΟΣΡΑΕ τοποθετεί την πλήρη λειτουργία της διοικητικής δομής του στα τέλη του το 2011. Οι ομάδες εργασίας προβλέπεται υν ότι θα λειτουργούν κανονικά πριν από το Μάρτιο του 2011. 18
Το Συμβούλιο Ευρωπαίων Ρυθμιστών Ενέργειας (CEER) μετά την έναρξη ισχύος της Τρίτης Δέσμης Ο CEER θα διατηρήσει τη λειτουργία του τουλάχιστον κατά το πρώτο στάδιο ώστε να υποστηρίξει τη λειτουργία του Οργανισμού να συνεχίσει τη δράση του σε τομείς που σε πρώτη φάση δεν θα εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του ΟΣΡΑΕ (διεθνείς ρυθμιστικές σχέσεις, οικονομικά ζητήματα της αγοράς ενέργειας) να βοηθήσει τις ρυθμιστικές αρχές να αντεπεξέλθουν στις νέες αρμοδιότητές τους, και στον κεντρικό ρόλο που θα πρέπει να αναλάβουν σχετικά με την ενσωμάτωση και εφαρμογή των κανόνων της τρίτης δέσμης στις εθνικές έννομες τάξεις. 19
Πιλοτική διαδικασία κατάρτισης Κατευθυντηρίων Γραμμών για την έκδοση των Διακοινοτικών Κωδίκων (Ι) Φθινόπωρο 2009 : Ό ERGEG, ενεργώντας «ως ει» ACER, ξεκινά τη διαδικασία έκδοσης Κατευθυντηρίων Γραμμών για την κατανομή δυναμικότητας μεταφοράς φυσικού αερίου, σε πιλοτική εφαρμογή της διαδικασίας που προβλέπει ο Κανονισμός 715/2009. Η πιλοτική εφαρμογή περιλαμβάνει τα στάδια της δίμηνης δημόσιας διαβούλευσης, έκδοσης σχεδίου προκαταρκτικής μελέτης επιπτώσεων, σύστασης ad hoc ομάδων εμπειρογνωμόνων, αξιοποίησης των συμπερασμάτων των ρυθμιστικών φόρουμ για την ενέργεια καθώς και δημόσια εκπαιδευτική συνεδρία. 20
Πιλοτική διαδικασία κατάρτισης Κατευθυντηρίων Γραμμών για την έκδοση των Διακοινοτικών Κωδίκων (ΙΙ) Η υποβολή των πρώτων Κατευθυντηρίων Γραμμών, 17 Ιουνίου, στην Επιτροπή αποτέλεσε σημαντικό επίτευγμα της ρυθμιστικής συνεργασίας Ο ERGEG ξεκίνησε ανάλογη πιλοτική διαδικασία στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, (έκδοση Κατευθυντηρίων Γραμμών για : τη λειτουργία των Συστημάτων Μεταφοράς, τη διαφάνεια, τη σύνδεση στα δίκτυα, καθώς και για την κατανομή δυναμικότητας μεταφοράς και τη διαχείριση της συμφόρησης στις διασυνδέσεις) Ο ERGEG θα προβεί σε συνολική ανάλυση της πιλοτικής διαδικασίας πριν το Μάρτιο του 2011, ώστε ο ΟΣΡΑΕ να επωφεληθεί της σημαντικής εμπειρίας που αποκομίστηκε. 21
ENTSO-E (i) 28 Σεπτεμβρίου 2010 : H Γενική Συνέλευση του ENTSO - E, του Ευρωπαϊκού Δικτύου Διαχειριστών Συστημάτων Ηλεκτρικής Ενέργειας, ενέκρινε το πρόγραμμα εργασιών της Ένωσης για το 2010 2011, που περιλαμβάνει : Προπαρασκευαστική Εργασία για την κατάρτιση των διακοινοτικών Κωδίκων Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης (TYNDP) Επιμέρους τομείς συνεργασίας των Διαχειριστών 22
ENTSO Ε (ii) Σύμφωνα με τον Κανονισμό 714/2009, η διαδικασία κατάρτισης των Κωδίκων μπορεί να αρχίσει επισήμως μόνον μετά την έναρξη λειτουργίας του ΟΣΡΑΕ, δηλαδή μετά τις 3 Μαρτίου 2011, καθώς η διοικητική διαδικασία έκδοσης περιλαμβάνει συγκεκριμένες ενέργειες του Οργανισμού, όπως, ιδίως, τη κατάρτιση κατευθυντήριων γραμμών πλαισίου. Ήδη η προπαρασκευαστική εργασία έχει αρχίσει και σε αυτό το στάδιο περιλαμβάνει εκτός από τις Ενώσεις Διαχειριστών την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον ERGEG καθώς και το σύνολο των μετεχόντων στην αγορά ενέργειας. Στόχος, η έκδοση των διακοινοτικών κωδίκων να επιτευχθεί εντός του 2011. 23
ENTSO Ε (iii) Ο ENTSO-E έχει ήδη εκδώσει το Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης (TYNDP) και προετοιμάζεται η επικαιροποίηση του εντός του 2011, με σκοπό να εκδοθεί το 2012. Ο ENTSO - E προωθεί την εναρμόνιση των κριτηρίων για την ανάλυση των αγορών και των δικτύων με βάση πανευρωπαϊκά σενάρια αναφοράς που θα οδηγήσουν στην επεξεργασία έξι επιμέρους περιφερειακών σχεδίων ανάπτυξης, τα οποία με τη σειρά τους θα αποτελέσουν τη βάση το επόμενο Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης. 24
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ!