ΜΔΡΟ ΠΡΩΣΟ Γηνηθεηηθή δηθαηνδνζία θαη δηνηθεηηθέο δηαθνξέο ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΣΟ Έλλνηα, ζπληαγκαηηθά ζεκέιηα θαη ηζηνξηθή εμέιημε ηεο δηνηθεηηθήο δηθαηνδνζίαο Ι. Η δηνηθεηηθή δηθαηνζύλε σο κνξθή ειέγρνπ ηεο δεκόζηαο δηνίθεζεο: Η δεκφζηα δηνίθεζε πξέπεη λα ειέγρεηαη ( απζαηξεζία) γηα ηνπο εμήο ιφγνπο > α) έρεη επεθηαζεί ζε πξνζσπηθό θαη έρεη απνθηήζεη πνιπζύλζεηεο δνκέο / β) ιακβάλεη απμεκέλεο ζεκαζίαο απνθάζεηο / γ) επεξεάδεη ηε δσή ησλ ηδησηώλ. Η λνκηθή αλάγθε ειέγρνπ πξνθχπηεη απφ ην χληαγκα θαη είλαη άξξεθηα δεκέλε κε ηελ αξρή ηεο λνκηκφηεηαο ηεο δηνηθεηηθήο δξάζεο. ΙΙ. Οη ηέζζεξηο κνξθέο ειέγρνπ ηεο δεκόζηαο δηνίθεζεο: α) Ο θνηλνβνπιεπηηθόο έιεγρνο > Αζθείηαη απφ ηε Βνπιή ή ηελ αξκφδηα θνηλνβνπιεπηηθή επηηξνπή ζηελ Κπβέξλεζε, ηα κέιε ηνπ Τπνπξγηθνχ πκβνπιίνπ θαη ηνπο Τθππνπξγνχο, ζχκθσλα κε ηηο επηηαγέο ηνπ ΚηΒ. Σα κέζα ηνπ θνηλνβνπιεπηηθνχ ειέγρνπ είλαη νη (γξαπηέο) αλαθνξέο, νη (επ)εξσηήζεηο, νη αηηήζεηο θαηάζεζεο εγγξάθσλ, νη εμεηαζηηθέο επηηξνπέο θαη ε πξφηαζε εκπηζηνζχλεο (ή δπζπηζηίαο) πξνο ηελ Κπβέξλεζε (ή κέινο ηεο). // β) Ο δηνηθεηηθόο απηνέιεγρνο > Γηελεξγείηαη απφ ηα φξγαλα ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο θαη κπνξεί λα πάξεη πνηθίιεο κνξθέο- π.ρ. απηνέιεγρνο απφ ην ίδην ην φξγαλν πνπ άζθεζε αξκνδηφηεηα θαηφπηλ αίηεζεο ζεξαπείαο ηεξαξρηθφο έιεγρνο απφ πξντζηάκελν φξγαλν θαηφπηλ ηεξαξρηθήο πξνζθπγήο έιεγρνο λνκηκφηεηαο απφ εηδηθψο θαηεζηεκέλν φξγαλν θαηφπηλ εηδηθήο δηνηθεηηθήο πξνζθπγήο έιεγρνο λνκηκφηεηαο θαη νπζίαο θαηφπηλ άζθεζεο ελδηθνθαλνχο δηνηθεηηθήο πξνζθπγήο δηνηθεηηθή επνπηεία ηνπ θξάηνπο επί ησλ απηνδηνηθνχκελσλ νξγαληζκψλ δεκνζίνπ δηθαίνπ. // γ) Ο πνιηηηθά νπδέηεξνο έιεγρνο ηνπ πλεγόξνπ ηνπ Πνιίηε > Αξκνδηφηεηα απηήο ηεο αλεμάξηεηεο δηνηθεηηθήο αξρήο (ΑΓΑ) είλαη λα εξεπλά αηνκηθέο δηνηθεηηθέο πξάμεηο ή παξαιείςεηο ή πιηθέο ελέξγεηεο ησλ νξγάλσλ ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ πνπ παξαβηάδνπλ δηθαηψκαηα ή πξνζβάιινπλ έλλνκα ζπκθέξνληα ησλ θπζηθψλ ή λνκηθψλ πξνζψπσλ ελεξγεί είηε απηεπαγγέιησο επί ππνζέζεσλ πνπ έρνπλ πξνθαιέζεη ην ελδηαθέξνλ ηεο θνηλήο γλψκεο, είηε θαηφπηλ αλαθνξάο {αζθείηαη εληφο έμη κελψλ απφ ηελ εκεξνκελία πνπ ηνπ έγηλε γλσζηή ε βιαπηηθή γη απηφλ ελέξγεηα}. Η ΑΓΑ δελ επηιακβάλεηαη ππνζέζεσλ πνπ εθθξεκνχλ ζηα δηθαζηήξηα, ελψ φηαλ έρεη αζθεζεί ελδηθνθαλήο πξνζθπγή, δελ επηιακβάλεηαη πξηλ πεξάζεη άπξαθηε ηξίκελε πξνζεζκία απφ ηελ άζθεζε ηεο ηειεπηαίαο ή πξηλ απνθαζίζεη ην δηνηθεηηθφ φξγαλν. Ο πλήγνξνο ηνπ Πνιίηε κπνξεί λα δεηεί απφ ηηο δεκφζηεο ππεξεζίεο θάζε πιεξνθνξία, έγγξαθν ή ζηνηρείν ζρεηηθφ κε ηελ ππφζεζε κεηά ην πέξαο ηεο έξεπλαο, κπνξεί λα ζπληάζζεη πφξηζκα, ην νπνίν γλσζηνπνηεί ζηνλ θαζ χιελ αξκφδην Τπνπξγφ θαη ηηο αξκφδηεο ππεξεζίεο, δηακεζνιαβεί δε κε θάζε πξφζθνξν κέζν γηα ηελ επίιπζε ηνπ πξνβιήκαηνο ηνπ πνιίηε. // δ) Ο δηθαζηηθόο έιεγρνο > Δίλαη ν λνκηθφο έιεγρνο ηεο δηνίθεζεο απφ ηα δηνηθεηηθά δηθαζηήξηα θαη πξνζαλαηνιίδεηαη ζηα έλλνκα ζπκθέξνληα ηνπ αηφκνπ πνπ πξνζβάιιεηαη απφ ηε δηνηθεηηθή δξαζηεξηφηεηα (=αηνκνθεληξηθή δνκή). Γηνηθεηηθή δηθαηνζχλε ππφ ζηελή έλλνηα είλαη ην ζχλνιν ησλ δηνηθεηηθψλ δηθαζηεξίσλ πνπ ειέγρνπλ ηε δξαζηεξηφηεηα ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο (ηδ, ηαθηηθά δηθαζηήξηα, Δ) ππφ επξεία έλλνηα είλαη νη θαλφλεο δηθαίνπ πνπ ξπζκίδνπλ ηελ νξγάλσζε θαη ηνλ ηξφπν παξνρήο έλλνκεο πξνζηαζίαο απφ ηα δηνηθεηηθά δηθαζηήξηα ζην πεδίν ηνπ δηνηθεηηθνχ δηθαίνπ. Γηνηθεηηθή δηθαηνδνζία είλαη ε εμνπζία απνλνκήο ηεο δηνηθεηηθήο δηθαηνζχλεο αζθείηαη απφ ην ηδ (δελ έρεη δηθαηνδνζία απηφλνκε, αιιά αξκνδηφηεηεο εληφο ηεο δηνηθεηηθήο δηθαηνδνζίαο), ηα ηαθηηθά δηνηθεηηθά δηθαζηήξηα θαη ην Δ (ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ νξίδεη ην χληαγκα θαη νη εθηειεζηηθνί ηνπ λφκνη). Τπάξρνπλ, επίζεο, θάπνηα ηδηφηππα δηθαζηήξηα (π.ρ. ΑΔΓ, ην νπνίν αλήθεη ακηγψο ζηε δηνηθεηηθή δηθαηνδνζία φηαλ εθδηθάδεη εθινγηθέο δηαθνξέο), ελψ ΑΡΤΕΜΙΣ ΤΡΙΚΗ Σελίδα 1
έιεγρν ζπληαγκαηηθφηεηαο αζθνχλ παξεκπηπηφλησο φια ηα δηθαζηήξηα. Η δηαζηαχξσζε δηθαηνδνζηψλ θαηαξρήλ απαγνξεχεηαη 94 3. ΙΙΙ. Γηθαηνδνηηθή ιεηηνπξγία ειεγθηηθή ηεο δηνίθεζεο εθηόο ηεο ειιεληθήο έλλνκεο ηάμεο: Αζθείηαη απφ ηελ θνηλνηηθή έλλνκε ηάμε, θαζψο θαη απφ ην Δπξσπατθφ Γηθαζηήξην ησλ Γηθαησκάησλ ηνπ Αλζξψπνπ (ΔΓΓΑ). ΙV. πληαγκαηηθά ζεκέιηα ηεο δηνηθεηηθήο δηθαηνδνζίαο: α) Γεληθά (=αθνξνύλ θάζε κνξθή δηθαζηηθήο πξνζηαζίαο) > Δηδηθφηεξα, ην 20 1 θαηνρπξψλεη ην ζεκειηψδεο δηθαίσκα πξνζθπγήο ζηα δηθαζηήξηα (=έλλνκε αμίσζε ηνπ ηδηψηε-πνιίηε λα αλαπηχμεη ηηο απφςεηο ηνπ ελψπηνλ ηνπ δηθαζηεξίνπ), αιιά δίρσο εγγχεζε ζεηηθνχ απνηειέζκαηνο. Πξνθχπηεη φηη απαγνξεχνληαη νη εξήκελ δίθεο θαζηεξψλνληαη νη ζεζκνί ηεο αίηεζεο επαλαζπδήηεζεο ηεο ππφζεζεο (ζην ηδ) θαη ηεο αλαθνπήο εξεκνδηθίαο (ζηα ηαθηηθά δηνηθεηηθά δηθαζηήξηα) θαηνρπξψλεηαη ην δηθαίσκα παξάζηαζεο κε δηθεγφξν. Η ζπληαγκαηηθή δηάηαμε εθπιεξψλεη ην ζθνπφ ηεο κφλν φηαλ ε δηθαζηηθή πξνζηαζία είλαη πιήξεο (=δελ ππάξρεη δηαθνξά γηα ηελ νπνία απηή απνθιείεηαη + φηαλ πέξαλ ηεο ηππηθήο λνκηκφηεηαο ηεο δηνηθεηηθήο δξάζεο ειέγρεηαη θαη ε ηήξεζε ησλ άθξσλ νξίσλ ηεο δηαθξηηηθήο επρέξεηαο ηεο δηνίθεζεο) θαη απνηειεζκαηηθή (=παξέρεηαη ζε νξηζηηθφ επίπεδν ζε εχινγν ρξφλν θαη πθίζηαηαη -ηαπηνρξφλσο- πάληνηε ε δπλαηφηεηα γηα πξνζσξηλή παξνρή ηεο, ψζηε λα απνηξαπνχλ πηζαλέο βιάβεο). Μάιηζηα, ζπλάγεηαη ηεθκήξην αιεζείαο ησλ ηζρπξηζκψλ ηνπ αηηνχληνο, φηαλ ε δηνίθεζε δελ απνζηέιιεη ην θάθειν ηεο ππφζεζεο ζην δηθαζηήξην κεηά ηελ έθδνζε ζρεηηθήο πξνδηθαζηηθήο απφθαζεο. εκεηψλεηαη φηη σο δηθαζηήξηα λννχληαη κφλν ηα θξαηηθά, ειιεληθά πνπ ζπγθξνηνχληαη θαηά πιεηνςεθία απφ ηαθηηθνχο δηθαζηέο, νη νπνίνη απνιακβάλνπλ πξνζσπηθήο θαη ιεηηνπξγηθήο αλεμαξηεζίαο. Τπνθείκελν ηνπ δηθαηψκαηνο δηθαζηηθήο πξνζηαζία είλαη ν θαζέλαο, δει. Έιιελεο, αιινδαπνί, αληζαγελείο θπζηθά πξφζσπα, ΝΠΓΓ ή ΝΠΙΓ θαη νκάδεο πεξηνπζίαο 91 4. Σέινο, παξαίηεζε απφ ην δηθαίσκα επηηξέπεηαη ad hoc θαη φρη γεληθψο ή γηα ην κέιινλ. // β) Δηδηθά (=αθνξνύλ εηδηθώο ηε δηνηθεηηθή δηθαηνδνζία)- 93 1, 94-95, 98 1 > Όιεο νη δηαθνξέο νπζίαο ππάγνληαη ζηα ηαθηηθά δηνηθεηηθά δηθαζηήξηα, αλ θαη ν λνκνζέηεο κπνξεί λα θαηαλέκεη ηελ εθδίθαζε ησλ δηνηθεηηθψλ δηαθνξψλ (=πθίζηαληαη επί δηαηάξαμεο κηαο έλλνκεο ζρέζεο δεκνζίνπ δηθαίνπ απφ ηε Γηνίθεζε) ζην ζχλνιφ ηνπ κεηαμχ ησλ ηειεπηαίσλ θαη ηνπ ηδ (βι. αθπξσηηθέο δηαθνξέο). Μπνξεί, αθφκε, λα αλαηεζεί κε λφκν ε εθδίθαζε θαηεγνξηψλ ηδησηηθψλ δηαθνξψλ ζηα δηνηθεηηθά δηθαζηήξηα ή θαηεγνξηψλ δηνηθεηηθψλ δηαθνξψλ νπζίαο ζηα πνιηηηθά δηθαζηήξηα. πλάγεηαη φηη ε δηαζηαχξσζε αθπξσηηθψλ δηαθνξψλ θαη δηαθνξψλ νπζίαο κεηαμχ ηδ θαη ηαθηηθψλ δηνηθεηηθψλ δηθαζηεξίσλ είλαη θαη αξρήλ επηηξεπηή, κε ζεβαζκφ φκσο- ζηνλ ππξήλα θαηαλνκήο αξκνδηνηήησλ κάιηζηα, θαηεγνξίεο ππνζέζεσλ ηεο αθπξσηηθήο αξκνδηφηεηαο ηνπ ηδ κπνξεί λα ππάγνληαη κε λφκν αλάινγα κε ηε θχζε ή ηε ζπνπδαηφηεηά ηνπο- ζηα ηαθηηθά δηνηθεηηθά δηθαζηήξηα {νπφηε ην ηδ δηθάδεη ζε δεχηεξν βαζκφ- βι. θαη 94-95}. ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΓΔΤΣΔΡΟ Σν δηνηθεηηθφ δηθνλνκηθφ δίθαην Ι. Οξηζκόο: Γηνηθεηηθφ δηθνλνκηθφ δίθαην είλαη ην ζχλνιν ησλ θαλφλσλ δηθαίνπ πνπ ξπζκίδνπλ ηελ νξγάλσζε θαη ηνλ ηξφπν παξνρήο δηθαζηηθήο πξνζηαζίαο ζην πιαίζην ηεο δηνηθεηηθήο δηθαηνδνζίαο. ΙΙ. Γηθνλνκηθό θαη νπζηαζηηθό δηνηθεηηθό δίθαην: Σν νπζηαζηηθφ δηνηθεηηθφ δίθαην αλαθέξεηαη ζηνπο θαλφλεο δηθαίνπ πνπ ξπζκίδνπλ ηελ νξγάλσζε θαη ηνλ ηξφπν ιεηηνπξγίαο ηεο δηνίθεζεο, θαζψο θαη ηηο έλλνκεο ζρέζεο ηεο πξνο ηηο άιιεο θξαηηθέο ιεηηνπξγίεο θαη ηνπο ηδηψηεο. Η έλλνκε ζρέζε δηνηθεηηθνχ δηθαίνπ κεηαμχ δηνίθεζεο θαη ηδηψηε αθνξά ηα ακνηβαία δηθαηψκαηα θαη ππνρξεψζεηο ΑΡΤΕΜΙΣ ΤΡΙΚΗ Σελίδα 2
ηνπο ζην πεδίν ηνπ νπζηαζηηθνχ δηθαίνπ. Λνγηθψο πξνεγείηαη ε δηάγλσζε ηνπ νπζηαζηηθνχ δηθαηψκαηνο θαη, εθφζνλ απηφ ακθηζβεηεζεί, αθνινπζεί ε δηθνλνκηθή ηνπ ελεξγνπνίεζε. ΙΙΙ. Ννκνζεηηθά θαη λνκνηερληθά πξνβιήκαηα: Πξνβιήκαηα πξνθαιεί ε χπαξμε δχν θσδηθνπνηεκέλσλ ζπζηεκάησλ γηα ηηο δχν βαζηθέο θαηεγνξίεο δηνηθεηηθψλ δηαθνξψλ θαη δηνηθεηηθψλ δηθαζηεξίσλ > γηα ηηο δηαθνξέο νπζίαο, πνπ εθδηθάδνληαη από ηα ηαθηηθά δηνηθεηηθά δηθαζηήξηα, εθαξκόδεηαη ν ΚΓΓηθ γηα ηηο δηαθνξέο πνπ εθδηθάδνληαη από ην ηδ θαη ηηο αθπξσηηθέο δηαθνξέο πνπ εθαξκόδνληαη από ηα ηαθηηθά δηνηθεηηθά δηθαζηήξηα εθαξκόδεηαη ην πδ 18/1989 άιινη δηθνλνκηθνί θαλόλεο εθαξκόδνληαη γηα ην ΑΔΓ θαη ην Δ. Μεηαμχ ηνπ ΚΓΓηθ θαη ηνπ πδ 18/1989 δελ ππάξρεη αιιεινπαξαπνκπή ή άιιεο κνξθήο αιιειεμάξηεζε κέρξη λα επέιζεη ε ελνπνίεζε ησλ δηθνλνκηθψλ έλλνκσλ ηάμεσλ ζα πξέπεη ελ ακθηβνιία- λα πξνθξίλεηαη ε εξκελεπηηθή εθείλε εθδνρή πνπ ζπκβάιιεη πεξηζζφηεξν ζηελ εληαία εξκελεία θαη εθαξκνγή θαλφλσλ δηθαίνπ ησλ επηκέξνπο δηθνλνκηθψλ ζπζηεκάησλ πνπ ξπζκίδνπλ παξφκνηα δεηήκαηα. Γπζθνιία πθίζηαηαη θαη γηα ηε δηάθξηζε αλάκεζα ζε δηαθνξέο νπζίαο θαη αθπξψζεσο. Σέινο, πξφβιεκα ππάξρεη θαη ιφγσ ησλ δηαδνρηθψλ παξαπνκπψλ απφ λνκνζέηεκα ζε λνκνζέηεκα ζήκεξα ν ΚΓΓηθ δελ παξαπέκπεη επζέσο ζε άιιεο δηαηάμεηο, φκσο, γηα ηα θελά πνπ θαηαιείπεη εθαξκφδεηαη ν Κψδηθαο Φνξνινγηθήο Γηθνλνκίαο (ΚΦΓ). + άξζξν 40 π.δ. 18/1989. IV. Πεγέο ηνπ δηνηθεηηθνύ δηθνλνκηθνύ δηθαίνπ: α) Σν ύληαγκα- άξζξα 20 1, 88 2, 94-95, 98-100. // β) Ο λόκνο. // γ) Σα πξνεδξηθά δηαηάγκαηα (=θσδηθνπνηνχλ θαη κεηαγισηηίδνπλ πθηζηάκελεο δηθνλνκηθέο δηαηάμεηο κείδνλνο ζεκαζίαο). // δ) Σν έζηκν (ζπάληα + εθφζνλ ζπλνδεχεηαη απφ καθξφρξνλε πξαθηηθή θαη πεπνίζεζε δηθαίνπ). // ε) Γεληθέο αξρέο ηνπ δηνηθεηηθνύ δηθνλνκηθνύ δηθαίνπ (=έρνπλ γεληθφ, αθεκέλν θαη εχθακπην ραξαθηήξα + αλαθέξνληαη ζε ζεκαληηθά δεηήκαηα). // ζη) Σν Δπξσπατθό Δλσζηαθό Γίθαην > Καη αξρήλ ε ΔΔ δελ δηαζέηεη αξκνδηφηεηα γηα ηε ξχζκηζε ηεο δηνηθεηηθήο δηθνλνκίαο ησλ θξαηψλ-κειψλ ηεο εληνχηνηο, ζην πιαίζην ηεο πξνζέγγηζεο ησλ εζληθψλ λνκνζεζηψλ γίλεηαη δεθηή ε αξκνδηφηεηα ησλ ελσζηαθψλ νξγάλσλ ζα ζεζπίδνπλ θαλνληζκνχο ή δηθνλνκηθέο νδεγίεο. Μάιηζηα, ην Γηθαζηήξην ζέηεη φξηα ζηε δηαδηθαζηηθή απηνλνκία ησλ θξαηψλ-κειψλ κέζσ ησλ αξρψλ ηεο ηζνδπλακίαο ησλ εζληθψλ ελδίθσλ κέζσλ θαη δηαδηθαζηψλ, θαζψο θαη ηεο αξρήο ηεο απνηειεζκαηηθήο δηθαζηηθήο πξνζηαζίαο ησλ θνηλνηηθψλ δηθαησκάησλ. ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΣΡΙΣΟ Η δηνηθεηηθή δηαθνξά: Έλλνηα θαη δηαθξίζεηο Ι. Δλλνηνινγηθή πξνζέγγηζε: Γηνηθεηηθή δηαθνξά είλαη ε δηθαζηηθή ακθηζβήηεζε πνπ πξνέξρεηαη απφ δηαηάξαμε έλλνκεο ζρέζεο δηνηθεηηθνχ δηθαίνπ εθ κέξνπο ηεο Γηνίθεζεο. Σα ραξαθηεξηζηηθά ηεο είλαη ηα εμήο > ε ακθηζβήηεζε πξέπεη λα είλαη λνκηθή-δηθαζηηθή (=λα αθνξά ηελ εθαξκνγή θαλφλσλ δηθαίνπ) θαη λα πξνέξρεηαη από δηαηάξαμε έλλνκεο ζρέζεο // απηό πνπ δηαηαξάζζεηαη ζα πξέπεη λα είλαη έλλνκε ζρέζε ηδησηηθνύ δηθαίνπ {=ην πιέγκα δηθαησκάησλ, ππνρξεψζεσλ, βαξψλ θαη θαηαζηάζεσλ πνπ ζπλδένπλ δηνίθεζε θαη ηδηψηε ζε ζπγθεθξηκέλε βηνηηθή ζρέζε εηο ηξφπνλ, ψζηε ε πξψηε λα βξίζθεηαη ζε ζρέζε λνκηθήο ππεξνρήο έλαληη ηνπ ηειεπηαίνπ) // ε δηαηάξαμε πξέπεη λα πξνέξρεηαη από (αηνκηθή, θαλνληζηηθή ή πιηθή) πξάμε ηεο δηνίθεζεο. ΙΙ. Γεληθέο παξαηεξήζεηο επί ηεο δηάθξηζεο ηδησηηθώλ θαη δηνηθεηηθώλ δηαθνξώλ: Γίλεηαη ιφγνο γηα νπζηαζηηθή δηαθνξά φηαλ ε ελέξγεηα ηεο δηνίθεζεο δελ έρεη ηα ηερληθά ζηνηρεία ηεο δηνηθεηηθήο πξάμεο (εμσηεξηθέο έλλνκεο ζπλέπεηεο, άκεζε λνκηθή ηζρχο, ξχζκηζε ζην πεδίν ηνπ δηνηθεηηθνχ δηθαίνπ) // ε ζύκβαζε ηεο δηνίθεζεο δελ έρεη έλα από ηα ηξία απαξαίηεηα ζηνηρεία ΑΡΤΕΜΙΣ ΤΡΙΚΗ Σελίδα 3
γηα ην ραξαθηεξηζκό ηεο σο δηνηθεηηθήο (νξγαληθφ θξηηήξην δεκφζηνο ζθνπφο ππεξέρνπζεο ξήηξεο). ΙΙΙ. Οη αλαθνπέο ηνπ Γεκνζίνπ θαηά ηδηώηε: Όηαλ ηδηψηεο πξνβαίλεη ζε αλαγθαζηηθή εθηέιεζε θαηά ηνπ Διιεληθνχ Γεκνζίνπ θαη ην ηειεπηαίν αζθεί αλαθνπή εθηέιεζεο ζηε δίθε ηεο αλαθνπήο, παζεηηθφ ππνθείκελν είλαη ν ηδηψηεο εληνχηνηο, αληηξξήζεηο ηνπ Γεκνζίνπ θαηά ηεο αλαγθαζηηθήο εθηέιεζεο δηθάδνληαη απφ ην κνλνκειέο δηνηθεηηθφ πξσηνδηθείν ηνπ ηφπνπ εθηέιεζεο ή ηνπ ηφπνπ ηεο απφθαζεο (ΚΓΓηθ 199 2 α ). Η αλαθνπή ηνπ Γεκνζίνπ θαηά δηαηαγήο πιεξσκήο ζε βάξνο ηνπ εθδηθάδεηαη απφ ηα πνιηηηθά δηθαζηήξηα. IV. Η δηάθξηζε κεηαμύ δηαθνξώλ νπζίαο θαη αθπξώζεσο: Γηνηθεηηθέο δηαθνξέο νπζίαο είλαη απηέο πνπ πεγάδνπλ απφ δηνηθεηηθέο ζπκβάζεηο + νη ρξεκαηηθέο δηαθνξέο απνδεκίσζεο ή αδηθαηνιόγεηνπ πινπηηζκνύ (βι. 94 1) // εθηειεζηέο δηνηθεηηθέο πξάμεηο, εθόζνλ ν λόκνο ηηο ραξαθηεξίδεη σο ηέηνηεο. εκεηψλεηαη φηη ην δηθαζηήξην νπζίαο έρεη ηε δπλαηφηεηα λα αθπξψζεη ή λα ηξνπνπνηήζεη ηελ πξνζβαιιφκελε πξάμε + λα ειέγμεη φρη κφλν ηε λνκηκφηεηα ηεο πξάμεο, αιιά θαη ηελ νπζία ηεο ππφζεζεο, ππφ ηελ έλλνηα ηεο αιήζεηαο ησλ πξαγκαηηθψλ πεξηζηαηηθψλ θαη ηεο λνκηθήο ηνπο εθηίκεζεο θαηά ηελ ππαγσγηθή δηαδηθαζία. Άξα, ν δηθαζηήο νπζίαο κπνξεί λα πξνρσξήζεη πέξαλ απφ ηελ πιάλε πεξί ηα πξάγκαηα ζε έιεγρν εθηηκεηηθψλ θξίζεσλ ηεο δηνίθεζεο. V. Υαξαθηεξηζηηθέο πεξηπηώζεηο δηαθνξώλ νπζίαο: Δλδεηθηηθά αθνξνχλ ηε θνξνινγία // ηελ θνηλσληθή αζθάιηζε (λ. 702/1977) // ηηο ζηξαηησηηθέο λαπηηθέο - αεξνπνξηθέο επηηάμεηο, ηα ζήκαηα, ηελ επζύλε ηνπ Γεκνζίνπ πξνο απνδεκίσζε (ΔηζΝΑΚ 105-106) // ηε ρνξήγεζε θαη αλάθιεζε αδεηώλ ηδξύζεσο θαη ιεηηνπξγίαο θαηαζηεκάησλ θαη εξγαζηεξίσλ πγεηνλνκηθνύ ελδηαθέξνληνο // ηελ άξλεζε ρνξήγεζεο απνδεηθηηθνύ ή βεβαίσζεο ελεκεξόηεηαο γηα ρξέε πξνο ηνπ Γεκόζην από νπνηαδήπνηε αηηία // ηελ έθδνζε δηνηθεηηθώλ πξάμεσλ, νη νπνίεο ζρεηίδνληαη κε ηελ επηβνιή θπξώζεσλ θιπ. VI. Αθπξσηηθέο δηαθνξέο ζηα ηαθηηθά δηνηθεηηθά δηθαζηήξηα: α) Τπνζέζεηο ηνπ Γηνηθεηηθνύ Δθεηείνπ > Πξφθεηηαη γηα δηαθνξέο ηνπ άξζξνπ 1 1 λ. 702/1977 (ππαιιειηθέο, εθπαηδεπηηθέο, πνιενδνκηθέο ελ γέλεη, ρνξήγεζε αδεηψλ θιπ) από απνθάζεηο ηεο ΡΑΔ, πνπ εθδίδνληαη επί αίηεζεο αλαζεσξήζεσο ηεο Δπηηξνπήο Κεθαιαηαγνξάο, πνπ δελ ππφθεηληαη ζε πξνζθπγή νπζίαο θαη εθδίδνληαη σο εθηειεζηέο αηνκηθέο πξάμεηο από απνζπαζηέο δηνηθεηηθέο πξάμεηο ζηελ πξνζδνθία ζπλάςεσο ζπκβάζεσλ δεκνζίσλ έξγσλ, πξνκεζεηψλ θαη ππεξεζηψλ ηζαγέλεηαο θαη αλαγλώξηζεο αιινδαπνύ σο πξόζθπγα από πξσηόθνιια θαηεδαθίζεσο νηθνδνκώλ, θηεκάησλ θαη πάζεο θχζεσο εγθαηαζηάζεσλ εληφο δεκνζίσλ ή ηδησηηθψλ δαζηθψλ εθηάζεσλ. // β) Τπνζέζεηο ηνπ Γηνηθεηηθνύ Πξσηνδηθείνπ > Δίλαη δηαθνξέο πνπ γελλψληαη απφ ηελ πξνζβνιή αηνκηθψλ δηνηθεηηθψλ πξάμεσλ, νη νπνίεο εθδίδνληαη θαη εθαξκνγή ηεο λνκνζεζίαο πεξί αιινδαπψλ ελ γέλεη. Αξκφδην θαηά ηφπνλ είλαη ζπλήζσο ην δηνηθεηηθφ πξσηνδηθείν ζηελ πεξηθέξεηα ηνπ νπνίνπ εδξεχεη ε αξρή πνπ εμέδσζε ηελ πξάμε. ΑΡΤΕΜΙΣ ΤΡΙΚΗ Σελίδα 4
ΜΔΡΟ ΓΔΤΣΔΡΟ Οξγάλσζε ησλ δηνηθεηηθψλ δηθαζηεξίσλ θαη βαζηθέο αξρέο ηεο δηνηθεηηθήο δίθεο ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΣΟ Σα ηαθηηθά δηνηθεηηθά δηθαζηήξηα Ι. Οη βαζκνί δηθαηνδνζίαο: Σα ηδδ είλαη νξγαλσκέλα ζε δχν βαζκνχο δηθαηνδνζίαο > ε ζε πξψην βαζκφ εθδίθαζε ησλ δηνηθεηηθψλ δηαθνξψλ νπζίαο αλήθεη θαη αξρήλ ζην Σξηκειέο Γηνηθεηηθφ Πξσηνδηθείν, ελψ ε ζε δεχηεξν βαζκφ ζην Σξηκειέο Δθεηείν. Όκσο, θαη εμαίξεζε δηαθνξέο νπζίαο κπνξεί λα δηθάδνληαη ζε πξψην θαη ηειεπηαίν βαζκφ ζην Γηνηθεηηθφ Δθεηείν ή ζε πξψην βαζκφ ζην Μνλνκειέο Πξσηνδηθείν {ζηελ ηειεπηαία απηή πεξίπησζε, ε ζε δεχηεξν βαζκφ εθδίθαζε αλήθεη ζην Μνλνκειέο Δθεηείν). Όηαλ αθπξσηηθέο δηαθνξέο αλαηίζεληαη ζηα ηδδ, ην ηδ δηθάδεη θαη έθεζε ζε δεχηεξν βαζκφ επί ησλ δηαθνξψλ νπζίαο ησλ ηδδ, ην ηδ δηθάδεη κφλν αλαηξεηηθά. ΙΙ. Οη δηνηθεηηθνί δηθαζηέο: Γηνξίδνληαη σο πάξεδξνη δηνηθεηηθψλ πξσηνδηθείσλ θαη κεηά απφ δηεηή δνθηκαζηηθή ζεηεία σο πξσηνδίθεο δηνηθεηηθψλ δηθαζηεξίσλ θαη ηζφβηνη δηθαζηέο αθνινπζνχλ νη πξναγσγέο ζε πξφεδξν πξσηνδηθψλ δηνηθεηηθψλ δηθαζηεξίσλ, εθέηε δηνηθεηηθψλ δηθαζηεξίσλ θαη πξφεδξν εθεηψλ δηνηθεηηθψλ δηθαζηεξίσλ. Οη δηθαζηέο ησλ ηδδ πξνάγνληαη ζην βαζκφ ηνπ πκβνχινπ ηεο Δπηθξαηείαο θαη ζην 1/5 ησλ ζέζεσλ (88 6 εδ. β ). ΙΙΙ. Η Γεληθή Γξακκαηεία ηεο Δπηθξαηείαο ησλ ηδδ: Πξφθεηηαη γηα ηδηαίηεξν εληαίν θιάδν δηθαζηηθψλ ιεηηνπξγψλ πνπ ππνβνεζεί ην έξγν ησλ ηδδ, ελψ απνηειείηαη απφ κηα ζέζε γεληθνχ επηηξφπνπ {ζπκκεηέρεη ην Αλψηαην Γηθαζηηθφ πκβνχιην ηνπ ηδ θαη ηεο δηνηθεηηθήο δηθαηνζχλεο αζθεί εθέζεηο θαη αλαηξέζεηο ππέξ ηνπ λφκνπ ελψπηνλ ηνπ ηδ πξνζθεχγεη θαηά ΚΓΓηθ 64 1}, κία ζέζε επηηξφπνπ θαη δχν ζέζεηο αληεπηηξφπνπ. IV. Αξκνδηόηεηεο ησλ ηαθηηθώλ δηνηθεηηθώλ δηθαζηεξίσλ: Σα ηδδ δηθάδνπλ αηηήζεηο αθπξώζεσο, εθόζνλ πξόθεηηαη γηα αθπξσηηθή δηαθνξά, ε νπνία έρεη κεηαθεξζεί από ην ηδ είηε ην Γηνηθεηηθφ Δθεηείν είηε ζην Γηνηθεηηθφ Πξσηνδηθείν // πξνζθπγέο (ΚΓΓηθ 63 επ) // αγσγέο (ΚΓΓηθ 71 επ) // αλαθνπέο (ΚΓΓηθ 217 επ). Μνλνκειέο Γηνηθεηηθό Πξσηνδηθείν Δίλαη αξκφδην πξνο εθδίθαζε ρξεκαηηθψλ δηαθνξψλ, ην αληηθείκελν ησλ νπνίσλ δελ ππεξβαίλεη ηηο 60000 ζε θάπνηεο πεξηπηψζεηο, πάλησο, είλαη αξκφδην αλεμαξηήησο πνζνχ ηεο δηαθνξάο (π.ρ. αλαθνπή θαηά ησλ πξάμεσλ δηνηθεηηθήο εθηέιεζεο- ΚΓΓηθ 216). Σξηκειέο Γηνηθεηηθό Πξσηνδηθείν Δίλαη αξκφδην γηα ηελ εθδίθαζε ησλ εμήο θαηεγνξηψλ δηνηθεηηθψλ δηαθνξψλ > όισλ ησλ δηνηθεηηθώλ δηαθνξώλ νπζίαο πνπ ην ύληαγκα ή ν λόκνο δελ έρνπλ ππαγάγεη ζε άιιν δηθαζηήξην (ΚΓΓηθ 6 1) // ησλ αθπξσηηθώλ δηαθνξώλ ησλ αιινδαπώλ // ησλ δηαθνξώλ από εθινγηθέο ελζηάζεηο (ΚΓΓηθ 267). Σξηκειέο Γηνηθεηηθό Δθεηείν Έρεη αξκνδηφηεηα ηδίσο γηα ηηο εμήο ππνζέζεηο > εθέζεηο θαηά απνθάζεσλ ησλ Σξηκειώλ Γηνηθεηηθώλ Πξσηνδηθείσλ // δηαθνξέο από δηνηθεηηθέο ζπκβάζεηο // ππαιιειηθέο πξνζθπγέο, εθηφο απφ απηέο πνπ αλαθέξνληαη ζην 103 4. Αξκνδηόηεηα θαηά ηόπν ΚΓΓηθ 7-9. ΑΡΤΕΜΙΣ ΤΡΙΚΗ Σελίδα 5
ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΓΔΤΣΔΡΟ Σν πκβνχιην ηεο Δπηθξαηείαο (ηδ) Ι. πληαγκαηηθή θαη λνκνζεηηθή ξύζκηζε: Βι. 95. Η εζσηεξηθή ιεηηνπξγία θαη ν ηξφπνο δηεμαγσγήο ησλ εξγαζηψλ ηνπ ηδ θαζνξίδεηαη ζε Δζσηεξηθφ Καλνληζκφ, ν νπνίνο ςεθίδεηαη κε απφθαζε ηεο Οινκέιεηαο ηνπ ηδ θαη δεκνζηεχεηαη ζηε ΦΔΚ. ΙΙ. πγθξόηεζε Οξγάλσζε Αξκνδηόηεηα: Βι. άξζξα 1-3, 8-11, 14 π.δ. 18/1989. ΜΔΡΟ ΣΡΙΣΟ Γεληθέο αξρέο ηεο δηνηθεηηθήο δίθεο θαη βαζηθνί δηθνλνκηθνί θαλφλεο ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΣΟ Οη γεληθνί δηθνλνκηθνί θαλφλεο ηνπ π.δ. 18/1989 Οη γεληθνί δηθνλνκηθνί θαλφλεο εθαξκφδνληαη ζε φια ηα έλδηθα βνεζήκαηα θαη κέζα ελψπηνλ ηνπ ηδ (=αλαθέξνληαη ζηελ αίηεζε αθπξψζεσο, ηελ πξνζθπγή ελψπηνλ ηνπ ηδ, ηελ έθεζε, ηελ αλαίξεζε θαη ηελ ηξηηαλαθνπή). Ι. Πεξηερόκελν ηνπ δηθνγξάθνπ Τπνγξαθή: Βι. άξζξν 17 π.δ. 18/1989. Η επηηαγή ηνπ λφκνπ πεξί ππνγξαθήο ηνπ δηθνγξάθνπ πιεξνχηαη φηαλ ε ππνγξαθή έρεη ηεζεί ηδηνρείξσο ε ηπρφλ, φκσο, έιιεηςε ηδηφρεηξεο ππνγξαθήο δελ θαζηζηά άθπξν ην δηθφγξαθν πνπ θέξεη ππνγξαθή κε κεραληθφ κέζν, κφλν φηαλ αθελφο κελ ε ηαπηφηεηα εθείλνπ πνπ ππνγξάθεη, αθεηέξνπ δε ε ζνβαξφηεηα ηεο πξφζεζήο ηνπ ζπλάγνληαη αζθαιψο. Η ππνγξαθή πξέπεη λα ηίζεηαη ζην πξσηφηππν ηνπ έλδηθνπ κέζνπ θαη φρη ζην θνηλνπνηνχκελν αληίγξαθν κάιηζηα, φηαλ ε ππνγξαθή ηίζεηαη απφ δηθεγφξν, ε ηδηφηεηά ηνπ απηή πξέπεη λα απνδεηθλχεηαη απαξάδεθηε ε άζθεζε ηνπ έλδηθνπ κέζνπ. Δπίζεο, ε παξάιεηςε λα κλεκνλεπζεί ε ζπγθεθξηκέλε αξρή, ε νπνία αζθεί ην έλδηθν κέζν δελ ζπλεπάγεηαη αθπξφηεηά ηνπ, ππφ ηελ πξνυπφζεζε φκσο- φηη απηή πξνθχπηεη ζαθψο θαη επζέσο απφ ην πεξηερφκελν ηνπ δηθνγξάθνπ αθφκε -πάληα θαηά ηε λνκνινγία- δελ απαηηείηαη αλαγξαθή ηνπ πιήξνπο ηίηινπ ηεο αξρήο πνπ εμέδσζε ηελ πξνζβαιιφκελε πξάμε νχηε ην επνπηεχνληνο Τπνπξγνχ, εθφζνλ είλαη νη θαζ νπ ην έλδηθν κέζν δηάδηθνη. ΙΙ. Ο αληίθιεηνο ζηε δηαδηθαζία ελώπηνλ ηνπ ηδ: Βι. άξζξν 18 π.δ. 18/1989. Ο ζεζκφο ηνπ αληηθιήηνπ ζπκβάιιεη ζηελ νηθνλνκία ηεο δηαδηθαζίαο Σν ηδ είλαη έλα θαη εδξεχεη ζηελ Αζήλα, ελψ νη αηηνχληεο βξίζθνληαη ζε φιε ηελ Διιάδα θνηλνπνηήζεηο πξνο απηνχο ζα επηβάξπλαλ ηδηαίηεξα ην δηθαζηήξην. ΙΙΙ. Σξόπνο άζθεζεο ηνπ έλδηθνπ κέζνπ: Βι. άξζξν 19 π.δ. 18/1989. εκεηψλεηαη πεξαηηέξσ θαη ηα εμήο > Η 7 εθαξκόδεηαη θαη ζηελ πεξίπησζε πνπ ε πξάμε θαηαζέζεσο ζπλεηάγε ζην θαηαηεζέλ δηθόγξαθν. // Η παξάιεηςε κλείαο ηνπ αξηζκνύ πξσηνθόιινπ ( 2) ζηελ ζπληαζζόκελε έθζεζε θαηαζέζεσο κπνξεί λα αλαπιεξσζεί είηε απφ ηελ αλαγξαθή ηνπ αξηζκνχ απηνχ παξαπιεχξσο ηεο έθζεζεο θαηαζέζεσο ή ζε άιιν ζεκείν ηνπ δηθνγξάθνπ, είηε απφ επίζεκν αληίγξαθν εθ ηνπ νηθείνπ πξσηνθφιινπ εηζεξρνκέλσλ εγγξάθσλ ηεο αξρήο φπνπ έγηλε ε θαηάζεζε. Δπίζεο, παξέκβαζε ζεσξείηαη εγθχξσο θαηαηεζείζα, αλ θαη δελ ηεξήζεθε ε λφκηκε δηαδηθαζία, φηαλ δελ θαηαιείπνληαη ακθηβνιίεο νχηε πξνο ηε γλεζηφηεηα ηνπ δηθνγξάθνπ νχηε σο πξνο ηελ αθξηβή εκεξνκελία θαηαζέζεσο. ΑΡΤΕΜΙΣ ΤΡΙΚΗ Σελίδα 6
IV. Ο νξηζκόο εηζεγεηή θαη δηθαζίκνπ: Βι. άξζξν 20 π.δ. 18/1989. V. Οη θνηλνπνηήζεηο ηνπ δηθνγξάθνπ θαη ηεο πξάμεσο: Βι. άξζξν 21 π.δ. 18/1989. Δίλαη ζεκαληηθφ λα γίλνπλ νη εμήο λνκνινγηαθέο επηζεκάλζεηο > Αλ εθείλνο πνπ άζθεζε ην έλδηθν κέζν θαη ν αληίθιεηόο ηνπ δελ θαηνηθνύλ ζηελ Αζήλα, αθφκε θη αλ ε θνηλνπνίεζε πξνο απηνχο είλαη επηβεβιεκέλε, ην έλδηθφ κέζν εθδηθάδεηαη παξαδεθηψο θαη ρσξίο ηηο θνηλνπνηήζεηο απηέο. // Γελ είλαη λόκηκε ε επίδνζε πηζηνπνηεηηθνύ ηεο Γξακκαηείαο πνπ αλαθέξεη ηε δηθάζηκν αληί ηεο πξάμεσο ηνπ Πξνέδξνπ. // ε πεξίπησζε ειιείςεσο ηνπ ππνγξάθνληνο ην δηθόγξαθν λόκηκνπ εθπξνζώπνπ ηνπ Γεκνζίνπ ή δηθεγόξνπ, ε επίδνζε ηεο πξάμεο ηνπ Πξνέδξνπ πξέπεη λα γίλεη πξνζσπηθά πξνο ην λφκηκν αληηθαηαζηάηε ηνπ. // Πξνζηέζεθε θαη ηξίηε πεξίπησζε εθαξκνγήο ηεο 5, φηαλ δηαγξάθεηαη αίηεζε αθπξψζεσο απφ ην πηλάθην Σκήκαηνο ηνπ ηδ (ρσξίο λα ζπδεηεζεί ε ππφζεζε ελψπηφλ ηνπ) θαη εηζάγεηαη ζε άιιν Σκήκα φκνηα αληηκεησπίδεηαη θαη ε πεξίπησζε ηεο παξαπνκπήο απφ ην ηδδ ζην ηδ (ΚΓΓηθ 12). Η 6 εθαξκφδεηαη θαη ζηηο θνηλνπνηήζεηο ηεο παξέκβαζεο θαη ησλ πξφζζεησλ ιφγσλ (άξζξα 25 1 εδ. γ θαη 49 3 π.δ. 18/1989) -> αθφκε θη αλ ν δηάδηθνο αληηιέμεη ζην αθξναηήξην, ην Γηθαζηήξην ρσξεί ζηε ζπδήηεζε ηεο ππφζεζεο θαηά ηε δηάζθεςε, πάλησο, δε δηθαηνχηαη λα ιάβεη ππφςε νχηε ηνπο πξφζζεηνπο ιφγνπο νχηε ηελ παξέκβαζε. VI. Σα θαζήθνληα ηνπ Δηζεγεηή ηνπ ηδ: Βι. άξζξν 22 π.δ. 18/1989. πκπιεξσκαηηθά αλαθέξνληαη ηα εμήο > Η πξνεηζήγεζε (ΔζΚαληΔ 16) απνηειεί εζσηεξηθφ έγγξαθν πνπ απεπζχλεηαη πξνο ηνλ εηζεγεηή ηεο ππφζεζεο, απνζθνπεί ζηελ πξνθαηαξθηηθή έξεπλα ησλ λνκηθψλ θαη πξαγκαηηθψλ δεηεκάησλ, ελψ πεξηέρεη θαη ηε δηαηχπσζε αηηηνινγεκέλεο γλψκεο ηνπ βνεζνχ εηζεγεηή επ απηψλ ην θείκελν ηεο πξνεηζεγήζεσο δελ γλσζηνπνηείηαη ζηνπο δηαδίθνπο ή ζε ηξίηνπο. Ο βνεζφο εηζεγεηήο δέθα κέξεο πξηλ ηε δηθάζηκν- δειψλεη ζηελ νηθεία Γξακκαηεία ηηο ππνζέζεηο πνπ ζα επεμεξγαζηεί κάιηζηα, ζπληάζζεη ηελ πξνεηζήγεζε θαη παξαδίδεη ηε δηθνγξαθία ζηνλ εηζεγεηή επηά κέξεο ηνπιάρηζηνλ πξηλ απφ ηε δηθάζηκν. // Η έθζεζε ηεο 1 εδ. β δελ πξέπεη λα επηζπλάπηεηαη απιψο ζην θάθειν, αιιά θαη λα θαηαηίζεηαη ζηε Γξακκαηεία ηνπ Γηθαζηεξίνπ {γεληθφηεξα, ν θάθεινο θαη ε εηζήγεζε πξέπεη λα βξίζθνληαη ζε ηφπν πνπ λα κπνξεί λα ιάβεη εχθνια γλψζε ν δηάδηθνο, αιιά θαη λα παξακέλνπλ ζηε δηάζεζή ηνπ}. Οι ηρεις ημέρες -ποσ δίνονηαι ως προθεζμία- δεν είναι ούηε πλήρεις ούηε εργάζιμες. Αν π.τ. μία σπόθεζη ζσζηηείηαι ηη Δεσηέρα, ο σπολογιζμός αρτίζει από ηην προηγούμενη (Κσριακή) και καηά ζσνέπεια η ειζήγηζη θα πρέπει να έτει καηαηεθεί ζηη Γραμμαηεία μέτρι ηην ώρα ποσ ασηή κλείνει, ηην Παραζκεσή ηο μεζημέρι [!!!]. // Αλαγλσξίδεηαη δηθαίσκα ησλ δηαδίθσλ λα ιάβνπλ κέρξη ην πέξαο ηεο ζπδήηεζεο (θαη ηεο ηπρφλ ρνξεγνχκελεο πξνζεζκίαο γηα ηελ θαηάζεζε ππνκλήκαηνο)- αληίγξαθν ηεο έθζεζεο ηνπ εηζεγεηή + ησλ δηθνγξάθσλ, ησλ απόςεσλ ηεο Γηνίθεζεο θαη ελ γέλεη όισλ ησλ δηαδηθαζηηθώλ εγγξάθσλ ηεο ππόζεζεο. Απιά αληίγξαθα ησλ ινηπψλ ζηνηρείσλ (=κε δηαδηθαζηηθά) ηεο δηθνγξαθίαο ρνξεγνχληαη θαη εμαίξεζε θαη κεηά απφ αίηεζε, αλ ν Πξφεδξνο θξίλεη φηη ηνχην επηβάιιεη ε απνηειεζκαηηθή άζθεζε ηνπ δηθαηψκαηνο δηθαζηηθήο πξνζηαζίαο ηνπ ελδηαθεξφκελνπ. VII. Σα ππνκλήκαηα ησλ δηαδίθσλ (άξζξν 25 π.δ. 18/1989): Με ηα ππνκλήκαηα νη δηάδηθνη αλαπηχζζνπλ ηηο απφςεηο ηνπο ζρεηηθά κε ην πξαγκαηηθφ θαη ην λνκηθφ κέξνο ηεο ππφζεζεο. Σν ππφκλεκα πνπ θαηαζέηεη ην θαζ νπ Γεκφζην ή ΝΠΓΓ πξν ηεο ζπδήηεζεο νλνκάδεηαη έθζεζε απφςεσλ κεηά ηε ζπδήηεζε δηαηεξείηαη, εληνχηνηο, ν φξνο ππφκλεκα. Με ην πξψην ππφκλεκα ν αηηψλ ηδηψηεο ζπλήζσο θαηαζέηεη θαη φια ηα έγγξαθα πνπ δηαζέηεη {πάλησο, κπνξνχλ λα θαηαηεζνχλ κέρξη ηε ζπδήηεζε ηεο ππφζεζεο (=πξναπνδεηθηηθά) θαη άξζξν 33 π.δ. 18/1989} δελ επηηξέπεηαη δηεχξπλζε ηνπ αληηθεηκέλνπ ηεο δίθεο, παξά κφλν αλάπηπμε πθηζηάκελσλ ηζρπξηζκψλ. πλνπηηθψο, κε ην πξψην, αιιά θαη κε ην δεχηεξν ππφκλεκα (=κεηά ηε ΑΡΤΕΜΙΣ ΤΡΙΚΗ Σελίδα 7
ζπδήηεζε ηεο ππφζεζεο) απαξαδέθησο πξνβάιινληαη ην ηδηαίηεξν έλλνκν ζπκθέξνλ ηνπ άξζξνπ 32 2 π.δ. 18/1989 ιόγνη αθύξσζεο, έθεζεο ή αλαίξεζεο λένη πξαγκαηηθνί ηζρπξηζκνί. Αλαθνξηθά κε ηελ πξνζεζκία ηεο 2 ζεκεηψλνληαη ηα εμήο > α) κπνξεί λα δίλεηαη θαη απηεπαγγέιησο από ηνλ Πξόεδξν ζηελ πξάμε δεηείηαη απφ ηνπο δηαδίθνπο κε πξνθνξηθφ αίηεκα καδί κε ηελ πξνζεζκία γηα ηελ πξνζθφκηζε πιεξεμνπζίνπ ακέζσο κεηά ηηο αγνξεχζεηο ηνπο // β) ζεσξεηηθά ν Πξόεδξνο κπνξεί λα επηηξέςεη ππνβνιή ππνκλεκάησλ θαη παξά ηε βνύιεζε ησλ δηαδίθσλ + λα απνξξίςεη ην αίηεκα γηα ρνξήγεζε πξνζεζκίαο πξνο δεύηεξν ππόκλεκα // γ) ε πξνζεζκία πνπ ηάζζεηαη είλαη ζπλήζσο ίδηα γηα όινπο ηνπο δηαδίθνπο // δ) ε πξνζεζκία πνπ ηάζζεηαη από ηνλ Πξόεδξν γηα ην δεύηεξν ππόκλεκα είλαη εύινγε θαη αλήθεη ζηελ εθηηκεηηθή ηνπ επρέξεηα // ε) ππόκλεκα πνπ θαηαηέζεθε ζην ηδ κεηά ηε ζπδήηεζε ζην αθξναηήξην ρσξίο λα έρεη ρνξεγεζεί ζρεηηθή πξνο ηνύην πξνζεζκία ή κεηά ηελ πάξνδν ηεο ηαρζείζαο πξνζεζκίαο δελ ιακβάλεηαη ππόςε. VIII. Η έθζεζε απόςεσλ ηεο Γηνίθεζεο: Βι. άξζξν 23 π.δ. 18/1989. Η κε απνζηνιή ησλ απφςεσλ θαη ηνπ θαθέινπ ζην ηδ επηθέξεη ζπλέπεηεο > α) πεηζαξρηθέο (άξζξν 24 1-2 π.δ. 18/1989) ΙΙ β) πνηληθέο (=πιήξσζε ηνπ πξαγκαηηθνχ ηνπ αδηθήκαηνο ηεο παξάβαζεο θαζήθνληνο, αλ θαη ζπρλά ε χπαξμε δφινπ απνδεηθλχεηαη δπζρεξψο) ΙΙ δηθνλνκηθέο (άξζξν 24 3 π.δ. 18/1989). Η ζηάζε απηή ηεο Γηνίθεζεο επηηξέπεη ζην δηθαζηήξην, ζπλάγνληαο ζρεηηθφ ηεθκήξην, λα ζεσξήζεη σο αθξηβή ηελ πξαγκαηηθή βάζε ησλ ηζρπξηζκψλ ηνπ αηηνχληνο => δεκηνπξγείηαη ηεθκήξην νκνινγίαο ηεο πξαγκαηηθήο βάζεο ησλ ηζρπξηζκψλ ηνπ αζθνχληνο ην έλδηθν βνήζεκα. Πξνυπφζεζε ηεο ζπλαγσγήο ηνπ ηεθκεξίνπ είλαη ε έθδνζε πξνδηθαζηηθήο απφθαζεο, κε ηελ νπνία ην ηδ ππνρξεψλεη ηε Γηνίθεζε λα απνζηείιεη ην θάθειν ηεο ππφζεζεο. Η πξνζθνκηδή λένπ ζηνηρείνπ κεηά ηε ζπδήηεζε ηεο ππφζεζεο ζα πξέπεη λα είλαη επηηξεπηή κφλν ππφ ηνπο πεξηνξηζκνχο ηνπ άξζξνπ 25 2 π.δ. 18/1989 δελ απνθιείεηαη δε θαη ε θαηάζεζε πεξαηηέξσ ππνκλεκάησλ θαη άξζξν 25 π.δ. 18/1989 εθ κέξνπο ηεο αξρήο. Η έθζεζε απφςεσλ θαηαηίζεηαη ζε πξσηφηππν θαη δελ θνηλνπνηείηαη ζηνλ αηηνχληα πάλησο, δε κπνξεί λα ζεξαπεχζεη πιεκκέιεηεο ηεο πξάμεο κε απηή κπνξνχλ λα πξνβιεζνχλ απηνηειείο ηζρπξηζκνί πξνο απφθξνπζε ησλ ιφγσλ ηεο αίηεζεο αθχξσζεο πνπ ην Γηθαζηήξην νθείιεη λα εμεηάζεη. ΙΥ. Οη πξόζζεηνη ιόγνη αθπξώζεσο: Αζθνχληαη κε θαηάζεζε (άξζξν 19 π.δ. 18/1989) θαη επίδνζε δηθνγξάθνπ (ζε φζνπο θνηλνπνηείηαη ην έλδηθν κέζν θαη άξζξν 21 π.δ. 18/1989, αιιά θαη ζε φζνπο ήδε έρνπλ αζθήζεη παξέκβαζε ππέξ δηαηήξεζεο ζε ηζρχ ηεο πξάμεσο) επηκειεία ηνπ αηηνχληνο 15 ηνπιάρηζηνλ πιήξεηο κέξεο πξν ηεο πξψηεο θαη νπζίαλ ζπδεηήζεσο ηεο ππφζεζεο, αλεμάξηεηα απφ ην αλ ε ππφζεζε είλαη πξσηνείζαθηε ή ζπδεηείηαη κεη αλαβνιή. Σν άξζξν 21 6 π.δ. 18/1989 έρεη εθαξκνγή θαη επί πξφζζεησλ ιφγσλ (=αλ, φκσο, έζησ θη αλ έλαο απφ ηνπο δηαδίθνπο αληηιέμεη, νη πξφζζεηνη ιφγνη είλαη άθπξνη θαη δελ ιακβάλνληαη ππφςε) κπνξεί λα θαιχςεη ηελ εθπξφζεζκε θνηλνπνίεζή ηνπο, αιιά φρη θαη ηελ εθπξφζεζκε θαηάζεζε ηνπο (=ην δεθαπελζήκεξν ηνπ άξζξνπ 25 1 π.δ. 18/1989 πξέπεη λα ηεξείηαη νπσζδήπνηε). Γελ επηηξέπεηαη ε ππνβνιή πξφζζεησλ ιφγσλ κε θνηλφ δηθφγξαθν πνπ αθνξά πεξηζζφηεξεο αηηήζεηο αθχξσζεο ζηελ πεξίπησζε απηή, ην δηθφγξαθν πξφζζεησλ ιφγσλ αζθείηαη παξαδεθηψο κφλν θαζφζνλ αθνξά ζηελ πξνηαζζφκελε αίηεζε αθπξψζεσο. Πξνθεηκέλνπ ην δηθφγξαθν ησλ πξφζζεησλ ιφγσλ λα ιεθζεί ππφςε, πξέπεη ην εηζαγσγηθφ έλδηθν βνήζεκα ελψπηνλ ηνπ ηδ λα αζθεζεί εκπξνζέζκσο θαη ελ γέλεη παξαδεθηψο δελ απαηηείηαη, φκσο, ην εηζαγσγηθφ δηθφγξαθν λα εκπεξηέρεη θαη βάζηκν ιφγν αθπξψζεσο. Με ην δηθφγξαθν ησλ πξφζζεησλ ιφγσλ δε κπνξεί λα δηεπξπλζεί ην αληηθείκελν ηεο αθπξσηηθήο δίθεο δηα ηεο πξνζβνιήο πεξαηηέξσ πξάμεσλ. Αλ ην αλαηξεηηθφ δηθαζηήξην αλαραξαθηεξίζεη ηε δηαθνξά απφ νπζίαο ζε αθπξψζεσο, ν αλαηξεζίβιεηνο πνπ ζα θαζίζηαηαη πιένλ αηηψλ κπνξεί λα ππνβάιεη παξαδεθηψο πξφζζεηνπο ιφγνπο αθπξψζεσο, εθφζνλ θαηαβάιεη εκπξνζέζκσο ην ΑΡΤΕΜΙΣ ΤΡΙΚΗ Σελίδα 8
απαηηνχκελν παξάβνιν. Οη πξφζζεηνη ιφγνη θαηαηίζεληαη κφλν ζηε Γξακκαηεία ηνπ ηδ ε θνηλνπνίεζε ζε πξφζσπα πνπ άζθεζαλ παξέκβαζε κεηά ηελ θαηάζεζε ησλ πξφζζεησλ ιφγσλ δελ απαηηείηαη. Με ην δηθφγξαθν ησλ πξφζζεησλ ιφγσλ είλαη δπλαηφ λα δηνξζψλνληαη αζάθεηεο ή παξαδξνκέο ηνπ θχξηνπ έλδηθνπ βνεζήκαηνο + λα γίλεηαη αθαίξεζε ή πεξηνξηζκφο ιφγσλ αθπξψζεσο ή παξαίηεζε απφ απηνχο (νπφηε ην δηθφγξαθν ησλ πξφζζεησλ ιφγσλ ιεηηνπξγεί σο ππφκλεκα). Δίλαη δπλαηφ λα θαηαηεζνχλ πεξηζζφηεξα δηθφγξαθα πξφζζεησλ ιφγσλ, ηα νπνία φκσο- ζπλεθδηθάδνληαη κε ην θχξην δηθφγξαθν, ελψ εθδίδεηαη κία εληαία απφθαζε επί ηεο ππνζέζεσο. εκεηψλεηαη φηη πξφζζεηνη ιφγνη έθεζεο κπνξνχλ λα πξνβιεζνχλ κφλν γηα δεηήκαηα πνπ κεηαβηβάζηεθαλ ζην δεπηεξνβάζκην δηθαζηήξην. Σέινο, κφιηο θνηλνπνηεζεί ην δηθφγξαθν πξφζζεησλ ιφγσλ ζηε δηνηθεηηθή αξρή, απηή ππνρξενχηαη λα ζπληάμεη ακέζσο έθζεζε απφςεσλ. Υ. Ο ηξόπνο παξάζηαζεο ελώπηνλ ηνπ ηδ: Βι. άξζξν 26 π.δ. 18/1989. Αλαθνξηθά κε ηελ 1 ζεκεηψλεηαη φηη α) ν δηάδηθνο πνπ δελ θαηαβάιιεη γξακκάηην πξνθαηαβνιήο δηθεγνξηθήο ακνηβήο δε ινγίδεηαη πιένλ σο εξήκελ δηθαδόκελνο // β) αλ ν αηηώλ ζπκβαίλεη λα είλαη θαη δηθεγόξνο, πξέπεη λα παξαζηεί ζην αθξναηήξην πξνο ππνζηήξημε ηεο ππόζεζήο ηνπ, πξνζθνκίδνληαο θαη ζηνηρείν απφδεημεο ηεο ηδηφηεηάο ηνπ ε αίηεζή ηνπ απνξξίπηεηαη σο απαξάδεθηε // γ) ζε πεξίπησζε απνρήο ησλ δηθεγόξσλ, ην ηδ αλαβάιιεη θαηά βάζε ηε ζπδήηεζε όηαλ δελ εκθαληζηεί ν αηηώλ. Η 2 αλαθέξεηαη ζηελ ππαιιειηθή πξνζθπγή, ελψ ε 3 νξίδεη φηη ε Γηνίθεζε παξίζηαηαη κε λνκηθνχο ζπκβνχινπο ηνπ θξάηνπο {ε κε παξάζηαζή ηνπο επηθέξεη κφλν πεηζαξρηθέο θπξψζεηο ζε βάξνο ησλ ηειεπηαίσλ, αιιά δελ δεκηνπξγεί θαη απαξάδεθην ησλ ζρεηηθψλ ελδίθσλ κέζσλ}. Γηα ηελ παξάζηαζε ησλ αλεμάξηεησλ αξρψλ ελψπηνλ ησλ δηθαζηεξίσλ πξνβιέπεηαη ζρεηηθψο δηαθνξνπνηεκέλε ξχζκηζε ζε θάζε εηδηθφ γηα ηελ εθάζηνηε αξρή λφκν. ΥΙ. Ο απνθιεηζκόο ηεο εξεκνδηθίαο (άξζξν 28 π.δ. 18/1989): Η δηάηαμε ζεκαίλεη θαηά βάζε ηα εμήο > εθφζνλ έγηλαλ νη θνηλνπνηήζεηο ηνπ άξζξνπ 21 π.δ. 18/1989, ε ππφζεζε ζπδεηείηαη αθφκε θη αλ δελ παξαζηεί α) ην θαζ νπ Γεκόζην ή ΝΠΓΓ β) ν θαζ νπ ην έλδηθν κέζν (έθεζε-αλαίξεζε) ηδηώηεο γ) ν δηάδηθνο πνπ θαηέζεζε ζην θάθειν πιεξεμνύζην (ρξεηάδεηαη γηα λα θαιχςεη ηελ άζθεζε ηνπ έλδηθνπ βνεζήκαηνο- άξζξν 27 2 π.δ. 18/1989) ή ν δηθεγόξνο ηνπ. Αλ, φκσο, ν κε παξαζηάο απηνπξνζψπσο ή κε δηθεγφξν ηδηψηεο δελ έρεη λνκηκνπνηεζεί (=δελ έρεη θαηαζέζεη λνκηκνπνηεηηθά έγγξαθα), ε αίηεζή ηνπ απνξξίπηεηαη, ελψ ην άξζξν 28 π.δ. 18/1989 δελ ηνλ δηαζψδεη. ΥΙΙ. Η πιεξεμνπζηόηεηα ζηελ αθπξσηηθή δίθε (άξζξν 27 π.δ. 18/1989): Δπί λνκηθνχ πξνζψπνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ, ν δηθεγφξνο δελ απαηηείηαη λα πξνζθνκίζεη ηελ άδεηα ηνπ νξγάλνπ πξνο ην λφκηκν εθπξφζσπφ ηνπ γηα ηελ παξαζρεζείζα πιεξεμνπζηφηεηα αλ, φκσο, πξνζθνκίζεη ηέηνηα άδεηα, δελ απαηηείηαη πιένλ ε παξνρή εηδηθνχ ζπκβνιαηνγξαθηθνχ πιεξεμνπζίνπ, αιιά αξθεί θαη ην γεληθφ. Η Γηνίθεζε εθπξνζσπείηαη απφ δηθεγφξνπο ηνπ ΝΚ, ζχκθσλα κε ηηο θείκελεο γη απηήλ δηαηάμεηο φπνπ πξνβιέπεηαη εληνιή ή έγθξηζε ή εηδηθή πιεξεμνπζηφηεηα ηνπ εθπξνζσπνχληνο ην Γεκφζην νξγάλνπ, ε έιιεηςε ηεο παξερνχζεο απηέο ζρεηηθήο απφθαζεο δελ επεξεάδεη ην θχξνο φπνησλ πξάμεσλ (αγσγή, πξνζθπγή, έγθιεζε, έλδηθν κέζν ή βνήζεκα) γίλνληαη ρσξίο απηήλ. Απφ ηελ πιεξεμνπζηφηεηα θαηαιακβάλνληαη αλαδξνκηθά φρη κφλν ε άζθεζε ηνπ ελδίθνπ κέζνπ, αιιά θαη φιεο νη πξάμεηο ηεο πξνδηθαζίαο. Σν ζπκβνιαηνγξαθηθφ πιεξεμνχζην, κάιηζηα, πνπ δίδεηαη κεηά ηε δηθάζηκν ζηελ ηαρζείζα θαη άξζξν 27 2 π.δ. 18/1989 δε ρξεηάδεηαη λα θέξεη επίζεο εκεξνκελία πξνεγνχκελε ηεο δηθαζίκνπ, άξα, ιεηηνπξγεί νηνλεί αλαδξνκηθά. + άξζξν 28 π.δ. 18/1989 > Δπί παξνρήο πιεξεμνπζηφηεηαο κε ζπλππνγξαθή ηνπ δηθνγξάθνπ απφ ηνλ δηάδηθν, γηα λα εμαζθαιίδεηαη ε γλεζηφηεηα ηεο παξνρήο πιεξεμνπζηφηεηαο, πξέπεη λα παξίζηαηαη θαηά ηε ζπδήηεζε ηεο ππφζεζεο ν δηθεγφξνο πνπ ππέγξαςε ην δηθφγξαθν, ψζηε λα δηαπηζηψλεηαη ε δηθεγνξηθή ηνπ ηδηφηεηα αλ δελ παξαζηεί, απαηηείηαη είηε λα πξνζθνκηζζεί ζπκβνιαηνγξαθηθή πξάμε ΑΡΤΕΜΙΣ ΤΡΙΚΗ Σελίδα 9
παξνρήο πιεξεμνπζηφηεηαο ζηνλ ππνγξάςαληα δηθεγφξν, είηε ν δηάδηθνο λα εκθαληζηεί απηνπξνζψπσο γηα λα λνκηκνπνηήζεη ηελ άζθεζή ηνπ κε πξνθνξηθή δήισζε ζην αθξναηήξην, είηε ν δηάδηθνο λα παξαζηεί κε άιιν δηθεγφξν λνκηκνπνηεκέλν κε ζπκβνιαηνγξαθηθφ πιεξεμνχζην ή κε δήισζε ζην αθξναηήξην ( ην έλδηθν βνήζεκα απνξξίπηεηαη σο απαξάδεθην). Αλ ην ηδ ζεσξήζεη εαπηφ αλαξκφδην εμεηάδεη πξψηα ην δήηεκα απηφ θαη κεηά ηε λνκηκνπνίεζε ηνπ αηηνχληνο ζε πεξίπησζε, φκσο, έιιεηςεο δηνηθεηηθήο δηθαηνδνζίαο, ε θξίζε πεξί λνκηκνπνηήζεσο πξνεγείηαη ηεο θξίζεσο πεξί δηθαηνδνζίαο. εκεηψλεηαη φηη ε θξίζε πεξί λνκηκνπνηήζεσο αλήθεη ζην αξκφδην δηθαζηήξην άξα, ηπρφλ λνκηκνπνίεζε πνπ έγηλε ζην αλαξκφδην δηθαζηήξην δελ σθειεί ηνλ αηηνχληαη απηφο ζα πξέπεη λα λνκηκνπνηεζεί εθ λένπ ζην αξκφδην δηθαζηήξην. Δπίζεο, ζε πεξίπησζε πνπ ε ππφζεζε ππάγεηαη ζε άιιν Σκήκα ηνπ ηδ, ε αλνκηκνπνίεηε αίηεζε απνξξίπηεηαη θη απηή σο απαξάδεθηε θαη δελ παξαπέκπεηαη ζην αξκφδην Σκήκα. Δθφζνλ θαηά ηε ζπδήηεζε αίηεζεο αθπξψζεσο ελψπηνλ αλαξκφδηνπ Σκήκαηνο ν αηηψλ παξαζηεί κε δηθεγφξν πνπ δηφξηζε ζην αθξναηήξην, ε αίηεζή ηνπ ζεσξείηαη φηη αζθήζεθε λνκίκσο, θη αλ αθφκε θαηά ηε ζπδήηεζε ηεο ππφζεζεο ελψπηνλ ηνπ αξκφδηνπ Σκήκαηνο ν αηηψλ δελ παξαζηεί. Σέινο, αλ ν αηηψλ παξαζηεί λνκίκσο θαηά ηελ πξψηε ζπδήηεζε ηεο ππφζεζεο ελψπηνλ ηεο Οινκέιεηαο ηνπ Γηθαζηεξίνπ, λνκίκσο ζπδεηείηαη ε ππφζεζε κεηά ηελ αλαζπδήηεζε ζηελ Οινκέιεηα ιφγσ απνρψξεζεο πκβνχινπ, ν νπνίνο είρε ζπκκεηάζρεη ζηε ζχλζεζε θαηά ηελ αξρηθή ζπδήηεζε θαη παξαηηήζεθε θαηά ηε ζπλδηάζθεςε. ΥΙΙΙ. Η αίηεζε επαλαζπδήηεζεο ηεο ππόζεζεο (άξζξν 27 5 π.δ. 18/1989): Σελ αίηεζε επαλαζπδεηήζεσο αζθεί απηφο πνπ άζθεζε ην έλδηθν κέζν γηα ην παξαδεθηφ ηεο άζθεζήο ηεο έρνπλ αλάινγε εθαξκνγή ηα άξζξα 35-36 π.δ. 18/1989 (θαηαβάιινληαη ηέιε + παξάβνιν εληφο κελφο απφ ηελ θνηλνπνίεζε ηεο απφθαζεο ζηνλ αηηνχληα). εκεηψλεηαη φηη ε πξνζεζκία ησλ 10 εκεξψλ δελ δηαθφπηεηαη, αιιά αλαζηέιιεηαη γηα ιφγνπο αλσηέξαο βίαο, θαζψο θαη θαηά ηε δηάξθεηα ησλ δηθαζηηθψλ δηαθνπψλ εθθηλεί ηελ επφκελε ηεο ζπδήηεζεο ηεο ππφζεζεο, ελψ ζεσξείηαη παξαδεθηή αθφκε θη αλ αζθεζεί κεηά ηε δεκνζίεπζε ηεο απνξξηπηηθήο απφθαζεο ηνπ Γηθαζηεξίνπ ειιείςεη πιεξεμνπζίνπ. Η αλσηέξα βία κπνξεί λα ζπληξέρεη ζην πξφζσπν είηε ηνπ (εληνιέα) δηαδίθνπ είηε ηνπ (εληνινδφρνπ) πιεξεμνπζίνπ ηνπ δηθεγφξνπ σο πιεξεμνχζηνο λνείηαη εθείλνο πνπ είρε ζπκβνιαηνγξαθηθφ πιεξεμνχζην πξηλ ηε δηθάζηκν, ή εθείλνο πνπ ε αλάζεζε ηεο πιεξεμνπζηφηεηαο ζ απηφλ πξνθχπηεη απφ κλεία ζην εθεηήξην ή άιια δηθφγξαθα ή απφ ππνγξαθή ηνπ ζε δηθφγξαθν. Κάπνηνο πνπ έρεη παξέκβεη πξηλ ηελ πξψηε ζπδήηεζε ηεο ππφζεζεο κπνξεί λα ιάβεη κέξνο ηφζν ζηε ζπδήηεζε ηεο αίηεζεο επαλαζπδήηεζεο, φζν θαη ζηε δεχηεξε ζπδήηεζε ηεο νπζίαο ηεο ππφζεζεο. Όπνηνο, φκσο, παξεκβαίλεη ην πξψηνλ κεηά απφ ηελ πξψηε ζπδήηεζε ηεο νπζίαο ηεο ππφζεζεο θαη πξηλ απφ ηε ζπδήηεζε ηεο αίηεζεο επαλαζπδήηεζεο δε κπνξεί λα κεηάζρεη ζηε ζπδήηεζε ηεο αίηεζεο απηήο, αιιά κφλν εθφζνλ ε αίηεζε επαλαζπδήηεζεο γίλεη δεθηή. Σνπο ιφγνπο αλσηέξαο βίαο πξέπεη λα ηνπο εκπεξηέρεη ε ίδηα ε αίηεζε πεξαηηέξσ αλάπηπμή ηνπο κπνξεί λα γίλεη κε ππφκλεκα θαηαηεζηκέλν ζε πξνζεζκία πνπ ρνξεγεί ν Πξφεδξνο κεηά ηε δηθάζηκν ηεο αίηεζεο επαλαζπδήηεζεο (βι. θαη άξζξν 25 π.δ. 18/1989). Σα ζηνηρεία, πάλησο, κε ηα νπνία απνδεηθλχνληαη νη ιφγνη αλσηέξαο βίαο πξέπεη λα ππνβάιινληαη κε ην πξψην ππφκλεκα 6 πιήξεηο κέξεο πξηλ ηε ζπδήηεζε δε ιακβάλνληαη ππφςε. Ωο αλσηέξα βία λνείηαη κφλν κία αζζέλεηα, ε νπνία φρη κφλν εκπνδίδεη ηνλ ίδην ηνλ δηθεγφξν λα παξαζηεί, αιιά ηνλ εκπνδίδεη θαη λα εηδνπνηήζεη εγθαίξσο άιιν δηθεγφξν γηα λα παξαζηεί ή ηνλ αηηνχληα γηα λα εγθξίλεη κε πξνθνξηθή δήισζε ζην αθξναηήξην ηελ άζθεζε ηνπ έλδηθνπ κέζνπ ή λα πξνζθνκίζεη σο ηε ζπδήηεζε ηεο ππφζεζεο ζπκβνιαηνγξαθηθή πξάμε παξνρήο πιεξεμνπζηφηεηαο ζηνλ ππνγξάθνληα ην δηθφγξαθν δηθεγφξν. Δθφζνλ θαηαηεζεί αίηεζε επαλαζπδήηεζεο, ν επηιεθζείο ηεο αξρηθήο αίηεζεο ζρεκαηηζκφο εθδίδεη απφθαζε, κε ηελ νπνία αθνχ δηαπηζηψζεη ηε κε λνκηκνπνίεζε ηνπ πιεξεμνπζίνπ δηθεγφξνπ ηνπ ΑΡΤΕΜΙΣ ΤΡΙΚΗ Σελίδα 10
αηηνχληνο θαη ηελ θαηάζεζε ηεο αίηεζεο επαλαζπδήηεζεο, απέρεη θαηά ηα ινηπά απφ ηελ πεξαηηέξσ εθδίθαζε ηεο αίηεζεο. Δλ ζπλερεία, ν ζρεκαηηζκφο πνπ δηθάδεη ηελ αίηεζε επαλαζπδήηεζεο, αλ θξίλεη βάζηκν ηνλ ιφγν αλσηέξαο βίαο, δέρεηαη ηελ αίηεζε επαλαζπδήηεζεο θαη δηθάδεη πεξαηηέξσ ηελ ππφζεζε, εθδίδνληαο νξηζηηθή απφθαζε αλ, πάιη, απνξξίςεη ηελ αίηεζε επαλαζπδήηεζεο, απνξξίπηεη θαη ηελ αξρηθή αίηεζε σο απαξάδεθηε. ΥΙV. Η απνδνρή ηεο πξνζβαιιόκελεο πξάμεο ή απόθαζεο σο ιόγνο αίξσλ ην παξαδεθηό ηνπ έλδηθνπ κέζνπ (άξζξν 29 π.δ. 18/1989): Η απνδνρή δηνηθεηηθήο πξάμεο κπνξεί λα είλαη είηε ξεηή, είηε de facto, πξνθχπηνπζα απφ ζπκπεξηθνξά ηνπ δηνηθνχκελνπ πνπ δελ αθήλεη ακθηβνιία ζρεηηθά κε ηελ έλλνηά ηεο ε απνδνρή, φκσο, δηθαζηηθήο απφθαζεο γίλεηαη πάληνηε εγγξάθσο. XV. Η παξαίηεζε από ην δηθόγξαθν έλδηθνπ κέζνπ (άξζξν 30 π.δ. 18/1989): Δθφζνλ ε πεξί παξαίηεζεο δήισζε δελ έρεη γίλεη κε ηνπο πξνβιεπφκελνπο ηχπνπο θαη δελ έρεη ραξηνζεκαλζεί, δελ αζθεί επηξξνή επί ηνπ αληηθεηκέλνπ ηεο δίθεο. Η παξαίηεζε κπνξεί λα ππνβιεζεί κέρξη ην νξηζηηθφ πέξαο ηεο ζπδήηεζεο = αθφκε θαη ζε πεξίπησζε αλαπνκπήο ππφζεζεο ζην Σκήκα, κεηά ηελ επίιπζε παξαπεκθζέληνο κείδνλνο ζεκαζίαο δεηήκαηνο, ε παξαίηεζε κπνξεί λα γίλεη θαηά ηε λέα κεηά ηελ αλαπνκπή ζπδήηεζε. Η αλάθιεζε ηεο παξαίηεζεο ( 4) δελ επηθέξεη θακία έλλνκε ζπλέπεηα, εθηφο αλ ν παξαηηεζείο επηθαιεζηεί ζπγγλσζηή πιάλε ή άιιν λφκηκν ιφγν ζπληζηάκελν ζε ειάηησκα ηεο δήισζεο βνχιεζεο πεξί παξαηηήζεσο θαη, ζπλεπψο, έθηνηε πθηζηάκελν γηα ηε βαζηκφηεηα ηνπ ειαηηψκαηνο ηεο δήισζεο βνχιεζεο θξίλεη ην Γηθαζηήξην. Η 5 νξίδεη φηη δελ είλαη απαξάδεθηε ε πξνζβνιή ησλ ίδησλ πξάμεσλ κε λέα αίηεζε. Δπί θαηάξγεζεο ηεο δίθεο γηα νπνηνδήπνηε ιφγν, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο θαη ηεο παξαίηεζεο, δελ επηδηθάδεηαη δηθαζηηθή δαπάλε. XVI. Ο ζάλαηνο ησλ δηαδίθσλ ζηελ αθπξσηηθή δίθε (άξζξν 31 π.δ. 18/1989): Οη έλλνκεο ζπλέπεηεο ηεο 1 επέξρνληαη φηαλ δηαιχεηαη α) ην λνκηθό πξόζσπν σο αζθνύλ ην έλδηθν κέζν // β) ην ΝΠΙΓ ή ΝΠΓΓ σο θαζ νπ ε αίηεζε αθπξώζεσο, ε έθεζε ή ε ηξηηαλαθνπή αλ ην λνκηθφ πξφζσπν είλαη θαζ νπ ζε πξνζθπγή ή αίηεζε αλαηξέζεσο, εθαξκφδεηαη ε 3. Σν γεγνλφο πνπ επηβάιιεη ηε ζπλέρηζε ηεο δίθεο ηεο 1 ή ηδίσο ηελ απηεπάγγειηε αλαβνιή ηεο 2 πξέπεη αλ απνδεηθλχνληαη κε ζηνηρεία πνπ πξνζθνκίδνληαη ζην δηθαζηήξην ην αξγφηεξν κέρξη ην ηέινο ηεο ζπδήηεζεο ηεο ππφζεζεο ζην αθξναηήξην ε πξνζθφκηζε ησλ ζηνηρείσλ απηψλ κεηαγελεζηέξσο ζπγρσξείηαη κφλν ζε πεξίπησζε αλσηέξαο βίαο. Ννκηκνπνηνχκελνο πξνο δήισζε ζπλέρηζεο ηεο δίθεο δελ είλαη κφλν ν δηάδνρνο ηνπ αζθνχληνο ην έλδηθν κέζν, αιιά θαη ν θαζ νπ + ν αηηψλ ηελ αθχξσζε δηνηθεηηθήο πξάμεο επί δηάιπζεο ηνπ θαζ νπ ΝΠΓΓ. ηελ πεξίπησζε ηεο 3 (εθαξκφδεηαη θαη ζε πεξίπησζε ζαλάηνπ ηνπ παξεκβάληνο) δελ απαηηείηαη λέα θνηλνπνίεζε. XVII. Καηάξγεζε ηεο δίθεο κεηά από αλάθιεζε, αθύξσζε θαη ιήμε ηζρύνο πξνζβαιιόκελεο πξάμεο ή απόθαζεο: Βι. άξζξν 32 π.δ. 18/1989 > α) αλαθιήζεθε = εμαθάληζε δηνηθεηηθήο πξάμεο κέζσ άιιεο // β) αθπξψζεθε = εμαθάληζε δηνηθεηηθήο πξάμεο κε δηθαζηηθή απόθαζε // γ) εμαθαλίζηεθε = απώιεηα ηεο ηζρύνο δηθαζηηθώλ απνθάζεσλ κέζσ άιισλ κεηά από άζθεζε έλδηθνπ κέζνπ. Όηαλ εθαξκφδεηαη ε 1 (=ex tunc αλάθιεζε, δει. κφλν ησλ παξάλνκσλ πξάμεσλ, φηαλ φια ηα δπζκελή ηνπο απνηειέζκαηα εμαθαλίδνληαη) θαη φρη ε 2 (=ex nunc αλάθιεζε εθαξκφδεηαη κφλν ζηελ πεξίπησζε ιήμεο ηζρχνο ηεο αηνκηθήο ή θαλνληζηηθήο πξάμεο κεηά θαη φρη πξηλ ηελ άζθεζε αίηεζεο αθπξψζεσο), δελ ππάξρεη δπλαηφηεηα ζπλέρηζεο ηεο δίθεο κεηά απφ επίθιεζε ηδηαίηεξνπ έλλνκνπ ζπκθέξνληνο. ΑΡΤΕΜΙΣ ΤΡΙΚΗ Σελίδα 11
εκεηψλνληαη ηα εμήο > α) Σν άξζξν 32 ηζρύεη θαη επί αθπξσηηθήο έθεζεο. // β) Ο ιόγνο ηνπ άξζξνπ 32 2 π.δ. 18/1989 πεξί θαηαξγήζεσο ηεο δίθεο ηζρύεη αθόκε θη όηαλ πξνζβάιιεηαη ε αλαθιεηηθή ηεο πξάμεο πεξηνξηζκέλεο ρξνληθήο ηζρύνο. // γ) Σν ηδηαίηεξν έλλνκν ζπκθέξνλ κπνξεί λα είλαη θαη εζηθό. Σν ηδηαίηεξν έλλνκν ζπκθέξνλ πξνβάιιεηαη κε ηδηαίηεξε γξαπηή δήισζε πξνο ην Γηθαζηήξην, ε νπνία θαηαηίζεηαη σο ηελ πξψηε ζπδήηεζε ηεο ππφζεζεο ζην αθξναηήξην εληνχηνηο, νη γξαπηνί ηζρπξηζκνί πεξί ηδηαίηεξνπ έλλνκνπ ζπκθέξνληνο κπνξνχλ λα πξνβιεζνχλ ην πξψηνλ κε ππφκλεκα κεηά ηε ζπδήηεζε, εθφζνλ ην ηδηαίηεξν έλλνκν ζπκθέξνλ έρεη πξνηαζεί πξνθνξηθά ζην δηθαζηήξην, απνδεηρζεί κε έγγξαθα θαηαηεζεηκέλα πξναπνδεηθηηθψο θαη ε δήισζε θαηαρσξήζεθε ζηα πξαθηηθά. Η δήισζε απαηηείηαη αθφκε θη φηαλ νη δπζκελείο δηνηθεηηθήο θχζεσο παξεπφκελεο ζπλέπεηέο ηεο πξνζβαιιφκελεο πξάμεο πξνβιέπνληαη επζέσο απφ ην λφκν. XVIII. Η ζπδήηεζε ζην αθξναηήξην (άξζξν 33 π.δ. 18/1989): Γελ επηηξέπεηαη ε πξνζθνκηδή απνδεηθηηθψλ ζηνηρείσλ κεηά ηε ζπδήηεζε ηεο ππφζεζεο πξνο ελίζρπζε πξαγκαηηθψλ ηζρπξηζκψλ πξνβιεζέλησλ παξαδεθηψο ή πξνβαιινκέλσλ δηα ηνπ ππνκλήκαηνο πνπ ππνβάιιεηαη κεηά ηε ζπδήηεζε ην ηδ, πάλησο, κπνξεί λα δηαηάμεη ζπκπιεξσκαηηθή απφδεημε, ππνρξεψλνληαο θάζε δεκφζηα αξρή λα παξάζρεη έγγξαθα ή πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηελ εθδηθαδφκελε ππφζεζε. Αλαθνξηθά κε ηελ 2 ππνγξακκίδεηαη φηη -πξηλ ηελ έλαξμε ηεο ζπλεδξίαζεο- νη πιεξεμνχζηνη ησλ δηαδίθσλ πνπ δελ επηζπκνχλ πξνθνξηθή αλάπηπμε ην δειψλνπλ εγγξάθσο ζηνλ γξακκαηέα ή ζηνλ επηκειεηή ηεο έδξαο αλ ε δήισζε απηή γίλεη δεθηή, θαηά ηελ πξνεθθψλεζε, ζεκεηψλεηαη ε παξάζηαζε ησλ δηαδίθσλ θαη ρνξεγείηαη, εθφζνλ δεηεζεί, πξνζεζκία γηα λνκηκνπνίεζε ή ππφκλεκα. ε δίθεο ελψπηνλ ηνπ ηδ θαη ησλ ηδδ ν Τπνπξγφο, ν νπνίνο επνπηεχεη λνκηθφ πξφζσπν πνπ είλαη δηάδηθν, κπνξεί λα ππνβάιεη αίηεζε πξνηηκήζεσο γηα ιφγνπο δεκνζίνπ ζπκθέξνληνο, νη νπνίνη επηβάιινπλ ηελ ηαρεία εθδίθαζε ηεο ππφζεζεο. ΥΙΥ. Η απόθαζε ηνπ ηδ (άξζξν 34 π.δ. 18/1989): Οη απνθάζεηο ηνπ ηδ θνηλνπνηνχληαη κε επηκέιεηα ηεο Γξακκαηείαο κφλν ζηε δηάδηθν αξρή ν ηδηψηεο πξέπεη λα ιάβεη κφλνο ηνπ γλψζε ηεο απφθαζεο. Αίηεζε αλάθιεζεο νπνηαζδήπνηε πξνδηθαζηηθήο απφθαζεο δε κπνξεί λα ππνβιεζεί απηνηειψο, αιιά κφλν θαηά ηε λέα ζπδήηεζε κηαο ππφζεζεο φκσο, ε έθδνζε ηεο πξάμεο πξνζδηνξηζκνχ λέαο δηθαζίκνπ κπνξεί λα πξνθιεζεί κε αίηεζε ηνπ δηαδίθνπ, ν νπνίνο θαηά ηε λέα ζπδήηεζε πξνηίζεηαη λα ππνβάιεη αίηεκα αλάθιεζεο πξνδηθαζηηθήο απφθαζεο. Ο Πξφεδξνο κπνξεί λα απνδερηεί ηελ αίηεζε απηή λέαο ζπδήηεζεο, ε νπνία εκπεξηέρεη θαη ην ιφγν πνπ πξφθεηηαη λα πξνβιεζεί, φηαλ θξίλεη φηη ν ιφγνο απηφο αλάθιεζεο ηεο πξνδηθαζηηθήο απφθαζεο δελ είλαη πξνθαλψο αβάζηκνο (=αλεπέξεηζηνο) ηέηνηνλ ιφγν ζπληζηά θαη ε επηγελφκελε έθιεηςε ηνπ ηδηαίηεξνπ έλλνκνπ ζπκθέξνληνο ηνπ αηηνχληνο, ην νπνίν εθξίζε κε πξνγελέζηεξε κε νξηζηηθή απφθαζε φηη δηθαηνινγεί ηε ζπλέρηζε ηεο δίθεο θαη άξζξν 32 2 π.δ. 18/1989. ΥΥ. Σα ηέιε ηεο ζπδήηεζεο ζην ηδ (άξζξν 35 π.δ. 18/1989): Δπί παξαπνκπήο ππφζεζεο απφ δηθαζηήξην νπζίαο ζην ηδ εθαξκφδεηαη αλαινγηθψο ε 3 εδ. β. Δθφζνλ απφ ηε δηθνγξαθία δελ πξνθχπηεη θνηλνπνίεζε ηεο παξαπεκπηηθήο απφθαζεο ηνπ Πξσηνδηθείνπ, ε πξνζεζκία γηα ηελ θαηάζεζε ηειψλ θαη παξαβφινπ αξρίδεη απφ ηελ θνηλνπνίεζε ζηνλ δηάδηθν ή ζηνλ δηθεγφξν ηνπ ηεο πξάμεο ηνπ Πξνέδξνπ ηνπ ηδ ή ηνπ Σκήκαηνο, κε ηελ νπνία νξίδεηαη δηθάζηκνο θαη εηζεγεηήο ππνζέζεσο αλ ε πξνζεζκία απηή παξέιζεη άπξαθηε, ην έλδηθν κέζν απνξξίπηεηαη σο απαξάδεθην. Πεξηπηψζεηο απαιιαγήο απφ ηα ηέιε είλαη νη εμήο > α) άξζξν 35 2 π.δ. 18/1989 β) ην Γεκόζην θαη ηα ΝΠΓΓ απαιιάζζνληαη ηεο θαηαβνιήο ηειώλ ραξηνζήκνπ γ) δελ απαηηείηαη ε θαηαβνιή ηειώλ γηα ηελ άζθεζε αλαίξεζεο επί ππνζέζεσλ αλαθεξόκελσλ ζηνλ έιεγρν ηνπ θύξνπο ησλ δεκνηηθώλ θαη θνηλνηηθώλ εθινγώλ. ΑΡΤΕΜΙΣ ΤΡΙΚΗ Σελίδα 12
ε πεξίπησζε κε θαηαβνιήο ησλ ηειψλ ραξηνζήκνπ, ην ηδ απέρεη απφ ηε ζπδήηεζε θαη δηαβηβάδεη ηε ζρεηηθή έθζεζε ζηνλ Οηθνλνκηθφ Έθνξν επηιακβάλεηαη, πάλησο, εθ λένπ ηεο θαηαζέζεσο κφιηο θαηαβιεζεί ην αλάινγν έλζεκν. Φπζηθά, απαηηείηαη ε πξνεγνχκελε εηδνπνίεζε ηνπ ελδηαθεξνκέλνπ πξνο θαηαβνιή ηνπ κε θαηαβιεζέληνο παξαβφινπ πξηλ απφ ηελ απνρή ηνπ ηδ απφ ηε ζπδήηεζε ή πξηλ ηελ θήξπμε ηνπ ελδίθνπ κέζνπ σο απαξάδεθηνπ ή ελ γέλεη ηεο (δηαδηθαζηηθήο) πξάμεο σο άθπξεο. ΥΥΙ. Η ππνρξέσζε θαηαβνιήο παξαβόινπ (άξζξν 36 π.δ. 18/1989): Η 3 εθαξκφδεηαη αλαιφγσο θαη επί παξαπνκπήο ππνζέζεσο απφ ην ηδδ ζην ηδ ε κεληαία πξνζεζκία αξρίδεη απφ ηελ θνηλνπνίεζε ζηνλ δηάδηθν ηεο παξαπεκπηηθήο απφθαζεο ή ηεο πξάμεσο ηνπ Πξνέδξνπ θαη άξζξν 28 π.δ. 18/1989. Δπί αλαβνιήο ηεο ππφζεζεο, αλ ην παξάβνιν δελ θαηαβιεζεί σο ηε ζπδήηεζε ηεο κεη αλαβνιή ππφζεζεο, ην έλδηθν κέζν απνξξίπηεηαη επίζεο σο απαξάδεθην. Αλαθνξηθά κε ηελ 4 ζεκεηψλεηαη φηη αλ ην έλδηθν κέζν απνξξηθζεί σο απαξάδεθην ιφγσ κε θαηαβνιήο ηνπ νθεηιφκελνπ παξαβφινπ, δελ επηβάιιεηαη απφ ην δηθαζηήξην ε θαηαβνιή ηνπ παξαβφινπ απηνχ. Όηαλ ε δεκφζηα ππεξεζία πνπ εθδίδεη ηα ζρεηηθά γξακκάηηα είζπξαμεο δε ιεηηνπξγεί θαηά ηελ εκέξα ηεο θαηάζεζεο ιφγσ απεξγίαο ησλ ππαιιήισλ ηεο θαη ην γεγνλφο απηφ βεβαηψλεηαη κε επηζεκείσζε ηεο Γξακκαηείαο ηνπ ηδ επί ηνπ δηθνγξάθνπ, ζπγρσξείηαη ε θαηαβνιή ηειψλ θαη παξαβφινπ κεηά ηελ θαηάζεζε ηνπ δηθνγξάθνπ εθφζνλ, κάιηζηα, ην γεγνλφο βεβαηψλεηαη απφ ηε Γξακκαηεία, δελ απαηηείηαη επίθιεζε απφ ηνλ αηηνχληα ηνπ γεγνλφηνο πνπ εκπφδηζε ηε ζχγρξνλε κε ηελ θαηάζεζε ηνπ δηθνγξάθνπ θαηαβνιή ησλ ηειψλ θαη ηνπ παξαβφινπ. ηελ πεξίπησζε απηή εθαξκφδεηαη θαη πάιη ην άξζξν 35 3 εδ. β π.δ. 18/1989. + άξζξν 37 π.δ. 18/1989 > Ο Πξφεδξνο ηνπ ηδ απνθαζίδεη θαη επί αηηήζεσο επεξγεηήκαηνο πελίαο, δηνξίδνληαο θαη επρέξεηά ηνπ δηθεγφξν πξνο ππεξάζπηζε ησλ ζπκθεξφλησλ ηνπ πέλεηνο. Σν επεξγέηεκα ηεο πελίαο (ΚΠνιΓ 194 4) δίλεηαη ζε φπνηνλ απνδεδεηγκέλα δε κπνξεί λα θαηαβάιεη ηα έμνδα ηεο δίθεο θαη κφλνλ εθφζνλ ε ηειεπηαία δελ παξνπζηάδεηαη άδηθε ή αζχκθνξε (π.ρ. φηαλ ην έλδηθν κέζν είλαη πξνδήισο απαξάδεθην ή αβάζηκν). ΥΥΙΙ. Έμνδα δηαδηθαζίαο (άξζξν 38 π.δ. 18/1989): εκεηψλεηαη φηη θαη ηα έμνδα ηεο δηαδηθαζίαο αλαζηνιήο επηδηθάδνληαη επίζεο κε ηελ νξηζηηθή απφθαζε, δεδνκέλνπ φηη ε δηαδηθαζία απηή είλαη παξαθνινπζεκαηηθή ηεο θχξηαο δίθεο. ΥΥΙΙΙ. Γηθαζηηθή δαπάλε (άξζξν 39 π.δ. 18/1989): Σνλίδεηαη φηη ε 2 δελ εθαξκφδεηαη αλ ην γεγνλφο ην νπνίν ζπλεπάγεηαη θαηάξγεζε ηεο δίθεο είλαη κεηαγελέζηεξν ηεο ζπδήηεζεο ηνπ έλδηθνπ βνεζήκαηνο (!). ρεηηθά αλαθέξνληαη νη εμήο αξρέο > α) γηα ηε ζύληαμε όισλ ησλ εηζαγσγηθώλ δηθνγξάθσλ (=αλεμαξηήησο έλδηθνπ βνεζήκαηνο) πξέπεη λα επηβάιιεηαη ε ίδηα δηθαζηηθή δαπάλε // β) δελ επηδηθάδεηαη δηθαζηηθή δαπάλε γηα ηε ζύληαμε ηεο έθζεζεο ησλ απόςεσλ ηεο Γηνίθεζεο // γ) ε δαπάλε γηα ηε ζύληαμε ησλ δηθνγξάθσλ ηεο αίηεζεο αλαζηνιήο, ηεο αίηεζεο αζθαιηζηηθώλ κέηξσλ θαη ηεο παξέκβαζεο ζε αίηεζε αζθαιηζηηθώλ κέηξσλ, θαζψο θαη γηα ηηο παξαζηάζεηο ζηηο αληίζηνηρεο ζπδεηήζεηο, πξέπεη λα έρεη δηαθνξεηηθό ύςνο από ην επηβαιιόκελν γηα ηε ζύληαμε ηνπ δηθνγξάθνπ θαη ηελ παξάζηαζε ζηελ ηαθηηθή δηαδηθαζία. + άξζξν 40 π.δ. 18/1989 γηα ηελ αλάινγε εθαξκνγή δηαηάμεσλ ηνπ ΚΠνιΓ. ΥΥΙV. Παξαπνκπή ππνζέζεσο από ην ηδ ζε άιιν δηθαζηήξην (άξζξν 34Α π.δ. 18/1989): Αλαγθαία είλαη ε λνκηκνπνίεζε ζην αξκφδην δηθαζηήξην. Έηζη, πξνεγείηαη ν έιεγρνο αξκνδηφηεηαο εθ κέξνπο ηνπ δηθαζηεξίνπ θαη αθνινπζεί ν έιεγρνο λνκηκνπνίεζεο άξα, θαη αλνκηκνπνίεηα αλαξκνδίσο αζθεζέληα έλδηθα βνεζήκαηα παξαπέκπνληαη ζην αξκφδην δηθαζηήξην. ΑΡΤΕΜΙΣ ΤΡΙΚΗ Σελίδα 13
εκεηψλνληαη ηα εμήο > α) ε ππνρξέσζε παξαπνκπήο ηζρύεη θαη γηα ην ηδ όηαλ θξίλεη όηη ην ελώπηόλ ηνπ εηζαγόκελν έλδηθν κέζν αλήθεη ζηελ αξκνδηόηεηα άιινπ δηνηθεηηθνύ δηθαζηεξίνπ. Η απφθαζε ηνπ ηδ είλαη ππνρξεσηηθή γηα ην δηθαζηήξην ζην νπνίν γίλεηαη ε παξαπνκπή θαη δελ ππφθεηηαη βέβαηα- ζε έλδηθν κέζν. // β) ζηηο αθπξσηηθέο ππνζέζεηο, αλ ην ηδ θξίλεη όηη ε ππόζεζε είλαη ηεο αξκνδηόηεηαο ηνπ Γηνηθεηηθνύ Δθεηείνπ, κπνξεί λα ηελ παξαπέκςεη ζε απηό ή λα ηελ θξαηήζεη θαη λα ηε δηθάζεη θαη νπζίαλ πάλησο, ε δηαθξάηεζε ηεο ππφζεζεο δελ είλαη δπλαηή, εθφζνλ δελ πξνβιέπεηαη ε άζθεζε αθπξσηηθήο έθεζεο ζην ηδ. // γ) ην ηδ δελ παξαπέκπεη ζην Δ // δ) ην ηδ δελ παξαπέκπεη αλαξκνδίσο αζθεζέληα έλδηθα κέζα, αιιά κόλν αλαξκνδίσο αζθεζέληα έλδηθα βνεζήκαηα. + άξζξν 34Β π.δ. 18/1989 γηα ηελ απνδνρή ελδίθσλ κέζσλ ή βνεζεκάησλ ζε ζπκβνχιην. ΥΥV. Οκνδηθία θαη ζπλάθεηα ζην ηδ (άξζξν 45 6 π.δ. 18/1989): Δηδηθφηεξα, ν αξκφδηνο δηθαζηηθφο ζρεκαηηζκφο, ζηνλ νπνίν εηζάγεηαη ε ππφζεζε, δελ απνξξίπηεη σο απαξάδεθηε ηελ αίηεζε αθπξψζεσο σο πξνο ηνπο αηηνχληεο πνπ δελ νκνδηθνχλ κε ηνλ πξνηαζζφκελν ζην δηθφγξαθν, ή σο πξνο ηηο κε ζπλαθείο κε ηελ πξνηαζζφκελε ζην δηθφγξαθν πξάμεηο, αιιά πξνβαίλεη ζε ηξεηο ελέξγεηεο > α) θξαηεί θαη εθδηθάδεη ηελ αίηεζε αθπξώζεσο, επί κελ έιιεηςεο νκνδηθίαο σο πξνο ηνλ πξνηαζζφκελν ζην δηθφγξαθν θαη ηνπο ηπρφλ νκνδίθνπο ηνπ, επί δε έιιεηςεο ζπλάθεηαο σο πξνο ηελ πξνηαζζφκελε ζην δηθφγξαθν πξάμε θαη ηηο ζπλαθείο πξνο απηήλ // β) αλαβάιιεη ζε ξεηή δηθάζηκν ηελ εθδίθαζε ηεο ππόζεζεο σο πξνο ηνπο ινηπνχο αηηνχληεο ή σο πξνο ηηο ινηπέο πξνζβαιιφκελεο πξάμεηο, δηαηεξψληαο πάλησο- ηελ επρέξεηα λα αλαβάιεη ηηο ππνζέζεηο γηα ην ζχλνιν ησλ αηηνχλησλ ή ησλ πξνζβαιιφκελσλ πξάμεσλ // γ) δηαηάζζεη ρσξηζκό ηνπ αξρηθνύ εληαίνπ δηθνγξάθνπ κε θαηάζεζε απηνηεινχο δηθνγξάθνπ εληφο 30λζήκεξεο πξνζεζκίαο απφ ηεο θνηλνπνηήζεσο ηεο απφθαζεο. Αλ εληφο ηεο αλσηέξσ πξνζεζκίαο δελ θαηαηεζεί λνκνηχπσο απηνηειέο δηθφγξαθν (θαηαβαιινκέλνπ θαη ηνπ αληίζηνηρνπ παξαβφινπ) θαηά ην ρσξηζκφ ηνπ αξρηθνχ γηα ηνπο κε νκνδηθνχληεο κε ηνλ πξνηαζζφκελν ή γηα ηηο κε ζπλαθείο κε ηηο πξνηαζζφκελεο πξάμεηο, ηφηε σο πξνο απηά ηα πξφζσπα θαη ηηο πξάμεηο ε αίηεζε αθπξψζεσο απνξξίπηεηαη σο απαξάδεθηε. XXVI. Σα άξζξα 1-2 λ. 3900/2010: Οπνηνδήπνηε έλδηθν βνήζεκα ή κέζν ελψπηνλ νπνηνπδήπνηε Γηνηθεηηθνχ Γηθαζηεξίνπ κπνξεί λα εηζαρζεί ζην ηδ κε πξάμε ηξηκεινχο Δπηηξνπήο, απνηεινχκελεο απφ ηνλ Πξφεδξφ ηνπ, ηνλ αξραηφηεξν Αληηπξφεδξν θαη ηνλ Πξφεδξν ηνπ αξκφδηνπ θαζ χιελ Σκήκαηνο, χζηεξα απφ αίηεκα ελφο ησλ δηαδίθσλ {ζπλνδεχεηαη επί πνηλή απαξαδέθηνπ απφ παξάβνιν 300 ππέξ ηνπ Γεκνζίνπ}, φηαλ κε απηφ ηίζεηαη δήηεκα γεληθφηεξνπ ελδηαθέξνληνο πνπ έρεη ζπλέπεηεο γηα επξχηεξν θχθιν πξνζψπσλ. Η πξάμε απηή δεκνζηεχεηαη ζε δχν εκεξήζηεο εθεκεξίδεο ησλ Αζελψλ θαη ζπλεπάγεηαη ηελ αλαζηνιή εθδίθαζεο ησλ εθθξεκψλ ππνζέζεσλ ζηηο νπνίεο ηίζεηαη ην ίδην δήηεκα γεληθφηεξνπ ελδηαθέξνληνο πνπ έρεη ζπλέπεηεο γηα επξχηεξν θχθιν πξνζψπσλ ε αλαζηνιή δελ θαηαιακβάλεη ηελ πξνζσξηλή δηθαζηηθή πξνζηαζία. Μεηά ηελ επίιπζε ηνπ δεηήκαηνο, ην ηδ κπνξεί λα παξαπέκςεη ην έλδηθν κέζν ή βνήζεκα ζην αξκφδην δηνηθεηηθφ δηθαζηήξην. Όηαλ δηνηθεηηθφ δηθαζηήξην επηιακβάλεηαη ππνζέζεσο ζηελ νπνία αλαθχπηεη ηέηνην δήηεκα γεληθφηεξνπ ελδηαθέξνληνο, κπνξεί κε απφθαζή ηνπ πνπ δελ ππφθεηηαη ζε έλδηθα κέζα- λα ππνβάιεη ζρεηηθφ πξνδηθαζηηθφ εξψηεκα ζην ηδ. Μεηά ηελ επίιπζε ηνπ δεηήκαηνο, νη ππνζέζεηο πνπ ζέηνπλ κφλν απηφ ην δήηεκα, εηζάγνληαη ππνρξεσηηθά πξνο θξίζε ζε ζπκβνχιην θαηά ηα άξζξα 34 Α θαη 34 Β ηνπ π.δ. 18/1989 θαη ΚΓΓηθ 126 Α ην ίδην ηζρχεη θαη γηα ηηο ππνζέζεηο ζηηο νπνίεο ηίζεληαη εθηφο απφ ην σο άλσ δήηεκα- θαη ιφγνη πνπ είλαη πξνθαλψο απαξάδεθηνη ή αβάζηκνη. Καη απνθάζεσο δηνηθεηηθνχ δηθαζηεξίνπ πνπ θξίλεη δηάηαμε ηππηθνχ λφκνπ αληηζπληαγκαηηθή, ρσξίο ην δήηεκα απηφ λα έρεη θξηζεί κε πξνεγνχκελε απφθαζε ηνπ ηδ, ρσξεί ελψπηνλ απηνχ, θαηά παξέθθιηζε απφ θάζε άιιε δηάηαμε, αίηεζε αλαηξέζεσο (αλ πξφθεηηαη γηα δηαθνξά νπζίαο) ή έθεζε (αλ πξφθεηηαη γηα αθπξσηηθή δηαθνξά). ΑΡΤΕΜΙΣ ΤΡΙΚΗ Σελίδα 14
ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΓΔΤΣΔΡΟ Η γεληθή δηαδηθαζία ηνπ ΚΓΓηθ Ι. Ωο πξνο ηελ έλλνηα γεληθή δηαδηθαζία : Ο ΚΓΓηθ πεξηιακβάλεη ηα εμήο κέξε > α) Γεληθή δηαδηθαζία (άξζξα 1-215) // β) Δηδηθέο δηαδηθαζίεο (άξζξα 216-273) // γ) Γαπάλεο ηεο δίθεο // δ) Μεηαβαηηθέο δηαηάμεηο. ΙΙ. Έθηαζε εθαξκνγήο ησλ δηαηάμεσλ ηνπ ΚΓΓηθ (ΚΓΓηθ 1): ην πεδίν εθαξκνγήο ηνπ Κψδηθα δελ αλήθνπλ > α) αθπξσηηθέο δηαθνξέο πνπ έρνπλ ππαρζεί ζηα δηθαζηήξηα νπζίαο // β) δηαθνξέο νπζίαο πνπ έρνπλ ππαρζεί ζην ηδ. ΙΙΙ. Γηθαηνδνζία ησλ ηδδ: Παξφιν πνπ ην ΚΓΓηθ 2 αλαθέξεηαη κφλν ζε δηάηαμε λφκνπ, ελλνείηαη θαη θάζε δηάηαμε ηνπ πληάγκαηνο. * νη ππαιιειηθέο πξνζθπγέο εθδηθάδνληαη ζε πξψην θαη ηειεπηαίν βαζκφ απφ ηα δηνηθεηηθά εθεηεία*. + ΚΓΓηθ 3 > α) Αλ έλα δήηεκα έρεη ήδε θξηζεί κε δύλακε erga omnes από πνιηηηθό δηθαζηήξην, ην δηνηθεηηθφ δηθαζηήξην δεζκεχεηαη θαη δε κπνξεί λα θξίλεη δηαθνξεηηθά. // β) Αλ ε θξίζε ηνπ πνιηηηθνύ δηθαζηεξίνπ δελ ηζρύεη erga omnes, ην δηνηθεηηθφ δηθαζηήξην κπνξεί λα θξίλεη δηαθνξεηηθά έλα παξφκνην παξεκπίπηνλ δήηεκα, εθηφο αλ πθίζηαληαη νη πξνυπνζέζεηο ηνπ δεδηθαζκέλνπ, νπφηε δεζκεχεηαη απφ ην ΚΓΓηθ 5 4. // γ) Αλ ην παξεκπίπηνλ δήηεκα (=κπνξεί λα επεξεάζεη ηελ πνξεία ηεο δίθεο θαη θαη επέθηαζε ην απνηέιεζκά ηεο ε παξεκπίπηνπζα θξίζε δελ εμνπιίδεηαη κε δχλακε δεδηθαζκέλνπ, αιιά ηζρχεη απνθιεηζηηθά inter partes γηα ηε ζπγθεθξηκέλε δηαθνξά πνπ θξίζεθε) πξόθεηηαη λα θξηζεί κε δύλακε δεδηθαζκέλνπ από πνιηηηθό δηθαζηήξην, ην δηθαζηήξην κπνξεί θαη επρέξεηα είηε λα θξίλεη παξεκπηπηφλησο ην δήηεκα είηε λα αλαζηείιεη ηελ πξφνδν ηεο δίθεο. // δ) Αλ ην παξεκπίπηνλ δήηεκα ηδησηηθνύ δηθαίνπ νύηε έρεη θξηζεί νύηε πξόθεηηαη λα θξηζεί από πνιηηηθό δηθαζηήξην, ην δηνηθεηηθφ δηθαζηήξην νθείιεη αζθαιψο λα ην θξίλεη θαη λα κελ αξλεζηδηθήζεη. + ΚΓΓηθ 4 > πκθσλία ησλ δηαδίθσλ γηα ππεξπήδεζε ελφο βαζκνχ δηθαηνδνζίαο είλαη άθπξε επηηξεπηή είλαη, φκσο, δηνηθεηηθή ζπκθσλία πεξί εηζαγσγήο ππνζέζεσο απεπζείαο ζην δεχηεξν βαζκφ. + ΚΓΓηθ 5 > 1. Αλ ην δηνηθεηηθφ δηθαζηήξην έρεη δερζεί ηελ χπαξμε δεδηθαζκέλνπ απφ απφθαζε άιινπ δηθαζηεξίνπ, ζα πξέπεη λα παξαζέζεη ην πεξηερφκελν ηεο άιιεο απφθαζεο ζηελ αηηηνινγία ηνπ, ψζηε ε νξζφηεηα ηεο θξίζεο ηνπ λα κπνξεί λα δηαπηζησζεί θαηά ηνλ αλαηξεηηθφ έιεγρν. // 2. Αζσσηηθέο πνηληθέο απνθάζεηο δελ δεζκεχνπλ ην δηθαζηήξην ην ηειεπηαίν νθείιεη, εληνχηνηο, λα εθηηκήζεη ην πεξηερφκελφ ηνπο θαη λα αηηηνινγήζεη ηε δηαθνξεηηθή θξίζε ηνπ έλαληη ηεο αζσσηηθήο απφθαζεο. Όκσο, ν πεηζαξρηθφο δηθαζηήο δεζκεχεηαη απφ ηελ αζσσηηθή πνηληθή απφθαζε, αλεμαξηήησο αλ ην πνηληθφ δηθαζηήξην εμέθεξε θξίζε κεηά ή άλεπ ακθηβνιηψλ, εθφζνλ ηα πξαγκαηηθά πεξηζηαηηθά γηα ηα νπνία δηψρζεθε πνηληθψο ν ππάιιεινο ηαπηίδνληαη πιήξσο κε απηά γηα ηα νπνία αζθήζεθε ε πεηζαξρηθή δίσμε. Η δεζκεχνπζα δηθαζηηθή απφθαζε ζα πξέπεη λα είλαη ακεηάθιεηε θαη φρη απιψο ηειεζίδηθε. // 3. Οη πξνυπνζέζεηο ηνπ ΚΠνιΓ 323 είλαη α) δεδηθαζκέλν θαηά ην δίθαην ηνπ ηόπνπ έθδνζεο ηεο αιινδαπήο απόθαζεο β) δηθαηνδνζία ηνπ δηθαζηεξίνπ πνπ εμέδσζε ηελ απόθαζε γ) κε ζηέξεζε ηνπ δηθαηώκαηνο ππεξάζπηζεο ηνπ δηαδίθνπ δ) αλππαξμία αληίζεηεο απόθαζεο ειιεληθνύ δηθαζηεξίνπ ε) κε αληίζεζε ζηελ ειιεληθή δεκόζηα ηάμε θαη ηα ρξεζηά ήζε. // 4. Σν δεδηθαζκέλν ιακβάλεηαη ππφςε απηεπαγγέιησο απφ ην δηθαζηήξην ζρεηηθή παξάιεηςε ηνπ ηειεπηαίνπ ζπλεπάγεηαη ηελ απφιπηε αθπξφηεηα ηεο απφθαζήο ηνπ, ρσξίο λα ρξεηάδεηαη λα ζπληξέμεη δηθνλνκηθή βιάβε δηαδίθνπ θαηά ΚΓΓηθ 62 2. ΑΡΤΕΜΙΣ ΤΡΙΚΗ Σελίδα 15