«Αναδιάρθρωση της καλλιέργειας του καπνού με άλλες ανταγωνιστικές καλλιέργειες» Πανελλήνια Έρευνα Καταναλωτικών Συνηθειών Υπεύθυνος έργου: Φωτόπουλος Χρήστος: Καθηγητής Marketing Management Τροφίμων Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Εισηγητής: Παγιασλής Αναστάσιος, Υποψήφιος Διδάκτωρ Παν. Ιωαννίνων
1. ΗΈρευνα& Οι Τάσεις Κατανάλωσης Γενικά πανελλαδικά, υπάρχει ένας βασικός πυρήνας από κοινά συµβατικά τρόφιµα. (Φρούτα & λαχανικά, τρόφιµα καθηµερινής χρήσης και κρεατίλα) Όµως, ΕΝ είναι όλοι οι καταναλωτές ίδιοι... Οι καταναλωτές σε διαφορετικούς τόπους (Νόµους) παρουσιάζουν σηµαντικές οµοιότητες, αλλά και ιδιαίτερες διάφορες... Ποιες είναι οι τάσεις κατανάλωσης στην Ελλάδα; Στα µηνιαία έξοδα (δαπάνες) για αγορά τροφίµων; Στην γνώση & η προθυµία πληρωµής για ποιοτικά προϊόντα; Επικεντρωνόµαστε στα ποιοτικά προϊόντα (Βιολογικά, ΠΟΠ, ΠΓΕ, παραδοσιακά, λειτουργικά τρόφιµα)
2. Το Καλάθι της Νοικοκυράς Τάσεις Κατανάλωσης Α. Βιολογικά Προϊόντα Πανελλαδικά η κατανάλωση επικεντρώνεται: Στην αγορά λαχανικών & φρούτων ευτερευόντως στην αγορά κρεατικών, αυγών, ζυµαρικών, λαδιού, φέτας & κρασιού Οι καταναλωτές αγοράζουν βιολογικά: Ειδικά καταστήµατα (αν & µειώνεται ο ρόλος τους) Σούπερµαρκετ (αυξηµένος ρόλος) ευτερευόντως Λαϊκές Αγορές & Καταστήµατα της Γειτονιάς Υπάρχουν αγορές δυο ταχυτήτων: Νοµοί ευρείας κατανάλωσης (Αγορά 5 & άνω βιολογικών προϊόντων, π.χ. Πέλλα, Πιερία, Φθιώτιδα, Αιτωλοακαρνανία & Ροδόπη) Νοµοί περιορισµένης κατανάλωσης (Αγορά 3 & κάτω προϊόντων, π.χ. Ξάνθη, Καρδίτσα, Σέρρες)
2. Το Καλάθι της Νοικοκυράς Τάσεις Κατανάλωσης Β. Προϊόντα ΠΟΠ Πανελλαδικά η κατανάλωση επικεντρώνεται: Σε συγκεκριµένα γνωστά προϊόντα ΠΟΠ (π.χ. Μήλα Ζαγοράς, Ελιές Καλαµάτας, Πιπεριές Φλωρίνης, Πατάτες Νευροκοπίου, Κρητικά Παξιµάδια 6 µε 8 νόµους) Όλα τα υπόλοιπα προϊόντα ΠΟΠ µικρή τάση κατανάλωσης Οι καταναλωτές αγοράζουν προϊόντα ΠΟΠ: Σουπερµάρκετ (Κυρίαρχος ρόλος) ευτερευόντως Λεκές Αγορές & Καταστήµατα της Γειτονίας Υπάρχουν αγορές πολλών ταχυτήτων: Νοµοί ευρείας κατανάλωσης (Αγορά 12 & άνω προϊόντων ΠΟΠ, & πολύ συχνά π.χ. Πιερία & Φθιώτιδα) Νοµοί µέτριας κατανάλωσης (Αγορά 9-10 προϊόντων ΠΟΠ, & όχι πολύ συχνά π.χ. Ξάνθη, Ροδόπη, Πέλλα, Καρδίτσα & Σέρρες) Νοµοί µε έµφαση στα δικά τους προϊόντα (Αγορά προϊόντων του ίδιου νοµού & πολύ συχνά, π.χ. Αιτωλοακαρνανία)
2. Το Καλάθι της Νοικοκυράς Τάσεις Κατανάλωσης Γ. Λοιπά Προϊόντα εν παρατηρούνται αξιόλογες τάσεις κατανάλωσης σχετικά µε τα αρωµατικά φυτά & τα λειτουργικά τρόφιµα Μόνο, η Ρίγανη& το Τσάι του βουνού αγοράζονται ευρέως τόσο από Σουπερµάρκετ όσο & από Λαϊκές Αγορές Τα λειτουργικά τρόφιµα δεν αγοράζονται ευρέως. (Εξαίρεση αποτελούν µε πολύµικρές αγορές η Καρδίτσα, η Πιερία& οι Σέρρες)
3. Κριτήρια επιλογής τροφίµων Πανελλαδικά το σηµαντικότερο όταν αγοράζουν τρόφιµα οι καταναλωτές είναι: Ποιότητα (Ασφάλεια, Θρεπτική Αξία, Προσφορά στην καλή υγεία Σε όλους τους Νοµούς) Φρεσκάδα (Φυσικότητα Σεόλουςτουςνοµούς) Οικονοµικότητα (Κόστος προϊόντων - Σε όλους τους νοµούς) Γεύση (Σε όλους τους Νοµούς) Σηµαντική τάση παρατηρείται στην αγορά τροφίµων Μη Γενετικά Τροποποιηµένων (Σε 3 νοµούς) Χωρίς Προσθετά (Σε 3 νοµούς)
4. απάνη αγοράς τροφίµων Υπάρχουν αγορές πολλών ταχυτήτων: Νοµοί αυξηµένης δαπάνης (πάνω από 300 µηνιαίως π.χ. Ροδόπη, Πιερία) Νοµοί µέτριας δαπάνης (π.χ. Ξάνθης, Φθιώτιδας & Πέλλας) Νοµοί µειωµένης δαπάνης (κάτω από 300 µηνιαίως π.χ. Αιτωλοακαρνανία, Καρδίτσα & Πέλλα)
5. Προθυµία πληρωµής για Ποιοτικά Προϊόντα Γενικά η προθυµία πληρωµής είναι αντίστοιχη της δαπάνης για τρόφιµα (ΌσοΌσο πιο πολλά χρήµατα δαπανούνται δαπανούνται για αγορά τροφίµων, τόσο περισσότερα χρήµατα είναι διατεθειµένος κάποιος να πληρώσει για ποιοτικά προϊόντα) Έτσι υπάρχουν αγορές πολλών ταχυτήτων: Νοµοί αυξηµένης Προθυµίας πληρωµής (Τα µεγαλύτερα ποσοστά 10% & άνω επιπλέον πληρωµής π.χ. Ροδόπη, Πιερία & Φθιώτιδα) Νοµοί ικανοποιητικής Προθυµίας πληρωµής (Μέτρια ποσοστά 10% & άνω επιπλέον πληρωµής π.χ. Ξάνθης & Αιτωλοακαρνανίας) Νοµοί µειωµένης Προθυµίας πληρωµής (Τα µεγαλύτερα ποσοστά καθόλου επιπλέον πληρωµής π.χ. Καρδίτσα, Σέρρες & Πέλλα)
6. Γνώση των ποιοτικών προϊόντων Πανελλαδικά, υπάρχει αυξηµένη η «δηλωµένη» γνώση των βιολογικών προϊόντων (Όλοι οι νοµοί πάνω από 60%) Πανελλαδικά, υπάρχει υπερβολικά µειωµένη γνώση των προϊόντων ΠΟΠ (Όλοι οι νοµοί κάτω από 20%) Από ορισµούς που δίνονται ουσιαστικοί γνωστές είναι πολλοί λιγότεροι. Γενικά η γνώση για ποιοτικά προϊόντα συνδέεται µε το πόσο συχνά καταναλώνονται ποιοτικά προϊόντα Π.χ. Οι νοµοί Φθιώτιδας, Πιερίας, Πέλλας, Αιτωλοακαρνανίας έχουν υψηλή κατανάλωση βιολογικών τροφίµων & υψηλότερη γνώση για αυτά...
7. Γνώση τοπικών προϊόντων Μια πρόσθετη ερώτηση Γνωρίζει ο µέσος καταναλωτής κάποια χαρακτηριστικά προϊόντα των 8 καπνοπαραγωγικών νοµών ; Γενικά πολύ λίγα άτοµα απάντησαν ότι έχουν γνώση. Τα σηµαντικότερα προϊόντα που γνώριζαν οι Έλληνες καταναλωτές ήταν: Ο Καπνός από τους νοµούς Ξανθής, Αιτωλοακαρνανίας, Σερρών & Ροδόπης Τα Φρούτα από τους νοµούς Πέλλας & Πιερίας Ελιές & Ελαιόλαδο από το νοµόφθιώτιδας ΒαµβάκιαπότονοµόΚαρδίτσας
8. Συµπεράσµατα ΑΝ και η κάθε αγορά (νόµος) έχει το δικό της προφίλ: Γενικά υπάρχει προσανατολισµός στην ποιότητα των προϊόντων & τάση κατανάλωσης για βιολογικά & ποιοτικά προϊόντα. Σε κάθε νόµο αγοράζονται διαφορετικά «αγαπηµέναπροϊόνταποπ», αλλά γενικά προτιµούνται προϊόντα του ίδιου ή γειτονικών νοµών Η µηνιαία δαπάνη αγοράς τροφίµων συνδέεται µε την προθυµία πληρωµής για ποιοτικά προϊόντα Υπάρχει πανελλαδικά µειωµένη «πραγµατική» γνώση σχετικά µε τα ποιοτικά προϊόντα (κυρίως για τα ΠΟΠ & δευτερευόντως για τα βιολογικά)
9. Προτάσεις Ενηµέρωση των καταναλωτών για το τι πραγµατικά είναι, & γιατί είναι καλύτερο να αγοράζουν βιολογικά & αλλά ποιοτικά προϊόντα Ισχυροποίηση της εικόνας στο µυαλό των καταναλωτών Αύξηση της παρουσίας και της προώθησης των βιολογικών & ΠΟΠ προϊόντων τόσο στα Σουπερµάρκετ όσο και στα Καταστήµατα της γειτονιάς & Λαϊκές / Κεντρικές Αγορές Αύξηση της διαθεσιµότητας των προϊόντων
«Αναδιάρθρωση της καλλιέργειας του καπνού με άλλες ανταγωνιστικές καλλιέργειες» Πανελλήνια Έρευνα Καταναλωτικών Συνηθειών Υπεύθυνος έργου: Φωτόπουλος Χρήστος: Καθηγητής Marketing Management Τροφίμων Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Εισηγητής: Παγιασλής Αναστάσιος, Υποψήφιος ιδάκτωρ Παν. Ιωαννίνων