Πρόγραμμα Αγωγής Υγείας «Από τα δόντια έξω με μικρόβια να μην μπλέξω» 72ο Νηπιαγωγείο Πατρών Σχολικό έτος 2012 2013
Ορισμένα Στοιχεία Υπεύθυνη εκπαιδευτικός: Αγγελική Βελλοπούλου Προϊσταμένη Νηπιαγωγείου: Νικολίτσα Κυριαζοπούλου Τμήμα: Ολοήμερου Νηπιαγωγείου (18 παιδιά)
Πώς εργαστήκαμε Για το πρόγραμμα αυτό τα νήπια και προνήπια του νηπιαγωγείου μας εργάστηκαν σε διαφορετικές περιστάσεις: ατομικά, σε ζεύγη, σε μικρές ομάδες, στην ολομέλεια, σε συνεργασία με τους γονείς τους. Οι δράσεις προέκυπταν συχνά με πρωτοβουλία της εκπαιδευτικού και κάποιες φορές και με πρωτοβουλία των παιδιών. Επίσης συνδυάζονταν με άλλες μαθησιακές περιοχές του Προγράμματος Σπουδών του νηπιαγωγείου και επεκτείνονταν ανάλογα και με το ενδιαφέρον των παιδιών.
Γιατί διαλέξαμε αυτό το θέμα; Αφορμή για την επιλογή του θέματος της στοματικής υγιεινής: αποτέλεσε η διαπίστωση ότι πολλά παιδιά δεν έπλεναν τα δόντια τους στο σπίτι, καθώς και η δυνατότητα αξιοποίησης της λειτουργίας του ολοήμερου προγράμματος του νηπιαγωγείου (γεύμα). Θεωρήσαμε ότι η διδακτική παρέμβαση θα οδηγούσε σε καλύτερα αποτελέσματα από ό,τι οι συμβουλές και παραινέσεις των γονέων ή γενικότερα των ενηλίκων, αφού θα μπορούσαν τα ίδια τα παιδιά με δική τους πρωτοβουλία να υιοθετήσουν και να εξασκήσουν συμπεριφορές στοματικής υγιεινής.
Οι δράσεις μας (1) Τα δόντια, το στόμα, η γλώσσα Πριν να ξεκινήσει το πρόγραμμα τα παιδιά ζωγράφισαν ατομικά αυτό που θεωρούσαν ότι υπάρχει μέσα στο στόμα του ανθρώπου. Έτσι συλλέξαμε δεδομένα για το επίπεδο σχετικών γνώσεων και ιδεών των παιδιών του νηπιαγωγείου μας. Υπάρχουν δόντια, γλώσσα, μικρόβια, κόκαλα, χείλη. Χωρίς εξειδικευμένες γνώσεις σχετικά με τον αριθμό, το είδος και τη χρησιμότητα των δοντιών. Ελλιπείς γνώσεις σχετικά με τις ασθένειες των δοντιών. Ελλιπείς γνώσεις σχετικά με την καθαριότητα των δοντιών.
Οι δράσεις μας (2) Στη συνέχεια τα παιδιά παρατήρησαν, συνέκριναν και κατασκεύασαν διάφορα μοντέλα του εσωτερικού του στόματος (2 & 3 διαστάσεων), αξιοποιώντας διάφορα μέσα για τη συλλογή και επεξεργασία σχετικών πληροφοριών και γνώσεων (κατασκευή κούκλας κουκλοθέατρο κοπτήραςγομφίος, δημιουργία τηλεοπτικής εκπομπής, παραμύθια, τραγούδια, Η/Υ).
Οι δράσεις μας (3) Ασθένειες των δοντιών & πρόληψη Τα παιδιά σε συνεργασία με τους γονείς τους αναζήτησαν πληροφορίες για τις ασθένειες των δοντιών, παρακολούθησαν βίντεοεπίδειξης σωστού τρόπου βουρτσίσματος των δοντιών και το εφάρμοσαν σε μοντέλο και κατά το βούρτσισμα των δοντιών τους μετά το γεύμα.
Δημιουργήθηκε κλεψύδρα για έλεγχο του χρόνου βουρτσίσματος, αλλά και ως εργαλείο ελέγχου της κατανάλωσης νερού. Πραγματοποιήθηκε θεατρικό παιχνίδι με αφορμή τις ασθένειες των δοντιών. Κινητικό παιχνίδι: Η τερηδόνα λειτουργεί ύπουλα και κάτω από την επιφάνεια των δοντιών. Η βούρτσα πρέπει να καθαρίζει καλά και τα ούλα.
Οι δράσεις μας (4) Χρησιμότητα δοντιών στον άνθρωπο & στα ζώα Σε συσχετισμό με τα θέματα ζώα και μουσείο, τα παιδιά αναζήτησαν τη χρησιμότητα των δοντιών στον άνθρωπο και τα ζώα. Επισκέφθηκαν μουσείο Φυσικής Ιστορίας μέσω πλοήγησηςσεσχετικό Διαδυκτιακό τόπο και κατασκεύασαν το δικό τους μουσείο με σκελετούς ζώων, ανθρώπων και δόντια.
Οι δράσεις μας (5) Τα παιδιά του νηπιαγωγείου βούρτσιζαν συστηματικά τα δόντια τους έπειτα από κάθε γεύμα σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς (με τη βοήθεια της κλεψύδρας). Αντί της αφίσας που είχε προγραμματιστεί τα παιδιά πρότειναν τη ρουτίναρόλο του «υπεύθυνων για την καθαριότητα των δοντιών»(2 παιδιά εναλλάξ κάθε μέρα), οι Βουρτσίζω σωστά τα δόντια μου, σκέφτομαι & το νερό οποίοι θύμιζαν το σωστό τρόπο βουρτσίσματος & τις πρακτικές οικονομίας για το νερό. Το σλόγκαν «βουρτσίζω τα δόντια μου σωστάαλλάσκέφτομαικαιτονερό» χρησιμοποιήθηκε σε σχετική τηλεοπτική εκπομπή που οργανώθηκε και υλοποιήθηκε από τα παιδιά.
Συνεργαστήκαμε Με τους γονείς των παιδιών για τη συλλογή και επεξεργασία πληροφοριών σχετικά με τις ασθένειες των δοντιών, τον σωστό τρόπο βουρτσίσματος, την προμήθεια σχετικού ατομικού εξοπλισμού για το καθημερινό βούρτσισμα των δοντιών, την επέκταση των πρακτικών στοματικήςυγιεινήςστοσπίτι.
Παρουσίαση του προγράμματος Στην τελική καλοκαιρινή μας γιορτή αφιερώθηκε ένα θεατρικό δρώμενο για την παρουσίαση και διάχυση του προγράμματος προς τους γονείς και τους υπόλοιπους καλεσμένους από την τοπική κοινότητα. Δημιουργήθηκε υποφάκελος με τις σχετικές εργασίες των παιδιών καθώς και ηλεκτρονικός φάκελος με σχετικό φωτογραφικό υλικό το οποίο διανεμήθηκε σε όλα τα παιδιά (dvd στο φάκελο προγραμμάτων εργασιών portfolio).
Αξιολόγηση Από τη μέση περίπου του προγράμματος κι έπειτα όλα τα παιδιά έπλεναν τα δόντια τους συστηματικά στο νηπιαγωγείο και στο σπίτι, έκαναν αυθόρμητα σχόλια περί της υγιεινής των δοντιών που αφορούσαν τον εαυτό τους και τους συμμαθητές τους. Σε εργασία τελικής αξιολόγησης του προγράμματος αρκετά παιδιά απεικόνισαν με ακρίβεια την οδοντοστοιχία και προσέθεσαν στοιχεία που αφορούν τη στοματική υγεία (τερηδόνα, οδοντόβουρτσα κλπ) Θεωρούμε ικανοποιητικά τα αποτελέσματα του προγράμματος κυρίως όσον αφορά τους στόχους περί προσέγγισης ζητημάτων στοματικής υγείας, αλλά όχι τόσο σχετικά με το θέμα της οικονομίας του νερού. Σε ενδεχόμενη επόμενη επεξεργασία του θέματος αυτού θα πρέπει να εμπλουτιστεί και να διαφοροποιηθεί το μέρος που αφορά σε πρακτικές οικονομίας του νερού ώστε να υπάρξουν και σε αυτόν τον τομέα καλύτερα αποτελέσματα.
Κλείσιμο Ήταν εντυπωσιακή η εργασία αξιολόγησης σχετικά με τα δόντια στην άνω και κάτω γνάθο, καθώς πολλά παιδιά κατάφεραν να αποτυπώσουν ιδιαίτερες λεπτομέρειες και να καταμετρήσουν τα δόντια. Σημειώνουμε επίσης ότι αυθόρμητα και χωρίς να τους το ζητά η εργασία πολλά παιδιά σχεδίασαν παράλληλα με τις γνάθους την οδοντόβουρτσα και την οδοντόκρεμα.