ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΕΛ ΨΥΤΤΑΛΕΙΑΣ.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΕΛ ΨΥΤΤΑΛΕΙΑΣ.6 1.1. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ...6 1.2. ΘΕΣΗ... 7 1.3. ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΠΟΥ ΕΞΥΠΗΡΕΤΟΥΝΤΑΙ...8 1.4. ΔΥΝΑΜΙΚΟΤΗΤΑ...8 1.5. ΑΠΟΔΕΚΤΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΜΕΝΩΝ ΛΥΜΑΤΩΝ... 9 1.6. ΤΡΟΠΟΣ ΔΙΑΘΕΣΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΜΕΝΩΝ ΛΥΜΑΤΩΝ...9 1.7. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΛΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΙΛΥΟΣ...9 1.8. ΒΑΘΜΟΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ... 1 1.9. ΦΟΡΤΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΕΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ... 11 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΠΕΡ ΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΚΕΛ ΨΥΤΤΑΛΕΙΑΣ... 14 2.1. ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΛΥΜΑΤΩΝ... 12 2.2. ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΥ ΝΕΡΟΥ... 15 2.3. ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΙΛΥΟΣ... 16 2.4. ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ... 21 2.6. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ... 22 2.7. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ... 23 2.8. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ - ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ... 23 2.9. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΠΟΔΕΚΤΗ... 24 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 : ΠΡΟΓΕΝΕΣΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΚΕΛ... 25 3.1. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ... 25 3.2. ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΕΚΡΟΗΣ... 26 3.3. ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΙΛΥΟΣ... 27 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 : ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΚΕΛ... 28 4.1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 28 4.2. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΡΟΗΣ... 29 4.3. ΓΡΑΜΜΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΛΥΜΑΤΩΝ... 32 4.3.1. ΠΑΡΟΧΕΣ ΚΑΙ ΡΥΠΑΝΤΙΚΑ ΦΟΡΤΙΑ ΕΙΣΟΔΟΥ ΛΥΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ...32 4.3.2. ΕΡΓΑ ΠΡΟΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ...45 4.3.3. ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΚΑΘΙΖΗΣΗ...48 4.3.4. ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΒΑΘΜΙΔΑ... 68 4.3.5. ΔΤΚ... 93 4.3.6. ΡΥΠΑΝΤΙΚΑ ΦΟΡΤΙΑ ΕΞΟΔΟΥ ΤΗΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ 99 1

4.4. ΓΡΑΜΜΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΙΛΥΟΣ... 113 4.4.1. ΠΑΧΥΝΤΗΣ ΒΑΡΥΤΗΤΑΣ... 113 4.4.2. ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΠΑΧΥΝΤΕΣ... 12 4.4.3. ΧΩΝΕΥΤΕΣ... 125 4.4.4. ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΑΦΥΔΑΤΩΣΗ... 141 4.5. ΣΤΡΑΓΓΙΔΙΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ... 146 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 : ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ... 148 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ...153 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ...154 2

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το κέντρο επεξεργασίας λυμάτων άρχισε να κατασκευάζεται το 1983, όταν αποφασίστηκε η μεταφορά και η επεξεργασία των λυμάτων της Αττικής στη νήσο Ψυττάλεια. Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα Κέντρα Επεξεργασίας Λυμάτων στην Ευρώπη, συνολικού κόστους 7 δισεκατομμύρια δραχμές, το οποίο συμβάλει αποφασιστικά στην εξυγίανση του Σαρωνικού και στην αναβίωση της χλωρίδας και της πανίδας του. Το έργο της Ψυττάλειας αποτελείται από τα εξής επιμέρους έργα: Συμπληρωματικός Κεντρικός Αποχετευτικός αγωγός (ΣΚΑΑ) Μηχανική επεξεργασία των λυμάτων στον Ακροκέραμο Δίδυμος υποθαλάσσιος αγωγός (ανεστραμμένος σίφωνας) από τον Ακροκέραμο στη νήσο Ψυττάλεια Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων στη Ψυττάλεια Σύστημα αγωγών εκβολής Η κατασκευή της Α φάσης ολοκληρώθηκε το 1993 και από το Νοέμβριο του 1994 το ΚΕΛΨ βρίσκεται σε κανονική λειτουργία. Τα λύματα της Αθήνας (περίπου 72. κ.μ. ημερησίως) αφού υποστούν την αναγκαία προεπεξεργασία (εσχάρωση - εξάμμωση) στον Ακροκέραμο, οδηγούνται μέσω του συστήματος ανεστραμμένων σιφώνων στη νήσο Ψυττάλεια. Προς αποφυγή περιβαλλοντικών οχλήσεων, οι εγκαταστάσεις προεπεξεργασίας είναι καλυμμένες και ο περιεχόμενος αέρας υφίσταται συνεχή καθαρισμό, μέσω συστήματος μονάδων απόσμησης. Οι εργασίες για την κατασκευή της Β φάσης των έργων στο Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων Ψυττάλειας άρχισαν το Φεβρουάριο του 1999 και περιλαμβάνουν δεξαμενές αερισμού και τελικής καθίζησης, καθώς και νέες δεξαμενές χώνευσης. Οι εργασίες εκτελούνταν υπό την επίβλεψη του ΥΠΕΧΩΔΕ, το οποίο είχε και την ευθύνη της οριστικής μελέτης της εγκατάστασης, έτσι ώστε αυτή να ανταποκρίνεται προς τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Με την ολοκλήρωση και της Β φάσης των έργων στο ΚΕΛΨ, ο Σαρωνικός δέχεται επεξεργασμένα λύματα με πολύ μικρό ποσοστό επιβάρυνσης σε ρυπαντικό φορτίο και 3

θρεπτικά στοιχεία που συμβάλλουν στο ανεπιθύμητο φαινόμενο του ευτροφισμού. Επομένως, αναμένεται ότι η βελτίωση του θαλασσίου περιβάλλοντος του Σαρωνικού Κόλπου θα συνεχιστεί με ταχύτερο ρυθμό, έτσι ώστε σχετικά σύντομα να αποκατασταθεί η ισορροπία των οικοσυστημάτων που διαβιούν σε όλη την έκταση του Σαρωνικού Κόλπου. Παρά το γεγονός ότι σχεδιάστηκε με τις καλύτερες των προυποθέσεων κατά καιρούς υπάρχουν διαμαρτυρίες για προβλήματα έντονης δυσοσμίας. Επιπλέον, υπάχουν προβλήματα δυσλειτουργίας (κυρίως κατά τη θερινή περίοδο) τα οποία με την πάροδο του χρόνου έγιναν εντονότερα. Αντικείμενο της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η αξιολόγηση της λειτουργίας του ΚΕΛ της Ψυττάλειας με βάση τα διαθέσιμα λειτουργικά δεδομένα, και η επισήμανση τυχόν προβλημάτων που εμποδίζουν την εύρυθμη λειτουργία της εγκατάστασης. Αναλυτικότερα, η διάρθρωση της εργασίας έχει ως εξής: Το Κεφάλαιο 1 αποτελεί μία γενική εισαγωγή για το κέντρο επεξεργασίας λυμάτων της Ψυττάλειας, τη χωροθέτησή του, τους οικισμούς που εξυπηρετεί και τα φορτία σχεδιασμού του. Στο Κεφάλαιο 2 γίνεται αναλυτική περιγραφή των γεωμετρικών/κατασκευαστικών και λειτουργικών χαρακτηριστικών των επιμέρους μονάδων επεξεργασίας των λυμάτων και της ιλύος. Επιπλέον αναφέρεται ο λειτουργικός έλεγχος που γίνεται στο κέντρο. Στο Κεφάλαιο 3 παρουσιάζονται οι απαιτήσεις εκροής των επεξεργασμένων λυμάτων καθώς και η παρακολούθηση των υδάτων του Σαρωνικού προκειμένου να διαπιστωθεί αν τηρούνται τα απαιτούμενα όρια που επιβάλλει η Οδηγία για τους ευαίσθητους αποδέκτες. Στο Κεφάλαιο 4 γίνεται επεξεργασία και ανάλυση των μετρήσεων που λήφθηκαν στις διάφορες θέσεις δειγματοληψίας στη γραμμή επεξεργασίας των λυμάτων και στη 4

γραμμή επεξεργασίας της ιλύος και αξιολόγηση των αποτελεσμάτων σε σύγκριση με τα δεδομένα σχεδιασμού. Στο Κεφάλαιο 5 ολοκληρώνοντας τη διπλωματική εργασία, δίνονται τα συμπεράσματα και οι παρατηρήσεις της παρούσας έρευνας για τη βελτίωση της λειτουργίας ορισμένων μονάδων που παρουσίασαν πρόβλημα. 5

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΕΛ ΨΥΤΤΑΛΕΙΑΣ Στο Κεφάλαιο αυτό παρουσιάζονται κάποια γενικά στοιχεία για το κέντρο επεξεργασίας λυμάτων της Ψυττάλειας που αφορούν στο σχεδιασμό, τη χωροθέτησή του και τους οικισμούς που εξυπηρετεί. 1.1. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ. Ο σχεδιασμός των έργων του ΚΕΛΨ προέβλεπε την ολοκλήρωση σε δύο φάσεις. Τα έργα Α Φάσης ολοκληρώθηκαν και μπήκαν σε λειτουργία το 1994. Την ευθύνη λειτουργίας των εγκαταστάσεων Α Φάσης έχει η ΕΥΔΑΠ. Τα έργα της Β Φάσης ολοκληρώθηκαν και τέθηκαν σε δοκιμαστική λειτουργία τον Ιούνιο του 24. Την ευθύνη λειτουργίας των εγκαταστάσων Β Φάσης του ΚΕΛΨ έχει από τότε το ΥΠΕΧΩΔΕ, το οποίο επιβλέπει τη λειτουργία και τη συντήρηση των έργων από την Ανάδοχο Κοινοπραξία κατασκευής της Β Φάσης. Η Α Φάση περιλαμβάνει: 1. Τα έργα προεπεξεργασίας (εσχάρωση και εξάμμωση), 2. Τις δεξαμενές πρωτοβάθμιας καθίζησης, 3. Τους παχυντές βαρύτητας 4. Τους μεσοφιλικούς αναερόβιους χωνευτές της πρωτοβάθμιας ιλύος 5. Τη μονάδα αφυδάτωσης της ιλύος 6. Τα έργα διοχέτευσης των λυμάτων από τον Ακροκέραμο στην Ψυττάλεια και 7. Τα έργα τελικής διάθεσης των επεξεργασμένων λυμάτων στη θάλασσα. Τα έργα προεπεξεργασίας των λυμάτων έχουν κατασκευαστεί στον Ακροκέραμο. Τα υπόλοιπα έργα της Α Φάσης καθώς και τα έργα της Β Φάσης είναι κατασκευασμένα στη νήσο Ψυττάλεια. Τα έργα της Β Φάσης περιλαμβάνουν: 1. Τους βιολογικούς αντιδραστήρες 2. Τις δεξαμενές τελικής καθίζησης και 3. Τα έργα επεξεργασίας της περίσσειας βιολογικής ιλύος που συμπληρώνουν τις υφιστάμενες εγκαταστάσεις επεξεργασίας της πρωτοβάθμιας ιλύος. Α. Μηχανική πάχυνση Β. Νέοι χωνευτές 6

Γ. Νέα μονάδα αφυδάτωσης 4. Τη μονάδα ξήρανσης. Τα έργα έχουν κατασκευαστεί με χρονικό ορίζοντα το 22. 1.2.ΘΕΣΗ Οι εγκαταστάσεις του Κέντρου Επεξεργασίας Λυμάτων Ψυττάλειας (Κ.Ε.Λ.Ψ.), έχουν αναπτυχθεί στον Ακροκέραμο (Αντλιοστάσιο εισόδου, Προεπεξεργασία Λυμάτων) και στη νήσο Ψυττάλεια (Πρωτοβάθμια Καθίζηση, Επεξεργασία Ιλύος και Βιολογική Επεξεργασία Λυμάτων με τα έργα Β Φάσης). Ο Ακροκέραμος βρίσκεται στο νότιο-ανατολικό μέρος του όρμου Κερατσινίου μέσα στα όρια του Δήμου Κερατσινίου στο νοτιοδυτικό άκρο της πόλης. Το γήπεδο που καταλαμβάνει το Κ.Ε.Λ.Ψ. έχει έκταση περίπου 63 στρεμμάτων. Η νήσος Ψυττάλεια βρίσκεται ανάμεσα στη Σαλαμίνα και τον Πειραιά στον Όρμο του Κερατσινίου, δυτικά της χερσονήσου Κυνοσούρα (Νήσος Σαλαμίνα), νότια του Δήμου Πειραιά και του Δήμου Κερατσινίου και νοτιοδυτικά του Δήμου Δραπετσώνας. Απέχει 1,5 2km από τα παράκτια της ηπειρωτικής Αττικής (1,5km από τον Ακροκέραμο και 2km από την ακτή Περάματος) και έχει έκταση 56 στρέμματα περίπου. Διοικητικά ανήκει στην περιφέρεια του Δήμου Πειραιά και βρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων της Νομαρχιακής αυτοδιοίκησης Πειραιά. Εικόνα 1: Γεωγραφική θέση του ΚΕΛ Ψυττάλειας. 7

1.3. ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΠΟΥ ΕΞΥΠΗΡΕΤΟΥΝΤΑΙ Στο Κ.Ε.Λ.Ψ. καταλήγουν τα λύματα, μέσω του δικτύου αποχέτευσης ακαθάρτων, του λεκανοπεδίου των Αθηνών (περιοχή μείζονος πρωτευούσης). Στον Ακροκέραμο και την Ψυττάλεια συρρέουν επίσης οι απορροές ομβρίων από το ιστορικό κέντρο των Αθηνών, όπου το δίκτυο αποχέτευσης είναι παντορροϊκό. Επίσης με τους υποθαλάσσιους αγωγούς που κατασκευάστηκαν πρόσφατα, συνδέθηκε με την Ψυττάλεια και η Σαλαμίνα, με προοπτική να διοχετεύονται τα λύματα της νήσου στο Κ.Ε.Λ.Ψ. προς επεξεργασία. Στη Μεταμόρφωση Αττικής έχει κατασκευασθεί και λειτουργεί εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων των βορείων προαστίων και των βοθρολυμάτων περιοχών που δεν έχουν συνδεθεί ακόμη με το δίκτυο ακαθάρτων. Το συνολικό μήκος του δικτύου αποχέτευσης ακαθάρτων του λεκανοπεδίου είναι 5.8 km περίπου και η συνολική επιφάνεια της λεκάνης απορροής του συστήματος αποχέτευσης περίπου 5. εκτάρια. Ο σημερινός εξυπηρετούμενος από το δίκτυο αποχέτευσης που συρρέει στη Ψυττάλεια πληθυσμός εκτιμάται σε 3,3 εκατ. περίπου (με βάση τα στοιχεία της τελευταίας απογραφής της ΕΣΥΕ). Εκτός από αστικά λύματα και περιορισμένη ποσότητα ομβρίων υδάτων κατά τις ημέρες με βροχές, στο αποχετευτικό δίκτυο συρρέουν και υγρά απόβλητα από βιομηχανίες που λειτουργούν στη λεκάνη απορροής του δικτύου αποχέτευσης της ΕΥΔΑΠ. Τα ακριβή χαρακτηριστικά των βιομηχανικών αποβλήτων (ποσότητες, ποιοτικά χαρακτηριστικά - φορτία), καθώς και ο βαθμός επεξεργασίας που έχουν υποστεί πριν την διάθεσή τους στο δίκτυο, δεν μπορούν να εκτιμηθούν σήμερα με ικανοποιητική ακρίβεια. 1.4. ΔΥΝΑΜΙΚΟΤΗΤΑ Οι υφιστάμενες εγκαταστάσεις του Κ.Ε.Λ.Ψ. στον Ακροκέραμο και τη νήσο Ψυττάλεια, έχουν μελετηθεί ώστε να επεξεργάζονται πλήρως (προκαταρκτική, πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια επεξεργασία με αφαίρεση αζώτου) 1.. m 3 λύματα την ημέρα. Η παροχή αιχμής σχεδιασμού για την προκαταρκτική και πρωτοβάθμια επεξεργασία ανέρχεται σε 27 m 3 /s, ενώ για τη δευτεροβάθμια σε 16 m 3 /s. 8

1.5. ΑΠΟΔΕΚΤΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΜΕΝΩΝ ΛΥΜΑΤΩΝ Τελικός αποδέκτης των επεξεργασμένων λυμάτων είναι ο εσωτερικός Σαρωνικός Κόλπος, που έχει χαρακτηριστεί ως ευαίσθητη περιοχή, σύμφωνα με την κατηγοριοποίηση της Οδηγίας 91/271 ΕΟΚ. Περίπου 6, m 3 /ημ. επεξεργασμένα λύματα αξιοποιούνται σήμερα για την κάλυψη αναγκών σε άρδευση, ψύξη, πλυσίματα και άλλες χρήσεις στις εγκαταστάσεις του ΚΕΛΨ. Η ποσότητα αυτή υφίσταται περαιτέρω επεξεργασία (διύλιση και απολύμανση με UV), και στη συνέχεια διανέμεται μέσω δικτύων (ξεχωριστό για το απολυμανσμένο και μη-απολυμανσμένο) προς τα διάφορα σημεία κατανάλωσης. Εξετάζεται επίσης η δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης μέρους των επεξεργασμένων λυμάτων (αφού ενδεχομένως υποστούν πρόσθετη επεξεργασία) για άρδευση ή βιομηχανικές χρήσεις. Έχει ήδη κατασκευαστεί υποθαλάσσιος αγωγός που συνδέει την Ψυττάλεια με την Σαλαμίνα, ενώ είναι δυνατή και η μεταφορά επεξεργασμένων λυμάτων στον Ακροκέραμο. Προς τούτο, έχει ήδη προβλεφθεί η δυνατότητα επέκτασης της υφιστάμενης εγκατάστασης διϋλισης απολύμανσης. 1.6. ΤΡΟΠΟΣ ΔΙΑΘΕΣΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΜΕΝΩΝ ΛΥΜΑΤΩΝ Η τελική εκροή από τις δεξαμενές δευτεροβάθμιας καθίζησης, καθώς και τυχόν υπερβάλλουσες παροχές από την έξοδο των δεξαμενών πρωτοβάθμιας καθίζησης κατά τις περιόδους με βροχοπτώσεις οδηγούνται στο σύστημα υποθαλάσσιας μεταφοράς και διάχυσης. Το σύστημα αυτό αποτελείται από δύο υποθαλάσσιους αγωγούς μεταφοράς διαμέτρου 2,4 m, μεγάλου μήκους (17 m έκαστος), ικανούς να μεταφέρουν παροχή μέχρι 16m 3 /s και δύο διαχυτήρες διαμέτρου 1,3-2,4 m σε βάθος 65 m υπό την επιφάνεια της θάλασσας. Έχει κατασκευασθεί επίσης ένας αγωγός ασφαλείας μικρού μήκους (32 m) ο οποίος λειτουργεί για τις μεγαλύτερες από 16 m 3 /s παροχές ή και για το σύνολο της παροχής σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. 1.7. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΛΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΙΛΥΟΣ Μετά τη θέση σε λειτουργία και των έργων Β Φάσης (Ιούνιος 24), στο ΚΕΛΨ επιτυγχάνεται προκαταρκτική, πρωτοβάθμια και προχωρημένη βιολογική επεξεργασία των λυμάτων (απομάκρυνση οργανικού φορτίου (BOD, COD), 9

αιωρούμενων στερεών SS, πλήρης νιτροποίηση και απονιτροποίηση) με τη μέθοδο της ενεργού ιλύος. Η επεξεργασία της παραγόμενης ιλύος περιλαμβάνει μηχανική πάχυνση της περίσσειας ενεργού ιλύος πάχυνση της πρωτοβάθμιας ιλύος στους παχυντές βαρύτητας, αναερόβια χώνευση και αφυδάτωση. Από τον Ιούνιο 27 τέθηκε σε λειτουργία η νέα Μονάδα Θερμικής Ξήρανσης της αφυδατωμένης ιλύος, η οποία ήδη επεξεργάζεται τη συνολική ποσότητα της παραγόμενης στο ΚΕΛΨ ιλύος. 1.8. ΒΑΘΜΟΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ Η απαιτούμενη ποιότητα των επεξεργασμένων λυμάτων μετά τη βιολογική επεξεργασία, καθορίστηκε σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Οδηγίας 91/271 της Ε.Ε. για ευαίσθητους αποδέκτες και θεσμοθετήθηκε με την κοινή υπουργική απόφαση Α.Π. 133725/7-8-3 έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων. Στον παρακάτω πίνακα απεικονίζονται τα απαιτούμενα ποιοτικά χαρακτηριστικά των τελικών εκροών (μετά την έξοδο από τις δεξαμενές τελικής καθίζησης). Πίνακας 1: Απαιτούμενα χρακτηριστικά επεξεργασμένων λυμάτων. Παράμετρος Ανώτατο όριο συγκέντρωσης Ελάχιστο ποσοστό δειγμάτων που θα ικανοποιούν τις απαιτήσεις* BOD 25 mg/l 93% COD 125 mg/l 93% TSS 35 mg/l 93% Ολικό άζωτο απομάκρυνση 7-8 % σε ετήσιο μέσο όρο * Ελάχιστος αριθμός δειγμάτων ανά έτος, σύμφωνα με την Οδηγία 91/271 της Ε.Ε., είκοσι τέσσερα (24) ανά έτος. Με την Απόφαση Υοικ 815/18-7-23 του Νομάρχη Πειραιά, έχουν καθοριστεί επιπλέον τα παρακάτω όρια για τη διάθεση των επεξεργασμένων λυμάτων του ΚΕΛΨ στο Σαρωνικό κόλπο: Αμμωνιακό Άζωτο : <5mg/l Λίπη και Έλαια : <,2mg/l Καθιζάνοντα στερεά εντός 2 ωρών σε κώνο Imhoff <,5mg/l 1

1.8. ΦΟΡΤΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΕΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Οι παράμετροι σχεδιασμού των έργων Α Φάσης, περιελάμβαναν κυρίως τις παροχές των εισερχομένων λυμάτων (μέγιστη ημερήσια παροχή 1.. m 3 /d, παροχή αιχμής 27 m 3 /s). Οι βασικές παράμετροι σχεδιασμού των έργων Β Φάσης του Κ.Ε.Λ.Ψ., όπως αυτά καθορίστηκαν στη μελέτη των έργων, παρουσιάζονται στον Πίνακα 2. Τα φορτία αφορούν στα πρωτοβάθμια επεξεργασμένα λύματα, μετά την έξοδό τους από τις Δεξαμενές Πρωτοβάθμιας Καθίζησης και πριν την είσοδό τους στη βιολογική βαθμίδα. Πίνακας 2: Παράμετροι σχεδιασμού Παράμετροι σχεδιασμού Χρονικός ορίζων σχεδιασμού έτος 22 Μονάδα Παροχές λυμάτων Μέση παροχή 1 m 3 /d Μέγιστη παροχή 112 m 3 /d Παροχή αιχμής 16 m 3 /sec Ρυπαντικά φορτία εισόδου στην εγκατάσταση BOD Μέση τιμή 226 kg/d Αιχμή 338 kg/d COD Μέση τιμή 532 kg/d Αιχμή 79 kg/d SS Μέση τιμή 238 kg/d Αιχμή 447 kg/d Ρυπαντικά φορτία πρωτοβάθμιων εκροών BOD Μέση τιμή 162 kg/d Αιχμή 218 kg/d COD Μέση τιμή 346 kg/d Αιχμή 483 kg/d SS Μέση τιμή 119 kg/d Αιχμή 181 kg/d Φορτίο αζώτου και φωσφόρου στην είσοδο και στην έξοδο των ΔΠΚ ΤΝ (μέση τιμή) 415 kg/d ΤΝ (αιχμή) 49 kg/d ΤP (μέση τιμή) 15 kg/d Θερμοκρασία ανάμικτου υγρού στους Β.Α Ελάχιστη Χειμερινή 15 ο C Μέγιστη Θερινή 28 o C 11

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 : ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΚΕΛ ΨΥΤΤΑΛΕΙΑΣ Στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάζονται λεπτομερέστερα οι επιμέρους μονάδες επεξεργασίας των λυμάτων και της ιλύος στο ΚΕΛ Ψυττάλειας. 2.1. ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΛΥΜΑΤΩΝ Στην Ενότητα αυτή αναλύονται οι επιμέρους μονάδες που περιλαμβάνει η γραμμή επεξεργασίας των λυμάτων. 2.1.1. Έργα εισόδου και προεπεξεργασίας Στο χώρο του Ακροκεράμου λειτουργεί η προεπεξεργασία των λυμάτων που περιλαμβάνει τις κάτωθι μονάδες: Απομάκρυνση ογκωδών στερεών (6 φρεάτια). Αντλιοστάσιο εισόδου: 9 κοχλιωτές αντλίες Αρχιμήδη (έκαστη: διαμέτρου 3 m, κινητήριας ισχύος 45 kw, παροχής 3 m 3 /s). Εσχάρωση δύο σταδίων: μηχανικά καθαριζόμενες εσχάρες, 6 εσχάρες με διάκενα 3 mm (χονδροεσχάρωση) και 6 εσχάρες με διάκενα 1 mm (λεπτή εσχάρωση), 2 συμπιεστές εσχαρωμάτων Εξάμμωση: 6 ορθογωνικές, αεριζόμενες δεξαμενές εξάμμωσης (με δύο παράλληλους θαλάμους έκαστη) σπειροειδούς ροής και δυναμικότητας 3,5 m 3 /s, με σύστημα ανύψωσης της άμμου με αεραντλίες (air lift) και εγκατάσταση έκπλυσης της άμμου για ελάττωση του οργανικού φορτίου. Απόσμηση: ολική ικανότητα επεξεργασίας 14. m 3 /h, που καλύπτει τους χώρους του αντλιοστασίου εισόδου, εσχάρωσης και εξάμμωσης, οι οποίοι είναι καλυμμένοι για περιορισμό έκλυσης των οσμών. Στον Ακροκέραμο έχουν κατασκευαστεί επίσης κτίριο Διοικητηρίου με Κέντρο Επίβλεψης Λειτουργίας, εγκαταστάσεις εργαστηρίου και καντίνα, Ηλεκτρικός Υποσταθμός, αποθήκες συνεργεία, πλυντήριο και βαφείο για τα οχήματα της ΕΥΔΑΠ κλπ.. 12

Εικόνα 1: Ακροκέραμος 2.1.2. Πρωτοβάθμια καθίζηση Από την έξοδο της εξάμμωσης, τα λύματα οδηγούνται μέσω ενός δίδυμου υποθαλάσσιου ανεστραμμένου σίφωνα, διαμέτρου 2,8 m, μήκους 1.44 m, μέγιστο βάθος 44m και υδραυλική ικανότητα 27m 3 /s, στη νήσο Ψυττάλεια, όπου βρίσκονται οι κύριες μονάδες επεξεργασίας των λυμάτων και της ιλύος. Στις δύο διώρυγες προσγωγής των λυμάτων στην πρωτοβάθμια καθίζηση, γίνεται μέτρηση της παροχής μέσω δύο (2) μετρητών, τύπου Parshall. Η πρωτοβάθμια καθίζηση πραγματοποιείται σε έξι (6) ορθογωνικές δεξαμενές, διαστάσεων η καθεμία 1mx2mx3m και συνολικής υδραυλικής παροχετευτικότητας 27 m 3 /s. O αναμενόμενος βαθμός απομάκρυνσης στερεών είναι 5-6%. 2.1.3. Βιολογική βαθμίδα Τα λύματα μετά την πρωτοβάθμια καθίζηση ανυψώνονται μέσω του Αντλιοστασίου Ανύψωσης Πρωτοβαθμίων Λυμάτων (Α.Α.Π.Λ.). από τη στάθμη +5.6 περίπου (στάθμη αναρρόφησης) στη στάθμη + 11.8 περίπου. Σε κατάλληλα διαμορφωμένο θάλαμο έχουν εγκατασταθεί έξι υποβρύχιες αντλίες αξονικής ροής, δυναμικότητας εκάστη 3, m 3 /sec περίπου και ισχύος κινητήρα 3 KW περίπου, που καταθλίβουν τα πρωτοβαθμίως επεξεργασμένα λύματά της στη διώρυγα τροφοδοσίας των βιοαντιδραστήρων. Παρέχεται η δυνατότητα ρύθμισης της παροχής του αντλιοστασίου μέσω ρυθμιστών στροφών χαμηλής τάσης, ώστε αυτή να προσαρμόζεται στην εκάστοτε εισροή λυμάτων. Σε κάθε αντλία είναι τοποθετημένο ηλεκτρομαγνητικό παροχόμετρο Ø12 mm. Μετά την έξοδό τους από το Α.Α.Π.Λ., τα λύματα μεταφέρονται μέσω οχετού και διανέμονται μέσω πλευρικών ανοιγμάτων στον οχετό σε δώδεκα (12) βιοαντιδραστήρες, συνολικού όγκου 298. m 3, διατεταγμένους σε παράλληλη διάταξη σε δύο ομάδες των έξι (6) εκατέρωθεν του οχετού τροφοδοσίας. Ο συνολικός ωφέλιμος όγκος των βιοαντιδραστήρων αρχικά προβλεπόταν να είναι 2.m 3, από τα οποία τα 3. m 3 ως ανοξική ζώνη. Ο όγκος των βιολογικών αντιδραστήρων αυξήθηκε τελικά σε 298.m 3 με στόχο την επίτευξη υψηλού βαθμού απομάκρυνσης αζώτου (βάσει και αποτελεσμάτων των πιλοτικών διερευνήσεων του 13

ΕΜΠ) λόγω της σχετικής απαίτησης που προέκυψε από τον χαρακτηρισμό της περιοχής εκβολής ως ευαίσθητου αποδέκτη. Έχουν κατασκευαστεί επιπλεόν τα έργα Πολιτικού Μηχανικού δύο επιπλέον βιοαντιδραστήρων, για μελλοντική αξιοποίηση στη περίπτωση που απαιτηθεί είτε αύξηση της δυναμικότητας επεξεργασίας, είτε ενίσχυση της βιολογικής αποομάκρυνσης φωσφόρου. Οι βιοαντιδραστήρες είναι κατάλληλα διαμερισματοποιημένοι, με αναερόβια ζώνη επιλογής μικροοργανισμών, ανοξική ζώνη, επαμφοτερίζουσα ζώνη (ανοξική/αερόβια), αερόβιες ζώνες και ζώνη απαερίωσης. Η αναερόβια, ανοξική επαμφοτερίζουσα και η ζώνη απαερίωσης είναι εξοπλισμένες με υποβρύχιους αναδευτήρες. Οι αερόβιες ζώνες είναι εξοπλισμένες με σύστημα υποβρύχιας διάχυσης του αέρα, με ελαστικούς διαχυτήρες λεπτής φυσαλίδας. Συνολικά είναι τοποθετημένοι 74. διαχυτήρες. Η παροχή του απαιτούμενου αέρα, εξασφαλίζεται από συγκρότημα επτά (7) φυγοκεντρικών αεροσυμπιεστών συνολικής δυναμικότητας 55. Nm 3 /h. Η ψύξη των αεροσυμπιεστών και των μεταψυκτών αέρα, γίνεται μέσω κυκλώματος αντλιών και εναλλακτών με βιομηχανικό νερό. Το σύνολο του εξοπλισμού είναι εγκατεστημένο σε κατάλληλο βιομηχανικό κτίριο. Εικόνα 2: Βιολογικός αντιδραστήρας. Κάθε βιοαντιδραστήρας είναι εξοπλισμένος με τρεις (3) αντλίες εσωτερικής ανακυκλοφορίας (για τις ανάγκες της απονιτροποίησης). Στους βιοαντιδραστήρες 14

είναι τοποθετημένα όργανα μέτρησης on line του διαλυμένου οξυγόνου, αιωρούμενων στερεών, αμμωνιακών και νιτρικών. 2.1.4. Δευτεροβάθμια καθίζηση Το ανάμικτο υγρό από την έξοδο των βιοαντιδραστήρων οδεύει με ανοικτή διώρυγα στο μεριστή παροχής προς τις δεξαμενές τελικής καθίζησης. Η ρύθμιση της παροχής προς τις δεξαμενές τελικής καθίζησης γίνεται από οκτώ (8) πνευματικές ρυθμιστικές δικλείδες Ø12 mm. Κάθε ρυθμιστική δικλείδα είναι εξοπλισμένη με ηλεκτρομαγνητικό παροχόμετρο Ø12 mm. Ο διαχωρισμός της βιομάζας από τα επεξεργασμένα λύματα, πραγματοποιείται σε εξήντα τέσσερις (64) δεξαμενές καθίζησης, συνολικής επιφάνειας 52.96 m 2. Η αρχική συνολική επιφάνεια καθίζησης προβλεπόταν να είναι 44.2m 2. Οι δεξαμενές τελικής καθίζησης είναι δύο διαμερισμάτων (διαμέρισμα υψηλής και χαμηλής φόρτισης), ορθογωνικές τύπου Gould II, εξοπλισμένες με ξέστρα συνεχούς σάρωσης και στα δύο διαμερίσματα. Οι ΔΤΚ είναι εξοπλισμένες με όργανα on line μέτρησης στερεών στους κώνους συλλογής της ιλύος και όργανα μέτρησης του στρώματος της ιλύος στο διαμέρισμα υψηλής φόρτισης. Η απομάκρυνση της καθιζάνουσας ιλύος από τους κώνους συλλογής των δεξαμενών γίνεται μέσω εκατόν ενενήντα δύο (192) (τρεις σε κάθε δεξαμενή) ηλεκτροκίνητων υδροστατικών δικλείδων. Η ανακυκλοφορία της ενεργού ιλύος από τις δεξαμενές καθίζησης προς τους βιοαντιδραστήρες γίνεται από δώδεκα (12) υποβρύχιες αξονικές αντλίες, μοναδιαίας παροχής 1,5 m 3 /s, εξοπλισμένες με ρυθμιστή συχνότητας (ρύθμιση από,7 έως 1,5 m 3 /s), τοποθετημένες εντός των βιοαντιδραστήρων. Κάθε αντλία είναι εξοπλισμένη με παροχόμετρο υπερήχων. Το αντλιοστάσιο περίσσειας ιλύος αποτελείται από τέσσερις (4) φυγοκεντρικές αντλίες ξηρού τύπου, μοναδιαίας παροχής,2 m 3 /s. To αντλιοστάσιο περίσσειας είναι εξοπλισμένο με ηλεκτρομαγνητικό παροχόμετρο και όργανο μέτρησης αιωρούμενων στερεών. 2.2. ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΥ ΝΕΡΟΥ 15

Για την κάλυψη των αναγκών του ΚΕΛΨ σε νερό χρήσης, ποσότητα επεξεργασμένων λυμάτων υφίσταται περαιτέρω επεξεργασία (διύλιση και απολύμανση με UV), και στη συνέχεια διανέμεται μέσω δικτύων (ξεχωριστό για το απολυμασμένο και μηαπολυμασμένο) προς τα διάφορα σημεία κατανάλωσης. Σήμερα αξιοποιούνται 15, m 3 /ημ. επεξεργασμένα λύματα, για την κάλυψη αναγκών σε άρδευση, ψύξη, πλυσίματα και άλλες χρήσεις στις εγκαταστάσεις του ΚΕΛΨ. Η μονάδα φίλτρανσης αποτελείται από τρία (3) αμμόφιλτρα βαρύτητας και αυτόματης πλύσης, συνολικής δυναμικότητας 15 m 3 /hr. Η τροφοδοσία τους γίνεται από τέσσερις αντλίες μοναδιαίας παροχής 5 m 3 /hr. To φιλτραρισμένο νερό καταλήγει σε δύο (2) δεξαμενές αποθήκευσης μη απολυμασμένου συνολικού όγκου 12 m 3. Από τις δύο (2) δεξαμενές αναρροφούν το αντλιοστάσιο διάθεσης μη απολυμασμένου βιομηχανικού νερού στο αντίστοιχο δίκτυο μη απολυμασμένου νερού και το αντλιοστάσιο τροφοδοσίας του UV. Το αντλιοστάσιο τροφοδοσίας του UV καταθλίβει σε αγωγό στον οποίο είναι εγκατεστημένη in line μονάδα απολύμανσης UV δυναμικότητας 3 m 3 /hr. To αντλιοστάσιο απολυμασμένου αναρροφά από δύο δεξαμενές συνολικού όγκου 12 m 3 και καταθλίβει σε ξεχωριστό δίκτυο διανομής απολυμασμένου νερού. 2.3. ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΙΛΥΟΣ Η παραγόμενη στις δεξαμενές πρωτοβάθμιας καθίζησης ιλύς, απομακρύνεται μέσω ρυθμιζόμενων τηλεσκοπικών δικλείδων (τρείς ανά δεξαμενή) προς το αντλιοστάσιο πρωτοβάθμιας ιλύος. Τα αντλιοστάσιο είναι εξοπλισμένο με 3 φυγοκεντρικές αντλίες η μία εφεδρική, δυναμικότητας 12 m 3 /hr εκάστη. Μέσω καταθλιπτικού αγωγού διαμ. 2 mm., η πρωτοβάθμια ιλύς οδηγείται στη μονάδα λεπτής εσχάρωσης (δύο μηχανικά καθαριζόμενες εσχάρες, με διάκενο 1 mm) και στις δεξαμενές προπάχυνσης πρωτοβάθμιας ιλύος 3 παχυντές βαρύτητας, διαμέτρου 25m, με συνολικό όγκο 7.35 m 3. Για την περαιτέρω μείωση του όγκου της σταθεροποιημένης ιλύος και μετά την προσωρινή αποθήκευση σε κατάλληλες δεξαμενές, το τελικό στάδιο του συνόλου της παραγόμενης ιλύος περιλαμβάνει τη μηχανική αφυδάτωσή της σε φυγοκεντρητές. 2.3.1. Μηχανική πάχυνση 16

Η περίσσεια βιολογική ιλύς οδηγείται μέσω του αντλιοστασίου περίσσειας σε δεξαμενή εξισορρόπησης 5 m 3. Η πάχυνσή της πραγματοποιείται στο συγκρότημα μηχανικής πάχυνσης ενεργού ιλύος, που περιλαμβάνει δώδεκα (12) μηχανικούς παχυντές, τύπου «τράπεζας», συνολικής δυναμικότητας 1.5 m 3 /h και δύο (2) μονάδες παρασκευής και δοσομέτρησης διαλύματος πολυηλεκτρολύτη. Το σύνολο του εξοπλισμού (μηχανικοί παχυντές, αντλιοστάσια ιλύος, σύστημα παρασκευής και δοσομέτρησης πολυηλεκτρολύτη) είναι τοποθετημένα σε κατάλληλο βιομηχανικό κτίριο. Η παχυμένη πρωτοβάθμια και περίσσεια βιολογική ιλύς αναμιγνύονται σε δεξαμενή ανάμιξης και στη συνέχεια αντλούνται στη μονάδα αναερόβιας χώνευσης. Επιπρόσθετα, ο σχεδιασμός της μηχανικής πάχυνσης της ιλύος της Β Φάσης, παρέχει τη δυνατότητα παράκαμψης μέρους της παχυμένης περίσσειας ιλύος απευθείας προς τη μονάδα αφυδάτωσης. Εικόνα 3: Τράπεζες πάχυνσης. 2.3.2. Αναερόβια χώνευση Το μίγμα των παχυμένων ιλύων σταθεροποιείται με αναερόβια χώνευση σε θερμοκρασία 3 35 ο C. Συνολικά έχουν κατασκευαστεί οκτώ (8) χωνευτές (4 κατά την Α και 4 κατά την Β Φάση), χωρητικότητας 1. m 3 ο καθένας και συνολικής χωρητικότητας 8. m 3. Η ανάδευση και θέρμανση των τεσσάρων χωνευτών της Α Φάσης γίνεται με το σύστημα HEAT-A-MIX (εσωτερικά τοποθετημένοι σωλήνες εναλλάκτες, στη βάση 17

των οποίων τροφοδοτείται βιοαέριο για την ανακυκλοφορία της ιλύος). Στους νέους χωνευτές, η ανάδευση γίνεται με βιοαέριο μέσω συστήματος συμπιεστών βιοαερίου (δώδεκα αεροσυμπιεστές) και κατακόρυφων εύκαμπτων σωλήνων έγχυσης (gas lances) και η θέρμανση με εξωτερικούς σωληνωτούς εναλλάκτες εγκατεστημένους στο κτίριο εξυπηρέτησης. Εικόνα 4: Κάτοψη αναερόβιου χωνευτή. Το σύνολο του εξοπλισμού των αναερόβιων χωνευτών (συμπιεστές βιοαερίου, αντλίες ανακυκλοφορίας ιλύος, εναλλάκτες θερμότητας, σωληνώσεις, πνευματικές δικλείδες κ.λπ.) είναι τοποθετημένο σε δύο κτίρια εξυπηρέτησης. Το παραγόμενο στη μονάδα χώνευσης βιοαέριο αποθηκεύεται σε αεριοφυλάκια (δύο δεξαμενές χωρητικότητας 5.6 m 3 η κάθε μία) και αξιοποιείται ως καύσιμο στην υφιστάμενη μονάδα συμπαραγωγής ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας (ΣΗΘΕ). Παράλληλα έχουν εγκατασταθεί τρεις (3) δαυλοί, συνολικής ικανότητος καύσης 54 m 3 /hr, για την καύση τυχόν περίσσειας βιοαερίου. O χρόνος παραμονής σχεδιασμού της ιλύος ανέρχεται σε περίπου 17 μέρες κατά τη χειμερινή περίοδο για διάσπαση περίπου 45-5% των οργανικών της πρωτοβάθμιας ιλύος και 3% της δευτεροβάθμιας. 2.3.3. Μονάδα Μεταπάχυνσης Αποθήκευσης Ιλύος Η χωνεμένη ιλύς προβλεπόταν να οδηγείται σε οκτώ κυκλικές δεξαμενές, συνολικού όγκου 24.56m 3, για μεταπάχυνση και αποθήκευση της ιλύος για την περίπτωση κατά την οποία διακόπτεται η λειτουργία της εγκατάστασης αφυδάτωσης για μικρό χρονικό διάστημα. Οι τέσσερις δεξαμενές συνολικού όγκου 11.6m 3 έχουν κατασκευαστεί στην Α Φάση. Οι αρχικά προβλεπόμενοι τέσσερις πρόσθετοι κυκλικοί 18

μεταπαχυντές της Β Φάσης τελικά αντικαταστάθηκαν από δύο ορθογωνικές δεξαμενές συνολικής χωρητικότητας 5. m 3. 2.3.4. Μηχανική αφυδάτωση Μετά την έξοδο από τους χωνευτές, η χωνεμένη ιλύς οδηγείται στη μονάδα μηχανικής αφυδάτωσης, η οποία προβλεπόταν να αποτελείται από έξι ταινιοφιλτρόπρεσσες (η μία εφεδρική), πλάτους ταινίας δύο μέτρων και συνολικής δυναμικότητας 9m 3 /h, εγκατεστημένες από την Α Φάση και σε νέα πρόσθετη μονάδα αφυδάτωσης με ταινιοφιλτρόπρεσσες ικανότητας αφυδάτωσης (χωρίς τις εφεδρικές), 9.625kg ξηρών στερεών την ώρα. Σύμφωνα με την Αναθεωρημένη Προμελέτη, το σύνολο των εγκαταστάσων αφυδάτωσης, θα μπορούν να αφυδατώνουν την ημερήσια παραγωγλη χωνεμένης ιλύος (δηλαδή του μίγματος πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας) με λειτουργία 16 ωρών ημερησίως σε κανονικές συνθήκες, με περιεκτικότητα στερεών στην αφυδατωμένη ιλύ της τάξης του 25-28%. Τελικά η δυναμικότητα της μονάδας αφυδάτωσης για τη Β Φάση προσαυξήθηκε κατά 2% σε 11.5 και στο νέο κτίριο αφυδάτωσης εγκαταστάθηκαν τέσσερις (4) φυγοκεντρητές, δυναμικότητας αφυδάτωσης 7m 3 /h αραιής ιλύος έκαστος, με πρόβλεψη για εγκατάσταση δύο πρόσθετων φυγοκεντρητών από την ΕΥΔΑΠ ώστε να παρέχεται δυνατότητα αφυδάτωσης του συνόλου της παραγόμενης χωνεμένης ιλύος από Α και Β Φάση. Η παρασκευή και δοσομέτρηση του διαλύματος του πολυηλεκτρολύτη γίνεται από τρεις (3) μονάδες. 2.3.5. Θερμική ξήρανση Η αφυδατωμένη ιλύς, μέσω δύο εμβολοφόρων αντλιών υψηλής πίεσης, μεταφέρεται σε δύο δεξαμενές (silo) συνολικής χωρητικότητας 6 m 3 από τις οποίες γίνεται η τροφοδοσία της Μονάδας Θερμικής Ξήρανσης της ιλύος, η οποία τέθηκε σε λειτουργία τον Ιούνιο 27. Η εγκατάσταση Ξήρανσης βρίσκεται σε δοκιμαστική λειτουργία και από τον Ιούλιο απορροφά το σύνολο της παραγωγής ιλύος του ΚΕΛΨ. Η μονάδα Ξήρανσης περιλαμβάνει τέσσερεις (4) παράλληλες γραμμές ξήρανσης με περιστρεφόμενα τύμπανα, συνολικής δυναμικότητας εξάτμισης 4 τόνων νερού ωριαίως, που αντιστοιχεί σε επεξεργασία 14 τόνων αφυδατωμένης ιλύος την ημέρα, περιεκτικότητας 74% σε υγρασία. Ο σχεδιασμός της εγκατάστασης προβλέπει ότι με τρείς γραμμές σε λειτουργία θα μπορεί να ξηραίνεται η μέγιστη παραγωγή ιλύος του ΚΕΛΨ, ενώ μία γραμμή θα βρίσκεται σε εφεδρεία. 19

Επιπλέον διαθέτει: 1. Σύστημα αποκονίωσης των 4 μεγάλων σιλό αποθήκευσης της ξηραμένης λάσπης. Το σύστημα αποτελείται από 4 ανεξάρτητα αυτοκαθαριζόμενα φίλτρα με ενσωματωμένο ανεμιστήρα. Τα φίλτρα είναι κατασκευασμένα με ειδικές προδιαγραφές και φέρουν πιστοποίηση ΑΤΕΧ. 2. Σύστημα εκφόρτωσης σιλό και τροφοδοσίας ανοικτών και κλειστών οχημάτων για την αποκομιδή της ξηραμένης λάσπης. Το σύστημα αποτελείται από δονητικό κώνο, αεροφράκτη αντιεκρηκτικού τύπου για την απομόνωση τυχόν έκρηξης που μπορεί να συμβεί στο σιλό, βαλβίδα φραγής και φυσούνα φόρτωσης. Όλα τα εξαρτήματα είναι επίσης κατασκευασμένα με ειδικές προδιαγραφές και φέρουν πιστοποίηση ΑΤΕΧ. Εικόνα 5: Μονάδα ξήρανσης στην Ψυττάλεια. Στην παρούσα φάση, η ξήρανση επιτυγχάνεται με άμεση θέρμανση (καύση φυσικού αερίου). Με τη θέση σε λειτουργία της υπό κατασκευή νέας μονάδας ΣΗΘΕ με αεριοστρόβλο συνολικής ισχύος 37 MW, το 7% περίπου των θερμικών αναγκών, θα καλύπτεται από τη θερμότητα των καυσαερίων της τουρμπίνας, που θα μεταφέρεται στο κύκλωμα ανακυκλοφορίας υδρατμών της ξήρανσης μέσω τεσσάρων εναλλακτών αέρα-αέρα. Επισημαίνεται ότι τα πρόσθετα έργα και ειδικότερα η επέκταση των βιοαντιδραστήρων που κυρίως αφορούν στη γραμμή επεξεργασίας των λυμάτων, δεν οδηγούν σε επιβάρυνση των έργων της επεξεργασίας της ιλύος, ίσως δε έχουν 2

συμβάλει σε μία ελαφρά μείωση της αναμενόμενης ποσότητας βιολογικής ιλύος λόγω αύξησης του χρόνου παραμονής των στερεών στη βιολογική επεξεργασία. 2.4. ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Η ΕΥΔΑΠ κατασκεύασε μονάδα συμπαραγωγής με μηχανές Otto, συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 2 MW περίπου (7,1 MWe), που βρίσκεται σε λειτουργία από τα τέλη του 21. Η μονάδα αυτή έχει δυναμικότητα καύσης 72. Νm 3 /hr βιοαερίου και είναι σε θέση να απορροφήσει σημαντικό μέρος της συνολικής παραγωγής βιοαερίου του ΚΕΛΨ. Στην παρούσα φάση η παραγωγή της μονάδας ΣΗΘΕ καλύπτει τις ανάγκες των εγκαταστάσεων Α Φάσης του ΚΕΛΨ σε ηλεκτρική ενέργεια και θερμική ενέργεια (θέρμανση δεξαμενών αναερόβιας χώνευσης), ενώ παράλληλα η περίσσεια ηλεκτρικής ενέργειας πωλείται στον ΔΕΣΜΗΕ και διοχετεύεται στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας. Ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη εργολαβία της ΕΥΔΑΠ για την εγκατάσταση δύο επιπλέον μηχανών συμπαραγωγής της ίδιας δυναμικότητας με τις υφιστάμενες και την κατασκευή νέας μονάδας συμπαραγωγής με αεριοστρόβιλο συνολικής ισχύος 37 MW (12,9 MWe). Η κατασκευή των νέων εγκαταστάσεων αναμένεται ότι θα ολοκληρωθεί στις αρχές του 29. 2.5. ΔΙΑΘΕΣΗ ΙΛΥΟΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ (ΕΣΧΑΡΙΣΜΑΤΩΝ, ΑΜΜΟΥ) Από την έναρξη λειτουργίας των έργων Α Φάσης (1994) μέχρι τα μέσα του 25 περίπου, η διάθεση της παραγόμενης χωνεμένης και αφυδατωμένης ιλύος από το ΚΕΛΨ, γίνονταν αποκλειστικά στον ΧΥΤΑ Α. Λιοσίων. Λόγω του κορεσμού του ΧΥΤΑ, η απορρόφηση αφυδατωμένης ιλύος μειώθηκε σταδιακά από τα μέσα του 23, ενώ κατά περιόδους διακόπτονταν εντελώς. Στο ίδιο διάστημα, περιορισμένη ποσότητα ιλύος διατέθηκε στη μονάδα κομποστοποίησης του ΕΣΔΚΝΑ στα Λιόσια. Λόγω έλλειψης άμεσα υλοποιήσιμης εναλλακτικής λύσης, το 23 κατασκευάστηκαν στεγανολεκάνες με στραγγιστήρια (ΧΥΤΙ) επί της νήσου, για την προσωρινή αποθήκευση της ποσότητας ιλύος που δεν μπορούσε να διατεθεί αλλού. 21

Το έτος 26, ποσότητα 3. τόνων περίπου μεταφέρθηκε δια θαλάσσης στη Γερμανία, όπου απορροφήθηκε σε αδειοδοτημένες εγκαταστάσεις καύσης και κομποστοποίησης. Το 26, ξεκίνησε επίσης η μονάδα επεξεργασίας της αφυδατωμένης ιλύος με οξείδιο του ασβεστίου, η οποία μέχρι σήμερα έχει επεξεργαστεί 12. τόνους αφυδατωμένης ιλύος περίπου. Η ασβεστοποιημένη ιλύς χρησιμοποιείται, μετά από ανάμιξη με χώμα και συμπίεση, για την επαναπλήρωση των ΧΥΤΙ. Από τα μέσα Ιουλίου 27, το σύνολο της παραγόμενης στο ΚΕΛΨ αφυδατωμένης ιλύος απορροφάται από τη μονάδα Ξήρανσης. Το ξηραμένο προϊόν συσκευάζεται σε big bags και αποθηκεύεται προσωρινά στο νησί. Ήδη βρίσκονται σε τελικό στάδιο οι διαδικασίες διαγωνισμού της ΕΥΔΑΠ για την ανάδειξη αναδόχων για την ενεργειακή αξιοποίηση του ξηραμένου προϊόντος ως καύσιμο σε τσιμεντοβιομηχανίες ή για άλλες χρήσεις και η μεταφορά του ξηραμένου προϊόντος προς τους τελικούς αποδέκτες υλοποιείται εδώ και λίγο καιρό. 2.6. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ Όλες οι εγκαταστάσεις των έργων Β Φάσης, ελέγχονται χειροκίνητα και αυτόματα από τοπικές μονάδες ελέγχου οι οποίες είναι ενσωματωμένες στους αντίστοιχους τοπικούς πίνακες των εγκαταστάσεων. Κάθε τοπική μονάδα ελέγχου αποτελείται από μονάδα PLC, τοπική οθόνη ενδείξεων και χειρισμών, τοπικό δίκτυο οργάνων, κάρτα δικτύου Ethernet και οπτικό μετατροπέα. Όλα τα PLC με τη βοήθεια των οπτικών μετατροπέων συνδέονται μέσω οπτικής ίνας μορφολογίας οπτικού δακτυλίου με δύο Servers που αλληλοεπιβλέπονται και σε περίπτωση αστοχίας του ενός τον έλεγχο αναλαμβάνει ο άλλος (redundant servers). Οι δύο servers τοποθετούνται στην αίθουσα ελέγχου (control room), αναλαμβάνουν την επικοινωνία μεταξύ των τοπικών PLC και των σταθμών εποπτείας και ελέγχου (workstations) που τοποθετούνται κεντρικά στο κτίριο Διοίκησης και τοπικά σε κάποιες εγκαταστάσεις. Η μονάδα Ξήρανσης διαθέτει ανεξάρτητο σύστημα ελέγχου και αυτοματισμού λειτουργίας, ενώ οι βασικές πληροφορίες μεταδίδονται στο ΚΣΕ. 22

2.7. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ Στο ΚΕΛΨ είναι εγκατεστημένα περισσότερα από 13 όργανα παρακολούθησης και ελέγχου της λειτουργίας. Τα κυριότερα έχουν ήδη αναφερθεί στην περιγραφή των εγκαταστάσεων. 2.8. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Η παρακολούθηση των αποτελεσμάτων λειτουργίας γίνεται από τους εξής αρμόδιους: α. Υπεύθυνος εργαστηρίου Η παρακολούθηση των αποτελεσμάτων λειτουργίας του ΚΕΛΨ, πραγματοποιείται συστηματικά από την Ανάδοχο Κοινοπραξία λειτουργίας και συντήρησης. Παράλληλα εκτελούνται δειγματοληψίες και αναλύσεις τόσο από την ΕΥΔΑΠ, όσο και από το ΥΠΕΧΩΔΕ (ΠΕΡΠΑ). β. Πιστοποίηση εργαστηρίου Τα εργαστήρια δεν είναι πιστοποιημένα. γ. Ανεξάρτητη αρχή που πραγματοποιεί μετρήσεις Το ΠΕΡΠΑ και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) πραγματοποιούν περιοδικά για λογαριασμό του ΥΠΕΧΩΔΕ αναλύσεις για έλεγχο των αποτελεσμάτων, καθώς και ειδικές αναλύσεις (λίπη και έλαια, βαρέα μέταλλα, κλπ.) που δεν εκτελούνται από τον Ανάδοχο. δ. Επάρκεια εξοπλισμού εργαστηρίου Υπάρχει επάρκεια εξοπλισμού του εργαστηρίου του Αναδόχου στο ΚΕΛΨ για την εκτέλεση των τακτικών αναλύσεων. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι υπάρχουν, συσκευή Kjeldahl, συσκευή απόσταξης για αμμωνία, πυραντήριο, (2) δύο φούρνοι (-25 ο C), ξηραντήρια, ψυγεία, δύο (2) φυγοκεντριτές, όλος ο απαιτούμενος εξοπλισμός για BOD, θερμόμετρο, οξυγονόμετρο, πεχάμετρα, προχοϊδες, φορητή συσκευή μέτρησης σύστασης βιοαερίου κ.λ.π. 23

ε. Απαιτούμενος από την Οδηγία αριθμός δειγμάτων (παράρτημα ΙΔ, παρ.3), πραγματικός αριθμός λαμβανομένων δειγμάτων εκροής ανά μετρούμενη παράμετρο Απαιτούμενος αριθμός δειγμάτων σύμφωνα με την Οδηγία, κατ ελάχιστον 24 δείγματα το χρόνο. Πραγματικός αριθμός δειγμάτων εκροής ανά μετρούμενη παράμετρο περίπου 24 (για BOD, COD, TSS, NH 4 -Ν, NO 3 -Ν,TN) 2.9. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΠΟΔΕΚΤΗ Tην περίοδο 1998-1999 και 2-24 εκπονήθηκαν από το ΕΛΚΕΘΕ ερευνητικά προγράμματα για την παρακολούθηση των επιπτώσεων από την εκβολή των λυμάτων από τον αγωγό της Ψυττάλειας στον Σαρωνικό Κόλπο. Το πρόγραμμα παρακολούθησης περιελάμβανε: α. Μελέτη της κυκλοφορίας των νερών και της υδρολογίας γιά το σύνολο του Σαρωνικού Κόλπου με μετρήσεις που λαμβάνονται εποχικά σε επιλεγμένους σταθμούς). β. Δειγματοληψίες και αναλύσεις για χημικές παραμέτρους, όπως διαλυμένο οξυγόνο, θρεπτικά άλατα, σωματιδιακό άνθρακα και άζωτο γ. Μετρήσεις θολότητας εποχικά και κάθε μήνα. Αιωρούμενα στερεά συλλέγονται και αναλύονται ως προς τα χημικά συστατικά τους. δ. Μετρήσεις ώστε να προσδιορισθούν οι βιολογικές παράμετροι του θαλασσινού νερού, σε σχέση με την κατανομή και σύνθεση των πελαγικών και βενθικών κοινωνιών. ε. Παρακολούθηση βιολογικών δεικτών στην περιοχή εκβολής του αγωγού διάθεσης για την μικροβιακή ρύπανση των θαλάσσιων υδάτων. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας διαπιστώθηκε βελτίωση για τους περισσότερους δείκτες ποιότητας των υδάτων. Επίσης, υπάρχει σε εξέλιξη πρόγραμμα παρακολούθησης του αποδέκτη από το ΕΛΚΕΘΕ για λογαριασμό της ΕΥΔΑΠ που ξεκίνησε το έτος 26. Οι παράμετροι που παρακολουθούνται είναι: - Θρεπτικά άλατα (-ΝΗ4, - ΝΟ3, -ΝΟ2, -PO4) - Ο2, θερμοκρασία, θολερότητα 24

- Σύσταση ιζημάτων, παρακολούθηση και περιγραφή κατάστασης της βενθικής πανίδας. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 : ΠΡΟΓΕΝΕΣΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΚΕΛ 3.1. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Στο Κεφάλαιο αυτό παρουσιάζονται οι απαιτήσεις εκροής των επεξεργασμένων λυμάτων καθώς και η παρακολούθηση των υδάτων του Σαρωνικού προκειμένου να διαπιστωθεί αν τηρούνται τα απαιτούμενα όρια που επιβάλλει η Οδηγία για τους ευαίσθητους αποδέκτες και δίνονται επιπλέον πληροφορίες για τα χαρακτηριστικά της εκροής των λυμάτων το 26 ώστε να αξιολογηθούν τα αποτελέσματα της έρευνας και συγκριτικά με παρελθοντικές μετρήσεις. 3.1.1. Φορέας λειτουργίας και συντήρησης Την ευθύνη λειτουργίας των εγκαταστάσεων Α Φάσης του ΚΕΛΨ έχει η ΕΥΔΑΠ, η οποία μετά από προκήρυξη Διαγωνισμού έχει αναθέσει τις υπηρεσίες λειτουργίας και συντήρησης των έργων σε Κ/ξία ιδιωτικών εργοληπτικών εταιρειών. Την ευθύνη λειτουργίας των εγκαταστάσεων Β Φάσης του ΚΕΛΨ έχει το ΥΠΕΧΩΔΕ, το οποίο μέσω της ΕΥΔΕ/ΑΕΛΜΠ επιβλέπει τη λειτουργία και συντήρηση των έργων από την Ανάδοχο Κ/ξία λειτουργίας και συντήρησης. Η μονάδα Θερμικής Ξήρανσης της ιλύος, βρίσκεται από τον Ιούνιο 27 σε δοκιμαστική λειτουργία. Την ευθύνη λειτουργίας και συντήρησης της μονάδας έχει η Ανάδοχος κατασκευάστρια Κοινοπραξία μέχρι το τέλος της περιόδου κανονικής λειτουργίας και συντήρησης (Δεκέμβριος 28). 3.1.2. Εισερχόμενα φορτία Από τις μετρήσεις του έτους 26, προκύπτει ότι: Η μέση τιμή της εισερχόμενης στο ΚΕΛΨ παροχής λυμάτων ήταν 75. m 3 /d περίπου. 25

Η μέση τιμή των φορτίων στην είσοδο του ΚΕΛΨ (πριν την επιστροφή των στραγγιδίων από τις μονάδες επεξεργασίας ιλύος) για την ίδια περίοδο, παρουσιάζεται στον κάτωθι πίνακα. Πίνακας 1.: Μέση τιμή φορτίων εισόδου στο ΚΕΛΨ το 26. Φορτία Εισόδου (kg/d) COD 56. BOD 283. SS 24. 3.2. ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΕΚΡΟΗΣ Οι αποφάσεις έγκρισης περιβαλλοντικών όρων που έχουν εκδοθεί για το ΚΕΛΨ είναι, με χρονολογική σειρά, οι παρακάτω: - Α.Π 133725/7-8-3 (Π.Ο. για τη λειτουργία του ΚΕΛΨ, περιλαμβανομένων των έργων Β Φάσης και Ξήρανσης ιλύος) - Α.Π οικ 12291/3-2-4 τροποποίηση της 133725 ΚΥΑ για να περιληφθούν Π.Ο της Μονάδας Συμπαραγωγής με αεριοστρόβιλο ηλεκτρικής ισχύος14mwe. - Α.Π οικ128461/16-8-4 τροποποίηση της 133725ΚΥΑ για επέκταση της μονάδας συμπαραγωγής ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας από την καύση βιοαερίου με δύο (2) ακόμη αεριομηχανές συνολικής ισχύος 4,25ΜW - Τροποποίηση της ΚΥΑ 133725/7-8-3 με την ΚΥΑ Α.Π 125982/27-2-7 για την μονάδα ασβεστοποίησης και την προσωρινή αποθήκευση της αδρανοποιημένης υγειονοποιημένης ιλύος σε χώρο πάνω στη νήσο Ψυττάλεια. Η απαιτούμενη ποιότητα των επεξεργασμένων λυμάτων μετά τη βιολογική επεξεργασία, καθορίστηκε σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Οδηγίας 91/271 της Ε.Ε. για ευαίσθητους αποδέκτες και θεσμοθετήθηκε με την κοινή υπουργική απόφαση Α.Π. 133725/7-8-3 έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων. Οι παράμετροι για την ποιότητα εκροών του ΚΕΛΨ που παρακολουθούνται σε τακτική βάση (μέτρηση 5 ημέρες την εβδομάδα περίπου), είναι COD, BOD, TSS, TN, NH4-N, και ΝΟ3-Ν. 26

Το έτος 26, οι μέσες μηνιαίες τιμές των δεικτών ποιότητας στην εκροή της βιολογικής επεξεργασίας ήταν: Πίνακας 2.: Μέση τιμή φορτίων εξόδου από το ΚΕΛΨ το 26. BOD COD TSS NH4-N TN Μήνας (mg/l) (mg/l) (mg/l) (mg/l) (mg/l) ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 19 75 18 3,8 8,6 ΜΑΡΤΙΟΣ 14 57,6 13,3 2 3,8 ΑΠΡΙΛΙΟΣ 11,8 53,8 8,4 1,4 3,3 ΜΑΙΟΣ 13 46,1 8,2 1,5 3,8 ΙΟΥΝΙΟΣ 7,6 35,5 6,8 1,9 3,2 ΙΟΥΛΙΟΣ 7,6 36,8 8,3 1,6 5 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 8,8 31,5 3,9 1,3 3,4 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 7,5 39,2 6,5 1,8 3,7 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 6,3 37,1 3,9 2,2 4,8 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 4,4 28,9 3,3 1,5 3,8 Όπως προκύπτει και από τις αναλυτικές μετρήσεις, τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της εκροής του ΚΕΛΨ ήταν εντός των θεσμοθετημένων οριακών τιμών. Οι παράμετροι λειτουργίας και ποιοτικές παράμετροι των λυμάτων που παρακολουθούνται τακτικά περιγράφονται αναλυτικά στο κεφ. 4. 3.3. ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΙΛΥΟΣ Η ποσότητα χωνεμένης αφυδατωμένης ιλύος που παρήχθη στο ΚΕΛΨ το έτος 26, ήταν 238. τόνοι περίπου, με μέση συγκέντρωση στερεών 26%. Παρότι δεν εκτελούνται συστηματικά μετρήσεις για την ποιότητα της ιλύος, από μετρήσεις της περιεκτικότητας βαρέων μετάλλων που έχει διεξάγει το Εργαστήριο Υγειονομικής Τεχνολογίας του Ε.Μ.Π. το έτος 25, προκύπτει ότι η παραγόμενη ιλύς είναι κατάλληλη και για γεωργική χρήση, σύμφωνα με την Οδηγία 86/278/ΕΟΚ. 27

Όπως βέβαια αναφέρθηκε προηγουμένως, χρήση ιλύος από το ΚΕΛΨ στη γεωργία δεν έχει εφαρμοστεί μέχρι σήμερα. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 : ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΚΕΛ 4.1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η αξιολόγηση της λειτουργίας του ΚΕΛ Ψυττάλειας έγινε με βάση τα στοιχεία του λειτουργού της εγκατάστασης για τις επιμέρους μονάδες προκειμένου να δοθεί μια σαφής εικόνα για το κατα πόσο ακολουθεί τις παραμέτρους σχεδιασμού καθώς και τα απαιτούμενα όρια που θέτει η Οδηγία για τους ευαίσθητους αποδέκτες. Τα στοιχεία που συλλέχτηκαν και επεξεργάστηκαν αφορούν στο χρονικό διάστημα 1/2/28 έως 3/11/28. Δεδομένου ότι το ΚΕΛ Ψυττάλειας εξυπηρετεί ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού της Αττικής και αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα επεξεργασίας αποβλήτων στη χώρα και λαμβάνοντας υπ όψιν και το γεγονός ότι τα επεξεργασμένα λύματα απορρέουν στο Σαρωνικό που αποτελεί ευαίσθητο υδάτινο αποδέκτη η αξιολόγηση της λειτουργίας του κρίνεται πολύ σημαντική. Πιο συγκεκριμένα τα στοιχεία που δόθηκαν προς επεξεργασία για κάθε μονάδα είναι τα εξής: 1. Για την είσοδο του ΚΕΛΨ δόθηκαν οι ημερήσιες παροχές καθώς και οι συγκεντρώσεις των ρυπαντικών φορτίων των λυμάτων (ολικά αιωρούμενα στερεά (TSS), αμμωνιακό άζωτο (NH 4 -N), βιοχημικά απαιτούμενο οξυγόνο (BOD), χημικά απαιτούμενο οξυγόνο (COD), διαλυτό COD d, ολικό διαλυτό άζωτο (TKN d )). Επιπλέον δόθηκαν μετρήσεις της θερμοκρασίας των λυμάτων. 2. Για τα έργα προεπεξεργασίας στον Ακροκέραμο δόθηκαν ημερήσια δεδομένα για την % περιεκτικότητα της άμμου σε TSS και VSS. 3. Για τις δεξαμενές πρωτοβάθμιας καθίζησης δόθηκαν στοιχεία παροχών και συγκεντρώσεων τόσο για την είσοδο όσο και για την έξοδο. 4. Για τη βιολογική βαθμίδα δόθηκαν τα εξής στοιχεία: Α. Παροχές και φορτία εισόδου στη βιολογική βαθμίδα 28

Β. Μικροσκοπικές αναλύσεις. Γ. Δεδομένα για το δείκτη καθιζησιμότητας της ιλύος (SVI) Δ. Δεδομένα για τις συγκεντρώσεις των MLSS και των MLVSS μέσα στους βιοαντιδραστήρες. 5. Για την έξοδο του ΚΕΛΨ δόθηκαν ημερήσια δεδομένα συγκεντρώσεων των ρυπαντικών φορτίων (TSS, NH 4 -N, NΟ 3 -N BOD, COD, TKN d ). 6. Για τους προπαχυντές βαρύτητας της πρωτοβάθμιας ιλύος δόθηκαν ημερήσια δεδομένα παροχών και συγκεντρώσεων TS και VS εισόδου καθώς και δεδομένα για την υπερχείλιση της μονάδας. 7. Για τους μηχανικούς παχυντές της δευτεροβάθμιας ιλύος δόθηκαν στοιχεία εισόδου (παροχές και φορτία) και παροχές εξόδου. Να σημειωθεί ότι ένα ρεύμα παχυμένης δευτεροβάθμιας ιλύος εισέρχεται στους χωνευτές και ένα απευθείας στη μονάδα αφυδάτωσης. 8. Για τη μονάδα χώνευσης δόθηκαν ημερήσια στοιχεία παροχών και φορτίων εισόδου πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας ιλύος καθώς και ημερήσια στοιχεία παροχής βιοαερίου από τους χωνευτές. 9. Για τη μονάδα αφυδάτωσης δόθηκαν στοιχεία παροχών και συγκεντρώσεων εισόδου και δεδομένα εξόδου όσον αφορά στους βαθμούς συγκράτησης στερεών στη λάσπη που κατευθύνεται προς τη μονάδα ξήρανσης. 4.2. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΡΟΗΣ Τα αποτελέσματα της επεξεργασίας καθώς και η αξιολόγησή τους διαχωρίζονται για τη γραμμή επεξεργασίας των λυμάτων και για τη γραμμή επεξεργασίας της ιλύος και παρουσιάζονται για κάθε μονάδα του ΚΕΛ Ψυττάλειας ξεχωριστά. Στο σύνολο των εγκαταστάσεων έχουν οριστεί σημεία όπου λαμβάνονται μετρήσεις φορτίων και παροχών σε καθημερινή βάση. Τα σημεία αυτά παρουσιάζονται στο διάγραμμα ροής που ακολουθεί και είναι τα εξής: Σημείο 1: Είσοδος λυμάτων στην εγκατάσταση. Σημείο 2: Είσοδος πρωτοβάθμιας καθίζησης. Σημείο 3: Είσοδος βιολογικής βαθμίδας. Σημείο 4: Έξοδος εγκατάστασης. Σημείο 5: Έξοδος πρωτοβάθμιας ιλύος Είσοδος παχυντών βαρύτητας της πρωτοβάθμιας ιλύος. 29

Σημείο 6: Έξοδος παχυντών βαρύτητας - Είσοδος πρωτοβάθμιας ιλύος στους χωνευτές. Σημείο 7: Στραγγίδια παχυντών βαρύτητας. Σημείο 8: Είσοδος μηχανικών παχυντών δευτεροβάθμιας ιλύος. Σημείο 9 α : Έξοδος μηχανικών παχυντών Είσοδος δευτεροβάθμιας ιλύος στους χωνευτές. Σημείο 9 β : Έξοδος μηχανικών παχυντών Παρακαμπτήριο ρεύμα που εισέρχεται απευθείας στη μονάδα αφυδάτωσης. Σημείο 1: Στραγγίδια μηχανικού παχυντή. Σημείο 11: Είσοδος μονάδας αφυδάτωσης. Σημείο 12: Έξοδος μονάδας αφυδάτωσης. Σημείο 13: Στραγγίδια μονάδας αφυδάτωσης. Σημείο 14: Στραγγίδια μονάδας ξήρανσης. Στη συνέχεια παρουσιάζεται το διάγραμμα ροής των λυμάτων και της ιλύος και αναγράφονται τα παραπάνω σημεία μετρήσεων. 3

31

4.3. ΓΡΑΜΜΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΛΥΜΑΤΩΝ 4.3.1. Παροχές και ρυπαντικά φορτία εισόδου λυμάτων στην εγκατάσταση. Τα έργα της εγκατάστασης έχουν κατασκευασθεί με χρονικό ορίζοντα το 22 για τις παροχές λυμάτων που παρουσιάστηκαν στον Πίνακα 1 του Κεφαλαίου 2. Από την επεξεργασία των ημερήσιων στοιχείων για τις παροχές εισόδου στην εγκατάσταση προκύπτουν τα Διαγράμματα που ακολουθούν για το χρονικό διάστημα 1/2/28 3/11/28. Συγκεκριμένα στο Διάγραμμα 1 παρουσιάζονται οι διακυμάνσεις της παροχής εισόδου σε ημερήσια βάση, στο Διάγραμμα 2 παρουσιάζεται η αθροιστική κατανομή της και στο Διάγραμμα 3 οι μέσες μηνιαίες τιμές της παροχής εισόδου. Παροχή εισόδου ΧΡΟΝΟΣΕΙΡΑ ΠΑΡΟΧΩΝ 1.4. Παροχή Σχεδιασμού 1.2. 1.. Q(m 3 /d) 8. 6. 4. 2. 1/2/28 1/4/28 1/6/28 1/8/28 1/1/28 Διάγραμμα 1: Χρονοσειρά παροχής εισόδου των λυμάτων στην εγκατάσταση. ΑΘΡΟΙΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΠΑΡΟΧΗΣ ΕΙΣΟΔΟΥ 1,2 1, Πιθανότητα,8,6,4,2, 2. 4. 6. 8. 1.. 1.2. 1.4. Q(m 3 /d) Διάγραμμα 2: Αθροιστική κατανομή παροχής εισόδου των λυμάτων στην εγκατάσταση. 32

ΜΕΣΗ ΜΗΝΙΑΙΑ ΠΑΡΟΧΗ ΕΙΣΟΔΟΥ ΣΤΟ ΚΕΛΨ 1.2. 1.. Παροχή Σχεδιασμού Q (m 3 /d) 8. 6. 4. 2. ΦΕΒΡ.28 ΜΑΡΤ. 28 ΑΠΡ.28 ΜΑΙΟΣ 28 ΙΟΥΝ.28 ΙΟΥΛ.28 ΑΥΓ.28 ΣΕΠΤ.28 ΟΚΤ.28 ΝΟΕΜ.28 Διάγραμμα 3: Μέση μηνιαία παροχή εισόδου των λυμάτων στην εγκατάσταση. Η μέση ετήσια παροχή και η μέγιστη ετήσια παροχή των εισερχόμενων λυμάτων στο διάστημα 1/2/28 έως 31/11/28 ήταν 736.656 m 3 /d και 1.38. m 3 /d αντίστοιχα (Διάγραμμα 1). Παρατηρείται ότι η μέση παροχή ικανοποιεί τις προδιαγραφές σχεδιασμού κάτι που ήταν αναμενόμενο δεδομένου ότι η παροχή σχεδιασμού είχε προσδιοριστεί σε 1.. m 3 /d περισσότερο για λόγους ασφαλείας του υδραυλικού σχεδιασμού παρά από εκτιμήσεις της εξέλιξης των αναμενόμενων παροχών. Η μέγιστη παροχή των εισερχόμενων λυμάτων που προσδιορίσθηκε είναι υψηλότερη από την παροχή αιχμής σχεδιασμού της εγκατάστασης θα πρέπει όμως να αναφερθεί ότι υπέρβαση σημειώθηκε μόνο τρεις ημέρες μέσα στο δεκάμηνο (αντιστοιχεί στο 1% των μετρήσεων) γι αυτό και δεν επηρεάστηκαν οι μέσες μηνιαίες παροχές, οι οποίες είναι αρκετά χαμηλότερες από την παροχή σχεδιασμού όπως φαίνεται στο Διάγραμμα 3. Η παροχή που αντιστοιχεί στο 95% των μετρήσεων ήταν της τάξης των 89.25m 3 /d μικρότερη δηλαδή από την παροχή σχεδιασμού. Η ελάχιστη παροχή λυμάτων παρατηρήθηκε τον Αύγουστο και η τιμή της ήταν 426.kg/d. Γενικά τους θερινούς μήνες, όπως φαίνεται και στο Διάγραμμα 3, παρουσιάζονται μικρότερες παροχές εισόδου στην εγκατάσταση γεγονός που μπορεί να οφείλεται στο μετακινούμενο πληθυσμό της Αττικής προς θερινά θέρετρα που δεν εξυπηρετούνται από το ΚΕΛ Ψυττάλειας. 33

Στη συνέχεια παρουσιάζονται τα Διάγραμματα που αφορούν στα φορτία εισόδου στην εγκατάσταση κατά το χρονικό διάστημα 1/2/28 3/11/28. Τα φορτία εισόδου υπολογίστηκαν με βάση τα ημερήσια δεδομένα για την παροχή εισόδου και τις συγκεντρώσεις για τα BOD, COD, TSS, TKNd και NH 4 -N. Ρυπαντικά φορτία Συγκεκριμένα στο Διάγραμμα 4 παρουσιάζεται η διακύμανση του φορτίου του COD, στο Διάγραμμα 5 η αθροιστική του καμπύλη και στο Διάγραμμα 6 οι μέσες μηνιαίες τιμές του. ΧΡΟΝΟΣΕΙΡΑ COD 1.. 9. 8. Μέση τιμή Σχεδιασμού Αιχμή Σχεδιασμού 7. COD(kg/d) 6. 5. 4. 3. 2. 1. 1/2/28 22/3/28 11/5/28 3/6/28 19/8/28 8/1/28 27/11/28 Διάγραμμα 4: Χρονοσειρά COD εισόδου των λυμάτων στην εγκατάσταση. ΑΘΡΟΙΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ COD πιθανότητα 1,1 1,,9,8,7,6,5,4,3,2,1, 245. 345. 445. 545. 645. 745. 845. 945. COD (kg/d) Διάγραμμα 5: Αθροιστική κατανομή COD εισόδου των λυμάτων. 34

ΜΕΣO ΜΗΝΙΑΙO COD 1.. 9. 8. Μέση Τιμή Σχεδιασμού Αιχμή Σχεδιασμού COD (kg/d) 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1. ΦΕΒΡ.28 ΜΑΡΤ. 28 ΑΠΡ.28 ΜΑΙΟΣ 28 ΙΟΥΝ.28 ΙΟΥΛ.28 ΑΥΓ.28 ΣΕΠΤ.28 ΟΚΤ.28 ΝΟΕΜ.28 Διάγραμμα 6: Μέσο μηνιαίο COD εισόδου των λυμάτων στην εγκατάσταση. Η παροχή εισόδου COD, όπως παρατηρείται στο Διάγραμμα 4 όπου παρουσιάζεται η χρονοσειρά, έχει αρκετές διακυμάνσεις οι οποίες είναι σημαντικές και στις μέσες μηνιαίες παροχές ενώ τους μήνες Φεβρουάριο και Μάρτιο υπερβαίνει κατά πολύ την τιμή σχεδιασμού. Πιο συγκεκριμένα, η μέση τιμή σχεδιασμού (532.kg/d) υπερβαίνεται στο 53% των μετρήσεων ενώ το φορτίο αιχμής του σχεδιασμού (79.kg/d) υπερβαίνεται μόνο στο 1% των μετρήσεων και συγκεκριμένα το Φεβρουάριο (42% των μετρήσεων του μήνα υπερβαίνουν το φορτίο αιχμής σχεδιασμού) και το Μάρτιο (3% των μετρήσεων). Στα Διαγράμματα 7 έως και 9 παρουσιάζονται οι διακυμάνσεις της τιμής του φορτίου BOD στην είσοδο της εγκατάστασης. ΧΡΟΝΟΣΕΙΡΑ BOD 6. 5. Μέση Τιμή Σχεδιασμού Αιχμή Σχεδιασμού BOD(kg/d) 4. 3. 2. 1. 1/2/28 22/3/28 11/5/28 3/6/28 19/8/28 8/1/28 27/11/28 Διάγραμμα 7: Χρονοσειρά ΒOD εισόδου των λυμάτων στην εγκατάσταση. 35

ΑΘΡΟΙΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ BOD πιθανότητα 1,1 1,,9,8,7,6,5,4,3,2,1, 91. 141. 191. 241. 291. 341. 391. 441. 491. BOD (kg/d) Διάγραμμα 8: Αθροιστική κατανομή ΒOD εισόδου των λυμάτων. MΕΣΟ ΜΗΝΙΑΙΟ BOD 6. 5. Μέση Τιμή Σχεδιασμού Αιχμή Σχεδιασμού BOD (kg/d) 4. 3. 2. 1. ΦΕΒΡ.28 ΜΑΡΤ. 28 ΑΠΡ.28 ΜΑΙΟΣ 28 ΙΟΥΝ.28 ΙΟΥΛ.28 ΑΥΓ.28 ΣΕΠΤ.28 ΟΚΤ.28 ΝΟΕΜ.28 Διάγραμμα 9: Μέσο μηνιαίο ΒOD εισόδου των λυμάτων στην εγκατάσταση. Όπως παρατηρείται στα Διαγράμματα 7,8 και 9 στο 58% του χρόνου οι τιμές του BOD είναι μεγαλύτερες από την μέση τιμή σχεδιασμού (226. kg/d) και στο 28% των μετρήσεων υπερβαίνουν και το φορτίο αιχμής του σχεδιασμού (338.kg/d). Ιδιαίτερα αυξημένη είναι η μέση μηνιαία τιμή του ΒΟD κατά το Φεβρουάριο και το Μάρτιο. Πιο συγκεκριμένα το Φεβρουάριο όπου η μέση μηνιαία τιμή είναι η μέγιστη του δεκαμήνου (347.5kg/d) παρατηρείται υπέρβαση του φορτίου αιχμής σχεδιασμού στο 53% των μετρήσεων. H ελάχιστη τιμή παρουσιάστηκε τον Αύγουστο (129.516kg/d). 36