ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ «ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΑΝΟ ΙΚΑ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΑΓΟΡΑ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ» Σηµαντική έρευνα διεξήχθη από την Ευρωπαϊκή Οµοσπονδία Συνδέσµων Συµβούλων Μάνατζµεντ (FEACO-European Federation of Management Consultancies Associations), σχετικά µε την Ευρωπαϊκή Αγορά Συµβούλων στις 19 χώρες - µέλη της. Για την Ελλάδα στην έρευνα συµµετείχε ο Σύνδεσµος Εταιρειών Συµβούλων Μάνατζµεντ Ελλάδος (ΣΕΣΜΑ)*, ο οποίος εκπροσωπεί τις ελληνικές εταιρείες παροχής Συµβουλευτικών Υπηρεσιών. Σύµφωνα µε τα στοιχεία της έρευνας για το 2007, το µέγεθος, συνολικά, της Ευρωπαϊκής Αγοράς Συµβουλευτικών Υπηρεσιών σηµείωσε αύξηση 9,5% και ανήλθε στα 81 δις. Ειδικότερα, τα µεγέθη της ελληνικής αγοράς για το 2007 υπολογίστηκαν στα 234 εκ., που αντιστοιχούν σε αύξηση 15,8%. Η αύξηση αυτή είναι ιδιαίτερα σηµαντική, καθώς συνεχίζεται η ανοδική πορεία της ελληνικής και ευρωπαϊκής αγοράς, που σηµειώθηκε το 2006. Σηµειώνεται ότι η συµµετοχή του κλάδου ως ποσοστό του ΑΕΠ στην Ελλάδα δεν ξεπερνά το 0,10%, ενώ για την Ευρώπη το αντίστοιχο ποσοστό ανέρχεται σε 64% και µάλιστα για ανεπτυγµένες χώρες, το ποσοστό υπερβαίνει το 1% (Γερµανία, Αυστρία, Φιλανδία, Σουηδία). Η υστέρηση αυτή αντανακλά και το πραγµατικό δυναµικό ανάπτυξης της Συµβουλευτικής Αγοράς στην Ελλάδα. Ακολουθούν βασικά στοιχεία της έρευνας. * Ο ΣΕΣΜΑ αποτελεί το συλλογικό φορέα εκπροσώπησης της αγοράς συµβουλευτικών υπηρεσιών στην Ελλάδα. Περιλαµβάνει 57 εταιρείες-µέλη, που καλύπτουν άνω του 80% του κύκλου εργασιών της συµβουλευτικής αγοράς στην Ελλάδα, και απασχολούν περισσότερους από 1.800 επιστήµονες υψηλού ακαδηµαϊκής εκπαίδευσης, επαγγελµατικής εµπειρίας και µε ιδιαίτερο δυναµισµό. Οι εταιρείες Συµβούλων Management, µέλη του ΣΕΣΜΑ, διαθέτουν την απαραίτητη εµπειρία και τεχνογνωσία, για να στηρίξουν τις προσπάθειες βελτίωσης του τρόπου λειτουργίας των Ελληνικών Επιχειρήσεων, µε αποτελεσµατικότητα και αποδοτικότητα, καθώς και την προώθηση της εξωστρέφειας της ελληνικής οικονοµίας. 1
ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Σύµφωνα µε τα στοιχεία της έρευνας για το 2007, το µέγεθος της ευρωπαϊκής συµβουλευτικής αγοράς σηµείωσε αύξηση 9,5% και ανήλθε στα 81 δις. Το µέγεθος της ελληνικής αγοράς για το 2007 υπολογίστηκε στα 234 εκ., που αντιστοιχεί σε αύξηση 15,8%. Αξίζει να σηµειωθεί ότι η ελληνική αγορά εµφανίζει θετικό πρόσηµο για δεύτερη συνεχή φορά µετά το 2003. Με βάση την ανάλυση των οικονοµικών στοιχείων της έρευνας, η Γερµανία αποτελεί τη µεγαλύτερη αγορά για τις συµβουλευτικές υπηρεσίες στην Ευρώπη, ακολουθούµενη από τη Μεγάλη Βρετανία (µε ποσοστά 30,0% και 24,0% της συνολικής ευρωπαϊκής αγοράς αντίστοιχα). Στην τρίτη θέση βρίσκεται η Ισπανία (11,0%) και ακολουθεί η Γαλλία (10,0%). Η Ελλάδα εξακολουθεί να είναι ουραγός µε ποσοστό µόλις 0,3% της συνολικής ευρωπαϊκής αγοράς. Στις περισσότερες χώρες αναφέρεται σταθερή αύξηση και οι προσδοκίες για το 2008 είναι υψηλές, παρά τις γενικότερες αρνητικές τάσεις της οικονοµίας. (βλ. Σχήµα 1). Σχήµα 1: Ποσοστό κατανοµής µεγέθους ευρωπαϊκής συµβουλευτικής αγοράς ανά χώρα Εξετάζοντας το µέγεθος της συµβουλευτικής αγοράς ως ποσοστό του ΑΕΠ, διαπιστώνεται ότι η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται στην τελευταία θέση µαζί µε την Πολωνία και την Κροατία, µε ποσοστό 0,10% επί του ΑΕΠ, ενώ ο ευρωπαϊκός µέσος όρος βρίσκεται στο 0,64%. Σηµειώνεται ότι, στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες συνεχίζει να σηµειώνει αύξηση η συµµετοχή της Συµβουλευτικής αγοράς στο ΑΕΠ. Παρόλα αυτά, οι προοπτικές της ελληνικής αγοράς είναι πολύ υψηλές, 2
αρκεί να ληφθούν συγκεκριµένα µέτρα, τα οποία είναι απαραίτητα ώστε να ξεπεραστούν τα προβλήµατα που προκαλούν τη χαµηλή ζήτηση σε συµβουλευτικές υπηρεσίες. (βλ. Σχήµα 2) Σχήµα 2: Οι Συµβουλευτικές υπηρεσίες στην Ευρώπη ως ποσοστό επί του ΑΕΠ Ζήτηση Συµβουλευτικών Υπηρεσιών ανά Τοµέα Στην Ευρώπη οι συµβουλευτικές υπηρεσίες που αφορούν στις Επιχειρηµατικές Συµβουλές (Business consulting) και την Πληροφορική (IT Consulting) ανέρχονται στο 57% του συνολικού κύκλου εργασιών της ευρωπαϊκής αγοράς, ενώ ο τοµέας των Εξωγενών Υπηρεσιών (Outsourcing) και ο τοµέας Ανάπτυξης και Ολοκλήρωσης Συστηµάτων (Development and Systems Integration) ανέρχονται στο 20% ο καθένας. (βλ. Σχήµα 3) Σχήµα 3: Ποσοστιαία κατανοµή κύκλου εργασιών ανά τοµέα συµβουλευτικών υπηρεσιών 3
Στον τοµέα των Υπηρεσιών Επιχειρηµατικών Συµβουλών (Business Consulting) οι επιµέρους κατηγορίες υπηρεσιών µε την πλέον αυξηµένη ζήτηση είναι η ιοίκηση Επιχειρησιακών Λειτουργιών (43%) και η Στρατηγική (30%). Στην Ελλάδα οι συµβουλευτικές υπηρεσίες που αφορούν στις Επιχειρηµατικές Συµβουλές (Business consulting) και την Πληροφορική (IT Consulting) καταλαµβάνουν το µεγαλύτερο µέρος της αγοράς και ανέρχονται στο 73,0%, ενώ ο τοµέας της Ανάπτυξης και Ολοκλήρωσης Συστηµάτων (Development and Systems Integration) υπολογίζεται στο 7% και ο τοµέας των Εξωγενών Υπηρεσιών (Outsourcing) στο 5%. Οι επιµέρους κατηγορίες υπηρεσιών µε τη µεγαλύτερη ζήτηση είναι η ιαχείριση έργων (Project Management), η Στρατηγική και η ιοίκηση Επιχειρησιακών Λειτουργιών, οι οποίες καλύπτουν το 65% του συνόλου της ελληνικής συµβουλευτικής αγοράς Σύµφωνα µε τα στοιχεία που προκύπτουν από την έρευνα της Feaco, η οικονοµική ανάπτυξη και η ανάγκη προσαρµογής των επιχειρήσεων στην παγκοσµιοποίηση των αγορών, καθώς και η αντιµετώπιση κρίσεων αποτελούν σηµαντικούς παράγοντες για τη ζήτηση συµβουλευτικών υπηρεσιών. Για τις χώρες που πρόσφατα εισήλθαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η έναρξη της προγραµµατικής περιόδου 2007-2013 αποτελεί εξίσου σηµαντικό παράγοντα, παρά τις αναφορές για καθυστερήσεις από τις κυβερνήσεις των χωρών. Στην Ελλάδα, οι κύριοι παράγοντες για την ανάπτυξη των συµβουλευτικών υπηρεσιών το 2007 ήταν η αυξηµένη ζήτηση από τον δηµόσιο τοµέα για προγράµµατα αναδιοργάνωσης, η ολοκλήρωση του Γ ΚΠΣ και η έναρξη έργων Σ ΙΤ, καθώς και η ζήτηση από τις ανερχόµενες αγορές στα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη, λόγω της διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πελάτες Συµβουλευτικών Υπηρεσιών Η βιοµηχανία, ο τραπεζικός και ο δηµόσιος τοµέας παραµένουν οι κύριοι πελάτες στις περισσότερες ανατολικές και δυτικές ευρωπαϊκές χώρες εξίσου, καθώς στους τοµείς αυτούς αντιστοιχεί το 70% του συνολικού κύκλου εργασιών. (βλ. Σχήµα 4) Σχήµα 4: Σύνθεση συµβουλευτικής αγοράς ανά τοµέα πελατών 4
Στην Ελλάδα ο µεγαλύτερος πελάτης παραµένει ο δηµόσιος τοµέας και ακολουθεί η βιοµηχανία. Ακολουθούν οι κλάδοι των οικονοµικών υπηρεσιών, της ενέργειας, των τηλεπικοινωνιών, της υγείας και του τουρισµού. Σύµφωνα µε τα στοιχεία της έρευνας της FEACO, η συνεχιζόµενη αύξηση της συµβουλευτικής αγοράς προκαλεί έναν «πόλεµο για ταλέντα» στην αγορά. Στην ελληνική αγορά, οι πελάτες δίνουν έµφαση σε εξειδικευµένες, υψηλής ποιότητας και προστιθέµενης αξίας υπηρεσίες. Συνεχίζεται, όµως η πίεση στο επίπεδο των αµοιβών των συµβούλων, τόσο στον δηµόσιο, όσο και στον ιδιωτικό τοµέα. Στην Ελλάδα, οι πελάτες βασίζουν την επιλογή τους στην τιµή, στις υπάρχουσες σχέσεις τους µε τις συµβουλευτικές εταιρείες, στη φήµη τους, καθώς και στη σχετική εµπειρία και τεχνογνωσία. Προοπτικές της ελληνικής συµβουλευτικής αγοράς Για το επόµενο έτος οι Ελληνικές Συµβουλευτικές Εταιρείες σκοπεύουν να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, της Αφρικής και Ασίας. Αξίζει να σηµειωθεί ότι, οι Ελληνικές Συµβουλευτικές Εταιρείες παραµένουν στη δεύτερη θέση από πλευράς εξαγωγής συµβουλευτικών υπηρεσιών, µετά την Κύπρο. (βλ. Σχήµα 5). Σχήµα 5: Εξαγωγές συµβουλευτικών υπηρεσιών από επιλεγµένες χώρες. Σηµείωση: Για πρόσθετα στοιχεία σχετικά µε την έρευνα, παρακαλείστε να επικοινωνήσετε µε το ΣΕΣΜΑ (κα Μαρία Τσιουµάνη, τηλ: 210 6470 660). 5