Επικ. Καθηγητής ΕΜΠ Πρόεδρος ΕΕΔΣΑ

ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Δρ. Κωνσταντίνος Αραβώσης Επικ. Καθηγητής ΕΜΠ Πρόεδρος ΕΕΔΣΑ 1

Α. ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Κλάδοι οικονομικής & επιχειρηματικής δραστηριότητας Η παγκόσμια περιβαλλοντική βιομηχανία, περιλαμβάνει επιχειρήσεις οι οποίες γενικά μπορούν να υποδιαιρεθούν σε τρεις τομείς: Παροχής υπηρεσιών Κατασκευής εξοπλισμού και μηχανημάτων Κατασκευαστικές Εταιρείες Έργων περιβάλλοντος 2

Α. ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Τμηματοποίηση της αγοράς προϊόντων περιβάλλοντος διεθνώς Σε ότι αφορά την παγκόσμια ποσοστιαία τμηματοποίηση του Τομέα του Περιβάλλοντος ανά γεωγραφική ενότητα (datamonitor, 2010), η κατανομή έχει ως εξής: 3

Α. ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Η υτική Ευρώπη είναι: πολύ μεγάλη και ανεπτυγμένη αγορά αντιπροσωπεύει το 30% των παγκόσμιων περιβαλλοντικών αγορών Ισχυρές κινητήριες δυνάμεις της αγοράς, όπως οι περιβαλλοντικοί κανονισμοί της ΕΕ και οι πολιτικές για την αλλαγή του κλίματος και την ανακύκλωση, οδηγούν σε υψηλότερα ετήσια ποσοστά αύξησης σε τομείς όπως είναι: η διαχείριση των αποβλήτων οι καθαρές τεχνολογίες οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας O κλάδος της διαχείρισης και ανακύκλωσης των αποβλήτων, παρέχει σημαντικές δυνατότητες. Το 2008 ο κύκλος εργασιών ύψους 145 δισ. Ευρώ αντιστοιχούσε στο 1% του ΑΕΠ της Ε.ΕΕ και σε 2 εκατ. θέσεις εργασίας. Η συμμόρφωση με την πολιτική της Ε.Ε θα δημιουργούσε 2,4 εκατ. θέσεις εργασίας και συνολικό ετήσιο κύκλο εργασιών ύψους 187 δισ. ευρώ 4

Α. ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ α ιαχείριση είρση Αποβλήτων Κατηγορία Υπηρεσιών - Μερίδιο Αγοράς (%) 16.00% 8.10% 2.10% 20.00% 53.80% ιαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Περιβαλλοντική Αποκατάσταση & Βιομηχανικές Υπηρεσίες Συμβουλευτικές Υπηρεσίες Μηχανικού ιαχείρισης Επικίνδυνων Αποβλήτων Λοιπές Υπηρεσίες 5

Α. ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Τμηματοποίηση της αγοράς Με τον όρο ιαχείριση Στερεών Αποβλήτων νοείται: Η Συλλογή Η Μεταφορά Η Μεταφόρτωση Η Προσωρινή αποθήκευση Η Αξιοποίηση Η ιάθεση των αποβλήτων 6

Α. ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Τμηματοποίηση της αγοράς Η Περιβαλλοντική Αποκατάσταση & οι Βιομηχανικές Υπηρεσίες περιλαμβάνουν δραστηριότητες όπως είναι: Οι εκσκαφές ρυπασμένων χώρων Οι καθαρισμοί βιομηχανικών χώρων Η σταθεροποίηση εδαφών Οι απολυμάνσεις Η Κατασκευή και η κάλυψη ΧΥΤΑ Η Προμήθεια περιβαλλοντικού εξοπλισμού Η Μεταφορά εξοπλισμού, η συντήρηση και η λειτουργία περιβαλλοντικού ρβ εξοπλισμού,, δειγματοληψία κλπ 7

Α. ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Τμηματοποίηση της αγοράς Οι Συμβουλευτικές Υπηρεσίες Μηχανικού καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα όπως: Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες Περιβαλλοντική αδειοδότηση Σχεδιασμός και ανάπτυξη συστημάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης Περιβαλλοντικός σχεδιασμό ιενέργεια περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων Περιβαλλοντική ευθύνη Πολιτική & νομοθεσία, συμβουλευτικές υπηρεσίες σε περιβαλλοντικά ρβ θέματα,, περιβαλλοντικές ρβ ςμετρήσεις 8

Α. ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Τμηματοποίηση της αγοράς Η ιαχείριση Επικίνδυνων Αποβλήτων αφορά τα απόβλητα που περιέχουν ουσίες όπως: Tοξικές Eύφλεκτεςφ ς Kαρκινογόνες Ραδιενεργές Ερεθιστικές και μεταλλαξιογόνες καθώς και κάθε ουσία που μπορεί να προκαλέσει αλλοιώσεις στα νερά (επιφανειακά ή υπόγεια), τον αέρα ή το έδαφος 9

Α. ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Τμηματοποίηση της αγοράς Οι σχετικές υπηρεσίες ιαχείρισης Επικίνδυνων Αποβλήτων περιλαμβάνουν ενδεικτικά: Χαρακτηρισμό Mεταφορά Aποθήκευση Επεξεργασία Aξιοποίηση Tελική διάθεση ιερεύνηση ύπαρξης αμιάντου σε βιομηχανικές μονάδες και διάφορα κτίρια Αποξήλωση & διαχείριση αμιάντου 10

Α. ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Τμηματοποίηση της αγοράς Οι Λοιπές Υπηρεσίες καλύπτουν δραστηριότητες όπως: Αποκομιδή κάδων Πλύση κάδων Επεξεργασία ανακυκλώσιμων Μεταφορά απορριμμάτων μεταφορτώσεις Εφαρμογές GIS Υπηρεσίες ανάπτυξης της υπαίθρου 11

Β. Στοιχεία για την εξέλιξη του τομέα ιαχείρισης Στερεών Αποβλήτων στην Ελλάδα Η ετήσια παραγωγή στερεών αποβλήτων από τον οικιακό και εμπορικό τομέα ανέρχεται σε 5,002 εκ. τόνους (2007) με την κατά κεφαλή παραγωγή να βρίσκεται χαμηλότερα από τον μέσο όρο της Ε.Ε. [448 kg έναντι 522 kg ετησίως (Ε.Ε.-27) και 562 (Ε.Ε.-15)] Το 87% αυτής της ποσότητας συλλέγεται και διατίθεται συστηματικά, αν και μόνο το 56% αποτίθεται σε οργανωμένους χώρους υγειονομικής ταφής (ΧΥΤΑ) Η αναζήτηση της αποτελεσματικής διαχείρισης των στερεών αποβλήτων έχει οδηγήσει σήμερα στη διαμόρφωση και υλοποίηση διαφόρων προγραμμάτων ανακύκλωσης α σε πολλούς ο δήμους της χώρας με αξιοσημείωτα α αποτελέσματα 12

Β. Στοιχεία για την εξέλιξη του τομέα ιαχείρισης Στερεών Αποβλήτων στην Ελλάδα 13

Β. Στοιχεία για την εξέλιξη του τομέα ιαχείρισης Στερεών Αποβλήτων στην Ελλάδα Το 2008, ανακυκλώθηκαν 525.000 από μια συνολική παραγωγή 1.050.000 τόνων. Επίσης, δημιουργήθηκαν συνολικά 19 Κέντρα ιαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (Κ ΑΥ): στην Αθήνα τη Θεσσαλονίκη το Ηράκλειο τα Χανιά την Καλαμάτα την Πάτρα τη Ζάκυνθο το Σχηματάρι τη Λαμία την Καρδίτσα την Κέρκυρα την Κατερίνη τη Μαγνησία και τα Ιωάννινα 15

Β. Στοιχεία για την εξέλιξη του τομέα ιαχείρισης Στερεών Αποβλήτων στην Ελλάδα Στο Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής ιαχείρισης Ανακύκλωσης Συσκευασιών συμμετέχουν 1.070 υπόχρεες εταιρείες, οι οποίες καλύπτουν το μεγαλύτερο μερίδιο της ελληνικής αγοράς Εξακολουθεί να υπάρχει έλλειμμα σε υποδομές επεξεργασίας και διάθεσης στερεών αποβλήτων Το ποσοστό ανακύκλωσης παραμένει ιδιαίτερα χαμηλό απάνη μεγάλων ποσών για τη συλλογή και τη μεταφορά των αποβλήτων και πολύ μικρότερων για την επεξεργασία και τη διάθεσή τους Ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης (Ε.Ο.ΑΝ. και πρώην Ε.Ο.Ε..Σ.Α.Π.) είναι ο αρμόδιος φορέας του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (Υ.Π.Ε.Κ.Α.) για το σχεδιασμό και την εφαρμογή της πολιτικής για την ανακύκλωση στην Ελλάδα, στο πλαίσιο της εναλλακτικής διαχείρισης. Ο ΕΟΑΝ υπάγεται στην εποπτεία και τον έλεγχο του Υ.Π.Ε.Κ.Α.,, είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου (ΝΠΙ ) και δεν έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Είναι υπεύθυνος για την έγκριση, την εποπτεία και τον έλεγχο των συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης ανά προϊόν, καθώς και για την παρακολούθηση της επίτευξης των εθνικών στόχων ανακύκλωσης και αξιοποίησης για εκείνα τα υλικά που υπάγονται στο θεσμικό πλαίσιο της εναλλακτικής διαχείρισης. 17

Β. Στοιχεία για την εξέλιξη του τομέα ιαχείρισης Στερεών Αποβλήτων στην Ελλάδα Tα 10 συστήματα ανακύκλωσης στην Ελλάδα επεξεργάζονται: Συσκευασίες Οχήματα Ελαστικά Λιπαντικά Μπαταρίες και ηλεκτρικό/ ηλεκτρονικό εξοπλισμό Παράλληλα, δραστηριοποιούνται στη χώρα περίπου 15 επιχειρήσεις στον τομέα διαχείρισης επικίνδυνων αποβλήτων. 18

Γ. ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α Η ανακύκλωση και η κομποστοποίηση ανήλθε το 2010 στο 25% του βάρους των απορριμμάτων, συμπεριλαμβανομένων των ποσοτήτων από τα 2 εργοστάσια μηχανικής ανακύκλωσης σύμμεικτων Χανίων και Αθηνών (Άνω Λιόσια). Οι βασικές τεχνολογίες που εφαρμόζονται στη διαχείριση απορριμμάτων είναι: η μηχανική βιολογική επεξεργασία η θερμική επεξεργασία (καύση-αποτέφρωση) η εδαφική εναπόθεση (Υγειονομική Ταφή ΧΥΤΑ) 20

Γ. ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α Ως πιο φθηνή μέθοδος, μετά την υγειονομική ταφή, αναδεικνύεται αυτή της μηχανικής-βιολογικής επεξεργασίας: 50 ανά τόνο 100 ανά τόνο η καύση αποτέφρωση Μεγάλο μέρος αστικών απορριμμάτων διατίθεται για υγειονομική ταφή Η πρόληψη επαναχρησιμοποίηση ανακύκλωση αποβλήτων βρίσκεται στα πρώτα στάδια αλλά σχετικές δράσεις παρουσιάζουν μια σημαντική πρόοδο στην χώρα τα τελευταία χρόνια 40% της μη οργανικής ύλης (η οποία αποτελεί το 54% των συνολικών οικιακών αποβλήτων) ανακυκλώνεται σήμερα, τη στιγμή που η Ευρωπαϊκή Ένωση ζητά ποσοστά ανακύκλωσης της τάξης του 60-95% 21

Γ. ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α 22

Γ. ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α Λόγω των εξελίξεων στον τομέα των επιμέρους μεθόδων και τεχνολογιών διαχείρισης και ειδικότερα διάθεσης των Α.Σ.Α., σε συνδυασμό με την υποχρέωση της τήρησης των βασικών στρατηγικών στόχων σε διεθνές επίπεδο, το αντικείμενο της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων αποτελεί την επικρατούσα τάση στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες Η μείωση του ποσοστού της διάθεσης σε ΧΥΤΑ και η εισαγωγή γή νέων μεθόδων διαχείρισης αποβλήτων μπορούν να έχουν σημαντικά περιβαλλοντικά ρβ και οικονομικά οφέλη για τη χώρα 23

Γ. ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α Επιπτώσεις καθυστέρησης απαιτούμενων έργων υποδομής: Επιβολή σημαντικών προστίμων Κορεσμός υφιστάμενων ΧΥΤΑ (που δεν θα έχουν τον πολλαπλάσιο χρόνο ζωής που θα είχαν αν λειτουργούσαν σαν ΧΥΤΥ) Αδιέξοδα και κρίσιμες καταστάσεις, ανεξέλεγκτης διαχείρισης ή αποσπασματικές λύσεις ανάγκης, σε αρκετές περιοχές της χώρας μας Για τους λόγους αυτούς απαιτείται η ενεργοποίηση επενδύσεων άνω των 2 δις. Ευρώ στην επόμενη πενταετία (με πρωτοβουλία του ΥΠΕΚΑ και του ΥΠΕΣ) που μπορούν να υλοποιηθούν (λόγω και των περιορισμένων διατιθέμενων κεφαλαίων από το ΕΣΠΑ και τις δημόσιες επενδύσεις) ) κυρίως μέσω Σ ΙΤ και συμβάσεων παραχώρησης με κινητοποίηση σημαντικών ιδιωτικών πόρων 26

Γ. ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α Με τις επενδύσεις αυτές μπορούν να υλοποιηθούν οι υφιστάμενοι Περιφερειακοί Σχεδιασμοί Απορριμμάτων (ΠΕΣ Α) που πλήν εξαιρέσεων βρίσκονται ακόμη στα χαρτιά Ένας μεγάλος αριθμός αιτήσεων για νέα έργα Σ ΙΤ είναι υπό επεξεργασία και την επόμενη πενταετία έχουν σχεδιαστεί να προχωρήσουν ρή αρκετά έργα Η οικονομική κρίση και ιδιαίτερα τα προβλήματα ρευστότητας που παρατηρούνται στην πλειονότητα των τεχνικών εταιρειών είναι ενδεχόμενο να επηρεάσουν, πρόσκαιρα, αρνητικά την πορεία των Σ ΙΤ και θα οδηγήσουν ενδεχομένως σε σημαντικές καθυστερήσεις 27

. Οι Αναμενόμενες εξελίξεις στη ιαχείριση Στερεών Αποβλήτων Βασικές επιπτώσεις στη διάρθρωση, ρ τη φυσιογνωμία και το μέγεθος της περιβαλλοντικής βιομηχανίας στην Ελλάδα εκτιμάται ότι θα αποτελέσουν: η σημαντική διεύρυνση του μεγέθους της περιβαλλοντικής βιομηχανίας η δημιουργία νέων (κυρίως μικρομεσαίων) επιχειρήσεων που θα διαχειριστούν αυτές τις τεχνολογικές εξελίξεις 28

Ε. Προϋποθέσεις για ανάπτυξη του τομέα ιαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Η χώρα μας θα πρέπει να δώσει ιδιαίτερη έμφαση στην περαιτέρω ανάπτυξη της ανακύκλωσης, που, ενώ βρίσκεται τα τελευταία χρόνια σε ένα σχετικά καλό δρόμο, με επιπλέον στήριξη και προσπάθεια έχει σημαντικά περιθώρια βελτίωσης, ώστε να επιτευχθούν οι νέοι στόχοι, με βάση συγκεκριμένο Επιχειρησιακό Σχέδιο Υλοποίησης Η υιοθέτηση σύγχρονων τεχνολογιών δίνει πλέον την δυνατότητα ελαχιστοποίησης και αξιοποίησης των στερεών και υγρών αποβλήτων, με μακροπρόθεσμο στρατηγικό στόχο μηδενικά τελικά απόβλητα 29

ΣΤ. Μεγέθη και τάσεις της Ελληνικής Αγοράς Ακολουθώντας την ευρωπαϊκή και διεθνή πολιτική, η ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος ρβ δημιούργησε και στην Ελλάδα την αντίστοιχη αγορά. Κινητήρια δύναμη ήταν αρχικά τα συγχρηματοδοτούμενα Ευρωπαϊκά Προγράμματα Έρευνας και Ανάπτυξης Στόχος είναι η προσέγγιση των κοινοτικών προτύπων υποστηρίζοντας κυρίως την απόκτηση τεχνογνωσίας στον τομέα των υπηρεσιών και της εκπαίδευσης Η διείσδυση πρωτοπόρων επιχειρηματιών ευνοεί την ανάπτυξη και εμπορία εξοπλισμού και συστημάτων, με συναφή ή και αποκλειστική χρήση σε περιβαλλοντικές εφαρμογές Σταδιακά, μεγάλες κατασκευαστικές εταιρίες και βιομηχανικοί παραγωγοί έστρεψαν το ενδιαφέρον τους σε περιβαλλοντικά έργα και τεχνολογίες, αναπτύσσοντας με τη σειρά τους δραστηριότητες και επεκτείνοντας την αγορά του περιβάλλοντος 30

ΣΤ. Μεγέθη και τάσεις της Ελληνικής Αγοράς Η περιβαλλοντική ρβ συνείδηση η έχει αρχίσει και καλλιεργείται έντονα τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, χωρίς όμως να υπάρχουν εξελίξεις Κύρια βάση των δραστηριοτήτων αποτελεί η ανάγκη συμμόρφωσης με την ευρωπαϊκή νομοθεσία και την αντίστοιχη ενσωμάτωσή της στο εθνικό δίκαιο, περιορίζοντας τη λειτουργία της αγοράς σε συγκεκριμένους τομείς 31

ΣΤ. Μεγέθη και τάσεις της Ελληνικής Αγοράς 32

Ζ. Ενδεικτικές επενδυτικές ευκαιρίες Η δημιουργία και λειτουργία οργανωμένων υποδομών για την καλύτερη διαχείριση των αποβλήτων συνεπάγεται σημαντικά περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη για τη χώρα Βάσει και των πρακτικών άλλων ευρωπαϊκών χωρών, ηελλάδα μπορεί: να υιοθετήσει τη συστηματική αποτέφρωση να αυξήσει το ποσοστό ανακύκλωσης/κομποστοποίησης να παράγει περισσότερη ενέργεια μέσω των αποβλήτων 38

Ζ. Ενδεικτικές επενδυτικές ευκαιρίες Ιδιαίτερα ελκυστικές επενδυτικές προοπτικές διαφαίνονται στην παραγωγή ενέργειας από απορρίμματα με χρήση σύγχρονων τεχνολογιών, ένας πολλά υποσχόμενος τομέας Οι ερευνητικοί και τεχνολογικοί φορείς της χώρας προσφέρουν πολλαπλές δυνατότητες συνεργασίας με σκοπό την ανάπτυξη εφαρμογών και λύσεων που προάγουν τη βιώσιμη ανάπτυξη 39

Ζ. Ενδεικτικές επενδυτικές ευκαιρίες Σημαντικές τεχνολογικές εξελίξεις καινοτομίες στην περιβαλλοντική βιομηχανία αναμένονται κυρίως: στον τομέα του εκσυγχρονισμού των υφιστάμενων παραγωγικών δραστηριοτήτων που θα επιφέρουν και βελτίωση στους περιβαλλοντικούς ρβ όρους λειτουργίας τους στην ανακύκλωση και επεξεργασία στερεών και υγρών αποβλήτων με έμφαση σε συστήματα διαχείρισης αποβλήτων, με έμφαση σε συστήματα διαχείρισης στην εφαρμογή τεχνολογιών επεξεργασίας επικίνδυνων αποβλήτων, όπου διαπιστώνεται α μεγάλη υστέρηση σέρηση στη χώρα μας 40

Ζ. Ενδεικτικές επενδυτικές ευκαιρίες Ιδιαίτερες προοπτικές τεχνολογικών εξελίξεων και ανάπτυξης καινοτομιών εντοπίζονται ειδικότερα: στους κλάδους παραγωγής δομικών υλικών στους κλάδους βιομάζας (είτε για παραγωγή compost, είτε για ενεργειακή αξιοποίηση) και βιοκαυσίμων στην επεξεργασία αστικών λυμάτων για διάθεση καθαρού νερού, την αξιοποίηση της λυματολάσπης στην επεξεργασία αποβλήτων που παράγονται από τουριστικές μονάδες και μικρούς οικισμούς 41

Ζ. Ενδεικτικές επενδυτικές ευκαιρίες Η αντιμετώπιση του τμήματος των βιομηχανικών αποβλήτων είναι εξαιρετικά σημαντική για την περιβαλλοντική βιωσιμότητα και την αποτελεσματική λειτουργία του βιομηχανικού κλάδου Επιτακτική είναι η εφαρμογή νέων τεχνολογιών για τον αυξανόμενο όγκο αποβλήτων Λύσεις απαιτούνται για την αποτελεσματική αποκομιδή και ταφή των απορριμμάτων, παραγωγή ενέργειας, ανακύκλωση, καθώς και κατασκευή νέων συστημάτων με σκοπό τον περαιτέρω περιορισμό της παραγωγής τους 42

Ζ. Ενδεικτικές επενδυτικές ευκαιρίες Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, διαφαίνεται ότι οι ενδεικτικές Επενδυτικές Ευκαιρίες αφορούν: Τη ιαλογή στην πηγή και ανακύκλωση δημοτικών αποβλήτων Την Κατασκευή δικτύων σταθμών μεταφοράς, Κ ΑΥ,, χώρων υγειονομικής ταφής υπολειμμάτων, μονάδων μηχανικής επεξεργασίας αποβλήτων και κομποστοποίησης και αποκατάσταση υπαρχόντων χώρων ανεξέλεγκτης διάθεσης Τη ημιουργία εγκαταστάσεων απόθεσης δημοτικών αποβλήτων Τη Συλλογή και επεξεργασία διαφόρων προϊόντων και υλικών, συμπερ/μένων των μπαταριών, ελαστικών, αποβλήτων ελαίων και ηλεκτρικών / ηλεκτρονικών προϊόντων και συσκευών Τη ιαχείριση νοσοκομειακών και άλλων επικίνδυνων αποβλήτων Την Υλοποίηση ολοκληρωμένων συστημάτων διαχείρισης αποβλήτων και εύρεση λύσεων σε συγκεκριμένες περιοχές Την Υλοποίηση έργων αποκατάστασης ακτών Την Παροχή μηχανικού εξοπλισμού και τεχνογνωσίας κατάλληλης για το εγχώριο περιβάλλον 43

Ζ. Ενδεικτικές επενδυτικές ευκαιρίες Ενδεικτικοί λόγοι για επενδύσης στον Τομέα ιαχείρισης Απορριμμάτων: Η Άμεση ανάγκη για προώθηση λύσεων που θα έχουν ως στόχο την αποτελεσματική αντιμετώπιση του διαρκώς αυξανόμενου όγκου απορριμμάτων Η Ανάγκη τεχνογνωσίας και εφαρμογής νέων τεχνολογιών λόγω περιορισμένων εσωτερικών δυνατοτήτων Η Ανάγκη για ολοκληρωμένες εγκαταστάσεις διαχείρισης απορριμμάτων Οι Νομικές και κανονιστικές δεσμεύσεις της ΕΕ για ανακύκλωση υλικών συσκευασίας και άλλων προϊόντων καθώς και για τη μείωση βιοαποδομήσιμων αποβλήτων και άλλων αστικών στερεών αποβλήτων τα οποία αποστέλλονται σε χώρους απόθεσης Η Ανάγκη για προώθηση καινοτόμων λύσεων που θα στοχεύουν στην παραγωγή ενέργειας από απορρίμματα Το Ευνοϊκό πλαίσιο Συμπράξεων ημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (Σ ΙΤ) και Ευρωπαϊκό πλαίσιο χρηματοδότησης 44

Η. Προτάσεις πολιτικής για ανάπτυξη του τομέα ιαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Η Εξασφάλιση της βιώσιμης ανάπτυξης των επενδύσεων Να δοθούν κίνητρα για αλλαγή καταναλωτικών προτύπων (με έμφαση στην πρόληψη) και βιώσιμων τρόπων παραγωγής με ελαχιστοποίηση παραγωγής αποβλήτων με στόχο την δημιουργία νέων αγορών, σύγχρονων μονάδων παραγωγής, νέων «πράσινων» προϊόντων και νέων ποιοτικών θέσεων εργασίας σε πολλαπλά επίπεδα Να προχωρήσουν άμεσα οι ειλημμένες αποφάσεις του κράτους και του περιφερειακού σχεδιασμού για την ΣΑ Αλλιώς αναμένονται νέα πρόστιμα και προσφυγές στην ΕΕ Να πεισθούν οι πολίτες και οι δήμαρχοι ότι είναι μύθος ότι το κόστος ταφής σε ΧΥΤΑ και η ανεξέλεγκτη διάθεση είναι το πιο συμφέρον 45

Η. Προτάσεις πολιτικής για ανάπτυξη του τομέα ιαχείρισης Στερεών Αποβλήτων εν πρέπει να γίνουν αποκλεισμοί σε καμιά τεχνολογία Η ενεργειακή θερμική αξιοποίηση των αποβλήτων είναι μια σύγχρονη και δοκιμασμένη Τεχνολογία που παράλληλα με τις άλλες εναλλακτικές Τεχνολογίες, θα πρέπει ισότιμα να αποτιμάται με βάση τεχνολογικά, οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά κριτήρια 46

Η. Προτάσεις πολιτικής για ανάπτυξη του τομέα ιαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Η ενημέρωση του κοινού για τις περιβαλλοντικές προδιαγραφές των έργων ΣΑ (σε σχέση με ΧΑ Α & με τις αρχές της αειφορίας κοινωνίας της ανακύκλωσης) Η ολοκλήρωση του Χωροταξικού Σχεδιασμού σε Περιφερειακό και ημοτικό Επίπεδο 47

Η. Προτάσεις πολιτικής για ανάπτυξη του τομέα ιαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Αναγκαίο είναι η πολιτική βούληση να συνδυαστεί με τόλμη για την ανάπτυξη πρωτοβουλιών που ενδεχομένως να έχουν προσωρινά πολιτικό κόστος, αλλά μακροπρόθεσμα θα ωφελήσουν την χώρα μας Απλούστευση νομικού πλαισίου περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων Έμφαση σε εκπαιδευτικές και επιμορφωτικές δραστηριότητες για πληροφόρηση του ευρύτερου κοινού για τις νέες τεχνολογίες με στόχο την εξάλειψη των προκαταλήψεων και της παραπληροφόρησης Επιτάχυνση της ευρείας εφαρμογής των επενδύσεων στην ανακύκλωση (ο νέος στόχος της ΕΕ είναι 50% ως το 2020) καθώς και εργοστασίων λιπασματοποίησης, μηχανικής και βιολογικής επεξεργασίας και ενεργειακής αξιοποίησης των αποβλήτων 48

Θ. Συμπεράσματα - Προοπτικές Η ιαχείριση των Στερεών Αποβλήτων αποτελεί ένα τομέα με σημαντικές επιχειρηματικές ευκαιρίες για την Ελλάδα στο άμεσο μέλλον Αν και η οικονομική κρίση δρα ανασταλτικά σε νέες επενδύσεις, ο τομέας αναμένεται να έχει σημαντική ανάπτυξη τα επόμενα έτη λειτουργώντας ως βασικός μοχλός κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης της χώρας Προϋπόθεση είναι να αναληφθούν οι απαιτούμενες πολιτικές και θεσμικές πρωτοβουλίες που θα διευκολύνουν την ανάπτυξη του τομέα 49