5.3.2.2.7. Στήριξη για µη παραγωγικές επενδύσεις ΤΙΤΛΟΣ ΜΕΤΡΟΥ Στήριξη για µη παραγωγικές επενδύσεις ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ Άρθρα 36 (β) (vii) και 49 του Κανονισµού (EΚ) 1698/2005 Σηµείο 5.3.2.2.7 Παράρτηµα II του Κανονισµού (ΕΚ) 1974/2006 ΚΩ ΙΚΟΣ ΜΕΤΡΟΥ 227 ΤΙΤΛΟΣ ΜΕΤΡΟΥ «ΣΤΗΡΙΞΗ ΓΙΑ ΜΗ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΠΕΝ ΥΣΕΙΣ» ΛΟΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ Στην σηµερινή εποχή υπάρχει αυξηµένη ζήτηση για δασική αναψυχή λόγω του σύγχρονου τρόπου ζωής. Τα δάση και οι δασικού χαρακτήρα περιοχές αποτελούν πόλο έλξης ενός συνεχώς αυξανόµενου αριθµού επισκεπτών, που επιδιώκουν την ικανοποίηση συγχρόνων αναγκών, µε την συµµετοχή τους σε διάφορες µορφές υπαίθριας αναψυχής και φυσιολατρικού, περιηγητικού ή οικολογικού τουρισµού, που έχει αυξηθεί ραγδαία τα τελευταία χρόνια. Η επίσκεψη και παραµονή τους στην ύπαιθρο, συνδέεται και µε την επιδίωξη διαφόρων δραστηριοτήτων δασικής αναψυχής, που διευκολύνουν την παραµονή τους στην ύπαιθρο και παρέχουν την ευκαιρία για ευχάριστες δραστηριότητες και περιβαλλοντικού τύπου αναψυχή. Ακόµη θα γίνουν παρεµβάσεις που συνδέονται µε την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων, όπως η βιολογική καταπολέµηση της ασθένειας του έλκους της καστανιάς που θα συµβάλλει στην διατήρηση της βιοποικιλότητας και στην άµβλυνση των κλιµατικών αλλαγών. ΣΤΟΧΟΣ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟΥ Το µέτρο στοχεύει στην επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων (προστασία της βιοποικιλότητας, διατήρηση του Τοπίου) µε την δηµιουργία µη κερδοφόρων επενδύσεων σε δάση και δασικές εκτάσεις, στοχεύοντας επίσης και στην παροχή κοινωνικών υπηρεσιών και υπηρεσιών αναψυχής, µε την επαύξηση της αξίας αυτών των περιοχών προς όφελος του κοινού. Επίσης η βιολογική καταπολέµηση της ασθένειας του έλκους της καστανιάς που έχει προσβάλλει τα περισσότερα καστανοδάση της χώρας, θα συµβάλλει στην διατήρηση της βιοποικιλότητας, στην άµβλυνση των κλιµατικών αλλαγών και στην βελτίωση της αισθητικής του Τοπίου. 481
ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΚΑΙ ΡΑΣΕΙΣ Όλη η χώρα, εξαιρουµένων των δασών και δασικών εκτάσεων που βρίσκονται σε περιοχές Natura και περιοχές υψηλής φυσικής αξίας (High nature value), όσον αφορά την ράση Α, η ράση Β «Εκπόνηση µελέτης και εκτέλεση των προβλεπόµενων από αυτή µικρών έργων για την καταπολέµηση του έλκους της καστανιάς» θα εφαρµοστεί σε όλα τα δάση και δασικές εκτάσεις των Νοµών Κοζάνης, Φλώρινας, Καστοριάς, Αχαΐας, Ηλείας, Σερρών, Λέσβου και Χανίων. Επιλέξιµες δράσεις: ΡΑΣΗ 1: «Έργα δασικής αναψυχής σε δηµόσια δάση και δασικές εκτάσεις» 1. Έργα ασικής Αναψυχής στα ηµόσια δάση και δασικές εκτάσεις που µπορεί να περιλαµβάνουν ενδεικτικά, ανάλογα µε τα ιδιαίτερα οικολογικά και αισθητικά χαρακτηριστικά της περιοχής τα εξής : Αισθητική βελτίωση της βλάστησης και του συνόλου του φυσικού τοπίου µε τους κατάλληλους δασοκοµικούς χειρισµούς ηµιουργία θέσεων θέας Κατασκευή παρατηρητηρίων για παρατήρηση της άγριας ορνιθοπανίδας Κατασκευή, βελτίωση και σήµανση µονοπατιών και σε περίπτωση που το επιτρέπουν οι τοπογραφικές συνθήκες θα υπάρξει µέριµνα για την κατασκευή και χρήση των µονοπατιών από ΑΜΕΑ). Σήµανση του χώρου Περίφραξη ηµιουργία κυρίας εισόδου και χώρων υποδοχής επισκεπτών Κατασκευή χώρων αναψυχής κατά µήκος δρόµων (παρόδια αναψυχή) 2. Έργα ερµηνείας φυσικού περιβάλλοντος µε σκοπό την περιβαλλοντική εκπαίδευση και ενηµέρωση του κοινού (infokiosk, δηµιουργία περιβαλλοντικών µονοπατιών). 3. ιαµόρφωση και Οργάνωση χώρων στάθµευσης οχηµάτων για την ενίσχυση της προσβασιµότητας των χώρων αναψυχής προς όφελος του κοινού. 4. Οργάνωση Χώρων Υπαίθριας Αναψυχής των επισκεπτών. ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗ Μέτρο : 227 - ράση : 1 482
Κοινοτική Εθνική ηµόσια Ιδιωτική Συνολικό απάνη Κόστος 1 2 3 = 1+2 4 5 = 3+4 6.047.496 1.951.547 7.999.043 0 7.999.043 % 75,60% 24,40% 100,00% - 100% ΡΑΣΗ 2: «Εκπόνηση µελέτης και εκτέλεση των προβλεπόµενων από αυτή µικρών έργων για την καταπολέµηση του έλκους της καστανιάς» Ορισµός της Ασθένειας: Το έλκος της καστανιάς είναι ασθένεια φλοιού που προκαλείται από το µύκητα Cryphonectria parasitica. Ο µύκητας θεωρείται τραυµατοπαράσιτο. Εποµένως κάθε µορφή πλήγωσης του φλοιού είτε αυτή προέρχεται από φυσικά αίτια (σπάσιµο κλαδιών, ασυνέχεια του φλοιού στις διακλαδώσεις του κορµού, τρίψιµο κλαδιών µεταξύ τους κ.λ.π), είτε από ανθρώπινη παρέµβαση (καλλιεργητικές φροντίδες, κλαδέµατα κ.λ.π), δηµιουργεί εισόδους για τον µύκητα και εµφάνιση νέων ελκών. έντρα που προσβάλλονται, νεκρώνονται σε σύντοµο χρονικό διάστηµα ανάλογα µε την ηλικία τους. Η ασθένεια είναι µεταδοτική, έχει την µορφή επιδηµίας και δεν µπορεί να προβλεφθεί. Η ασθένεια έχει προσβάλλει σχεδόν όλα τα καστανοδάση της χώρας. Η συνολική έκταση που καλύπτεται µε καστανιές στην χώρα µας είναι 43.000 Ηα και το ποσοστό προσβολής της ασθένειας φτάνει στο 70%. Βιολογική καταπολέµηση: Η αντιµετώπιση της ασθένειας επικεντρώνεται στην βιολογική καταπολέµηση της ασθένειας µε την χρήση ιού του γένους Hypovirus µε διπλή περιέλιξη RNA (ds-rna), ο οποίος όταν προσβάλλει το µύκητα στη φύση τον µετατρέπει από µολυσµατικό (virulent) σε υποµολυσµατικό (hypovirulent). Η βιολογική αυτή καταπολέµηση είναι το αποτέλεσµα της έρευνας του εργαστηρίου ασικής Παθολογίας του Εθνικού Ιδρύµατος Αγροτικής Έρευνας (Ε.Θ.Ι.Α.ΓΕ). Στο εργαστήριο αυτό παρασκευάζεται πάστα η οποία περιέχει µύκητα C. Parasitica µολυσµένο µε τον ιό και συµβατό µε το µύκητα της περιοχής, όπου θα εφαρµοστεί η βιολογική καταπολέµηση. Η πάστα αυτή στη συνέχεια τοποθετείται περιµετρικά των ελκών ασθενών δέντρων τα οποία και επουλώνει. Ο ιός διασπείρεται µε φυσικούς µηχανισµούς και επιφέρει σταδιακά τη συνολική υποβάθµιση της ασθένειας στην ευρύτερη περιοχή µετατρέποντας τον παθογόνο µύκητα σε υπολυσµατικό. Για την εφαρµογή της βιολογικής καταπολέµησης αρχικά συντάσσεται µελέτη για την αναγνώριση και χαρτογράφηση των τύπων βλαστικής συµβατότητας του παθογόνου µύκητα σε εθνικό επίπεδο. Η εργασία υπαίθρου γίνεται από εξειδικευµένα συνεργεία που επικεφαλής αυτών είναι ασολόγος ή ασοπόνος και σύµφωνα µε τον γενικό σχεδιασµό τα συνεργεία 483
απλώνουν τον ιό κατά το δυνατόν οµοιόµορφα σε µεγάλες γεωγραφικές περιοχές σύµφωνα µε τους χάρτες της µελέτης. Η εφαρµογή της βιολογικής καταπολέµησης της ασθένειας πραγµατοποιήθηκε στα καστανοδάση του Αγίου όρους (1998-2000) σε µια έκταση 7.000 εκταρίων µε πολύ θετικά αποτελέσµατα για την εξάλειψη της ασθένειας. Επίσης παρόµοια καταπολέµηση έγινε σε καστανοδάση της αρµοδιότητας του ασαρχείου Αρναίας την περίοδο 2005-2007 και άρχισε ήδη να αποδίδει µε τα ποσοστά υποµολυσµατικότητας να ανέρχονται στο 60-70%. Επιλέξιµη ράση: Μελέτη ασθένειας και εφαρµογή των έργων (εµβολιασµών) για τις παραπάνω περιοχές. ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΙΑΤΑΞΕΙΣ Η ράση αυτή περιλαµβάνει ενέργειες σε συνέχεια του Μέτρου 6.3 του Ε.Π. «Αγροτική Ανάπτυξη Ανασυγκρότηση Υπαίθρου 2000-2006», σύµφωνα µε τα άρθρα 4 και 8 του Καν. (ΕΚ) 1320/2006 για τη θέσπιση µεταβατικών κανόνων, όσων αφορά στη στήριξη της Αγροτικής Ανάπτυξης που προβλέπεται από τον Καν. (ΕΚ) 1698/2005. Το ποσό ανέρχεται σε 2.000.000, στην περίπτωση που στο πρόγραµµα ΕΠΑΑ-ΑΥ 2000-2006 εγκριθεί ως ηµεροµηνία λήξης για την υλοποίησή του η 31/12/2009 και πραγµατοποιηθεί αναθεώρηση των προγραµµάτων αυτών µε τη σύµφωνη γνώµη της Ε.Ε. το ποσό αυτό θα αναθεωρηθεί. Αλλά θα υπάρξει και ως νέο µέτρο που θα καλύψει τους Νοµούς Κοζάνης, Φλώρινας, Καστοριάς, Αχαΐας, Ηλείας, Σερρών, Λέσβου και Χανίων, που δεν είχαν προβλεφθεί στην προηγούµενη προγραµµατική περίοδο και η έκταση που καταλαµβάνει η καστανιά σε αυτούς τους Νοµούς είναι 2.260 Ηα περίπου. Σηµειώνεται δε ότι για τις περιοχές της Λέσβου και της Κρήτης που είναι οι µόνες περιοχές που δεν έχουν προσβληθεί από την ασθένεια ακόµη, αλλά έχουν προβλεφθεί στο πρόγραµµα, γιατί στην διάρκεια της επταετίας εφαρµογής του προγράµµατος η ασθένεια µπορεί να µεταδοθεί και έτσι να µην χρειαστεί να γίνουν αλλαγές στο Πρόγραµµα. ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ ΠΟΥ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΝΤΑΙ Τα έργα και οι εργασίες που πρόκειται να υλοποιηθούν θα λειτουργούν συµπληρωµατικά µε τα ετήσια εγκεκριµένα Νοµαρχιακά προγράµµατα που συντάσσονται και εγκρίνονται σύµφωνα µε τις διατάξεις του ν. 2503/ 98. Θα εκτελούνται βάσει εγκεκριµένης µελέτης, που θα συντάσσεται σύµφωνα µε τις προδιαγραφές της 169694/6997/17.10.83 εγκυκλίου «Οδηγίες συντάξεως µελετών διαχείρισης προστατευόµενων φυσικών περιοχών και χώρων υπαίθριας αναψυχής» και της 66102//970/23.21995 Απόφασης του Υπ. ΑΑΤ (Γεωργίας) «Ρύθµιση θεµάτων που αφορούν την δηµιουργία χώρων διηµέρευσης και υπαίθριας αναψυχής στα δάση και τις δασικές εκτάσεις της χώρας» και σύµφωνα µε τις σχετικές διατάξεις της κείµενης νοµοθεσίας περί δασοτεχνικών έργων. 484
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΣΥΝΑΦΕΙΑΣ ΜΕ ΤΙΣ ΕΣΜΕΥΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΟΒΛΕΠΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΑΡΘΡΟ 36 (Α) (V) ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ (ΕΚ) ΑΡΙΘ. 1698/2005 Η ΜΕ ΑΛΛΟΥΣ ΓΕΩΡΓΟΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ Η επιλεξιµότητα των δράσεων θα συνδέεται µε την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων, όπως την προστασία της βιολογικής ποικιλοµορφίας µέσω δράσεων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και ενηµέρωσης και ανάδειξης αυτής µε κατασκευή µικρών έργων ερµηνείας του φυσικού περιβάλλοντος, την κατασκευή περιβαλλοντικών µονοπατιών και την βιολογική καταπολέµηση της ασθένειας του έλκους της καστανιάς. Επίσης µέσω δράσεων µικρής κλίµακας αναδασώσεων για αισθητικούς σκοπούς και της δράσης της βιολογικής καταπολέµησης της ασθένειας της καστανιάς, το µέτρο θα συµβάλλει στην διατήρηση του Τοπίου και έµµεσα στην άµβλυνση των κλιµατικών αλλαγών. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΑΞΙΑΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΝΑ ΕΠΑΥΞΗΘΕΙ ΠΡΟΣ ΤΕΡΨΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ. Στο Μέτρο αυτό θα ενταχθούν δράσεις που θα έχουν σαν σκοπό την βελτίωση των υπηρεσιών ηµόσιας αναψυχής, ενισχύοντας τον κοινωνικό ρόλο των δασών καθώς επίσης και την ανάδειξη σηµειακών αισθητικών αξιών (συστάδες αιωνόβιων δέντρων, χλωρίδα, πανίδα κ.λ.π.), καθώς επίσης και την άνετη προσβασιµότητα αυτών των περιοχών µέσα από δράσεις όπως σήµανσης µονοπατιών, κατασκευή µονοπατιών για διάφορες χρήσεις περιβαλλοντικές, πεζοπορίας, ποδηλασίας κ.λ.π. και δηµιουργία - οργάνωση χώρων ανάπαυσης και θέσεων θέας. ΣΥΝ ΕΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΜΕ ΕΘΝΙΚΑ / ΥΠΟ-ΕΘΝΙΚΑ ΑΣΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ Η ΙΣΟ ΥΝΑΜΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΑΣΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ Το µέτρο αυτό συνδέεται µε το Κοινοτικό σχέδιο δράσης για τα δάση (COM (2006) 302 τελικό 15.6.2006) και συγκεκριµένα συνεισφέρει στους 2 από τους 4 βασικούς στόχους του οι οποίοι επιγραµµατικά είναι: βελτίωση και προστασία του περιβάλλοντος συµβολή στην ποιότητα ζωής. Στο 6ο Κοινοτικό πρόγραµµα δράσης για το περιβάλλον, άρθρα 2 και 6 τα οποία προβλέπουν την στήριξη µέτρων για την ποιοτική αναβάθµιση των φυσικών οικοσυστηµάτων. Το µέτρο αυτό θα λειτουργεί συµπληρωµατικά µε τα ετήσια εθνικά δασικά προγράµµατα. ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΑ ΣΧΕ ΙΑ ΑΣΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΠΕΡΙΟΧΕΣ, ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΤΑΞΙΝΟΜΗΘΗΚΑΝ ΣΑΝ ΥΨΗΛΗΣ Η ΜΕΣΗΣ ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΑΣΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΟΥΝ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΜΕ ΑΥΤΑ ΤΑ ΣΧΕ ΙΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Οι προτεινόµενες δράσεις του Μέτρου θα είναι σύµφωνες µε τα σχέδια πρόληψης που έχουν εκπονηθεί τόσο σε κεντρικό, όσο και σε περιφερειακό επίπεδο και που εντάσσονται στον γενικότερο σχεδιασµό στα πλαίσια εφαρµογής της παρ. 5 του 485
άρθρου 1 της Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ) αριθ. 12030 Φ.109.1./99 (ΦΕΚ 713/Τ.Β /19-05-1999) και θα έχουν προτεραιότητα οι περιοχές που βρίσκονται σε ζώνη υψηλής επικινδυνότητας πυρκαγιών. ΦΟΡΕΑΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Η ιεύθυνση Αισθητικών ασών, ρυµών και Θήρας / Τµήµα ασικού Περιβάλλοντος, Εθνικών ρυµών και ασικής Αναψυχής, της Γενικής /νσης Ανάπτυξης και Προστασίας ασών και Φυσικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων. ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗ Μέτρο : 227 - ράση : 2 Κοινοτική Εθνική ηµόσια Ιδιωτική Συνολικό απάνη Κόστος 1 2 3 = 1+2 4 5 = 3+4 1.512.055 487.945 2.000.000 0 2.000.000 % 75,60% 24,40% 100,00% - 100% ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗ Μέτρο : 227 Κοινοτική Εθνική ηµόσια Ιδιωτική Συνολικό απάνη Κόστος 1 2 3 = 1+2 4 5 = 3+4 7.559.551 2.439.492 9.999.043 0 9.999.043 % 75,60% 24,40% 100,00% - 100% ΠΟΣΟΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΓΙΑ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥΣ ΕΙΚΤΕΣ ΤΗΣ ΕΕ Κατηγορία είκτη είκτης Στόχος Επιδόσεων Αριθµός στηριζόµενων κατόχων δασών* 112 Συνολικό ποσό επενδύσεων 9.999.043 * Το Μέτρο αφορά σε µη παραγωγικές επενδύσεις, οι οποίες θα υλοποιηθούν από δηµόσιες υπηρεσίες σε δηµόσια δάση. 486