ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 23.7.2015 COM(2015) 360 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ 2014 ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ (ΕΚ) αριθ. 300/2008 ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΣΠΙΣΗ ΚΟΙΝΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ EL EL

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ 2014 ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ (EΚ) αριθ. 300/2008 ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΣΠΙΣΗ ΚΟΙΝΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ Η παρούσα έκθεση καλύπτει την περίοδο από 1 Ιανουαρίου έως 31 Δεκεμβρίου 2014. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το έτος 2014 χαρακτηρίστηκε από την έναρξη ισχύος του πρώτου σταδίου των τεχνολογικών ελέγχων υγρών, αερολυμάτων και πηκτωμάτων (ΥΑΠ) που μεταφέρουν οι επιβάτες στις χειραποσκευές τους, καθώς και από το τέλος της μεταβατικής φάσης εφαρμογής των απαιτήσεων για το εισαγόμενο φορτίο και ταχυδρομείο στην ΕΕ. Τα δύο αυτά ζητήματα συζητήθηκαν εκτενώς πριν τεθούν σε ισχύ και αποτέλεσαν το αντικείμενο εντατικής προπαρασκευαστικής φάσης, πράγμα που κατέστησε δυνατή την ομαλή και έγκαιρη εφαρμογή. Σε συνέχεια της διαδικασίας ενοποίησης που ξεκίνησε το 2013, η Επιτροπή εξέδωσε τον Ιούνιο του 2014 περαιτέρω δέσμη νομοθετικών μέτρων με στόχο τη διευκρίνιση, την εναρμόνιση και την απλούστευση των υφιστάμενων μέτρων αεροπορικής ασφάλειας. Τα κράτη μέλη και οι ενδιαφερόμενοι εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για τις τροποποιήσεις με τις οποίες βελτιώνεται η νομική σαφήνεια, ώστε να αποφεύγονται αποκλίνουσες ερμηνείες της νομοθεσίας και να διασφαλίζεται περαιτέρω η βέλτιστη εφαρμογή των κοινών βασικών προτύπων στο πεδίο της αεροπορικής ασφάλειας. Η δέσμη μέτρων περιελάμβανε επίσης την εναρμόνιση του τελωνειακού προγράμματος εγκεκριμένων οικονομικών φορέων με το καθεστώς αεροπορικής ασφάλειας όσον αφορά τα εγκεκριμένα μεταφορικά γραφεία και τους γνωστούς αποστολείς. Η εν λόγω εναρμόνιση καθιστά δυνατή την αμοιβαία αναγνώριση ορισμένων δραστηριοτήτων των αντίστοιχων αρχών, που διευκολύνουν τον σχετικό κλάδο και τις αρμόδιες κυβερνητικές αρχές, ενώ ταυτόχρονα διατηρούνται τα υφιστάμενα επίπεδα ασφάλειας. Μετά το αποτέλεσμα της εκτίμησης επικινδυνότητας της ΕΕ με αντικείμενο τους κινδύνους που σχετίζονται με τους επιβάτες, πραγματοποιήθηκαν εντατικές εργασίες καθ όλη τη διάρκεια του έτους 2014 προκειμένου να αυξηθεί περαιτέρω η ικανότητα ανίχνευσης εκρηκτικών. Αποτέλεσμα των εργασιών αυτών ήταν η εκπόνηση νομοθεσίας η οποία καθορίζει τη χρήση των τεχνικών ανίχνευσης ιχνών εκρηκτικών (ETD) όσον αφορά τον έλεγχο ασφάλειας επιβατών, αποσκευών και φορτίου. Η χρήση των τεχνικών ανίχνευσης ιχνών εκρηκτικών (ETD) στις διαδικασίες ελέγχου ασφάλειας επιβατών και χειραποσκευών θα καταστεί υποχρεωτική από τον Σεπτέμβριο του 2015. Παράλληλα, διενεργήθηκαν δύο ακόμη γύροι εκτίμησης της επικινδυνότητας του αεροπορικού φορτίου. Στη διεθνή σκηνή, η Επιτροπή συμμετείχε αποτελεσματικά σε όλες τις σχετικές εκδηλώσεις και φόρουμ του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας (ΔΟΠΑ), όπου εξακολούθησε να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον συντονισμό της θέσης και της στρατηγικής της ΕΕ όσον αφορά την πολιτική αεροπορικής ασφάλειας σε διεθνή κλίμακα. Η Επιτροπή συνεργάστηκε στενά με βασικούς εταίρους τρίτων χωρών και περιφερειακών οργανισμών, και το 2014 οργάνωσε και συμμετείχε σε διάφορες διμερείς και πολυμερείς συναντήσεις. Δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση σε δραστηριότητες ευαισθητοποίησης στην περιοχή της Αφρικής, προκειμένου να διευκολυνθεί η ομαλή εφαρμογή των απαιτήσεων για το εισαγόμενο φορτίο και ταχυδρομείο. Η παρακολούθηση της εφαρμογής των μέτρων αεροπορικής ασφάλειας από τα κράτη μέλη και τους σχετικούς φορείς μέσω ενωσιακών επιθεωρήσεων είναι άλλος ένας τομέας στον οποίο υπήρξε 2

στενή συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών και της Επιτροπής καθ όλη τη διάρκεια του έτους. Τα επίπεδα συμμόρφωσης παρέμειναν σταθερά και, ως εκ τούτου, δεν χρειάστηκε αναστολή του συστήματος ενιαίας ασφάλειας της ΕΕ κατά το 2014. ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΟΙ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΙΣ 1. ΓΕΝΙΚΑ Σύμφωνα με τους όρους του κανονισμού (EΚ) αριθ. 300/2008, η Επιτροπή οφείλει να διεξάγει επιθεωρήσεις στις οικείες αρχές αεροπορικής ασφάλειας («αρμόδιες αρχές») των κρατών μελών και στους αερολιμένες της ΕΕ. Η Ελβετία καλύπτεται επίσης από το ενωσιακό πρόγραμμα, ενώ στη Νορβηγία και την Ισλανδία οι επιθεωρήσεις πραγματοποιούνται από την Εποπτεύουσα Αρχή της ΕΖΕΣ (ΕΑΕ) με βάση παράλληλες διατάξεις. Για τη διενέργεια των επιθεωρήσεών της η Επιτροπή διαθέτει μια ομάδα από εννέα πλήρως απασχολούμενους επιθεωρητές αεροπορικής ασφάλειας. Το έργο των επιθεωρήσεων υποστηρίζεται από ομάδα περίπου 100 εθνικών ελεγκτών διορισμένων από τα κράτη μέλη, την Ισλανδία, τη Νορβηγία και την Ελβετία, οι οποίοι αποκτούν τα αναγκαία προσόντα για να συμμετέχουν στις επιθεωρήσεις της Επιτροπής μετά από εκπαίδευση που παρέχεται από την Επιτροπή. Στο παράρτημα 1 επισυνάπτεται πίνακας όπου συνοψίζονται όλες οι μέχρι σήμερα δραστηριότητες παρακολούθησης της συμμόρφωσης από την Επιτροπή και την ΕΑΕ. 2. ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΘΝΙΚΕΣ ΑΡΜΟΔΙΕΣ ΑΡΧΕΣ Η Επιτροπή ολοκλήρωσε τον τρίτο κύκλο επιθεωρήσεων των αρμόδιων αρχών το 2014 και ξεκίνησε τον τέταρτο κύκλο. Η παρούσα έκθεση καλύπτει τα αποτελέσματα όλων των επιθεωρήσεων που διενεργήθηκαν κατά τη διάρκεια του 2014 στο πλαίσιο και των δύο κύκλων. Συνολικά, διενεργήθηκαν εννέα επιθεωρήσεις των αρμόδιων αρχών κατά τη διάρκεια του 2014. Στα περισσότερα κράτη μέλη οι επιθεωρήσεις αυτές κατέδειξαν σημαντική πρόοδο σε σύγκριση με τις προηγούμενες επιθεωρήσεις. Οι πλέον κοινές ελλείψεις που διαπιστώθηκαν το 2014 ήταν παρόμοιες με εκείνες που διαπιστώθηκαν καθ όλη τη διάρκεια του τρίτου κύκλου και αφορούσαν κυρίως μικρές αποκλίσεις από την πλήρη ευθυγράμμιση των εθνικών προγραμμάτων ασφάλειας της πολιτικής αεροπορίας και περιορισμούς στην εφαρμογή των εθνικών προγραμμάτων ποιοτικού ελέγχου της ασφάλειας της πολιτικής αεροπορίας. Όσον αφορά το τελευταίο ζήτημα, σε ορισμένα κράτη μέλη δεν υπήρχε επαρκής παρακολούθηση των γνωστών προμηθευτών προμηθειών αερολιμένα και πτήσης λόγω έλλειψης πόρων, κυρίως λόγω της πίεσης στους δημόσιους προϋπολογισμούς και του μεγάλου αριθμού τέτοιων φορέων. Σε ορισμένα κράτη μέλη που υποβλήθηκαν σε έλεγχο, ήταν επίσης απαραίτητη η βελτίωση της τακτικής και κατάλληλης παρακολούθησης των αλλοδαπών αερομεταφορέων. Τέλος, σε περιορισμένο αριθμό κρατών μελών δεν διασφαλιζόταν η πλήρης τήρηση της ελάχιστης συχνότητας όσον αφορά τον έλεγχο των μέτρων αεροπορικής ασφάλειας στους αερολιμένες. Θετικό στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι στα περισσότερα κράτη μέλη που υποβλήθηκαν σε έλεγχο το 2014 η διαδικασία αποκατάστασης αποδείχθηκε επαρκής στις περιπτώσεις όπου εντοπίζονταν ελλείψεις και ότι προβλέφθηκαν μέτρα επιβολής σε όλα τα κράτη μέλη. 3

3. ΑΡΧΙΚΕΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΙΣ ΑΕΡΟΛΙΜΕΝΩΝ Το 2014 πραγματοποιήθηκαν είκοσι πέντε αρχικές επιθεωρήσεις αερολιμένων, δηλαδή παραπλήσιος αριθμός επιθεωρήσεων με το 2013. Καλύφθηκαν όλα τα κεφάλαια (αν και όχι σε κάθε επιθεώρηση). Το συνολικό ποσοστό των βασικών μέτρων που κρίθηκαν σύμφωνα με τους κανόνες το 2014 ανήλθε στο 81 %, περίπου ίδιο με τα προηγούμενα έτη. Όπως και στο παρελθόν, οι περισσότερες ελλείψεις που διαπιστώθηκαν οφείλονταν κυρίως στον ανθρώπινο παράγοντα. Οι εν λόγω ελλείψεις σημειώνονται κυρίως στους τομείς του ελέγχου ασφάλειας και της αεροπορικής ασφάλειας των αεροσκαφών, καθώς και στην εφαρμογή ορισμένων απαιτήσεων αεροπορικής ασφάλειας των φορτίων. Αυτά τα προβλήματα που άπτονται του ανθρώπινου παράγοντα πρέπει να αντιμετωπισθούν με πιο εντατική εκπαίδευση και επιτήρηση. Από την άλλη πλευρά, το 2014 σημειώθηκαν βελτιώσεις όσον αφορά τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις που αφορούν τους ελέγχους ασφάλειας προμηθειών αερολιμένα και προμηθειών πτήσης σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη. Η βελτίωση μπορεί να αποδοθεί στην αυξημένη ευαισθητοποίηση μετά τις ενημερωτικές εκστρατείες που διεξήγαγε η Επιτροπή, καθώς και στην αναθεώρηση της σχετικής νομοθεσίας που βελτιώνει τη σαφήνεια και τη συνοχή των μέτρων. 4. ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΙΣ Σύμφωνα με το άρθρο 13 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 72/2010 της Επιτροπής 1, η Επιτροπή διεξάγει συνήθως περιορισμένο αριθμό επαναληπτικών επιθεωρήσεων. Νέα επίσκεψη θα προγραμματιστεί στους αερολιμένες όπου θα έχουν διαπιστωθεί αρκετές σοβαρές ελλείψεις κατά τη διάρκεια της αρχικής επιθεώρησης, αλλά επίσης, σε δειγματοληπτική βάση, προκειμένου να εξακριβωθεί η ορθότητα των εθνικών δραστηριοτήτων παρακολούθησης της συμμόρφωσης και υποβολής εκθέσεων. Κατά τη διάρκεια του 2014 πραγματοποιήθηκαν τέσσερις τέτοιες επιθεωρήσεις, οι οποίες επιβεβαίωσαν την αποκατάσταση των περισσότερων ελλείψεων που είχαν διαπιστωθεί. Ωστόσο, από δύο επαναληπτικές επιθεωρήσεις προέκυψε ότι εξακολουθεί να απαιτείται η στενή παρακολούθηση της διαδικασίας αποκατάστασης για περιορισμένο αριθμό συνεχιζόμενων ελλείψεων, γεγονός που επιβεβαιώνει τη σημασία αυτού του τύπου επαναληπτικών επιθεωρήσεων. 5. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΙΣ Κατά τη διάρκεια του έτους, διενεργήθηκε αξιολόγηση ενός αμερικανικού αερολιμένα στο πλαίσιο της συμφωνίας συνεργασίας με την Υπηρεσία Ασφάλειας των Μεταφορών (Transportation Security Administration - TSA) των ΗΠΑ, η οποία καθιερώθηκε βάσει της συμφωνίας αεροπορικών μεταφορών ΕΕ-ΗΠΑ 2. Επιπλέον, οι εκθέσεις των αξιολογήσεων που διενεργήθηκαν στις νήσους Γκέρνζι και Τζέρζι, καθώς και στη Νήσο του Μαν, εξετάστηκαν από τη ρυθμιστική επιτροπή ασφάλειας της αεροπορίας, με αποτέλεσμα την ένταξη των αερολιμένων που βρίσκονται στα εδάφη αυτά στο σύστημα ενιαίας ασφάλειας της ΕΕ 3. 1 2 3 Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 72/2010 της Επιτροπής, της 26ης Ιανουαρίου 2010, για τον καθορισμό των διαδικασιών διεξαγωγής των επιθεωρήσεων της Επιτροπής στο πεδίο της ασφάλειας της πολιτικής αεροπορίας από έκνομες ενέργειες, ΕΕ L 23 της 27.1.2010, σ. 1. ΕΕ L 134 της 25.5.2007, σ. 4. Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 687/2014 της Επιτροπής, της 20ής Ιουνίου 2014, για τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 185/2010 όσον αφορά τη διευκρίνιση, την εναρμόνιση και την απλούστευση των μέτρων ασφάλειας των αερομεταφορών, την ισοδυναμία των προτύπων ασφάλειας και των μέτρων ασφάλειας φορτίου και ταχυδρομείου. 4

6. ΑΝΟΙΚΤΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ, ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 15 ΚΑΙ ΚΙΝΗΣΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΗΣ ΣΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ Οι υποθέσεις επιθεώρησης παραμένουν ανοικτές μέχρις ότου η Επιτροπή μείνει ικανοποιημένη από τα διορθωτικά μέτρα που εφαρμόζονται. Τριάντα πέντε υποθέσεις (είκοσι έξι αερολιμένων και εννέα αρμοδίων αρχών) έκλεισαν το 2014. Αυτό σημαίνει ότι για κάθε νέα επιθεώρηση που διενεργήθηκε κατά τη διάρκεια του έτους έκλεισε μία υπόθεση επιθεώρησης και ότι, ως εκ τούτου, δεν δημιουργήθηκε σειρά καθυστερημένων υποθέσεων το 2014. Συνολικά, στα τέλη του έτους παρέμεναν ανοικτές οι υποθέσεις επιθεώρησης εννέα αρμοδίων αρχών και δεκαέξι αερολιμένων. Εάν οι ελλείψεις που διαπιστώνονται στην εφαρμογή των μέτρων ασφάλειας σε έναν αερολιμένα κριθούν ότι είναι τόσο σοβαρές ώστε να επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό το γενικό επίπεδο της ασφάλειας της πολιτικής αεροπορίας στην Ένωση, η Επιτροπή ενεργοποιεί το άρθρο 15 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 72/2010 της Επιτροπής. Αυτό σημαίνει ότι όλες οι άλλες αρμόδιες αρχές ειδοποιούνται σχετικά και πρέπει να εξετάσουν αντισταθμιστικά μέτρα για τις πτήσεις από τους συγκεκριμένους αερολιμένες. Το 2014 δεν κινήθηκε διαδικασία για καμία υπόθεση βάσει του άρθρου 15. Ανεξαρτήτως αν εφαρμόζεται ή όχι το άρθρο 15, η Επιτροπή μπορεί να εξετάσει το ενδεχόμενο επιβολής άλλου μέτρου, ιδίως σε περιπτώσεις παρατεταμένης μη επανόρθωσης ή επανάληψης των ελλείψεων, και συγκεκριμένα να κινήσει διαδικασία επί παραβάσει. Το 2014 κινήθηκε μία διαδικασία επί παραβάσει μετά από επιθεώρηση εθνικής διοικητικής αρχής. Κατά την άποψη της Επιτροπής, το συγκεκριμένο κράτος μέλος δεν διασφάλισε την τακτική παρακολούθηση της συμμόρφωσης όσον αφορά ορισμένα μέτρα ασφάλειας σε διάφορους αερολιμένες της επικράτειάς του. Η υπόθεση αυτή βρισκόταν ακόμη σε εκκρεμότητα στις αρχές του 2015. Επιπλέον, το 2014 έκλεισε μια διαδικασία επί παραβάσει που είχε κινηθεί το 2013 λόγω έλλειψης εθνικών δραστηριοτήτων παρακολούθησης των αερομεταφορέων που δραστηριοποιούνται στο εν λόγω κράτος μέλος, διότι εξακριβώθηκε ότι το κράτος μέλος έχει αυξήσει σημαντικά τον αριθμό των επιθεωρήσεων. 7. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΑ ΙΔΙΑ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ Σύμφωνα με το παράρτημα ΙΙ σημείο 18.1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 300/2008, όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 18/2010 της Επιτροπής 4, τα κράτη μέλη οφείλουν να υποβάλλουν ετήσια έκθεση στην Επιτροπή έως τα τέλη Μαρτίου εκάστου έτους, με αντικείμενο τα αποτελέσματα των δραστηριοτήτων παρακολούθησης της συμμόρφωσης σε εθνικό επίπεδο για την περίοδο από τον Ιανουάριο έως τον Δεκέμβριο του προηγούμενου έτους. Οι εκθέσεις των κρατών μελών για την περίοδο αναφοράς Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2013 υποβλήθηκαν έγκαιρα και μάλιστα με βάση το υπόδειγμα της Επιτροπής. Τα κύρια προβλήματα που διαπιστώθηκαν κατά την ανάλυση των εν λόγω εκθέσεων ήταν παρόμοια με εκείνα των προηγούμενων ετών και αφορούσαν το γεγονός ότι ορισμένα κράτη μέλη φαίνεται να συναντούν δυσκολίες στην επιθεώρηση του συνόλου των μέτρων ασφάλειας, στη διενέργεια των δοκιμών συγκάλυψης σε όλους τους υποχρεωτικούς τομείς και στη διασφάλιση κατάλληλων δραστηριοτήτων επαναληπτικής επιθεώρησης. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή εξακολούθησε να δίνει ιδιαίτερη έμφαση στα ζητήματα αυτά κατά τη διάρκεια των επιθεωρήσεων των αρμόδιων αρχών. 4 Εκτελεστικός κανονισμός (EΕ) αριθ. 18/2010 της Επιτροπής, της 8ης Ιανουαρίου 2010, για την τροποποίηση του κανονισμού (EΚ) 300/2008, ΕΕ L 7 της 12.1.2010, σ. 3. 5

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Η ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΜΕΣΑ 1. ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ Η πολιτική αεροπορία εξακολουθεί να αποτελεί στόχο τρομοκρατικών ομάδων και η αντιμετώπιση αυτής της απειλής απαιτεί τη διασφάλιση της εφαρμογής κατάλληλων μέτρων προστασίας ανάλογα με τους κινδύνους. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή και τα κράτη μέλη προσαρμόζουν συνεχώς τα μέτρα περιορισμού του κινδύνου, ώστε να επιτύχουν το υψηλότερο δυνατό επίπεδο αεροπορικής ασφάλειας και, ταυτόχρονα, να ελαχιστοποιήσουν τις αρνητικές επιπτώσεις στη λειτουργία των αερομεταφορών. Η νέα εκτελεστική νομοθεσία για την αεροπορική ασφάλεια που εκδόθηκε το 2014 θα συμβάλει στην περαιτέρω βελτίωση του νομικού πλαισίου βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 300/2008 και των εκτελεστικών κανόνων του. Μία από τις κυριότερες τροποποιήσεις που εγκρίθηκαν το 2014 αφορά τη χρήση συγκεκριμένων μέσων για την ανίχνευση κρυμμένων εκρηκτικών στους επιβάτες 5. Αυτό θα επιτευχθεί με την υποχρεωτική χρήση των τεχνικών ανίχνευσης ιχνών εκρηκτικών (ETD) κατά τη διαδικασία του ελέγχου ασφάλειας στους αερολιμένες της ΕΕ, προκειμένου να βελτιωθεί η ικανότητα ανίχνευσης εκρηκτικών. Εναλλακτικά, οι αερολιμένες μπορούν να χρησιμοποιούν σαρωτές ασφάλειας ή σκύλους ανίχνευσης εκρηκτικών για την επίτευξη του ίδιου στόχου. Ως προθεσμία για την υποχρεωτική χρήση των τεχνικών ανίχνευσης ιχνών εκρηκτικών (ETD) κατά τη διαδικασία ελέγχου ασφάλειας των επιβατών έχει οριστεί η 1η Σεπτεμβρίου 2015. Με τις τροποποιήσεις αυτές διευκρινίστηκε επίσης η χρήση των τεχνικών ανίχνευσης ιχνών εκρηκτικών (ETD) για διάφορες εφαρμογές, όπως ο έλεγχος ασφάλειας επιβατών, αποσκευών και φορτίου, ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματικότητά του. Τον Ιούνιο του 2014 η Επιτροπή ενέκρινε επίσης νέους εκτελεστικούς κανόνες για την περαιτέρω αποσαφήνιση, εναρμόνιση και απλούστευση ορισμένων μέτρων και κανόνων αεροπορικής ασφάλειας 6. Η πείρα που αποκτήθηκε από την εφαρμογή των κανόνων της ΕΕ για την αεροπορική ασφάλεια κατέδειξε την ανάγκη να βελτιωθεί η νομική σαφήνεια, ώστε να τυποποιηθεί η ερμηνεία της νομοθεσίας και να διασφαλιστεί περαιτέρω η αποτελεσματική εφαρμογή των κοινών βασικών προτύπων. Οι τροποποιήσεις αφορούσαν κυρίως μέτρα σχετικά με την ασφάλεια του αεροσκάφους, του φορτίου, του ταχυδρομείου, των προμηθειών πτήσης και των προμηθειών αερολιμένα και τον εξοπλισμό ασφάλειας. Ταυτόχρονα, η Επιτροπή συμπεριέλαβε τους αερολιμένες των νήσων Γκέρνζι, Μαν και Τζέρζι στο σύστημα ενιαίας ασφάλειας της ΕΕ, διότι εξακριβώθηκε ότι εφαρμόζουν πρότυπα ασφάλειας ισοδύναμα με τα κοινά βασικά πρότυπα της ΕΕ. Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο αυτής της τροποποίησης είναι η εναρμόνιση των απαιτήσεων για εγκεκριμένα μεταφορικά γραφεία και γνωστούς αποστολείς με το τελωνειακό πρόγραμμα εγκεκριμένων οικονομικών φορέων. Η εναρμόνιση αυτή θα καταστήσει δυνατή την αμοιβαία αναγνώριση, ώστε να διευκολυνθούν ο σχετικός κλάδος και οι αρμόδιες κυβερνητικές αρχές. Στο παράρτημα 2 παρατίθεται κατάλογος όλων των εγκεκριμένων νομοθετικών πράξεων. Οι πράξεις αυτές οριστικοποιήθηκαν μετά από πέντε τακτικές συνεδριάσεις της ρυθμιστικής επιτροπής 5 6 Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 278/2014 της Επιτροπής, της 19ης Μαρτίου 2014, για την τροποποίηση του κανονισμού (EE) αριθ. 185/2010 όσον αφορά την αποσαφήνιση, την εναρμόνιση και την απλούστευση της χρήσης των τεχνικών ανίχνευσης ιχνών εκρηκτικών, ΕΕ L82 της 30.3.2014. Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 687 της Επιτροπής, της 20ής Ιουνίου 2014, για τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 185/2010 όσον αφορά τη διευκρίνιση, την εναρμόνιση και την απλούστευση των μέτρων ασφάλειας των αερομεταφορών, την ισοδυναμία των προτύπων ασφάλειας και των μέτρων ασφάλειας φορτίου και ταχυδρομείου. 6

ασφάλειας της πολιτικής αεροπορίας, 5 συνεδριάσεις της συμβουλευτικής ομάδας ενδιαφερομένων για την αεροπορική ασφάλεια και μια σειρά από ειδικές συσκέψεις της ομάδας εργασίας, στις οποίες συμμετείχαν τόσο τα κράτη μέλη όσο και ο κλάδος. Οι τροποποιήσεις σχετικά με το αεροπορικό φορτίο που μεταφέρεται στην ΕΕ βασίστηκαν επίσης σε δύο επιπλέον γύρους εκτίμησης της επικινδυνότητας του αεροπορικού φορτίου. 2. ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΤΗΣ ΈΝΩΣΗΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΗΣ ΑΛΥΣΙΔΑΣ ΕΦΟΔΙΑΣΜΟΥ (UDSCS) Η βάση δεδομένων εγκεκριμένων μεταφορικών γραφείων και γνωστών αποστολέων 7 είναι, από την 1η Ιουνίου 2010, το μόνο νομικό πρωτογενές εργαλείο που πρέπει να συμβουλεύονται τα εγκεκριμένα μεταφορικά γραφεία όταν δέχονται φορτία από άλλο εγκεκριμένο μεταφορικό γραφείο ή γνωστό αποστολέα. Από την 1η Φεβρουαρίου 2012 επεκτάθηκε για να συμπεριληφθεί ο κατάλογος των αερομεταφορέων που είναι εξουσιοδοτημένοι να μεταφέρουν φορτίο και ταχυδρομείο στην ΕΕ από αερολιμένες τρίτων χωρών (ACC3). Το 2013 η εν λόγω βάση δεδομένων επεκτάθηκε νομικά ώστε να περιλαμβάνει και τον κατάλογο των επικυρωτών αεροπορικής ασφάλειας της ΕΕ που έχουν εγκριθεί από τα κράτη μέλη. Επίσης, μετονομάστηκε σε «βάση δεδομένων της Ένωσης σχετικά με την ασφάλεια της αλυσίδας εφοδιασμού» 8, ώστε να ανταποκρίνεται καλύτερα στο διευρυμένο πεδίο εφαρμογής χρήσης της. Κατά τα τέλη του 2014 η βάση δεδομένων περιείχε περίπου 14 000 καταχωρίσεις εγκεκριμένων μεταφορικών γραφείων, γνωστών αποστολέων, ανεξάρτητων επικυρωτών και φορέων ACC3. Το επιδιωκόμενο ποσοστό διαθεσιμότητας 99,5 % τηρήθηκε επίσης σταθερά το 2014. 3. ΕΝΩΣΙΑΚΕΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΙΣ ΑΕΡΟΛΙΜΕΝΩΝ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ Ο κανονισμός (EΚ) αριθ. 300/2008 και ο κανονισμός (EΕ) αριθ. 72/2010 της Επιτροπής ορίζουν ότι οι επιθεωρήσεις συμμόρφωσης που διενεργούν οι υπηρεσίες της Επιτροπής όσον αφορά τις απαιτήσεις για την ασφάλεια της πολιτικής αεροπορίας πρέπει να είναι αντικειμενικές και να ακολουθείται τυποποιημένη μεθοδολογία. Προς τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή έχει συντάξει και επικαιροποιεί δύο αναλυτικά εγχειρίδια με λεπτομερείς οδηγίες και συμβουλές προς τους επιθεωρητές της ΕΕ. Το ένα εγχειρίδιο καλύπτει τις επιθεωρήσεις στον τομέα της ασφάλειας των αεροπορικών φορτίων, ενώ το άλλο αφορά τις επιθεωρήσεις αερολιμένων. Τον Νοέμβριο του 2014 αναθεωρήθηκαν και τα δύο εγχειρίδια με βάση τις τελευταίες τροποποιήσεις που έχουν επέλθει στους εκτελεστικούς κανόνες και προστέθηκαν επιπλέον οδηγίες και συμβουλές για τους επιθεωρητές. Προκειμένου να διευκολυνθούν τα κράτη μέλη κατά την εφαρμογή των κοινών βασικών προτύπων, τα εγχειρίδια αυτά διατέθηκαν και στους εθνικούς ελεγκτές. 7 8 Η Επιτροπή δημιούργησε την εν λόγω βάση δεδομένων, της οποίας η χρήση είναι υποχρεωτική για τους φορείς της αλυσίδας εφοδιασμού, κατ εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 185/2010 και της απόφασης Ε(2010) 774. Κανονισμός (EΕ) αριθ. 1116/2013 της Επιτροπής, της 6ης Νοεμβρίου 2013, για την τροποποίηση του κανονισμού (EΕ) αριθ. 185/2010, ΕΕ L 299 της 9.11.2013, σ. 1. 7

ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ ΔΟΚΙΜΕΣ, ΜΕΛΕΤΕΣ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ 1. ΔΟΚΙΜΕΣ «Δοκιμή» κατά την έννοια της νομοθεσίας της ΕΕ για την ασφάλεια της πολιτικής αεροπορίας διεξάγεται όταν ένα κράτος μέλος συμφωνήσει με την Επιτροπή ότι θα χρησιμοποιήσει ιδιαίτερα μέσα ή μεθόδους που δεν αναγνωρίζονται από τη νομοθεσία, προκειμένου να αντικαταστήσει έναν από τους αναγνωρισμένους ελέγχους ασφάλειας, για περιορισμένο χρονικό διάστημα, με την προϋπόθεση ότι η εν λόγω δοκιμή δεν έχει αρνητική επίπτωση στα συνολικά επίπεδα αεροπορικής ασφάλειας. Ο συγκεκριμένος όρος, από νομική άποψη, δεν εφαρμόζεται όταν κράτος μέλος ή φορέας διεξάγει αξιολόγηση ενός νέου ελέγχου ασφάλειας, ο οποίος διενεργείται πέραν αυτού ή αυτών που προβλέπονται ήδη από τη νομοθεσία. Κατά τη διάρκεια του 2014 διενεργήθηκαν δοκιμές και αξιολογήσεις στη Γαλλία, τη Σουηδία και τις Κάτω Χώρες. Οι δοκιμές αυτές αφορούσαν τη χρήση ανιχνευτών μετάλλων στα υποδήματα σε συνδυασμό με τις πύλες ανίχνευσης μεταλλικών αντικειμένων, τη χρήση εξοπλισμού νέας γενιάς για τον έλεγχο ασφάλειας των χειραποσκευών χωρίς να είναι αναγκαία η απομάκρυνση των φορητών υπολογιστών, των μεγάλων ηλεκτρικών συσκευών και των υγρών πριν από τον έλεγχο ασφάλειας, καθώς και τη χρήση λογισμικών στον εξοπλισμό ελέγχου ασφάλειας που επιτρέπει τον αυτόματο αποκλεισμό των αποσκευών που δεν περιέχουν επικίνδυνα αντικείμενα. Όλες οι δοκιμές είχαν θετικά αποτελέσματα και παρείχαν πολύτιμο υλικό για μελλοντικές νομοθετικές τροποποιήσεις. 2. ΜΕΛΕΤΕΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΕΙΣ Τον Μάιο του 2014 η Επιτροπή παρέλαβε μελέτη 9 στην οποία αξιολογούνται οι επιπτώσεις της πρώτης φάσης εφαρμογής του ελέγχου ασφάλειας των υγρών, η οποία άρχισε στις 31 Ιανουαρίου 2014. Από την ημερομηνία αυτή, οι επιβάτες έχουν τη δυνατότητα να μεταφέρουν αφορολόγητα υγρά, υγρά φάρμακα και υγρά απαραίτητα λόγω ειδικών διατροφικών απαιτήσεων, με την προϋπόθεση ότι έχουν υποβληθεί σε έλεγχο ασφάλειας με ειδικό εξοπλισμό. Στη μελέτη αναλύονται τα επιχειρησιακά δεδομένα, όπως ο αριθμός των επιβατών που υποβλήθηκαν σε έλεγχο ασφάλειας και ο αριθμός των υγρών που μεταφέρονται ανά επιβάτη, ώστε να προσδιοριστούν οι επιπτώσεις των διαδικασιών αυτών στη λειτουργία των αερολιμένων. Από τη μελέτη συνάγεται ότι δεν σημειώθηκαν επιπτώσεις στη λειτουργία των αερολιμένων από αυτή την πρώτη φάση άρσης των περιορισμών όσον αφορά τα υγρά και ότι η νομοθεσία εφαρμόστηκε με επιτυχία. Στα τέλη Νοεμβρίου του 2014 η Επιτροπή παρέλαβε τα αποτελέσματα συμπληρωματικής μελέτης με αντικείμενο την αξιολόγηση ενδεχόμενης δεύτερης φάσης για την άρση των περιορισμών όσον αφορά τα υγρά. Η μελέτη αυτή εκπονήθηκε από την εταιρεία συμβούλων ICF International. Στη μελέτη εξετάζεται η δυνατότητα να επιτραπεί στους επιβάτες να μεταφέρουν εμφιαλωμένο νερό με σειρά δοκιμών σε αερολιμένες και ελέγχονται τα πορίσματα της προηγούμενης μελέτης όσον αφορά τις επιπτώσεις στη λειτουργία των αερολιμένων. Από τη μελέτη αυτή συνάγεται επίσης ότι η πρώτη φάση δεν είχε αρνητικές επιπτώσεις στη λειτουργία των αερολιμένων της ΕΕ, ακόμη και κατά τη θερινή περίοδο αιχμής στους αερολιμένες της ΕΕ που αποτέλεσαν το αντικείμενο της μελέτης. Ωστόσο, η μελέτη καταλήγει επίσης στο συμπέρασμα ότι οι επιπτώσεις στη διακίνηση επιβατών και στο κόστος για τους αερολιμένες της ΕΕ ενδέχεται να είναι σημαντικές, σε περίπτωση περαιτέρω άρσης των περιορισμών για να επιτραπεί στους επιβάτες να μεταφέρουν επίσης εμφιαλωμένο νερό. Αυτό οφείλεται κυρίως στον αναμενόμενο μεγάλο αριθμό των φιαλών που θα 9 Η μελέτη εκπονήθηκε από την εταιρεία συμβούλων Leigh Fisher. 8

πρέπει να υποβάλλονται σε έλεγχο ασφάλειας, με αποτέλεσμα να απαιτείται αισθητά περισσότερος εξοπλισμός ελέγχου ασφάλειας των υγρών. Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης οδήγησαν την Επιτροπή, σε συνεννόηση με τα κράτη μέλη, τους ενδιαφερόμενους φορείς και τους διεθνείς εταίρους της, να αναβάλει την έναρξη της δεύτερης φάσης της άρσης των περιορισμών όσον αφορά τα υγρά. 3. ΝΕΕΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ Σημειώθηκε σημαντική πρόοδος σε μία από τις πιο σημαντικές και απαιτητικές υποθέσεις, και συγκεκριμένα τον χάρτη πορείας για την ανάπτυξη των τεχνολογιών στον τομέα της αεροπορικής ασφάλειας. Ο χάρτης πορείας καθορίζει διάφορες δραστηριότητες που καλύπτουν όλες τις πτυχές της τεχνολογίας και των μεθόδων ασφάλειας και χρησιμεύει ως σημείο αναφοράς για όλους τους ευρωπαϊκούς ενδιαφερομένους φορείς που εμπλέκονται στην έρευνα στον τομέα της αεροπορικής ασφάλειας. Όσον αφορά το φορτίο, η Επιτροπή εξακολουθεί να συνεργάζεται στενά με τα κράτη μέλη, προκειμένου να διαπραγματευτεί την εφαρμογή ανάλυσης του συστήματος παροχής εκ των προτέρων πληροφοριών για τα φορτία (ACI). Σε αυτό το πλαίσιο, συνεχίστηκε η συνεργασία με τα τελωνεία για την παροχή εκ των προτέρων πληροφοριών για τα φορτία προ της φόρτωσης (PLACI) και άρχισε διεθνής άσκηση στους κόλπους της κοινής ομάδας εργασίας ΔΟΠΑ/ΠΟΤ για το Διεθνές Συμβούλιο Αερολιμένων (ACI), στην οποία η Επιτροπή διαδραματίζει ενεργό ρόλο. Η εν λόγω άσκηση διεξάγεται σε συνεργασία με τα κράτη και τους ενδιαφερόμενους φορείς και αποσκοπεί στον καθορισμό κοινών συμφωνημένων αρχών, πιθανών προτύπων και συνιστώμενων πρακτικών, τα οποία ενδέχεται να εγκριθούν και να τεθούν σε εφαρμογή σε περίπτωση που κράτος ή περιφέρεια αποφασίσει να εφαρμόσει την ιδέα αυτή σε ένα ή όλα τα επιχειρηματικά μοντέλα στον τομέα του αεροπορικού φορτίου και ταχυδρομείου. ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΜΕ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ ΚΑΙ ΤΡΙΤΕΣ ΧΩΡΕΣ 1. ΓΕΝΙΚΑ Η Επιτροπή συνεργάζεται πλήρως με διεθνείς οργανισμούς και κύριες τρίτες χώρες-εταίρους, εκπροσωπείται δε τακτικά σε διεθνείς συναντήσεις, συντονίζοντας εν γένει τη θέση της ΕΕ και κάνοντας συχνά παρουσιάσεις ή υποβάλλοντας έγγραφα. Διεξάγεται επίσης διάλογος, κατά περίπτωση, με μεμονωμένες τρίτες χώρες και περιφερειακούς οργανισμούς σε θέματα τοπικού ή κοινού ενδιαφέροντος. Οι επαφές αυτές επιτρέπουν στην ΕΕ να παρακολουθεί και ταυτόχρονα να διαδίδει ορθές πρακτικές και να επηρεάζει τη λήψη αποφάσεων διεθνώς. 2. ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Η Επιτροπή συμμετείχε στην ετήσια συνεδρίαση της ειδικής ομάδας του ΔΟΠΑ για την ασφάλεια της αεροπορίας, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Μόντρεαλ από τις 17 έως τις 21 Μαρτίου 2014. Όσον αφορά την υποβολή εκθέσεων σχετικά με τις εξελίξεις στον τομέα της αεροπορικής ασφάλειας, η Επιτροπή υπέβαλε τρία έγγραφα, στα οποία συνοψίζονται οι απόψεις της ΕΕ (σε δύο έγγραφα εξετάζεται το ζήτημα των μέτρων ασφάλειας σχετικά με υγρά και σε ένα έγγραφο το ζήτημα των μέτρων ασφαλείας σχετικά με το αεροπορικό φορτίο). Τα έγγραφα αυτά έτυχαν θετικής υποδοχής και ευρείας υποστήριξης. 9

Η Επιτροπή κατέβαλε επίσης μεγάλες προσπάθειες να πληροφορήσει σχετικά με την επικύρωση της αεροπορικής ασφάλειας της ΕΕ στον τομέα του φορτίου και του ταχυδρομείου που μεταφέρεται στην ΕΕ. Αυτό επιτεύχθηκε με την ενεργό συμμετοχή σε διάφορα διεθνή φόρα, μεταξύ άλλων υπό την αιγίδα του ΔΟΠΑ, καθώς και άλλων διεθνών και περιφερειακών οργανισμών. Ειδικότερα, τον Μάρτιο του 2014 διοργανώθηκε στο Ντακάρ της Σενεγάλης κοινή ημερίδα ΕΕ-AFCAC (αφρικανικής επιτροπής πολιτικής αεροπορίας) με θέμα την ασφάλεια του αεροπορικού φορτίου και ταχυδρομείου. Στην εκδήλωση αυτή δόθηκε η ευκαιρία στην Επιτροπή να εξηγήσει και να διευκρινίσει στις διοικήσεις και στους φορείς εκμετάλλευσης των αφρικανικών κρατών όλες τις πτυχές των κανόνων της ΕΕ σχετικά με το εισαγόμενο φορτίο και ταχυδρομείο (ACC3). Επιπλέον, η συνεδρίαση ενίσχυσε τον διάλογο και τη συνεργασία μεταξύ των δύο περιφερειών και έδωσε ώθηση σε μια σημαντική πρωτοβουλία της Επιτροπής για την οικοδόμηση ικανοτήτων και την παροχή βοήθειας στο πεδίο της ασφάλειας της πολιτικής αεροπορίας στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή, η οποία πρόκειται να υλοποιηθεί κατά την περίοδο 2015-2018. Η Επιτροπή συμμετέχει επίσης τακτικά σε συνεδριάσεις του φόρουμ αεροπορικής ασφάλειας και των ειδικών ομάδων εργασίας της ECAC. Τα συμπεράσματα των εργασιών της κάθε ομάδας αποτέλεσαν στη συνέχεια το υπόβαθρο των συζητήσεων στις συνεδριάσεις της ρυθμιστικής επιτροπής ασφάλειας της πολιτικής αεροπορίας και των αντίστοιχων ομάδων εργασίας. Στο πλαίσιο της συμφωνίας συνεργασίας που υπεγράφη το 2012, ενισχύθηκαν οι δραστηριότητες στο πεδίο της αεροπορικής ασφάλειας μεταξύ της ECAC και της Επιτροπής. Βάσει του μνημονίου συνεννόησης που υπεγράφη το 2013 μεταξύ της Επιτροπής και της Εποπτεύουσας Αρχής της ΕΖΕΣ (ΕΑΕ), το οποίο ρυθμίζει την παρακολούθηση της συμμόρφωσης της αεροπορικής ασφάλειας στην Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία, η ΕΑΕ και η Επιτροπή εξακολούθησαν να ανταλλάσσουν τις οικείες εκθέσεις επιθεώρησης. Τέλος, δημιουργήθηκε διεπαφή ανάμεσα στην πλατφόρμα ΤΠ του Eurocontrol και τη «βάση δεδομένων της Ένωσης σχετικά με την ασφάλεια της αλυσίδας εφοδιασμού». Η διεπαφή αυτή καθιστά δυνατή την έγκαιρη ενημέρωση των κρατών μελών μέσω συστήματος προειδοποίησης σχετικά με αεροσκάφη που προέρχονται από αερολιμένες τρίτων χωρών, όταν ο αερομεταφορέας δεν έχει λάβει χαρακτηρισμό ACC3. 3. ΤΡΙΤΕΣ ΧΩΡΕΣ Η Επιτροπή συνέχισε δραστήρια τον διάλογο σε θέματα αεροπορικής ασφάλειας με τις Ηνωμένες Πολιτείες σε διάφορα φόρα, ιδίως στην ομάδα συνεργασίας ΕΕ-ΗΠΑ για την ασφάλεια των μεταφορών (TSCG). Η TSCG αποσκοπεί στην προώθηση της συνεργασίας σε μια σειρά από τομείς κοινού ενδιαφέροντος και στην εξασφάλιση αδιάλειπτης εφαρμογής των συμφωνιών για την ενιαία ασφάλεια 10, καθώς και στην αμοιβαία αναγνώριση των αντίστοιχων καθεστώτων της ΕΕ και των ΗΠΑ για το αεροπορικό φορτίο και το ταχυδρομείο. Η Επιτροπή παρενέβη επίσης σε ορισμένες περιπτώσεις όπου κράτη μέλη εξέφρασαν ιδιαίτερους προβληματισμούς για τα αιτήματα που είχαν υποβληθεί στους αερομεταφορείς τους για εφαρμογή πρόσθετων μέτρων ασφάλειας στις πτήσεις προς τρίτες χώρες. Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη συνεργάστηκαν για να εξασφαλίσουν ότι κατά την εφαρμογή των εν λόγω μέτρων λαμβάνονται υπόψη τα υφιστάμενα μέτρα αεροπορικής ασφάλειας της ΕΕ, ώστε να μειώνεται ο αντίκτυπος στη λειτουργία των αερομεταφορών. Ως παράδειγμα μπορούν να αναφερθούν τα πρόσθετα μέτρα ασφάλειας που θέσπισαν οι Ηνωμένες Πολιτείες και ο Καναδάς έναντι της απειλής που συνιστούν 10 Εφαρμόζεται από την 1.4.2011 σε αεροσκάφη, επιβάτες και τις χειραποσκευές τους και τις παραδιδόμενες αποσκευές τους που φθάνουν από τις ΗΠΑ Κανονισμός (EΕ) αριθ. 983/2010 της Επιτροπής, της 3ης Νοεμβρίου 2010, για την τροποποίηση του κανονισμού (EΕ) 185/2010, ΕΕ L 286 της 4.11.2010, σ. 1. 10

για την πολιτική αεροπορία οι αυτοσχέδιοι εκρηκτικοί μηχανισμοί με τη μορφή ηλεκτρονικών ειδών, μέτρα τα οποία οι αερομεταφορείς κλήθηκαν να αρχίσουν να εφαρμόζουν σε σύντομο χρονικό διάστημα και χωρίς προηγούμενη διαβούλευση, πράγμα που προκάλεσε συχνά σοβαρές επιχειρησιακές δυσχέρειες. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Το επίπεδο αεροπορικής ασφάλειας στην ΕΕ παραμένει υψηλό για την προστασία της πολιτικής αεροπορίας από έκνομες ενέργειες. Οι επιθεωρήσεις της Επιτροπής επιβεβαίωσαν ότι η συμμόρφωση με τις απαιτήσεις της ΕΕ στο πεδίο της αεροπορικής ασφάλειας παραμένει σε σταθερά επίπεδα. Οι ελλείψεις που διαπιστώθηκαν οφείλονταν, ως επί το πλείστον, στον ανθρώπινο παράγοντα. Οι συστάσεις διορθωτικών μέτρων της Επιτροπής εφαρμόστηκαν εν γένει ικανοποιητικά, τα ευρήματα όμως των επιθεωρήσεων επιβεβαιώνουν πόσο σημαντική είναι η ύπαρξη ενός αυστηρού καθεστώτος επιθεώρησης της ΕΕ και επαρκούς ελέγχου ποιότητας σε επίπεδο κράτους μέλους. Η Επιτροπή θα συνεχίσει τις προσπάθειές της για να εξασφαλίσει ότι εφαρμόζονται πλήρως και ορθά όλες οι διατάξεις, κινώντας, εάν χρειαστεί, διαδικασίες επί παραβάσει. Όσον αφορά τη νομοθετική πλευρά, η έκδοση και η εφαρμογή νομοθετικών εκτελεστικών πράξεων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αποσκοπούν στην περαιτέρω βελτίωση της σαφήνειας και της συνοχής των απαιτήσεων της ΕΕ, στην ενίσχυση των μέτρων για την ανίχνευση εκρηκτικών και στη διευκόλυνση της μεταφοράς ορισμένων κατηγοριών υγρών, είχαν επωφελείς συνέπειες για να διασφαλιστεί ότι τα μέτρα ασφάλειας της ΕΕ εξακολουθούν να παρέχουν το υψηλότερο δυνατό επίπεδο ασφάλειας για την αντιμετώπιση των εξελισσόμενων απειλών κατά της πολιτικής αεροπορίας, ενώ ταυτόχρονα διατηρούνται κατάλληλα επίπεδα άνεσης για τους επιβάτες και ελαχιστοποιούνται οι αρνητικές επιπτώσεις στη λειτουργία των αερολιμένων και των αεροπορικών εταιρειών. 11