ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΟΡΙΣΜΟΣ - ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Ο δείκτης προσδιορίζει το ύψος του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) ανά Περιφέρεια και Νομό και εκφράζει το μέγεθος της αγοράς, η οποία δυνητικά ενοποιείται από τη βελτίωση της προσπελασιμότητας της ζώνης επιρροής του άξονα. Η βελτίωση των μεταφορικών υποδομών έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της κινητικότητας των συντελεστών παραγωγής και τη βελτίωση της προσπελασιμότητας των αγορών. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΓΟΡΑΣ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ, 2011 (σε εκατ. ΜΑΔ και εκατ.ευρώ) NUTS ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Ευρώ ΜΑΔ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ (%) ΣΤΟ ΑΕΠ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ (ΜΑΔ) ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ (%) ΣΤΟ ΑΕΠ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ IV (ΜΑΔ) EL11 Ανατολική Μακεδονία και Θράκη 8.228 8.928 3,95% 14,67% EL12 Κεντρική Μακεδονία 28.095 30.488 13,47% 50,08% EL13 Δυτική Μακεδονία 5.371 5.829 2,58% 9,58% EL14 Θεσσαλία 9.906 10.749 4,75% 17,66% EL21 Ηπειρος 4.499 4.882 2,16% 8,02% zn-iv ΖΩΝΗ ΕΠΙΡΡΟΗΣ IV 56.099 60.876 26,90% 100,00% EL22 Ιονίοι Νήσοι 3.717 4.033 1,78% EL23 Δυτική Ελλάδα 9.595 10.412 4,60% EL24 Στερεά Ελλάδα 9.542 10.355 4,58% EL25 Πελοπόννησος 8.978 9.743 4,31% EL30 Αττική 100.317 108.859 48,11% EL41 Βόρειο Αιγαίο 3.009 3.265 1,44% EL42 Νότιο Αιγαίο 7.076 7.679 3,39% EL43 Κρήτη 10.197 11.065 4,89% EL ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 208.532 226.286 100,00% Πηγή Πρωτογενών Δεδομένων : Eurostat 03/2014 1
ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΜΕΣΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΑΕΠ 2005-2007,2007-2009,2009-2011 & 2005-2011 (σε εκατ.ευρώ και σταθερές τιμές 2000) NUTS ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 ΜΕΣΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ (%) 2005-2007 2007-2009 2009-2011 2005-2011 EL11 Ανατολική Μακεδονία και Θράκη 6.778,75 6.948,98 7.346,50 7.313,68 7.082,95 6.870,82 6.186,47 4,10% -1,81% -6,54% -1,51% EL12 Κεντρική Μακεδονία 23.270,03 24.600,34 25.725,10 25.478,77 24.367,90 22.844,22 21.124,06 5,14% -2,67% -6,89% -1,60% EL13 Δυτική Μακεδονία 4.018,29 4.200,68 4.353,91 4.394,65 4.189,71 4.008,36 4.038,35 4,09% -1,90% -1,82% 0,08% EL14 Θεσσαλία 8.807,49 9.295,07 9.348,15 9.242,14 8.768,05 8.191,49 7.448,12 3,02% -3,15% -7,83% -2,76% EL21 Ηπειρος 3.796,17 3.928,57 4.083,13 3.993,71 3.873,27 3.716,57 3.382,71 3,71% -2,60% -6,55% -1,90% zn-iv ΖΩΝΗ ΕΠΙΡΡΟΗΣ IV 46.670,73 48.973,64 50.856,79 50.422,96 48.281,87 45.631,46 42.179,70 4,39% -2,56% -6,53% -1,67% EL22 Ιονίοι Νήσοι 3.334,49 3.460,88 3.598,35 3.518,87 3.308,76 3.071,43 2.794,74 3,88% -4,11% -8,10% -2,90% EL23 Δυτική Ελλάδα 8.479,97 8.835,88 8.920,16 8.694,97 8.199,69 7.878,42 7.214,29 2,56% -4,12% -6,20% -2,66% EL24 Στερεά Ελλάδα 8.285,71 8.357,99 8.446,09 8.345,13 7.813,36 7.664,13 7.174,44 0,96% -3,82% -4,18% -2,37% EL25 Πελοπόννησος 7.428,57 7.930,27 8.096,30 7.801,10 7.579,88 7.169,45 6.750,38 4,40% -3,24% -5,63% -1,58% EL30 Αττική 77.391,99 82.483,84 85.947,33 86.628,93 84.864,82 81.044,07 75.426,32 5,38% -0,63% -5,72% -0,43% EL41 Βόρειο Αιγαίο 2.447,74 2.588,44 2.698,77 2.710,69 2.609,83 2.395,90 2.262,41 5,00% -1,66% -6,89% -1,30% EL42 Νότιο Αιγαίο 5.631,53 5.864,80 6.083,13 6.188,68 6.067,59 5.689,21 5.320,30 3,93% -0,13% -6,36% -0,94% EL43 Κρήτη 8.492,16 8.903,91 9.023,87 9.019,65 8.754,99 8.263,68 7.666,92 3,08% -1,50% -6,42% -1,69% EL ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 168.162,02 177.399,66 183.670,78 183.331,76 177.481,57 168.808,51 156.790,98 4,51% -1,70% -6,01% -1,16% Πηγή Πρωτογενών Δεδομένων : Eurostat 03/2014 2
ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ Το 2011, το ΑΕΠ που παρήχθη συνολικά στις 5 Περιφέρειες της Ζώνης IV ήταν 56.099 εκ., μεγαλύτερο από το 1/4 του συνολικού ΑΕΠ της Χώρας με τη μεγαλύτερη τιμή να εμφανίζεται στην Κεντρική Μακεδονία (28.095 εκ. ) και τη μικρότερη στην Ήπειρο (4.499 εκ. ). Με βάση τις σταθερές τιμές 2000, στο διάστημα 2005-2011 το ΑΕΠ μεταβλήθηκε αρνητικά τόσο στη Ζώνη IV (-1,67%) όσο και στη Χώρα (-1,16%). Στις επιμέρους χρονικές περιόδους 2005-2007, 2007-2009, 2009-2011, το ΑΕΠ μεταβαλλόταν με αυξανόμενους ρυθμούς έως και το 2007, ενώ μέχρι το 2011 παρατηρείται σταθερή και μεγάλη πτώση. Αναλυτικότερα, για την περίοδο 2009-2011, ο μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ στη Ζώνη IV ήταν της τάξης του - 6,53%, ενώ και για την προηγούμενη περίοδο 2007-2009 τα ποσοστά εμφάνιζαν επίσης αρνητικό πρόσημο με τιμή -2,56%. Την περίοδο 2005-2007 η Ζώνη IV είχε παρουσιάσει αύξηση στο ΑΕΠ κατά 4,39%. Ο ρυθμός μείωσης του ΑΕΠ μετά το 2007 εμφανίζεται υψηλότερος από το μέσο Χώρας τόσο για το διάστημα 2007-2009 όσο και για το 2009-2011, (-2,56% και -6,53% αντίστοιχα, έναντι -1,70% και -6,01% του μέσου Χώρας). Ειδικότερα όσον αφορά τις Περιφέρειες της Ζώνης IV, το διάστημα 2009-2011 η μεγαλύτερη μείωση εμφανίζεται στη Θεσσαλία (-7,83%). Ακολουθούν με εξίσου υψηλά ποσοστά (από -6,89% έως -6,54%) οι Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας, Ηπείρου και Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, ενώ μικρότερη είναι η μείωση στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας (-1,82%). Την προηγούμενη περίοδο 2007-2009 οι Περιφέρειες παρουσίαζαν αρνητικό πρόσημο μικρότερης έντασης, με την Περιφέρεια Θεσσαλίας να εμφανίζει τη μεγαλύτερη μείωση στο ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ (-3,15%), ενώ τις μικρότερες παρουσίαζαν οι Περιφέρειες Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης (-1,81%) και Δυτικής Μακεδονίας (-1,90%). Την περίοδο 2005-2007 οι Περιφέρειες παρουσίαζαν θετικούς ρυθμούς μεταβολής με την Κεντρική Μακεδονία να εμφανίζει τη μεγαλύτερη αύξηση (5,14%) και τη μικρότερη η Θεσσαλία (3,02%). Για το συνολικό διάστημα 2005-2011, τέσσερις Περιφέρειες παρουσίασαν μείωση και μόνον μία, η Δυτική Μακεδονία, παρουσίασε θετικό, αν και πολύ μικρό, πρόσημο. ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΓΟΡΑΣ ΝΟΜΩΝ ΖΩΝΗΣ ΕΠΙΡΡΟΗΣ IV, 2011 (σε εκατ. ΜΑΔ και εκατ. Ευρώ) NUTS NOMOΣ Ευρώ ΜΑΔ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΤΟΥ ΑΕΠ (%) (%) ΣΤΟ ΑΕΠ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ IV (ΜΑΔ) 2005-2007 2007-2009 2009-2011 2005-2011 EL111 Έβρου 2.220 2.409 3,96% 3,57% 0,53% -3,32% 0,22% EL112 Ξάνθης 1.401 1.520 2,50% 1,80% 0,35% -8,86% -2,35% EL113 Ροδόπης 1.438 1.561 2,56% 5,76% -2,89% -7,01% -1,52% EL114 Δράμας 1.080 1.172 1,93% 3,12% -4,50% -4,78% -2,12% EL115 Καβάλας 2.088 2.266 3,72% 5,51% -3,26% -8,70% -2,32% EL121 Ημαθίας 1.789 1.941 3,19% 4,92% -4,43% -7,12% -2,34% EL122 Θεσσαλονίκης 18.293 19.851 32,61% 6,00% -2,12% -7,77% -1,46% EL123 Κιλκίς 1.006 1.091 1,79% 4,71% -9,91% -9,26% -5,05% 3
ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΓΟΡΑΣ ΝΟΜΩΝ ΖΩΝΗΣ ΕΠΙΡΡΟΗΣ IV, 2011 (σε εκατ. ΜΑΔ και εκατ. Ευρώ) NUTS NOMOΣ Ευρώ ΜΑΔ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΤΟΥ ΑΕΠ (%) (%) ΣΤΟ ΑΕΠ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ IV (ΜΑΔ) 2005-2007 2007-2009 2009-2011 2005-2011 EL124 Πέλλας 1.810 1.964 3,23% 4,96% -3,09% -3,28% -0,54% EL125 Πιερίας 1.649 1.790 2,94% 2,16% 0,99% -5,30% -0,77% EL126 Σερρών 1.868 2.028 3,33% 2,64% -4,52% -4,11% -2,05% EL127 Χαλκιδικής 1.679 1.822 2,99% 2,14% -2,54% -3,61% -1,37% EL131 Γρεβενών 379 411 0,68% 4,39% -3,15% -2,84% -0,59% EL132 Καστοριάς 576 625 1,03% 3,99% -0,67% -6,50% -1,15% EL133 Κοζάνης 3.336 3.620 5,95% 4,95% -1,78% -0,89% 0,71% EL134 Φλώρινας 1.080 1.171 1,92% 1,61% -2,50% -1,65% -0,86% EL141 Καρδίτσας 1.075 1.166 1,92% -0,56% -1,23% -9,75% -3,94% EL142 Λάρισας 4.108 4.458 7,32% 2,48% -2,94% -6,86% -2,51% EL143 Μαγνησίας 3.219 3.493 5,74% 5,17% -3,98% -9,03% -2,79% EL144 Τρικάλων 1.503 1.631 2,68% 2,51% -3,28% -6,42% -2,47% EL211 Άρτας 819 888 1,46% 2,52% -1,49% -4,82% -1,31% EL212 Θεσπρωτίας 642 696 1,14% 4,78% -4,17% -3,72% -1,12% EL213 Ιωαννίνων 2.292 2.487 4,09% 4,28% -3,18% -7,88% -2,39% EL214 Πρέβεζας 747 811 1,33% 2,26% -0,44% -6,53% -1,64% Zn-IV ΖΩΝΗ IV 56.099 60.876 100,00% 4,39% -2,56% -6,53% -1,67% EL ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 208.532 226.286 4,51% -1,70% -6,01% -1,16% Πηγή Πρωτογενών Δεδομένων : Eurostat 03/2014 Σε επίπεδο Νομών, με βάση τα στοιχεία έτους 2011, ο Νομός Θεσσαλονίκης συμμετέχει με το μεγαλύτερο ποσοστό (1/3) στο ΑΕΠ της Ζώνης IV. Οι άλλοι Νομοί συμμετέχουν με ποσοστό από περίπου 0,68% (Νομός Γρεβενών) έως 7,32% (Νομός Λάρισας). Την περίοδο 2005-2011 πολύ μικρή αύξηση του ετήσιου ρυθμού μεταβολής του ΑΕΠ τους παρουσίασαν μόνο δύο Νομοί, Έβρου (0,22%), και Κοζάνης (0,71%). Την ίδια περίοδο, μεγαλύτερη μείωση του μέσου ετήσιου ρυθμού μεταβολής ΑΕΠ σε σταθερές τιμές παρουσίασαν οι Νομοί Κιλκίς (-5,05%), Καρδίτσας (-3,94%), Μαγνησίας (-2,79%), Λάρισας (-2,51%), Τρικάλων (-2,47%) και Ιωαννίνων (-2,39%). Ειδικότερα, για τα διαδοχικά διαστήματα 2007-2009 και 2009-2011 παρατηρείται μια συνεχώς πτωτική τάση στο μέγεθος του ΑΕΠ όπως φαίνεται και στον αντίστοιχο πίνακα του ετήσιου ρυθμού μεταβολής. Πιο αναλυτικά, το διάστημα 2007-2009 οι μόνοι Νομοί που παρουσίασαν αύξηση ήταν ο Νομός Ξάνθης (0,35%), Έβρου (0,53%) και Πιερίας (0,99%), ενώ όλοι οι υπόλοιποι παρουσίασαν μείωση από -0,44% (Νομός Πρέβεζας) μέχρι -9,91% (Νομός Κιλκίς). Το διάστημα 2009-2011, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ μειώνεται σε όλους τους Νομούς και μάλιστα παρουσιάζει μεγάλες τιμές, με εξαιρέσεις τους Νομούς Κοζάνης (-0,89%) και Φλώρινας (1,65%). 4
ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ Στους υπόλοιπους νομούς κυμαίνεται από -2,84% (Νομός Γρεβενών) μέχρι -9,75% (Νομός Καρδίτσας). Εξέλιξη του ΑΕΠ 2005-2011 (σε εκατ, Ευρώ και σταθερές τιμές 2000) εκατ. Ευρώ 200.000 180.000 160.000 140.000 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Έτος ΖΩΝΗ IV ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ Ετήσιος ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ 2005-2011 8,00% 6,00% 4,00% 2,00% 0,00% -2,00% -4,00% -6,00% -8,00% -10,00% 05-06 06-07 07-08 08-09 09-10 10-11 ΖΩΝΗ IV ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 5
ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ Πηγές Οι τιμές του ΑΕΠ σε ΜΑΔ (Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης) και σε Ευρώ (τρέχουσες τιμές) καθώς και οι αποπληθωριστές του ΑΕΠ, προέρχονται από τη βάση δεδομένων της Eurostat, Μάρτιος 2014. Επισημαίνεται ότι τα αποτελέσματα που παρουσιάζονται στο παρόν Δελτίο Αποτελεσμάτων εμφανίζουν διαφορές σε σύγκριση με αυτά που αναφέρονται στα Δελτία Αποτελεσμάτων προηγούμενων ετών, επειδή οι τρέχουσες τιμές και οι αποπληθωριστές του ΑΕΠ που δημοσιεύτηκαν από τη Eurostat το 2014 και αφορούν παρελθόντα έτη, είναι διαφορετικές από τις αντίστοιχες τιμές που δημοσιεύθηκαν το 2013. Μεθοδολογία Το ΑΕΠ της Ζώνης IV προκύπτει ως άθροισμα του ΑΕΠ των πέντε Περιφερειών: Ηπείρου, Δυτικής Μακεδονίας, Κεντρικής Μακεδονίας, Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης, και Θεσσαλίας. Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ προκύπτει από την εφαρμογή του τύπου του αποπληθωρισμού στις σταθερές τιμές του ΑΕΠ (τιμές 2000). Οι σταθερές τιμές υπολογίστηκαν με τη χρήση των αποπληθωριστών, που υπολογίζει η Eurostat για κάθε Χώρα. Σύμφωνα με τη Eurostat (Statistics in Focus, Theme 2, 56/2002), η σύγκριση οικονομικών μεγεθών σε διακρατικό επίπεδο με βάση το ΑΕΠ σε ορισμένο έτος είναι θεμιτό να γίνεται σε όρους Μονάδων Αγοραστικής Δύναμης (ΜΑΔ). Το ΑΕΠ σε όρους ΜΑΔ δεν είναι θεμιτό, όμως, να συγκρίνεται μεταξύ διαφορετικών ετών. Η προσέγγιση της διαχρονικής μεταβολής των οικονομικών μεγεθών πρέπει να γίνεται με βάση το ΑΕΠ σε πραγματικούς όρους, δηλαδή σε σταθερές τιμές, όπου γίνεται ρητή προσαρμογή των μεταβολών των τιμών μεταξύ των ετών. 6
ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ Χάρτης 1. Μέγεθος αγοράς (ΑΕΠ) ανά Περιφέρεια, 2011 7
ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ Χάρτης 2. Μέγεθος αγοράς (ΑΕΠ) ανά Νομό, 2011 8
ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ Χάρτης 3. Μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής ΑΕΠ ανά Περιφέρεια, 2007-2009 9
ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ Χάρτης 4. Μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής ΑΕΠ ανά Περιφέρεια, 2009-2011 10
ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ Χάρτης 5. Μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής ΑΕΠ ανά Νομό, 2007-2009 11
ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ Χάρτης 6. Μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής ΑΕΠ ανά Νομό, 2009-2011 12