Κανονισμός 1272/2008/ΕΚ (CLP) για την ταξινόμηση, συσκευασία και επισήμανση ουσιών και μειγμάτων Ιωάννα Αγγελοπούλου /νση Περιβάλλοντος E-mail:gxk-environment@ath.forthnet.gr 1
Ιστορικό Αναπτύχθηκε στο πλαίσιο των Η.Ε. GHS (Globally Harmonised System) Παγκόσμιο Εναρμονισμένο Σύστημα Ταξινόμησης κι επισήμανσης χημικών 12 χρόνια επεξεργασίας Καν. 1272/2008/ΕΚ βασίζεται στη 2 η αναθεώρηση του UNGHS Αμεσα εφαρμοστέος από τη βιομηχανία Αμεση σχέση με τον Καν. 1907/2006/ΕΚ (REACH) 2
Καν. 1272/2008/ΕΚ γενικά 62 άρθρα 7 παραρτήματα Ταξινόμηση, συσκευασία κι επισήμανση ουσιών και μειγμάτων και ορισμένων αντικειμένων (όπως περιγράφεται στο Μέρος 2 του Παρ/τος Ι του Καν.) 3
Παραρτήματα Παράρτημα Ι ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗΣ ΓΙΑ ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΚΑΙ ΜΕΙΓΜΑΤΑ Παράρτημα ΙΙ ΕΙ ΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗΣ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ ΟΡΙΣΜΕΝΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΚΑΙ ΜΕΙΓΜΑΤΩΝ Παράρτημα ΙΙΙ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΗΛΩΣΕΩΝ ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΟΤΗΤΑΣ, ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗΣ Παράρτημα ΙV ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΗΛΩΣΕΩΝ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗΣ Παράρτημα V ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΙΝ ΥΝΟΥ Παράρτημα VΙ ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΜΕΝΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ ΟΡΙΣΜΕΝΩΝ ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΩΝ ΟΥΣΙΩΝ Παράρτημα VIΙ ΠΙΝΑΚΑΣ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΒΑΣΕΙ ΤΗΣ Ο ΗΓΙΑΣ 67/548/EΟΚ ΣΤΗΝ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ ΠΑΡΟΝΤΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ
Αντιστοιχία Παρ/των Καν. 1272/2008/ΕΚ και ισχύουσας νομοθεσίας Παρ/μα Ι Παρ/μα VI Οδ. 67/548/ΕΟΚ Παρ/μα ΙΙ Παρ/ματα ΙV & VΟδ. 1999/45/ΕΚ Παρ/μα ΙΙΙ Παρ/μα ΙΙI Οδ. 67/548/ΕΟΚ Παρ/μα ΙV Παρ/μα ΙV Οδ. 67/548/ΕΟΚ Παρ/μα V Παρ/μα ΙI Οδ. 67/548/ΕΟΚ Παρ/μα VI Παρ/μα I Οδ. 67/548/ΕΟΚ 5
Βασικά χρονοδιαγράμματα Καν. 1272/2008/ΕΚ ημοσίευση 31.12.2008 Εναρξη ισχύος 20.01.2009 Κατάργηση Παρ/τος Ι της απόφ. Α.Χ.Σ. 378/94 Κατάργηση αποφ. ΑΧ.Σ. 378/94 & 265/02 20.01.09 (Αντικατάσταση από Παρ/μα VI του Καν. 1272/08) 01.06.2015
Χρονοδιάγραμμα Καν. 1272/08 Ουσίες Μέχρι 01.12.2010 Τ/Ε/Σ υποχρεωτικά σύμφωνα με απόφ. Α.Χ.Σ. 378/94 Προαιρετικά σύμφωνα με Καν. 1272/08 01.12.10-01.06.15 Τ/Ε/Σ υποχρεωτικά σύμφωνα με Καν. 1272/08 Ταξινόμηση υποχρεωτικά και σύμφωνα με απόφ. Α.Χ.Σ. 378/94 ( Α διπλή ταξινόμηση) Μείγματα Μέχρι 01.06.2015 Τ/Ε/Σ υποχρεωτικά σύμφωνα με απόφ. Α.Χ.Σ. 265/02 Προαιρετικά σύμφωνα με Καν. 1272/08 ( Α απλή/διπλή ταξινόμηση) 01.06.2015 Τ/Ε/Σ υποχρεωτικά σύμφωνα με Καν. 1272/08 Υποχρέωση επανεπισήμανσης & επανασυσκευασίας ουσιών/ Μειγμάτων 2012/2017 ΥΠΟ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ
Προσοχή!! REACH Ουσίες καταχωρισμένες πριν την 01.12.2010 θα καταχωριστούν με ταξινόμηση σύμφωνα με την απόφ. Α.Χ.Σ. 378/94. Η καταχώριση μπορεί να περιλαμβάνει την ταξινόμηση και ως προς τον Καν. 1272/2008. Συστήνεται ηυποβολήκαιτης ταξινόμησης κι επισήμανσης σύμφωνα με τον Καν. 1272/2008, διότι διαφορετικά θα πρέπει να ενημερωθεί και να υποβληθεί εκ νέου ο φάκελλος ή να υποβληθεί κοινοποίηση στον Οργανισμό με τη νέα ταξινόμηση κι επισήμανση μέχρι την 01.12.2010 Ουσίες καταχωρισμένες μεταξύ 01.12.2010 και 01.06.2015 θα καταχωριστούν με ταξινόμηση σύμφωνα με τον Καν. 1272/2008/ΕΚ. Μπορεί να υποβληθεί και ταξινόμηση σύμφωνα με την απόφ. ΑΧ.Σ. 378/94. Ουσίες καταχωρισμένες μετά την 01.06.2015 θα καταχωριστούν με ταξινόμηση σύμφωνα με τον Καν. 1272/2008/ΕΚ 8
Βασικά χρονοδιαγράμματα REACH & CLP 9
Ομοιότητες & διαφορές μεταξύ νέας και ισχύουσας νομοθεσίας Ομοιότητες Ταξινόμηση Κοινοποίηση επικινδυνότητας μέσω της επισήμανσης Συσκευασία Οριζόντια νομοθεσία ιαφορές Περισσότερες τάξεις κινδύνου κατηγορίες κινδύνου (φυσικοχημικές ιδιότητες από 5 σε 15 κατηγορίες) Κατηγορίες κινδύνου GHS πέραν της Οδ. 67/548/ΕΟΚ δεν συμπεριελήφθησαν στον Καν. 1272/08 Επιπλέον κατηγορίες της Οδ. 67/548/ΕΟΚ συμπεριελήφθησαν στον Καν. 1272/08 Χρήση των αρχών παρεμβολής (bridging principles) κατά την ταξινόμηση μειγμάτων όσον αφορά ορισμένες επικινδυνότητες ως προς την υγεία και το περιβάλλον Χρήση της κρίσης εμπειρογνωμόνων και βάρους απόδειξης κατά την ταξινόμηση μειγμάτων 10
CLP Τάξεις και κατηγορίες κινδύνου Φυσικοχημική επικινδυνότητα Ι Εκρηκτικά (Ασταθή εκρηκτικά Υποδιαιρέσεις 1.1, 1.2, 1.3, 1.4, 1.5, and 1.6) Εύφλεκτα αέρια (κατηγορία 1 και 2) Εύφλεκτα αερολύματα (κατηγορία 1 και 2) Οξειδωτικά αέρια (κατηγορία 1) Αέρια υπό πίεση (συμπιεσμένα αέρια, υγροποιημένα αέρια,ψυγμένα υγροποιημένα αέρια, διαλυμένα αέρια) Εύφλεκτα υγρά (κατηγορία 1) Εύφλεκτα στερεά (κατηγορία 1) Αυτοαντιδρώσες ουσίες και μείγματα (Τύποι Α,B, C, D,E,F & G) (Τύποι Α & B) Πυροφορικά υγρά (κατηγορία 1)
CLP Τάξεις και κατηγορίες κινδύνου Φυσικοχημική επικινδυνότητα ΙΙ Πυροφορικά στρεά (κατηγορία 1) Αυτοθερμαινόμενες ουσίες και μείγματα (κατηγορία 1 και 2) Ουσίες και μείγματα τα οποία σε επαφή με το νερό εκλύουν εύφλεκτα αέρια (κατηγορία 1, 2 και 3) Οξειδωτικά υγρά (κατηγορία 1, 2 και 3) Οξειδωτικά στερεά (κατηγορία 1, 2 και 3) Οργανικά υπεροξείδια (Τύποι Α,B, C, D,E.F & G) ιαβρωτικά σε μέταλλα (κατηγορία 1) 12
CLP Τάξεις και κατηγορίες κινδύνου Επικινδυνότητα στην υγεία Ι Οξεία τοξικότητα (κατηγορία 1,2,3 & 4)) ιάβρωση/ερεθισμός δέρματος (κατηγορία 1A, 1B, 1C και 2) Σοβαρές οφθαλμικές βλάβες/ερεθισμός οφθαλμών (κατηγορία 1 και 2) Ευαισθητοποίηση αναπνευστικού συστήματος ή δέρματος (κατηγορία 1 και 23) Μεταλλαξιγένεση γεννητικών κυττάρων (κατηγορία 1A, 1B και 2) Καρκινογένεση (κατηγορία 1A, 1B και 2) Τοξικότητα στην αναπαραγωγή (κατηγορία 1A, 1B και 2) επιπλέον κατηγορία για επιδράσεις στο ή μέσω του θηλασμού 13
CLP Τάξεις και κατηγορίες κινδύνου Επικινδυνότητα στην υγεία ΙΙ Τοξικότητα ειδικού οργάνου στόχου απλή έκθεση ((κατηγορία 1 & 2) και κατηγορία 3 για επιδράσεις νάρκωσης και ερεθισμό αναπνευστικής οδού, μόνον) Τοξικότητα ειδικού οργάνου στόχου επαναλαμβανόμενη έκθεση (κατηγορία 1 & 2) Επικινδυνότητα με εισπνοή (κατηγορία 1) Επικινδυνότητα στο περιβάλλον Επικίνδυνο στο υδάτινο περιβάλλον (Οξεία τοξικότητα1, Χρόνια κατηγορία 1,2,3 και 4) Επικίνδυνο στη στοιβάδα του όζοντος 14
Σύγκριση όρων νέας και ισχύουσας νομοθεσίας Οδ. 67/548/ΕΟΚ Παρασκευάσματα Επικίνδυνο (dangerous) Κατηγορία κινδύνου Καν. 1272/2008/ΕΚ Μείγματα Επικίνδυνο (hazardous) Τάξη κινδύνου /κατηγορία κινδύνου Ενδειξη κινδύνου Σύμβολο κινδύνου Προειδοποιητική λέξη Εικονόγραμμα κινδύνου Φράση κινδύνου (R phrase) R38: Ερεθιστικό για το δέρμα Φράση ασφαλούς χρήσης (S phrase) S2:Μακρυά από παιδιά ήλωση επικινδυνότητας (H statement) H315: Προκαλεί ερεθισμό δέρματος ήλωση προφύλαξης (P statement) P102: Μακρυά από παιδιά
Κώδικες ηλώσεων επικινδυνότητας & ηλώσεων προφύλαξης ήλωση επικινδυνότητας H ήλωση προφύλαξης P 200-299 Φυσικοχημική επικινδυνότητα 300-399 επικινδυνότητα για την υγεία 400-499 επικινδυνότητα για το περιβάλλον *EUH (π.χ. Για το θηλασμό, για τη στοιβάδα του όζοντος) 100 Γενικά 200 Πρόληψη 300 Απόκριση 400 Αποθήκευση 500 ιάθεση (απόβλητο) 16
Εφαρμογή κανόνων προτεραιότητας GHS01 GHS02 Προαιρετικό... GHS03 Προαιρετικό GHS06 GHS07 GHS08...αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί Για άλλους κινδύνους GHS05...αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί Για άλλους κινδύνους 17
Ταξινόμηση ουσιών & μειγμάτων Σύμφωνα με CLP Εναρμονισμένη ταξινόμηση Πίνακας Μετατροπής (Παρ/μα VII) Νέα ταξινόμηση απαιτήσεις ταξινόμησης ουσιών & μειγμάτων (Παρ/μα Ι) Συμπληρωματική ταξινόμηση απαιτήσεις ταξινόμησης ουσιών & μειγμάτων (Παρ/μα Ι) π.χ. Προϊόντα πετρελαίου & άνθρακα (νότα Η) 18
Η πλειοψηφία των φυσικοχημικών κινδύνων των μειγμάτων πρέπει να προσδιοριστεί με δοκιμές. Για τον προσδιορισμό επκινδυνότητας στην υγεία ή στο περιβάλλον πρέπει να ελεγχθεί εάν υπάρχουν ή όχι πληροφορίες : για το ίδιο το μείγμα για παρόμοια ελεγχθέντα μείγματα και ουσίες ή για την ταξινόμηση των επιμέρους συστατικών του καθώς επίσης και για τις συγκεντρώσεις τους 19
Οδηγός για τη χρήση του πίνακα μετάφρασης (Παρ/μα VII) Περισσότερα προβλήματα εμφανίζονται κατά τη μετάφραση από την Οδ.. 67/548/ΕΟΚ στον Καν.. 1272/2008/ΕΚ όσον αφορά τους φυσικοχημικούς κινδύνους Αλλά η ταξινόμηση βάσει του 1272/2008/ΕΚ καθώς και για τις μεταφορές είναι η ίδια Για τις περισσότερες κατηγορίες επικινδυνότητας ως προς την υγεία και το περιβάλλον είναι δυνατή άμεση μετάφραση Π.χ. Η Οξεία τοξικότητα είναι διαφορετική αλλά εάν δεν έχεις πρόσβαση σε δεδομένα μπορείς να χρησιμοποιήσεις την ελάχιστη ταξινόμηση 20
Καθήκοντα του Οργανισμού των Χημικών σχετικά με τον Καν. 1272/2008/ΕΚ Παροχή τεχνικής κι επιστημονικής καθοδήγησης και εργαλείων στη βιομηχανία σχετικά με την εφαρμογή του Καν. (RIP 3.6) Παροχή τεχνικής κι επιστημονικής καθοδήγησης στις αρμόδιες Αρχές των Κ-Μ σχετικά με τον Καν. Παροχή υποστήριξης στα εθνικά γραφεία υποστήριξης ημιουργία και ενημέρωση του ευρετηρίου ταξινόμησης κι επισήμανσης ουσιών Λήψη προτάσεων εναρμονισμένης ταξινόμησης κι επισήμανσης από τις αρμόδιες Αρχές των Κ-Μ Λήψη αιτήσεων από τη βιομηχανία για χρήση εναλλακτικών χημικών ονομασιών Υποβολή στην Επιτροπή προσχεδίων εξαιρέσεων από τις απαιτήσεις επισήμανσης και συσκευασίας 21
εξελίξεις 1 η τροποποίηση Καν. 1272/2008/ΕΚ (νέος Κανονισμός) Τροποποίηση Παρ/τος VI (30 η & 31 η τροποποίηση Οδ.. 67/548/ΕΟΚ ΕΟΚ) Εναρμονισμένη ταξινόμηση ουσιών (π.χ. Ενώσεις νικελίου) Εναρξη ισχύος εκ.. 2010 22
Πληροφορίες www.gcsl.gr http://ec.europa.eu/enterprise/reach/ghs/index _en.htm http://ec.europa.eu/environment/chemicals/ghs/i ndex_en.htm http://ecb.jrc.it/classification-labelling http://echa.europa.eu/classification_en.asp 23
Γραφείο υποστήριξης Ενεργό από 01.06.2009 E-mail:elhelpesl@ath.forthnet.gr Τηλ:210-64 79 286-7 Καθοδήγηση όσον αφορά την εφαρμογή του Κανονισμού ΟΧΙ σύνταξηετικέτταςή Α!!!! 24
25