ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΕΕ/ΤΚΜ 12-16 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2009 EΓΚΡΙΣΗ ΠΠΑΕ- ΤΕΛΙΚΗ ΕΠΙΜΕΤΡΗΣΗ ΠΡΟΘΕΣΜΙΕΣ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΚΑΙ ΕΓΚΡΙΣΕΩΝ ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΗΔΙΑΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ
Α. Δημόσια έργα-νομοθεσία Ν.1418/84 περί Δημοσίων Εργων, όπως ισχύει μετά τον Ν.3263/2004 και τον 3316/2005 Π.Δ 609/85 περί εκτελέσεως Δημοσίων Εργων, όπως τροποποιήθηκε Π.Δ 334/2000, 57/2000, 22/2002 προσαρμογή Ελληνικής Νομοθεσίας για Δημόσια έργα προς τις οδηγίες Ευρωπαικής Ενωσης. Ν.3669/2008.Κύρωση της κωδικοποίησης της νομοθεσίας κατασκευής δημόσιων έργων, Β.Φορεις:ΥΠΕΧΩΔΕ. ΥΠ. ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ. ΥΠ.ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ, ΑΕ. Γ. Το αντικείμενο της εισήγησης περιλαμβάνεται στον Ν.3669/2008.Κύρωση της κωδικοποίησης της νομοθεσίας κατασκευής δημόσιων έργων, Άρθρο 52.-Επιμετρήσεις.. Τα Δημόσια έργα κατακευάζονται από τον ανάδοχο που αναδεικνύεται με δημοπρασία. Για να δημοπρατηθεί ένα έργο πρέπει να έχει εγκεκριμμένες μελέτες και εγκεκριμμένη χρηματοδότηση. Το έργο κατασκευάζεται σύμφωνα με τις εγκεκριμμένες μελέτες και τις (πιθανώς κατά την διάρκεια του έργου) εγκεκριμμένες τροποποιήσεις των μελετών. 1. Κατά τη διάρκεια της κατασκευής του έργου λαμβάνονται όλα τα αναγκαία στοιχεία για την επιμέτρηση των ποσοτήτων των εκτελούμενων εργασιών και με βάση τα σχέδια των εγκεκριμμένων Μελετών γίνονται οι παραλαβές των εργασιών τμηματικά και με την πρόοδο των εργασιών. Οι επιμετρήσεις συντάσσονται με μέριμνα και δαπάνη του αναδόχου και υπόκεινται στον έλεγχο της υπηρεσίας. Τα επιμετρητικά στοιχεία λαμβάνονται από κοινού από τον επιβλέποντα και τον εκπρόσωπο του αναδόχου,καταχωρούνται σε επιμετρητικά φύλλα εις διπλούν, που υπογράφονται από τα δύο μέρη και καθένα παίρνει από ένα αντίγραφο.τα στοιχεία αυτά αποτελούν τις αναλυτικές επιμετρήσεις. 2. Στο τέλος κάθε μήνα ο ανάδοχος συντάσσει επιμετρήσεις κατά διακριτά μέρη του έργου για τις εργασίες που εκτελέσθηκαν τον προηγούμενο μήνα. Η επιμέτρηση περιλαμβάνει για κάθε εργασία συνοπτική περιγραφή της με ένδειξη του αντίστοιχου άρθρου του τιμολογίου ή των πρωτοκόλλων κανονισμού τιμών μονάδας νέων εργασιών, που εκτελέσθηκαν και τα αναγκαία γι αυτό επιμετρητικά σχέδια και διαγράμματα, με βάση τα στοιχεία απευθείας καταμέτρησης των εργασιών ή των πρωτοκόλλων της επόμενης παραγράφου.οι επιμετρήσεις, συνοδευόμενες από τα αναγκαία επιμετρητικά σχέδια, υποβάλλονται από τον ανάδοχο στη διευθύνουσα υπηρεσία για έλεγχο, αφού υπογραφούν από αυτόν με την ένδειξη «όπως συντάχθηκαν από τον ανάδοχο». Η διευθύνουσα υπηρεσία μετά την παραβολή προς τα επιμετρητικά στοιχεία, τον έλεγχο και τυχόν διόρθωση των υπολογισμών, εγκρίνει τις επιμετρήσεις και τις κοινοποιεί στον ανάδοχο. Η κοινοποίηση αυτή θεωρείται πράξη της διευθύνουσας υπηρεσίας κατά την έννοια της παραγράφου 1 του άρθρου 76 του παρόντος και ο ανάδοχος αν δεν
αποδέχεται τις διορθώσεις μπορεί να ασκήσει το προβλεπόμενο δικαίωμα της ένστασης. Με την ολοκλήρωση μιας αυτοτελούς εργασίας, αθροίζονται οι τμηματικές παραλαβές και το άθροισμα αποτελεί την αναλυτική επιμέτρηση της συγκεκριμμένης εργασίας. Τέλος στην συνοπτική επιμέτρηση αθροίζονται οι ποσότητες των αναλυτικών επιμετρήσεων, που στη συνέχεια μεταφέρονται στο Πρωτόκολλο. 3. Όταν πρόκειται για εργασίες που η ποσοτική τους επαλήθευση δεν θα είναι δυνατή στην τελική μορφή του έργου, όπως εργασίες που πρόκειται να επικαλυφθούν από άλλες και δεν θα είναι τελικά εμφανείς, ποσότητες που παραλαμβάνονται με ζύγιση ή άλλα παρόμοια, ο ανάδοχος υποχρεούται να καλέσει τον επιβλέποντα να προβούν από κοινού στην καταμέτρηση ή ζύγιση και να συντάξουν πρωτόκολλο παραλαβής αφανών εργασιών ή πρωτόκολλο ζυγίσεως αντίστοιχα. Η διευθύνουσα υπηρεσία μπορεί σε σοβαρές περιπτώσεις να ορίσει επιτροπή για την παραλαβή των εργασιών και τη σύνταξη των πιο πάνω πρωτοκόλλων. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις μπορεί επίσης και η προϊσταμένη αρχή να παραγγείλει τη συγκρότηση τέτοιων επιτροπών. 4. Ειδικώς ο χαρακτηρισμός των εδαφών που κατασκευάζεται το έργο, γίνεται από δύο ή περισσότερους τεχνικούς υπαλλήλους, που ορίζονται από τη διευθύνουσα υπηρεσία. Ο ορισμός της επιτροπής αυτής ανακοινώνεται στην προϊσταμένη αρχή, η οποία μπορεί να ορίσει και άλλον υπάλληλο να συμμετέχει στο έργο της επιτροπής. Η προϊσταμένη αρχή μπορεί σε κάθε περίπτωση να ορίσει άλλη επιτροπή για επανέλεγχο και χαρακτηρισμό εδαφών. Σε περίπτωση που δεν επαρκεί το τεχνικό προσωπικό ή σε περίπτωση αδυναμίας να ληφθεί απόφαση, λόγω διαφωνίας των υπαλλήλων που ορίζονται σε άρτιο αριθμό, ο ανωτέρω χαρακτηρισμός εδαφών γίνεται κατά τον προσφορότερο τρόπο με απόφαση της προϊσταμένης αρχής. Τα ΠΠΑΕ (Πρωτόκολλα παραλαβής αφανών εργασιών),αλλά και τα Πρωτόκολλα παραλαβής των εμφανών εργασιών αποτελούν την ποσοτική παραλαβή μιας εργασίας. ΠΡΟΣΟΧΗ: Οταν με το πρωτόκολλο παραλαβής εργασιών επέρχεται μεταβολή των συμβατικών ποσοτήτων,τότε απαιτείται σύνταξη ΑΠΕ για να συμπεριληφθεί η υπέρβαση και να μπορεί να πιστοποιηθεί.* Κάθε εκτελεσθείσα εργασία παραλαμβάνεται όμως και Ποιοτικά. Για την ποιοτική παραλαβή ο ανάδοχος οφείλει να προσκομίσει τα πιστοποιητικά ποιότητας για τα υλικά που ενσωματώνονται στο έργο(αρμοί διαστολής,εφέδρανα,καλώδια προέντασης,σιδηρούς οπλισμός, πλάκες πεζοδρομίου κλπ.) καθώς και τους απαιτούμενους από την ΤΣΥ και την ΕΣΥ Εργαστηριακούς ελέγχους. (συμπυκνώσεις,κοκκομετρικές διαβαθμίσεις,όρια Atterberg,υγεία πετρωμάτων,έλεγχοι σκυροδεμάτων,ασφαλτικών κλπ). Μία εργασία για να συμπεριληφθεί στην Πιστοποίηση πρέπει να συνοδεύεται από τους απαιτούμενους ποιοτικούς και ποσοτικούς ελέγχους.
Ο χρόνος που απαιτείται από την Διευθύνουσα Υπηρεσία για τον έλεγχο ενός Πρωτοκόλλου (από την ημερομηνία υποβολής του), δεν καθορίζεται από τον Νόμο. Στις περιπτώσεις που η Νομοθεσία δεν καθορίζει τον χρόνο εντός του οποίου πρέπει να ολοκληρωθεί ο έλεγχος, ισχύει ο εύλογος χρόνος. Στην δικαστική απόφαση Δ.Εφ.Πατρ.507/2002 Ν.Δ.Ε. τομ.4 Λήμ.33/1. ο χρόνος αυτός καθορίζεται στους τρείς μήνες. Εάν ένα ΠΠΑΕ υποβληθεί και δεν ελεγθεί και διορθωθεί εντός του εύλογου χρόνου από την υποβολή της, θεωρείται αυτοδικαίως εγκριθέν. 5. Δύο (2) μήνες το αργότερο μετά τη βεβαιωμένη περάτωση του έργου ο ανάδοχος είναι υποχρεωμένος να υποβάλει στη διευθύνουσα υπηρεσία τυχόν επί μέρους επιμετρήσεις που λείπουν και την «τελική επιμέτρηση», δηλαδή τελικό συνοπτικό πίνακα που ανακεφαλαιώνει τις ποσότητες όλων των τμηματικών επιμετρήσεων και των πρωτοκόλλων της παραγράφου 3. Αν αυτές έχουν ελεγχθεί από τη διευθύνουσα υπηρεσία, οι ποσότητες τίθενται όπως διορθώθηκαν, έστω και αν εκκρεμούν κατ αυτών ενστάσεις του αναδόχου ή αιτήσεις θεραπείας. Η καταχώρηση αυτή στην τελική επιμέτρηση δεν αποτελεί παραίτηση του αναδόχου από τέτοιες αιτήσεις ή ενστάσεις που έχουν ασκηθεί νόμιμα, ούτε παρέχει το δικαίωμα σε αυτόν να υποβάλει νέες. Για τις επί μέρους επιμετρήσεις που δεν έχουν ακόμη ελεγχθεί από την υπηρεσία ή γι αυτές που τυχόν υποβάλλονται για πρώτη φορά μαζί με την τελική επιμέτρηση, καταχωρούνται οι ποσότητες των επιμετρήσεων όπως συντάχθηκαν από τον ανάδοχο πριν από τον έλεγχο της υπηρεσίας. Η τελική επιμέτρηση υπογράφεται από τον ανάδοχο με την ένδειξη «όπως συντάχθηκε από τον ανάδοχο». Η διευθύνουσα υπηρεσία έχει υποχρέωση να προβεί στον έλεγχο της τελικής επιμέτρησης, μέσα σε δύο (2) μήνες από την υποβολή της και να κοινοποιήσει στον ανάδοχο την ελεγμένη και τυχόν διορθωμένη επιμέτρηση. Το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 2 έχει εφαρμογή για την τελική επιμέτρηση. Εάν η Τελική Επιμέτρηση υποβληθεί μετά την περαίωση του έργου και δεν ελεγθεί και διορθωθεί εντός διμήνου από την υποβολή της, θεωρείται αυτοδικαίως εγκριθείσα. 6. Σε περίπτωση που δεν υποβληθεί εμπρόθεσμα από τον ανάδοχο η τελική επιμέτρηση επιβάλλεται σε βάρος του, για κάθε συμπληρωμένο μήνα καθυστέρησης, ειδική ποινική ρήτρα ποσοστού δύο χιλιοστών (2%ο) επί του συνολικού ποσού που έχει καταβληθεί στον ανάδοχο μέχρι τότε για την όλη σύμβαση. Η ποινική ρήτρα επιβάλλεται με απόφαση της διευθύνουσας υπηρεσίας και για έξι (6) το πολύ μήνες καθυστέρησης. Ανεξάρτητα από την επιβολή της ποινικής ρήτρας και μετά την πάροδο του χρόνου επιβολής της, η τελική επιμέτρηση συντάσσεται από την υπηρεσία που μπορεί να χρησιμοποιήσει γι αυτό ιδιώτες τεχνικούς και συνεργεία καταλογίζοντας τη σχετική δαπάνη σε βάρος του αναδόχου. Η τελική επιμέτρηση που συντάσσεται με αυτόν τον τρόπο κοινοποιείται στον ανάδοχο. 7. Μαζί με την τελική επιμέτρηση ο ανάδοχος μπορεί να υποβάλει και κάθε άλλο αίτημά του, που σχετίζεται με την εκτέλεση της σύμβασης, για το οποίο δεν έχει χάσει το σχετικό δικαίωμα από κάποια άλλη αιτία.
Μετά την υποβολή της τελικής επιμέτρησης, μόνο για οψιγενείς αιτίες μπορεί ο ανάδοχος να εγείρει σχετικές απαιτήσεις. Εκτός από τις απαιτήσεις του αναδόχου από οψιγενείς αιτίες,δηλαδή αιτίες που προέκυψαν μετά την υποβολή της τελικής επιμέτρησης, όλες οι άλλες απαιτήσεις του αναδόχου από την εκτέλεση του έργου πρέπει να ασκηθούν έως την τελική επιμέτρηση,άλλως επέρχεται έκπτωση από αυτές. Μετά τον έλεγχο, την τυχόν διόρθωση των τελικών επιμετρήσεων που υπέβαλε ο ανάδοχος και την κοινοποίηση σαυτόν εγκεκριμμένου αντιγράφου ή μετά την σύνταξη της τελικής επιμέτρησης από την Υπηρεσία και την κοινοποίησή της σαυτόν,η διευθύνουσα Υπηρεσία δεν μπορεί να διορθώσει τις επιμετρήσεις.τέτοια εξουσία έχει μόνο η Επιτροπή παραλαβής του έργου. Μετά την απόρριψη αιτήματος του αναδόχου που υποβλήθηκε το αργότερο μαζί με τον τελικό επιμετρητικό πίνακα ή την παράλειψη της αρμόδιας αρχής να αποφανθεί επί του αιτήματος, ο ανάδοχος μπορεί να καταφύγει στην ένσταση και στη συνέχεια στην αίτηση θεραπείας. 8. Στις περιπτώσεις συμβάσεων που προβλέπουν πληρωμή με κατ αποκοπή τίμημα, τελική επιμέτρηση είναι η επιβεβαίωση κατασκευής των επί μέρους εργασιών ποιοτικά και ποσοτικά, όπως προβλέπονται στη σύμβαση. Για την πραγματοποίηση των τμηματικών πληρωμών εφαρμόζονται επί μέρους ποσοστά εκτέλεσης εργασιών κατά τμήματα του έργου, όπως ορίζεται στη σύμβαση. Στην περίπτωση κατασκευής έργου με κατ αποκοπή τίμημα, δεν απαιτείται σύνταξη αναλυτικών επιμετρήσεων και ποσοτήτων,γιατί στο σύστημα αυτό το τίμημα καθορίζεται εκ των προτέρων σε σαφώς καθορισμένο πάγιο ποσό,χωρίς δικαίωμα για καμμιά αύξηση της αμοιβής του,εκτός αν με εντολή του εργοδότη εκτελέσει νέες εργασίες. Επίσης το εργολαβικό αντάλλαγμα κατ αποκοπήν δεν μπορεί να μειωθεί αν διαπιστωθεί ότι η επιμέτρηση έδειξε μικρότερο μέγεθος από αυτό που προμετρήθηκε και συμπεριλήφθηκε στα τεύχη δημοπράτησης.