ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ 2014 2019 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας Κέρκυρα 2015

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας Σελίδα Α Ο.Τ.Α και Επιχειρησιακά Προγράμματα 1 Β Σκοπός των πενταετών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων 2 Γ Κύρια χαρακτηριστικά των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων 3 Δ Διαδικασίες κατάρτισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος 5 ΕΝΟΤΗΤΑ 1 : ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ & ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Σελίδα 1.1 Η ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ & ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΩΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΎ 1.1.1 Συνοπτική περιγραφή της φυσιογνωμίας του δήμου 11 1.1.2 Δημογραφικά χαρακτηριστικά 34 1.1.3 Εκπαιδευτικό επίπεδο 37 1.1.4 Οικονομικοί παράγοντες ΑΕΠ κατά κεφαλή σε ευρώ 38 1.1.5 Επενδυτικά κίνητρα 42 1.1.6 Υποδομές 43 1.1.7 Χρήσεις γης 44 1.1.8 SWOT Ανάλυση 49 1.2 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ 1.2.1 Φυσικοί Πόροι 50 1.2.1.1 Γενικά χαρακτηριστικά 50 1.2.1.2 Περιοχές Natura 2000 51 1.2.1.3 Υγροβιότοποι 57 1.2.1.4 Άλλα αξιόλογα οικοσυστήματα 59 1.2.1.5 Χλωρίδα και πανίδα 59 1.2.1.6 Μετεωρολογικά στοιχεία 60 1.2.1.7 Υδάτινοι πόροι 62 1.2.1.8 Καλύψεις γης 64 1.2.2 Προβλήματα Ρύπανσης 67 1.2.3 Βασικές υποδομές δίκτυα 68 1.2.3.1 Οδικό δίκτυο 68 1.2.3.2 Δίκτυο Συγκοινωνιών 69 1.2.3.3 Υποδομές Ύδρευσης Αποχέτευσης 75 1.2.3.4 Διαχείριση στερεών αποβλήτων 81 1.2.3.5 Ενέργεια 83 1.2.3.6 Τηλεπικοινωνίες 84 1.2.3.7 Πολιτική προστασία 86 1.2.4 SWOT Ανάλυση 90 1.3 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΥΓΕΙΑ, ΠΑΙΔΕΙΑ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ 1.3.1 Υγεία 93 1.3.2 Κοινωνική Μέριμνα 95 1.3.2.1 Κοινωνικές δομές 95 1.3.2.2 Ευπαθείς ομάδες πληθυσμού 102 1.3.3 Παιδεία 108 1.3.4 Πολιτισμός 114 1.3.4.1 Μουσεία 115 1.3.4.2 Αρχαιολογικοί χώροι 120 1.3.4.3 Ενάλιοι αρχαιολογικοί χώροι 123 1.3.4.4 Φρούρια 123 1.3.4.5 Ανάκτορα 124 1.3.4.6 Αρχεία Βιβλιοθήκες 125 1.3.4.7 Φιλαρμονικές 126

ΕΝΟΤΗΤΑ 1 : ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 : ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ & ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Σελίδα 1.3.4.8 Αδελφοποιήσεις Δήμου Κέρκυρας 126 1.3.5 Αθλητισμός 127 1.3.6 SWOT Ανάλυση 131 1.4 ΤΟΠΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ 1.4.1 Οικονομικά χαρακτηριστικά της περιοχής του δήμου 134 1.4.1.1 Πρωτογενής τομέας 136 1.4.1.2 Δευτερογενής τομέας 139 1.4.1.3 Τριτογενής τομέας 140 1.4.2 Απασχόληση Ανεργία 143 1.4.3 SWOT Ανάλυση 148 1.5 ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ 1.5.1 Οργανωτική δομή 151 1.5.1.1 Διάρθρωση Κεντρικών Υπηρεσιών 151 1.5.1.1.1 Υπηρεσίες υπαγόμενες απευθείας στο Δήμαρχο 151 1.5.1.1.2 Επιτελικές υπηρεσίες 152 1.5.1.1.3 Υπηρεσίες Τοπικής Οικονομικής Ανάπτυξης 153 1.5.1.1.4 Υπηρεσίες Περιβάλλοντος και Ποιότητας Ζωής 154 1.5.1.1.5 Υπηρεσίες Κοινωνικής Προστασίας, Παιδείας & 155 Πολιτισμού 1.5.1.1.6 Υπηρεσίες υποστήριξης 157 1.5.1.2 Διάρθρωση Αποκεντρωμένων Υπηρεσιών 160 1.5.2 Όργανα διοίκησης Νομικά Πρόσωπα Επιτροπές 161 1.5.2.1 Όργανα Διοίκησης 161 1.5.2.2 Νομικά Πρόσωπα Δήμου & Σύνδεσμοι Δήμων 163 1.5.2.3 Επιτροπές 175 1.5.3 Ανθρώπινο Δυναμικό 177 1.5.4 Συστήματα Λειτουργίας των δομών 179 1.5.4.1 Διαχειριστική Επάρκεια 179 1.5.4.2 Πληροφοριακό Σύστημα Διαχείρισης Ανθρώπινου 180 Δυναμικού 1.5.4.3 Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση 180 1.5.5 Συνεργασίες Συμμετοχές 181 1.5.5.1 Ελληνικό Δίκτυο Μικρών Νησιών 181 1.5.5.2 Εθνικό Διαδημοτικό Δίκτυο Υγιών Πόλεων Προαγωγής 181 Υγείας 1.5.5.3 Δίκτυο Πόλεων «Ιωάννης Καποδίστριας» 182 1.5.5.4 Δίκτυο Ελληνικών Πράσινων Πόλεων 182 1.5.5.5 Δίκτυο Πάφου Αδελφοποιημένων πόλεων της Ελλάδας 183 1.5.6 Οικονομικά Δεδομένα 184 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΟΡΑΜΑΤΟΣ & ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ 2.1 Το όραμα και οι αρχές του Δήμου 186 2.2 Καθορισμός της στρατηγικής 187 2.3 Οι Άξονες, τα Μέτρα & οι Στόχοι του Στρατηγικού Σχεδιασμού 189 ΕΝΟΤΗΤΑ 2 : ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 : ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ Σελίδα Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Α. Ο.Τ.Α. και Επιχειρησιακά Προγράμματα Στο πλαίσιο της διαδικασίας εκσυγχρονισμού της οργάνωσης και λειτουργίας της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης και με απώτερο σκοπό τη δημιουργία μόνιμων δομών προγραμματισμού, υλοποίησης και παρακολούθησης των αποτελεσμάτων της δράσης των Ο.Τ.Α., θεσπίστηκε για πρώτη φορά, με τα άρθρα 203-207 του κεφαλαίου Ζ' του νέου Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (Ν. 3463/2006), η υποχρέωση εκπόνησης Επιχειρησιακών Προγραμμάτων από τους Ο.Τ.Α. Το Υπουργείο Εσωτερικών με σχετικές υπουργικές αποφάσεις και εγκυκλίους που εξέδωσε έδωσε κατευθύνσεις στους ΟΤΑ α βαθμού για την κατάρτιση των Ε.Π., όπως με: 1. την Υπουργική Απόφαση 18183, ΦΕΚ 534, Β, 13/4/2007 στην οποία καθορίστηκε η δομή και το περιεχόμενο των επιχειρησιακών προγραμμάτων των Ο.Τ.Α. 2. την αρ. 45/58939/25-10-2006 Εγκύκλιο του Υφυπουργού Εσωτερικών για το σκοπό, τη διάρθρωση και τους στόχους των Ε.Π. 3. την αρ. 66/50837/14-9-2007 Εγκύκλιο του Υφυπουργού Εσωτερικών, σχετικά με τις διαδικασίες κατάρτισης των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων ΟΤΑ α βαθμού. 4. το Προεδρικό Διάταγμα 185/2007 «Όργανα και διαδικασία κατάρτισης, παρακολούθησης και αξιολόγησης των επιχειρησιακών προγραμμάτων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) α βαθμού» με το οποίο καθορίστηκε η διαδικασία κατάρτισης των επιχειρησιακών προγραμμάτων. 5. την Υπουργική Απόφαση 5694/3-2-2011 σύμφωνα με την οποία τροποποιείται η ΥΑ 18183/13-4-2007. 6. Επιπρόσθετα, με την Υπουργική Απόφαση 41179 /23.10.2014 καθορίστηκε το «Περιεχόμενο, δομή και τρόπος υποβολής των Πενταετών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (O.T.A.) α βαθμού για τη δημοτική περίοδο 2014-2019». Τα Πενταετή Επιχειρησιακά Προγράμματα συνιστούν ολοκληρωμένα προγράμματα τοπικής και οργανωτικής ανάπτυξης των Ο.Τ.Α. α βαθμού. Αφορούν στις υποδομές και στις τοπικές επενδύσεις, καθώς και στη βελτίωση της υφιστάμενης οργάνωσης και λειτουργίας των Ο.Τ.Α., μεριμνώντας για τη βελτίωση της διοικητικής ικανότητας του Δήμου και την παροχή ποιοτικότερων υπηρεσιών προς τους πολίτες. Καλύπτουν όλο το φάσμα των αρμοδιοτήτων του Δήμου και εν δυνάμει το σύνολο των τοπικών υποθέσεων. Για την κατάρτισή τους λαμβάνονται απαραίτητα υπόψη οι κατευθύνσεις του αναπτυξιακού σχεδιασμού σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, ο υφιστάμενος χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός καθώς και οι προτεραιότητες που απορρέουν από θεσμοθετημένα χρηματοδοτικά μέσα, αναδεικνύοντας την τοπική τους διάσταση. Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 1

Β. Σκοπός των πενταετών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων Σκοπός των πενταετών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων των Δήμων είναι η προώθηση της Δημοτικής και της εσωτερικής ανάπτυξης του Δήμου, σε εναρμόνιση με τις κατευθύνσεις αναπτυξιακού σχεδιασμού σε τοπικό και εθνικό επίπεδο και τις νέες αρμοδιότητες που ορίζει το Πρόγραμμα Καλλικράτης. α) Προώθηση της τοπικής ανάπτυξης Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα κατά κύριο λόγο θα προσδιορίζει τις νέες δραστηριότητες που θα πρέπει να εκτελέσει ο Δήμος στο πλαίσιο των θεσμοθετημένων αρμοδιοτήτων του, με απώτερους σκοπούς : α) την προστασία και αναβάθμιση του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος της περιοχής και τη διασφάλιση της ποιότητας ζωής, με παρεμβάσεις στους τομείς (ενδεικτικά): - Της προστασίας και της αειφόρου διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος - Της βελτίωσης και διαχείρισης του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος - Των τεχνικών υποδομών και των δικτύων εξυπηρέτησης β) τη βελτίωση της κοινωνικής και οικονομικής ευημερίας των κατοίκων της περιοχής του, με παρεμβάσεις στους τομείς (ενδεικτικά): - Της Κοινωνικής Πολιτικής και της Κοινωνικής Ενσωμάτωσης - Της Υγείας - Της Παιδείας / Πολιτισμού / Αθλητισμού - Της Ισότητας των Φύλων και των Ευκαιριών γ) τη βελτίωση της τοπικής οικονομίας και απασχόλησης, με παρεμβάσεις στους τομείς (ενδεικτικά): - Των οικονομικών και παραγωγικών δραστηριοτήτων - Της απασχόλησης β) Εσωτερική ανάπτυξη του Δήμου ως οργανισμού Εκτός από τις δράσεις για την προώθηση της Δημοτικής και τοπικής ανάπτυξης το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα περιλαμβάνει δράσεις για τη βελτίωση της διοικητικής ικανότητας του Δήμου ως δημόσιου οργανισμού με σκοπούς τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας, της αποδοτικότητας και της νομιμοποίησης της λειτουργίας της. Ειδικότερα οι σχετικές δράσεις αποσκοπούν : - στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας των δραστηριοτήτων και στην καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 2

- στη βελτίωση της παραγωγικής ικανότητας των υπηρεσιών της, της ανάπτυξης του υφιστάμενου προσωπικού, της μηχανοργάνωσης, της προμήθειας εξοπλισμού και της εξασφάλισης γης και κτιριακών εγκαταστάσεων - στη βελτίωση της οικονομικής κατάστασης του Δήμου, μέσω του μεσοπρόθεσμου οικονομικού προγραμματισμού, της παρακολούθησης του κόστους των παρεχόμενων υπηρεσιών και της ορθολογικότερης οικονομικής διαχείρισης γ) Ανάπτυξη των συνεργασιών του Δήμου Ο ρόλος του Δήμου, πλέον των οριοθετημένων από το θεσμικό πλαίσιο αρμοδιότητές, είναι να μεριμνά για τη συνολική ευημερία της περιοχής του. Η διοίκηση γίνεται αντιληπτή όχι μόνο ως διοίκηση για τη παροχή ορισμένων πάγιων υπηρεσιών του Δήμου, αλλά ως μέριμνα για το σύνολο των τοπικών υποθέσεων. Σ' αυτή την κατεύθυνση το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του Δήμου θα πρέπει να επισημαίνει τη συμβολή που μπορούν να έχουν στην ανάπτυξή του Δήμου: - Οι τοπικοί κοινωνικοί και οικονομικοί φορείς, - Οι γειτονικοί όμοροι Δήμοι, - Οι λοιποί φορείς του πολιτικο-διοικητικού συστήματος της χώρας. Επομένως, το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα εκτός από τις υπηρεσίες, τα έργα και τις ρυθμίσεις για τα οποία είναι αρμόδιος ο Δήμος, είναι δυνατό να εντοπίζει δραστηριότητες που ανήκουν στην αρμοδιότητα άλλων φορέων και να προσδιορίζει τις αναγκαίες ενέργειες συνεργασίας και συντονισμού με αυτούς. Το πρόγραμμα εκτός των άλλων στοχεύει επίσης, στην αναβάθμιση του επιπέδου συνεργασίας του Δήμου με φορείς του ιδιωτικού, δημόσιου και κοινωνικού τομέα, σε τοπικό, διαπεριφερειακό, εθνικό και διεθνές επίπεδο, για τη συντονισμένη προώθηση της τοπικής ανάπτυξης και την από κοινού παροχή υπηρεσιών ή υλοποίηση δράσεων και συμφωνιών. Γ. Κύρια χαρακτηριστικά των επιχειρησιακών προγραμμάτων Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του Δήμου Κέρκυρας αποτελεί εργαλείο για την άσκηση του αναπτυξιακού του ρόλου σε εναρμόνιση με τους στόχους της δημοτικής αρχής για την περίοδο 2014-2019, με τα εξής χαρακτηριστικά: α. Είναι ολοκληρωμένο πρόγραμμα τοπικής ανάπτυξης και βελτίωσης της διοικητικής ικανότητας του ΟΤΑ: Αποτελεί πρόγραμμα αναπτυξιακών υποδομών και τοπικών επενδύσεων, αλλά και πρόγραμμα για τη βελτίωση της υφιστάμενης λειτουργίας των δημοτικών υπηρεσιών και των Νομικών προσώπων που εποπτεύονται από το Δήμο. Είναι πρόγραμμα, πολυτομεακού χαρακτήρα, με εύρος θεματικών αντικειμένων αντίστοιχου του φάσματος των θεμάτων που απασχολούν την καθημερινή λειτουργία του ΟΤΑ. Καλύπτει όλο το φάσμα των αρμοδιοτήτων του Δήμου και εν δυνάμει το σύνολο των τοπικών υποθέσεων. Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 3

β. Αποτελεί το πενταετές πρόγραμμα δράσης του ΟΤΑ και των Νομικών Προσώπων του: Στις προτεραιότητες του προγράμματος αντανακλάται η βούληση και το όραμα της Δημοτικής Αρχής καθώς και οι προτεραιότητες του αναπτυξιακού σχεδιασμού σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Το όραμα της εκάστοτε δημοτικής αρχής αποτυπώνεται στη στρατηγική και αναλύεται σε πενταετές πρόγραμμα δράσης του ΟΤΑ και των Νομικών Προσώπων του και τέλος σε ετήσιο πρόγραμμα δράσης της κάθε υπηρεσίας του δήμου και των Νομικών Προσώπων του. γ. Είναι οργανικό στοιχείο της καθημερινής λειτουργίας και διοίκησης του Δήμου και μέρος του προγραμματικού του κύκλου: Η σύνταξη του επιχειρησιακού προγράμματος είναι η αρχική φάση της διαδικασίας προγραμματισμού, παρακολούθησης και αξιολόγησης της δράσης του Δήμου. Η διαδικασία αυτή αποτελεί το διαρκές αντικείμενο ενασχόλησης των αιρετών οργάνων, των προϊσταμένων και της αρμόδιας Υπηρεσίας Προγραμματισμού και Ανάπτυξης του. δ. Υλοποιείται μέσω του ετήσιου προγράμματος δράσης του ΟΤΑ και των Νομικών Προσώπων του: Σκοπός της σύνταξης του ετήσιου προγράμματος δράσης είναι η εξειδίκευση του συνολικού πενταετούς επιχειρησιακού προγράμματος σε ετήσιο πρόγραμμα των υπηρεσιών. Ο ετήσιος προγραμματισμός στοχεύει στον επιμερισμό των δράσεων του πενταετούς προγράμματος στις υπηρεσίες, οι οποίες υλοποιούν τμήματα του επιχειρησιακού προγράμματος ε. Εκπονείται με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων : Κατά τη διαδικασία σύνταξής του συμμετέχουν με σαφώς καθορισμένο τρόπο: - Αιρετά όργανα (Δημ. Συμβούλιο, Επιτροπές, Αντιδήμαρχοι, ΔΣ Νομικών Προσώπων, Συμβούλια Τοπικών και Δημοτικών Κοινοτήτων) - Υπηρεσιακά στελέχη (Προϊστάμενοι υπηρεσιών, Διευθυντές Νομικών Προσώπων, στελέχη της Υπηρεσίας Προγραμματισμού και Ανάπτυξης) - Τοπικοί φορείς και ομάδες δημοτών με σημαντικό βαθμό συμβολής στην τοπική ανάπτυξη ή/και στη λειτουργία του ΟΤΑ - Φορείς του διοικητικού συστήματος της χώρας (πχ Περιφέρεια) στ. Αξιοποιεί δείκτες επίδοσης: Το επιχειρησιακό πρόγραμμα διατυπώνει μετρήσιμους στόχους, η επίτευξη των οποίων παρακολουθείται μέσω της αξιοποίησης συστήματος δεικτών επίδοσης. Για την παρακολούθηση της εξέλιξης της τιμής των δεικτών αξιοποιούνται τα στοιχεία (εσόδων / δαπανών, πόρων, εκροών, αποτελεσμάτων στους αποδέκτες) που τηρούνται στις βάσεις δεδομένων του ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος του Δήμου. Η λήψη των αποφάσεων προγραμματισμού δεν στηρίζεται μόνο στην ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης, αλλά και στις ανάγκες και προσδοκίες των κατοίκων και του ανθρώπινου δυναμικού του Δήμου, όπως αυτές διατυπώνονται στις διαδικασίες συμμετοχής. Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 4

Συνοψίζοντας, το επιχειρησιακό πρόγραμμα αποτελεί το βασικό πλαίσιο κατεύθυνσης, προσδιορισμού και συντονισμού των ενεργειών όλων των οργάνων διοίκησης και υπηρεσιών και είναι ευρύτερα γνωστό στους εργαζόμενους του ΟΤΑ, προκειμένου να υλοποιηθούν οι στόχοι του συνιστά δε προϊόν συλλογικής εργασίας όλων των δομών του Δήμου και οδηγεί στην ανάληψη δεσμεύσεων μεταξύ των διαδοχικών ιεραρχικών επιπέδων, σε ότι αφορά την υλοποίηση του τμήματος εκείνου στο οποίο αυτά εμπλέκονται. Δ. Διαδικασίες κατάρτισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος Η εκπόνηση του Επιχειρησιακού Προγράμματος περιλαμβάνει επιμέρους βήματα (εικόνα 1), με σκοπό να προσεγγιστούν και να αναλυθούν συστηματικά όλες εκείνες οι παράμετροι και όλοι οι συντελεστές που επηρεάζουν και καθορίζουν το πλαίσιο λειτουργίας και ανάπτυξης του Δήμου. Τα βήματα περιγράφονται συνοπτικά στη συνέχεια. Εικόνα 1: Επιμέρους βήματα Επιχειρησιακού Προγράμματος Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 5

Βήμα 1: Προετοιμασία και οργάνωση Σκοπός του βήματος είναι η προετοιμασία και οργάνωση της όλης διαδικασίας κατάρτισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος. Το βήμα ολοκληρώνεται με τις εξής ενέργειες : - Οργάνωση του έργου από την Υπηρεσία Προγραμματισμού και Ανάπτυξης και την δυνητική σύσταση ομάδας έργου ή επιμέρους θεματικών ομάδων εργασίας, μία ανά θεματική ενότητα («Περιβάλλον και ποιότητα ζωής», «Κοινωνική Πολιτική, Υγεία, Παιδεία, Πολιτισμός και Αθλητισμός», «Τοπική Οικονομία και Απασχόληση» «Βελτίωση Διοικητικής Ικανότητας του Δήμου»). - Διατύπωση των αρχικών κατευθύνσεων της Δημοτικής Αρχής - Προγραμματισμό του έργου - Ενημέρωση του προσωπικού των υπηρεσιών και των ΝΠ του Δήμου για τη διαδικασία κατάρτισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος Βήμα 2: Συνοπτική περιγραφή και αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης Σκοπός του βήματος είναι η αποτύπωση και αξιολόγηση: - της γενικής εικόνας της περιοχής του Δήμου και του Δήμου ως Οργανισμού. - της περιοχής του Δήμου και των κάθετων υπηρεσιών στο θεματικό τομέα «Περιβάλλον και ποιότητα ζωής». - της περιοχής του Δήμου και των κάθετων υπηρεσιών στο θεματικό τομέα «Κοινωνική Πολιτική, Υγεία, Παιδεία, Πολιτισμός και Αθλητισμός». - της περιοχής του Δήμου και των κάθετων υπηρεσιών στο θεματικό τομέα «Τοπική οικονομία και απασχόληση». - του εσωτερικού περιβάλλοντος του Δήμου και των οριζόντιων υπηρεσιών. Για το σκοπό αυτό, η Υπηρεσία Προγραμματισμού και Ανάπτυξης: - περιγράφει συνοπτικά τη γενική, μακροσκοπική εικόνα της περιοχής του Δήμου αλλά και το Δήμο ως Οργανισμό - σε συνεργασία με τις υπηρεσίες του Δήμου και τα Νομικά του Πρόσωπα, όπου απαιτείται, αναφέρει τα γεωγραφικά, πληθυσμιακά, κοινωνικά, οικονομικά, πολεοδομικά, περιβαλλοντικά και αναπτυξιακά χαρακτηριστικά του Δήμου καθώς και των σχέσεων και των αλληλεξαρτήσεών του με την ευρύτερη περιοχή. Σειρά πινάκων διευκολύνουν τη συνοπτική και περιεκτική παρουσίαση των στοιχειών που απαιτούνται. - σε συνεργασία με τις υπηρεσίες του Δήμου και τα Νομικά του Πρόσωπα, μέσω συμπλήρωσης ερωτηματολογίων περιγραφής και αξιολόγησης της κατάστασης από τις υπηρεσίες και τα ΝΠ, προβαίνει σε εντοπισμό προβλημάτων για την τοπική ανάπτυξη σε κάθε θεματικό τομέα («Περιβάλλον και ποιότητα ζωής», «Κοινωνική Πολιτική, Υγεία, Παιδεία, Πολιτισμός και Αθλητισμός», «Τοπική Οικονομία και Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 6

Απασχόληση»). Σειρά πινάκων διευκολύνουν τη συνοπτική και περιεκτική παρουσίαση των στοιχειών που απαιτούνται. - σε συνεργασία με τις υπηρεσίες του Δήμου, μέσω συμπλήρωσης ερωτηματολογίων, αποτυπώνει και παρουσιάζει συνοπτικά: την οργανωτική δομή και τα συστήματα λειτουργίας το ανθρώπινο δυναμικό τις συνεργασίες διαδικασίες, συστήματα και πρότυπα που υποστηρίζουν την Ηλεκτρονική διακυβέρνηση την κτιριακή υποδομή και τον τεχνικό εξοπλισμό οικονομικά στοιχεία και περιουσία Σειρά πινάκων διευκολύνουν τη συνοπτική και περιεκτική παρουσίαση των στοιχειών που απαιτούνται. - σε συνεργασία με τις υπηρεσίες του Δήμου και τα Νομικά του Πρόσωπα, μέσω συμπλήρωσης ερωτηματολογίων, για τους ανωτέρω αναφερόμενους προβαίνει σε εντοπισμό προβλημάτων για την εσωτερική ανάπτυξη του Δήμου. Σειρά πινάκων διευκολύνουν τη συνοπτική και περιεκτική παρουσίαση των στοιχειών που απαιτούνται. Η αξιολόγηση της περιοχής του Δήμου και της οργάνωσης και λειτουργίας του περιλαμβάνει τουλάχιστον: - Τα κρίσιμα ζητήματα ανάπτυξης (τοπικά και εσωτερικά), τα οποία είναι σκόπιμο να αντιμετωπιστούν από το Δήμο μεσοπρόθεσμα, ιεραρχημένα κατά σειρά προτεραιότητας. - Τα μειονεκτήματα και τα πλεονεκτήματα της περιοχής του Δήμου ως προς τα κρίσιμα ζητήματα, τις ανάγκες των πολιτών καθώς επίσης και την εκτιμώμενη ζήτηση για την παροχή υπηρεσιών σε επίπεδο Δήμου. - Τις δυνατότητες και τις υφιστάμενες αδυναμίες των υπηρεσιών του Δήμου και των Νομικών Προσώπων του, σε σχέση α) με τις λειτουργίες που επιτελούν, το ανθρώπινο δυναμικό, την υλικοτεχνική τους υποδομή, τη ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, και β) με την οικονομική κατάσταση του Δήμου και των Νομικών Προσώπων του. - Τις ευκαιρίες και τους περιορισμούς από εξωγενείς παράγοντες (όπως θεσμικό πλαίσιο, εθνικές και ευρωπαϊκές πολιτικές και χρηματοδοτήσεις). Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 7

Βήμα 3: Καθορισμός του Οράματος και της Στρατηγικής του Δήμου-Κατάρτιση Στρατηγικού Σχεδίου Σκοποί του βήματος είναι: - η διατύπωση του οράματος - η διατύπωση των κατευθυντηρίων πολιτικών επιλογών της Δημοτικής Αρχής για την επόμενη περίοδο - η επιλογή της στρατηγικής που θα ακολουθήσει ο Δήμος - ο προσδιορισμός των Μέτρων (Αναπτυξιακές Προτεραιότητες) και των Στόχων, σύμφωνα με τις οποίες θα διαρθρωθεί το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα, λαμβάνοντας υπόψη τις εθνικές (τομεακές και περιφερειακές) αναπτυξιακές προτεραιότητες. Η στρατηγική του Δήμου οργανώνεται σε τέσσερις άξονες: Άξονας 1 ος Άξονας 2 ος Άξονας 3 ος Άξονας 4 ος «Περιβάλλον και ποιότητα ζωής» «Κοινωνική Πολιτική, Υγεία, Παιδεία, Πολιτισμός και Αθλητισμός», «Τοπική Οικονομία και Απασχόληση» «Βελτίωση Διοικητικής Ικανότητας του Δήμου» για κάθε έναν από τους οποίους εξειδικεύονται Μέτρα και Στόχοι Αναπτυξιακές προτεραιότητες του Δήμου αποτελούν γενικές κατευθύνσεις της Δημοτικής Αρχής που καθοδηγούν και προσανατολίζουν τις ειδικότερες αποφάσεις των υπηρεσιών κατά την επιλογή των δράσεων. Βήμα 4: Συνεργασία με όμορους Δήμους Σκοπός του βήματος είναι η διασφάλιση του συντονισμού των δράσεων υπερτοπικής ανάπτυξης και η προώθηση τυχόν διαδημοτικών συνεργασιών. Το βήμα, εκτός των άλλων, στοχεύει επίσης στην αναβάθμιση του επιπέδου συνεργασίας του Δήμου με όμορους Δήμους για τη συντονισμένη προώθηση της υπερτοπικής ανάπτυξης και την από κοινού παροχή υπηρεσιών ή την υλοποίηση δράσεων και συμφωνιών. Βήμα 5: Έγκριση του Στρατηγικού Σχεδίου και Διαδικασίες Διαβούλευσης Το βήμα περιλαμβάνει τις εξής ενέργειες : - Έγκριση του Στρατηγικού Σχεδίου από το Δημοτικό Συμβούλιο μετά από εισήγηση της Εκτελεστικής Επιτροπής - Παρουσίαση του Στρατηγικού Σχεδίου στη Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης - Παρουσίαση του Στρατηγικού Σχεδίου μέσω των διαθέσιμων συστημάτων και διαδικασιών επικοινωνίας - Διοργάνωση δημόσιων εκδηλώσεων-διαβούλευση Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 8

- Σύνοψη των συμπερασμάτων των διαδικασιών διαβούλευσης και ενημέρωση της Εκτελεστικής Επιτροπής και των αρμόδιων υπηρεσιών - Εφόσον κρίνεται απαραίτητο από την Εκτελεστική Επιτροπή, με βάση τα συμπεράσματα της διαβούλευσης, αναθεωρούνται σημεία του Στρατηγικού Σχεδίου. Βήμα 6: Κατάρτιση Επιχειρησιακού Σχεδίου Με σκοπό την εφαρμογή της στρατηγικής του Δήμου, στο βήμα αυτό, καταρτίζεται το Επιχειρησιακό Σχέδιο για την επίτευξη κάθε αναπτυξιακής προτεραιότητας του Στρατηγικού Σχεδίου. Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα περιλαμβάνει Άξονες, Μέτρα, στόχους, όπως έχουν καταρτιστεί στη φάση κατάρτισης του Στρατηγικού Σχεδίου, και δράσεις που εξειδικεύουν τη στρατηγική του Δήμου. Καταρτίζεται από την Υπηρεσία Προγραμματισμού και Ανάπτυξης σε συνεργασία με την Υπηρεσία που είναι αρμόδια για το Μέτρο και το Στόχο. Για την επίτευξη των Στόχων του κάθε Μέτρου σχεδιάζεται σειρά Δράσεων. Για την κατάρτιση του Επιχειρησιακού Σχεδίου απαιτούνται οι εξής ενέργειες: 1. Εξειδίκευση των Μέτρων και των Στόχων σε Δράσεις 2. Συνοπτική περιγραφή του σχεδίου δράσης για κάθε αρμόδια υπηρεσία Το Επιχειρησιακό Σχέδιο αναφέρεται τόσο σε δράσεις τοπικής ανάπτυξης όσο και σε δράσεις εσωτερικής ανάπτυξης. Βήμα 7: Πενταετής Προγραμματισμός των Δράσεων. Οικονομικός Προγραμματισμός του Επιχειρησιακού Προγράμματος Σκοποί του βήματος είναι: - Ιεράρχηση & προγραμματισμός των δράσεων: διάρκεια και χρονοδιάγραμμα, αρμόδια υπηρεσία, φορείς υλοποίησης και χωροθέτηση, προτεραιότητα, προσδιορισμός των αναγκαίων ανθρώπινων και υλικών πόρων για την υλοποίηση τους, εκροές, κλπ. - Εκτίμηση του προϋπολογισμού των δράσεων - Εκτίμηση των εσόδων και των πηγών χρηματοδότησης - Κατανομή των εσόδων στα έτη για την κάλυψη των δαπανών των δράσεων Ο πενταετής και ο οικονομικός προγραμματισμός πραγματοποιούνται από την Υπηρεσία Προγραμματισμού και Ανάπτυξης, σε συνεργασία με την υπηρεσία που είναι αρμόδια για το Μέτρο και το Στόχο. Προκειμένου να αποκτηθεί η συγκεντρωτική εικόνα των δράσεων του Επιχειρησιακού αλλά και η εικόνα για επιμέρους κατανομές, η Υπηρεσία Προγραμματισμού και Ανάπτυξης δημιουργεί συγκεντρωτικούς πίνακες και τους ομαδοποιεί : Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 9

- ανάλογα με την υπηρεσία που είναι υπεύθυνη για την υλοποίησή τους - ανάλογα με το είδος τους (λειτουργία, ενέργεια, επένδυση/έργο) (συνεχιζόμενη, νέα) - ανάλογα με την προτεραιότητα - ανάλογα με τη χωροθέτηση (στο σύνολο της επικράτειας του Δήμου, ανά δημοτική τοπική κοινότητα, διαδημοτική, διαβαθμιδική, π, κλ.) - ανάλογα με το έτος - ανάλογα με τη πηγή χρηματοδότησης και το έτος Μέσω των προηγούμενων ομαδοποιήσεων διενεργούνται ποικίλοι έλεγχοι των δράσεων. Τέλος συντάσσονται οι Χρηματοδοτικοί Πίνακες του Επιχειρησιακού Προγράμματος. Βήμα 8: Προσδιορισμός Δεικτών Παρακολούθησης και Αξιολόγησης Στο βήμα αυτό προσδιορίζονται οι δείκτες με βάση τους οποίους θα πραγματοποιείται η παρακολούθηση και η αξιολόγησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος. Οι δείκτες παρακολούθησης κατηγοριοποιούνται σε δείκτες εισροών, εκροών και αποτελέσματος. Βήμα 9: Έγκριση του Επιχειρησιακού Προγράμματος & Τελικές Ενέργειες Το βήμα περιλαμβάνει τις εξής ενέργειες: - έγκριση από το ΔΣ του κάθε Νομικού Προσώπου του Δήμου, εντός μιας (1) εβδομάδας από την εισήγηση των υπηρεσιών του, των στόχων και των δράσεων του Επιχειρησιακού που το αφορούν. - ολοκλήρωση του σχεδίου Επιχειρησιακού Προγράμματος από την Υπηρεσία Προγραμματισμού και Ανάπτυξης - υποβολή του σχεδίου Επιχειρησιακού Προγράμματος από την Εκτελεστική Επιτροπή στο Δημοτικό Συμβούλιο, επισυνάπτοντας τις σχετικές αποφάσεις των Νομικών Προσώπων του Δήμου για δράσεις/ σχέδια δράσης που τα αφορούν. - έγκριση του σχεδίου από το Δημοτικό Συμβούλιο - έλεγχο για τη νομιμότητα της διαδικασίας κατάρτισης του προγράμματος από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση (Αυτοτελής Υπηρεσία Εποπτείας ΟΤΑ), με υποβολή σχετικής έκθεσης εγκεκριμένης από το Δημοτικό Συμβούλιο - δημοσιοποίηση του προγράμματος από το Δήμο. Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 10

EΝΟΤΗΤΑ 1 : ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 : ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ 1.1 Η ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΩΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ 1.1.1 Συνοπτική περιγραφή της φυσιογνωμίας του Δήμου Ο Δήμος Κέρκυρας υπάγεται στην Περιφερειακή Ενότητα Κέρκυρας (πρώην Νομαρχία Κέρκυρας) της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων. Αποτελείται από το νησί της Κέρκυρας και τα τρία Διαπόντια νησιά (Οθωνοί, Ερείκουσα, Μαθράκι) στη βορειοδυτική άκρη του Ελλαδικού χώρου και έχει συνολικό πληθυσμό 102.071 κατοίκους (μόνιμος πληθυσμός, απογραφή 2011). Έδρα του δήμου είναι η πόλη της Κέρκυρας. Ο Δήμος Κέρκυρας βρίσκεται στο θαλάσσιο χώρο της κεντρικής Μεσογείου, στο βορειότερο σημείο του Ιονίου Πελάγους, στην είσοδο της Αδριατικής Θάλασσας. Γειτνιάζει στα ανατολικά με τις δυτικές ακτές της Βαλκανικής (Ηπειρωτικές ακτές, νοτιοδυτική Αλβανία) και δυτικά µε την νότια Ιταλία. Έχει έκταση 592 τ.χλμ, γεγονός που τον καθιστά το έβδομο σε έκταση ελληνικό νησί και το δεύτερο των Ιονίων Νήσων. Έχει επίμηκες σχήμα περίπου τριγωνικό με μήκος από Β προς Ν περίπου 62 χλμ. και μέγιστο πλάτος, στα βόρεια 28 χλμ. και 5 χλμ στα νότια. Εικόνα 2: Χάρτης της Ελλάδας Με την εφαρμογή της νέας διοικητικής διαίρεσης της χώρας κατά το Πρόγραμμα Καλλικράτης το 2010 (Ν. 3852/2010), υπήρξε μεταβολή στα διοικητικά και γεωγραφικά όρια του Δήμου, που προέκυψε από τη συνένωση 12 Καποδιστριακών Δήμων και 3 κοινοτήτων και πλέον συγκροτείται από είκοσι (23) Δημοτικές Κοινότητες (οι τρεις νησιωτικές), εβδομήντα εννέα (79) Τοπικές Κοινότητες Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 11

Εικόνα 3: Συγκρότηση Δήμου Κέρκυρας Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της απογραφής πληθυσμού της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής για το έτος 2011, ο μόνιμος πληθυσμός του Δήμου Κέρκυρας είναι 102.071 κάτοικοι.(φεκ 3465/Β/28.12.12) Στον παρακάτω πίνακα απεικονίζονται οι Δημοτικές & Τοπικές Κοινότητες του Δήμου Κέρκυρας, με αναφορά και στις Δημοτικές Ενότητες (πρώην ΟΤΑ), καθώς και τα στοιχεία που αφορούν στο μόνιμο πληθυσμό ανά δημοτική και τοπική κοινότητα. Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 12

Πίνακας 1 : Δημοτικές & Τοπικές Κοινότητες Δήμου Κέρκυρας Δημοτική Ενότητα Δημοτικές & Τοπικές Κοινότητες (ΔΚ & ΤΚ) Μόνιμος Πληθυσμός Αγίου Γεωργίου Αγίου Αθανασίου (ΤΚ) 192 Αγρού (ΤΚ) 365 Αρκαδάδων (ΤΚ) 90 Αρμενάδων (ΤΚ) 177 Αφιώνος(ΤΚ) 297 Δάφνης (ΤΚ) 290 Δροσάτου (ΤΚ) 146 Καββαδάδων (ΤΚ) 651 Καστελλάνων Γύρου (ΤΚ) 106 Μεσαριάς (ΤΚ) 224 Πάγων (ΤΚ) 511 Ραχτάδων (ΤΚ) 179 Χωρεπισκόπων (ΤΚ) 203 Αχιλλείων Βιρού (ΔΚ) 2.140 Γαστουρίου (ΔΚ) 1.700 Κυνοπιαστών (ΔΚ) 2.290 Αγίου Προκοπίου (ΤΚ) 378 Αγίων Δέκα(ΤΚ) 370 ΆνωΓαρούνας (ΤΚ) 227 Βαρυπατάδων (ΤΚ) 352 Κακαφατιώνων (ΤΚ) 457 Καμάρας(ΤΚ) 159 Καστελλάνων Μέσης (ΤΚ) 535 Κάτω Γαρούνας (ΤΚ) 633 Κουραμάδων (ΤΚ) 255 Μπενιτσών (ΤΚ) 843 Σταυρού (ΤΚ) 312 Εσπερίων Αυλιωτών (ΔΚ) 1.276 Καρουσάδων (ΔΚ) 1.419 Μαγουλάδων (ΔΚ) 1.118 Αγίων Δούλων (ΤΚ) 185 Αγραφών (ΤΚ) 274 Αντιπερνών (ΤΚ) 202 Βαλανείου (ΤΚ) 224 Βελονάδων (ΤΚ) 863 Καβαλλουρίου (ΤΚ) 318 Περουλάδων (ΤΚ) 725 Σιδαρίου (ΤΚ) 386 Θιναλίου Νυμφών (ΔΚ) 995 Αγ. Παντελεήμονα (ΤΚ) 1.207 Επισκέψεως (ΤΚ) 537 Κληματιάς (ΤΚ) 289 Λαυκίου (ΤΚ) 229 Λουτσών (ΤΚ) 223 Ξανθάτων (ΤΚ) 189 Περιθείας (ΤΚ) 560 Πεταλείας (ΤΚ) 209 Σύνολο Πληθυσμού Ανά Ενότητα 3.431 10.651 6.990 5.226 Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 13

Δημοτική Ενότητα Δημοτικές & Τοπικές Κοινότητες (ΔΚ & ΤΚ) Μόνιμος Πληθυσμός Σφακερών (ΤΚ) 788 Κασσωπαίων Κασσιόπης (ΔΚ) 977 Γιμαρίου (ΤΚ) 218 Νησακίου (ΤΚ) 370 Σινιών (ΤΚ) 620 Κερκυραίων Αλεπούς (ΔΚ) 3.149 Καναλίου (ΔΚ) 4.086 Κερκυραίων (ΔΚ) 32.095 Εβροπούλων (ΤΚ) 344 Κορισσίων Αργυράδων (ΔΚ) 1.719 Περιβολίου (ΔΚ) 1.427 Αγίου Νικολάου (ΤΚ) 440 Βασιλατίκων (ΤΚ) 147 Κουσπάδων (ΤΚ) 349 Πετριτής (ΤΚ) 693 Λευκιμμαίων Λευκίμμης (ΔΚ) 3.620 Νεοχωρίου (ΔΚ) 1.443 ΆνωΛευκίμμης (ΤΚ) 213 Βιταλάδων (ΤΚ) 524 Μελιτειέων Αγίου Ματθαίου (ΔΚ) 1.190 Χλομού (ΔΚ) 870 Άνω Παυλιάνας (ΤΚ) 478 Βουνιατάδων (ΤΚ) 208 Κάτω Παυλιάνας (ΤΚ) 125 Μοραιτίκων (ΤΚ) 814 Πεντατίου 262 Στρογγυλής 475 Χλοματιανών 684 Παλαιοκαστριτών Λιαπάδων (ΔΚ) 931 Αλειμματάδων (ΤΚ) 199 Γαρδελάδων (ΤΚ) 371 Δουκάδων (ΤΚ) 721 Κρήνης (ΤΚ) 292 Λακώνων (ΤΚ) 624 Μακράδων (ΤΚ) 331 Σκριπερού (ΤΚ) 599 Παρελίων Σιναράδων (ΔΚ) 920 Αγίου Ιωάννου (ΤΚ) 1.140 Άφρας (ΤΚ) 1.098 Βάτου (ΤΚ) 345 Γιαννάδων (ΤΚ) 597 Κανακάδων (ΤΚ) 204 Κοκκινίου (ΤΚ) 580 Κομπιτσίου (ΤΚ) 733 Μαρμάρου (ΤΚ) 174 Πέλεκα(ΤΚ) 612 Φαιάκων Άνω Κορακιάνας (ΔΚ) 1.411 Κάτω Κορακιάνας (ΔΚ) 2.775 Σύνολο Πληθυσμού Ανά Ενότητα 2.185 39.674 4.775 5.800 5.106 4.068 6.403 6.545 Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 14

Δημοτική Ενότητα Δημοτικές & Τοπικές Κοινότητες (ΔΚ & ΤΚ) Μόνιμος Πληθυσμός Σύνολο Πληθυσμού Ανά Ενότητα Αγίου Μάρκου (ΤΚ) 937 Ζυγού (ΤΚ) 207 Σγουράδων (ΤΚ) 228 Σπαρτύλα (ΤΚ) 721 Σωκρακίου (ΤΚ) 266 Ερεικούσσης Ερεικούσσης (ΔΚ) 496 496 Μαθρακίου Μαθρακίου (ΔΚ) 329 329 Οθωνών Οθωνών (ΔΚ) 392 392 Σύνολο Πληθυσμού Δήμου Κέρκυρας 102.071 Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2011 Δημοτική Ενότητα Αγ. Γεωργίου Εικόνα 4: Γεωγραφικά όρια Δημοτικής Ενότητας Αγ. Γεωργίου Η Δημοτική Ενότητα (ΔΕ) Αγ. Γεωργίου βρίσκεται στη βορειοδυτική πλευρά του Δήμου Κέρκυρας, έχει έκταση 39,7 τ.χλμ., 3.431 κάτοικους και συνορεύει βόρεια με τη ΔΕ Εσπερίων, νότια με τη ΔΕ Παλαιοκαστριτών, ενώ δυτικά βρέχεται από την Αδριατική. Με την εφαρμογή του προγράμματος Καλλικράτης η ΔΕ Αγ. Γεωργίου αποτελείται από 13 Τοπικές Κοινότητες (ΤΚ) ενώ η διαχρονικά η εξέλιξη του πληθυσμού αποτυπώνεται ως εξής: Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 15

Πίνακας 2: Εξέλιξη Πληθυσμού πρώην Δήμου Αγίου Γεωργίου 12 Κοινότητα 1920 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011 Αγίου Αθανασίου 363 347 319 287 273 225 186 233 267 192 Αγρού 706 753 786 732 648 553 467 447 600 365 Αρκαδάδων 741 815 642 248 329 149 126 123 150 90 Αρμενάδων 655 667 408 360 258 239 204 196 305 177 Αφιώνα 234 278 236 196 234 305 297 Δάφνης 397 333 244 208 339 412 290 Δροσάτου 312 283 255 312 283 255 233 261 261 146 Καββαδάδων 706 726 551 573 621 551 578 764 768 651 Καστελλάνων Γύρου 308 312 241 197 232 301 106 Μεσαριάς 345 411 431 406 339 342 324 232 249 224 Πάγων 942 1007 1075 686 928 694 660 601 380 511 Ραχτάδων 470 485 515 441 383 348 270 261 338 179 Χωρεπισκόπω 491 505 548 514 454 314 314 436 326 203 Σύνολο 5731 5999 5901 5498 5439 4391 3963 4359 4662 3.431 Η ΔΕ Αγίου Γεωργίου είναι μία προικισμένη ενότητα, καθώς σε αυτήν μπορεί κανείς να βρει μια πανέμορφη παραλία με ήπια τουριστική ανάπτυξη καθώς επίσης και όμορφες διαδρομές στο πλούσιο ορεινό όγκο της. Ολόκληρη η περιοχή χαρακτηρίζεται ως λοφώδης και η γεωμορφολογία της έχει επιδράσει καθοριστικά στη διαμόρφωση του παραγωγικού της συστήματος, που κατά βάση στηρίζεται στην ελαιοκαλλιέργεια. Οι υδάτινοι πόροι είναι αρκετά πλούσιοι, δυστυχώς όμως ελάχιστοι από αυτούς αξιοποιούνται για αρδευτικούς σκοπούς και έτσι οι περισσότεροι από αυτούς χρησιμοποιούνται για την ύδρευση των τοπικών κοινοτήτων και άλλοι καταλήγουν ανεκμετάλλευτοι στην θάλασσα. Βρέχεται από το Ιόνιο πέλαγος στη Δυτική της πλευρά. Οι ακτές της είναι αμμώδεις και μεγάλης σχετικά έκτασης. Οι παράκτιες περιοχές της είναι ήπια τουριστικά αξιοποιημένες. Η ομώνυμη παραλία της ενότητας (παραλία Αγίου Γεωργίου), συχνά κατέχει Γαλάζια Σημαία και αποτελεί μια από τις ωραιότερες παραλίες του νησιού. Στη ΔΕ Αγίου Γεωργίου βρίσκεται και τμήμα της παραλίας του Αρίλλα, που είναι γνωστή σε εκείνους που εκτιμούν την απομόνωση και την ηρεμία, η οποία έχει επίσης βραβευτεί με γαλάζια σημαία. Πρόκειται για μια εκτεταμένη παραλία με αμμουδιά αλλά και σημεία με βότσαλο, η οποία δεν έχει κορεστεί ακόμη από την τουριστική κίνηση και διατηρεί αναλλοίωτες τις φυσικές της ομορφιές. Στις τοπικές κοινότητες υπάρχουν αξιόλογα τοπία με σημαντικότερο ένα φυσικά διαμορφωμένο καταρράκτη, στην ΤΚ Πάγων. Επίσης, η χερσόνησος Πόρτο, μια μικρή λωρίδα γης που παρέχει εξαιρετική θέα του όρμου του Άη-Γιώργη και του ανοιχτού πελάγους. Από το Πόρτο φαίνεται το νησί «Kαράβι», το οποίο στάθηκε η αφορμή για τη 1 Γουναρόπουλος Σ. Μαλακούδη Γ., Ιστορική εξέλιξη δημιουργίας των Δήμων στην Κέρκυρα από την ένωση μέχρι τον Καλλικράτη, Κέρκυρα 2013 Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 16

δημιουργία πολλών μύθων και διαδόσεων. Σύμφωνα με τον Πλίνιο είναι το πετρωμένο καράβι των Φαιάκων. Το χωριό του Aφιώνα είχε πρωτοκατοικηθεί τον 6ο αι. π.x., αλλά εγκαταλείφθηκε λίγο αργότερα για να ξανακατοικηθεί τον 6ο αι. μ.x. από τους Aβάρους (Mογγολική ή Oυνική φυλή). Στον Αφιώνα βρίσκεται επίσης και η τοποθεσία «Λουλούδι», ένα φυσικό πλάτωμα στην κορυφή του λόφου που προσφέρει μοναδική θέα. Αξίζει να αναφέρουμε και τους δύο παραδοσιακούς οικισμούς της ενότητας, τους Χωρεπισκόπους και τον Πρινύλα, όπου κανείς μπορεί να συναντήσει ιδιαίτερα δείγματα της επτανησιακής αρχιτεκτονικής. 3 Δημοτική Ενότητα Αχιλλείων Εικόνα 5: Γεωγραφικά Όρια Δημοτικής Ενότητας Αχιλλείων Η Δημοτική Ενότητα (ΔΕ) Αχιλλείων βρίσκεται στο κεντρικό τμήμα της Κέρκυρας και εκτείνεται προς τον νότο έχοντας συνολική επιφάνεια 48,6 τ.χλμ. και 10.651 κάτοικους. Συνορεύει από Βορρά με τη ΔΕ Κερκυραίων, βορειοδυτικά με τη ΔΕ Παρελίων και από το Νότο με τη ΔΕ Μελιτειέων. Ανατολικά βρέχεται από το Ιόνιο Πέλαγος και δυτικά από την Αδριατική. Με την εφαρμογή του προγράμματος Καλλικράτης η ΔΕ Αχιλλείων αποτελείται από 3 Δημοτικές Κοινότητες (ΔΚ) και 11 Τοπικές Κοινότητες (ΤΚ), ενώ διαχρονικά η εξέλιξη του πληθυσμού αποτυπώνεται ως εξής: 3 www.agiosgeorgios.gov.gr Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 17

Πίνακας 3: Εξέλιξη Πληθυσμού Πρώην Δήμου Αχιλλείων 4 Κοινότητα 1920 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011 Γαστουρίου 1163 1120 1120 1021 1115 941 992 1161 1830 1.700 Αγ. Προκοπίου 508 499 497 424 413 338 260 388 380 378 Αγ.Δέκα 860 899 925 754 687 625 551 626 481 370 Άνω Γαρούνα 375 412 477 396 359 278 252 275 283 227 Βαρυπατάδων 636 650 674 552 504 438 351 321 338 352 Βιρού 458 546 602 622 772 779 896 1402 1635 2.140 Καλαφατιώνων 798 809 781 671 633 513 458 507 471 457 Καμάρας 197 264 195 197 177 153 197 210 159 Καστελλάνων Μέσης 1033 1071 827 655 576 489 487 518 586 535 Κάτω Γαρούνα 575 666 757 757 786 681 675 707 679 633 Κυνοπιαστών 1236 1362 1301 1265 1179 912 1011 1503 1942 2.290 Μπενιτσών 416 450 512 513 596 598 676 1397 789 843 Σταυρού 662 709 792 638 594 519 452 455 423 312 Κουραμάδων 436 434 445 398 348 285 227 239 272 255 Σύνολο 9156 9824 8854 8861 8759 6632 6449 8535 10319 10.651 Η πλούσια γεωμορφολογία σε συνδυασμό με τις κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν συνέβαλαν στη δημιουργία ενός μοναδικής ομορφιάς και βιοποικιλότητας φυσικού περιβάλλοντος. Η ποικιλότητα των φυτικών και ειδών καθιστούν το τοπίο της περιοχής σπάνιας ομορφιάς και ιδιαίτερης οικολογικής σημασίας. Βασικά χαρακτηριστικά του φυσικού περιβάλλοντος αποτελούν τα καταπράσινα μέχρι τις κορυφές βουνά, οι πολλές πηγές, οι καταπράσινες ελαιώνες και οι μοναδικές παραλίες. Στα όρια της δημοτικής ενότητας εντάσσεται και η λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου. Η λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου, μαζί και η παραλιακή ζώνη που εκτείνεται από τη χερσόνησο του Κανονιού έως τον οικισμό της Μεσογγής, απαρτίζουν έναν οικότοπο πλούσιο σε χλωρίδα και πανίδα. Οι δυτικές ακτές της δημοτικής ενότητας είναι πολύ απόκρημνες, ακόμη και στις περιοχές που δεν εμφανίζονται συμπαγή πετρώματα, ενώ οι ανατολικές περιοχές είναι περισσότερο ομαλές, περισσότερο κατοικημένες και τουριστικά ανεπτυγμένες. Οι φυσικοί σχηματισμοί που διακρίνουν το τοπίο της περιοχής και προσελκύουν επισκέπτες, είναι οι μεγάλης έκτασης και ομορφιάς παραλίες και όρμοι. Από τις πλέον όμορφες και γνωστές παραλίες είναι αυτή του Αη- Γόρδη, η οποία χαρακτηρίζεται για το μήκος της, το φυσικό τοπίο και είναι αμμώδης και ήπια όσον αφορά το βάθος της. Στο χωριό Γαστούρι βρίσκεται και ανάκτορο του Αχιλλείου, το οποίο έχτισε στο τέλος του Ι9ου αιώνα η Αυτοκράτειρα της Αυστρίας Ελισσάβετ. 5 4 Γουναρόπουλος Σ. Μαλακούδη Γ., Ιστορική εξέλιξη δημιουργίας των Δήμων στην Κέρκυρα από την ένωση μέχρι τον Καλλικράτη, Κέρκυρα 2013 5 www.achillion-dimos.gr Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 18

Δημοτική Ενότητα Εσπερίων Εικόνα 6: Γεωγραφικά Όρια Δημοτικής Ενότητας Εσπερίων Η Δημοτική Ενότητα (ΔΕ) Εσπερίων βρίσκεται στη ΒΔ πλευρά της Κέρκυρας., έχει έκταση 48,6 τ.χλμ., 6.990 κάτοικους και συνορεύει νότια με τη ΔΕ Αγ. Γεωργίου, ανατολικά με τη ΔΕ Θιναλίων και βρέχεται από την Αδριατική. Με την εφαρμογή του προγράμματος «Καλλικράτης» η ΔΕ Εσπερίων αποτελείται από τρείς Δημοτικές Κοινότητες (ΔΚ) και δέκα Τοπικές Κοινότητες (ΤΚ), ενώ διαχρονικά η εξέλιξη του πληθυσμού αποτυπώνεται ως εξής: Πίνακας 4: Εξέλιξη Πληθυσμού πρώην Δήμου Εσπερίων 6 Κοινότητα 1920 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011 Αγίων Δούλων 464 454 440 394 340 265 256 298 301 185 Αγραφών 910 846 749 683 650 451 372 455 424 274 Αντιπερνών 345 351 318 256 268 315 202 Αυλιωτών 1095 1124 1269 1272 1231 1129 1104 1198 1453 1276 Βαλανείου 478 547 555 520 490 346 322 353 368 224 Βελονάδων 933 1004 1074 1021 967 858 802 869 958 863 Καβαλουρίου 401 478 523 521 504 416 429 389 369 318 Καρουσάδων 1287 1620 1789 1551 1440 1235 1290 1312 1639 1419 Μαγουλάδων 982 1117 1031 1172 989 882 907 1181 1101 1118 Περουλάδων 858 799 898 825 739 565 525 672 837 725 Σιδαρίου 95 189 185 218 269 371 386 Σύνολο 7408 7989 8328 8399 7890 6385 6225 6966 8136 6.990 Τα έντεκα γραφικά χωριά, αγκαλιάζονται από την πυκνή βλάστηση, με παραδοσιακούς οικισμούς και γραφικές γειτονιές. Το τμήμα του νησιού της Κέρκυρας που βρίσκεται 6 Γουναρόπουλος Σ. Μαλακούδη Γ., Ιστορική εξέλιξη δημιουργίας των Δήμων στην Κέρκυρα από την ένωση μέχρι τον Καλλικράτη, Κέρκυρα 2013 Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 19

απέναντι στην Ιταλία και την είσοδο της Αδριατικής, είναι ένα από τα πιο όμορφα μέρη όλων των Επτανήσων. Από τα αρχαία χρόνια η περιοχή γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη, στη βόρεια κυρίως ακτή της. Τα ερειπωμένα μεσαιωνικά οχυρά και οι πύργοι της, μιλάνε ακόμα και σήμερα για τις δύσκολες εποχές του νησιού, με τους επιδρομείς και τους κατακτητές που εναλλάσσονταν συχνά. Όμως, τα γραφικά χωριά στο εσωτερικό, μακριά από τα τουριστικά κέντρα, διασώζουν ακόμα τη φυσιογνωμία της Κέρκυρας, την αληθινή, την πάντα φιλική και γεμάτη μουσική και ευθυμία. Τα παράλια της περιοχής, είναι μοναδικά σε ομορφιά. Αυτά τα στοιχεία, έχουν κάνει το Σιδάρι, το σημαντικότερο παραθεριστικό κέντρο του νησιού και από τα πιο ανεπτυγμένα των Επτανήσων. Τόσο η μαγευτική παραλία του με το περίφημο «Canal d Amour», όσο και η βλάστηση της περιοχής, αποτελούν τα βασικά θέλγητρα του. 7 Δημοτική Ενότητα Θιναλίου Εικόνα 7: Γεωγραφικά Όρια Δημοτικής Ενότητας Θιναλίου Η Δημοτική Ενότητα (ΔΕ) Θιναλίου βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της Κέρκυρας. Έχει έκταση 77,9 τ.χλμ., 5.226 κάτοικους και συνορεύει δυτικά με την ΔΕ Εσπερίων, ανατολικά με την ΔΕ Κασσωπαίων και νότια με τη ΔΕ Φαιάκων. Βόρεια βρέχεται από την Αδριατική.Με την εφαρμογή του προγράμματος «Καλλικράτης» η ΔΕ Θιναλίου αποτελείται από μια Δημοτική Κοινότητα (ΔΚ) και 9 Τοπικές Κοινότητες (ΤΚ) ενώ διαχρονικά η εξέλιξη του πληθυσμού αποτυπώνεται ως εξής: 7 www.esperion.gov.gr Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 20

Πίνακας 5: Εξέλιξη Πληθυσμού πρώην Δήμου Θιναλίων 8 Κοινότητα 1920 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011 Αγίου Παντελεήμονα 649 772 672 728 716 522 545 906 1207 Κληματιάς 548 348 680 619 624 498 463 477 510 289 Λαυκίου 289 484 337 361 349 278 320 407 229 Λουτσών 414 458 546 422 458 264 304 355 223 Νυμφών 1001 1116 1213 1238 1170 1137 1029 1105 1124 995 Ξανθάτων 252 288 325 307 268 214 246 290 320 189 Περιθείας 736 762 758 787 753 573 627 539 560 Πεταλείας 481 524 681 539 534 411 316 193 209 Σφακερών 369 462 426 579 788 Επίσκεψης 803 854 974 1012 872 729 654 579 537 Σύνολο 5542 6068 6612 6013 5744 4626 4504 5386 5512 5226 Eμφανίζει ποικίλη μορφολογία εδάφους, οι περιοχές κοντά στην θάλασσα είναι πεδινές και το βόρειο τμήμα του ουσιαστικά αποτελεί όλο μια μεγάλη παραλία. Το νότιονοτιοδυτικό τμήμα του είναι ορεινό, καθώς στα όρια του Δήμου περιλαμβάνεται ένα σημαντικό τμήμα της οροσειράς του Παντοκράτορα. Στο κομμάτι αυτό του Δήμου υπάρχουν αρκετοί ορεινοί γραφικοί οικισμοί, όπως η Πετάλεια, η Άνω Περίθεια και το Λαύκι. Άλλοι σημαντικοί οικισμοί είναι η Επίσκεψη, οι Νυμφές, η Κληματιά, ο Άγιος Παντελεήμονας και το τουριστικό κέντρο Ρόδα. Στο δυτικό άκρο του Δήμου υπάρχει και η λιμνοθάλασσα Αντινιώτη. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια η οικονομία της ενότητας ήταν καθαρά αγροτική. Οι κάτοικοί του ασχολούνται κυρίως με την καλλιέργεια της ελιάς, καθώς στα όρια της ενότητας βρίσκεται ένα σημαντικό τμήμα του Κερκυραϊκού ελαιώνα. Ελιές καλλιεργούνται ακόμα και στο ορεινό τμήμα, σε μεγάλο υψόμετρο. Άλλο σημαντικό προϊόν είναι το κουμ κουάτ: στην ενότητα Θιναλίου παράγεται το 80% της συνολικής παραγωγής του νησιού. Άλλα προϊόντα είναι το κρασί, τα καρύδια και τα εσπεριδοειδή. Τα τελευταία χρόνια η περιοχή και ιδιαίτερα η παραλιακή (ή "χαμηλή" ζώνη), γνωρίζει ιδιαίτερη τουριστική ανάπτυξη. Έχουν αρχίσει να κατασκευάζονται σύγχρονες και μεγάλες υποδομές, η νυχτερινή ζωή της περιοχής γίνεται πόλος έλξης και για τις γειτονικές ενότητες, ενώ γίνονται και αρκετές πολιτιστικές εκδηλώσεις. 8 Γουναρόπουλος Σ. Μαλακούδη Γ., Ιστορική εξέλιξη δημιουργίας των Δήμων στην Κέρκυρα από την ένωση μέχρι τον Καλλικράτη, Κέρκυρα 2013 Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 21

Δημοτική Ενότητα Κασσωπαίων Εικόνα 8: Γεωγραφικά Όρια Δημοτικής Ενότητας Κασσωπαίων Η Δημοτική Ενότητα (ΔΕ) Κασσωπαίων βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της Κέρκυρας. Έχει έκταση 33,9 τ.χλμ., 2.185 κάτοικους και συνορεύει ανατολικά με τις ΔΕ Θιναλίων και ΔΕ Φαιάκων, ενώ από τις υπόλοιπες πλευρές της βρέχεται από το Ιόνιο Πέλαγος. Με την εφαρμογή του προγράμματος Καλλικράτης, η ΔΕ Κασσωπαίων αποτελείται από 1 Δημοτική Κοινότητα (ΔΚ) και 3 Τοπικές Κοινότητες (ΤΚ), ενώ διαχρονικά η εξέλιξη του πληθυσμού αποτυπώνεται ως εξής: Πίνακας 6: Εξέλιξη Πληθυσμού πρώην Δήμου Κασσωπαίων 9 Κοινότητα 1920 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011 Γιμαρίου 484 393 372 307 316 283 340 218 Κασσιόπης 514 597 639 628 613 565 720 967 1170 977 Νησακίου 730 610 578 422 507 457 534 370 Σινιών 2128 2237 1065 975 925 707 658 698 743 620 Σύνολο 2642 2834 2918 2606 2488 2001 2201 2405 2787 2185 Βρίσκεται στο πιο ανεπτυγμένο σημείο του βόρειου τμήματος της Κέρκυρας. Στην αρχαιότητα η Κασσιώπη ήταν χωριό ψαράδων και καθώς βρισκόταν σε καίρια θέση ήταν αρκετά εύπορη. Η ΔΕ Κασσωπαίων περιβάλλεται από πλούσια βλάστηση και έχει στη πλάτη της το βουνό "Παντοκράτορα". Το λιμάνι της ακόμη και σήμερα χρησιμοποιείται από τους ψαράδες. Η απλοϊκότητα, που είναι τυπική της Ελληνικής κουλτούρας, χαρακτηρίζει αυτό 9 Γουναρόπουλος Σ. Μαλακούδη Γ., Ιστορική εξέλιξη δημιουργίας των Δήμων στην Κέρκυρα από την ένωση μέχρι τον Καλλικράτη, Κέρκυρα 2013 Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 22

το όμορφο χωριό. Η περιοχή της ΔΕ Κασσωπαίων προσφέρεται για τουριστικές δραστηριότητες, καθώς διαθέτει όμορφες παραλίες και αξιοθέατα. Δημοτική Ενότητα Κερκυραίων Εικόνα 9: Γεωγραφικά Όρια Δημοτικής Ενότητας Κερκυραίων Η Δημοτική Ενότητα (ΔΕ) Κερκυραίων βρίσκεται στο κέντρο του νησιού και εκτείνεται προς τον νότο, καλύπτοντας συνολική επιφάνεια 41.905 στρ. και 39.674 κάτοικους. Συνορεύει από βορρά με τη ΔΕ Φαιάκων, από το Νότο με τη ΔΕ Αχιλλείων, δυτικά με τη ΔΕ Παρελίων και ανατολικά βρέχεται από το Ιόνιο Πέλαγος. Με την εφαρμογή του προγράμματος «Καλλικράτης» η ΔΕ Κερκυραίων αποτελείται από 4 Δημοτικές Κοινότητες (ΔΚ) ενώ διαχρονικά η εξέλιξη του πληθυσμού αποτυπώνεται ως εξής: Πίνακας 7: Εξέλιξη Πληθυσμού πρώην Δήμου Κερκυραίων 10 Κοινότητα 1920 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011 Κερκυραίων 30569 29896 31461 30811 29896 31461 36901 36293 33886 32095 Αλεπούς 432 540 764 788 747 787 972 1523 1606 3149 Εβροπούλων 474 539 598 572 494 355 389 464 439 344 Καναλίων 1091 1362 1567 1675 1525 1473 1868 2686 3556 4086 Σύνολο 32566 32337 34390 33846 32662 34076 40130 40966 39487 39674 10 Γουναρόπουλος Σ. Μαλακούδη Γ., Ιστορική εξέλιξη δημιουργίας των Δήμων στην Κέρκυρα από την ένωση μέχρι τον Καλλικράτη, Κέρκυρα 2013. Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 23

Δημοτική Ενότητα Κορισσίων Εικόνα 10: Γεωγραφικά Όρια Δημοτικής Ενότητας Κορισσίων Η Δημοτική Ενότητα (ΔΕ) Κορισσίων βρίσκεται στη νότια πλευρά της Κέρκυρας. έχει έκταση 27,6 τ.χλμ. πληθυσμό 4.775 κάτοικους και συνορεύει βόρεια με τη ΔΕ Μελιτειέων, νότια με τη ΔΕ Λευκιμμαίων, ανατολικά βρέχεται από την Αδριατική και δυτικά από το Ιόνιο πέλαγος. Με την εφαρμογή του προγράμματος «Καλλικράτης» η ΔΕ Κορισσίων αποτελείται από 2 Δημοτικές Κοινότητες (ΔΚ) και 4 Τοπικές Κοινότητες (ΤΚ) ενώ διαχρονικά η εξέλιξη του πληθυσμού αποτυπώνεται ως εξής: Πίνακας 8: Εξέλιξη Πληθυσμού πρώην Δήμου Κορισσίων 11 Κοινότητα 1920 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011 Αγίου Νικολάου 497 593 588 505 549 492 471 440 Αργυράδων 1471 1704 1802 2169 2044 1485 1648 1795 2033 1719 Βασιλατίκων 1117 1063 1278 179 178 155 231 179 174 147 Κουσπάδων 345 343 367 433 426 383 349 Περιβολίου 1050 1318 1676 1268 1472 1359 1334 1395 1441 1427 Πετριτής 561 611 603 580 723 704 693 Σύνολο 3638 4085 5253 5115 5236 4474 4775 5010 5206 4775 Στην ενότητα Κορισσίων υπάρχουν παραλίες με χρυσαφένιες αμμουδιές και κρυστάλλινα νερά, που πλαισιώνονται από τον συνδυασμό του βουνού και της θάλασσας. Κύριο 11 Γουναρόπουλος Σ. Μαλακούδη Γ., Ιστορική εξέλιξη δημιουργίας των Δήμων στην Κέρκυρα από την ένωση μέχρι τον Καλλικράτη, Κέρκυρα 2013 Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 24

χαρακτηριστικό της είναι ο υδροβιότοπος της Λίμνης Κορισσίων, που φιλοξενεί τεράστιο πλήθος ψαριών και σπάνιων πουλιών, όπως κύκνους, γλάρους, αγριόχηνες, λούφες, χέλια, κέφαλους και λαβράκια. Στον υδροβιότοπο αυτό διατηρούνται όλοι οι τύποι αυτοφυούς βλάστησης που υπάρχουν στην περιοχή, καθώς επίσης και ένα δάσος από κέδρους. 12 Δημοτική Ενότητα Λευκιμμαίων Εικόνα11:Γεωγραφικά όρια Δημοτικής Ενότητας Λευκιμμαίων Η Δημοτική Ενότητα (ΔΕ) Λευκιμμαίων βρίσκεται στη νότια πλευρά της Κέρκυρας. έχει έκταση 50,8 τ.χλμ., πληθυσμό 5.800 κάτοικους και συνορεύει βόρεια με τη ΔΕ Κορισσίων, και βρέχεται από την Αδριατική και το Ιόνιο πέλαγος. Με την εφαρμογή του προγράμματος «Καλλικράτης» η ΔΕ Λευκιμμαίων αποτελείται από 2 Δημοτικές Κοινότητες (ΔΚ) και 2 Τοπικές Κοινότητες (ΤΚ) ενώ διαχρονικά η εξέλιξη του πληθυσμού αποτυπώνεται ως εξής: Πίνακας 9: Εξέλιξη Πληθυσμού πρώην Δήμου Λευκιμμαίων 13 Κοινότητα 1920 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011 Λευκίμμης 2858 2856 3043 3074 2738 2108 2509 4257 4364 3620 Ανω Λευκίμμης 2293 2494 2901 2824 2683 2146 2045 139 213 Βιταλάδων 378 444 408 495 532 538 524 Νεοχωρίου 747 1315 1412 1617 1520 1641 1748 1663 1443 Σύνολο 5151 6097 7259 7688 7482 6182 6690 6537 6704 5800 12 www.korission.gov.gr 13 Γουναρόπουλος Σ. Μαλακούδη Γ., Ιστορική εξέλιξη δημιουργίας των Δήμων στην Κέρκυρα από την ένωση μέχρι τον Καλλικράτη, Κέρκυρα 2013 Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 25

H Λευκίμμη είναι περιοχή με ιστορικές ρίζες που φθάνουν μέχρι τον 5ο αιώνα π.χ. (αναφορά του αρχαίου Έλληνα ιστορικού Θουκυδίδη στη ναυμαχία Κερκυραίων-Κορίνθιων στο ακρωτήριο Λευκίμμης 434-435 π.χ.). Πληθώρα στοιχείων που έχουν βρεθεί σε διάφορα σημεία, αλλά και σε γραπτά, μαρτυρούν τις βυζαντινές ρίζες της Λευκίμμης. Έκτοτε, η αναφορά στην ευρύτερη περιοχή της Λευκίμμης είναι αρκετά συχνή, παίζοντας σημαντικό ρόλο στην γενικότερη ιστορία του νησιού, σαν μια από τις μεγαλύτερες πόλεις της Κέρκυρας με μεγάλη εμπορική δραστηριότητα ( Aλυκές - Ποτάμι ). Στην Λευκίμμη φθάνει κανείς τόσο από το αεροδρόμιο και το λιμάνι της Κέρκυρας όσο και από το λιμάνι της Ηγουμενίτσας, το οποίο συνδέεται με το ομώνυμο λιμάνι.. Από τον Κάβο, με μικρά πλοία η περιοχή συνδέεται με Σύβοτα (Mούρτος), Πάργα, Παξούς και Aντιπάξους. Ολόκληρη η περιοχή της ενότητας καλύπτεται από απέραντους ελαιώνες και βλάστηση, που εκτείνεται με την ίδια συχνότητα και πυκνότητα έως τις ακτές του Ιονίου πελάγους. Μπορεί κανείς να ανακαλύψει ερημικές παραλίες με καταγάλανα νερά και απέραντες αμμουδιές από ψιλή άμμο σε όλο το μήκος των ακτών. 14 Δημοτική Ενότητα Μελιτειέων Εικόνα 12: Γεωγραφικά όρια Δημοτικής Ενότητας Μελιτειέων Η Δημοτική Ενότητα (ΔΕ) Μελιτειέων βρίσκεται στη νότια πλευρά της Κέρκυρας. έχει έκταση 67 τ.χλμ., πληθυσμό 5.106 κάτοικους και συνορεύει βόρεια με τη ΔΕ Αχιλλείων, νότια με τη ΔΕ Κορισσίων, δυτικά βρέχεται από την Αδριατική και ανατολικά από το Ιόνιο πέλαγος Με την εφαρμογή του προγράμματος «Καλλικράτης» η ΔΕ Μελιτειέων αποτελείται από 2 Δημοτικές Κοινότητες (ΔΚ) και 7 Τοπικές Κοινότητες (ΤΚ) ενώ διαχρονικά η εξέλιξη του πληθυσμού αποτυπώνεται ως εξής: 14 www.lefkimi.gov.gr Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 26

Πίνακας 10: Εξέλιξη Πληθυσμού πρώην Δήμου Μελιτειέων 15 Κοινότητα 1920 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011 Αγίου Ματθαίου 1585 1768 2064 1974 1892 1596 1487 1629 1698 1190 Μωραίτικων 543 624 472 462 607 624 630 820 864 814 Άνω Παυλιάνας 405 468 587 343 411 436 479 510 495 478 Βουνιατάδων 154 166 238 263 259 264 254 239 322 208 Κάτω Παυλιάνας 216 218 214 207 187 337 125 Πεντατίου 170 188 240 390 262 Στρογγυλής 508 561 645 623 636 593 562 514 595 475 Χλομοτιανών 484 537 601 622 715 854 842 684 Χλομού 1059 1279 1255 1223 1198 1078 1007 973 1147 870 Σύνολο 4908 5054 5501 5641 5822 5427 5341 5726 6690 5106 Οι απέραντοι ελαιώνες που καταλήγουν σε πολλά χιλιόμετρα από χρυσές αμμουδιές, η λίμνη Κορισσίων, οι παραδοσιακοί οικισμοί με τα παλιά αρχοντικά, τα καντούνια, οι εκκλησίες, τα καλά οργανωμένα διεθνή τουριστικά θέρετρα είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά της ΔΕ Μελιτειέων. Η παραλία Ίσσου αποτελεί μέρος μια ευρύτερης περιοχής απείρου φυσικού κάλλους 2000 στρεμμάτων. Γύρω από τη παραλία υπάρχουν αμμοθίνες έκτασης περίπου 4.000 στρεμμάτων και δάσος κέδρων. Τα φυόμενα δασικά είδη αποτελούν οργανική ενότητα, η οποία δύναται να συμβάλει στη διατήρηση της φυσικής και βιολογικής ισορροπίας. Επίσης, κοντά υπάρχει η Λίμνη Κορισσίων μήκους 5 χλ. και συνολικής έκτασης 6000 στρεμμάτων. Αποτελεί καταφύγιο πουλιών, όπως η ίβις και ο τσικνιάς, καθώς και καλοβατικών πτηνών (καλαμοκανάδες, μπεκατσόνια, αβοκέτες). Στον υδροβιότοπο της λίμνης Κορισσίων έχουν παρατηρηθεί 126 είδη πουλιών. Στους αμμόλοφους διαβιώνουν φίδια και σαύρες, και γύρω από τη λίμνη βατράχια και νεροχελώνες. Στην περιοχή του υδροβιότοπου έχουν παρατηρηθεί και καταγραφεί 14 διαφορετικά είδη ορχιδέων. Αρχικά η λίμνη δεν ενωνόταν με τη θάλασσα. Αυτό έγινε το 1925. Το σημείο που ενώνονται τα νερά της λίμνης με αυτά της θάλασσας ονομάζεται «Βιβάρι» (Τάγιο). Στο σημείο αυτό στεγάζονται και οι εγκαταστάσεις των ψαράδων της Διαδημοτικής Επιχείρησης Εκμετάλλευσης της λίμνης. 16 15 Γουναρόπουλος Σ. Μαλακούδη Γ., Ιστορική εξέλιξη δημιουργίας των Δήμων στην Κέρκυρα από την ένωση μέχρι τον Καλλικράτη, Κέρκυρα 2013 16 http://www.corfu-melitieon.gov.gr. Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 27

Δημοτική Ενότητα Παλαιοκαστριτών Εικόνα 13: Γεωγραφικά Όρια Δημοτικής Ενότητας Παλαιοκαστριτών Η Δημοτική Ενότητα (ΔΕ) Παλαιοκαστριτών βρίσκεται στη δυτική πλευρά της Κέρκυρας. έχει έκταση 48,3 τ.χλμ., πληθυσμό 4.068 και συνορεύει βόρεια με τη ΔΕ Αγ. Γεωργίου, νότια με τη ΔΕ Παρελίων, ανατολικά με τις ΔΕ Φαιάκων και Κερκυραίων και δυτικά βρέχεται από την Αδριατική. Με την εφαρμογή του προγράμματος «Καλλικράτης» η ΔΕ Παλαιοκαστριτών αποτελείται απόν μια Δημοτική Κοινότητα (ΔΚ) και 7 Τοπικές Κοινότητες (ΤΚ) ενώ διαχρονικά η εξέλιξη του πληθυσμού αποτυπώνεται ως εξής: Πίνακας 11: Εξέλιξη Πληθυσμού πρώην Δήμου Παλαιοκαστριτών 17 Κοινότητα 1920 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011 Αλειμματάδω 227 225 215 142 115 152 208 199 Γαρδελάδων 410 460 456 431 409 313 355 332 338 371 Δουκάδων 660 729 755 701 647 502 492 547 689 721 Κρήνης 329 352 319 306 290 253 266 256 292 Λακώνων 698 736 797 718 719 697 733 705 755 624 Λιαπάδων 1040 1065 1103 1082 1084 931 1032 1070 1026 931 Μακράδων 934 618 566 533 486 409 384 345 376 331 Σκριπερού 894 884 887 757 677 594 569 580 747 599 Σύνολο 4636 4821 5143 4766 4543 3878 3933 3997 4395 4068 Στην δημοτική ενότητα περιέχεται η παραλία της Παλαιοκαστρίτσας, διεθνές τουριστικό θέρετρο, καθώς και η παραλία των Λιαπάδων. 17 Γουναρόπουλος Σ. Μαλακούδη, Ιστορική εξέλιξη δημιουργίας των Δήμων στην Κέρκυρα από την ένωση μέχρι τον Καλλικράτη, Κέρκυρα 2013 Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 28

Δημοτική Ενότητα Παρελίων Εικόνα 14: Γεωγραφικά Όρια Δημοτικής Ενότητας Παρελίων Η Δημοτική Ενότητα (ΔΕ) Παρελίων βρίσκεται στη δυτική πλευρά της Κέρκυρας. έχει έκταση 48,9 τ.χλμ., πληθυσμό 6.403 και συνορεύει βόρεια με τη ΔΕ Παλαιοκαστριτών, νότια με τη ΔΕ Αχιλλείων, ανατολικά με τη ΔΕ Κερκυραίων και δυτικά βρέχεται από την Αδριατική Με την εφαρμογή του προγράμματος «Καλλικράτης» η ΔΕ Παρελίων αποτελείται από μια Δημοτική Κοινότητα (ΔΚ) και εννέα Τοπικές Κοινότητες (ΤΚ), ενώ διαχρονικά η εξέλιξη του πληθυσμού αποτυπώνεται ως εξής: Πίνακας 12: Εξέλιξη Πληθυσμού πρώην Δήμου Παρελίων 18 Κοινότητα 1920 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011 Αγ. Ιωάννου 315 425 364 612 778 943 1140 Άφρας 1009 909 772 745 793 936 1098 Βάτου 344 373 341 375 482 467 345 Γιαννάδων 1186 985 831 723 798 799 597 Κανακάδων 290 267 213 222 275 338 204 Κομπιτσίου 414 369 452 529 641 595 733 Μαρμάρου 335 322 233 248 234 327 174 Πέλεκα 938 789 605 637 715 841 612 Σιναράδων 1356 1316 1155 1019 1091 1218 920 Κοκκινίου 315 326 273 269 373 733 580 Σύνολο 6502 6081 5239 5379 6180 7197 6403 Στη δημοτική ενότητα περιέχεται η παραλία της Γλυφάδας, γνωστό τουριστικό θέρετρο με διεθνείς αναφορές, καθώς και οι παραλίες του Κοντογιαλού, των Ερμόνων, του Αγ. Γορδίου και της Μυρτιώτισσας, η οποία χαρακτηρίζεται ως ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. 18 Γουναρόπουλος Σ. Μαλακούδη Γ., Ιστορική εξέλιξη δημιουργίας των Δήμων στην Κέρκυρα από την ένωση μέχρι τον Καλλικράτη, Κέρκυρα 2013 Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 29

Το αναπτυξιακό προφίλ της ενότητας είναι ικανοποιητικό και η δυναμική της μεγαλύτερη, επειδή γειτνιάζει με την πόλη της Κέρκυρας. Έτσι διευκολύνεται η ανάπτυξη της βιοτεχνίας και της εμπορικής δραστηριότητας και όλων των άλλων δραστηριοτήτων που απαιτεί η επέκταση μιας σύγχρονης πόλης. Επίσης, η τουριστική δραστηριότητα στις μοναδικές δυτικές παραλίες, δίνει νέα δυναμική ανάπτυξης του ποιοτικού τουρισμού, με πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα για την ανάπτυξη ολόκληρης της γύρω περιοχής. Δημοτική Ενότητα Φαιάκων Εικόνα 15: Γεωγραφικά Όρια Δημοτικής Ενότητας Φαιάκων Η Δημοτική Ενότητα (ΔΕ) Φαιάκων βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της Κέρκυρας, έχει έκταση 53,8 τ.χλμ., πληθυσμό 6.545 και συνορεύει βόρεια με τις ΔΕ Αγ. Γεωργίου, Εσπερίων, Θιναλίων και Κασσωπαίων, νότια με τη ΔΕ Κερκυραίων, δυτικά με τη ΔΕ Παλαιοκαστριτών και ανατολικά βρέχεται από το Ιόνιο πέλαγος. Με την εφαρμογή του προγράμματος «Καλλικράτης» η ΔΕ Φαιάκων αποτελείται από δύο Δημοτικές Κοινότητες (ΔΚ) και πέντε Τοπικές Κοινότητες (ΤΚ) ενώ διαχρονικά η εξέλιξη του πληθυσμού αποτυπώνεται ως εξής: Πίνακας 13: Εξέλιξη Πληθυσμού πρώην Δήμου Φαιάκων 19 Κοινότητα 1920 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011 Αγίου Μάρκου 336 433 425 425 408 398 511 563 833 937 Άνω Κορακιάνας 1360 1380 1412 1227 1197 1079 1027 1259 1169 1411 Ζυγού 265 484 315 314 335 295 255 302 316 207 19 Γουναρόπουλος Σ. Μαλακούδη Γ., Ιστορική εξέλιξη δημιουργίας των Δήμων στην Κέρκυρα από την ένωση μέχρι τον Καλλικράτη, Κέρκυρα 2013 Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 30

Κοινότητα 1920 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011 Κάτω Κορακιάνας 1020 1157 1247 1313 1209 1286 1599 3214 2639 2775 Σγουράδων 253 285 330 319 245 246 271 282 320 228 Σπαρτύλα 808 825 875 799 742 638 771 774 819 721 Σωκρακίου 758 789 723 678 627 521 440 483 392 266 Σύνολο 4800 5353 5327 5075 6724 4463 6855 6877 6488 6545 Στη δημοτική ενότητα και ιδιαίτερα στις περιοχές Ύψος-Δασιά-Μπαρμπάτι έχει αναπτυχθεί ο τουρισμός επί δεκαετίες, και έχουν εγκατασταθεί μεγάλες τουριστικές μονάδες, παράγοντας σημαντικό πλούτο. Η ονομασία της Δημοτικής Ενότητας προέρχεται από την αρχαία ονομασία της Νήσου Κέρκυρας. Κοινότητα Ερεικούσης Εικόνα 16: Το νησί Ερείκουσα Το νησάκι της Ερείκουσας βρίσκεται στη βορειοδυτική πλευρά του νησιού της Κέρκυρας, έχει έκταση 4,4 τ.χλμ. και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 496 κάτοικους. Πίνακας 14: Εξέλιξη Πληθυσμού Ερεικούσης 20 Κοινότητα 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011 Ερεικούσσης 499 514 358 228 334 698 496 20 Γουναρόπουλος Σ. Μαλακούδη Γ., Ιστορική εξέλιξη δημιουργίας των Δήμων στην Κέρκυρα από την ένωση μέχρι τον Καλλικράτη, Κέρκυρα 2013. Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 31

Το μοναδικό της λιμάνι, το Πόρτο, με θαυμάσια παραλία και αξιόλογες παραθεριστικές εγκαταστάσεις, συνδέεται με το λιμάνι της Κέρκυρας και τους καλοκαιρινούς μήνες με το Σιδάρι. Το όνομα της, το οφείλει στον θάμνο Ρείκι, που φύεται εδώ και ανθίζει τον μήνα Οκτώβρη με ροζ μώβ άνθη που έχουν μια γλυκύτατη χαρακτηριστική μυρωδιά. Η ψηλότερη κορυφή του νησιού είναι το Μεροβίγλι, με 120 μ. ύψος, πλησίον της οποίας είναι ο Ανεμόμυλος, μέρος με εξαιρετική θέα. Το νησί είναι κατάφυτο από ελιές και κυπαρίσσια και η κύρια ασχολία των κατοίκων είναι η ελαιουργία, η αλιεία και ο τουρισμός. Αξιοθέατα του νησιού είναι, τα παραδοσιακά ελαιοτριβεία του που παράγουν και σήμερα λάδι με υγιεινό παραδοσιακό τρόπο, η εκκλησία της Αγ. Τριάδας με παλαιό πέτρινο καμπαναριό και η εκκλησία του Αγ. Νικολάου με ενδιαφέρουσα αγιογραφία. Συνολικά στην Ερείκουσα υπάρχουν έξι οικισμοί με είκοσι περίπου σπίτια ο καθένας. Κοινότητα Μαθρακίου Εικόνα 17: Το νησί Μαθράκι Το νησάκι του Μαθρακίου βρίσκεται στη βορειοδυτική πλευρά του νησιού της Κέρκυρας, έχει έκταση 3,5 τ.χλμ. και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 329 κάτοικους. Πίνακας 15: Εξέλιξη Πληθυσμού Μαθρακίου 21 Κοινότητα 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011 Μαθρακίου 325 383 240 177 143 297 329 21 Γουναρόπουλος Σ. Μαλακούδη Γ., Ιστορική εξέλιξη δημιουργίας των Δήμων στην Κέρκυρα από την ένωση μέχρι τον Καλλικράτη, Κέρκυρα 2013 Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 32

Το Μαθράκι είναι το μικρότερο από τα Διαπόντια νησιά. Βρίσκεται δυτικά της Κέρκυρας και απέχει 4,5 ν.μ. από τον Αγ. Στέφανο. Λιμάνι του είναι οι Πλάκες που συνδέονται με την Κέρκυρα, από το λιμάνι του Αγ. Στεφάνου των Αυλιωτών, και από το Σιδάρι. Έχει ιδιαίτερα πυκνή βλάστηση, διάσπαρτους μικρούς οικισμούς που συνδέονται μεταξύ τους με γραφικά μονοπάτια. Στην ανατολική του πλευρά, εκτός από το κύριο λιμάνι του, τις Πλάκες, βρίσκεται και η χαρακτηριστική του νησιού αχανής αμμουδιά Πορτέλο, 3 χλμ μήκους με ρηχά νερά. Ο τουρισμός δεν είναι ιδιαίτερα αναπτυγμένος, καθώς το νησί δέχεται τους λιγότερους επισκέπτες από τα Διαπόντια. Υπάρχουν λίγα ενοικιαζόμενα δωμάτια. Oι ακτές του σχηματίζουν ορμίσκους όπου οι δύο κυριότεροι, η Άμμος κι οι Απιδιές, χρησιμεύουν σα λιμάνια για τη προσέγγιση των μικρών καϊκιών της συγκοινωνίας με την Κέρκυρα. Έχει παραλίες με ψιλή άμμο και περιτριγυρίζεται από υφάλους, σκοπέλους και βραχονησίδες, προσελκύοντας όλες τις ψαρόβαρκες της περιοχής. Στα δύο άκρα του νησιού είναι χτισμένα τα δυο χωριά του, το Άνω και το Kάτω Mαθράκι. Κοινότητα Οθωνών Εικόνα 18: Το νησί Οθωνοί Το νησάκι των Οθωνών βρίσκεται στη βορειοδυτική πλευρά του νησιού της Κέρκυρας, έχει έκταση 10,1 τ.χλμ. και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 392 κάτοικους. Πίνακας 16: Εξέλιξη Πληθυσμού Οθωνών 22 Κοινότητα 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011 Οθωνών 683 637 418 164 98 663 392 Οι Οθωνοί το μεγαλύτερο από τα Διαπόντια νησιά και αποτελούν το δυτικότερο σημείο της Ελληνικής επικράτειας, εκεί όπου είναι και τα θαλάσσια σύνορα Ελλάδας-Ιταλίας και το 22 Γουναρόπουλος Σ. Μαλακούδη Γ., Ιστορική εξέλιξη δημιουργίας των Δήμων στην Κέρκυρα από την ένωση μέχρι τον Καλλικράτη, Κέρκυρα 2013 Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 33

Ελληνικό άκρο του Ιονίου Πελάγους. Απέχει 12 ν.μ. νότια από το ακρωτήριο Δράστη της Κέρκυρας και συνδέεται μαζί της από το λιμάνι του Αγ. Στεφάνου των Αυλιωτών και από το Σιδάρι. Λιμάνι του είναι η Άμμος που βρίσκεται στην ανατολική του πλευρά. Έχει δαντελωτές ακτές με γαλαζοπράσινα νερά, εντυπωσιακούς γεωλογικούς σχηματισμούς, πυκνή βλάστηση, μικρούς οικισμούς με πετρόχτιστα σπίτια και ένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικό φυσικό ανάγλυφο. Στα δυτικά είναι ο όρμος Φύκι με τον ομώνυμο οικισμό και θαυμάσια αμμουδερή παραλία. Ανατολικά, δίπλα στο κεντρικό λιμάνι της Άμμου, είναι το Αυλάκι, αλιευτικό καταφύγιο, το μοναδικό στο Νομό και νοτιότερα η Άσπρη Άμμος, απομονωμένη παραλία, επισκέψιμη μόνο με βάρκα, όπου είναι και η ενδιαφέρουσα σπηλιά που ονομάζεται Καλυψώ. Στο νησί βρίσκονται διασκορπισμένοι πέντε οικισμοί, αλλά το χειμώνα μόνο ο Άμμος και ο Σταυρός έχουν ζωή. 1.1.2 Δημογραφικά χαρακτηριστικά Σύμφωνα με τα στοιχεία της πιο πρόσφατης απογραφής (2011) της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, ο Μόνιμος πληθυσμός του Δήμου Κέρκυρας είναι 102.071 κάτοικοι (ΦΕΚ 3465/Β/28.12.2012), ο De facto πληθυσμός είναι 113.080(ΦΕΚ 699/Β/20.03.2014) και ο Νόμιμος 98.754 κάτοικοι. Ο Μόνιμος Πληθυσμός αφορά τον αριθμό των ατόμων που έχουν τη συνήθη διαμονή τους στην κάθε Περιφέρεια, Περιφερειακή Ενότητα, Δήμο, Δημοτική Ενότητα, Δημοτική ή Τοπική Κοινότητα και οικισμό της Χώρας. Στο Μόνιμο Πληθυσμό περιλαμβάνονται όλα τα άτομα ανεξαρτήτως υπηκοότητας (ελληνικής ή άλλης χώρας), τα οποία κατά την Απογραφή Πληθυσμού δήλωσαν τόπο συνήθους διαμονής τους εντός της Ελληνικής Επικράτειας Ως De facto πληθυσμός ορίζεται ο συνολικός πληθυσμός που βρέθηκε και απογράφηκε στο συγκεκριμένο αυτό τόπο, ανεξάρτητα από το αν διαμένει μόνιμα στον τόπο αυτό, ή αν είναι προσωρινός ή περαστικός. Ως Νόμιμος πληθυσμός θεωρείται ο αριθμός των δημοτών κάθε δήμου της χώρας, με την υπηκοότητα της χώρας και που διαμένουν μόνιμα στην χώρα. Ο αριθμός του μόνιμου πληθυσμού του δήμου Κέρκυρας αντιπροσωπεύει το 49,10% του συνολικού πληθυσμού της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων (207.855 κάτοικοι) και το 1% περίπου του συνολικού πληθυσμού της χώρας (10.815.197 κάτοικοι). Πίνακας 17: Μόνιμος πληθυσμός Δήμου Κέρκυρας 2001 2011 Δημοτική Ενότητα 2011 2001 Μεταβολή % Δ.Ε. Αγ. Γεωργίου 3431 4958-30,80% Δ.Ε. Αχιλλείων 10651 10319 3,22% Δ.Ε. Εσπερίων 6990 8136-14,09% Δ.Ε. Θιναλίων 5226 5512-5,19% Δ.Ε. Κασσωπαίων 2185 2787-21,60% Δ.Ε. Κερκυραίων 39674 39487 0,47% Δ.Ε. Κορισσίων 4775 5206-8,28% Δ.Ε. Λευκιμμαίων 5800 6704-13,48% Δ.Ε. Μελιτειέων 5106 6690-23,68% Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 34

Δημοτική Ενότητα 2011 2001 Μεταβολή % Δ.Ε. Παλαιοκαστριτών 4068 4395-7,44% Δ.Ε. Παρελίων 6403 7197-11,03% Δ.Ε. Φαιακών 6545 6488 0,88% Κοιν. Ερεικούσσης 496 698-28,94% Κοιν. Μαθρακίου 329 297 10,77% Κοιν. Οθωνών 392 663-40,87% Σύνολο 102.071 109.537-6,82% Περιφέρεια Ιονίων Νήσων 207.855 212.984-2,41% Σύνολο Χώρας 10.815.197 10.964.020-1,36% Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Γράφημα 1: Κατανομή πληθυσμού στις δημοτικές ενότητες Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού κατοικεί εντός της Δημοτικής Ενότητας Κέρκυρας (39%). Γύρω από την πόλη (Δ.Ε. Κέρκυρας) παρουσιάζεται πληθυσμιακή διασπορά με τα ποσοστά του μόνιμου πληθυσμού σε κάποιες δημοτικές ενότητες να είναι σχεδόν ταυτόσημα. Στη Δ.Ε. Αχιλλείων ο πληθυσμός κυμαίνεται στο 11%, ενώ το μικρότερο ποσοστό του μόνιμου πληθυσμού βρίσκεται στα μικρά νησιά, κοινότητες Ερείκουσας, Οθωνών και Μαθρακίου, από 0,2% - 1%. Γενικότερα, την τελευταία δεκαετία παρατηρείται μείωση στο μόνιμο πληθυσμό του δήμου Κέρκυρας. με τις μεγαλύτερες ποσοστιαίες μεταβολές να παρατηρούνται στις ΔΕ Αγ.Γεωργίου (30,80%), ΔΕ Μελιτειέων (23,68%), ΔΕ Κασσωπαίων (21,60%) καθώς και στην κοινότητα Οθωνών (40,87%). Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 35

Αναφορικά με την κατανομή του πληθυσμού ανά φύλο, σύμφωνα με τα στοιχεία της απογραφής του 2011, ο ανδρικός πληθυσμός σε απόλυτες τιμές ανέρχεται σε 49.594 άτομα ενώ ο γυναικείος διαμορφώνεται σε 52.477 άτομα Τέλος αναφορικά με την ηλικιακή κατανομή του μόνιμου πληθυσμού, σύμφωνα με τα στοιχεία της πρόσφατης απογραφής (2011) διαμορφώνεται και παρουσιάζεται στον παρακάτω πίνακα. Πίνακας 18: Πληθυσμιακή ηλικιακή κατανομή Δήμου Κέρκυρας 0-9 ετών (8,85%) 10-19 ετών (9,37%) 20-29 ετών (10,80%) 30-39 ετών (14,29) 40-49 ετών (14,67%) 50-59 ετών (13,95%) 60-69 ετών (11,77%) 70+ ετών (16,30%) Σύνολο 9.027 9.559 11.029 14.583 14.980 14.240 12.013 16.640 Ενώ η ηλικιακή πυραμίδα του πληθυσμού του Νομού Κέρκυρας συγκριτικά με την αντίστοιχη της χώρας έχει ως εξής: Γράφημα 2: Ηλικιακή πυραμίδα Νομού Κέρκυρας και της χώρας 2011 Πηγή : ΕΛΣΤΑΤ Συμπερασματικά, σε σχέση με την πληθυσμιακή δομή στο σύνολο της χώρας, ο νομός Κέρκυρας εμφανίζει ελαφρώς μεγαλύτερη πληθυσμιακή γήρανση με υψηλά ποσοστά πληθυσμού ηλικίας μέσης και άνω ηλικίας. Το 56,8% του πληθυσμού του νομού είναι ηλικίας άνω των 40 ετών. Σε πιο ειδικό πλαίσιο, η ηλικιακή πυραμίδα με το σχήμα της χαρακτηρίζει την περιοχή μελέτης ως περιοχή με σχετικά χαμηλό ποσοστό νέων (έως 19 ετών: 18,2%, έναντι 19,6% σε επίπεδο χώρας), σημαντική συμμετοχή του περισσότερο ενεργού πληθυσμού (20-69 ετών: 65,5%) και σχετικά υψηλό ποσοστό γεροντικού πληθυσμού (70 ετών και άνω: 16,4%, έναντι 14,8% σε επίπεδο χώρας). Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 36

Μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα για τη δημογραφική σύνθεση του πληθυσμού μπορεί να αποκτήσει κανείς με την μελέτη των δεικτών γήρανσης, εξάρτησης και αντικατάστασης.πιο αναλυτικά: - ο δείκτης εξάρτησης αφορά το λόγο των μονίμων κατοίκων που θεωρητικά λόγω ηλικίας, δεν μπορούν να εργαστούν (70+) προς τα άτομα εκείνα που βρίσκονται σε παραγωγική ηλικία (20-69). Με άλλα λόγια ο δείκτης αυτός αποδίδει το ποσοστό εκείνων που πρέπει να συντηρηθούν, σε μια κοινωνία, από άτομα σε παραγωγική ηλικία. Είναι δηλαδή ο λόγος του αθροίσματος των ατόμων ηλικιακών ομάδων (0-19) και (70+) προς τα άτομα ηλικίας (20-69). Όσο αυξάνει η τιμή του δείκτη, τόσο μεγαλύτερο βάρος επωμίζεται η ηλικιακή ομάδα που βρίσκεται σε παραγωγική ηλικία. - ο δείκτης γήρανσης εκφράζει το ποσοστό των ατόμων (70+) ως προς τα άτομα (0-9 ετών). Είναι ο λόγος που δείχνει πόσα ηλικιωμένα άτομα αναλογούν σε ένα παιδί ή είναι ο δείκτης που αποδίδει κατά πόσο ένας πληθυσμός είναι γερασμένος. - Ως δείκτης αντικατάστασης ορίζεται το κλάσμα του πλήθους των ατόμων της ομάδας (60-69) προς το αντίστοιχο αριθμό της ηλικιακής ομάδας (10-19) και είναι η ποσοτική έκφραση των ατόμων που θεωρητικά θα αποσυρθούν από την αγορά εργασίας ή/ και θα συνταξιοδοτηθούν προς εκείνα που δυνητικά πρόκειται να εισέλθουν στην αγορά εργασίας. Δηλαδή ο εν λόγω δείκτης καταδεικνύει τον αριθμό ηλικιωμένων που θα αντικαταστήσει κάθε ένας νέος 10-19 ετών. Πίνακας 19: Δομικά χαρακτηριστικά πληθυσμού Δήμου Κέρκυρας Δείκτης εξάρτησης Δείκτης γήρανσης Δείκτης αντικατάστασης % πληθυσμού που πρέπει να συντηρηθεί, σε μια κοινωνία από άτομα σε παραγωγική ηλικία % ηλικιωμένων ατόμων που αναλογούν σε ένα παιδί Ο λόγος του πλήθους των ατόμων της ομάδας (60-69) προς το αντίστοιχο αριθμό της ηλικιακής ομάδας (10-19) 24,89% 184,36% 125,67% 1.1.3 Εκπαιδευτικό επίπεδο Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής για την απογραφή του πληθυσμού 2011, πραγματοποιήθηκε και ανάλυση στοιχείων του μόνιμου πληθυσμού με βάση το ολοκληρωμένο επίπεδο εκπαίδευσης. Στο δήμο της Κέρκυρας 12.332 είναι ο αριθμός των αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, 40.214 δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ενώ 29.953 είναι απόφοιτοι πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 37

Τόπος μόνιμης διαμονής Σύνολο Κάτοχοι διδακτορικού ή μεταπτυχιακού τίτλου/πτυχίουχοι Παν/μίου- Πολυτεχνείου, ΑΤΕΙ, ΑΣΠΑΙΤΕ, ανώτερων επαγγελματικών και ισότιμων σχολών Πτυχιούχοι μεταδευτοροβάθμιας εκπαίδευσης (ΙΕΚ,Κολλέγια) Απόφοιτοι Λυκείου (Γενικού, Εκκλησιαστικού, Επαγγελματικού κλπ_ Απόφοιτοι τριτάξιου Γυμνασίου και πτυχιούχοι επαγγελματικών σχολών Απόφοιτοι Δημοτικού Εγκατέλειψαν το δημοτικό, αλλά γνωρίζουν γραφήκαι ανάγνωση/ολοκλήρωσαν την προσχολική αγωγή/δε γνωρίζουν γραφή και ανάγνωση Μη κτατατασσόμενοι (άτομα γεννηθέντα μετά την 1/1/2005) Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Δήμου Κέρκυρας 2014-2019 Πίνακας 20: Διάρθρωση πληθυσμού Δήμου Κέρκυρας βάσει εκπαιδευτικού επιπέδου Και των δύο φύλων Σύνολο χώρας 10.816.286 1.809.087 502.079 2.532.396 1.428.490 2.524.345 1.343.534 676.355 ΠΙΝ 207.855 25.208 8.940 43.030 30.278 59.683 28.020 12.696 Δήμος Κέρκυρας Πηγή ΕΛΣΤΑΤ 2011 102.071 12.332 4.299 21.392 14.523 29.953 13.715 5.857 1.1.4 Οικονομικοί παράγοντες ΑΕΠ κατά κεφαλή σε ευρώ. Η ελληνική οικονομία αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια μια εκτεταμένη οικονομική κρίση, με εμφανείς αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομική δραστηριότητα, την απασχόληση (κατακόρυφη αύξηση ανεργίας), την παραγωγικότητα, αλλά και στα δημόσια οικονομικά. Η κρίση αυτή έχει ήδη σοβαρό κοινωνικό αντίκτυπο και συνέπειες που αντανακλώνται εκτός από την ανεργία, στο επίπεδο φτώχειας και τη λειτουργία του κοινωνικού κράτους. Το Ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) αποτελεί το κατεξοχήν μετρήσιμο στοιχείο της οικονομικής μεγέθυνσης και ανάπτυξης μιας γεωγραφικής περιοχής. Στον επόμενο πίνακα παρουσιάζεται η διαχρονική εξέλιξη του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος και του κατά κεφαλή Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος του νομού Κέρκυρας, της περιφέρειας Ιονίου και της χώρας την περίοδο 2007 2012, όπως τα μεγέθη αυτά προκύπτουν από τους Περιφερειακούς Λογαριασμούς της ΕΛΣΤΑΤ. Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 38

Πίνακας 21: Σύγκριση ΑΕΠ και κ.κ.αεπ της Κέρκυρας και της ΠΙΝ ως προς το σύνολο της χώρας 2007-2012 Πηγή : Επιμελητήριο Κέρκυρας http://www.corfucci.gr/kerkyra/invest/articles/article.jsp?context=8004&categoryid=810&articleid=9 891 Καθ όλη την εξεταζόμενη χρονική περίοδο το ποσοστό συμμετοχής του ΑΕΠ του νομού Κέρκυρας στο συνολικό ΑΕΠ της χώρας παρέμεινε σταθερό, μεταξύ 0,8% και 0,9%. Την ίδια σταθερότητα παρουσιάζει και το ποσοστό της συμμετοχής της περιφέρειας στο ΑΕΠ της χώρας, στο 1,8%, με εξαίρεση το 2011 οπότε μειώθηκε οριακά στο 1,7%. Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 39

Γράφημα 3 : Διαχρονική εξέλιξη του κ.κ.αεπ της περιφέρειας και του Νομού ως ποσοστό του μέσο κ.κ.αεπ της χώρας Πηγή : Επιμελητήριο Κέρκυρας http://www.corfucci.gr/kerkyra/invest/articles/article.jsp?context=8004&categoryid=810&articleid=9 891 Σε ό,τι αφορά το κατά κεφαλή ΑΕΠ του νομού Κέρκυρας, καθ όλη την περίοδο 2007 2012 κυμάνθηκε σε ελαφρώς χαμηλότερα επίπεδα συγκριτικά με το κ.κ. ΑΕΠ της περιφέρειας Ιονίων Νήσων και το μέσο όρο της χώρας. Η συγκριτική θέση του νομού κυμαίνεται σε επίπεδα περί το 95% του μέσου όρου της χώρας μέχρι το 2008 και στο περί το 90% τα επόμενα 4 έτη. Σημειώνεται ότι, στην διάρκεια της εξεταζόμενης περιόδου το κ.κ. ΑΕΠ της Κέρκυρας είναι ελαφρώς χαμηλότερο από το μέσο κ.κ. ΑΕΠ στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων. Από την παράθεση των παραπάνω στοιχείων διαπιστώνεται ότι νομός Κέρκυρας, αν και διατηρεί ορισμένες αντιστάσεις, λόγω της έμφασης της οικονομικής δραστηριότητάς στον τουρισμό, ακολουθεί σε γενικές γραμμές τις τάσεις οικονομικής ύφεσης της χώρας. H διατηρούμενη οικονομική ύφεση έχει επηρεάσει δραστικά τους οικονομικούς και κοινωνικούς δείκτες ευημερίας. Έτσι τα βασικά μεγέθη και οι δείκτες του νομού Κέρκυρας διαμορφώθηκαν ως εξής : Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 40

Πίνακας 22 :Βασικά μεγέθη και δείκτες του νομού Κέρκυρας Έτος Νομός Μέσος όρος χώρας Κατάταξη σε σχέση με τους νομούς της χώρας ΑΕΠ κατά κεφαλή 2012 15,6 χιλ. 17,5 9 Κατά κεφαλή αποταμιευτικές καταθέσεις 2014* 10,2 χιλ. 14,7 31 Δηλωθέν εισόδημα ανά φορολογούμενο 2011 13,7 χιλ. 17,2 37 Φόρος εισοδήματος ανά φορολογούμενο 2011 0,75 χιλ. 1,29 30 Συμμετοχή στα συνολικά μεγέθη της χώρας ΑΕΠ 2012 0,9% 24 Φορολογούμενοι 2011 1,0% 26 Δηλωθέν στην εφορία εισόδημα 2011 0,8% 26 Φόρος εισοδήματος φ.π. 2011 0,6% 23 Αποταμιευτικέςκαταθέσεις 2012 0,7% 31 *Δεκέμβριος 2014 Πηγή :Επιμελητήριο Κέρκυρας http://www.corfucci.gr/kerkyra/invest/articles/article.jsp?context=8004&categoryid=810&articleid=9 889 Με κατά κεφαλή προϊόν 15,6 χιλ. ευρώ (89,1% του μ.ο. της χώρας) ο νομός Κέρκυρας κατατάσσεται 9ος μεταξύ των νομών της χώρας. Με δηλωθέν εισόδημα 13,7 χιλ. ευρώ ανά φορολογούμενο (79,7% του μ.ο. της χώρας), οι φορολογούμενοι του πλήρωσαν το 2011, κατά μέσο όρο, για φόρο εισοδήματος 750 ευρώ, έναντι μέσου όρου χώρας 1.290 ευρώ. Σε αυτόν αναλογεί το 1% των φορολογουμένων, 0,8% του δηλωθέντος εισοδήματος της χώρας και 0,6% του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων. Στην περιοχή αναλογεί το 0,9% του ακ. εγχώριου προϊόντος και η συμμετοχή του νομού στο ΑΕΠ της χώρας διατηρείται σε σταθερό επίπεδο τα τελευταία χρόνια. Η τελευταία στήλη του πίνακα παρουσιάζει την κατάταξη του νομού μεταξύ των νομών της χώρας στα βασικότερα οικονομικά μεγέθη. Από τα στοιχεία του πίνακα παρατηρούμε ότι, ο νομός Κέρκυρας, σε ό,τι αφορά τις κατά κεφαλή αποταμιευτικές καταθέσεις, βρίσκεται στην 31η θέση. Εξετάζοντας την κατάταξη του νομού αναφορικά με το κατά φορολογούμενο δηλωθέν εισόδημα παρατηρούμε ότι καταλαμβάνει την 37η θέση, ενώ αναφορικά με το φόρο εισοδήματος που συνεισφέρει ο κάθε φορολογούμενος κατατάσσεται στην 30η θέση. Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 41

Γράφημα 4 : Κατάταξη νομού Κέρκυρας σε σχέση με τους νομούς της χώρας Πηγή : Πηγή :Επιμελητήριο Κέρκυρας http://www.corfucci.gr/kerkyra/invest/articles/article.jsp?context=8004&categoryid=810&articleid=9 889 1.1.5 Επενδυτικά κίνητρα Ο Αναπτυξιακός Νόμος (Ν.3908/2011), έχει ως σκοπό την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας με τη διαμόρφωση καθεστώτων ενίσχυσης των επενδύσεων, με τα οποία βελτιώνεται η επιχειρηματικότητα, η τεχνολογική ανάπτυξη, η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και η περιφερειακή συνοχή και προωθούνται η πράσινη οικονομία, η αποτελεσματική λειτουργία των διαθέσιμων υποδομών και η αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας. Το ποσοστό ενίσχυσης κάθε επενδυτικού σχεδίου εξαρτάται από το μέγεθος του φορέα της επένδυσης και από το νομό στον οποίο υλοποιείται και σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να υπερβαίνει το 50% του ενισχυόμενου κόστους του επενδυτικού σχεδίου. Ο καθορισμός των ποσοστών ενίσχυσης γίνεται με βάση το κατά το έτος 2007 κατά κεφαλήν ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) κάθε νομού, σε σχέση με τον κατά το ίδιο έτος μέσο όρο του κατά κεφαλήν ΑΕΠ της χώρας. Τα Ιόνια Νησιά υπάγονται στη ζώνη κινήτρων Γ, τα δε ποσοστά ενίσχυσης για το Δήμο Κέρκυρας είναι τα κάτωθι: Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 42

Πίνακας 23: Ποσοστά ενίσχυσης για το Δήμο Κέρκυρας Ζώνη Γ Ποσοστά ενίσχυσης Επιχορήγηση επενδυτικών σχεδίων για μεγάλες επιχειρήσεις 30% Επιχορήγηση επενδυτικών σχεδίων για μεσαίες επιχειρήσεις 40% Επιχορήγηση επενδυτικών σχεδίων για μικρές & πολύ μικρές επιχειρήσεις 50% Πηγή : Ν.3908/2011 (Αναπτυξιακός Νόμος) 1.1.6 Υποδομές Τα δίκτυα υποδομών του δήμου Κέρκυρας αναπτύσσονται στους κάτωθι τομείς; Κοινωνικές υποδομές Συστήματα μεταφορών Τεχνικές υποδομές Ο τομέας των μεταφορών, εκτός από την εξυπηρέτηση εσωτερικών αναγκών επικοινωνίας, προσδιορίζει, ή υποστηρίζει την εξωστρέφειά και την ελκυστικότητά μιας περιοχής. Όσον αφορά την ένταξη σε ευρύτερα δίκτυα, αξίζει να αναφερθεί η θέση της Κέρκυρας επί του θαλάσσιου άξονα Αδριατικής - Ιονίου - Ανατολικής Μεσογείου, αλλά και η εγγύτητά της με τους χερσαίους άξονες της Εγνατίας και της (υπό κατασκευή) Ιόνιας οδού, που εξυπηρετούν την πρόσβαση στο βόρειο και νότιο τμήμα της ηπειρωτικής χώρας. Στην Κέρκυρα λειτουργεί διεθνής αερολιμένας που εξυπηρετεί τόσο τις εσωτερικές, όσο και τις εξωτερικές μετακινήσεις, με σημαντική επιβατική κίνηση, ενώ έχουν κατασκευαστεί ελικοδρόμια στα νησιά της Ερείκουσας και των Οθωνών. Το λιμάνι της Κέρκυρας διασφαλίζει την ένταξη της Περιφέρειας στα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών, ενώ υπάρχουν μικρά και μεγάλα λιμάνια διαφόρων τύπων. 23 Αξίζει να σημειωθεί ότι έχει συσταθεί η εταιρία διαχείρισης υδατοδρομίων μεταξύ του ΟΛΚΕ και της εταιρίας «Ελληνικά Υδατοδρόμια» για τη λειτουργία υδροπλάνων, τα οποία θα συνδέουν την Κέρκυρα με τα Ιωάννινα, την Πάτρα και τα υπόλοιπα νησιά του Ιονίου αλλά και με προορισμούς της ευρύτερης περιοχής της Αδριατικής. Όσον αφορά τις κοινωνικές υποδομές αυτές συνδέονται τόσο με τις ανάγκες που δημιουργεί η νησιωτικότητα, ο τουριστικός χαρακτήρας του δήμου καθώς και η οικονομική κρίση που πλήττει τα δημοσιονομικά. Πίνακας 24: Υποδομές στην Κέρκυρα και τα Διαπόντια Νησιά Υποδομές Αεροδρόμια Κρατικός Αερολιμένας «Ιωάννης Καποδίστριας» Σε λειτουργία από το έτος 1949, Διεθνής από το έτος 1972 23 Π.Ι.Ν., Σχέδιο Αναπτυξιακής Στρατηγικής της Π.Ι.Ν. για την Περίοδο 2014 2020, Μάιος 2013 Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 43

Υποδομές Ελικοδρόμια Ελικοδρόμιο Οθωνών Ελικοδρόμιο Ερείκουσας Υδατοδρόμια Έχει συσταθεί η εταιρία διαχείρισης υδατοδρομίων μεταξύ του ΟΛΚΕ και της εταιρίας «Ελληνικά Υδατοδρόμια Λιμάνια Ο Λιμένας Κέρκυρας αποτελεί την βασική πύλη εισόδου στο νησί, τόσο για άτομα όσο και για εμπορεύματα. Είναι Ανώνυμη μετοχική εταιρεία (Ο.Λ.ΚΕ Α.Ε.), με μόνο μέτοχο το Ελληνικό Δημόσιο, ενώ εποπτεύεται από το Υπουργείο Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού, που έχει στην αρμοδιότητά του τη Λιμενική πολιτική της χώρας]. Ερείκουσα Μαθράκι Οθωνοί Μαρίνες Γουβιών: Βρίσκεται 7 χλμ. Από την πόλη της Κέρκυρας και από τον Κρατικό Διεθνή Αερολιμένα «Ιωάννης Καποδίστριας» και έχει δυνατότητα φιλοξενίας 1.235 σκαφών, ενώ παρέχει πλήρη τεχνική υποστήριξη στα φιλοξενούμενα σκάφη. Οδικοί Άξονες: Εθνικό Δίκτυο: Ε.Ο 24 Κέρκυρας- Παλαιοκαστρίτσας Ε.Ο 25 Κέρκυρας- Γύρος Αχιλλείου. Ακαδημαϊκά Ιδρύματα ΙόνιοΠανεπιστήμιο: Ιδρύθηκε το έτος 1984 με έδρα την Κέρκυρα. Απαρτίζεται από 3 Σχολές και 6 Τμήματα, ενώ διαθέτει 10 μεταπτυχιακά προγράμματα σε συναφή αντικείμενα. Ερευνητικά Κέντρα και Ινστιτούτα Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Θετικών Επιστημών & Εφαρμογών (ΕΙΘΕ). Ιδρύθηκε το έτος 2006, με έδρα την Κέρκυρα και σκοπό την προαγωγή της ερευνητικής δραστηριότητας στην ευρύτερη περιοχή των Θετικών Επιστημών & Εφαρμογών τους. Νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας& Ιδιωτικές Κλινικές Γενικό Νοσοκομείο Κέρκυρας. Λειτουργεί από το έτος 2010 και έχει συνολική δυναμικότητα 299 κλινών. Κέντρα Υγείας: Αγ. Αθανασίου- Αγρού, Αγ. Μάρκου, Άνω Λευκίμμης Ιδιωτικές Κλινικές Πολυδύναμα Περιφερειακά Ιατρεία: Θιναλίων, με έδρα την Αχαράβη Τουριστική Υποδομή Κλίνες σε Ξενοδοχεία: 24.359 Κλίνες σε ενοικιαζόμενα δωμάτια-διαμερίσματα: 44.495 Κλίνες σε Τουριστικές Επιπλωμένες Κατοικίες: 1.189 1.1.7 Χρήσεις γης Η Κέρκυρα αποτελεί ένα από τα πιο πυκνοκατοικημένα νησιά της Μεσογείου, με πυκνότητα πληθυσμού περίπου 167,07 κατοίκων ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, σημαντικά υψηλότερη από αυτή του μέσου επιπέδου της χώρας. Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 44

Στο Δήμο Κέρκυρας έχουν κηρυχθεί 46 παραδοσιακοί οικισμοί, με σκοπό τόσο την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, όσο και τη διατήρηση και ανάδειξη του ιδιαίτερου πολεοδομικού, αισθητικού, ιστορικού, λαογραφικού και αρχιτεκτονικού χαρακτήρα τους. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα Προεδρικά Διατάγματα της 13-11-1978 (ΦΕΚ 594Δ 13-11- 1978) και της 05-05-1980 (ΦΕΚ 274Δ 05-05-1980), ως παραδοσιακοί οικισμοί χαρακτηρίστηκαν οι εξής: Πίνακας 25: Χαρακτηρισμένοι Παραδοσιακοί Οικισμοί Κέρκυρας Παραδοσιακός Ημερομηνία. α/α ΦΕΚ Δημοτική Ενότητα Είδος Απόφασης Οικισμός ΦΕΚ 1 Άγιοι Δέκα 594 Αχιλλείων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 2 Άγιος Μάρκος 594 Φαιάκων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 3 Άγιος Ματθαίος 594 Μελιτειέων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 4 Άγιος Προκόπιος 594 Αχιλλείων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 5 Άγιος Στέφανος 594 Θιναλίου 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 6 Αγραφοί 594 Εσπερίων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 7 Άνω Γαρούνα 594 Αχιλλείων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 8 Αργυράδες 594 Κορισσίων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 9 Αυλιώται 594 Εσπερίων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 10 Βαρυπατάδες 594 Αχιλλείων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 11 Βιρός 594 Αχιλλείων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 12 Βλαχάτικα 594 Κασσωπαίων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 13 Γαρδελάδες 594 Παλαιοκαστριτών 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 14 Γαστούριον 594 Αχιλλείων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 15 Γιαννάδες 594 Παρελίων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 16 Γιμάριον 594 Κασσωπαίων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 17 Δουκάδες 594 Παλαιοκαστριτών 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 18 Εβροπούλοι 594 Κερκυραίων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 19 Καβακκούριον 594 Εσπερίων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 20 Καλάμι 594 Κασσωπαίων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 21 Καλαφατιώνες 594 Αχιλλείων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 22 Καμάρα 594 Αχιλλείων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 45

Παραδοσιακός Ημερομηνία. α/α ΦΕΚ Δημοτική Ενότητα Είδος Απόφασης Οικισμός ΦΕΚ 23 Καστελλάνοι 594 Αχιλλείων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 24 Κάτω Γαρούνα 594 Αχιλλείων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 25 Κέντρωμα 594 Κασσωπαίων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 26 Κέρκυρα Παλαιά Πόλη 274 Κερκυραίων 5/5/1980 Κήρυξη/Μεταβολή 27 Κοκκκυλας 594 Κασσωπαίων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 28 Κομιανάτα 594 Αχιλλείων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 29 Κουραμάδες 594 Αχιλλείων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 30 Κουσπάδες 594 Κορισσίων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 31 Κρεμιθας 594 Κασσωπαίων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 32 Κυνοπιάσται 594 Αχιλλείων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 33 Κυπριανάδες 594 Θιναλίου 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 34 Λάκωνες 594 Παλαιοκαστριτών 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 35 Λιαπάδες 594 Παλαιοκαστριτών 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 36 Λουκάτα 594 Αχιλλείων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 37 Μέγγουλας 594 Κασσωπαίων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 38 Νυμφαί 594 Θιναλίου 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 39 Πέλεκας 594 Παρελίων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 40 Περουλάδες 594 Εσπερίων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 41 Ποταμός 594 Κερκυραίων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 42 Πρινύλας 594 Αγίου Γεωργίου 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 43 Σιναράδες 594 Παρελίων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 44 Σκριπερόν 594 Παλαιοκαστριτών 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 45 Χλομός 594 Μελιτειέων 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή 46 Χωρεπίσκοποι 594 Αγίου Γεωργίου 13/11/1978 Κήρυξη/Μεταβολή Τα εργαλεία «Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο» (ΓΠΣ) και «Σχέδιο Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοιχτής Πόλης"» (ΣΧΟΟΑΠ) του Ν.2508/97, αφορούν στη ρύθμιση των οικισμών των πόλεων της χώρας, αλλά, σε αντίθεση με τα ισχύοντα στον Ν.1337/83, Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 46

καλύπτουν μια διευρυμένη γεωγραφική περιοχή η οποία, κατά κανόνα, συμπίπτει με τα όρια της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης. Ειδικότερα τα ΣΧΟΟΑΠ, αποτελούν -όπως δηλώνει ο τίτλος τους- τα ΓΠΣ του μη αστικού χώρου, εφ' όσον οι αντίστοιχοι οικισμοί είναι όλοι μικρότεροι των 2000 κατοίκων. Στο Δήμο Κέρκυρας δύο δημοτικές ενότητες βρίσκονται σε διαδικασία εκπόνησης ΣΧΟΟΑΠ, ενώ σε ότι αφορά την Χωροταξική Οργάνωση Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο έχουν όλοι οι οικισμοί 3ου και άνω επιπέδου (σύμφωνα με ΥΧΟΠ 84). Πίνακας 26: Σχέδια Χωρικής & Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης στο Δήμο Κέρκυρας Έτος Τεύχος ΕΔ Φορέας Ανάθεσης Τίτλος Μελέτης 2004 2307/23-08-04 Δήμος Εσπερίων ΣΧΟΟΑΠ Δήμου Εσπερίων 2005 2353/25-07-05 Δήμος Παλαιοκαστριτών 2010 Δήμος Αχιλλείων Πηγή: Στοιχεία ΟΤΑ Ν. Κέρκυρας Εκπόνηση Σχεδίου Χωροταξικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλεως (ΣΧΟΟΑΠ) Σχέδιο Χωρικής Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης Δήμου Αχιλλείων Πίνακας 27: Οικισμοί που διαθέτουν Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο στο Δήμο Κέρκυρας Δήμος Οικισμός Φ.Ε.Κ. ΦΕΚ 55Δ/05-02-1987, όπως τροποποιήθηκε Κέρκυρα Κέρκυρας Με το ΦΕΚ 283/Δ /20-06-2008 Λευκίμμη Άνω Λευκίμμη ΦΕΚ 1173/Δ /04-12-1987 Οι Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου (ΖΟΕ), του Ν. 1337/83, άρθρο 29 παράγραφος 2 (ΦΕΚ33/Α/83), είναι ζώνες προστασίας, που καθoρίζονται κατ εξουσιοδότηση του νόμου 1650/1986 (Α 160) «Για την προστασία του περιβάλλοντος» και αποσκοπούν στην «άμεση προστασία και έλεγχο της δόμησης και των χρήσεων γης στην εκτός σχεδίου περιοχή και εκτός ορίων οικισμών, προκειμένου να αντιμετωπισθεί η υποβάθμιση του περιβάλλοντος και η άναρχη ανάπτυξη με τη δημιουργία πραγματικών καταστάσεων που υπονομεύουν τον ορθολογικό σχεδιασμό». Χρησιμοποιήθηκε ως μηχανισμός εφαρμογής, για τη θεσμοθέτηση των προτάσεων των Ειδικών Χωροταξικών Μελετών (ΕΧΜ), και εγκρίνονται με Προεδρικό Διάταγμα. Στο Δήμο Κέρκυρας έχει εγκριθεί η Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου (ΖΟΕ) της Κοινότητας Αργυράδων (ΦΕΚ 407Δ/16-06-1989): Πίνακας 28: Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου στο Δήμο Κέρκυρας Δήμος Περιοχή Φ.Ε.Κ. Κέρκυρας Κοινότητα Αργυράδων ΦΕΚ 407Δ/16-06-1989 Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 47

Στο Δήμο Κέρκυρας, δεν υπάρχουν σημαντικά αστικά κέντρα, πέραν αυτού της πόλης της Κέρκυρας, η οποία αποτελεί το μοναδικό πόλο 1ου επιπέδου με αστικά χαρακτηριστικά. Η παλιά πόλη της Κέρκυρας έχει διατηρήσει σε μεγάλο βαθμό την αρχιτεκτονική της δομή, η οποία περιλαμβάνει έντονες επιρροές από την περίοδο της Ενετοκρατίας, στοιχεία της Βυζαντινής παράδοσης, συνδυασμό στοιχείων της Ελληνικής και Δυτικής αρχιτεκτονικής και για αυτό το λόγο έχει χαρακτηριστεί τόσο από το Υπουργείο Πολιτισμού όσο και από την UNESCO ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Οποιαδήποτε παρέμβαση στα κτίσματα και τη δομή της πόλης μπορεί να γίνει μόνο κατόπιν εγκρίσεως από την Εφορία Αρχαιοτήτων Κέρκυρας. Το τμήμα της πόλης εκτός του ιστορικού κέντρου, περιλαμβάνει νεώτερες κατασκευές που σε πολλές περιπτώσεις δεν εναρμονίζονται με την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική δομή του νησιού. Ωστόσο, σε όλο το νησί διατηρούνται κτίσματα και σε αρκετές περιπτώσεις ολόκληροι οικισμοί με επιρροές από την Ενετοκρατία. Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 48

1.1.8 SWOT Ανάλυση Αξιολόγηση της Υφιστάμενης Κατάστασης Φυσιογνωμία του Δήμου Δυνατά Σημεία Η κεντρική γεωγραφική θέση στο διεθνή άξονα Αδριατικής Ιονίου Η λειτουργία σημαντικών μεταφορικών υποδομών (διεθνές αεροδρόμιο,λιμάνι) Η λειτουργία Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Η γεωμορφολογία και οι ποικίλοι φυσικοί,πολιτιστικοί, παραγωγικοί πόροι Δομημένο περιβάλλον στον αστικό ιστό με υψηλή πολιτιστική αξία Η αναγνωρισιμότητα ως δημοφιλούς και διεθνώς αναγνωρισμένου τουριστικού προορισμού Ευκαιρίες Φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον ελκυστικό για αποκέντρωση και εγκατάσταση νέου πληθυσμού Σχεδιασμός προγραμμάτων αστικών και περιαστικών αναπλάσεων Αξιοποίηση επιχειρησιακών προγραμμάτων ΕΣΠΑ 2014-2020 Αδύνατα Σημεία Η μικρή πληθυσμιακή αύξηση στη δεκαετία και οι δυσμενείς δημογραφικοί δείκτες Άναρχη δόμηση και συγκρούσεις χρήσεων γης Αλλοίωση της αρχιτεκτονικής δομής λόγω της έντονης ανοικοδόμησης καθώς και της μη υιοθέτησης κοινών αρχιτεκτονικών προτύπων,ιδιαίτερα στους παραθαλάσσιους οικισμούς. Απειλές Έλλειψη επενδυτικών κινήτρων Αστικοποίηση με ταυτόχρονη ερήμωση της ενδοχώρας Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 49

1.2 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ 1.2.1 Φυσικοί Πόροι 1.2.1.1 Γενικά χαρακτηριστικά Ο Δήμος Κέρκυρας γεωμορφολογικά διαιρείται σε τρεις ζώνες, το βόρειο τμήμα, το κεντρικό και το νότιο. Στο βόρειο τμήμα εμφανίζονται οι υψηλότεροι ορεινοί όγκοι, με προεξέχουσες κορυφές από τα ανατολικά προς τα δυτικά: Βίγλα (782μ.), Παντοκράτορας (914μ.), Στραβοσκιάδι (849μ.) και Τσούκα (619μ.), Οι υπόλοιπες ορεινές εξάρσεις σπάνια ξεπερνούν το υψόμετρο των 500μ. και γενικά παρατηρείται μείωση του υψομέτρου από τα βόρεια προς τα νότια της νήσου. Χαρακτηριστικό του μεγαλύτερου τμήματος του νησιού είναι ένα ηπιότερο ανάγλυφο με δεντρόφυτες λοφοσειρές που καταλήγουν συνήθως σε αμμώδεις ακτές. Το κεντρικό τμήμα του νησιού έχει τριγωνική μορφή και μήκος περίπου 20 χλμ. Στην ανατολική ακτή σχηματίζονται όρμοι και χερσόνησοι, σε μια από τις οποίες, τη χερσόνησο της Ανάληψης, βρίσκεται η πόλη της Κέρκυρας. Το τμήμα αυτό χαρακτηρίζεται ως πεδινό με σειρές από λοφίσκους. Η κεντρική ζώνη καλύπτεται από βλάστηση ελαιώνων, εκτός από την άδενδρη κοιλάδα του ποταμού Έρμενου, γνωστή ως Λιβάδι του Ρόπα. Εικόνα 19: Ορεινοί Όγκοι της Κέρκυρας Στο νότιο τμήμα του νησιού το ανάγλυφο παρουσιάζεται ήπιο, με εξαίρεση την ορεινή έξαρση του Χλωμού (240μ.). Το ανάγλυφο των Διαπόντιων Νησιών (Ερείκουσα, Μαθράκι, Οθωνοί) είναι πεδινό. Το υψομετρικό εύρος των ορεινών όγκων στα νησιά κυμαίνεται έως 130 μ. (στην Ερείκουσα). Σε όλα τα νησιά συναντώνται δυσπρόσιτες περιοχές από πλευράς ανάγλυφου, κυρίως βραχώδεις ακτές στην βόρεια / βορειοδυτική πλευρά. Συναντώνται και θαλάσσια σπήλαια, στην περιοχή της Παλαιοκαστρίτσας, των Γιαννάδων, καθώς και στην Κληματιά («Ανθρωπόγραβα»). Επίσης, στα Διαπόντια νησιά, και συγκεκριμένα στους Οθωνούς, υπάρχει πλήθος ενάλιων σπηλαίων («γράβες»), όπως για παράδειγμα το σπήλαιο της Καλυψούς. 24 24 ΣΜΠΕ της μελέτης «Αξιολόγηση, αναθεώρηση και εξειδίκευση Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και αειφόρου ανάπτυξης Περιφέρειας Ιονίων Νησων» Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 50

Ο Δήμος Κέρκυρας χαρακτηρίζεται ως μια περιοχή με σημαντικούς / πλούσιους φυσικούς πόρους. Περιλαμβάνει αρκετά και ενδιαφέροντα φυσικά οικοσυστήματα, καθώς έχει υψηλό δείκτη βροχοπτώσεων και ήπιο κλίμα. Η θέση της νήσου (δυτικός διάδρομος μετανάστευσης των πουλιών) έχει σαν αποτέλεσμα τα οικοσυστήματα αυτά να εμπλουτίζονται εποχιακά με σπάνια και απειλούμενα διεθνώς είδη πτηνών και γενικότερα με σημαντικά είδη πανίδας. Πολλά και αξιόλογα οικοσυστήματα (Περιοχές Δικτύου Natura 2000, υγροβιότοποι ΕΚΒΥ 1994 και λοιπά αξιόλογα οικοσυστήματα) βρίσκει κανείς σε όλα τα μήκη και πλάτη του Δήμου ωστόσο, χάρη στην ανθρώπινη παρέμβαση βρίσκονται σχεδόν όλα στα όρια της φέρουσας ικανότητάς τους. Τα κυριότερα από αυτά παρουσιάζονται στη συνέχεια: 1.2.1.2 Περιοχές Natura 2000 Το Δίκτυο Natura 2000, αποτελεί ένα Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο περιοχών, που δημιουργήθηκε με κύριο σκοπό την προστασία και διατήρηση των φυσικών τύπων οικότοπων των αυτοφυών ειδών χλωρίδας και των ειδών άγριας πανίδας που είναι σημαντικά σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αποτελείται από δύο κατηγορίες περιοχών: τους Τόπους Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ), στους οποίους απαντούν τύποι οικότοπων του Παραρτήματος Ι ή/ και είδη φυτών και ζώων του Παραρτήματος II της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 21ης Μαΐου 1992, για τη διατήρηση των φυσικών οικότοπων, καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας. Με βάση το άρθρο 5 παρ. 4.1 του Ν. 3937 «Διατήρηση της βιοποικιλότητας και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 60/Α/31-03-11) οι ΤΚΣ χαρακτηρίζονται ως Ειδικές Ζώνες Διατήρησης (ΕΖΔ.- Special Areas of Conservation). τις Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ), για την Ορνιθοπανίδα, όπως ορίζονται στην Οδηγία 79/409/EΟK του Συμβουλίου της 2ας Απριλίου 1979, περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών, όπως αυτή αντικαταστάθηκε με την Οδηγία 2009/147/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 30ης Νοεμβρίου 2009 περί της διατήρησης των άγριων πτηνών. Με βάση το άρθρο 5 παρ. 4.2 του Ν.3937, οι ΖΕΠ αποτελούν μέρος του δικτύου προστατευόμενων περιοχών Natura 2000. Όσον αφορά τις περιοχές του δικτύου Natura 2000, στον Δήμο Κέρκυρας απαντώνται: - 04 περιοχές χαρακτηρισμένες ως «Ειδική Ζώνη Διατήρησης» (ΕΖΔ) - 04 περιοχές χαρακτηρισμένες ως «Ζώνη Ειδικής Προστασίας» (ΖΕΠ) Στον παρακάτω πίνακα δίνονται στοιχεία για τις περιοχές δικτύου Natura Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 51

Πίνακας 29: Περιοχές Δικτύου Natura 2000 Κέρκυρας Κωδικός Ονομασία περιοχής ΕΖΔ ΖΕΠ Έκταση περιοχής (ha) GR2230001 Λιμνοθάλασσα Αντινιώτη 187,95 GR2230002 Λιμνοθάλασσα Κορισσίων 2292,38 GR2230003 Αλυκή Λευκίμμης 242,97 GR2230005 Παράκτια Θαλάσσια Ζώνη από Κανόνι έως Μεσογγή 888 GR2230007 Λιμνοθάλασσα Κορισσίων και Νήσος Λαγούδια 1050,98 GR2230008 Διαπόντια Νησιά (Οθωνοί, Ερείκουσσα, Μαθράκι και Βραχονησίδες) 10146,26 Στην εικόνα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι περιοχές Natura 2000 στο Νομό Κέρκυρας: Εικόνα 20:Περιοχές Natura 2000 Κέρκυρας Πηγή: www.oikoskopio.gr Η λιμνοθάλασσα Αντινιώτη (GR 2230001) 25 : Η περιοχή GR2230001 Λιμνοθάλασσα Αντινιώτη (Κέρκυρα) - χαρακτηρίζεται ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ ή Special Areas of Conservation SAC) και ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ ή Special Protection Area SPA) και η συνολική της έκταση ανέρχεται σε 1,88 km2. 25 Κοινοπραξία Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας, Ηπείρου και Δυτικής Στερεάς Ελλάδας, Κατάρτιση Σχεδίων διαχείρισης των λεκανών Απορροής Ποταμών των Υδατικών Διαμερισμάτων, σύμφωνα με τις προδιαγραφές της οδηγίας 2000/60/ΕΚ, κατ εφαρμογή του Ν.3199/2003 και του Π.Δ 51/2007, - Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 52

Τμήμα της περιοχής Natura, έκτασης 1,64 km2, εμπίπτει στη λεκάνη Κέρκυρας Παξών (GR34) του Υδατικού Διαμερίσματος Ηπείρου (GR05), ενώ το υπόλοιπο τμήμα της περιοχής (0,25 km2) εμπίπτει σε θαλάσσια περιοχή. Όσον αφορά στο υψόμετρο της περιοχής, το ελάχιστο υψόμετρο ανέρχεται στα 0 m, το μέγιστο είναι 12 m και το μέσο στα 1 m. Η κατανομή των σημαντικών οικοτόπων της περιοχής GR 2230001 Λιμνοθάλασσα Αντινιώτη, που ανήκουν στο παράρτημα Ι της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, ακολουθεί στον πίνακα: Πίνακας 30: Κατανομή σημαντικών οικοτόπων στην περιοχή Λιμνοθάλασσα Αντινιώτη Τύπος οικοτόπου Έκταση ανά ΥΔ [km2] Παράκτιο Κάλυ Κωδ. Όνομα GR04 GR05 GR07 GR08 GR Σύνολο τμήμα ψη 09 1150 Παράκτιες 0,25 0,25 13% λιμνοθάλασσες 1240 Απόκρημνες 0,01 0,00 0,01 0,4% βραχώδεις ακτές με βλάστηση στη Μεσόγειο με ενδημικά limonium spp. 1410 Μεσογειακά 0,03 0,03 1,3% αλίπεδα 92DO Νότια παρόχθια 0,07 0,07 3,8% δάση-στοές και λόχμες 9320 Δάση με olea και ceratonia 0,34 0,01 0,34 17,9% Ο υγρότοπος βρίσκεται στις βόρειες ακτές της νήσου Κέρκυρας και θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικός εξαιτίας της παρουσίας του απειλούμενου είδους Lutra lutra, καθώς και εξαιτίας της οικολογικής ισορροπίας στην ευρύτερη περιοχή. Επιπλέον, πρέπει να σημειωθεί ότι η περιοχή χαρακτηρίζεται από μια ποικιλία ενδιαιτημάτων. Οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες δεν έχουν ακόμη επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό τη λειτουργία του οικοσυστήματος. Στον τόπο αυτόν ο υγρότοπος και οι γειτονικοί βιότοποι διατηρούνται ακόμη σε σχετικά καλή κατάσταση. Η προστασία και η αειφόρος διαχείριση της περιοχής αναμένεται να συμβάλει όχι μόνο στην προστασία της άγριας ζωής, αλλά και στην οικονομική ανάπτυξή της (αλιεία, αναψυχή, οικοτουρισμός). Όσο καθυστερεί η λήψη νομικών μέτρων για την προστασία της περιοχής τόσο και θα αυξάνονται οι κίνδυνοι για το περιβάλλον της περιοχής. Από τα είδη χλωρίδας και πανίδας που θεωρούνται ως σημαντικά και έχουν αξιολόγηση D, μνημονεύονται τα παρακάτω για τους εξής λόγους: Το Pancratium maritimum είναι ένα πανέμορφο είδος των παραλιακών αμμοθινών, το οποίο όμως σήμερα κινδυνεύει εξαιτίας των πιέσεων που δέχεται ο βιότοπός του από τον τουρισμό και των δραστηριοτήτων Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 53

αναψυχής. Κάτι ανάλογο ισχύει και για τα ορχειοειδή (είδη των γενών Ophrys και Οrchis) που χαρακτηρίζονται όχι μόνο από ομορφιά, αλλά και ενδιαφέρουσα βιολογία. Στην περιοχή υπάρχουν taxa που προστατεύονται από τη Σύμβαση της Βέρνης. Η βιοποικιλότητα αυτού του τόπου αυξάνει λόγω της ύπαρξης μιας ενδιαφέρουσας ορνιθοπανίδας η οποία περιλαμβάνει απειλούμενα υδρόβια και παρυδάτια καθώς και αρπακτικά είδη (π.χ. Ardea purpurea και Circus aeruginosus). Συμπερασματικά, ο τόπος έχει μια αξιόλογη πανίδα, η οποία όμως χρειάζεται μια λεπτομερέστερη μελέτη για την καλύτερη εκτίμηση της σημαντικότητάς της και για τη συλλογή στοιχείων, με στόχο τη συντήρηση και οικολογική διαχείριση της περιοχής. Η λιμνοθάλασσα Κορισσίων (GR2230002): 26 Η περιοχή GR2230002 Λιμνοθάλασσα Κορισσίων - χαρακτηρίζεται ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ ή Special Areas of Conservation SAC) και η συνολική της έκταση ανέρχεται σε 22,92 km2. Η συνολική έκταση της περιοχής Natura εμπίπτει στη λεκάνη Κέρκυρας Παξών (GR34) του Υδατικού Διαμερίσματος Ηπείρου (GR05). Όσον αφορά στο υψόμετρο της περιοχής, το ελάχιστο υψόμετρο ανέρχεται στα 0 m, το μέγιστο είναι 457 m και το μέσο στα 35,96 m. Η περιοχή βρίσκεται στις ΝΔ ακτές της Κέρκυρας και θεωρείται μεγάλης σημασίας, όχι μόνο ως υγρότοπος, αλλά και εξαιτίας της μεγάλης βιολογικής και αισθητικής αξίας των αμμωδών παραλιών που βρίσκονται κοντά στη λιμνοθάλασσα. Στις νότιες παραλίες εμφανίζεται το μοναδικό για την περιοχή δάσος κέδρων καθώς και οι σταθεροποιημένες αμμοθίνες που δημιουργούν ένα μοναδικό, ως προς την αισθητική του, τοπίο. Η περιοχή περιλαμβάνει τη Λίμνη Κορισσίων (τη μεγαλύτερη της Κέρκυρας), τις παρόχθιες περιοχές της λίμνης, καθώς και τις παράκτιες περιοχές οι οποίες χαρακτηρίζονται από διάφορους τύπους μεσογειακής βλάστησης. Μεταξύ αυτών μπορούν να αναφερθούν: (α) Η φυτοκοινωνία Crucianelletu maritimae (β) Οι συστάδες κέδρων (Juniperus phoenicea) που αναπτύσσονται στις νότιες αμμώδεις παραλίες της περιοχής, και οι οποίες φαίνεται πως είναι υπολείμματα ενός μεγαλύτερου δάσους που υπήρχε παλαιότερα στην Κέρκυρα. Χαρακτηριστικό της περιοχής είναι επίσης οι σταθεροποιημένοι αμμόλοφοι. Το πιο σημαντικό τμήμα της περιοχής φαίνεται να είναι μια λωρίδα ξηράς η οποία διαχωρίζει τη Λίμνη Κορισσίων από τη θάλασσα (μεταξύ της τοποθεσίας Γκαρζίκι και της αρχής της παραλίας του Αγίου Γεωργίου). Η Λίμνη Κορισσίων είναι ένα σύνθετο, και λίγο πολύ καλά διατηρημένο, οικοσύστημα μεγάλης αισθητικής, βιολογικής και κατά συνέπεια οικονομικής αξίας. 26 Κοινοπραξία Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας, Ηπείρου και Δυτικής Στερεάς Ελλάδας, Κατάρτιση Σχεδίων διαχείρισης των λεκανών Απορροής Ποταμών των Υδατικών Διαμερισμάτων, σύμφωνα με τις προδιαγραφές της οδηγίας 2000/60/ΕΚ, κατ εφαρμογή του Ν.3199/2003 και του Π.Δ 51/2007, - Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 54

Η παράκτια θαλάσσια ζώνη από Κανόνι έως Μεσογγή (GR2230005): 27 Η περιοχή GR2230005 Παράκτια Θαλάσσια Ζώνη από Κανόνι Έως Μεσόγγη χαρακτηρίζεται ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ ή Special Areas of Conservation SAC) και η συνολική της έκταση ανέρχεται σε 8,88 km2. Τμήμα της περιοχής Natura, έκτασης 0,35 km2, εμπίπτει στη λεκάνη Κέρκυρας Παξών (GR34) του Υδατικού Διαμερίσματος Ηπείρου (GR05), ενώ το υπόλοιπο τμήμα της περιοχής (8,53 km2) εμπίπτει σε θαλάσσια περιοχή. Όσον αφορά στο υψόμετρο της περιοχής, το ελάχιστο υψόμετρο ανέρχεται στα 0 m, το μέγιστο είναι 112 m και το μέσο στα 15,03 m Η περιοχή βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της Κέρκυρας και περιλαμβάνει την παράκτια περιοχή μεταξύ των χωριών Κανόνι και Μεσογγή. Στην περιοχή του Κανονιού το νερό είναι αβαθές και ο πυθμένας είναι εκτεθειμένος, με λείους βράχους σε βάθος 0,5 m. Το υπόστρωμα είναι ψαμμιτικό. Μεταξύ των ανώτερων βράχων, το θαλάσσιο φανερόγαμο Cymodocea nodosa αναπτύσσεται σε αμμώδες υπόστρωμα. Οι λειμώνες του είδους Posidonia oceanica εκτείνονται σε βάθη κάτω από 1,5 m νότια του χωριού Μεσογγή. Σε αυτή την περιοχή, ο πυθμένας της θάλασσας είναι βραχώδης, αλλά και αμμώδης με πέτρες και βράχους όλων των μεγεθών. Κυριαρχούν τα Φαιοφύκη και οι φυτοκοινωνίες Cystoseiretum crinitae. Η παρουσία του θαλάσσιου φανερόγαμου είδους Posidonia oceanica είναι μεγάλης οικολογικής αξίας. Τα στρώματα που σχηματίζει αυτό το είδος αποτελούν το πιο σημαντικό θαλάσσιο οικοσύστημα στη Μεσόγειο θάλασσα, αφού συμβάλλει σημαντικά στην πρωτογενή παραγωγή χρησιμεύοντας σαν κατάλληλο μέρος για την εναπόθεση των αυγών των ψαριών και αποτελώντας το ιδανικό ενδιαίτημα για πολλά ζωικά και φυτικά είδη. Η Αλυκή Λευκίμμης (GR2230003): 28 Η περιοχή GR2230003 Αλυκή Λευκίμμης - χαρακτηρίζεται ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ ή Special Areas of Conservation SAC) και ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ ή Special Protection Area SPA) και η συνολική της έκταση ανέρχεται σε 2,43 km2. Τμήμα της περιοχής Natura, έκτασης 1,58 km2, εμπίπτει στη λεκάνη Κέρκυρας Παξών (GR34) του Υδατικού Διαμερίσματος Ηπείρου (GR05), ενώ το υπόλοιπο τμήμα της περιοχής (0,85 km2) εμπίπτει σε θαλάσσια περιοχή. Όσον αφορά στο υψόμετρο της περιοχής, το ελάχιστο υψόμετρο ανέρχεται στα 0 m, το μέγιστο είναι 4 m και το μέσο στα 0,41 m. 27 Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής- Ειδική Γραμματεία Υδάτων «Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών Υδατικό Διαμέρισμα Ηπείρου» 28 Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής - Ειδική Γραμματεία Υδάτων «Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών Υδατικό Διαμέρισμα Ηπείρου» Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 55

Έως πριν λίγα χρόνια ο υγρότοπος χρησιμοποιείτο ως αλυκή, αλλά η δραστηριότητα αυτή σταμάτησε οριστικά το 1988. Από τότε, και σε συνδυασμό με την τουριστική ανάπτυξη στο νησί, ποικίλες αλλαγές έχουν συμβεί σ αυτήν την περιοχή. Η λιμνοθάλασσα, τα υγρά και αλμυρά λιβάδια (ανατολικά της κύριας λιμνοθάλασσας), τα μικρά ρέματα και οι γειτονικοί λόφοι με τους χαρακτηριστικούς τύπους βλάστησης από γνωστά φυτικά είδη (Arbutus sp., Erica sp., Quercus coccifera, Pistacia lentiscus κτλ.), φαίνεται ότι παίζουν σημαντικό ρόλο στη δομή και τη λειτουργία του οικοσυστήματος. Λιμνοθάλασσα Κορισσίων και Νήσος Λαγούδια (GR2230007): 29 H περιοχή βρίσκεται στην ΝΔ ακτή του νησιού της Κέρκυρας και έχει μεγάλη σημασία, όχι μόνον ως υγρότοπος, αλλά και λόγω της βιολογικής και αισθητικής αξίας των αμμωδών παραλιών κοντά στην λιμνοθάλασσα. Στα νότια της αμμώδους παραλίας υπάρχει έντονη η παρουσία στο νησί του είδους Juniperous stands, ενώ οι απολιθωμένες αμμοθίνες δημιουργούν μια περιοχή μεγάλης αισθητικής αξίας. Η περιοχή αποτελείται από την λίμνη Κορισσίων (η μεγαλύτερη λίμνη στην Κέρκυρα) καθώς και το νησί Πρασούδι. Οι παραλίες που βρίσκονται γύρω από την λίμνη χαρακτηρίζονται από ποικίλα φυτά μεσογειακού τύπου. Μεταξύ αυτών είναι: 1) Η maritimae cruceanelletum, που βρίσκεται στα ανατολικά όρια της περιοχής εξάπλωσης στην περιοχή Κορισσίων. Αυτή είναι η μοναδική τοποθεσία στην Ελλάδα όπου φύεται το προαναφερόμενο φυτό. 2) Έχει αναφερθεί παρουσία του είδους Crucianella maritime 3) Έντονη είναι η παρουσία του είδους phoencea Juniperous στις νότιες παραλίες της περιοχής που φαίνεται ότι είναι τα μοναδικά απομεινάρια ενός τέτοιου δάσους στα νησιά της Κέρκυρας. Το πιο χαρακτηριστικό στοιχείο της περιοχής είναι ότι χωρίζει τη θάλασσα από τη λίμνη Κορισσίων. Πρόκειται για ένα σύνθετο, ενδιαφέρον και σχεδόν αμετάβλητο οικοσύστημα, ένα από τα λίγα εναπομείναντα φυσικά οικοσυστήματα στην Κέρκυρα, το οποίο δεν έχει αλλάξει σε μεγάλο βαθμό από την τουριστική ανάπτυξη. Διαπόντια Νησιά (GR2230008) 30 Η περιοχή GR2230008 Διαπόντια Νησιά (Οθωνοί, Ερεικούσσα, Μαθράκι και βραχονησίδες) χαρακτηρίζεται ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ ή Special Protection Area SPA) και η συνολική της έκταση ανέρχεται σε 101,46 km2 Τμήμα της περιοχής Natura, έκτασης 10,82 km2, εμπίπτει στη λεκάνη Κέρκυρας Παξών (GR34) του Υδατικού Διαμερίσματος Ηπείρου (GR05), ενώ το υπόλοιπο τμήμα της περιοχής(90,64 km2) εμπίπτει σε θαλάσσια περιοχή. Όσον αφορά στο υψόμετρο της περιοχής, το ελάχιστο υψόμετρο ανέρχεται στα 0 m, το μέγιστο είναι 379 m και το μέσο στα 82 m. 29 Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής- Ειδική Γραμματεία Υδάτων «Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών Υδατικό Διαμέρισμα Ηπείρου» 30 Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής- Ειδική Γραμματεία Υδάτων «Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών Υδατικό Διαμέρισμα Ηπείρου» Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 56

Τρία κατοικημένα και πέντε ακατοίκητα μικρά νησιά τα οποία καλύπτονται κυρίως από κωνοφόρα, ψηλά μακί και ελαιώνες. Τα νησιά Οθωνοί έχουν εκτεταμένες βραχώδεις ακτές και πλαγιές (μέγιστο υψόμετρο 385 m). Οι περισσότερες από τις ακατοίκητες βραχονησίδες καλύπτονται από χαμηλή βλάστηση σε βραχώδες υπόβαθρο, ιδανικό για φωλιές θαλασσοπουλιών. 1.2.1.3 Υγροβιότοποι 31 Η λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου: αποτελεί αβαθή λιμνοθάλασσα σε απόσταση 2km από το κέντρο της πόλης της Κέρκυρας. Η σημερινή εικόνα της λιμνοθάλασσας είναι ό,τι απέμεινε από ένα μεγάλο υγρότοπο συνδεδεμένο με τη θάλασσα, μέσω ενός στενού περάσματος, μεταξύ των λόφων Κανονιού και Ποντικονησίου.Η γειτνίαση της περιοχής με το αεροδρόμιο και τις αστικές περιοχές (και κατ επέκταση οι πιέσεις που του ασκούνται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες), την καθιστούν ιδιαίτερα ευάλωτη. Η λίμνη Σκοτεινή: βρίσκεται στην ανατολική ακτή του νησιού, σε απόσταση 1km από τον οικισμό Χωριό Δανίλια. Πρόκειται για εσωτερική αβαθή λίμνη γλυκού νερού, με μεγάλο κίνδυνο υποβάθμισης που προκαλείται από τη θήρα, τα υγρά και στερεά απόβλητα των οικισμών, όπως επίσης και από τη ρύπανση των γεωργικών δραστηριοτήτων (λιπάσματα, παρασιτοκτόνα). Οι λιμνοθάλασσες Βαρβάρας και Αγ. Στεφάνου: αναφέρονται ως βιότοποι με βίδρες. Πρόκειται για τρεις (3) μικρές, αβαθείς και υφάλμυρες λιμνοθάλασσες, σε απόσταση περίπου 1km μεταξύ τους, οι οποίες δέχονται τα νερά απορροής των γύρω λόφων. Οι κίνδυνοι υποβάθμισης της περιοχής προέρχονται από τη λειτουργία και επέκταση των τουριστικών εγκαταστάσεων, από το παράνομο και αλόγιστο κυνήγι και τα απόβλητα των οικισμών και των τουριστικών εγκαταστάσεων. Σύμφωνα με τον Εγκεκριμένο Κατάλογο των Μικρών Νησιωτικών Υγροτόπων της χώρας, όπως θεωρήθηκε από τη Γενική Διεύθυνση του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, στο Δήμο εντοπίζονται οι ακόλουθες περιοχές: Στο χάρτη που ακολουθεί παρουσιάζεται η εικόνα των υγροτόπων του Δήμου: 31 Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής- Ειδική Γραμματεία Υδάτων «Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών Υδατικό Διαμέρισμα Ηπείρου» Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 57

Eικόνα 21: Υγρότοποι της Κέρκυρας Πηγή: www.oikoskopio.gr Σύμφωνα με το ΠΔ 229/ΑΑΠ/19.06.2012 «Έγκριση καταλόγου μικρών νησιωτικών υγροτόπων και καθορισμός όρων και περιορισμών για την προστασία και ανάδειξη των μικρών παράκτιων υγροτόπων που περιλαμβάνονται σε αυτόν» στο νομό Κέρκυρας εντοπίζονται 33 περιοχές οι οποίες περιλαμβάνονται στον «κατάλογο των μικρών νησιωτικών υγροτόπων», που κρίνονται ως σημαντικοί και χρήζουν προστασίας Πίνακας 31: Μικροί νησιωτικοί υγρότοποι (ΦΕΚ 229/ΑΑΠ/19.06.2012) του Δήμου Κέρκυρας Ονομασία Υγροτόπου Κωδικός Έκταση (στρ) 01 Έλος Μώλου Υ222ΚΕR006 8 02 Εκβολή Γρίτη Υ222ΚΕR007 22 03 Εκβολή ποταμού Γαρδένα Υ222ΚΕR009 12 04 Εκβολή 1 παραλίας Μαραθιά Υ222ΚΕR011 5 05 Εκβολή παραλίας Πετριτής Υ222ΚΕR012 10 06 Εκβολή Ποταμού Υ222ΚΕR016 70 07 Έλος Μαρίνας Γουβιών Υ222ΚΕR018 67 08 Έλος ακρωτηρίου Τούρκο Υ222ΚΕR019 17 09 Έλος Ανεμόμυλου Υ222ΚΕR020 17 10 Λίμνη Σκοτεινή Υ222ΚΕR022 44 11 Λίμνη Μπερτζάνου Υ222ΚΕR023 62 12 Έλος Γουβιών Υ222ΚΕR024 21 13 Εκβολή και κανάλι Στραβοποτάμου Υ222ΚΕR025 54 14 Γαυρολίμνη Υ222ΚΕR027 52 15 Λίμνη Κουνουπίνα Υ222ΚΕR029 19 16 Βρωμολίμνη Υ222ΚΕR030 14 17 Λίμνη Άκολη Υ222ΚΕR031 15 Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 58

Ονομασία Υγροτόπου Κωδικός Έκταση (στρ) 18 Έλος Ερημίτη Υ222ΚΕR032 25 19 Λίμνη Μακρή Υ222ΚΕR033 8 20 Έλος όρμου Άπραου 1 Υ222ΚΕR034 31 21 Εκβολή ποταμού Φόνισσας Υ222ΚΕR036 10 22 Λίμνη Μπουτσουλή Υ222ΚΕR043 33 23 Έλος Κοντοκαλίου Υ222ΚΕR044 20 24 Οροπέδιο Καταπίνος Υ222ΚΕR048 37 25 Λιμνίο ΧΥΤΑ Υ222ΚΕR049 9 26 Λίμνη Κλουδάτικη Υ222ΚΕR050 18 27 Έλος στους Κορήτους Υ222ΚΕR052 21 28 Λίμνη Συβιλάτικα Υ222ΚΕR053 15 29 Εποχιακό τέλμα Τεμπλονίου Υ222ΚΕR054 44 30 Έλος Αστρακερής Υ222ΚΕR055 17 31 Λίμνη Μπελενιώτη Υ222ΚΕR056 11 32 Έλος όρμου Απραού 2 Υ222ΚΕR057 11 33 Έλος Βουτούμι (Νήσος Αντιπαξοί) Y222ARX001 4 1.2.1.4 Άλλα αξιόλογα οικοσυστήματα Στη ΜΠΕ του Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων αναφέρονται επίσης, τα κάτωθι οικοσυστήματα ως αξιόλογα και ευαίσθητα: - Λιμνο-θαλάσσια οικοσυστήματα: Ακόλη και Βρωμολίμνη Κασσιώπης (βιότοποι βίδρας), - Λιμναία οικοσυστήματα: Κουνούπαινα, Γαϊδαράνα και Γαβρολίμνη, - Ποτάμια οικοσυστήματα: Τυφλός, Άγνος, Μεσογγής, Λευκίμμης, Ρόπα, Ποταμού και Δασιάς, - Δασικά οικοσυστήματα: Κεδροδάσος Κορισσίων, Αρκουδίλας (με χαρακτηριστική μακία βλάστηση) 32, Αγ. Ματθαίος (με εκτεταμένο, συνεχές και ψηλό δάσος δρυός), νήσος Βίδο (με δάσος χαλέπιας πεύκης σε καλή κατάσταση), νήσος Λαζαρέτο (με συστάδες χαλέπιας πεύκης και θαμνώνες με αείφυλλα πλατύφυλλα), νήσος Περιστέρα, Σταυρός, Γυαλισκάρι, Κομπίτσι, Βάτη και Ερημίτες (δάσος και ακτές), και - Ορεινά οικοσυστήματα: Ορεινός όγκος Παντοκράτορα (με ποικίλα δασικά και λιβαδικά οικοσυστήματα, θαμνώνες και χασμόφυτες κοινωνίες). 1.2.1.5 Χλωρίδα και πανίδα Όπως περιγράφεται στον Περιφερειακό Χωροταξικό Σχεδιασμό των Ιονίων Νήσων, ο Νομός. Κερκύρας ανήκει στη ζώνη των αείφυλλων πλατύφυλλων και πιο συγκεκριμένα στην υπο ζώνη της Αριάς (υγροβιότερη). 32 Η μακία βάστηση ή διάπλαση είναι η μορφή βλάστησης που έχει διαμορφωθεί στις περιοχές που έχει παρακμάσει το μεσογειακό δάσος δρυός. Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 59

Όσον αφορά τη χλωρίδα, σύμφωνα με την εργασία της Georgiou (1988), τα ανώτερα φυτικά taxa της νήσου Κέρκυρας υπολογίζονται σε 1379. Για τα Διαπόντια νησιά έχουν γίνει δύο χλωριδικές εργασίες που αφορούν στην Ερείκουσα και τους Οθωνούς. Στην Ερείκουσα αναφέρθηκαν 85 φυτικά taxa (Georgiades, 1985) και στους Οθωνούς 257 (Georgiades, 1983). Ως προς την πανίδα, υπάρχει πληθώρα ψαριών και ζώων με ιδιαίτερη παρουσία, όπως η αλεπού, ο λαγός, το κουνάβι, ο ασβός, η νυφίτσα, η περδικότσιχλα, ο κότσυφας, το τρυγόνι, το ορτύκι, η αγριόπαπια, το αηδόνι, οι κόρακες, η κουκουβάγια, κ.λπ. καθώς και ψάρια του γλυκού νερού όπως η Psendophoxinus stymphalinus (ντάσκα), Valencia hispanica (ζουρνάς) και Knipowitschia goerneri (κερκυρογωβιός). Σημαντική είναι επίσης η παρουσία ορισμένων χειρόπτερων ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος (μικρορινόλοφος, πτερυγονυχτερίδα, μικρομυωτίδα, τρανομυωτίδα). 1.2.1.6 Μετεωρολογικά στοιχεία Το κλίμα της Κέρκυρας ανήκει στον τύπο του θαλάσσιου Μεσογειακού με κύρια χαρακτηριστικά τους ήπιους και υγρούς χειμώνες, σχετικά θερμά και ξηρά καλοκαίρια και γενικά μακρές περίοδοι ηλιοφάνειας κατά την μεγαλύτερη διάρκεια του έτους. Τα κλιματολογικά στοιχεία που παρουσιάζονται βασίζονται στη μελέτη δεδομένων του μετεωρολογικού σταθμού Κέρκυρας της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας για την περίοδο 1955-1997 και θεωρούνται αντιπροσωπευτικά για το κλίμα της Κέρκυρας. Όσο αφορά τη θερμοκρασία τα δεδομένα που παρουσιάζονται αποτυπώνουν τη διακύμανση της θερμοκρασίας στο Μ.Σ Κέρκυρας. Η μπλέ γραμμή αντιπροσωπεύει τη μέση μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία, η πράσινη τη μέση μηνιαία θερμοκρασία και η κόκκινη τη μέση ελάχιστη μηνιαία θερμοκρασία. Η απόλυτη μέγιστη θερμοκρασία που έχει παρατηρηθεί στον Μ.Σ Κέρκυρας την περίοδο 1955-1997 είναι 42,4 ο C και η απόλυτη ελάχιστη θερμοκρασία 4,6 ο C. Γράφημα 5: Διακύμανση μηνιαίας θερμοκρασίας περιόδου 1955-1997 Πηγή : ΕΜΥ Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 60

Πίνακας 32 : Μέση ελάχιστη, μέση και μέση μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία περιόδου1955-1997 Ιαν. Φεβ. Μαρ. Απρ. Μια. Ιουν. Ιουλ. Αυγ. Σεπτ. Οκτ. Νοε. Δεκ. Ελάχιστη 5.1 5.7 6.8 9.2 12.9 16.4 18.4 18.8 16.5 13.4 9.9 6.8 Μηνιαία Θερμοκρ. Μέση 9.7 10.3 12.0 14.9 19.6 23.9 26.4 23.3 22.7 18.4 14.3 11.1 Μηνιαία Θερμοκρ. Μέγιστη 13.9 14.2 16.0 19.0 23.8 28.0 30.9 31.3 27.6 23.2 18.7 15.3 Μηνιαία Θερμοκρ. Πηγή : ΕΜΥ Τα δεδομένα για τη διακύμανση της υγρασίας στο νησί παρουσιάζουν ότι ο Ιούλιος είναι ο μήνας με τη μικρότερη υγρασία (60%) και ο Νοέμβριος ο μήνας με την υψηλότερη υγρασία (77,5%). Γράφημα 6 : Διακύμανση μηνιαίας βροχόπτωσης Πίνακας 33 : Μέση μηνιαία βροχόπτωση και μέσος μηνιαίος αριθμός ημερών Μέση μηνιαία βροχ/ση Συνολικές μέρες βροχής Πηγή : ΕΜΥ Ιαν. Φεβρ. Μαρ. Απρ. Μια. Ιουν. Ιουλ. Αυγ. Σεπ. Οκτ. Νοε Δεκ. >100 >100 98.1 66.7 37.0 14.1 9.2 19.0 81.3 >100 >100 >100 16.1 14.6 14.5 12.9 8.0 4.9 2.3 3.4 7.0 11.8 15.7 17.5 Τα δεδομένα για τη διακύμανση της υγρασίας στο νησί παρουσιάζουν ότι ο Ιούλιος είναι ο μήνας με τη μικρότερη υγρασία (60%) και ο Νοέμβριος ο μήνας με την υψηλότερη υγρασία (77,5%). Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 61

Γράφημα 7 : Διακύμανση της σχετικής υγρασίας στο Μ.Σ Κέρκυρας Πηγή : EMY Τα δεδομένα για τα λοιπά στοιχεία κατακρημνίσεων (χιόνι, χαλάζι) δεν καλύπτουν την προαναφερθείσα περίοδο. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Περιφερειακού Χωροταξικού Σχεδίου Ιονίων Νήσων, το χιόνι (αρκετά σπάνιο στο νησί της Κέρκυρας) παρατηρείται στο διάστημα Δεκεμβρίου - Μαρτίου, ενώ το χαλάζι (που εμφανίζεται πιο συχνά) παρατηρείται στο διάστημα Σεπτεμβρίου - Μαΐου. Φαινόμενα παγετού στην περιοχή παρατηρούνται κατά την περίοδο Νοεμβρίου - Μαρτίου. Όσον αφορά τη νέφωση, η κύμανσή της είναι παρόμοια με αυτή των κατακρημνίσεων, εμφανίζοντας μέγιστη μέση τιμή κατά τους μήνες Φεβρουάριο και Δεκέμβριο (4,6) και ελάχιστη κατά το μήνα Ιούλιο (1,2). Η μέση ετήσια τιμή της νέφωσης στο Ν. Κέρκυρας εκτιμάται στο 3,39. Τέλος οι επικρατούντες άνεμοι στο Δήμο Κέρκυρας είναι κυρίως ΝΑ κατευθύνσεων (Σεπτέμβριος-Μάιος) και δευτερευόντως ΒΔ κατά τους θερινούς μήνες (Ιούνιο, Ιούλιο και Αύγουστο). Σύμφωνα με τον Κ.Εν.Α.Κ. (ΦΕΚ 407/9.4.2010), η ελληνική επικράτεια διαιρείται σε τέσσερις κλιματικές ζώνες (Α,Β,Γ και Δ) με Α τη θερμότερη και Δ την ψυχρότερη. Ο δήμος Κέρκυρας ανήκει στην Β κλιματική ζώνη, ενώ οι περιοχές του που βρίσκονται σε υψόμετρο άνω των 500 μέτρων, εντάσσονται στην επόμενη ψυχρότερη κλιματική ζώνη. 1.2.1.7 Υδάτινοι πόροι Η Κέρκυρα ανήκει στο Υδατικό Διαμέρισμα της Ηπείρου, το οποίο περιλαμβάνει τις Λεκάνες Απορροής Αώου (GR 11), Καλαμά (GR 12), Αχέροντα και Λούρου (GR 13 & GR 46), Άραχθου (GR 14) και Κέρκυρας-Παξών (GR 34), όπως προσδιορίσθηκαν κατά την εφαρμογή του Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 62

Άρθρου 3 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Η συνολική επιφάνειά του είναι 631 Km2 (της νήσου 2) 33 Κέρκυρας 592 km Η Κέρκυρα αποτελεί το μεγαλύτερο νησί του νησιωτικού τμήματος του Υδατικού Διαμερίσματος και χαρακτηρίζεται από πολυάριθμες μικρές υπολεκάνες απορροής, τυπικές της νησιωτικής μορφολογίας. Η τοποθέτηση της νήσου πάνω στον άξονα κίνησης των ομβροφόρων ανέμων (ΒΔ προς ΝΑ), έχει ως αποτέλεσμα την καταγραφή σημαντικών υψών βροχόπτωσης, ιδιαίτερα στο βόρειο τμήμα της νήσου. Τα κύρια επιφανειακά υδατικά συστήματα της ΠΕ Κέρκυρας είναι η Φόνισσα με μήκος 7 km, ο Μεσάγγης με μήκος 7,5 km και το Ποτάμι με μήκος 2,1 km. Σύμφωνα με το «Σχέδιο Διαχείρισης Υδάτων του Υδατικού Διαμερίσματος Ηπείρου» η ετήσια ζήτηση σε νερό ανά χρήση στη ΠΕ Κέρκυρας είναι : 125 εκατ.κυβικά μέτρα για άρδευση 16 εκατ.κυβικά μέτρα για ύδρευση & τουρισμός Το ετήσιο ισοζύγιο τροφοδοσίας απολήψεων από τα υπόγεια υδατικά συστήματα της υδρολογικής λεκάνης Κέρκυρας Παξών ανέρχεται σε 167 εκατ.κ.μ (μέση ετήσια τροφοδοσία) έναντι 27 εκατ. κ.μ των μέσων ετήσιων απολήψεων. Συνεπώς η μέση ετήσια τροφοδοσία των υπόγειων υδροφορέων υπερκαλύπτει τη ζήτηση, ωστόσο αξιοποιείται μόνον το 16% περίπου των υδάτων που τροφοδοτούν τους υπόγειους υδροφορείς. Η κατάσταση των υπόγειων υδροφορέων αξιολογείται σε γενικές γραμμές ως καλή, με τοπικές τάσεις ρύπανσης. Συναντώνται σημειακά αυξημένες τιμές νιτρικών ιόντων και αμμωνίας ενώ στις παράκτιες ζώνες συναντώνται υψηλές τιμές χλωριόντων λόγω θαλάσσιας διείσδυσης από υπεραντλήσεις και από φυσικά αίτια. Οι πιέσεις που ασκούνται στα επιφανειακά υδάτινα συστήματα σύμφωνα με το ως άνω σχέδιο είναι: μέτριας και χαμηλής έντασης από τους ΧΑΔΑ που εντοπίζονται κυρίως στα μικρά νησιά υψηλής έντασης από τις βιομηχανικές μονάδες στα υδατικά συστήματα των χειμάρρων Ποτάμι, Μεσογγή, Φόνισσα και χαμηλής έντασης, επίσης από τις βιομηχανικές μονάδες, στις δυτικές και βόρειες ακτές της Κέρκυρας χαμηλής έντασης από τις λοιπές πηγές ρύπανσης (εσταυλισμένη κτηνοτροφία, ιχθυοκαλλιέργειες, εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων κτλ). 33 Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, «Κατάρτιση Σχεδίων διαχείρισης των λεκανών Απορροής Ποταμών των Υδατικών Διαμερισμάτων, σύμφωνα με τις προδιαγραφές της οδηγίας 2000/60/ΕΚ, κατ εφαρμογή του Ν.3199/2003 και του Π.Δ 51/2007» Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 63

Δ.Ε Σύνολο εκτάσεων Καλλ/μενς εκτάσεις και αγραναπα ύσεις Βοσκότοπ οι Δάση Εκτάσεις καλυπτόμ ενες από Εκτάσεις νερά οικισμών (κτίρια, δρόμοι Άλλες εκτάσεις Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Δήμου Κέρκυρας 2014-2019 1.2.1.8 Καλύψεις γης Το σύνολο των εκτάσεων του Δήμου Κέρκυρας ανέρχεται σε 609,90 χιλιάδες στρέμματα. Η κατανομή στις βασικές κατηγορίες χρήσης/κάλυψης αναλύεται ως εξής: 34 Καλλιεργούμενες εκτάσεις και αγραναπαύσεις 467,3 χιλιάδες στρέμματα Βοσκότοποι 30,1 χιλιάδες στρέμματα Δάση 65,3 χιλιάδες στρέμματα Εκτάσεις καλυπτόμενες από νερά 7,1 χιλιάδες στρέμματα Εκτάσεις οικισμών (κτίρια, δρόμοι, κλπ) 31,1 χιλιάδες στρέμματα Άλλες εκτάσεις 9,0 χιλιάδες στρέμματα Το μεγαλύτερο τμήμα της έκτασης καταλαμβάνεται από καλλιέργειες με ποσοστό 59,22% ακολουθούν οι δασικές εκτάσεις με ποσοστό 10,71% και τέλος οι εκτάσεις που καλύπτονται από συνδυασμό θαμνώδους/ποώδους βλάστησης με ποσοστό 4,93%. Οι βασικές καλλιέργειες στο δήμο Κέρκυρας διαχρονικά είναι η ελαιοκαλλιέργεια και η αμπελοκαλλιέργεια. Τα δάση εντάσσονται κυρίως στην κατηγορία των αισθητικών δασών με ελάχιστες ποσότητες παραγωγής κυρίως στρογγυλής ξυλείας. Τέλος στην κατηγορία τεχνητές περιοχές η κάλυψη έχει ως εξής : Αστική δόμηση 28,7 χιλιάδες στρέμματα Βιομηχανικές και εμπορικές ζώνες 0,8 χιλιάδες στρέμματα Δίκτυα συγκοινωνιών 0,8 χιλιάδες στρέμματα Ορυχεία, χώροι απόρριψης απορριμμάτων και εργοτάξια 0,1 χιλιάδες στρέμματα Ζώνες πρασίνου, χώροι αθλητ.& πολιτιστ.δραστηριοτήτων 0,7 χιλιάδες στρέμματα Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζεται η κατανομή των εκτάσεων του δήμου Κέρκυρας στις βασικές κατηγορίες χρήσης/κάλυψης, ανά δημοτική ενότητα ή κοινότητα. Πίνακας 34 : Κατανομή της έκτασης σε γενικευμένες κατηγορίες χρήσης/κάλυψης ανά Δ.Ε Αγ.Γεωργίου 38,4 34,5 0,0 2,4 0,0 1,4 0,1 Αχιλλείων 47,6 40,7 0,0 3,5 0,7 2,7 0,0 Εσπερίων 54,4 51,5 0,0 0,2 0,0 2,7 0,0 Θιναλίου 78,2 47,2 12,4 14,8 0,9 2,6 0,3 Κερκυραίων 41,3 30,8 0,0 0,1 0,2 9,6 0,6 Κορισσίων 27,2 26,2 0,0 0,0 0,0 1,0 0,0 Λευκιμμαίων 50,8 45,6 0,0 1,9 1,2 1,6 0,5 Μελιτειέων 67,5 54,7 0,4 3,9 4,1 2,8 1,6 Παλ/τών 48,3 39,8 1,3 6,5 0,0 0,7 0,0 Παρελίων 48,6 44,9 0,0 2,0 0,0 1,7 0,0 34 Ελληνική Στατιστική Αρχή, Επεξεργασία στοιχείων Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 64

Δ.Ε Σύνολο εκτάσεων Καλλ/μενς εκτάσεις και αγραναπα ύσεις Βοσκότοπ οι Δάση Εκτάσεις καλυπτόμ ενες από Εκτάσεις νερά οικισμών (κτίρια, δρόμοι Άλλες εκτάσεις Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Δήμου Κέρκυρας 2014-2019 Φαιάκων 54,9 34,7 4,2 13,3 0,0 2,7 0,0 Κασσωπαίων 34,3 16,4 11,8 4,7 0,0 1,4 0,0 Ερεικούσσης 4,3 0,2 0,0 2,8 0,0 0,0 1,3 Μαθρακίου 3,5 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 3,5 Οθωνών 10,6 0,1 0,0 9,2 0,0 0,2 1,1 Δήμος 609,9 467,3 30,1 65,3 7,1 31,1 9,0 Κέρκυρας Περιφέρεια 2303,1 1.103,7 239,0 711,6 9,6 64,1 175,1 Ιονίων Νήσων Σύνολο Ελλάδας 131982,2 50684,6 14451,6 57968,9 1790,1 2307,5 4779,6 Πηγή : ΕΛΣΤΑΤ, 2007 Στο χάρτη που ακολουθεί απεικονίζονται οι καλύψεις γης του Δήμου Κέρκυρας. Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 65

Εικόνα 22: Χάρτης Καλύψεων Γης Δήμου Κέρκυρας Πηγή:www.oikoskopio.gr Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 66

1.2.2 Προβλήματα Ρύπανσης Στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων δεν υπάρχουν συστηματικές καταγραφές της ποιότητας της ατμόσφαιρας. Στην Κέρκυρα οι κύριες πηγές επιβάρυνσης της ατμοσφαιρικής ποιότητας και υποβάθμισης του φυσικού περιβάλλοντος είναι η οδική κυκλοφορία, η λειτουργία του αεροδρομίου, η λειτουργία των λιμανιών, οι κεντρικές θερμάνσεις, καθώς και η υπάρχουσα (περιορισμένη) βιομηχανική δραστηριότητα. Γενικά μπορεί να λεχθεί ότι η Κέρκυρα, όπως και γενικότερα η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων δεν αντιμετωπίζει ιδιαίτερο πρόβλημα ατμοσφαιρικής ρύπανσης, αφού η βιομηχανική δραστηριότητα είναι στο μεγαλύτερο μέρος της μονάδες συσκευασίας - μεταποίησης αγροτικών προϊόντων (σφαγεία, βιομηχανία γάλατος, κονσερβοβιομηχανίες φρούτων και λαχανικών, ελαιοτριβεία). Η πλειοψηφία των μονάδων του δευτερογενούς τομέα είναι μικρές και απευθύνονται κατά κύριο λόγο στις τοπικές αγορές της περιφέρειας. Οι κυριότερες πηγές ρύπανσης που διαπιστώνονται είναι οι ακόλουθες: 35 Οι συνδεμένες δραστηριότητες με την οικονομία του τουρισμού και συγκεκριμένα: 35 Υπορυγείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, «ΣΜΠΕ της μελέτης «Αξιολόγηση, αναθεώρηση και εξειδίκευση Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και αειφόρου ανάπτυξης Περιφέρειας Ιονίων Νήσων» Σεπτέμβριος 2014 Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 67

η έντονη ανάπτυξη των εγκαταστάσεων τουρισμού και αναψυχής και η άναρχη και αυθαίρετη δόμηση που παρατηρείται σε αρκετές περιοχές και η άναρχη επέκταση των οικισμών με την εκτός σχεδίου δόμηση α β κατοικία χωρίς τις ανάλογες περιβαλλοντικές υποδομές, όπως πχ δίκτυα αποχέτευσης, εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων κτλ. η αυξημένη κίνηση στα λιμάνια κατά την τουριστική περίοδο με αποτέλεσμα τη ρύπανση των θαλάσσιων υδάτων από πετρέλαιο, λύματα κλπ ο θαλάσσιος τουρισμός στο μέτρο που δε λαμβάνονται τα αναγκαία μέτρα προστασίας (σκάφη που δε διαθέτουν απαραίτητες εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων) η αυξημένη κίνηση στα αεροδρόμια που προκαλεί ρύπανση της ατμόσφαιρας από τα εκλυόμενα αέρια. Οι παραγωγικές δραστηριότητες που λόγω της επιφανειακής απόρριψης επιβαρύνουν τους υδάτινους και εδαφικούς αποδέκτες στους οποίους καταλήγουν από την απόπλυση των εδαφών με : λύματα από εργοστάσια (ειδικά ελαιουργεία) σφαγεία, κλπ. Τα ελαιοτριβεία (82%), αποτελούν δραστηριότητα που έχει έντονη παρουσία στο νησί και που ασκεί εποχιακή πίεση - κατά την ελαιοκομική περίοδο - με απορροές οργανικού φορτίου, συχνά ελλιπούς επεξεργασίας. απόβλητα από τη σταβλισμένη κτηνοτροφία χημικά λιπάσματα, ζιζανιοκτόνα, παρασιτοκτόνα και φυτοφάρμακα από τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις Δραστηριότητες ιχθυοκαλλιέργειας: Στην Κέρκυρα λειτουργεί μόνο μία (1) μονάδα ιχθυοκαλλιέργειας. Η αστικοποίηση και συγκεκριμένα : τα αστικά λύματα (έλλειψη δικτύων αποχέτευσης και μονάδων βιολογικού καθαρισμού, απορροφητικοί βόθροι). Ειδικότερα στο δήμο δεν υπάρχουν οικισμοί με πληθυσμό άνω των 2.000 κατοίκων που να μη εξυπηρετούνται από εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων (ΕΕΛ). Συνολικά λειτουργούν 11 ΕΕΛ. η διάθεση των απορριμμάτων σε ΧΥΤΑ Χώροι Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ) η αυθαίρετη δόμηση και οι διάφορες τουριστικές εγκαταστάσεις, οι πινακίδεςεπιγραφές προβολής του τουρισμού και της αναψυχής ασύμβατες με τον παραδοσιακό χαρακτήρα του τόπου (αισθητική και οπτική ρύπανση). 1.2.3 Βασικές υποδομές - δίκτυα 1.2.3.1 Οδικό δίκτυο Το Δημοτικό οδικό δίκτυο είναι εξαιρετικά πυκνό, δεδομένης κυρίως της πληθυσμιακής πυκνότητας του νησιού, και των πολλών διάσπαρτων οικισμών. Τα βασικά προβλήματα του εθνικού και επαρχιακού οδικού δικτύου του Δήμου είναι: μικρό πλάτος, κακή χάραξη & κατασκευή, φθορά στο οδόστρωμα, έλλειψη σήμανσης υποδομών ασφαλείας φωτισμού στις εισόδους των οικισμών, διέλευση επαρχιακών αξόνων μέσα από πολυπληθείς οικισμούς. Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 68

Το οδικό δίκτυο του δήμου σε επίπεδο πρωτευόντων και δευτερευόντων αξόνων περιλαμβάνει δύο (2) οδούς που κατατάσσονται στο Εθνικό Οδικό Δίκτυο (ΦΕΚ 735/Β/1995) και συγκεκριμένα τις εξής : Πίνακας 35: Εθνικό Οδικό Δίκτυο Κέρκυρας Ε.Ο 24 Κέρκυρα-Παλαιοκαστρίτσα Ε.Ο 25 Κέρκυρα- Γύρος Αχιλλείου Δευτερεύον Εθνικό Δίκτυο Τριτεύον Εθνικό Δίκτυο καθώς και τις εξής οδούς που κατατάσσονται στο επαρχιακό οδικό δίκτυο : Πίνακας 36: Πρωτεύον Επαρχιακό Δίκτυο(Β.Δ 6/08.02.1956 ΦΕΚ 47 Α ) 1: «Λιμάνι Κέρκυρας- Κανόνι μέσω ανακτόρων, Ακταίου, Γαρίτσας, Ανεμομύλου, Μον Ρεπό, Βασίλη» 2: «Κέρκυρα- Αλεπού- Αγ. Νικόλαος- Τρίκλινο- Πέλεκας» 4: «Μεσογγή (από Εθν. Οδό Κέρκυρας- Γύρου Αχιλλείου)-Μπενίτσες- Τσάκι- Αγ. Ιωάννης Περιστερών- Μωραϊτικα-Βραγκανιώτικα- Αργυράδες- Περιβόλι- Ριγγλάδες- Λευκίμμη (και η παράκαμψη Περιβολίου και Λευκίμμης)- Κάβος» 5: Στο τμήμα του: «Ποντή (συνάντηση με Εθν. Οδό Κέρκυρας-γύρου Αχιλλείου)- Παϊπέτη» 6: «Παϊπέτη (συνάντηση με Επαρχ. Οδό 5)- συνάντηση με Επαρχ. Οδό 7» 7: «Πέλεκας (συνάντηση με Επαρχ. Οδό 2) Σιναράδες- Καστελλάνοι (συνάντηση με Επαρχ. Οδό 6» 12: «Παλαιοκαστρίτσα (από Εθν. Οδό Κέρκυρας-Παλαιοκαστρίτσας)- Κοκκίνι- Πέλεκας (συνάντηση με Επαρχ. Οδό 2), μέσω Παπαθανάτικων και Χαρτοποιίας» 17: «Τζάβρος- Ύψος- Πυργί- Νησάκι- Σινιές- Κασιώπη- Πρ. Ηλίας- Αγ. Σπυρίδωνας (μέσω της νέας χάραξης)- Αχαράβη- Σφακερά- Ρόδα- Καρουσάδες- Σιδάρι» 20: «Σφακερά ( από συνάντηση με Επαρχ. Οδό 17)- Σφακερών-Πλάτωνας- Ξανθάτες- Αγ. Δούλοι» 24: «Σκριπερό (από Εθν. Οδό Κέρκυρας- Παλαιοκαστρίτσας)- Τρουμπέτα- Αρκαδάδες-Αγρός- Βελονάδες- Λιβάδι- Σιδάρι προς Περουλάδες, μέχρι τη συνάντησή της με την Επαρ. Οδό 31» 25: «Τρουμπέτα- Χωροεπίσκοποι (μέσω της παράκαμψης)- Ρεκίνι- Καβαλούρι- Καρουσάδες» 27: «Ενωτική Επαρχιακών Οδών 20 (Άγ. Δούλοι) και 25 ( Ρεκίνι)» Τους υπόλοιπους δρόμους, που χαρακτηρίσθηκαν με το Β.Δ. 23/06-02-1956 Επαρχιακοί και δεν αναφέρονται στην προηγούμενη παράγραφο, ή τμήματα των Επαρχιακών Δρόμων που αναφέρονται στην ίδια παράγραφο, που αντικαταστάθηκαν με νέες χαράξεις, κατατάσσονται στο Δευτερεύον Επαρχιακό Οδικό Δίκτυο του Νομού Κέρκυρας Πίνακας 37: Δευτερεύον Επαρχιακό Δίκτυο(Β.Δ 6/08.02.1956 ΦΕΚ 47 Α ) 3: «Βρυώνη- Βαρυπατάδες- Άγιος Νικόλαος από Εθν. Οδό Κέρκυρας- γύρου Αχιλλείου & μέσω Βιρού & Καλαφατιώνων στην Επαρχ. Οδό 2» 5: «Από Επαρχ. Οδό 6 (Παϊπέτη)- Άγιοι Δέκα- Στρογγυλή σε Επαρχ. Οδό 4 (Μέλισσα)» 6: «Από Επαρχ. Οδό 7 ( Καστελλάνοι)- Βουνιατάδες- Αγ. Ματθαίος- Επαρχ. Οδό 4 (Μέλισσα)» 8: «Σιναράδες- Καλαφατιώνες, από Επαρχ. Οδό 7 σε Επαρχ. Οδό 3» 9: «Άγιοι Θεόδωροι- Κάτω & Άνω Παυλιάνα- Πεντάτι από Επαρχ. Οδό 6» 10: «Ριγγλάδες- Αλυκές Λευκίμμης από Επαρχ. Οδό 4» 11: «Ριγγλάδες- Νεοχώριο Παντάτικα, μέσω Μπαστάτικων, Δραγωτινών & Σπαρτερών, παρακαμπτήριος Επαρχ. Οδού 4» 13: «Κοκκίνι-Γιαννάδες- Λιβάδι Ρόπα μέσω Βάτου, Μαρμάρου & Κανακάδων, ως παρακαμπτήριος Επαρχ. Οδού 4 14: «Άγιος Ηλίας Κέρκυρας- Ποταμός-Γιαννάδες μέσω Τεμπλονίου & Λιβαδιού Ρόπα, μέχρι Επαρχ. Οδού 13» 15: «Ενωτική Εθνικής Οδού Κέρκυρας- Παλ/τσας & Επαρχ. Οδού 14, δυτικώς Ποταμού 16: «Γουβιά- Άφρα Άγιος Νικόλαος από Εθν. Οδό Κέρκυρας- Παλ/τσας, Επαρχ. Οδό 2» Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 69

18: «Πυργί- Επίσκεψη- Αχαράβη μέσω Σπαρτύλα, Σγουράδων & Παντελεήμονος 19: «Σγουράδες- Περίθεια- Προφ. Ηλίας, από Επαρχ. Οδό 18, μέσω Στρινίλλα, Πετάλειας, Παντοκράτορα & Λουτσών, σε Επαρχ. Οδό 17» 21: «Πυργί-Άγιος Μάρκος- Κορακιάνα» 22: «Σγουράδες- Ζυγός» 23: «Παρακαμπτήριος Επαρχ. Οδού 20, μέσω Νυμφών» 24: «Από Επαρχ. Οδό 31- Περουλάδες» 26: «Δασιά- Κατωμέρι- Κορακιάνα, από Επαρχ. Οδό 24 σε Επαρχ. Οδό 20» 28: «Δουκάδες- Σκριπερό από 20 ου χιλ. Εθν. Οδού Κέρκυρας-Παλαιοκαστρίτσας σε Επαρχ. Οδό 24 29: «Γύρος Κρατσάλου από Τρουμπέτα, μέσω Βίστωνα, Μακράδων, Λακώνων στο 22 ο χιλ. της οδού Κέρκυρας- Παλ/τσας» 30: «Αργυράδες- Πάγοι- Άγιος Γεώργιος μέσω Βατωνιών» 31: «Αγρός- Μαγουλάδες- Περουλάδες από Επαρχ. Οδό 24 και μέσω Μανατάδων- Ασπιωτάδων- Περλεψιμάδων- Αρμενάδων- Καββαδατάδων & Αυλιωτών ωσαύτως μέχρι της Επαρχ. Οδού 24» 32: «Μαγουλάδες- Αρίλλας- Αφιώνας» 1.2.3.2 Δίκτυο Συγκοινωνιών Ο Δήμος Κέρκυρας χαρακτηρίζεται γεωγραφικά από μια κεντρικότητα. Χαρακτηριστικό είναι η γειτνίασή του με τους κεντρικούς άξονες της Εγνατίας Οδού και της υπό κατασκευής Ιόνιας Οδού, οι οποίοι προσεγγίζονται μέσω του λιμανιού της Ηγουμενίτσας. Ακτοπλοϊκή Συγκοινωνία Το κεντρικό λιμάνι πύλη εισόδου στο νησί - ανήκει στη διαχείριση του Οργανισμού Λιμένος Κέρκυρας (ΟΛΚΕ) και παρέχει σύνδεση με τα λιμάνια της Ηγουμενίτσας, της Πάτρας και της Ιταλίας. Στο Δήμο υπάρχει επίσης το λιμάνι της Λευκίμμης, που παρέχει τη σύνδεση της Νότιας Κέρκυρας με την ηπειρωτική Ελλάδα μέσω Ηγουμενίτσας, το λιμάνι της Κασσιόπης, με σύνδεση με την Αλβανία, καθώς επίσης και μικρά λιμάνια στα Διαπόντια νησιά που διασφαλίζουν την τοπική συγκοινωνία και τις ανάγκες των αλιευτικών και τουριστικών σκαφών. Τέλος, στο κέντρο της ανατολικής ακτογραμμής της Κέρκυρας, στη θέση Γουβιά, λειτουργεί μαρίνα, η οποία διαθέτει όλες τις αναγκαίες υπηρεσίες προς τους ελλιμενιζόμενους. Πίνακας 38: Υποδομές & Χρήσεις Λιμανιών του Δήμου Κέρκυρας Λιμάνι Χωροθέτηση Χαρακτήρας Διαθέσιμες θέσεις Μπενίτσες Κέρκυρα Τουριστικό Καταφύγιο 96 Σπηλιά Κέρκυρα Λιμένας σκαφών αναψυχής Νέα μαρίνα υπό κατασκευή Μπούκαρη (Βασιλάτικα) Κέρκυρα Αλιευτικό καταφύγιο 40 Πετριτής Κέρκυρα Αλιευτικό καταφύγιο 120 Λευκίμμη Κέρκυρα Μικτός 6 Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 70

Λιμάνι Χωροθέτηση Χαρακτήρας Διαθέσιμες θέσεις Αγ. Γεώργιος Αργυράδων Κέρκυρα Αλιευτικό καταφύγιο 20 Πεντάτι Κέρκυρα Μικτός 40 Έρμονες Κέρκυρα Αλιευτικό καταφύγιο - Παλαιοκαστρίτσα Κέρκυρα Μικτός 40 Άγιος Στέφανος Αυλιωτών Κέρκυρα Αλιευτικό καταφύγιο 45 Αστρακερή Κέρκυρα Αλιευτικό καταφύγιο 25 Ρόδα Κέρκυρα Όρμος 20 Κασσιώπη (Ημερολιά) Κέρκυρα Άλλο 75 Κασσοπέτο Κέρκυρα Μικτός 60 Άγιος Στέφανος Σινιών Κέρκυρα Αλιευτικό καταφύγιο 60 Νησάκι Κέρκυρα Αλιευτικό καταφύγιο 50 Γουβιά Κέρκυρα Μαρίνα 1235 Ύψος Κέρκυρα Αλιευτικό καταφύγιο 300 Αυλάκια Οθωνοί Αλιευτικό καταφύγιο 70 Άμμος Οθωνοί Όρμος - Φύκι Οθωνοί Όρμος - Ερείκουσα Ερείκουσα Αλιευτικό καταφύγιο 15 Μαθράκι Μαθράκι Αλιευτικό καταφύγιο 15 Πηγή: Στοιχεία ΟΤΑ Ν. Κέρκυρας 2010, Ο.Λ.ΚΕ., Π.Ι.Ν. 2012, Ελληνική Ένωση Μαρίνων Ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες Εξωτερικού: Η Κέρκυρα συνδέεται, κυρίως τους θερινούς μήνες, με λιμάνια της Ιταλίας (Βενετία, Μπάρι, Ανκόνα, Μπρίντιζι), με πλοία που ξεκινάνε από την Ηγουμενίτσα ή από την Πάτρα. Επίσης υπάρχουν δρομολόγια προς Αλβανία Ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες Εσωτερικού: Κέρκυρα Ηγουμενίτσα: 19 δρομολόγια τη χειμερινή περίοδο, 21 δρομολόγια τη μεσοπερίοδο και 23 δρομολόγια το καλοκαίρι. Κέρκυρα Οθωνοί Ερείκουσα Μαθράκι: χειμώνας 3 φορές/εβδ., καλοκαίρι 4 φορές/εβδ. Άγιος Στέφανος- Οθωνοί Ερείκουσα Μαθράκι : 2-3 δρομολόγια/εβδ., όλο το έτος. Κέρκυρα Παξοί: 1 ή 2 δρομολόγια ημερησίως κατά τη μεσοπερίοδο και 2 ή 3 δρομολόγια ημερησίως το καλοκαίρι. Λευκίμμη Ηγουμενίτσα: 5 δρομολόγια ημερησίως τη χειμερινή περίοδο, 6 τη μεσοπερίοδο και 7 την καλοκαιρινή περίοδο. Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 71

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι γραμμές που συνδέουν τα Διαπόντια Νησιά με την Κέρκυρα είναι τακτικές και τα δρομολόγια αυτών εξαρτώνται από τις επικρατούσες καιρικές συνθήκες, αφού τις μεταφορές αυτές εξυπηρετούν μικρά πλοία. Το κεντρικό λιμάνι φιλοξενεί πλήθος κρουαζιερόπλοιων καθ όλο σχεδόν το χρόνο. Η συμβολή της κρουαζιέρας είναι ιδιαίτερα σημαντική για τον τουρισμό της Κέρκυρας, σύμφωνα και με τα στοιχεία του ΟΛΚΕ, τα οποία δείχνουν ποσοστιαία αύξηση επιβατών από το 2003 στο 2013 της τάξης του 167,80%. Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται τόσο ο αριθμός των κρουαζιερόπλοιων όσο και των επιβατών που προσέγγισαν το λιμάνι της Κέρκυρας κατά την περίοδο 2003-2013. Πίνακας 39: Αριθμός Κρουαζιερόπλοιων & Επιβάτες στο λιμάνι της Κέρκυρας 2003-2013 Έτος Αριθμός Κρουαζιερόπλοιων Επιβάτες Ποσοστιαία Μεταβολή σε σχέση με το 2003 2003 308 264.871-2004 309 260.279-1,73% 2005 328 276.050 4,22% 2006 342 311.445 17,58% 2007 369 384.553 45,19% 2008 410 441.600 66,72% 2009 375 500.400 88,92% 2010 429 549.025 107,28% 2011 453 594.119 124,30% 2012 485 624.347 135,72% 2013 480 709.316 167,80% Πηγή: Ο.Λ.ΚΕ 2014 Η αναπτυξιακή δυναμική του Λιμένα Κέρκυρας συνδέεται ευθέως με τις μελλοντικές τάσεις ανάπτυξης της ευρύτερης περιοχής, στο πλαίσιο των αναπτυξιακών κατευθύνσεων της χώρας, τόσο σε εθνικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο.στο πλαίσιο αυτό κατασκευάστηκε και λειτουργεί ο νέος Επιβατικός Σταθμός, ενώ βρίσκονται σε στάδιο κατασκευής τρία (3) ακόμη σημαντικά έργα: α. ο υπερδιπλασιασμός του μήκους του προσήνεμου μόλου (προβλήτα κρουαζιερόπλοιων) β. ο υπήνεμος μόλος με τα κρηπιδώματα Ε/Γ Ο/Γ πλοίων εσωτερικού και γ. το καταφύγιο τουριστικών σκαφών μεσαίου και μεγάλου μεγέθους (από 12 25 m μήκους) στην προκυμαία του ιστορικού κέντρου της πόλης της Κέρκυρας. Αεροπορική Σύνδεση Ο Δήμος Κέρκυρας διαθέτει διεθνές αεροδρόμιο το οποίο βρίσκεται 1,5 χλμ. από την πόλη της Κέρκυρας. Ιδρύθηκε το 1937 ενώ στη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου χρησιμοποιήθηκε από τις Ιταλικές και Γερμανικές δυνάμεις ως βάση μεταφορικών και μαχητικών αεροσκαφών. Στα τέλη του πολέμου το μήκος του διαδρόμου έφτανε τα 600μ. Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 72

Με τη λήξη του άρχισαν οι εργασίες επέκτασης του διαδρόμου, χρησιμοποιώντας υλικά από μπάζα των βομβαρδισμένων κτηρίων της πόλης και στο τέλος Απριλίου 1949 το μήκος έφτασε τα 800μ. Η επόμενη και τελευταία επέκταση του διαδρόμου ξεκίνησε το 1957 και ολοκληρώθηκε το 1959, με μήκος 2.375μ. Η κατασκευή του νέου επιβατικού σταθμού άρχισε το 1968 και ολοκληρώθηκε το 1972, ενώ τον Απρίλιο του 1965 το αεροδρόμιο της Κέρκυρας έγινε διεθνές. Σήμερα διαθέτει έναν επιβατικό σταθμό, 10 θέσεις στάθμευσης αεροσκαφών, 28 θέσεις στάθμευσης αεροσκαφών γενικής αεροπορίας καθώς επίσης και πίστα στάθμευσης ελαφρών αεροσκαφών για την εξυπηρέτηση των ιδιωτών. Είναι συνδεδεμένο με τις περισσότερες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και σημαντικότερες πόλεις. Οι Αεροπορικές συνδέσεις (προγραμματισμένες πτήσεις εσωτερικού) που εξυπηρετούν το Δήμο Κέρκυρας, με την υπόλοιπη Ελλάδα είναι: Αθήνα Κέρκυρα (τουλάχιστον 2 δρομολόγια καθημερινά) Θεσσαλονίκη Κέρκυρα (4 φορές την εβδομάδα) Κέρκυρα Πρέβεζα (Άκτιο) Κεφαλονιά Ζάκυνθος (4 φορές την εβδομάδα) Η αεροπορική γραμμή που συνδέει τα αεροδρόμια της Κέρκυρας, του Ακτίου (εξυπηρετεί τη Λευκάδα), της Κεφαλονιάς και της Ζακύνθου, ανήκει στις άγονες γραμμές. Τέλος, λειτουργούν και δύο ελικοδρόμια στα Διαπόντια Νησιά (Οθωνοί και Ερείκουσα). Η συμβολή των ελικοδρομίων είναι σημαντική για την κάλυψη αεροδιακομιδών, για μεταφορά ασθενών, για έκτακτες περιπτώσεις επικοινωνίας. Στους παρακάτω πίνακες παρουσιάζεται η κίνηση του αεροδρομίου τόσο στις πτήσεις του εσωτερικού όσο και του εξωτερικού κατά την περίοδο 1994-2014. Πίνακας 40: Πτήσεις Εσωτερικού στο Αεροδρόμιο Κέρκυρας για την περίοδο 1994-2014 Αερολιμένας Κέρκυρας Κίνηση Εσωτερικού Εμπορεύματα σε τόνους Έτη Α/ΦΗ Επιβάτες Αφ.+ Αν.. Αφίξεις Αναχωρήσεις Αφίξεις Αναχωρήσεις 1994 2.311 96.070 98.165 2.032 70 1995 2.601 101.139 104.086 1.919 80 1996 2.752 109.810 110.256 1.598 75 1997 2.500 111.334 110.761 1.476 61 1998 2.238 93.263 93.251 1.254 31 1999 3.448 122.752 123.655 1.404 26 2000 4.536 149.610 151.755 1.743 36 2001 4.097 129.584 134.108 1.395 33 2002 3.349 110.141 113.352 1.048 58 2003 3.920 126.658 128.561 1.180 20 2004 4.026 137.800 132.586 862 13 Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 73

2005 3.943 133.256 136.822 841 6 2006 3.954 135.395 134.532 747 7 2007 4.140 150.726 145.000 826 12 2008 4.102 150.484 154.894 703 10 2009 4.175 150.627 154.927 534 8 2010 4.245 138.453 143.909 395 4 2011 4.280 128.746 135.592 268 3 2012 3.598 113.755 117.460 149 5 2013 3.649 106.993 110.306 181 4 2014 3.873 115.701 121.294 121 6 Πηγή: Υ.Π.Α. 2015 Πίνακας 41: Κίνηση επιβατών Εξωτερικού για την περίοδο 1994-2014 Αερολιμένας Κέρκυρας Κίνηση Εξωτερικού Ετη Α/φη Επιβάτες Εμπορεύματα σε τόνους Αφ.+ Αν. Αφίξεις Αναχωρήσεις Αφίξεις Αναχωρήσεις 1994 10.193 798.396 804.886 0.7 0 1995 10.700 795.586 792.094 0.2 3 1996 8.626 626.423 604.988 6 0 1997 9.035 678.335 611.520 0 0 1998 10.340 786.203 706.595 0 0 1999 11.322 880.822 865.142 0 0 2000 12.169 964.958 970.555 0 0 2001 11.685 979.331 987.684 0 0 2002 11.522 961.091 966.205 0 0 2003 11.116 892.077 897.527 0 0 2004 10.086 824.184 828.551 2 0 2005 10.541 852.496 859.428 2 0 2006 11.434 860.735 867.111 2 2 2007 11.498 849.774 853.957 0 1 2008 11.198 815.948 822.882 2 1 2009 10.157 740.798 746.213 4 1 2010 10.391 729.604 732.795 6 1 2011 11.022 789.546 790.289 0 0 2012 11.694 839.759 843.548 2 1 2013 13.007 943.917 945.611 4 0 2014 15.145 1.074.289 1.072.094 1 0 Πηγή : Υ.Π.Α 2015 Αστικές Υπεραστικές Συγκοινωνίες Ο Δήμος Κέρκυρας διαθέτει τοπική αστική συγκοινωνία που εξυπηρετεί κυρίως την περιοχή της πόλης και τους κοντινούς προς αυτήν οικισμούς, αλλά και υπεραστικό ΚΤΕΛ με Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 74

δρομολόγια προς την ύπαιθρο καθώς και σύνδεση με την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Το Αστικό ΚΤΕΛ Κέρκυρας δραστηριοποιείται από τη δεκαετία του 1950. Από το έτος 2010 λειτουργεί ολοκληρωμένο τηλεματικό σύστημα πληροφόρησης του κοινού από περιλαμβάνει : Τηλεματικές Έξυπνες Στάσεις (για το χρόνο άφιξης των λεωφορείων στις στάσεις και αναχώρησης από τις αφετηρίες), έκδοση εισιτηρίων από αυτόματους πωλητές, παρακολούθηση και διαχείριση του στόλου των λεωφορείων. Το υπεραστικό ΚΤΕΛ Κέρκυρας συστάθηκε με το νόμο 2119 το έτος 1952 και σήμερα έχει δύναμη 62 λεωφορείων. Εξυπηρετεί την τοπική συγκοινωνία από την Κέρκυρα μέχρι και το πιο απομακρυσμένο χωριό του νησιού και συνδέει την Κέρκυρα με την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη καθημερινά και όλες τις πρωτεύουσες των νομών που ευρίσκονται στους δυο αυτούς οδικούς άξονες, με πρακτορεία στη Λευκίμμη, Λάρισα, Τρίκαλα, Κοζάνη, Θεσ/νίκη και Αθήνα. Με το Υπεραστικό ΚΤΕΛ Ν. Κερκύρας γίνονται μεταφορές επιβατών, μαθητών, πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ατόμων με ειδικές ανάγκες, τύπου, ταχυδρομικών σάκων και δεμάτων. Με το Ν. 2963/2001 το υπεραστικό ΚΤΕΛ έχει μετατρέπει σε Α.Ε. ένα νέο εργαλείο ανάπτυξης πιο ευέλικτο και μοντέρνο. 1.2.3.3 Υποδομές Ύδρευσης Αποχέτευσης Υποδομές Ύδρευσης Η ύδρευση των διάφορων Δημοτικών Ενοτήτων του δήμου Κέρκυρας γίνεται κυρίως μέσω γεωτρήσεων, πηγαδιών ή δεξαμενών όμβριων. Ο πλούσιος υπόγειος υδροφόρος ορίζοντας του νησιού οφείλεται τόσο στο υψηλό ετήσιο βροχομετρικό ύψος, όσο και στα υδροπερατά πετρώματα που συντελούν στην απορρόφηση μεγάλου όγκου υδάτων, αλλά και στον υψηλό συντελεστή κατείσδυσης του νερού στα πετρώματα αυτά. 36 Το πρόβλημα ύδρευσης του νησιού είναι οξύτατο κυρίως κατά τους θερινούς μήνες, όπου η προσέλευση τουριστών διπλασιάζει σχεδόν τον μόνιμο πληθυσμό. Το πρόβλημα με την ποιότητα του πόσιμου νερού είναι ιδιαίτερα έντονο στην πόλη της Κέρκυρας λόγω της μεγάλης σκληρότητας που εμφανίζει, τις υψηλές συγκεντρώσεις θειικών και την υφαλμύρυνση (λόγω της υπερεκμετάλλευσης ορισμένων γεωτρήσεων). Στην κακή ποιότητα του νερού συντελεί και η παλαιότητα των συστημάτων και δικτύων ύδρευσης που, εκτός των άλλων, έχουν σαν αποτέλεσμα μεγάλες απώλειες κατά τη μεταφορά. Όσον αφορά στα Διαπόντια Νησιά, στους Οθωνούς εκτιμάται ότι υπάρχουν επαρκείς ποσότητες υπόγειου νερού για την υδροδότηση του νησιού, αλλά δεν υπάρχει δίκτυο, με αποτέλεσμα η ύδρευση να γίνεται από ιδιωτικές γεωτρήσεις, με προφανή κίνδυνο την εξάντληση του υδροφόρου ορίζοντα. 36 EEO GROUP, Στρατηγική μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων ΠΕΠ Ιονίων Νήσων περιόδου 2014-20020, Κέρκυρα 2014 Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 75

Η υδροδότηση της Ερείκουσας στηρίζεται επίσης σε γεωτρήσεις και σε μια μικρή μονάδα αφαλάτωσης που δεν είναι συνδεδεμένη σε δίκτυο. Στο Μαθράκι η υδροδότηση πραγματοποιείται από μια γεώτρηση και μια πηγή όπου κατόπιν επεξεργασίας (χλωρίωσης) τα νερά καταλήγουν σε πλαστική δεξαμενή και στη συνέχεια διανέμονται στον οικισμό μέσω δικτύου ύδρευσης. Γενικότερα στο νησί της Κέρκυρας και στα Διαπόντια Νησιά υπάρχουν σήμερα περίπου 82.000 υδρόμετρα τα οποία τροφοδοτούνται από 161 γεωτρήσεις με 242 δεξαμενές συνολικού όγκου 27.000 κ.μ καθώς και σημαντικό αριθμό ενδιάμεσων αντλιοστασίων μετάγγισης νερού από δεξαμενή σε δεξαμενή. Στην ΔΕ Λευκιμμαίων κατασκευάσθηκε η λιμνοδεξαμενή «Μοσχόπουλου», η οποία όμως ακόμη δε χρησιμοποιείται. Πίνακας 42: Υδρολογικό Ισοζύγιο Νησιωτικού Τμήματος Δήμου Κέρκυρας & Παξών Επιφάνεια (km 2 ) 641 Όγκος βροχής (hm 3 ) 1090 Υπόγεια απορροή (hm 3 ) 388 Επίγεια ροή (hm 3 ) 266 Εξάτµιση (hm 3 ) 436 Πηγή: Σχέδιο Προγράμματος Διαχείρισης των Υδατικών Πόρων της Χώρας, Π.Ι.Ν. 2012 Το υδρολογικό ισοζύγιο της ευρύτερης νησιωτικής περιοχής στην οποία υπάγεται και ο Δήμος Κέρκυρας (Δήμος Κέρκυρας και Δήμος Παξών), είναι πλεονασματικό. Ωστόσο, εξαιτίας του νησιωτικού χαρακτήρα και της απώλειας των υδάτων, η υδροδότηση παραμένει δυσχερής. Από τη μελέτη «Σχέδιο Προγράμματος Διαχείρισης των Υδατικών Πόρων της Χώρας» προκύπτουν οι ανάγκες για υδροδότηση της Κέρκυρας. Πίνακας 43: Ανάγκες σε νερό (hm³) Νησιωτικού Τμήματος Δήμων Κέρκυρας & Παξών Ύδρευση 8.85 Άρδευση <1 Κτηνοτροφία 0.4 Πηγή: Σχέδιο Προγράμματος Διαχείρισης των Υδατικών Πόρων της Χώρας, Π.Ι.Ν. 2012 To Υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μέσω της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης του Ε.Π. «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη», χειρίζεται τις διαδικασίες για την ένταξη και χρηματοδότηση του έργου «Ύδρευση Νήσων Κέρκυρας και Παξών». Το έργο αφορά σε ένα σύνολο έργων (υδροταμιευτικά, έργα ποιοτικής βελτίωσης ύδρευσης και έργα μεταφοράς νερού) που προβλέπεται να κατασκευαστούν στην Βόρεια, Κεντρική και Νότια Κέρκυρα για την υδροδότηση όλου του νησιού. Τα έργα που πρόκειται να κατασκευασθούν στην Βόρεια Κέρκυρα αφορούν στο φράγμα Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 76

Μελισσούδι Ι, στο φράγμα εκτροπής και σήραγγα Κυπριανάδων και διυλιστήριο κατάντη του φράγματος Μελισσούδι Ι, καθώς και τα συνοδά των παραπάνω έργα. Τα έργα τα οποία πρόκειται να κατασκευασθούν στην Κεντρική και Νότια Κέρκυρα αφορούν στο φράγμα Καλαμιώτισσας, στο Διυλιστήριο Καλαμιώτισσας και στις εγκαταστάσεις βελτίωσης ποιότητας νερού Χρυσηίδας και Νεοχωρακίου, καθώς και στα συνοδά των παραπάνω έργων. Τέλος για όλο το νησί προβλέπεται ενιαίο εξωτερικό υδραγωγείο πόσιμου νερού (μέχρι τις δεξαμενές των εσωτερικών δικτύων) με τις απαραίτητες δεξαμενές και αντλιοστάσια. Οι οδεύσεις του εξωτερικού υδραγωγείου από σωληνώσεις διαφόρων διαμέτρων, κατά βάση θα ακολουθούν το κεντρικό και επαρχιακό οδικό δίκτυο. Υποδομές Αποχέτευσης Όσον αφορά τη διαχείριση υγρών αποβλήτων, η ένταξη έργων στα κοινοτικά προγράμματα συνέβαλε σημαντικά στη βελτίωση της κατάστασης την τελευταία δεκαετία. Ωστόσο, παρά το πλήθος των υλοποιημένων, υλοποιούμενων και προγραμματισμένων έργων που σχετίζονται με αποχετευτικά δίκτυα και μονάδες ΒΙΟ.ΚΑ. στο δήμο, παρατηρούνται αρκετές ελλείψεις υποδομών, απαραίτητων για την ορθολογική διαχείριση του προβλήματος και κατ επέκταση την προστασία του περιβάλλοντος. Αποχετευτικά δίκτυα: Σύμφωνα με στοιχεία που τηρούνται για τις Δημοτικές Ενοτήτες, αποχετευτικά δίκτυα υπάρχουν σε περιορισμένο αριθμό οικισμών. Οι περισσότεροι εξυπηρετούνται με απορροφητικούς σηπτικούς βόθρους με άμεσο κίνδυνο τη μόλυνση του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα. Ωστόσο, σε αρκετούς οικισμούς υλοποιούνται έργα (ή βρίσκονται στο στάδιο μελέτης) αποπεράτωσης των αποχετευτικών τους δικτύων. Βιολογικοί καθαρισμοί (ΒΙΟ.ΚΑ.): Οι βιολογικοί καθαρισμοί που λειτουργούν στο Δήμο Κέρκυρας καλύπτουν μόνο ένα μέρος της συνολικής ανάγκης. Η μεταφορά των λυμάτων στις ΕΕΛ γίνεται μέσω αποχετευτικού δικτύου αλλά και σε ορισμένες περιπτώσεις με μεταφορά βοθρολυμάτων με βυτία. Τα επεξεργασμένα λύματα καταλήγουν σε επιφανειακούς αποδέκτες. Η διάθεση των αστικών λυμάτων των περιοχών που δεν καλύπτονται από ΕΕΛ γίνεται σε απορροφητικούς ή σηπτικούς βόθρους. Πίνακας 44: ΒΙΟΚΑ στο Δήμο Κέρκυρας Α/Α ΒΙΟΚΑ Παρατηρήσεις 1 Κέρκυρας Σε λειτουργία 2 Λευκίμμης Ολοκληρώνεται 3 Μπενίτσες-Κυνοπιάστες Σε λειτουργία, χρειάζεται βελτίωση 4 Σιναράδων Πέλεκα Ολοκληρωμένο. Υπάρχει έλλειψη δικτύων Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 77

Α/Α ΒΙΟΚΑ Παρατηρήσεις 5 Λιαπάδες Σε λειτουργία 6 Μωραΐτικα Σε λειτουργία 7 Αγ. Στέφανος Σινιών Σε λειτουργία 8 Αγ.Μάρκου Σε λειτουργία 9 Σιδαρίου Ολοκληρώνεται 10 Κασσιώπης Ολοκληρώνεται 11 Θιναλίων Ολοκληρώνεται Πηγή : Στοιχεία ΟΤΑ Ν. Κέρκυρας 2010-2011 Εικόνα 23: Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυμάτων στο Δήμο Κέρκυρας Πηγή: Ειδική Γραμματεία Υδάτων, Βάση Δεδομένων Παρακολούθησης Λειτουργίας Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Λυμάτων (http://astikalimata.ypeka.gr/) Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 78

Ειδικότερα υπάρχουν σήμερα στο νησί έργα αποχέτευσης (δίκτυα και Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυμάτων) στις παρακάτω περιοχές: 37 1. Στη Δημοτική Ενότητα Κερκυραίων: Καλύπτει το σύνολο της Δ.Ε. σε ποσοστό 95% περίπου. 2. Στη Δημοτική Ενότητα Λευκιμμαίων, όπου έχουν εκτελεστεί σημαντικά αποχετευτικά έργα στις περιοχές Άνω και Κάτω Λευκίμμης, Μελικίων και Κάβου. Υπάρχει και Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ), η οποία όμως δεν λειτουργεί. 3. Στις περιοχές Μωραϊτικα-Μεσογγή. Υπάρχει ΕΕΛ σε λειτουργία, η οποία καλύπτει την ανωτέρω περιοχή. 4. Στις περιοχές Πέραμα-Μπενίτσες-Τσάκι. Υπάρχει έργο επέκτασης δικτύου και ανανέωσης της εγκατάστασης επεξεργασίας λυμάτων σε εξέλιξη. 5. Στους Κοινοπιάστες: υπάρχει ΕΕΛ που εξυπηρετεί τις πέριξ περιοχές. Ο σταθμός στερείται αδειοδότησης και παρουσιάζει προβλήματα από την εισαγωγή όμβριων στο αποχετευτικό σύστημα. 6. Στη Δημοτική Ενότητα Παρελίων: Υπάρχει ΕΕΛ, πρόσφατα κατασκευασμένη, η οποία λειτουργεί χωρίς την εισαγωγή λυμάτων από δίκτυο. Σε εκκρεμότητα βρίσκεται η κατασκευή δικτύων στις περιοχές Σιναράδες και Πέλεκα, για τις οποίες είχε κατασκευαστεί η ΕΕΛ. Σε εξέλιξη είναι η κατασκευή οικισμού εργατικών κατοικιών στην περιοχή του Αγίου Ιωάννη, όπου είχε προβλεφθεί η εγκατάσταση μικρής ΕΕΛ, με αποδέκτη τοπικό χείμαρρο. 7. Στην περιοχή Αγίου Μάρκου- Ύψου: Υπάρχει δίκτυο και ΕΕΛ που καλύπτει αυτές τις περιοχές και έχει διασυνδεθεί και με την Άνω Κορακιάνα. 8. Στους Λιαπάδες: Υπάρχει παντορροϊκό αποχετευτικό δίκτυο, τοποθετημένο εντός της κοίτης του χειμάρρου, που μέσω αντλιοστασίου που βρίσκεται πάνω στην παραλία, φέρνει τα λύματα στις ΕΕΛ. Υπάρχουν τεράστια προβλήματα εισροής ομβρίων και φερτών υλικών στο αντλιοστάσιο, υπερχειλίσεων σε περίπτωση βροχής και κακού σχεδιασμού του αντλιοστασίου. 9. Στον Άγιο Στέφανο Σινιών: Υπάρχει μικρή μονάδα ΕΕΛ, ηλικίας 17 ετών περίπου και δίκτυο που καλύπτει τον μικρό τουριστικό οικισμό. 10. Στην Κασσιώπη: Υπάρχει κατασκευασμένο δίκτυο που καλύπτει τον πυκνά δομημένο χώρο του οικισμού και υπό κατασκευή ΕΕΛ. 11. Στις περιοχές Ρόδα-Αχαράβη: Υπάρχει υπό κατασκευή δίκτυο, το οποίο όμως έχει σταματήσει. 12. Στο Σιδάρι: Υπάρχει πρόσφατα κατασκευασμένο δίκτυο αποχέτευσης και μονάδα ΕΕΛ, τα οποία δεν έχουν λειτουργήσει ακόμη λόγω μη κατασκευής του κεντρικού αντλιοστασίου και μικρών τμημάτων του δικτύου. Συνοπτικά οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων (ΕΕΛ) αποτυπώνονται στον παρακάτω 37 Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, ΣΜΠΕ της μελέτης «Αξιολόγηση, Αναθεώρηση και Εξειδίκευση Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης Περιφέρειας Ιονίων Νήσων», Σεπτέμβριος 2014 Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 79

πίνακα : Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 80

Κέρκυρα Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Δήμου Κέρκυρας 2014-2019 Πίνακας 45 : Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυμάτων Θέση ΕΕΛ Ονομασία ΕΕΛ Εξυπηρετούμενοι οικισμοί Μέση παροχή λειτουργίας (m3/d) Αποδέκτης Βαθμός λειτουργίας Ποσότητα ιλύος (tn/έτος) Επεξεργασία ιλύος Διάθεση ιλύος Μπενιτσών Μπενίτσες, Τσάκι 528 Θάλασσα 100 Φιλτρόπρεσσες ΧΥΤΑ 2-βάθμια Κυνοπιαστών Κυνοπιάστες, 528 Ξηροπόταμος 2-βάθμια 100 Φιλτρόπρεσσες ΧΥΤΑ Χρυσηίδα, τμήμα πρώην Δ.Δ Βιρού Μελιτειέων Μωραίτικα 2.000 Θάλασσα 2-βάθμια ΝΡ* 60 Μηχανική ΧΥΤΑ Μεσογγής αφυδάτωση Αγ.Στεφάνου Αγ.Στέφανος - Θάλασσα 2-βάθμια - - - Παλαιοκαστριτών Λιαπάδες 480 Θάλασσα 2-βάθμια NP 3 Σακκόφιλτρα ΧΥΤΑ και διύλιση Κέρκυρας Παλαιός Δήμος 11.500 Θάλασσα 2-βάθμια Ν 1.978 Μηχανική πάχυνση Χωματερή Κέρκυρας αφυδάτωση Αγ.Μάρκου Αγ.Μάρκος 2.374 Θάλασσα 2-βάθμια Ν 97 Αερόβια χώνευση και κλίνες ξήρανσης - Εσπερίων Πρώην Δ.Δ 2-βάθμια Ν Βελονάδων, Περουλάδων, - - - - - Σιδαρίου Λευκίμμης Λευκίμμη και Κάβος - Θάλασσα 2-βάθμια Ν - - - Θιναλίων Ρόδα & Αχαράβη Ρέμα Ρόδα που 2-βάθμια Ν - καταλήγει στη - - - θάλασσα Κασσιώπης Κασσιώπη - Θάλασσα - - - - Πηγή: ΥΠΕΚΑ- Γραμματεία Υδάτων, Σχέδιο διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμών του υδατικού διαμερίσματος Ηπείρου * N:απομάκρυνση αζώτου, Ρ:απομάκρυνση φωσφόρου Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 81

1.2.3.4 Διαχείριση στερεών αποβλήτων Ο κεντρικός φορέας διαχείρισης των απορριμμάτων είναι ο ενιαίος Σύνδεσμος Καθαριότητας και Προστασίας Περιβάλλοντος Νήσου Κέρκυρας, μέλος του οποίου είναι και ο Δήμος Κέρκυρας, ο οποίος συστάθηκε με απώτερο στόχο: - τη δημιουργία και λειτουργία ΧΥΤΑ με σύγχρονες μεθόδους που θα επιτρέπουν την ορθολογική διαχείριση του συνεχώς αυξανόμενου όγκου των απορριμμάτων και θα αποσκοπούν στην προστασία του περιβάλλοντος - την προώθηση της ανακύκλωσης - τον καθαρισμό των ακτών με σύγχρονα μηχανικά μέσα - την εκπόνηση μελετών και προγραμμάτων για την προστασία του περιβάλλοντος και - την υλοποίηση του Προγράμματος για τη μείωση του όγκου των απορριμμάτων Σύμφωνα με το εγκεκριμένο ΠΕΣΔΑ Ιονίων Νήσων, ο νομός Κέρκυρας αντιμετωπίζεται ως μία διαχειριστική ενότητα ως προς τα έργα τελικής διάθεσης των μη αξιοποιούμενων αστικών στερεών αποβλήτων. Στο νομό προβλέπονται δύο (2) ΧΥΤΑ/Υ ενώ για την εξυπηρέτηση των μικρών νησιών προβλέπεται να κατασκευασθούν τέσσερις (4) μικροί ΧΥΤΑ καθώς και δύο ΣΜΑ. 38 Ωστόσο, το παρόν σύστημα διαχείρισης Αστικών Στερεών Αποβλήτων περιορίζεται στη λειτουργία δύο (02) κυρίως μονάδων διάθεσης και επεξεργασίας: τoν XYTA Κεντρικής Κέρκυρας και το Κέντρο Διαλογής και Ανακύκλωσης Υλικών (ΚΔΑΥ). Χ.Υ.Τ.Α Κεντρικής Κέρκυρας: Βρίσκεται στη θέση Ακροκέφαλος Τεμπλονίου και καταλαμβάνει επιφάνεια 100 στρεμμάτων. Η απόστασή του από την πόλη της Κέρκυρας είναι περίπου 18,0 Km. Ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2003 και η ετήσια ποσότητα των διατιθέμενων απορριμμάτων ανέρχεται σε 67.000 τόνους ανά έτος. Η επεξεργασία των στραγγισμάτων προβλέπεται να είναι τριτοβάθμιου επιπέδου και το επεξεργασμένο νερό διατίθεται για άρδευση και ανακυκλοφορία. Ο εν λόγω ΧΥΤΑ αποτελείται από (3) κύτταρα (Α, Β & Γ ). Η λεκάνη του Α κύτταρου καταλαμβάνει έκταση 31.467m2 και βρίσκεται υπό αποκατάσταση. Τον Ιούνιο του 2010 τέθηκε σε λειτουργία το Γ κύτταρο(1 η επέκταση). Η λεκάνη του κυττάρου Γ έχει ενεργή επιφάνεια 14.625 m2, η οποία μαζί με την περιμετρική ζώνη του καταλαμβάνει έκταση 17.078m2. Επιπλέον ολοκληρώνεται η κατασκευή του κυττάρου Β συνολικής επιφάνειας 13.809m2. Ο χώρος διαθέτει μέτρα περιβαλλοντικής προστασίας, όπως στεγάνωση για την αποφυγή εισροής στραγγισμάτων στο υπέδαφος και στον υδροφόρο ορίζοντα, συλλογή και απομάκρυνση στραγγισμάτων, ελέγχου εκπομπών βιοαερίου κλπ. Τα απορρίμματα υφίστανται τακτική κάλυψη και συμπίεση μέσω κατάλληλου μηχανήματος. 38 Ι.Φραντζής & Συνεργάτες Σύμβουλοι Περιβάλλοντος ΕΠΤΑ Σύμβουλοι Μελετητές Περιβαλλοντικών Έργων, «Επικαιροποίηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων», Νοέμβριος 2011 Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 82

Χ.Υ.Τ.Α. Νότιας Κέρκυρας στη θέση Μεσοραχιά Δ.Ε Λευκιμμαίων. Καταλαμβάνει επιφάνεια 17 στρεμμάτων και διαθέτει ικανότητα δευτεροβάθμιας επεξεργασίας των στραγγισμάτων. Κατασκευάστηκε το 2007 με σκοπό να εξυπηρετεί τη νότια Κέρκυρα και τους Παξούς, με χρόνο ζωής 20 έτη και απόθεση απορριμμάτων 10.000 tn/yr, αλλά υπήρξαν έντονες κοινωνικές αντιδράσεις από τους κατοίκους και ο εν λόγω Χ.Υ.Τ.Α. δε λειτούργησε ποτέ. Κ.Δ.Α.Υ. Κέρκυρας :Ανήκει στην Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (Ε.Ε.Α.Α), η οποία με τη σειρά της έχει κάνει σύμβαση με ιδιώτη εργολάβο. Η δυναμικότητα του Κ.Δ.Α.Υ ανέρχεται στους τρεις (3) τόνους ανακυκλώσιμων υλικών ανά ώρα. Η μέγιστη ημερήσια δυναμικότητα του, με την παραδοχή ότι μπορεί να λειτουργεί ημερησίως σε δύο βάρδιες, ανέρχεται στους 42 τόνους. Ετησίως η δυναμικότητα αυτή ανέρχεται στους 12.600 τόνους με το υπάρχον υλικοτεχνικό δυναμικό. Σύμφωνα με την Ε.Ε.Α.Α. διατίθενται 1425 κάδοι και 5 οχήματα. 39 Θα πρέπει να αναφερθεί ότι υπάρχουν επτά (7) Χώροι Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (Χ.Α.Δ.Α.) στο δήμο Κέρκυρας που βρίσκονται στη διαδικασία αποκατάστασης ενώ υπάρχουν τρεις (3) ενεργοί ΧΑΔΑ, στα Διαπόντια νησιά, για τους οποίους δρομολογείται επίσης η αποκατάσταση. Στο πλαίσιο της εφαρμοζόμενης πολιτικής της χώρας για τη διαχείριση των αποβλήτων και της αντιμετώπισης της ανεξέλεγκτης διάθεσής τους, οι ελληνικές αρχές ακολουθούν σχέδιο δράσης για την παύση λειτουργίας και αποκατάστασης των ΧΑΔΑ, σε συμμόρφωση με την απόφαση του Δικαστηρίου Ευρωπαϊκής Ένωσης (υπόθεση C 502/03). Το πρόγραμμα παύσης λειτουργίας και αποκατάστασης των ΧΑΔΑ περιλαμβάνει: καταγραφή και εκτίμηση επικινδυνότητας ΧΑΔΑ, προώθηση σχετικών νομοθετικών ρυθμίσεων και διοικητικών διαδικασιών, σχεδιασμό εναλλακτικών λύσεων υποκατάστασης των ΧΑΔΑ είτε με μεταφορά αποβλήτων και βέλτιστη χρήση των υφιστάμενων υποδομών διαχείρισης αποβλήτων στη χώρα είτε με κατασκευή νέων υποδομών ή συνοδών εγκαταστάσεων, και χρηματοδότηση των έργων αποκατάστασης. Το πρόγραμμα σήμερα βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη με αποτέλεσμα να έχει μειωθεί σημαντικά ο αριθμός των ενεργών ΧΑΔΑ. Το πρόβλημα εντοπίζεται σε περιοχές που δεν εξυπηρετούνται ακόμα από τις προβλεπόμενες υποδομές ή μεταβατικές λύσεις διαχείρισης ΑΣΑ. Σύμφωνα με την τελευταία επίσημη αναφορά προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η εξάλειψη των ΧΑΔΑ αναμένεται να ολοκληρωθεί το αργότερο μέχρι το τέλος του έτους 2015. 40 39 EEO GROUP, Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων ΠΕΠ Ιονίων Νήσων περιόδου 2014-2020, Σεπτέμβριος 2014. 40 www.epper.gr/ypeka.gr, 2013, Αναθεώρηση Εθνικού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 83

Ο Δήμος Κέρκυρας λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω έχει προχωρήσει στην ένταξη των παρακάτω έργων και στη χρηματοδότησή τους από το ΕΠΠΕΡΑΑ προκειμένου να αποκαταστήσει τους 7 ΧΑΔΑ, οι οποίοι μέχρι πρόσφατα λειτουργούσαν στις Δημοτικές ενότητες και στα μικρά νησιά: «Αποκαταστάσεις χώρων ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων Δήμου Κέρκυρας (Δ.Δ. Εσπερίων, Δ.Δ. Θιναλίου, Δ.Δ. Μελιτειέων και Δ.Δ. Λευκιμμαίων)», προϋπολογισμού 764.408,63 και «Αποκατάσταση τριών ΧΑΔΑ και προμήθεια εξοπλισμού προσωρινής αποθήκευσης και μεταφοράς απορριμμάτων των Διαποντίων Νήσων μετά το κλείσιμο των ΧΑΔΑ», προϋπολογισμού 1.080.534,00. Επίσης με την υπ αρ. 10-163/03-04-2014 απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου εγκρίθηκε ο κανονισμός καθαριότητας του Δήμου Κέρκυρας, ο οποίος έχει ως αντικείμενο την τήρηση της καθαριότητας στο Δήμο, τη διασφάλιση τις δημόσιας υγείας, την ορθολογική διαχείριση των απορριμμάτων στερεών αποβλήτων, τη γνωστοποίηση των σχετικών δημοτικών διατάξεων και την εφαρμογή τους. 1.2.3.5 Ενέργεια Ο Δήμος Κέρκυρας για την κάλυψη των αναγκών του σε ενέργεια εξαρτάται πλήρως από την Ηπειρωτική Ελλάδα και είναι διασυνδεδεμένος με το σύστημα μεταφοράς μέσω υποβρύχιων καλωδίων. Πιο συγκεκριμένα : H Κέρκυρα συνδέεται με την ηπειρωτική χώρα μέσω τριών διασυνδέσεων : Μούρτος Κέρκυρα (Κάβος Λευκίμμης), Αετός Θεσπρωτίας Λευκίμμη στα νότια και Ηγουμενίτσα Κέρκυρα στα βόρεια. Τα διαπόντια νησιά Ερείκουσα και Οθωνοί διαθέτουν τοπικούς ατμοηλεκτρικούς σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύσιμο το πετρέλαιο. Τα λοιπά μικρά νησιά του δήμου (Μαθράκι, Βίδος), συνδέονται με την Κέρκυρα με υποβρύχια σύνδεση μέσης τάσης. Σε σχέση με τα προβλήματα που προκύπτουν, έχουν καταγραφεί από τους αρμόδιους φορείς, και σχετίζονται τόσο με τη μειωμένη χωρητικότητα της γραμμής διασύνδεσης με το ηπειρωτικό ενεργειακό δίκτυο της χώρας, όσο και με τις ιδιαίτερες χαμηλές τάσεις στους Υ/Σ της Κέρκυρας (ιδιαίτερα στις περιπτώσεις προγραμματισμένης συντήρησης των κυκλωμάτων). Γενικότερα προβλήματα σε ζητήματα επάρκειας δεν υπάρχουν δεδομένου ότι όλοι οι οικισμοί έχουν παροχή ρεύματος. Προκύπτουν όμως κατά τους θερινούς μήνες μεμονωμένα προβλήματα ενίσχυσης γραμμών και υποσταθμών. Όσον αφορά στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας η πυκνότητα των αιολικών εγκαταστάσεων στο δήμος Κέρκυρας έχει ως εξής : Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 84

Πίνακας 46 : Πυκνότητα αιολικών εγκαταστάσεων Δήμου Κέρκυρας Π.Ε Δήμος Δ.Ε Έκταση της Δ.Ε Κέρκυρας Κέρκυρας Πηγή : Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (Ιανουάριος 2014) Μέγιστη Επιτρεπό μενη Κάλυψη( Τυπ.. Αγ/1000 Στρ.) Μέγιστο ς Επιτρεπό μενος Αρ. τυπικών Α/Γ Αριθμός Ισοδυνά μων Τυπικών Α/Γ με Αδ. Παραγωγ ής % Κάλυψη Της Επιτρεπό μενης Φέρουσα ς Ικανότητα Θιναλίου 78.045,27 0,53 41,36 4,82 11,66 Φαιάκων 54.895,70 0,53 29,09 6,75 23,21 Επίσης σύμφωνα με το μητρώο της Ρ.Α.Ε στο δήμο Κέρκυρας : έχουν δοθεί τέσσερις (4) άδειες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας συνολικής ισχύος 42,61 MW, που αφορούν κυρίως αιολικούς σταθμούς από τις ανωτέρω έχουν ανακληθεί οι τρεις (3) άδειες : η μία στη ΔΕ Θιναλίου στη θέση Ροπάλια Λουτσών (έτος ανάκλησης 2005) για αιολικό σταθμό ισχύος 0,60 MW η δεύτερη στις ΔΕ Φαιάκων-Παλαιοκαστριτών στη θέση Τσούκα (έτος ανάκλησης 2013) για αιολικό σταθμό ισχύος 15,30 MW και η Τρίτη στη ΔΕ Κερκυραίων στη θέση Ακροκέφαλος Τεμπλονίου (έτος ανάκλησης 2006) για εγκαταστάσεις βιομάζας ισχύος 2,71MW. Σε ισχύ βρίσκεται η άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, στις ΔΕ Φαιάκων-Θιναλίων στη θέση Όρος Παντοκράτορας για αιολικό σταθμό ισχύος 24,00MW.(στοιχεία Μαρτίου 2015). 1.2.3.6 Τηλεπικοινωνίες Στον τομέα των τηλεπικοινωνιών ο Δήμος Κέρκυρας καλύπτεται από αυτόματο ψηφιακό τηλεφωνικό δίκτυο του ΟΤΕ καθώς και από δίκτυα κινητής τηλεφωνίας. Λόγω του νησιωτικού χαρακτήρα η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και ιδιαίτερα των ευρυζωνικών συνδέσεων έχει βαρύνουσα σημασία γιατί συμβάλουν στην άρση της απομόνωσης. Υπηρεσίες όπως η τηλεδιάσκεψη, η τηλεϊατρική κτλ μπορούν να αναπτυχθούν συμβάλλοντας στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των δημοτών. Τα έργα σχετικά με τα δίκτυα τηλεπικοινωνιών που εντάχθηκαν για χρηματοδότηση από το Δήμο Κέρκυρας είναι τα ακόλουθα : Μητροπολιτικό δίκτυο οπτικών ινών Ανάπτυξη ευρυζωνικού δικτύου παροχής ασύρματης πρόσβασης μέσω wi-fi hot spots Σύμφωνα με το γεωγραφικό σύστημα ευρυζωνικότητας της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) παρουσιάζονται στη συνέχεια οι χάρτες κάλυψης του νομού Κέρκυρας όπου : στον Χάρτη 56 με μπλέ χρώμα απεικονίζονται οι περιοχές όπου παρέχεται ευρυζωνική υπηρεσία και με άσπρο χρώμα όπου δεν παρέχεται η υπηρεσία ενώ στον Χάρτη 57 δίδεται με χρώμα η ενδεικτική ταχύτητα της υπηρεσίας ADSL. Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 85

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι αναγραφόμενες ταχύτητες αφορούν σε ιδανικές συνθήκες και στην πράξη είναι χαμηλότερες από τις αναγραφόμενες. Εικόνα 24 : Περιοχές ευρυζωνικής υπηρεσίας της Π.Ε. Κέρκυρας Πηγή : http://mapsrv7.terra.gr/eettutilitiessas/ Εικόνα25 : Χάρτης ενδεικτικών ταχυτήτων υπηρεσίας ADSL στην ΠΕ Κέρκυρας : Πηγή : http://mapsrv7.terra.gr/eettutilitiessas/ Από τους ανωτέρω χάρτες φαίνεται ότι το μεγαλύτερο ποσοστό του νησιού της Κέρκυρας καλύπτεται επαρκώς από ευρυζωνικές υπηρεσίες. Οι ευρυζωνικές υπηρεσίες δεν παρέχονται στα διαπόντια νησιά Οθωνοί, Μαθράκι και Ερείκουσα καθώς και στη βόρεια Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 86

ορεινή περιοχή της Κέρκυρας. Η ταχύτητα σύνδεσης είναι ανάλογη της απόστασης από τα τηλεπικοινωνιακά κέντρα, τα οποία φαίνεται να καλύπτουν επαρκώς όλες τις πυκνοκατοικημένες περιοχές του νησιού με ταχύτητες αν των 8Mbps. 1.2.3.7 Πολιτική προστασία Η πολιτική προστασία αποβλέπει στην προστασία της ζωής, υγείας και περιουσίας των πολιτών από φυσικές (ταχείας ή βραδείας εξέλιξης), τεχνολογικές (συμπεριλαμβανομένων βιολογικών, χημικών και πυρηνικών συμβάντων) και λοιπές καταστροφές που προκαλούν καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης κατά τη διάρκεια ειρηνικής περιόδου. Στο πλαίσιο του ίδιου σκοπού περιλαμβάνεται η μέριμνα για τα υλικά και πολιτιστικά αγαθά, τις πλουτοπαραγωγικές πηγές και τις υποδομές της χώρας, με στόχο την ελαχιστοποίηση των συνεπειών των καταστροφών. Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη, είναι ο εθνικός φορέας που μελετά, σχεδιάζει, οργανώνει και συντονίζει δράσεις πολιτικής προστασίας. Παράλληλα στον τομέα αυτό δραστηριοποιούνται και Εθελοντικές Οργανώσεις οι οποίες θεσμικά εντάσσονται στο σύστημα εθελοντισμού Πολιτικής Προστασίας (Ν.3013/2002 & Ν.3613/2007). Ειδικότερα στο Δήμο Κέρκυρας έχουν ενταχθεί στο «Μητρώο Εθελοντικών Οργανώσεων» της ΓΓΠΠ, τα κάτωθι νομικά πρόσωπα ή ενώσεις προσώπων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που από το καταστατικό τους προκύπτει δραστηριοποίηση στον τομέα αυτό. 41 Λέσχη 4Χ4 Κέρκυρας Σωματείο Εθελοντών Δασοπυροσβεστών Άφρας Ελληνική Ομάδα Διάσωσης Νομού Κέρκυρας Ειδική Μονάδα Έρευνας και διάσωσης Κέρκυρας (Ε.Μ.Ε.Δ) Κερκυραίων Πρωτοβουλία Πολιτών Εξουσία ΜΚΟ Σημαντικό τμήμα των δράσεων της πολιτική προστασίας όσον αφορά τις φυσικές καταστροφές, κατέχουν οι δασικές πυρκαγιές. Σύμφωνα με δημοσιευμένη μελέτη του Εθνικού Ιδρύματος Αγροτικής Έρευνας (Ε.Θ.Ι.Α.Γ.Ε) και της WWF Eλλάς για την περίοδο 1983-2005, το σύνολο των καμένων εκτάσεων του Νομού Κέρκυρας ανέρχεται σε 107.832 στρ. και σε ετήσια βάση, κατά μέσο όρο, καίγονται 4.688 στρ. δασικής και γεωργικής γης. Ο Νομός κατατάσσεται δεύτερος στο Γεωγραφικό Διαμέρισμα των Ιονίων Νήσων σε ό,τι αφορά το σύνολο των καμένων εκτάσεών του.στον πίνακα παρουσιάζονται τα εξής δεδομένα και αφορούν την περίοδο των ετών 1983-2005 : 41 Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, Μητρώο Εθελοντικών Οργανώσεων http://www.gscp.gr/ggpp/site/home/ws/units/primary+menu/ethelontismos/mitroo+ethel+org.cs Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 87

Εικόνα 26: Δεδομένα πυρκαγιών ετών 1983-2005: Πηγή : http://oikoskopio.gr/pyroskopio/ Οι περισσότερες καμένες εκτάσεις (13.771 στρ.) του Νομού Κέρκυρας παρουσιάζονται το έτος 1988 και αντιστοιχούν στο 12,7 % των συνολικών καμένων εκτάσεων του Νομού για όλη την 23χρονη περίοδο μελέτης. Γράφημα 8: Καμένες εκτάσεις του Νομού Κέρκυρας 1983-2005 Πηγή : http://oikoskopio.gr/pyroskopio/ Οι περισσότερες πυρκαγιές στο Νομό Κέρκυρας εμφανίστηκαν τα έτη 2005 και 2011, οπότε και καταγράφονται 176 και 189 περιστατικά αντίστοιχα. Τμήμα Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Δήμου Κέρκυρας 88