ΘΕΜΑ 8 {Συζήτηση και λήψη απόφασης σχετικά με το σχέδιο Νόμου [ Δασικά οικοσυστήματα, ορισμοί, μέτρα προστασίας, ανάπτυξη και διαχείριση}. ΕΙΣΗΓΗΣΗ Μαλακάση Ιωάννη Περιφερειακού συμβούλου Της Παράταξης << Νέα Ιόνιος Πολιτεία >> Ο Συνταγματικός Νομοθέτης το 1975 έθεσε δεσμευτικούς κανόνες για την προστασία των δασών και εν γένει των δασικών εκτάσεων. Σε εκτέλεση της επιταγής του Συντάγματος η πολιτεία θέσπισε τον Νόμο 998/1979 περί προστασίας των δασών και των δασικών εν γένει εκτάσεων της χώρας { ΦΕΚ 289/29-12-1979 }. Στη διάρκεια των ετών βέβαια πρόεκυψαν δεκάδες προβλήματα σχετικά με τα κριτήρια και τον τρόπο χαρακτηρισμού των εκτάσεων ως δασών και δημιουργήθηκε μια πλειάδα Νόμων,διατάξεων και ερμηνευτικών εγκυκλίων. Ο Νόμος 998/1979 στο άρθρο 62 - Βάρος αποδείξεως- αναφέρει, στην παρ. 1 << Επί πάσης φύσεως αμφισβητήσεων, η διενέξεων η δικών μεταξύ του Δημόσιου, είτε ως ενάγοντος είτε ως εναγομένου είτε ως αιτούντος είτε ως καθ ου η αίτησις και φυσικού η νομικού προσώπου, όπερ επικαλείται η αξιοί οιοδήποτε δικαίωμα, εμπράγματον η μη,επι των δασών,των δασικών εκτάσεων η των εις το άρθρον 74 του παρόντος νόμου αναφερομένων εδαφών, το ως άνω φυσικόν η νομικόν πρόσωπον οφείλει να αποδείξει την παρ αυτω ύπαρξιν του δικαιώματος του>>. << Κατ εξαίρεσιν η διάταξης αυτή δεν ισχύει εις τας περιφερείας των Πρωτοδικείων των Ιονίων Νήσων, της Κρήτης και των Νομών Λέσβου, Σάμου και Χίου και των Νήσων Κυθήρων, Αντικυθήρων και Κυκλάδων >>. Με την παράγραφο 1β του άρθρου 62 του ν 998/1979 ξεκαθαρίζεται ότι προκειμένου περί δασών και δασικών εκτάσεων που βρίσκονται στα Επτάνησα δεν ισχύει το τεκμήριο κυριότητας υπέρ του Δημοσιου,δηλαδη το Δημόσιο θα πρέπει να αποδείξει την κτήση της κυριότητας με έναν από τους προβλεπόμενους από τον Ιόνιο Αστικό Κώδικα η από τις 23-2-1946 από τον Αστικο Κωδικα η από καποιον ειδικο νομο. Με το ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ - Δασικά οικοσυστήματα - Ορισμοί μέτρα προστασιας, αναπτυξης και διαχείρισης στο άρθρο 6 { Βάρος αποδείξεως Ειδική αναγνώριση κατατμήσεων } τροποποιειται η παραγραφος 1 α του άρθρου 62 του Ν. 998/79 ως έξης. << 1. Επί των πάσης φύσεως αμφισβητήσεων,η διενέξεων η δικών μεταξύ του Δημόσιου, είτε ως ενάγοντος είτε ως εναγομένου είτε ως αιτούντος είτε ως καθ ου η αιτηση και φυσικού η νομικού προσώπου, το οποίο επικαλείται η αξιώνει οποιοδήποτε δικαίωμα,εμπράγματο η μη,επί των δασών, των δασικών
εκτάσεων και των γαιών των παραγράφων 5 α και 5β του άρθρου 3 του παρόντος,το ως άνω φυσικό η νομικό πρόσωπο οφείλει να αποδείξει την παρ αυτω ύπαρξη του δικαιώματος του. Κατ εξαίρεση η διάταξη αυτή δεν ισχύει στις περιφέρειες των Πρωτοδικείων των Ιονίων Νησων,της Κρήτης, των Νομών Λεσβου,Σάμου και Χιου,των νήσων Κυθήρων,Αντικυθήρων καθώς και της περιοχής της Μάνης όπως αυτή ορίζεται από διοικητικά όρια των Καλλικρατικων Δήμων Ανατολικής και Δυτικής Μάνης. 2. Οι παράγραφοι 1[β], 2 και 3 του άρθρου 62 του Ν.998/1979 καταργούνται. Με την προτεινόμενη τροποποίηση δημιουργήθηκε αναστάτωση και σύγχυση στην περιφέρεια μας, ότι καταργείται η έννοια του ιδιωτικού δάσους στα Ιόνια Νησιά καθώς φάνηκε και από την αντίδραση του Δικηγορικού Συλλόγου της Κέρκυρας που διαμαρτύρεται για την επιχειρούμενη στο σχέδιο Νόμου τροποποίηση του ν.998/1979 και ειδικότερα στο άρθρο 21 αυτού με την αναιτιολόγητη κατάργηση των παραγράφων 1[β], 2 και 3 του άρθρου 62 του Ν.998/1979 που προβλέπουν ρητά και κατηγορηματικά ότι στα Επτάνησα δεν ισχύει το τεκμήριο κυριότητας του Ελληνικού Δημόσιου. Πράγματι όπως είναι διατυπωμένη η πρόταση του Νόμου δεν ξεκαθαρίζει τι καταργεί και τι διατηρεί η συγκεκριμένη τροποποίηση. Ανατρέχοντας στα ιστορικά δεδομένα, ισχυροποιείται η θέση του δικηγορικού συλλόγου της Κέρκυρας, ότι στα Ιόνια Νησιά δεν ισχύει το τεκμήριο κυριότητας του Ελληνικού Δημόσιου για δάση και δασικές εκτάσεις. Με την συνθήκη των Παρισίων το 1815, η Επτάνησος αναγνωρίστηκε ως ελεύθερο και ανεξάρτητο κράτος καλούμενο << Ηνωμένον Κράτος των Ιονίων Νήσων >>και περιήλθε υπό την προστασία του Βρετανικού Στέμματος. Το νέο αυτό κράτος είχε Γενική Διοίκηση με έδρα την Κέρκυρα και τοπικές κυβερνήσεις με επικεφαλής << έπαρχους >> και << επαρχιακά συμβούλια >>. Δηλαδή κάθε μια νήσος αποτελούσε, τρόπον τινά αυτοτελή μονάδα ομοσπονδιακού κράτους, η δε δημόσια περιουσία ανήκε κατά κυριότητα σε κάθε μια νήσο ξεχωριστά, διοικούμενη από τους επιτόπιους άρχοντες, με υποχρέωση εισφοράς μέρους από τα αντίστοιχα εισοδήματα στο Γενικό Ταμείο της Ιονίου Πολιτείας. Η περιουσία αυτή της κάθε νήσου ονομάζονταν << επιχώριος >> η << εγχώριος >> περιουσία. Αυτά προκύπτουν από το Σύνταγμα του Ηνωμένου Κράτους των Ιονίων Νήσων του έτους 1817, με το οποίο είχε παραχωρηθεί στα Ιόνια νησιά πλήρης αυτοδιοίκηση. Κατ εφαρμογή των αρχών του Συντάγματος του 1817 η από 11/8/1834 ΚΣΤ << πράξης της Γερουσίας >> [ επίσημος Εφήμερης του Ηνωμένου Κράτους των Ιονίων Νήσων αρ. 191 του έτους 1834 ], διέκρινε ρητά την επιχώριον οικονομία κάθε νήσου από τη γενική οικονομία του ομοσπονδιακού αυτού Κράτους [ άρθρο. 5 ], καθόρισε τα έσοδα του δημόσιου ταμείου [ αρθρο.6 ] και αναγνώρισε την κυριότητα της τοπικής Διοίκησης κάθε νήσου στα μη ιδιωτικά κτήματα που βρίσκονταν σε αυτό. Από το
Σύνταγμα λοιπόν της Ιονίου Πολιτείας του 1817 και από τις πράξεις ΚΣΤ της Ε Γερουσίας [ 1834 ] και Ι της Η Γερουσίας [ 1845 ], που εκδόθηκαν με βάση αυτό,προκύπτει ότι όλα τα κτήματα, εφ όσον δεν υφίσταται επ αυτών κυριότητα κάποιου ιδιώτη ανήκουν στην επιχώριον η εγχώριον περιουσίαν της κάθε νήσου. Η εγχώριος Περιουσία κάθε Ιονίου νήσου αναγνωρίστηκε και διατηρήθηκε με τις διατάξεις των άρθρων 10,11,13,και 14 του Νόμου ΡΝ/1866 του Ελληνικού Κράτους << περί εισαγωγής εν Επτανήσω της εν λοιπώ Βασιλείω ισχυούσης νομοθεσίας >>,που ψηφίστηκε μετά την ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα, ο όποιος διατήρησε και αναγνώρισε ρητά τις εγχώριες περιουσίες των Ιονίων Νήσων και ανέθεσε απλώς την διοίκηση τους [ αρθρ. 11 ] σε επιτροπή, μέχρι ότου ιδιαίτερος Νόμος για κάθε νήσο θα ρύθμιζε τη διανομή τους [ των περιουσιών δηλαδή ] << κατά δήμους. >> Πράγματι, μετά τον Νόμο αυτόν εκδόθηκαν ιδιαίτεροι Νόμοι για τα περισσότερα από τα Ιόνια νησιά με βάση τους οποίους οι εγχώριες περιούσιες αυτών διαλύθηκαν και διανεμήθηκαν κατά Δήμους και Επαρχίες, ανάλογα με τον πληθυσμό τους, χωρίς όμως τα επί μέρους στοιχειά των περιουσιών αυτών να περιέλθουν στο Ελληνικό Δημόσιο. Τέτοιοι νόμοι εκδόθηκαν για την Λευκάδα, την Ζάκυνθο,την Κεφαλληνία και την Κέρκυρα. Ειδικώς δε σε ότι αφορά στα δάση,πρέπει να διευκρινιστεί ότι με βάση την υπ αρ 721/1991 Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβούλιου του Κράτους, << στα Επτάνησα, πριν από την ένωση τους με την Ελλάδα, δεν υπήρχαν δημόσια δάση και δασικές εκτάσεις ως ιδιοκτησία του Ηνωμένου Κράτους των Ιονίων Νήσων, ώστε να περιέλθουν κατά διαδοχή με την ένωση το έτος 1864, στο Ελληνικό Δημόσιο. Ετσι,δημοσια κτήματα και μάλιστα δάση και δασικές η χορτολιβαδικές εκτάσεις,ως ιδιοκτησία του Ηνωμένου Κράτους των Ιονίων Νησων,δεν υπήρχαν, ούτε προβλέπονται στο παραπάνω Σύνταγμα [ του 1817 ]. Επομένως επί των δασών και δασικών η χορτολιβαδικων εκτάσεων των Επτανήσων, το Ελληνικό Δημόσιο δεν έχει δικαίωμα κυριότητας, αφού κατά την ένωση αυτών με την Ελλάδα ουδέν έλαβε,ούτε ως διάδοχο του Ηνωμένου Κράτους των Ιονίων Νήσων, το οποίο όπως προαναφέρεται δεν είχε δημόσια κτήματα και μάλιστα δάση η δασικές εκτάσεις στην ιδιοκτησία του, ούτε στη συνέχεια από την επιχώρια περιουσία, αφού αυτή διανεμήθηκε μεταξύ των Δήμων κάθε νήσου. Συνεπώς επί των δασών και δασικών η χορτολιβαδικων εκτάσεων της Επτανήσου δεν δύναται να έχει εφαρμογή το υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου τεκμήριο κυριότητας. Κατά συνέπεια των παραπάνω,προκειμένου περί δασών και δασικών η χορτολιβαδικών εκτάσεων των Επτανήσων δεν αρκεί μόνη η από το Ελληνικό Δημόσιο επίκληση και σε περίπτωση αμφισβητήσεως, απόδειξη της δασικής μορφής της διεκδικούμενης εκτάσεως, προς θεμελίωση δικαιώματος κυριότητας του επ αυτής, αλλά απαιτείται η επίκληση και σε περίπτωση αμφισβητήσεως,απόδειξη της κτήσεως κυριότητας από το Δημόσιο
που προβλέπονται από τον Ιόνιο Αστικό Κώδικα η από τις 23-2-1946 από τον Αστικό Κώδικα η από κάποιον ειδικό Νόμο. Αφού λοιπόν στα Επτάνησα δεν ισχύει το τεκμήριο κυριότητας υπέρ του Δημοσίου επί των ευρισκομένων σ αυτά δασών,έπεται ότι το Δημόσιο πρέπει να διαχειρίζεται ως δημόσια μόνον τα δάση και τις δασικές η χορτολιβαδικες εκτάσεις για τις οποίες έχει νόμιμους τίτλους κυριότητας. Υπάρχουν επίσης αποφάσεις δικαστηρίων όπως η 154/2010 του Εφετείου Πατρών [ - Στα δάση της Επτανήσου δεν έχει δικαίωμα κυριότητας το Ελληνικό Δημόσιο. Κτηματολόγιο. Ενιαίο ακίνητο με ένα ιδιοκτήτη που έχει καταχωριστεί ως δυο τεμάχια με διαφορετικούς αριθμούς κτηματογράφησης,αίτησης διόρθωσης από τον Ιδιοκτήτη. Κύρια παρέμβαση του Ελληνικού Δημόσιου και διεκδίκηση δικαιωμάτων κυριότητας. Απόρριψη της παρέμβασης και διόρθωση. Στο σκεπτικό της απόφασης αναφέρεται ότι << προκειμένου περί δασών στα Επτάνησα, δεν ισχύει το τεκμήριο κυριότητας υπέρ του Δημοσίου και επομένως ο παραπάνω ισχυρισμός του κυρίως παρεμβαίνοντος ότι τα επίδικα ακίνητα αποτελούν δασικές εκτάσεις και ως τέτοιες ανήκουν κατά κυριότητα στο ίδιο,είναι μη νόμιμος. Απόφαση 1738/2012 Άρειου Πάγου. Ειδικότερα αναφέρεται στην προσβαλλόμενη απόφαση,<< προκειμένου περί Δασών και δασικών εκτάσεων που βρίσκονται στα Επτάνησα, δεν ισχύει, σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στη νομική σκέψη, το τεκμήριο κυριότητας υπέρ του Δημοσίου και έτσι η από το Δημόσιο επίκληση και σε περίπτωση αμφισβήτησης, απόδειξη της δασικής μορφής της διεκδικούμενης έκτασης,δεν αρκεί προς θεμελίωση δικαιώματος κυριότητας τούτου επ αυτής,αλλά απαιτείται απόδειξη της κτήσης κυριότητας με έναν από τους προβλεπόμενους από τον Ιόνιο Αστικό Κώδικα η από τον Αστικό Κώδικα [ μετά την 23-2-1946 ] τρόπους κτήσης κυριότητας. Για τους λόγους αυτούς απορρίπτεται η αίτηση του Ελληνικού Δημοσίου,για αναίρεση της υπ αριθμ 622/2009 αποφάσεως του Εφετείου Πατρών. Σωρεία τέτοιων αποφάσεων αποφαίνονται περί της μη κυριότητας του Δημόσιου επί των δασών και δασικών εκτάσεων και κατά συνέπεια τα δάση στα Ιόνια Νησιά είναι ιδιωτικά έκτος ορισμένων περιπτώσεων όπου το δημόσιο έχει τίτλους όπως προαναφέρθηκε. Θεωρώ λοιπόν εύλογη την αντίδραση του δικηγορικού συλλόγου της Κέρκυρας για την μη αλλαγή στο άρθρο 6 [ Βάρος αποδείξεως Ειδική αναγνώριση κατατμήσεων της παραγράφου του άρθρου 62 που αναφερει<<1 κατ εξαίρεση η διάταξη αυτή δεν ισχύει εις την Περιφέρεια των πρωτοδικείων των Ιονίων Νήσων] Για όλα τα ανωτέρω προτείνω το Περιφερειακό Συμβούλιο να αποφασίσει
Να ισχύσει στο άρθρο 6 του Σχεδίου Νόμου η εξαίρεση της παραγράφου 1. << Κατ εξαίρεση η διάταξη αυτή δεν ισχύει στις περιφέρειες των Πρωτοδικείων των Ιονίων Νήσων, της Κρήτης, των Νομών Λέσβου, Σάμου και Χίου, των νήσων Κυθήρων καθώς και της περιοχής της Μάνης όπως αυτή ορίζεται από διοικητικά όρια των Καλλικρατικών Δήμων Ανατολικής και Δυτικής Μάνης>>. Να προστεθούν στο άρθρο 6 του Σχεδίου Νόμου οι εξής παράγραφοι 1 } Τα δάση και οι δασικές εκτάσεις στα Επτάνησα είναι ιδιωτικά και το Ελληνικό Δημόσιο δεν έχει εμπράγματο δικαίωμα σε αυτά. 2 } Οι δασωθέντες αγροί, ελαιοκτήματα, αγροκτήματα σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να χαρακτηριστούν δασικές εκτάσεις. 3 } Να δημιουργηθεί μια επιτροπή από εκπροσώπους των δικηγορικών συλλόγων της περιφέρειας μας που να ασχοληθεί με την διανομή της εγχωρίου περιουσίας, στα Ιόνια Νησιά.