ίκτυα και Κρίσιµες Υπηρεσίες στον Πολίτη Γιάννης Καλογήρου Ειδικός Γραµµατέας ΚτΠ Υπουργείο Οικονοµίας και Οικονοµικών secinfosoc@mnec.gr 13/5/2003 1
Η Κοινωνία της Πληροφορίας Είναι κυρίως Κοινωνία, (αν και το εντυπωσιακό στοιχείο της είναι οι νέες τεχνολογικές δυνατότητες) Σύνολο µετασχηµατισµών που επηρεάζουν τον τρόπο εργασίας, το σύνολο της οικονοµικής και κοινωνικής ζωής Ειδική έµφαση στην απλοποίηση και την αύξηση των δυνατοτήτων επικοινωνίας του κράτους µε τον πολίτη και τις επιχειρήσεις Αµφίδροµη σχέση της κοινωνίας µε την τεχνολογία και τη συνεχή πρόσβαση στην γνώση 2
Ο ρόλος του κράτους στην ΚτΠ Μετασχηµατισµός του κράτους από απλοϊκό συλλέκτη σε ευφυή πάροχο επεξεργασµένων πληροφοριών ιαδραστικές υπηρεσίες (Όχι πίνακας ανακοινώσεων) Πολλαπλά κανάλια παροχής ηλεκτρονικών υπηρεσιών και κάλυψη των αναγκών των πολιτών και των επιχειρήσεων (αυτοεξυπηρέτηση) 3
Κοινωνία της Πληροφορίας Όχι ανακάλυψη του τροχού (αξιοποίηση εµπειριών άλλων) Βασικές κατευθυντήριες αρχές Think big Start small Move fast Maximize efficiency and effectiveness Όχι όλα µε την µια: Σταδιακή και σπονδυλωτή προσέγγιση Όχι σε «υπερ-ολοκληρωµένα», «φαραωνικά» και «υπερ-κοστολογηµένα συστήµατα» 4
ΗΚτΠστην Ελλάδα:Ταχύτατοι ρυθµοί ανάπτυξης 28,9 % του πληθυσµού κάνει χρήση Η/Υ (2002) έναντι 20% το 2001 19,3 % του πληθυσµού έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο (2002) έναντι 10% το 2001 Υψηλότερος ρυθµός ανάπτυξης χρηστών διαδικτύου 91% στην Ελλάδα έναντι 11% στην ΕΕ 63,6% του πληθυσµού έχει κινητό τηλέφωνο (2002) έναντι 49,8% (2001) 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 64% 50% 29% 20% 20% 10% H/Y ιαδίκτυο Κινητο 2002 2001 5
ΗΚτΠστην Ελλάδα:Ταχύτατοι ρυθµοί ανάπτυξης Έχουν συνδεθεί µε το Ιντερνέτ σχεδόν όλα τα σχολεία της δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης 100% 80% 100% 100% 60% 40% 20% 0% 3% 36% 47% Πρωτοβάθµια Εκπαίδευση (~6.000 σχολεία) 36% ευτεροβάθµια Εκπαίδευση (~3.700 σχολεία) Ιαν. 2000 Σεπτ. 2002 Ιαν. 2003 6
ΗΚτΠστην Ελλάδα: Ταχύτατοι ρυθµοί ανάπτυξης Έχει βελτιωθεί δραστικά στη διάρκεια της τελευταίας διετίας η σχέση µαθητών προς Η/Υ δευτεροβάθµια εκπαίδευση (από 64 το 2000 σε 14 το 2002) πρωτοβάθµια εκπαίδευση (από 1091 το 2000 σε 47 το 2002). 70 64 1.200 1.091 60 1.000 50 800 40 30 600 585 20 18 14 400 10 0 200 0 47 1999 2000-1 2002 1999 2000-1 2002 7
ΗΚτΠστην Ελλάδα:Ταχύτατοι ρυθµοί ανάπτυξης Προσφέρονται υπηρεσίες υψηλών ταχυτήτων για τα πανεπιστηµιακά και ερευνητικά ιδρύµατα. Παρέχονται υπηρεσίες υπερ-υψηλής ταχύτητας σε 12 ΑΕΙ-ΤΕΙ της Αττικής και εντός του πρώτου εξαµήνου του 2003 η δυνατότητα αυτή θα επεκταθεί σε όλη την Ελλάδα 1.000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 140 550 900 Μέτρηση σε Tbytes Ε ΕΤ 2000 Ε ΕΤ 2001 Ε ΕΤ 2002* * εκτίµηση 8
ΗΚτΠστην Ελλάδα:Ταχύτατοι ρυθµοί ανάπτυξης 481 ΚΕΠ λειτουργούν και ακόµα 101 αναµένεται να λειτουργήσουν άµεσα 10.300 επιχειρήσεις (ΠΜΕ) έχουν υλοποιήσει το πρόγραµµα ικτυωθείτε 6000 επιχειρήσεις έχουν εκπαιδευτεί στην χρήση τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών 798 επιχειρήσεις επιλέγησαν να ενισχυθούν για την ηλεκτρονικοποίηση τους µέσω του πρόγραµµατος Επιχειρείτε Ηλεκτρονικά (Α κύκλος) 9
Αλλά και Υστέρηση Παρά τους σηµαντικούς ρυθµούς ανάπτυξης υστέρηση στους περισσότερους δείκτες σε σχέση µε τονµέσο όρο των ευρωπαϊκών επιδόσεων Οι κατά κεφαλή δαπάνες πληροφορικής είναι σηµαντικά µικρότερες από τον µέσο όρο της ΕΕ 10
Αλλά και Υστέρηση Οι κατά κεφαλή δαπάνες πληροφορικής το 2002 είναι σηµαντικά µικρότερες από άλλες Ευρωπαϊκές χώρες αλλά και τις ΗΠΑ 689 878 814 1.116 1.766 1.614 1.610 1.579 1.536 1.522 1.491 2.430 2.369 2.237 2.178 2.102 2.000 1.944 2.791 Greece0 500 1000 1500 2000 2500 3000 11 Portugal Spain Italy France Western Europe Ireland Germany Belgium/Luxemb. Austria Finland Netherlands UK Japan Norway Denmark Sweden USA Switzerland
Αλλά και Υστέρηση Πολύ σηµαντική υστέρηση στις ηλεκτρονικά παρεχόµενες από το κράτος υπηρεσίες προς τον πολίτη και τις επιχειρήσεις Σηµαντική υστέρηση στις πολύ µικρές επιχειρήσεις, ενώ στις άνω των 10 ατόµων κοντά στον ευρωπαϊκό µέσο όρο 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 25% 90% Η/Υ 33% 10% 60% ιαδίκτυο 16% ΠΜΕ (1-10) ΜΜΕ (10-50) M.O (ΠΜΕ&ΜΜΕ H χρήση νέων Τεχνολογιών Πληροφορικής & Επικοινωνιών (ΤΠΕ) από τις Μικροµεσαίες Επιχειρήσεις (ΜΜΕ) Έρευνα Ε ΕΤ -CENTRUM σε 1.800 ΜΜΕ, Ηµερ δειγµατοληψίας: εκ 2001 Ιαν. 2002 Μέθοδολογία: πολυσταδιακή στρωµατοποιηµένη 12
Αλλά και Υστέρηση Περιορισµένο ψηφιακό περιεχόµενο (παρά το µεγάλο πολιτιστικό και ιστορικό απόθεµα) Από τις 6,809 γλώσσες, στο διαδίκτυο χρησιµοποιούνται ελάχιστες Ακόµα λιγότερες γλώσσες χρησιµοποιούνταν στο διαδίκτυο το1997 Κυριαρχία της Αγγλικής γλώσσας) (Global Reach 2003) 13
Η Κοινωνία της Πληροφορίας στην Ελλάδα:Η Απάντηση Στοίχηµα ενεργοποίησης και συµµετοχής για όλους Πολιτική ηγεσία ηµόσια ιοίκηση Επιχειρήσεις Ερευνητική κοινότητα Κοινωνία Πολιτών Μέσα επικοινωνίας Πολίτες Στόχος: Η «ψηφιακή σύγκλιση»-αναπόσπαστο τµήµα της πραγµατικής σύγκλισης Σπάσιµο του φαύλου κύκλου της χαµηλής χρήσης και του χαµηλού επιπέδου ανάπτυξης των υπηρεσιών 14
ΕΠ. Κοινωνία της Πληροφορίας Γ ΚΠΣ Βασικό Εργαλείο Υλοποίησης της ΚτΠ στην Ελλάδα Καινοτόµο οριζόντιο πρόγραµµα που διαπερνά όλους τους φορείς δηµόσιας διοίκησης και απαιτεί την στενή τους συνεργασία ιυπουργικός Συντονισµός Ενιαία σύλληψη στόχων και στρατηγικής 15
ιάρθρωση του ΕΠ ΚτΠ Συνολικός Προϋπολογισµός Ε.Π. 2.839 Μ 80% 20% ηµόσια απάνη Ε.Π. 2.270 Μ Ιδιωτική Συµµετοχή Ε.Π. 569Μ 75% 25% Κοινοτική Συµµετοχή 1.702 Μ Εθνική Συµµετοχή 567 Μ 74,4% 25,6% ιαρθρωτικά Ταµεία ΕΤΠΑ 1.266 Μ ΕΚΤ 436 Μ Ε.Π. «ΚτΠ» ΑΞΟΝΑΣ 1: Παιδεία και Πολιτισµός ΑΞΟΝΑΣ 2: Εξυπηρέτηση του πολίτη ΑΞΟΝΑΣ 3: Ανάπτυξη και Απασχόληση ΑΞΟΝΑΣ 4: Επικοινωνίες ΑΞΟΝΑΣ 5: Τεχνική βοήθεια 16
Η συνολική εξέλιξη του Προγράµµατος 139,3 321,1 848,8 1.787,8 2.839,1 0 500 1.000 1.500 2.000 2.500 3.000 Προϋπολογισµός Προσκλήσεις Εντάξεις Συµβάσεις απάνες Φάσεις Έργων Ενεργοποίηση προγράµµατος (Προσκλήσεις) Εντάξεις έργων Συµβάσεις Έργων Απρίλιος 2002 40% (1135 Μ ) 13,6% (3180 έργα: 388 Μ ) Μάιος 2003 (8/5/2003) 63% (58 Προσκλήσεις: 1787,8Μ ) (ΣΠ) 71,3% (58 Προσκλήσεις: 1618,4Μ ) ( ) 29,9 % (3641 έργα: 848,8 Μ ) (ΣΠ) 32,6% (3633 έργα: 740,8 Μ ) ( ) 14,1 % (3571 έργα: 321,1 Μ ) ( ) Συνολικές απάνες 1,2% (35,2 Μ ) 4,9% (139,3 Μ ) (ΣΠ) 5,8% (131.5 Μ ) ( ) 17
Εξέλιξη ηλωθεισών απανών 160 140 120 100 80 60 40 20 0 127,3 136,5 139,3 90,3 95,3 128,8 131,5 80,2 119,5 73,1 27,7 29,9 30,0 37,4 45,0 49,9 51,9 55,0 82,5 87,5 73,8 66,7 7,4 0,0 0,0 0,0 25,6 27,7 27,8 34,6 42,7 45,9 48,2 51,2 7,9 0,0 0,0 0,0 6,9 7,3 30-Νοε-01 31-Οκτ-01 30-Σεπ-01 28-Φεβ-02 31-Ιαν-02 31- εκ-01 30-Ιουν-02 31-Μαϊ-02 30-Απρ-02 31-Μαρ-02 30-Νοε-02 31-Οκτ-02 30-Σεπ-02 31-Αυγ-02 31-Ιουλ-02 8/5/2003 23-Μαϊ-03 31-Μαρ-03 31-Ιαν-03 31- εκ-02 Ενηµέρωση 8/05/2003 ΗΛΩΘΕΙΣΕΣ ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΑΠΑΝΕΣ (M ) ΗΛΩΘΕΙΣΕΣ ΗΜΟΣΙΕΣ ΑΠΑΝΕΣ (M ) 18
Κρίσιµες Υπηρεσίες προς το Στόχος: η Εξυπηρέτηση του Πολίτη Ενηµέρωση Συναλλαγές Προµήθειες Εφορία Υπηρεσίες Υγείας Πολίτη Υπηρεσίες (G2G ή G2C) 19
Κινητήριες υνάµεις Γρήγορες και φθηνές υποδοµές Ευρυζωνικές υποδοµές και ευρυζωνικές υπηρεσίες Κόσµος της έρευνας και τεχνολογίας Αξιοποίηση των διαρθρωτικών και λοιπών πόρων 20
Προϋποθέσεις Ανάπτυξης ΚτΠ Αίσθηµα εµπιστοσύνης ιασφάλιση προσωπικών δεδοµένων Τήρηση δεοντολογίας-ηθική των σχέσεων στο ιαδικτύου Ασφάλεια ικτύων και Συστηµάτων ηµιουργία πλαισίου ασφάλειας Βασικές Αρχές 21
Κρίσιµα Θέµατα ιαλειτουργικότητα (G2G ως διευκολυντής του G2C) Πλαίσιο ιαλειτουργικότητας Ηλεκτρονικής ιακυβέρνησης ( ιαλειτουργικότητα Πληροφοριακών Συστηµάτων του ηµοσίου Τοµέα) Ενσωµάτωση σχολίων διαβούλευση στην επίσηµη ιστοσελίδα για την Κοινωνία της Πληροφορίας http://www.infosociety.gr/infosoc/policies/gov/2.html Ηλεκτρονική ταυτοποίηση 22
Κρίσιµα Θέµατα Ευρυζωνικές υποδοµές και ευρυζωνικές υπηρεσίες Αύξηση της αποδοτικότητας και της ποιότητας της παροχής υπηρεσιών στην κοινωνία, τον πολιτισµό και την οικονοµία Έχει ολοκληρωθεί και διατίθεται κείµενο στρατηγικής για την ευρυζωνική πρόσβαση 23
Προς ένα πολιτισµό ασφάλειας Ανάπτυξη µηχανισµού για την ανάπτυξη εµπιστοσύνης στις συναλλαγές Μείωση του κόστος Τυποποίηση της διαδικασίας συναλλαγών (πληρωµές, παράδοση, ταυτοποίηση πελάτη, κλπ) Μείωση της αβεβαιότητας διεκπεραίωσης Ασφαλιστικές εισφορών έναντι ατυχών συναλλαγών, ηµιουργία µηχανισµού για την επίλυση διαφορών 24
Προς ένα πολιτισµό ασφάλειας Βασικές Αρχές Ευαισθητοποίηση των πολιτών και των επιχειρήσεων Υπευθυνότητα Ανταπόκριση εοντολογία Εκτίµηση κινδύνου στα δίκτυα και πληροφοριακά συστήµατα Σχεδίαση Προδιαγραφών ασφάλειας Τήρηση προδιαγραφών ιαχείριση της ασφάλειας Περιοδικός Επαναπροσδιορισµός 25
Οι συµµετέχοντες στον πολιτισµό της ασφάλειας Η δηµόσια ιοίκηση/ Κράτος 1. Φορέας διαµόρφωσης πολιτικής στο θέµα της ασφάλειας 2. Ιδιοκτήτης και διαχειριστής υποδοµών 3. Χρήστης υποδοµών Επιχειρήσεις (διεθνείς όµιλοι/ ελληνικές εταιρείες) Κόσµος της έρευνας και τεχνολογίας Πολίτες 26
Η συµµετοχή του κράτους 1. Φορέας διαµόρφωσης πολιτικής στο θέµα της ασφάλειας ηµιουργία θεσµικού πλαισίου κατά του εγκλήµατος στον κυβερνοχώρο Προσδιορισµός εθνικών και διεθνών µονάδων υψηλής τεχνολογίας Ίδρυση µονάδων για την άµεση αντιµετώπιση περιστατικών ασφαλείας Ενίσχυση πρωτοβουλιών ερευνητικών φορέων και επιχειρήσεων για την προώθηση της ασφάλειας 27
Η συµµετοχή του κράτους 2. Ιδιοκτήτης και διαχειριστής υποδοµών Παράδειγµα για τους άλλους χρήστες και ιδιοκτήτες υποδοµών Ανάπτυξη και διαχείριση υποδοµών σύµφωνα µε προδιαγραφές ασφάλειας Ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών στη διαχείριση ασφάλειας ιάγνωση κινδύνων στην ασφάλεια Τυποποίηση µηχανισµού διαχείρισης ασφάλειας 28
Η συµµετοχή του κράτους 3. Χρήστης υποδοµών Χρήση υποδοµών σύµφωνα µε προδιαγραφές Ευαισθητοποίηση προσωπικού σε θέµατα ασφάλειας Ετοιµότητα για την αντιµετώπιση εκτάκτων περιστατικών 29
Παραδείγµατα έργων του ΕΠ ΚτΠ Ακαδηµαϊκά ίκτυα Ε ΕΤ (Εθνικό ίκτυο Έρευνας και Τεχνολογίας) Σχολικό ίκτυο Σύζευξις Εξειδικευµένα δίκτυα Police on line 30
Το Κράτος ως ιδιοκτήτης και διαχειριστής υποδοµών Παράδειγµα 1 : Ε ΕΤ (Εθνικό ίκτυο Ερευνας τεχνολογίας) Ακαδηµαϊκό CERT-Computer Emergency Response Team) Ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών στη διαχείριση ασφάλειας Ανακοινώσεις περιστατικών παραβίασης ασφάλειας 31
Κράτος ως χρήστης υποδοµών Παράδειγµα 2: Σύζευξις Ταυτοποίηση χρήστη για εφαρµογές ηλ. Ταχυδροµείου µε χρήση ψηφιακών πιστοποιητικών Ευαισθητοποίηση προσωπικού σε θέµατα ασφάλειας Ετοιµότητα για την αντιµετώπιση εκτάκτων περιστατικών 32
Προγραµµατισµένες Ενέργειες Πρόταση κανονισµού σύστασης Ευρωπαϊκής Μονάδα Ασφάλειας ικτύων και Πληροφοριών Ανάλυση υπαρχόντων και αναδυόµενων κινδύνων Παροχή τεχνικής υποστήριξης Προώθηση ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών Ανάπτυξη συνεργασιών Παρακολούθηση τήρησης των προδιαγραφών ιερεύνηση ανάπτυξης νέων απαιτούµενων προδιαγραφών ασφάλειας Προώθηση εκτίµησης ρίσκου σε επιχειρήσεις και οργανισµούς Συνεργασία µε τρίτες χώρες και ενθάρρυνση δηµιουργίας κοινής προσέγγισης για την διασφάλιση της ασφάλειας 33