Τι είναι η φυματίωση; Πώς μεταδίδεται η φυματίωση; Ποια είναι τα συμπτώματα της φυματίωσης; Πώς μπορώ να ελέγξω αν έχω μολυνθεί; Αν έχω μολυνθεί με το μυκοβακτηρίδιο πώς μπορώ να προστατευθώ και να μην αρρωστήσω; Τι συμβαίνει αν έχω εμβολιαστεί με BCG; Κι αν Μαντού δοκιμασία είναι αρνητική; Γιατί πρέπει να παίρνω συνεχώς τα φάρμακά μου και να μην διακόπτω τη θεραπεία; Πώς γίνεται να μη μεταδώσω τη φυματίωση σε άλλους; Δηλωθέντα περιστατικά Φυματίωσης στην Κύπρο (1999-2009). ΠΕΡΙΦΕΡΙΑΚΟ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗΡΙΟ ΚΥΠΕΡΟΥΝΤΑΣ Τι είδους επιπλοκές μπορεί να παρουσιαστούν; Είναι ένας μικρός, αερόβιος, ακίνητος βάκιλος. Το μυκοβακτήριο διαιρείται κάθε 16-20 ώρες. Αυτό το ποσοστό είναι αργό, σε σύγκριση με άλλα βακτήρια, τα οποία συνήθως διαιρούνται σε λιγότερο από μία ώρα. 1
Η φυματίωση είναι λοιμώδης νόσος που προκαλείται από ένα μικρόβιο που λέγεται μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης Μπορεί να προσβάλλει οποιοδήποτε όργανο του σώματος, αλλά συνήθως προσβάλλει τους πνεύμονες. Η φυματίωση μεταδίδεται από το ένα άτομο στο άλλο με: εισπνοή σταγονιδίων δυνατή ομιλία βήχα φτάρνισμα Η νόσος προσβάλλει κυρίως τους πνεύμονες. Από τους πνεύμονες όμως τα μυκοβακτηρίδια μπορούν να σκορπιστούν σε όλο το σώμα και να εγκατασταθούν σε άλλα όργανα όπως: I. οι λεμφαδένες II. οι νεφροί III. IV. τα οστά οι σπόνδυλοι και οι μήνιγγες. Η Mantoux είναι ο μόνος τρόπος για να δούμε αν κάποιος έχει μολυνθεί από τη φυματίωση. Είναι ένα δερματικό τεστ που βασίζεται στην ενδοδερμική ένεση μικρής ποσότητας φυματινικής πρωτεΐνης και η αντίδραση στο τεστ διαβάζεται μετά από 2 ημέρες. Πολλοί άνθρωποι που μολύνονται με το μυκοβακτηρίδιο δεν αρρωσταίνουν ποτέ από φυματίωση. Υπάρχουν όμως κάποιοι που έχουν περισσότερες πιθανότητες να αρρωστήσουν από φυματίωση όπως: φορείς του HIV άτομα που είναι γνωστό ότι βρίσκονται σε στενή επαφή με άρρωστο που έχει μεταδοτική φυματίωση (πνευμονική) άτομα που μολύνθηκαν τα τελευταία 2 χρόνια βρέφη και μικρά παιδιά άτομα που πάσχουν από χρόνια νοσήματα και έχουν εξασθενημένο αμυντικό σύστημα ηλικιωμένοι 2
Το BCG είναι εμβόλιο για τη φυματίωση. Γίνεται σε βρέφη και μικρά παιδιά σε χώρες που η φυματίωση είναι σχετικά συχνή, διότι προλαμβάνει τη γενικευμένη νόσο Αν έχετε εμβολιαστεί με BCG, μπορεί να έχετε θετική M antoux. Η θετική M antoux μπορεί να οφείλεται στο εμβόλιο, μπορεί όμως να οφείλεται και σε μόλυνση από το μυκοβακτηρίδιο όταν: η αντίδραση είναι μεγάλη έχετε εμβολιαστεί πριν από πολλά χρόνια έχετε έρθει σε επαφή με άτομο που έχει μεταδοτική φυματίωση Έχοντας μικρή ή καθόλου αντίδραση στη δοκιμασία Mantoux συνήθως σημαίνει ότι δεν είστε μολυσμένοι από φυματίωση αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις είναι δυνατόν να υπάρχει φυματίωση, παρά τα αρνητικά τεστ. Λόγοι για μια ψευδώς αρνητική δοκιμασία περιλαμβάνουν: Πολύ πρόσφατη μόλυνση με φυματίωση καθώς χρειάζονται οκτώ έως δέκα εβδομάδες για το σώμα σας να αντιδράσει στη δερματική δοκιμασία και ίσως χρειαστεί να επαναλάβετε τη δοκιμή σε λίγους μήνες. Σοβαρά εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα όπως εάν έχετε AIDS ή αν λαμβάνετε κορτικοστεροειδή ή χημειοθεραπεία. Ο εμβολιασμός με ζωντανό ιό. Τα εμβόλια που περιέχουν ένα ζωντανό ιό, όπως η ιλαρά ή το εμβόλιο της ανεμοβλογιάς. Λάθη κατά την πραγματοποίηση της δοκιμασίας. Μερικές φορές η φυματίνη μπορεί να βρίσκεται πολύ βαθιά κάτω από την επιφάνεια του δέρματός σας. Στην περίπτωση αυτή εάν έχετε αντίδραση μπορεί να μην είναι ορατή. Τα μικρόβια της φυματίωσηs σκοτώνονται πολύ αργά. Χρειάζονται το λιγότερο 6 μήνες για να σκοτωθούν όλα τα μυκοβακτηρίδια. Πιθανότατα, θα αρχίσετε να αισθάνεστε καλύτερα μόλις μερικές εβδομάδες από την έναρξη της θεραπείας Εάν δεν συνεχίσετε να παίρνετε τα φάρμακά σας συστηματικά, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος. Τα μυκοβακτηρίδια θα αρχίσουν πάλι να αναπτύσσονται, ενώ μπορούν να γίνουν ανθεκτικά στα φάρμακα. Τότε θα χρειαστεί να πάρετε καινούργια φάρμακα, για περισσότερο χρόνο και τα οποία έχουν περισσότερες παρενέργειες. 3
Το πιο σημαντικό είναι : Να παίρνετε τα φάρμακά σας Καλύπτετε το στόμα σας με ένα μαντίλι όταν βήχετε, φταρνίζεστε ή γελάτε και τοποθετήστε το σε μία σακούλα την οποία θα κλείσετε καλά και θα την πετάξετε. Μην πηγαίνετε στη δουλειά ή στο σχολείο και αποφύγετε τη στενή επαφή με οποιονδήποτε Αερίζετε συχνά το δωμάτιό σας (αν δεν κάνει πολύ κρύο έξω) Θυμηθείτε ότι η φυματίωση μεταδίδεται μέσω του αέρα. Οι άνθρωποι δεν μπορούν να μολυνθούν με τα μαντήλια, μαχαιροπίρουνα, τα ποτήρια και τις τουαλέτες. Δύο με τρεις εβδομάδες συνήθως μετά την έναρξη της θεραπείας, δεν μεταδίδετε πια τα μυκοβακτηρίδια στους άλλους. Εάν συμφωνεί και ο γιατρός σας μπορείτε να επιστρέψετε στις καθημερινές σας ασχολίες. 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999 Σύνολο Αλλοδαποί Κ ύπριοι Τώνια Αδαμίδη, Ανδρέας Γεωργίου, Αντώνης Φαρμακάς, Μάμας Θεοδώρου Πν ευμονολογική Κλινική Γ.Ν.Λευκωσίας Διδακτορικός φοιτητής, Αν οικτό Παν επιστήμιο Κύπρου Αν απληρωτής καθηγητής, Αν οικτό Παν επιστήμιο Κύπρου 0 10 20 30 40 50 60 Το νοσηλευτήριο Κυπερούντας, το οποίο είναι και το μοναδικό στην Κύπρο στο οποίο λειτουργεί εξειδικευμένη κλινική για άτομα προσβεβλημένα από το μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης,βρίσκεται σε υψόμετρο 1130 μέτρων σε μία πευκόφυτη περιοχή στα βουνά του Τροόδους. 4
Η πνευμονική φυματίωση μπορεί να προκαλέσει : Μόνιμη βλάβη των πνευμόνων όταν δεν διαγνωσθεί και θεραπευτεί νωρίς. Αθεράπευτη ενεργή νόσος μπορεί να εξαπλωθεί και σε άλλα μέρη του σώματος όπου μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές ή απειλητικές για τη ζωή επιπλοκές. Η πιο σοβαρή επιπλοκή, όμως, είναι η αναζοπύρωση της φυματίωσης μετά την αρχική λοίμωξη και η ανάπτυξη στελεχών της νόσου ανθεκτικών στα φάρμακα 5
www.keel.org.gr http://www.ygeianet.gov.gr http://el.wikipedia.org http://www.infokids.gr http://www.paidiatros.gr http://www.msf.gr http://www.news-medical.net http://www.pneumon.org/assets/files/84 4/file462_270.pdf 6